سفارت ایران در ژاپن روز سه‌شنبه میزبان شرکت‌کنندگان در مراسم رونمایی از تابلوفرش دستباف المپیک توکیو بود. این مراسم با حضور مرتضی رحمانی‌موحد سفیر ایران در ژاپن، سیدرضا صالحی‌امیری رئیس کمیته ملی المپیک، نماینده هیات اجرایی کمیته بین‌المللی المپیک، نماینده کمیته ملی المپیک ژاپن، نصرالله سجادی سرپرست کاروان ورزش ایران و محسن رضوانی عضو هیات اجرایی برگزار شد. 

مسابقات تیراندازی بازی‌های المپیک دیروز با برگزاری رقابت‌های مرحله نیمه‌نهایی در بخش میکس تپانچه بادی ١٠ متر پیگیری شد و ترکیب جواد فروغی و هانیه رستمیان که با قرار گرفتن در جایگاه هشتم از مرحله مقدماتی صعود کردند، در کنار تیم‌های چین (٢ تیم)، اوکراین، روسیه، استرالیا، هند و صربستان در این مرحله به رقابت پرداختند. بعد از شلیک ٢٠ تیر توسط هر یک از تیراندازان حاضر در این مرحله جایگاه نهایی تیم‌ها برای صعود به مراحل بالاتر مشخص شد. بر این اساس تیم میکس تپانچه بادی ١٠ متر ایران با ایستادن در رده پنجم شانس صعود را از دست داد. همچنین در ادامه نتایج نهایی رقابت‌های تیراندازی، تیم میکس تفنگ ۱۰ متر کشورمان شامل نجمه خدمتی و مهیار صداقت با کسب 9/624 امتیاز در بین ۲۹ تیم در رده پانزدهم قرار گرفت و نتوانست مجوز صعود به نیمه‌نهایی را کسب کند. گفتنی است ۸ تیم برتر این مرحله مجوز صعود گرفتند. بنابراین ۲ تیم میکس تفنگ ۱۰ متر ایران بدون دستاوردی به کار خود در توکیو پایان دادند. 

 

* فروغی: مغرضان را نمی‌بخشم

جواد فروغی پس از پنجمی در نیمه‌نهایی تپانچه میکس المپیک توکیو اظهار داشت: در مرحله مقدماتی شروع خیلی خوبی نداشتم و در انتها هم خوب نبودم اما در کل به نیمه‌نهایی صعود کردیم. در ۲۰ تیر، یک مرحله جدید آغاز و امتیازهای قبلی پاک می‌شود. خدا را شکر در آن مرحله هم خوب بودیم و نمره خوبی ثبت کردیم اما ابرقدرت‌های تپانچه هستند و کار سخت است و حتی تیم یک هند و کره‌جنوبی حذف شدند. وی افزود: تیم‌های قدرتمندی نتوانستند به فینال راه پیدا کنند. از طرفی ما هم سابقه المپیک نداشتیم. با این حال به نظرم عملکرد ما خوب بود و راضی هستیم، چون میلیمتری نتوانستیم به مرحله بعد راه پیدا کنیم. فروغی درباره اینکه تیراندازی به رشته‌های مدال‌آور اضافه شده است، تصریح کرد: خوشحالم از اینکه تیراندازی رشته مدال‌آور است. البته این فقط منوط به مدال من نیست. در تپانچه اصلا سابقه مدال‌آوری نداشتیم و در مسابقات قهرمانی آسیای قطر استارت مدال‌آوری را زدیم و توانستیم موفقیت‌ها را ادامه دهیم. البته کرونا و تعطیلات در تمرینات و مسابقات ما فاصله انداخت ولی کار خود را ادامه دادیم. جام‌جهانی هند خیلی مهم بود و امتیاز مهمی داشت و با کسب مدال، رنکینگ ما خوب شد و تپانچه رشد پیدا کرد. در کرواسی هم خوب ظاهر شدیم و طلایی شدیم. تیراندازی در رسانه‌ها دیده شد و از طرفی هم توقع را بالا برد. 

مرد طلایی ایران درباره هجمه‌های این چند روزه علیه‌ خود گفت: برخی‌ نسبت به من انتقاد داشتند که دست همه آنها را می‌بوسم ولی برخی مغرضان را که برداشت سویی داشتند و متعلق به مردم ایران هم نیستند، نمی‌بخشم. اگر بگویم تمرکزم بهم نریخته بود، دروغ گفته‌ام. از لحاظ زمانی، زمان من گرفته شد. همچنین احساس رضایت از کسب مدال طلا باعث شد تا حدودی افت کنم. از نقاط مختلف جهان و ایران تماس داشتم که تبریک بگویند که به خیلی‌ها نتوانستم پاسخ بدهم اما با صحبت‌های مربی‌ام - نصراصفهانی- دوباره در چارچوب قرار گرفتم و توانستم تا حدودی تمرکز از دست رفته‌ام را به دست آورم. بعد از مسابقات پاسخگوی همه دوستان هستم‌. 

 

* برنامه امروز نمایندگان ایران در المپیک توکیو

در روز ششم المپیک توکیو، ابتدا تیم والیبال ایران امروز از ساعت ۴:۳۰ بامداد به وقت تهران به مصاف کانادا می‌رود. شاگردان آلکنو با ۲ برد از ۲ مسابقه در صدر گروه‌شان قرار و برای صعود به مرحله بعد، تنها به یک پیروزی دیگر احتیاج دارند. 

شمشیربازان ایرانی نیز در رشته سابر تیمی از ساعت ۵:۳۰ بامداد به رقابت خواهند پرداخت. در رشته انفرادی سابر هر سه نماینده ایران حذف شده بودند و باید دید در مسابقات تیمی چه نتیجه‌ای خواهند گرفت. همچنین ثریا آقایی، بانوی بدمینتون‌باز ایران صبح امروز از ساعت ۶:۳۰ به مصاف بینجیائو با رنکینگ ۸ از چین می‌رود. آقایی برای نخستین‌بار در تاریخ المپیک ایران توانسته در دور اول به برتری دست پیدا کند. 

تیم بسکتبال ایران هم طبق زمان‌بندی برنامه‌ها از ساعت ۹:۱۰ صبح امروز با تیم قدرتمند آمریکا مسابقه می‌دهد. تیم ایران در نخستین دیدار خود مقابل چک نتیجه را واگذار کرد. 

از ساعت ۹:۳۰ صبح نیز سعید صفرزاده، ملی‌پوش دوچرخه‌سواری ایران در رقابت‌های تایم‌تریل انفرادی در دور مقدماتی مسابقه خواهد داد. همچنین در رشته تیراندازی با کمان (حذفی) و از ساعت ۱۱:۴۳ صبح امروز میلاد وزیری با حریفانش به رقابت می‌پردازد. و سرانجام دانیال شه‌بخش، بوکسور تیم ایران در مرحله یک‌هشتم نهایی در وزن منفی ۵۷ کیلوگرم از ساعت ۱۴:۰۶ با لازارو آلوارز از کوبا به مبارزه می‌پردازد.

***

معادلاتی که درباره المپیک بهم خورد

ژاپن در آچمز ویروس!

علی خلف:  از بیستمین فصل رقابت‌های لیگ برتر تنها یک هفته باقی مانده و معادلات پایین جدول همچنان پیچیده است و جز ماشین‌سازی تبریز که سقوطش به لیگ یک از هفته‌ها قبل قطعی شده، ۳ تیم نفت مسجدسلیمان، ذوب‌آهن و سایپا در معرض سقوط هستند و دومین تیم سقوط‌کننده به لیگ یک از بین این ۳ تیم خواهد بود. سایپا با ۲۶ امتیاز و تفاضل گل ۱۱- بیشترین احتمال سقوط را در بین این ۳ تیم دارد و ذوب‌آهن با همین میزان امتیاز و تفاضل گل ۱۰- تنها به اندازه یک گل شرایطش از سایپا بهتر است. نفت مسجدسلیمان با ۲۸ امتیاز، ۲ امتیاز از سایپا و ذوب‌آهن پیش است و تفاضل گل این تیم نیز ۹- است تا در تفاضل گل هم شرایط بهتری از رقبا داشته باشد. 

 

* نفت مسجدسلیمان

نفت مسجدسلیمان در ۵ بازی اخیر خود شکست خورده تا امروز در چنین شرایطی قرار گیرد و این در حالی است که اگر از ۵ بازی اخیرش تنها ۲ امتیاز می‌گرفت، کاملا از خطر سقوط فرار می‌کرد. تیم تحت رهبری محمود فکری در هفته پایانی باید به مصاف یک تیم بحران ‌زده دیگر به نام آلومینیوم برود؛ تیمی که خودش هم در ۵ بازی آخرش شکست خورده است. پیروزی احتمالی نفت مسجدسلیمان در این دیدار آنها را به طور حتم از سقوط نجات می‌دهد و این تیم نیازی به نتیجه بازی‌های دیگر ندارد. مسجدسلیمانی‌ها در صورت تساوی هم شانس خوبی برای بقا خواهند داشت. اگر شاگردان فکری در اراک یک امتیاز هم از شاگردان منصوریان بگیرند، تنها حالتی که منجر به سقوط آنها می‌شود پیروزی همزمان و پرگل ذوب‌آهن و سایپا برابر حریفان‌شان است. این تیم حتی در صورت شکست هم شانس خوبی برای بقا دارد. اگر نفتی‌ها در هفته پایانی شکست بخورند و در همان امتیاز ۲۸ توقف کنند، باز هم تنها در صورت پیروزی ذوب‌آهن و سایپا مقابل حریفان‌شان فصل بعد را در لیگ یک سپری خواهند کرد. مسجدسلیمانی‌ها با اینکه در معرض سقوط قرار دارند اما شانس‌شان برای بقا بسیار بیشتر از ۲ تیم دیگر است. 

 

* ذوب‌آهن اصفهان

گذشته از اینکه حضور ذوب‌آهن اصفهان در این منطقه از جدول بسیار عجیب است، سبزپوشان اصفهان امروز شانس چندان زیادی برای بقا در لیگ برتر ندارند، چون سرنوشت آنها تنها در دست خودشان نیست و اگر نفت مسجدسلیمان و سایپا در هفته آخر امتیاز بگیرند، کار این تیم دشوار خواهد شد. ذوب‌آهن در هفته پایانی میزبان مس رفسنجان است و حداقل روی کاغذ شرایط بهتری برای امتیاز گرفتن نسبت به ۲ تیم دیگر دارد. شاگردان مجتبی حسینی هم‌امتیاز سایپا هستند و تفاضل گل‌شان هم یک گل از این تیم بهتر است و اگر بتوانند این شرایط را در هفته پایانی هم حفظ کنند، می‌توانند به بقا امیدوار باشند. در صورتی که ذوب‌آهن در این دیدار خانگی امتیاز از دست بدهد، بقا یا سقوطش به نتیجه دیدار سایپا و تراکتور بستگی دارد. 

 

* سایپا

بدیهی است سایپا کمترین شانس را نسبت به ۲ تیم دیگر دارد. نارنجی‌پوشان هم امتیاز با ذوب‌آهن و با یک گل کمتر از این تیم در رده پانزدهم جدول قرار دارند و از آن گذشته، باید در تبریز به مصاف تیمی بروند که نه تنها در آمادگی کامل قرار دارد، بلکه برای کسب سهمیه آسیا می‌جنگد و این کار را برای آنها دشوار می‌کند. سایپا حتی در صورتی که موفق به شکست دادن تراکتور شود، در صورت پیروزی ذوب‌آهن برابر مس رفسنجان باز هم باید با تفاضل گلی پیروز شود که در این آیتم هم از ذوب‌آهن پیشی بگیرد. 

 

* نارنجی‌ها؛ کم‌شانس‌ترین برای بقا

در روز آخر نفت مسجدسلیمان در اراک به دیدار آلومینیوم می‌رود که این دیدار علاوه بر حساسیت برای نفت مسجدسلیمان، یک دیدار حیثیتی برای کاپیتان‌ها و سرمربیان سابق استقلال است که بعد از ۵ شکست متوالی به فکر امتیاز گرفتن از یکدیگر هستند. همزمان با این بازی ذوب‌آهن در خانه با مس رفسنجانی بازی می‌کند که این بازی برای رقیب آنها حساسیت جدولی ندارد. سایپا نیز خارج از خانه با تیم بالانشین تراکتور بازی می‌کند که برای کسب سهمیه آسیا تلاش می‌کند. ذوب‌آهن تنها تیمی است که در خانه‌اش بازی می‌کند و سایپا و نفت مسجدسلیمان خارج از خانه به میدان می‌روند و به نظر می‌رسد ذوب‌آهن تنها تیمی است که بازی برای حریفش حساسیت جدولی و حیثیتی ندارد. مقایسه شرایط ۳ تیم نشان می‌دهد حداقل روی کاغذ سایپا که بدترین شرایط را دارد و باید با قوی‌ترین تیم خارج از خانه بازی کند، شانس کمتری نسبت به ۲ تیم دیگر برای بقا دارد، مگر آنکه اتفاقات خاصی در هفته آخر بیفتد. 

افشاگری جودوکار الجزایری درباره فشارها برای مسابقه با حریف صهیونیست

جودوکار الجزایری از پشت پرده فشارهای فدراسیون این کشور به خاطر انصراف از مواجه نشدن با ورزشکار رژیم صهیونیستی پرده برداشت. «فتحی نورین» ورزشکار الجزایری که نماد مقاومت فلسطین در المپیک توکیو شد، در جدیدترین مصاحبه‌اش از فشارهای پشت پرده بعد از انصرافش از بازی‌ها برای مواجه نشدن با ورزشکار رژیم صهیونیستی پرده برداشت. جودوکار الجزایری در مصاحبه تلویزیونی خود دست به افشاگری زد و گفت: بعد از اینکه از این مسابقه انصراف دادم، تماسی از رئیس فدراسیون جودوی الجزایر داشتم که حرف‌های عجیبی به من گفته شد. او به من گفت نماینده کشور الجزایر هستی و نباید اینطور تصمیم می‌گرفتی. وی افزود: من در پاسخ به رئیس فدراسیون گفتم بله! من نماینده کشور و ملت شریف الجزایر هستم که همیشه حامی مساله فلسطین بوده‌اند و اسرائیل را به عنوان دولتی اشغالگر و جعلی محکوم کرده‌اند. نورین اظهار داشت: نه تنها از سوی فدراسیون جودو، بلکه از سوی کمیته ملی المپیک نیز توبیخ شدم. این رفتار مسؤولان ورزش کشور عجیب بود. مساله فلسطین همیشه برای ما اهمیت دارد. هیچ‌گاه از موضع خود در دفاع از فلسطین کوتاه نمی‌آیم. جودوکار الجزایری درباره اینکه تعلیق شده نیز گفت: من و مربی‌ام از المپیک کنار گذاشته شدیم و تا اطلاع ثانوی تعلیق شدیم ولی من به عنوان یک ورزشکار آزادی‌خواه می‌توانم هر تصمیمی بگیرم. مساله فلسطین در سازمان ملل هم تایید شده و نمی‌خواهم با ورزشکار دولتی مبارزه کنم که اشغالگر است. 

***

شوک به ژاپنی‌ها حذف مشعل‌دار المپیک

نائومی اوساکا، تنیسور ژاپنی که مشعل بازی‌های المپیک توکیو 2020 را افروخته بود، پس از شکست برابر «مارکتا فوندروسوا» از جمهوری چک در دور سوم رقابت‌های المپیک حذف شد. ستاره 23 ساله ژاپنی امیدوار بود پس از افروختن مشعل المپیک بتواند تبدیل به ستاره این بازی‌ها در زمین تنیس هم شود اما موفق به رسیدن به این هدف نشد. اوساکا در 25 بازی از 26 بازی گذشته خود پیروز شده بود و همچنین عنوان قهرمانی اوپن آمریکا و اوپن استرالیا را نیز از آن خود کرده بود و بویژه با توجه به شکست زودهنگام «اشلی بارتی» قهرمان ویمبلدون، به نظر می‌رسید المپیک فرصت مناسبی برای تنیسور ژاپنی باشد تا بزرگ‌ترین عنوان قهرمانی ممکن را از آن خود کرده و بار دیگر قدرتش را به رخ بکشد اما در عوض این فوندروسوای 22 ساله بود که با پیروزی برابر حریف قدر خود به دور یک چهارم نهایی بازی‌های المپیک صعود کرد. او در مسابقه بعدی باید با «پائولا بادوسا» از اسپانیا یا «نادیا پودورسکا» از آرژانتین روبه‌رو شود. اوساکا امیدوار بود نخستین تنیسور ژاپنی شود که طلای المپیک را به دست می‌آورد اما هیچ پاسخی برابر نمایش قدرتمند فوندروسوا نداشت. 

***

جنگ تن به تن سابریست‌ها برای رسیدن به باارزش‌ترین مدال دنیا

ششمین روز بازی‌های المپیک می‌تواند به تاریخی‌ترین روز المپیک برای شمشیربازی ایران تبدیل شود. امروز می‌تواند روز بزرگی برای تیم ‌ملی شمشیربازی ایران باشد. سابریست‌ها که در سال‌های اخیر موفقیت‌های مختلفی را به دست آورده‌اند، قرار است دست به کار بزرگی بزنند و تاریخ‌سازی کنند. کسب سهمیه تیمی المپیک و نخستین مدال قهرمانی جهان از مهم‌ترین افتخارات تیم سابر ایران محسوب می‌شود و اگر فردا مدال المپیک توکیو هم به دست آید، کلکسیون افتخارات این تیم کامل‌تر و بی‌نظیر‌تر خواهد شد. تیم ایتالیا از تیم‌های مدعی و عنوان‌دار در جهان و المپیک است اما همین تیم سابقه مغلوب شدن برابر تیم ایران را در کارنامه دارد. با وجود اینکه ایتالیا تیم قدرتمندی محسوب می‌شود اما تیم سابر ایران هم از شمشیربازان بسیار باانگیزه‌ای بهره می‌برد و با توجه به اینکه ملی‌پوشان ایران سال‌ها منتظر چنین لحظه‌ای بودند تا برای مدال المپیک تلاش کنند، بنابراین به نظر نمی‌رسد بخواهند براحتی این فرصت را از دست بدهند یا درگیر عناوین و اسم تیم‌ها شوند. رقابت ۲ تیم ایران و ایتالیا از ساعت ۱۱ و ۳۰ دقیقه امروز به وقت توکیو آغاز می‌شود. تیم ایران آخرین تمرین خودش را دیروز انجام داد و اعضای تیم با توجه به رقابت حساسی که پیش رو دارند، قرار است تمام تمرکز خود را روی مسابقات بگذارند، از این رو گفت‌وگو با رسانه‌ها را به بعد از رقابت‌ها موکول کرده‌اند. مجتبی عابدینی، علی پاکدامن، محمد رهبری و محمد فتوحی اعضای تیم ملی ایران را تشکیل می‌دهند.

 دکتر محمدحسین رجبی‌دوانی*: یکی از مسائلی که در تاریخ صدر اسلام بسیار پراهمیت جلوه می‌کند، مساله نقش خواص در انحراف مسیر خلافت رسول گرامی اسلام است. ۲ اتفاق مهم در مسیر کنشگری خواص و نخبگان جامعه بعد از رحلت پیامبر اسلام رقم خورد که سبب انزوا و غربت ولی خدا امیرمومنان حضرت علی(ع) و غصب حق مسلم ایشان توسط عده‌ای شد؛ اتفاق اول دنیاطلبی و انحراف گروهی از صحابه رسول‌الله (ص) بود که موجب ظلم و جفای آشکار به امیرالمومنین شد و اتفاق دوم بی‌اثر شدن یاران وفادار و صدیق وصی رسول خدا برای جلوگیری از انحراف مسیر خلافت. تحلیل و بررسی این دو اتفاق از آن جهت دارای اهمیت است که اگر این دو همزمان در جامعه اسلامی اتفاق بیفتد، ولی خدا منزوی و مطرود می‌شود و نتایج خطرناک و اسفباری را در پی خواهد داشت. 

در تحلیل اتفاق اول باید گفت در پی ارتحال رسول اکرم(ص) که حدود 70 روز پس از غدیر رخ داد، گروهی از خواص و سرشناسان دنیا‌طلب اصحاب رسول خدا(ص) که می‌خواستند به هر قیمتی قدرت را تصاحب کنند، با زیر پا گذاشتن مهم‌ترین رکن اسلام یعنی ولایت و امامت، توطئه سقیفه بنی‌ساعده را پی ریختند و باعث پدید آمدن بدعتی بزرگ با پیامدهایی بس ناگوار در عالم اسلام، چه در همان مقطع و چه در طول تاریخ تا به امروز شدند. 

متأسفانه قدرت‌طلبی و دنیاطلبی این خواص و سرشناسان که هم در بین مهاجران و هم انصار اصحاب رسول خدا(ص) بودند، باعث شد با وجود حضور در واقعه غدیر خم و بیعت با امیرمومنان علی(ع) به عنوان امام و ولی خود و با علم به اینکه طبق آیه شریفه «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ» اگر پیامبر(ص) ولایت امیرالمومنین را ابلاغ نمی‌کرد، رسالتش را از منظر خداوند انجام نداده بود، با سوءاستفاده از برخی سخنان بی‌منطق مانند به هلاکت رسیدن بزرگان قریش در جنگ‌های صدر اسلام توسط حضرت علی(ع) یا صلابت و سختگیری حضرت در اجرای احکام الهی یا عدم پذیرش رهبری علی(ع) توسط جامعه و از این دست بهانه‌تراشی‌ها، غدیر را نادیده بگیرند و به جنگ قدرت میان خود بپردازند؛ جنگ قدرتی که میان شماری از خواص مهاجران و انصار شکل گرفت و سبب چندپاره شدن جامعه اسلامی و تنهایی و خانه‌نشینی امام جامعه شد. دسته‌ای دیگر از خواص نیز اگرچه دنیاگرا و قدرت‌طلب نبودند، لکن با سکوت و محافظه‌کاری به این ظلم علنی به ولایت و غصب حق الهی امیرالمومنین کمک کردند. آنچه باعث شد خیانت و توطئه و به تعبیری کودتای سقیفه موفق شود و ولایت را از جایگاه الهی خود دور کند و دیگران به ناحق بر کرسی رهبری اسلام تکیه بزنند، هم خیانت شماری از اصحاب قدرت‌طلب بود و هم سکوت شماری از خواص جبهه حق که می‌توانستند در میدان بمانند و با دفاع از ولایت، این توطئه را خنثی کنند. 

با کمال تأسف می‌بینیم غیر از 12 نفر که سرشناس‌ترین آنها سلمان، ابوذر، مقداد و عمار هستند، دیگر کسی در میدان برای دفاع از ولایت باقی نمی‌ماند. برخی از اصحاب همچون ابودجانه انصاری، عبدالله بن مسعود و حتی بلال حبشی که موذن و سخنگوی پیامبر(ص) بود و هر یک از آنها دارای نفوذ معنوی یا قبیله‌ای بودند، می‌توانستند با دفاع از امیرمومنان(ع) در خنثی شدن این توطئه نقش‌آفرین باشند ولی سکوت کردند و در دفاع از ولایت به میدان نیامدند و با سکوت خود راه را برای غصب حق الهی امیرمومنان هموار کردند.

یک چنین حرکتی در عوام تأثیر گذاشت و سبب شد توده‌های جامعه که با خط گرفتن از خواص و سرشناسان خود در مسائل سیاسی ـ  اجتماعی عمل می‌کردند نیز، به ولایت پشت کنند و به یاری امیرمومنان و اهل‌بیت رسول خدا(ص) برنخیزند. 

اتفاق خطرناک دومی که در این فضا افتاد، این بود که خواص یاریگر حق و به تعبیری عمارهای زمان توسط ۲ گروه قدرت‌طلبان و جاهلان مورد تخریب و هتک‌ حرمت قرار گرفتند و تلاش‌های‌شان برای دعوت و تشویق مردم برای یاری ولی خدا و تبیین مسیر حق و رسوا کردن جریان باطل، کم‌‌اثر یا حتی بی‌اثر شد. ما همیشه در تحلیل وقایع عصر ائمه با این مساله مواجه هستیم که ظالمان و کسانی که چشم به جایگاه خلافت دارند سعی می‌کنند با ایجاد جنگ روانی و فضای مسموم علیه خواص و نخبگان حامی ولایت آنها را از عرصه تاثیر‌گذاری و کنشگری در جامعه خارج کنند و در قدم بعدی پس از خالی شدن عرصه تمام هجمه‌ها و تبلیغات منفی را روی ولی خدا متمرکز کنند. متاسفانه امروز هم شاهد امتداد این مساله در جامعه خودمان هستیم. تعدادی از خواص صاحب قدرت و ثروت در کشور با تبلیغات منفی و جنگ روانی و ایجاد شایعه و تهمت علیه خواص حامی ولایت، در تلاشند یاوران ولی فقیه را از عرصه تاثیرگذاری در جامعه خارج کنند تا راه برای پیگیری اهداف غیراسلامی‌شان هموار شود. طبیعی است در شرایطی که اطرافیان ولی، هدم و هتک شده باشند، ولی خدا دچار تنهایی و غربت می‌شود و منزوی و خانه‌نشین کردن او بسیار آسان‌تر می‌شود. 

همه این موارد دست به دست هم داد تا امیرالمومنین علی(ع) خانه‌نشین شوند و حق خلافت‌شان توسط عده‌ای غصب شود. از طرفی نتیجه غصب خلافت و توطئه سقیفه آن شد که وحدت مسلمانان که دستاورد بزرگ دوران رسالت پیغمبر(ص) بود، از بین برود. اختلافی شدید میان مسلمانان پدید آمد به طوری که مهاجران و انصار با یکدیگر درافتادند و حتی در خود انصار هم اختلافاتی پدیدار شد. گذشته از این، انعکاس خبر خیانت به غدیر در عالم اسلام تبعات گسترده‌ای داشت، از جمله سرپیچی از حکومت مدینه و حتی بازگشت گروهی از قبایل از اسلام. 

همچنین برادری دینی که به برکت تعالیم پیامبر(ص) در میان مسلمانان ایجاد شده بود، از بین رفت. در دین بدعت‌ها و تحریف‌ها نهاده شده و تبعات شومی در طول تاریخ از خود باقی گذاشت. با کمال تأسف باید گفت کاری که خواص خائن کردند ـ که با سکوت برخی خواص جبهه حق در مقابل آنان همراه شد ـ نتایج فاجعه‌باری به همراه داشت که از بین رفتن حساسیت جامعه در قبال بدعت‌ها و انحرافات و عدم دفاع از خاندان رسول خدا(ص) مهم‌ترین آنهاست. 

دقیقا برخلاف آیه شریفه «قُل لَا أَسأَلُکُم عَلَیهِ أَجراً إِلَّا المَوَدَّهَ فِی القُربَی» که طبق آن مسلمانان موظف بودند محبت و دوستی و ارادت به ساحت مقدس اهل‌بیت(ع) داشته باشند، برخلاف بیعت و تعهدی که انصار با رسول خدا کرده بودند که مانند عزیزان خود از پیامبر و خاندان ایشان دفاع کنند، می‌بینیم همه این تعهدات و شروط زیر پا گذاشته می‌شود، لذا غاصبان وقتی مشاهده می‌کنند حساسیت‌ها در دفاع از اهل‌بیت(ع) به مرور از میان رفته است، به خود جرأت می‌دهند دارایی‌های اهل‌بیت(ع) مانند فدک را غصب کنند. متأسفانه تاریخ اسلام به ما می‌گوید جامعه آن زمان به دلیل انحرافات ایجادشده، توجیه خلیفه را درباره غصب فدک و سایر اموال رسول خدا(ص) که به حضرت زهرا(س) و همسران پیامبر می‌رسید، می‌پذیرد و در دفاع از حضرت زهرا(س) و حق او اقدامی نمی‌کند. 

وقتی غاصبان از این جسارت و غصب موفق عبور کردند و جامعه حساسیت نشان نداد، جسارت را بدانجا می‌رسانند که برای تسلیم کردن امیرالمومنین(ع) که حاضر به پذیرش وضع موجود و انحراف و بدعت در دین خدا نبود، دست به هر کاری می‌زنند و خواهان بیعت اجباری آن وجود مقدس می‌شوند و چون آن حضرت نمی‌پذیرند، به خانه امیرمومنان(ع) حمله می‌برند و حضرت زهرا(س) را که در این موقعیت به دفاع و حمایت از ولایت برمی‌خیزند با کمال قساوت و از روی شرارت و خباثت مورد بی‌احترامی قرار می‌دهند. کار تا آنجا پیش می‌رود که به سرور بانوان ۲ عالم ضربه وارد می‌کنند و آن وجود مقدس را مضروب و مجروح کرده و با وجود انعکاس چنین مساله‌ای در جامعه اسلامی که وظیفه داشتند به دفاع از هر مظلومی ولو غیرمسلمان هم به پا خیزند اما در برابر ظلم به ساحت قدسی نور چشم رسول خدا و سرور بانوان ۲ عالم سکوت می‌کنند و نظاره‌گر چنین هتاکی و بی‌حرمتی‌ای می‌شوند. این نتیجه خیانت خواص به ولایت و سکوت آنها در مقابل قدرت‌طلبان و بی‌اثر شدن خواص مخلص در دفاع از ولی‌الله است. در این شرایط حق صاحبان حق ولایت و رهبری پایمال می‌شود و رهبران الهی مورد هتک حرمت و حتی قتل و شهادت قرار می‌گیرند. 

طبق آیات قرآن کریم ولایت رسول خدا و ائمه اطهار سبب سعادت مومنان در دنیا و آخرت می‌شود. غدیر خم و اعلام همگانی ولایت حضرت امیرالمومنین علی(ع) توسط پیامبر در صورت تداوم می‌توانست وحدت و انسجام امت اسلام پس از پایان رسالت را حفظ کند و در سایه رهبری انسان کامل، همه انسان‌ها به مقام خلیفه.. ‌‌اللهی برسند. اگر به پیام غدیر و اهداف آن توسط جامعه اسلامی عمل شده بود، طبق وعده خداوند در قرآن کریم امت اسلام در پرتو پیروی از ولایت تبدیل به حزب‌الله می‌شد و می‌توانست بر جهان حاکم شود و مردم جهان را از بند طاغوتی قدرت‌های جهانی برهاند و سعادت دنیا و آخرت آنها را تضمین و محقق کند. 

* استاد تاریخ اسلام و عضو هیأت علمی دانشگاه امام حسین(ع)

دکتر سیدمحمدحسین هاشمیان*: هسته مرکزی عید غدیر، موضوع ولایت است. این مفهوم را می‌توان از زوایای مختلف الهیاتی، کلامی، تاریخی، عرفانی و فقهی مورد کنکاش و بررسی قرار داد. رویکردی که در این یادداشت قصد دارم در بررسی موضوع ولایت اتخاذ کنم، نگاهی ساختاری در بستر حکمرانی به این مفهوم است. وقتی ما بر اساس مفهوم ولایت، یک نظام حکمرانی طراحی کردیم، باید توجه داشته باشیم این نظام ولایی، از ۳ بخش مجزا و در عین حال به هم پیوسته تشکیل شده است. بخشی از این نظام، شخص ولی است، بخش دیگر مردم و رابط این دو بخش شبکه‌ای از نیروی انسانی است که می‌توان آن را نخبگان یا خواص جامعه نامید. این بخش میانی، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است، چرا که تعیین‌کننده کارآمدی نظام ولایی است. شما اگر نگاهی تاریخی به دوران حکمرانی امیرالمومنین(ع) بیندازید، متوجه می‌شوید بسیاری از شکست‌های ظاهری که به حکومت حضرت تحمیل شد، به خاطر کمبود نیروی انسانی بصیر و کارآمد بود. پس به هر ترتیب باید به نقش ویژه این لایه از نظام ولایی توجه خاص مبذول داشت. 

ما اکنون در نظام جمهوری اسلامی به عنوان نظامی که مبتنی بر مفهوم ولایت طراحی شده است، در این بخش دچار چالش‌های جدی هستیم. نخستین چالش مهم، فرآیند نخبه‌پروری است؛ فرآیندی که در آن خواص سیاسی- اجتماعی، انتخاب و پرورده می‌شوند. ما برای این فرآیند ساختارسازی نکرده‌ایم. بخش جدی خواص کنونی ما کسانی هستند که در جریان انقلاب اسلامی و دفاع‌مقدس، طی یک فرآیند مشخص در جایگاه خواص قرار گرفته‌اند اما به هر حال کم‌کم نسل نوظهوری از خواص سیاسی در حال شکل‌گیری است که طبیعی هم هست اما اشکال کار اینجاست که این نسل نوپدید، از یک ساختار مشخص و مستحکم

سر در نیاورده است. اینکه کسی با توئیت‌نویسی چهره شود و شخصی به صرف یک اصطکاک با یک چهره سیاسی و مثلا پخش شدن کلیپ بگومگوی او با یک مقام حاکمیتی یا دیگری با یک افشاگری فساد مالی و اقتصادی به سرعت تبدیل به یک کنشگر سیاسی شود، اینها همه هشدارهای خطرناکی است مبنی بر اینکه نسلی از فعالان سیاسی و اجتماعی در حال پدیدار شدن است که در یک بستر طبیعی رشد نکرده‌اند، بلکه در یک فضای مصنوعی، یک رشد هورمونی ناگهانی پیدا کرده‌اند، همین‌ها در بزنگاه‌های سیاسی ـ اجتماعی به دلیل فقدان پختگی و تخصص به سرنوشت کشور ضربه می‌زنند. پس به صورت خلاصه نخستین مشکل ما در کشور، نبود یک ساختار صحیح نخبه‌ساز و خواص‌پرور است و ساختارهای موجود، معیوب و ناقص است. 

مشکل دومی که در حوزه خواص داریم، این است که ما با ظرفیت‌های انسانی خود بخوبی رفتار نمی‌کنیم. خواص موجود، کسانی هستند که کشور برای تربیت آنها هزینه داده است، اینکه مثلا به صرف یک خطا یا اشتباه، چنان آنها را مورد هجمه قرار بدهیم که از صحنه کنشگری کنار بروند یا کنار گذاشته شوند یا اقبال عمومی را از دست بدهند، عمل عاقلانه‌ای نیست. این را باید فهمید که همین خواص، به‌ رغم همه ضعف‌ها و نقص‌ها، به نوعی خاکریز ولایت محسوب می‌شوند. ولی جامعه در برخی موارد به صلاح نیست که شخصا در موضوعی ورود کرده و اظهارنظر کند و این وظیفه خواص است که خود را در برابر تیرها و ضربات قرار دهند تا جامعه آمادگی پیدا کند که مثلا یک سیاست مهم و لازم، زمینه اجرا پیدا کند. 

وقتی ما با حمله به نیروهای انسانی کارآمد خود، آنها را از صحنه خارج کردیم، این ولیّ جامعه است که باید شخصا در همه موضوعات ورود کند و همین باعث می‌شود ولی جامعه در معرض هجمه قرار بگیرد. ما باید نحوه صحیح تعامل با ظرفیت‌های انسانی خود را پیدا کنیم تا بین نقد و انتقاد از آنها، و هدم و نابود کردن و از حیثیت انداختن آنها مرزکشی کنیم که اگر این کار را نکنیم، غدیرها به فاطمیه‌ها و عاشوراها منجر خواهد شد. 

البته لازم می‌دانم ۲ نکته را هم در اینجا متذکر شوم. ضرورت دارد ما یک ساختار قانونی و کارآمد را برای فرآیند نقد خواص و پاسخگو کردن آنها در برابر اقدامات‌شان طرح‌ریزی کنیم. اگر چنین ساختاری وجود نداشته باشد، اعتراضات متراکم به سمت هتک می‌رود و فضای رادیکالی ایجاد می‌کند. تجمع نقدهای گفته نشده یا نقدهای گفته شده اما بی‌اثر، انفجاری از هتک و خشونت کلامی را بار می‌آورد. نکته دومی که باید به آن توجه کرد این است که خود خواص نیز باید یک مکانیزم خودمراقبتی داشته باشند. قرآن کریم در آیاتی خطاب به زنان پیامبر اسلام این تذکر را به آنها می‌دهد که به واسطه انتساب‌شان به پیامبر باید بر رفتار و گفتار خود مراقبت بیشتری انجام دهند، البته قرآن وعده می‌دهد حسنات آنها نیز مضاعف خواهد بود. رهبر معظم انقلاب نیز چندی پیش در دیدار جامعه مداحان همین نکته را متذکر شدند که این جامعه، به عنوان یک طیفی که جزو خواص جامعه محسوب می‌شوند، اگر مرتکب خطایی بشوند، به خاطر تاثیرات آن، در دستگاه محاسباتی الهی دوچندان مجازات خواهند داشت و از آن سو اگر کار حسنه‌ای انجام بدهند، مضاعف پاداش خواهند دید. پس باید توجه داشت «خود‌مراقبتی» از عناصر مهم شخصیتی و رفتاری است که خواص باید به آن متخلق باشند. 

* عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)