دانش پورشفیعی: روز گذشته در گزارش «مسابقه قیمت‌ها و آمار تورم» روزنامه «وطن‌امروز» تشریح شد که نرخ کالاها در یک‌سال اخیر، ماه به ماه سیر افزایشی داشته و به نوعی قیمت‌ها با آمار اعلامی تورم نیز مسابقه گذاشته‌اند. در واقع مصرف‌کننده نهایی، کالاهای اساسی وارداتی با ارز 4200 تومانی را خیلی بیشتر از قیمت واقعی و تمام شده می‌خرد و در نهایت مردم نه‌تنها از ارز تخصیص داده شده به واردات کالاهای اساسی سودی نمی‌برند، بلکه منت دستگاه‌های مسؤول به جهت تامین اقلام اساسی نیز بر سرشان می‌ماند.  به گزارش «وطن‌امروز» بررسی قیمت‌ها در 2 ماه نخست 1398 نشان می‌دهد 3 محصول پیاز، خیار و مرغ ماشینی به ترتیب 4/33، 1/18 و 8/17 درصد در اردیبهشت نسبت به فروردین کاهش قیمت داشته‌اند. در همین حال از 24 قلم کالای خوراکی، 10 قلم کالا نسبت به اردیبهشت متوسط قیمت 2 تا 4 برابری را تجربه کرده‌اند. در میان این کالاها پیاز بالاترین رشد قیمت نقطه به نقطه را با 306 درصد داشته و پس از آن رب گوجه‌فرنگی با 6/246 درصد، سیب‌زمینی با 3/241 درصد و گوجه‌فرنگی با 200 درصد افزایش قیمت روبه‌رو شده‌اند. اقلام سیب درختی زرد، شکر، گوشت گاو یا گوساله، گوشت گوسفند، خیار و قند نیز افزایشی در محدوده 100 تا 200 درصدی نسبت به اردیبهشت 97 داشته‌اند.
 ارز 4200 تومانی فقط رانت بود
در حالی ‌که حدود 25 قلم کالای اساسی (طبق جدول اولیه) -که در طول سال 1397 کالاهای دیگری نیز به آن اضافه شد - برای واردات، ارز 4200 تومانی می‌گیرند اما متوسط قیمت فروش برخی کالاهای اساسی به‌طور قابل توجهی بالاتر از متوسط قیمت وارداتی آن در سال 97 بوده است. بنابراین به نظر می‌رسد تخصیص ارز 4200 تومانی به برخی کالاهای اساسی منجر به جلوگیری از افزایش قیمت آنها نشده و به دلایل گوناگون از جمله ایجاد اختلال در زنجیره تولید تا بازار و عدم توان کنترل و نظارت دولت در حوزه تخصیص ارز تا توزیع و عرضه کالاها در بازار، پیامدهایی منفی در افزایش غیرمنطقی قیمت اقلام اساسی، شکل‌گیری رانت و فساد و تشدید بی‌عدالتی در جامعه به دنبال داشته است. براساس این گزارش، متوسط قیمت برنج خارجی در اردیبهشت98 حدود 8900 تومان به ازای هر کیلوگرم بوده در حالی ‌که متوسط قیمت وارداتی آن با احتساب ارز 4200 تومانی در سال 97 حدود 4239 تومان بوده است. متوسط قیمت فروش داخلی یک کیلوگرم گوشت گوساله نیز در اردیبهشت 98 حدود 93 هزار تومان بوده در حالی که متوسط قیمت یک کیلوگرم گوشت گوساله وارداتی در سال97 حدود 17 هزار و 500 تومان بوده است، بنابراین با توجه به قیمت بالای این محصول به نظر می‌رسد مصرف‌کنندگان این کالا اغلب دهک‌های با درآمد بالا بوده و در عمل گوشت ارزان وارد شده نصیب دهک‌های بالای درآمدی شده است. این آمارها نشان می‌دهد دولت در توزیع کالاهای اساسی و تنظیم بازار آن هم با استفاده از ابزار مهم ارز 4200 تومانی ناتوان بوده و سیاست دولت بیشتر موجب رانت شده تا تنظیم قیمت‌ها. به عبارت بهتر رانتخواران و قیمت‌ها تواناتر از دولت عمل کردند تا شاهد گرانی و تورم بی‌سابقه باشیم؛ تورمی که همزمان با رکود است و بی تدبیری‌های دولت.
تفاوت 70 هزار تومانی گوشت آزاد و وارداتی
از سوی دیگر متوسط قیمت گوشت گوسفند در اردیبهشت 98 حدود 99 هزار تومان در هر کیلو بوده، در حالی ‌که متوسط قیمت وارداتی این محصول با ارز 4200  تومانی حدود 25 تا 30 هزار تومان در هر کیلو برآورد می‌شود. همچنین متوسط قیمت فروش عدس در اردیبهشت 98 بیش از 9400 تومان در هر کیلوگرم بوده، در حالی ‌که این کالا در سال 1397 با متوسط قیمت 4200 تومان به ازای یک کیلوگرم وارد شده است. علاوه‌بر این متوسط قیمت فروش داخلی چای خارجی بسته‌ای در اردیبهشت 98 بالغ‌بر 68 هزار تومان به ازای هر یک کیلوگرم بوده، در حالی ‌که در سال 1397 چای خارجی با متوسط قیمتی در حدود 19 تا 20 هزار تومان در هر کیلوگرم وارد شده است. این گزارش بیانگر آن است که متوسط قیمت داخلی 10 بسته 100 گرمی کره در اردیبهشت 98 حدود 45 هزار و 600 تومان بوده، در حالی ‌که در سال 1397 حدود32 هزار و 600 تن کره با متوسط قیمت 27 هزار و 400 تومان در هر کیلوگرم وارد کشور شده است. اگر چه کره در بسته‌بندی‌های بیش از 500 گرمی وارد شده و پس از بسته‌بندی دوباره در اندازه‌های خرده‌فروشی به فروش می‌رسد اما به نظر می‌رسد با احتساب هزینه‌های بسته‌بندی در کارخانه باز هم تفاوت قابل توجهی میان قیمت داخلی و وارداتی آن وجود دارد. در اردیبهشت امسال لوبیاچیتی با متوسط قیمت حدود 15500 تومان به ازای هر یک کیلوگرم به فروش رفته، در حالی ‌که این محصول در سال 1397 با متوسط قیمت 5400 تومان در هر کیلوگرم وارد شده است.

گروه اقتصادی: تراز تجاری اتحادیه اروپایی با کشورهای خارج از منطقه در فصل نخست 2019 نسبت به مدت مشابه 2018 برابر با منفی 24 میلیارد یورو بوده که کسری آن نسبت به فصل نخست 2018 تشدید شده است اما تراز تجاری اتحادیه اروپایی با ایران در 3 ماه نخست 2019 به دلیل کاهش شدید واردات اتحادیه اروپایی از ایران، مثبت شده و مازاد تجاری آن به 8/0 میلیارد یورو رسیده است.
بررسی تجارت اعضای اتحادیه اروپایی با ایران در فصل اول 2019 و مقایسه آن با مدت مشابه سال 2018 نشان می‌دهد تراز تجاری کشورهای عضو این اتحادیه با ایران در 3 ماه اول 2018 دارای کسری و معادل منفی 5/0 میلیارد یورو بوده که به دلیل واردات 9/2 میلیارد یورویی اتحادیه اروپایی در برابر 4/2 میلیارد یورو صادرات آن به ایران بوده است. به گزارش «وطن‌امروز»، در فصل نخست 2019 با کاهش شدید واردات اتحادیه اروپایی از ایران به میزان 5/92 درصد نسبت به مدت مشابه 2018، تراز تجاری آن با ایران مثبت شده و مازاد تجاری اتحادیه اروپایی با ایران در مدت یادشده به 8/0 میلیارد یورو رسیده است. همچنین صادرات اتحادیه اروپایی به ایران در این مدت به میزان 56 درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر، واردات بیشتر کشورهای عضو اتحادیه اروپایی از ایران در 3 ماه نخست 2019 نسبت به مدت مشابه 2018 کاهش چشمگیر داشته است. کشورهای ایتالیا، اسپانیا، فرانسه و یونان که در فصل اول 2018 بیشترین واردات را از ایران داشته‌اند در فصل نخست 2019، هر کدام بالغ بر 95 درصد واردات خود را کاهش داده‌اند. در این مدت واردات آلمان از ایران نیز بیش از 42 درصد کاهش یافته است. صادرات بیشتر کشورهای اتحادیه اروپایی به ایران در مدت یادشده کاهش چشمگیری داشته است. کشورهای آلمان، ایتالیا و فرانسه که بزرگ‌ترین صادرکنندگان کالا به ایران در فصل اول 2018 بوده‌اند، در مدت مشابه 2019 میزان صادرات خود به ایران را بالغ بر 50 درصد کاهش داده‌اند. بنا بر گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران، بررسی سیر تجارت گروه‌های کالایی میان اتحادیه اروپایی و ایران نیز نشان می‌دهد در گروه محصولات غذایی مجموع واردات اتحادیه اروپایی از ایران در 3 ماه نخست 2019 در مقایسه با 3 ماه نخست 2018 حدود 53 درصد کاهش داشته است که عامل اصلی آن، کاهش واردات آلمان و اسپانیا به عنوان بزرگ‌ترین واردکنندگان مواد غذایی از ایران به ترتیب با رشد منفی 64 درصد و رشد منفی 36 درصد بوده است. در مقابل، صادرات اتحادیه اروپایی به ایران در گروه مواد و محصولات غذایی حدود 61 درصد افزایش یافته که افزایش صادرات 2 کشور آلمان و فرانسه به میزان 52 درصد و 44 درصد بیشترین اثر را داشته است. در این میان، آلمان بزرگ‌ترین واردکننده مواد خام جز سوخت از ایران بوده و میزان واردات این کشور در فصل نخست 2019 با کاهش 27 درصدی نسبت به فصل نخست سال 2018 روبه‌رو شده است. سهم این کاهش به میزان منفی 15 واحد درصد در کاهش 25 درصدی مجموع واردات اتحادیه اروپایی از ایران در این گروه و در مدت یادشده بوده است. صادرات مواد خام جز سوخت توسط اتحادیه اروپایی به ایران نیز در این مدت 33 درصد کاهش داشته که آلمان به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده آن به ایران در میان دیگر اعضای اتحادیه اروپایی 17 درصد کاهش صادرات داشته است. در گروه سوخت‌های معدنی نیز واردات اتحادیه اروپایی از ایران در فصل اول 2019 نسبت به مدت مشابه 2018 کاهش 100 درصدی داشته است. در صادرات این گروه توسط اتحادیه اروپایی به ایران نیز کاهش 49 درصدی در مدت یادشده مشاهده شده است. در گروه محصولات شیمیایی هم مجموع واردات اتحادیه اروپایی از ایران در 3 ماه نخست 2019 نسبت به 3 ماه نخست 2018 حدود 3 درصد کاهش یافته است. در این میان، کاهش واردات ایتالیا و آلمان به ترتیب با سهم 71 درصد و 31 درصد بیشترین اثر را بر کاهش صادرات این گروه داشته‌ است اما کشورهای مجارستان، یونان و بلژیک در فصل نخست سال 2019 واردات خود را از ایران افزایش داده‌اند. صادرات این گروه کالایی نیز در مدت یادشده 33 درصد کاهش داشته که مهم‌ترین عامل آن کاهش 29 درصدی صادرات آلمان به ایران بوده است.
 

پراید 43 میلیون تومان می‌شود
ریزش قیمت خودرو در بازار
کاهش قیمت خودرو در بازار همچنان ادامه دارد و با فروکش کردن هیجان بازار پیش‌بینی می‌شود افت قیمت‌ها متوقف نشود. گفتنی است در پی برخورد دستگاه قضا با برخی سایت‌های فروش خودرو و جلوگیری از قیمت‌سازی در فضای مجازی و همچنین با مطرح شدن بحث بازگشت قیمت‌گذاری خودرو به شورای رقابت، سیر کاهشی قیمت خودرو در بازار همچنان ادامه دارد. سعید مؤتمنی، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان اتومبیل به فارس گفت: با فروکش کردن هیجان بازار، پیش‌بینی‌ها از کاهش دوباره قیمت‌ها حکایت دارد به‌طوری که قیمت پراید در روزهای آینده به حدود 43 میلیون تومان خواهد رسید. وی پیش‌بینی کرد در صورت افزایش عرضه خودرو از سوی خودروسازان، قیمت‌ها در بازار حدود 40 تا 50 درصد افت داشته باشد.
عرضه ۱۰۰ هزار خودروی جدید در بازار
با تکمیل خودروهای دارای کسری قطعات، خودروسازان بزودی ۱۰۰هزار خودروی جدید به بازار عرضه می‌کنند. به گزارش خبرگزاری‌ها، صادق نجفی، دستیار ویژه وزیر صمت با اعلام این مطلب اظهار داشت: به‌دنبال تلاش خودروسازان کشور برای تکمیل و تجاری‌سازی خودروهای دارای کسری قطعات پیشرفته، قرار است این خودروها بزودی به بازار عرضه شوند. وی با اشاره به پویش ملی داخلی‌سازی قطعات خودرو اضافه کرد: پس از آغاز این پویش که توسط شرکت‌های سایپا و ایران‌خودرو به اجرا درآمده، قرار است بخش اعظمی از خودروهای ناقص این شرکت‌ها که به‌دلیل کسری قطعات در پارکینگ‌ها انبار شده‌اند، بزودی تکمیل شده و به بازار عرضه شود. نجفی با بیان اینکه براساس آمارهای موجود 60 هزار خودرو متعلق به ایران‌خودرو و 40 هزار دستگاه نیز متعلق به سایپا است، گفت: این خودروها تاکنون به‌دلیل عدم رسیدن به مرحله تجاری، به بازار عرضه نشده و با توجه به سیاست وزارت صنعت، معدن و تجارت و سرمایه‌گذاری‌هایی که این شرکت‌ها جهت تأمین قطعات کسری انجام داده‌اند، بزودی به بازار عرضه خواهند شد.


مدیر شرکت ملی پخش تغییر کرد
با صدور حکمی از سوی معاون وزیر نفت، سیدمحمدرضا موسوی‌خواه، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌‌های نفتی ایران عزل شد. به گزارش تسنیم، دیروز علیرضا صادق‌آبادی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران با صدور حکمی امیر وکیل‌زاده را به عنوان مدیرعامل جدید شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران منصوب کرد. به‌دنبال این عزل و نصب بیژن زنگنه، وزیر نفت، موسوی‌خواه را با صدور حکمی به‌عنوان مشاور خود و نماینده ویژه در کارگروه پیشگیری و مقابله با قاچاق و عرضه خارج از شبکه فرآورده‌های نفتی منصوب کرد.


ایجاد یک میلیون شغل با آیین‌نامه
آیین‌نامه دولت برای ایجاد یک‌میلیون و ۹۰ هزار فرصت شغلی با تسهیلات ۲۵ هزار میلیارد تومان ابلاغ شد. به گزارش تسنیم، آیین‌نامه اجرایی تسهیلات 25 هزار میلیارد تومانی اشتغال در سال 98 ابلاغ شد که براساس آن 16 وزارتخانه، دستگاه‌ اجرایی و نهاد مکلف شده‌اند برنامه اشتغال‌زایی خود را تا آخر خرداد ارائه دهند. دولت برای اجرای برنامه‌های تولید اشتغال‌محور در سال جاری، 25 هزار میلیارد تومان تسهیلات با هدف ایجاد یک‌میلیون و 90 هزار فرصت شغلی در قالب بند «الف» تبصره 18 قانون بودجه 98 کل کشور پیش‌بینی کرده است. این رقم از محل قانون بودجه 98، تسهیلات ریالی صندوق توسعه ملی و تسهیلات بانک‌ها تأمین خواهد شد.


سفر با قطار ۲۲ درصد گران شد
معاون وزیر راه‌وشهرسازی از افزایش متوسط ۲۲درصدی قیمت بلیت قطار از روز یکشنبه هفته آینده خبر داد. به گزارش تسنیم، سعید رسولی با اشاره به اینکه پیش‌فروش جدید بلیت قطار از 19 خرداد با قیمت‌های جدید آغاز می‌شود، اظهار داشت: بر اساس تصویب شورای‌عالی ترابری به‌طور متوسط قیمت قطارهای مسافری 22 درصد افزایش می‌یابد. وی یادآور شد: از سال 94 تا تیر 97 افزایش قیمت قطارهای مسافری نداشتیم و در تیرماه آن سال 10درصد قیمت بلیت افزایش یافت. وی قیمت بلیت قطار تهران - آنکارا و تهران - وان را به ترتیب 43 و 20 یورو اعلام کرد و گفت: زمان سیر قطار تهران - آنکارا 60 ساعت و تهران - وان 20 ساعت است.
 

بازگشت آرامش به بازار ارز
قیمت هر دلار آمریکا  به 13500 تومان رسید
توجه اکثر فعالان بازار ارز به نیمه خرداد‌ماه بود؛ آنها این بازه زمانی را شروع فصل سفرهای خارجی می‌دانستند و پیش‌بینی می‌کردند قیمت ارز جهشی نسبی را شاهد باشد اما آنطور که پیداست بانک مرکزی پس از سال‌ها به عوامل تقویمی توجه مناسبی دارد و در صورت لزوم وارد بازار می‌‎شود به طوری که در موسم‌های تقویمی به جای افزایش قیمت، شاهد کاهش قیمت هم هستیم، البته این واکنش بانک مرکزی باعث شده است بازار پیش از موقعیت‌های افزایشی واکنش نشان دهد. بر این اساس با وجود نوسان 900 تومانی قیمت دلار در 20 روز اخیر و حرکت آن بین 13700 تومان تا 14600 تومان صبح دیروز در دومین روز هفته قیمت دلار با 300 تومان کاهش نسبت به روز قبل به 13500 تومان رسید. با وجود تعطیلی‌های پیش‌روی بازار ایران و کاهشی بودن قیمت ارز از نخستین روز هفته، می‌توان پیش‌بینی کرد نه تنها هفته آرام ارزی را پیش رو داریم، بلکه می‌توانیم کاهش قیمت ارز در کوتاه مدت را نیز داشته باشیم. بانک مرکزی در حال حاضر با فعال کردن صرافی‌های بانکی و بازوهای اجرایی خود در بازار ارز اسباب توقف نوسانات و کاهش قیمت ارز را فراهم کرده است. البته باید دید این اقدامات مداخله‌ای تا چه زمانی ادامه پیدا می‌کند. کارشناسان حضور فعال بازار متشکل ارزی را روشی برای سامان دادن بازارسازی بانک مرکزی می‌دانند که ضمن رعایت عدالت بین صرافی‌‎های بانکی و خصوصی می‌تواند باعث شفافیت خرید و فروش فعالان بازار شود. شواهد میدانی گویای حضور فعال دلالان و خرده‌فروشان ارز در بازار فردوسی و سبزه میدان است اما نکته قابل توجه عرضه ارزان‌ و به نسبت با امنیت‌تر صرافی‌ها نسبت به آنهاست. همین فعالیت عرضه‌کننده رسمی باعث شده است دیگر جایی برای خرید و فروش‌های خیابانی نباشد، در عوض مشتریان بازار غیررسمی افرادی هستند که می‌خواهند حجم قابل توجهی (بیش از 2000 دلار) خریداری کنند. این افراد اغلب به سودای سرمایه‌گذاری خریدار ارز هستند و نیازمند واقعی آن شناخته نمی‌شوند. با توجه به حجم معاملات این افراد اساسا دیگر معامله خیابانی برای آنها متصور نیست و فعالیت‌های زیرزمینی جایگزین آن شده‌ است. با تمام این تفاسیر ترس بزرگی که بانک مرکزی با خبر ایجاد بازار متشکل ارزی در دل فعالان بازار ارز  انداخته است مانع ورود سرمایه‌های بزرگ به این بازار شده است که امیدواریم در نهایت این وعده بانک مرکزی هم موش نزاید. در حال حاضر سرمایه‌گذاری در بازار ارز دست به عصا صورت می‌گیرد و حتی برخی سرمایه‌گذاران با مشاهده زود بازده و تضمینی بودن سود بازار مسکن، خودرو و طلا به سمت این بازارها گرویده‌اند. بنا بر این گزارش، دیروز یورو با 200 تومان کاهش به 15300، پوند انگلستان با 300 تومان کاهش به 17200 و یوان چین با 100 تومان کاهش به 1900 رسید.
 

سقوط 89 پله‌ای  نرخ رشد اقتصادی ایران
گروه اقتصادی: در یک دهه گذشته، جایگاه ایران به لحاظ نرخ رشد اقتصادی در میان 191 کشور جهان، 89 پله سقوط کرده است. بنا بر گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران، آمار مربوط به نرخ تورم 191 کشور جهان نشان می‌دهد در سال 2018، تنها 4 کشور نرخ تورمی بالاتر از نرخ تورم ایران داشته‏‌اند. به گزارش «وطن‌امروز»، آمارهای در دسترس درباره شاخص‌های منتخب جهان در سال‌های 2009 و 2018 نشان می‌دهد در یک دهه گذشته، جایگاه ایران به لحاظ نرخ رشد اقتصادی در میان 191 کشور جهان، 89 پله سقوط کرده است. آمار مربوط به نرخ بیکاری نیز نشان می‌دهد جایگاه ایران در میان 105 کشور جهان در یک دهه گذشته تضعیف شده و در سال 2018 فقط 11 کشور نرخ بیکاری بالاتری نسبت به ایران داشته‌اند. نرخ رشد حجم تجارت کالا و خدمات ایران که در سال 2009 حدود 3/7 درصد بوده، در سال 2018 به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته و به منفی 4/14 درصد رسیده است. افت قابل توجه این نرخ سبب شده ایران به لحاظ رشد حجم تجارت در میان 5 کشور ضعیف جهان قرار گیرد.