عباسعلی کدخدایی در نشست پرسش و پاسخی که به صورت مجازی برگزار شد، در پاسخ به سوالی درباره انتخابات سال آینده گفت: سال 1400 ما علاوه بر سلامت انتخابات، وظیفه حفظ سلامت مردم را هم داریم. انتخابات تا آنجایی که ممکن است بر اساس پروتکل‌های بهداشتی برگزار خواهد شد. سخنگوی شورای نگهبان افزود: انتخابات الکترونیکی را تا آنجا که زیرساخت‌ها اجازه داده، وزارت کشور پیگیری کرده و مراحل پایانی آن انجام می‌شود و ما هم مخالفتی نداریم. 

سیدحامد ترابی: با رای آوردن جو بایدن در آمریکا، بحث‌ها درباره بازگشت آمریکا به برجام افزایش یافته است. جریان‌ها و چهره‌های سیاسی وابسته به دولت نیز ادعا دارند بازگشت آمریکا به برجام سریع و ساده قابل انجام است. در همین راستا محمدجواد ظریف 28 آبان در گفت‌وگو با روزنامه ایران گفت: بایدن ظرف چند روز پس از مستقر شدن در کاخ سفید، با صدور چند دستور اجرایی می‌تواند به برجام بازگردد. حسن روحانی نیز در اظهارات مختلفی بر این گزاره تاکید کرده است که بازگشت آمریکا به برجام بسادگی و با سرعت قابل تحقق است. وی در یکی از این اظهارات گفت: همان‌طور که نفر قبلی با «خط خطی کردن چند کاغذ» از برجام خارج شد، نفر جدید یعنی بایدن می‌تواند با گذاشتن یک کاغذ خوب مجددا به برجام بازگردد. رسانه‌های همسو با دولت نیز حضور بایدن و بازگشت او به برجام را رویای تعبیر‌شده خود می‌دانند و با تیترهایی چون بازگشت به برجام، رویای آبان 99 و بازگشت امید، از بهبود شرایط با بازگشت سریع آمریکا به برجام خبر می‌دهند. آینده‌ای که دوستداران بایدن در ایران آن را بسیار امیدوارانه توصیف می‌کنند، بدون در نظر گرفتن موانع کار مطرح می‌شود و مشخص نمی‌کنند حتی به فرض بازگشت آمریکا به برجام آیا اتفاق خاصی در اقتصاد ایران رخ می‌دهد یا نه؟ با بررسی موانع بازگشت آمریکا می‌توان به این موضوع پی برد که اولا آیا بایدن صرفا با یک کاغذ خوب می‌تواند به برجام بازگردد؟ و ثانیا با بازگشت او به برجام آیا شرایط آنگونه که روحانی و حامیانش ترسیم می‌کنند محقق خواهد شد یا نه؟ 

 

الف- موانع بازگشت به برجام

1- مانع فنی: مقامات دولتی قبلا نیز اظهارنظرهایی درباره تحریم داشته‌اند؛ اظهارنظرهایی که نشان می‌دهد آنها‌ شناختی از موضوع تحریم و مباحث فنی آن ندارند. به طور مثال محمدجواد ظریف 13 مرداد 94 در نشست شورای راهبردی روابط خارجی ادعا کرد وقتی قطعنامه‌های شورای امنیت ملغی شود، تحریم‌های آمریکا هیچ ارزشی ندارد؛ ادعایی که خیلی زود توسط خود او نقض شد و وی در جلسه مجلس موانع تحریمی «اوفک» (دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا) و شروط خزانه‌داری آمریکا را عامل عدم همکاری بانک‌های خارجی با ایران دانست. پس از خروج آمریکا از برجام نیز غلط بودن این ادعا بیش از پیش ثابت شد. این بار نیز به نظر می‌رسد اظهارات مقامات دولتی ناشی از همین عدم شناخت است. آمریکا از زمان اوباما و سپس با سرعت بیشتر در زمان ترامپ، بسیاری از نهادهای ایرانی را بر اساس چند بهانه یا تگ تحریمی متفاوت تحریم کرد. بنابراین بایدن نمی‌تواند با بازگشت به برجام آنها را از تحریم خارج کند. به طور مثال بانک مرکزی ایران که پیش از برجام به بهانه پولشویی برای فناوری هسته‌ای ایران در لیست تحریم بود و با برجام از لیست تحریم خارج شد، اکنون به بهانه تروریسم و با تگ تحریمی تروریسم نیز در لیست تحریم است و معلوم نیست با بازگشت بایدن به برجام از لیست تحریم خارج شود. نهادهای هدف برنامه تحریم‌های ثانویه بانکی با تگ تحریمی[IFSR]  مشخص شده است و تگ تحریمی هسته‌ای یا موشکی نیز یکسان است. برنامه تحریم‌های ثانویه بانکی، به هر بهانه‌ای، عامل کاهش فروش نفت و دسترسی‌های ارزی ایران است. با یک جست‌وجوی ساده در سایت خزانه‌داری آمریکا مشخص می‌شود از مجموع 913 نهادی که هدف تحریم‌های ثانویه بانکی قرار گرفته‌اند، 462 فرد و نهاد فقط به بهانه موشکی یا هسته‌ای در لیست تحریم قرار گرفته‌اند و بقیه یا به بهانه‌های دیگر یا با مجموعه‌ای از بهانه‌ها در لیست تحریم قرار دارند. 

 

 

2- تسلیم همه‌جانبه و صبر راهبردی: مانع دومی که باعث می‌شود جو بایدن براحتی به برجام بازنگردد، سیاست آمریکا برای مذاکره درباره همه موارد اختلافی با ایران است. دموکرات‌ها پیش از این اعلام کرده بودند تنها با برجام توقف تحریم‌ها اثر نخواهد داشت. اوباما در پاسخ به این موضوع که چرا روابط بانکی ایران پس از برجام همچنان برقرار نیست، گفته بود: «ایران همچنان موشک‌های بالستیک دارد و از حزب‌الله حمایت می‌کند». جان کری نیز پس از خروج ترامپ از برجام اعلام کرده بود ما هم به وقتش از برجام خارج می‌شدیم و این توافق زمینه‌ای بود برای سایر موضوعات. «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی بایدن نیز بازگشت آمریکا به برجام را برای فراهم کردن مذاکرات بعدی درباره مسائل گسترده‌تر می‌داند. این موضوع اکنون برای آمریکایی‌ها به ۲ جهت اهمیت بیشتری پیدا کرده است؛ اولا آنها تجربه ترامپ را پشت سر گذاشته‌اند و برای اینکه کسی مانند او مجددا نتواند ساختار و سناریوی دموکرات‌ها را خراب کند باید در همه زمینه‌ها با ایران توافق کنند و از ایران تعهدات بلندمدت برای اعمال محدودیت‌های هسته‌ای، موشکی، حضور در منطقه و... بگیرند؛ موضوعی که اروپایی‌ها نیز عملا آن را دنبال می‌کنند. به طور مثال وزیر خارجه آلمان اخیرا اعلام کرده است به توافقی گسترده‌تر از برجام نیاز داریم. از طرف دیگر آنها با توجه به اتخاذ سیاست صبر راهبردی توسط ایران و بی‌پاسخ گذاشتن خروج آمریکا از برجام، به این درک رسیده‌اند دولت فعلی ایران به آنها دل بسته است. بنابراین بایدن از این صبر راهبردی و دلبستگی، بیش از آنکه برای بازگشت به برجام استفاده کند، همان‌طور که گفته است برای گسترش مذاکرات استفاده خواهد کرد. 

 

ب- بازگشت آمریکا به برجام چه تأثیری دارد؟

با وجود همه این موانع، اگر فرض کنیم آمریکا به سرعت و با یک کاغذ خوب به برجام برگشت چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ آیا آینده روشنی که برخی مقامات دولتی و حامیان‌شان مطرح می‌کنند رخ خواهد داد؟ آیا سیل سرمایه‌گذاری خارجی به ایران سرازیر می‌شود؟ یا اینکه فروش نفت و ارز حاصل از آن اقتصاد ایران را شکوفا خواهد کرد؟ بانک‌های خارجی برای انتقال ارز با ایران همکاری می‌کنند؟ آیا مانعی بر سر راه اثربخشی این بازگشت وجود ندارد؟

1- تحریم‌های فراگیر: حتی با بازگشت آمریکا به برجام، 444 فرد و نهاد هدف تحریم‌های ثانویه بانکی، یعنی 49 درصد از آنها، همچنان به بهانه تروریسم در لیست تحریم هستند که شامل توافق هسته‌ای نمی‌شود. قرار داشتن این نهادها در لیست تحریم حتی کمک‌های بشردوستانه به ایران را با محدودیت رو‌به‌رو می‌کند. خزانه‌داری آمریکا هم اعلام کرده است افراد و نهادهای قرار گرفته در لیست تحریم بر اساس این برنامه تحریمی همچنان شامل تحریم‌های ثانویه بانکی هستند و هیچ استثنایی در این زمینه از جمله در موارد حقوق بشری وجود ندارد. 

 

 

بانک‌های دنیا نیز به همین دلیل، ریسک انجام چنین تجارتی را قبول نمی‌کنند. دیده‌بان حقوق بشر نیز در گزارش خود می‌گوید: «استفاده بیش از حد دولت ترامپ از تگ تروریسم بیش از پیش تجارت بشردوستانه با ایران را تهدید می‌کند». این موضوع باعث می‌شود اروپایی‌ها از ایران بخواهند الزامات FATF را اجرا کند تا نهادهای تحریمی از تراکنش‌های مالی ایران حذف شوند؛ الزاماتی که از یک جهت باعث خودتحریمی در ایران می‌شود و از طرف دیگر دور زدن تحریم‌ها را با اشکال رو‌به‌رو می‌کند. 

2- بالا بردن ریسک حضور شرکت‌ها در ایران توسط آمریکا: مرکز امنیت نوین آمریکا، در گزارشی با عنوان ابزارهای نوین جنگ مالی در سال 2016 اشاره می‌کند که پس از اعمال تحریم‌های مالی توسط آمریکا، توافق با این کشور نمی‌تواند شرکت‌ها و بانک‌ها را راضی کند تا با کشور هدف تحریم همکاری کنند، چرا که شرکت‌ها و بانک‌ها این احتمال را می‌دهند که هر لحظه توافق ملغی شود و تحریم‌ها بازگردد، بنابراین ریسک برقراری ارتباط را نمی‌پذیرند. این ریسک درباره ایران بیشتر وجود دارد، چرا که شرکت‌ها، بانک‌ها و حتی خریداران نفت ایران، یکبار در دوران برجام افزایش تحریم‌ها در دوره اوباما و خروج از برجام در دوره ترامپ را تجربه کرده‌اند و امکان دارد این اتفاق مجددا تکرار شود. 

بنابراین این تصور که با بازگشت بایدن، فروش نفت یا دسترسی‌های ارزی ایران افزایش می‌یابد و اقتصاد ایران متحول و شکوفا می‌شود، همانند ادعاهای گذشته مقامات دولتی درباره «گلابی» برجام نادرست و صرفا به منظور همراه کردن افکار عمومی به منظور پیشبرد اهداف حزبی و جناحی در عرصه بین‌المللی است. 

ظریف: آمریکایی‌ها باید از منطقه خارج شوند

وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌و‌گو با شبکه «طلوع‌نیوز» افغانستان بار دیگر بر لزوم خروج آمریکایی‌ها از منطقه تاکید کرد. 

به گزارش ایسنا، صفحه توئیتر شبکه طلوع‌نیوز با پخش بخش‌هایی از این گفت‌و‌گو، اعلام کرد مشروح مصاحبه با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران دوشنبه ساعت ۲۱ از این شبکه پخش خواهد شد. 

ظریف در توضیح اینکه ایران پس از ترور شهید سردار قاسم سلیمانی توسط آمریکا، تاکید کرده آمریکایی‌ها باید از منطقه خارج شوند، گفت: ما همیشه این را گفته‌ایم. 

ظریف همچنین در پاسخ به سوال مجری درباره نیروهای فاطمیون و اینکه ایران آنها را از مهاجران افغان ایجاد کرده است، گفت: این نیروها می‌توانند بهترین نیروهایی باشند که اگر دولت افغانستان تمایل داشته باشد به افغانستان کمک کنند. 

***

وزیر خارجه سوریه: حضور ایران در خاک سوریه قانونی است

وزیر خارجه سوریه تاکید کرد: آمریکا حق ندارد درباره حضور ایران در سوریه اظهارنظر کند. 

به گزارش «خبرگزاری صدا‌و‌سیما»، فیصل مقداد، وزیر خارجه سوریه در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «روسیا الیوم» اظهار داشت: آمریکا حق ندارد درباره حضور ایران در سوریه اظهارنظر کند. او ادامه داد: اگر نیرو‌های ایرانی در خاک آمریکا حضور داشتند، واشنگتن حق داشت درباره آن اظهارنظر کند اما اینکه واشنگتن بخواهد حضور ایران را در خاک سوریه مورد بررسی قرار دهد در حالی که این حضور قانونی است و با درخواست دولت سوریه صورت گرفته و در عین حال حضور کم‌رنگی است، زیرا تنها مشاوران ایرانی در خاک سوریه هستند، پس واشنگتن چرا این موضوع را مطرح می‌کند؟ خطری که حضور ایران در سوریه برای منافع راهبردی آمریکا دارد، چیست؟ ما امیدواریم آمریکا با این مسائل و با سیاست‌های منطقه‌ای، عاقلانه‌تر رفتار کند و از دیگران از جمله سوریه و دیگر کشور‌های عربی باج‌خواهی نکند. آمریکا نباید تنها به دفاع از منافع اسرائیل و محافظت از اشغالگری‌های اسرائیل و اشغال مناطق عربی بپردازد، بلکه نیاز مبرم به بهبود چهره خود در منطقه دارد و باید امروز قبل از فردا و فردا قبل از پس‌فردا، به‌سرعت برای این منظور اقدام کند. 

***

کمیسیون امنیت ملی قطعنامه ضد‌ایرانی پارلمان اروپا را محکوم کرد

کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با صدور بیانیه‌ای مداخله پارلمان اروپا در امور داخلی ایران را محکوم کرد و قطعنامه اعمال تحریم علیه مقامات جمهوری اسلامی ایران به ادعای نقض حقوق بشر را مضحک خواند. به گزارش «وطن امروز»، در بخشی از بیانیه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس آمده است: پارلمان اروپا که امروز در مخالفت با اعدام و حمایت از مجرمان علیه امنیت ملی کشورمان قطعنامه صادر می‌کند، همان نهادی است که در مقابل ترور ناجوانمردانه دانشمندان بی‌گناه ایران دم برنیاورده بلکه بر عکس، همیشه حامی، پشتیبان و پناهگاه تروریست‌ها اعم از منافقین تا گروه‌های تجزیه‌طلب بوده و رهبران گروه‌های تروریستی را در محل این پارلمان میزبانی می‌کند. 

***

نوآم چامسکی: اوباما هم به تعهدات هسته‌ای خود برابر ایران عمل نکرد

پروفسور نوآم چامسکی گفت: یکی از بخش‌های توافقنامه هسته‌ای می‌گوید در دوره مذاکرات هیچ یک از طرف‌ها نباید به اقتصاد ایران آسیب بزنند ولی اوباما بارها این کار را کرد. ما هرگز به توافق پایبند نبودیم. 

به گزارش «فارس»، نوآم چامسکی، زبان‌شناس، فیلسوف و نظریه‌پرداز آمریکایی در جدیدترین موضعش درباره راه‌حل مباحث هسته‌ای ایران گفت: واقعیت آن است که حتی اوباما هم به تعهدات هسته‌ای خود در مقابل ایران عمل نکرد. یکی از بخش‌های توافقنامه هسته‌ای می‌گوید در دوره مذاکرات هیچ یک از طرف‌ها نباید به اقتصاد ایران آسیب بزنند ولی اوباما بارها این کار را کرد. ما هرگز به توافق پایبند نبودیم و حالا هم سخنگوی دولت بایدن می‌گوید اگر ایرانی‌ها گام نخست را بردارند ما هم اقدام می‌کنیم! انگار آنها مقصر هستند نه ما! چامسکی با بیان اینکه مقامات کاخ سفید معتقد تهران برنامه ساخت سلاح هسته‌ای را پیگیری می‌کند، در این باره ادامه داد: این تنها یک ادعاست و در ۲۰ سال اخیر هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد جمهوری اسلامی حتی به سلاح هسته‌ای فکر کرده باشد. 

***

مردمی بودن، ویژگی اصلی مراسم سالگرد شهادت سردار سلیمانی

سخنگوی ستاد مردمی سالگرد شهید سلیمانی با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب بر برگزاری مردمی سالگرد شهادت سردار سلیمانی گفت: بزودی جزئیات این برنامه‌ها اطلاع‌رسانی می‌شود. به گزارش خانه ملت، حسین امیرعبداللهیان، سخنگوی ستاد سالگرد مردمی سردار سلیمانی گفت: با توجه به دیدار اخیر اعضای محترم خانواده شهید سلیمانی، بنیاد حاج‌قاسم (مکتب سلیمانی) و ستاد سالگرد شهید با مقام معظم رهبری، علاقه‌مندان بی‌شماری از سراسر کشور، منطقه و جهان، بی‌صبرانه جویای جزئیات مراسم و ایفای نقش خود و ادای احترام به این قهرمان ستودنی مبارزه با تروریسم و صهیونیسم و تضمین‌کننده صلح و امنیت ملی، منطقه و جهان هستند. دستیار ویژه رئیس مجلس شورای اسلامی در امور بین‌الملل خاطرنشان کرد: ضمن قدردانی از همه عزیزان در داخل و خارج، به اطلاع می‌رساند، همان‌گونه که مقام معظم رهبری در این دیدار تاکید کردند ویژگی اصلی مراسم سالگرد گرامیداشت مقام شهید سلیمانی و همراهان متکی بر «مردمی» بودن است، با این حال بزودی جزئیات برنامه‌های متنوع تدارک دیده‌شده از سوی ستاد سالگرد و بنیاد سردار سلیمانی عزیز به سمع و نظر مشتاقان خواهد رسید. 

گروه سیاسی: مراسم یادبود شهادت سرادر سپهبد شهید حاج‌قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و شهید ابومهدی مهندس، نایب‌رئیس سازمان حشد‌الشعبی عراق، روز گذشته در پارلمان عراق با حضور مقامات بلندپایه این کشور برگزار شد. 

به گزارش «وطن امروز»، در این مراسم فالح الفیاض رئیس سازمان بسیج مردمی، محمد الحلبوسی رئیس پارلمان، حسن الکعبی معاون اول پارلمان، شماری از نمایندگان، عمار الحکیم رئیس جریان حکمت ملی عراق، هادی العامری رئیس ائتلاف فتح، نوری المالکی رئیس ائتلاف دولت قانون، فائق زیدان رئیس شورای عالی قضایی، شماری از روسای فراکسیون‌های سیاسی، فرماندهان بسیج مردمی، فرماندهان امنیتی عراق و ایرج مسجدی، سفیر ایران در بغداد حضور داشتند. 

برگزاری این مراسم همچنین در رسانه‌های عراقی بازتاب داشته است. در همین زمینه پایگاه خبری شبکه «رووداو» در حساب کاربری خود در توئیتر، عکس مقامات عراقی حاضر در این مراسم را منتشر کرد و خبر داد «فالح الفیاض» رئیس سازمان حشد‌الشعبی، «محمد الحلبوسی» رئیس پارلمان، «حسن الکعبی» معاون اول پارلمان و «عمار الحکیم» رئیس جریان حکمت ملی عراق در مراسم شهادت این ۲ شهید بزرگوار حضور یافته‌اند. 

 العهد دیگر رسانه عراقی نیز گزارش داد نماینده رئیس‌جمهور عراق با شرکت در این مراسم گفت: «رهبران شهید از همان ساعات اولیه در دفاع از خاک‌ [عراق] و علیه اقدام داعش در آلوده کردن سرزمین عراق ایستادگی کردند». نماینده رئیس‌جمهور عراق همچنین گفت این ۲ شهید در حالی از دنیا رفتند که باور داشتند شهادت در راه حق، نهایت هدف است. العهد همچنین در گزارش خود به حضور نماینده «مصطفی الکاظمی» نخست‌وزیر عراق در این مراسم اشاره کرد. 

طبق گزارش پایگاه خبری اداره اطلاع‌رسانی بسیج مردمی عراق، علی الشکری، مشاور ارشد رئیس‌جمهوری عراق پیام برهم صالح، رئیس‌جمهوری عراق را در جلسه بزرگداشت نخستین سالگرد شهادت فرماندهان پیروزی (سردار سلیمانی و مهندس) در پارلمان عراق قرائت کرد. در پیام رئیس‌جمهور عراق در این باره آمده است: شهیدان ابومهدی مهندس و قاسم سلیمانی الگوی آزادگان جهان بودند. در پیام برهم صالح همچنین آمده است: چند روز قبل سالگرد پیروزی بر (گروه تروریستی) داعش را جشن گرفتیم و امروز یاد شهیدان ابومهدی مهندس و قاسم سلیمانی را گرامی می‌داریم.فالح الفیاض، رئیس سازمان بسیج مردمی عراق هم در جلسه بزرگداشت نخستین سالگرد شهادت فرماندهان پیروزی (سردار سلیمانی و مهندس) در پارلمان عراق گفت: «رهبران شهید توانستند نظامی از ارزش‌ها برای مقابله با دشمن بسازند». فالح الفیاض گفت فرماندهان شهید وارد سخت‌ترین درگیری‌ها شدند و دشمنان بشریت را سرکوب کردند. وی افزود: ما قبل و بعد از شهادت این فرماندهان، به آنها مدیونیم، چرا که در زمان حیات و بعد از شهادت، ارزش‌های انسانی را در دل مردم برانگیختند. ما در بسیج مردمی به مهندسِ این نهاد شهید ابومهدی و معلم او حاج‌قاسم سلیمانی وفادار می‌مانیم. الفیاض ادامه داد: مهندس تمام عمر خود در راهی قدم گذاشت که به آن ایمان داشت. وی افزود: شهید سردار سلیمانی نمونه ارزش‌های والای انسانی است. 

طبق گزارش العهد، محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان عراق هم در این مراسم ضمن اشاره به جانفشانی شهید مهندس گفت: «بزرگ‌ترین درسی که باید از شهادت مهندس بیاموزیم پاسداری از پیروزی است».

همچنین احمد الاسدی، رئیس فراکسیون «السند الوطنی» در این مراسم اظهار داشت: «مراسم یادبود امروز برای تأکید بر راه رهبران نصر (شهید سلیمانی و شهید مهندس) و ادامه مبارزه با تروریسم است». پایگاه خبری «العهد» با پوشش برخی سخنان الاسدی نوشت: «شهید مهندس سرباز مخلص مدافع مردم، کشور و مقدسات بود».

گفتنی است روز جمعه، کاربران عراقی با انتشار فیلمی در فضای مجازی خبر داده بودند پارلمان این کشور در آستانه سالروز شهیدان حاج‌قاسم سلیمانی و ابومهدی مهندس، به عکس این ۲ شهید بزرگوار مزین شده است. 

گروه سیاسی: نماینده لهستان در نطق خود در پارلمان اروپا طی اظهاراتی توهین‌آمیز، لبخند محمدجواد ظریف را به «یوآخیم فون ریبنتروپ» وزیر خارجه آلمان نازی در دوران هیتلر تشبیه کرد. 

به گزارش «وطن امروز»، رادوسلاف سیکورسکی، نماینده لهستان در پارلمان اروپا که از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۴ نیز وزیر خارجه این کشور بود، خطاب به دیپلمات‌های کشورش و نمایندگان سرویس اقدامات خارجی اتحادیه اروپایی گفت دفعه بعد متوجه باشند با وزیر خارجه ایران با آن لبخندی که شبیه یوآخیم فون ریبنتروپ است، دیدار می‌کنند. 

نماینده هتاک لهستانی با مداخله‌جویی در امور داخلی ایران افزود: اگر ایران می‌خواهد روابط بهتری با اروپا داشته باشد و تحریم‌ها لغو شود، «همین الان و فورا باید نقض حقوق بشر را متوقف کند».

پس از برگزاری انتخابات آمریکا و اعلام پیروزی جو بایدن، کشورهای اروپایی محافظه‌کاری خود را که به واسطه خروج ترامپ از برجام داشتند، کنار گذاشته و وارد مسیر تقابل با کشورمان شدند. این در حالی است که دستگاه سیاست خارجی کشور و در راس آن وزیر امور خارجه با ارزیابی نادرست اعتقاد داشت بین آمریکا و اروپا شکاف ایجاد شده و با این استدلال حداکثر مماشات را با اروپایی‌ها داشت، به امید اینکه این کشورها خروج آمریکا از توافق هسته‌ای را جبران کنند. حالا محمدجواد ظریف و مجموعه‌اش پس از کاشتن باد، توفان درو کرده‌اند. 

اروپایی‌ها که این روزها مشغول خوش‌رقصی برای بایدن هستند، در قضیه روح‌الله زم از طریق اتحادیه اروپایی بیانیه‌ای صادر کردند، همچنین وزارت‌های خارجه‌ آلمان و فرانسه نیز بیانیه‌های مداخله‌جویانه‌ای صادر کردند. پس از انتشار خبر اجرای حکم اعدام روح‌الله زم، مفسد فی‌الارض و مدیر کانال تلگرامی آمدنیوز، اتحادیه اروپایی با انتشار بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن این اقدام و وارد کردن تشکیک نسبت به بررسی پرونده این متهم امنیتی، از لزوم لغو احکام اعدام سخن به میان آورد. دولت فرانسه نیز که سالیان زیادی میزبان زم و فعالیت‌های ضدامنیتی او بود، در بیانیه‌ای جداگانه نوشت: فرانسه با قوی‌ترین عبارات ممکن این نقض فاحش آزادی بیان و آزادی مطبوعات در ایران را محکوم می‌کند. این یک اقدام وحشیانه و غیرقابل قبول است که با تعهدات بین‌المللی این کشور مغایرت دارد. بیانیه دولت‌های اروپایی درباره پرونده زم را در حالی می‌توان مصداق بارز و روشنی از مداخله در امور داخلی و قضایی کشور به حساب آورد که آنها ۳ هفته پیش، پس از ترور دانشمند هسته‌ای و دفاعی کشورمان تمایلی برای محکوم کردن این اقدام از خود نشان ندادند. 

در همین راستا عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه با اعتراض به رفتار دوگانه اروپایی‌ها در عدم محکومیت ترور شهید فخری‌زاده، چهارشنبه گذشته در نشست مجازی کمیسیون مشترک برجام اظهار داشت: طرف‌های اروپایی همواره فقط از ایران می‌خواهند در برابر همه رفتارهای غیرقانونی و خصمانه، چه تحریم‌های آمریکا باشد و چه خرابکاری در نطنز و ترور دانشمندان هسته‌ای خود، خویشتندار باشد.

این مداخلات به همین جا ختم نشد و یک روز بعد از تصویب قطعنامه پیشنهادی کانادا به مجمع عمومی سازمان ملل درباره وضعیت حقوق بشر در ایران در پی اعدام زم، نمایندگان پارلمان اروپا قطعنامه‌ای را تصویب و ایران را به «نقض حقوق بشر» متهم کردند. نمایندگان پارلمان اروپا روز پنجشنبه ۲۷ آذرماه در این قطعنامه که با ۶۱۴ رأی موافق، ۱۲ رأی مخالف و ۶۳ رأی ممتنع به تصویب رسید، از اعدام روح‌الله زم، سرشبکه آمدنیوز که بعد از محاکمه در دادگاه اعدام شد، انتقاد کرده و علاوه بر این، در چند پرونده قضایی دیگر از جمله پرونده‌های «نسرین ستوده» و «احمدرضا جلالی» نیز ادعاهایی اثبات‌ نشده را مطرح کرده و از همه دولت‌های عضو اتحادیه اروپایی خواستند در ارتباط با این پرونده‌ها اقداماتی علیه مقام‌های ایرانی انجام دهند. 

***

[قطعنامه ‎پارلمان‬ اروپا خوش‌رقصی برای بایدن است]