رسانه‌های دولتی سوریه بامداد جمعه گزارش دادند که حملات هوایی رژیم صهیونیستی به مواضع ارتش سوریه در اطراف دمشق منجر به شهادت ۳ سرباز و مجروح شدن ۷ نیروی دیگر شد. این رسانه‌ها به نقل از یک مقام نظامی سوریه عنوان کردند که موشک‌های رژیم صهیونیستی دقایقی پس از نیمه شب از منطقه اشغال‌شده بلندی‌های جولان شلیک شدند و ارتش سوریه نیز توانست برخی از موشک‌ها را رهگیری و منهدم کند.

گروه بین‌الملل: بنا بر اعلام وزارت خارجه عراق، حمله توپخانه‌ای ارتش ترکیه به منطقه گردشگری «زاخو» در شمال عراق باعث جان باختن 9 نفر از شهروندان این کشور و زخمی شدن عده‌ای دیگر شد. این حمله به موج ضد‌اردوغانی و ضدترکی در عراق دامن ‌زده است.  به گزارش «وطن امروز»، «فؤاد حسین» وزیر خارجه عراق با اعلام این خبر گفت: «حمله در میان ۵۰۰ تا ۶۰۰ گردشگر انجام شده که اکثر آنها اهل بغداد و جنوب عراق بودند. در پی این حمله ۹ نفر شهید و ۳۱ نفر مجروح شدند». در بین جان‌باختگان ۲ دختر یک‌ساله و 12 ساله هم دیده می‌شود.  این اظهارات در حالی بیان شده است که «مولود چاووش‌اوغلو» وزیر خارجه ترکیه گفت: «بر اساس اطلاعاتی که از نیروی هوایی ارتش دریافت کردیم، هیچ حمله‌ای به غیرنظامیان [در دهوک عراق] نداشته‌ایم». چاووش‌اوغلو اضافه کرد: «اتهامات وارده به خود را رد می‌کنیم و آماده همکاری با مقامات عراقی هستیم. چند سازمان تروریستی از جمله حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) همچنان در خاک عراق فعالیت دارند». 

 

* موج ضد اردوغانی؛ صدری‌ها در صف اول

موجی از احساسات ضد اردوغانی با این حمله در عراق پدید آمده است. روز گذشته بسیاری از مردم عراق با تجمع مقابل سفارت ترکیه در این کشور خواستار اخراج سفیر ترکیه شدند. معترضان حتی به قسمت‌هایی از سفارت ترکیه در بغداد حمله کردند و پرچم این کشور را پایین کشیدند. 

نکته جالب تجمع پرشمار طرفداران مقتدا صدر در مقابل سفارت ترکیه بود. آنها روز گذشته تا نیمه‌های شب مقابل سفارت ترکیه در بغداد ایستادند و خواستار قطع رابطه با ترکیه شدند. حتی معترضان در نجف هم کنسولگری ترکیه را تعطیل کردند تا نشانه‌ای دیگر از احساسات ضد ترکی در این کشور باشد. 

البته ترک‌ها راه انکار را در پیش گرفتند و اعلام کردند این فاجعه بزرگ کار آنها نیست. حمله ترکیه به زاخو و تظاهرات مردم عراق در برابر سفارت ترکیه، موجب شد مصطفی الکاظمی، نشست فوق‌العاده‌ای را در شورای امنیت ملی این کشور تشکیل دهد. 

در این جلسه فوق‌العاده تصمیم گرفته شد سفیر ترکیه احضار شده و از آنکارا خواسته شود ضمن عذرخواهی، نیروهای نظامی خود را از خاک عراق خارج کند. در مقابل، ترکیه اصطلاحا دست پیش گرفت تا پس نیفتد. مرکز درخواست ویزای ترکیه در عراق روز پنجشنبه اعلام کرد روند صدور ویزا برای مسافران ترکیه تا اطلاع‌ ثانوی به حالت تعلیق درآمده است.  نکته جالب درباره این حمله آن است که تمام گروه‌های عراقی یکدست علیه حمله ترکیه موضع‌گیری کردند. مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر این کشور هم در مراسم تشییع جان‌باختگان عراقی شرکت و اعلام کرد از ترکیه به شورای امنیت شکایت خواهد کرد. 

 

* محکومیت کشتار زاخو توسط حشدالشعبی و نیروهای مقاومت

نیروهای مقاومت عراقی هم این فاجعه را محکوم کردند. هادی العامری، رئیس ائتلاف فتح عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد: «این فاجعه تنها یک حلقه از زنجیره حملات مستمر ترکیه به خاک عراق بود. ما نباید همانند گذشته، در برابر این رفتار خصمانه و رو به گسترش تنها به محکومیت این جنایت بسنده کنیم. باید موضع‌گیری ملی را برای حمایت از حاکمیت کشور و حفاظت از جان مردم در پیش بگیریم. لازم است دولت عراق مرزهای خود با ترکیه را فورا مسدود کرده و فعالیت‌ شرکت‌های ترکیه‌ای را در عراق لغو کند. هر کسی که در برابر این جنایت شنیع سکوت کرده یا آن را نادیده بگیرد و برای توجیه آن تلاش کند، شریک متجاوزان و قاتلان بوده و در حال خیانت به کشور و مردمش است».

قیس الخزعلی، دبیرکل جنبش عصائب اهل حق عراق نیز ضمن مسؤول دانستن دولت مرکزی عراق و دولت اقلیم کردستان در حفظ جان غیرنظامیان و دفاع از حاکمیت عراق در برابر حملات مکرر ترکیه، از پارلمان عراق خواست به مسؤولیت خود در ممانعت از نقض حاکمیت عراق عمل کرده و بدون در نظر گرفتن منافع محدود گروهی و طایفه‌ای، از حاکمیت، جایگاه، امنیت و آرامش عراق حفاظت کند. 

 

* پایان متحدان اردوغان در عراق با کشتار زاخو؟

نکته جالب دیگر درباره حمله ترکیه به شمال عراق توسط روزنامه الاخبار منتشر شد. این روزنامه در گزارش خود درباره حمله ترکیه به منطقه گردشگری زاخو نوشت: «اردوغان موفق شده بود طیفی از اهل سنت عراق شامل مسعود بارزانی، محمد حلبوسی رئیس مجلس این کشور و خمیس خنجر رهبر ائتلاف عزم را متحد خود در بغداد کند و از همین رو با امارات هم رابطه خوبی برقرار کرده بود ولی حمله ارتش ترکیه به غیرنظامیان عراقی تمام این نقشه‌ها را نقش بر آب می‌کند». 

این روزنامه در گفت‌وگو با عبدالرحمن الجزائری، یکی از رهبران حشدالشعبی تأکیدی بر تحلیل خود در این باره می‌کند. الجزائری اعتقاد دارد باید ظرف 72 ساعت ارتش به مرزهای شمالی برود و با تهدیدهای احتمالی اردوغان در شمال عراق مقابله کرده و همچنین شکایت از این کشور در سازمان ملل بشدت و با جدیت پیگیری شود. اکنون علاوه بر نیروهای شیعه و کرد که همواره نسبت به دخالت‌های اردوغان در عراق معترض بوده‌اند، بدنه اجتماعی مردم و نیروهای اهل سنت هم به حمله ترکیه به غیرنظامیان واکنش شدیدی نشان داده‌اند. وفا محمد کریم، سخنگوی اقلیم کردستان که در سال‌های گذشته رابطه خوبی با اردوغان داشته است در بیانیه‌ای به الاخبار گفت موضع رسمی دولت اقلیم کردستان با محکومیت شدیدی اتخاذ شد و همچنین از بلوک دموکراتیک پارلمان خواست الکاظمی را به دلیل سکوت مداوم وی به پارلمان احضار کند. همچنین دولت عراق اعلام کرد تا اطلاع بعدی صدور ویزای ترکیه در بغداد متوقف خواهد شد. 

حتی سلبریتی‌های عراق هم این حمله را محکوم کردند. «کاظم الساهر» خواننده سرشناس عراقی حمله به زاخو را تسلیت گفت و آرزو کرد این حادثه پایانی بر اندوه و فجایع در عراق باشد. او با انتشار پیامی در صفحه فیسبوک رسمی خود نوشت: «با اندوه بسیار به خانواده‌های قربانیان حمله موشکی به مرکز گردشگری در شمال عراق تسلیت می‌گوییم و با آنان ابراز همدردی می‌کنیم». کاظم الساهر از خداوند برای مجروحان‌ طلب شفای عاجل کرد. او ابراز امیدواری کرد این حادثه «پایانی بر اندوه و فجایع در عراق عزیز» باشد. حمله ترکیه به زاخو، یادآور کشتار 31 غیرنظامی کرد ترکیه در منطقه مرزی بین اقلیم کردستان و ترکیه موسوم به روبوسکی یا اولودره است که با حملات نیروی هوایی ترکیه کشته شدند. اردوغان، همسر و دخترش را برای عرض تسلیت فرستاد و قول داد ابعاد سانحه را بررسی کند اما پس از چند سال، این موضوع به دست فراموشی سپرده شد.

سیدمحمدحسن حسینی: آتش‌سوزی‌های جنگلی در قاره اروپا از حدود ۲ هفته قبل به طور همزمان در ده‌ها کشور رخ داده و ده‌ها هزار هکتار از جنگل‌ها را سوزانده و خانه‌ها و مشاغل را ویران کرده است. خبرگزاری رویترز در این باره نوشت: بر اساس گزارش بانک مرکزی اروپا در سال 2021، تغییرات آب و هوایی در بدترین سناریو، ممکن است تا سال 2030 بیش از 4 درصد از تولید ناخالص داخلی اروپا را از بین ببرد. علاوه بر صنعت کشاورزی، افزایش و شدت آتش‌سوزی‌ها می‌تواند در درازمدت به صنعت گردشگری اروپا نیز آسیب برساند. استفن دایک، معاون ارشد مؤسسه سرمایه‌گذاری مودی، می‌گوید: «هزینه‌های بلندمدت، نه‌تنها به دلیل آتش‌سوزی‌های جنگلی، بلکه به طور کلی تغییرات آب و هوایی، در حال افزایش است». این یک نگرانی اقتصادی است و به احتمال زیاد بیشتر خواهد شد. در حال حاضر فرانسه بر اثر آتش‌سوزی‌های منطقه جنوب‌غربی آن، اعلام کرده که 850 میلیون یورو (863 میلیون دلار) برای ارتقای ناوگان هواپیماهای خود در نظر گرفته است. از سوی دیگر دیمیتریس استاتوپولوس، رئیس فدراسیون آتش‌نشانان یونان خواستار استخدام 4 هزار نیروی جدید برای مقابله با حجم کار فزاینده شد. او گفت: «آتش‌نشان‌های قدیمی به یاد می‌آورند که ما هر 10 تا 15 سال یک بار آتش‌سوزی بزرگ داشتیم. اکنون هر ۳ سال یک مگافایر وجود دارد». کارشناسان معتقدند با توجه به اینکه اروپا هنوز به اوج فصل تابستان خود نرسیده است، میزان آتش‌سوزی بیشتری پیش‌بینی می‌شود. «ویکتور رزکو دی دیوس» استاد مهندسی جنگل در دانشگاه لیدا اسپانیا گفت: ما فقط شاهد پیش‌نمایشی از آنچه در چند سال آینده خواهیم دید، هستیم. آنچه ما اکنون غیرعادی می‌دانیم به‌زودی عادی خواهد بود. بر اساس آخرین خبرها، افزایش دما و همچنین خشکسالی مداوم و مدیریت ضعیف جنگل‌ها، عامل چندین آتش‌سوزی جنگلی در سراسر پرتغال بوده است. همزمان با آتش‌سوزی‌های جنگلی در سراسر پرتغال، اسپانیا و فرانسه، مقام‌های مسؤول هشدار داده‌اند خطر آتش‌سوزی‌های بیشتر با تداوم شرایط هوای خشک وجود دارد. طبق برآورد «موسسه بهداشت کارلوس سوم»، اسپانیا سه‌شنبه هفته گذشته با آخرین روز از موج گرما در بیش از یک هفته مواجه بود که باعث مرگ بیش از ۵۱۰ نفر بر اثر گرما شد. مقام‌های پرتغالی نیز بیش از ۱۰۰۰ مورد مرگ ناشی از گرما را گزارش کرده‌اند. به گزارش خبرگزاری «رویترز»، آتش‌سوزی در شرق لندن منجر به اعلام وضعیت اضطراری در پایتخت انگلیس شد و جنوب غرب فرانسه شاهد بزرگ‌ترین آتش‌سوزی‌های جنگلی در بیش از ۳۰ سال گذشته بود. در یونان، آتش‌سوزی‌های ناشی از بادهای شدید در یک منطقه کوهستانی نزدیک خانه‌ها در حومه «آتن» پایتخت یونان مقامات را بر آن داشت تا دست‌کم یک منطقه را تخلیه کنند. آتش‌سوزی‌های جنگلی متعددی نیز در ایتالیا گزارش شده است.

شامگاه پنجشنبه با اعلام خبر رسمی ابتلای جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا به «کووید-19»، گمانه‌زنی‌ها درباره آماده‌سازی افکار عمومی از سوی کاخ سفید برای کناره‌گیری بایدن 79 ساله از ریاست‌جمهوری تقویت شد. «کارن ژان پی‌یر» سخنگوی کاخ سفید شامگاه پنجشنبه اعلام کرد تست کرونای جو بایدن مثبت شده اما علائم وی خفیف است. بایدن ۲ بار واکسن کرونا و ۲ بار هم واکسن یادآور زده است. با مثبت شدن تست کرونای بایدن تمام برنامه‌های سفر او لغو شده است. روزنامه نیویورک‌تایمز به نقل از «کوین اوکانر» پزشک رئیس‌جمهور آمریکا نوشت وی با آبریزش بینی و بعضا سرفه‌های خشک مواجه است اما حال عمومی‌اش خوب است. خبر کرونای بایدن در حالی رسانه‌ای شد که ساعاتی قبل از آن اظهارات بایدن درباره ابتلایش به سرطان خبرساز شده بود. بایدن که در حال سخنرانی درباره تأثیرات منفی پالایشگاه‌های نفتی بر سلامت افراد در ایالت ماساچوست بود، اظهار داشت: «به همین دلیل است که من و بسیاری از افراد دیگری که با آنها بزرگ شده‌ایم، مبتلا به سرطان هستیم و به همین دلیل است که در طولانی‌ترین زمان، شهر دلاور بالاترین نرخ سرطان را در کشور داشت». 

رئیس‌جمهور آمریکا گفت دوران کودکی او در دلاور با آلودگی شدیدی همراه بود که مادرش برای بردن او به مدرسه نیاز داشت «لکه‌های روغن» را از روی شیشه جلوی ماشین پاک کند. بایدن گفت آلودگی دلیلی است که او و دیگران به سرطان مبتلا هستند.

به نوشته وبگاه واشنگتن‌پست، این اظهارات بایدن، دفتر مطبوعاتی کاخ سفید را مجبور کرد تا سریعا توضیح دهد منظور او سرطان پوست بوده است که قبلا داشته و پیش از شروع به کار در پست ریاست‌جمهوری در سال گذشته، درمان کرده بود. این در حالی است که پزشک بایدن سال گذشته گزارشی از وضعیت سلامت وی منتشر کرد که نشان می‌داد سرطان پوست بایدن که مورد مداوا قرار گرفته، به ‌جای حاصل شدن از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مورد استفاده در صنعت نفت، بیشتر به‌ دلیل حضور در معرض نور خورشید بوده است.

 اوکانر درباره بایدن که زمانی نجات غریق استخر شنا بود، نوشت: «به خوبی ثابت شده است بایدن در دوران جوانی خود زمان زیادی را زیر نور خورشید گذرانده بود». ۲ هفته قبل روزنامه نیویورک‌تایمز، ارگان رسانه‌ای دموکرات‌ها درباره وضعیت نامناسب بایدن در نظرسنجی‌ها گزارش داد و در پی آن رسانه‌هایی نظیر واشنگتن‌تایمز در گزارش‌هایی به احتمال کناره‌گیری بایدن از منصب خود پیش از پایان دوره ریاست‌جمهوری پرداختند. اعلام خبر سرطان بایدن از سوی وی اگرچه با واکنش کاخ سفید و اصلاحیه آن مواجه شد اما از سوی تحلیلگران به عنوان سیگنالی برای پایان پیش از موعد ریاست‌جمهوری بایدن است. سیاستمداران عالی‌رتبه عموما ابتلای‌شان به بیماری‌ را پنهان می‌کنند.

با وجود اینکه رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرده برای انتخابات 2024 نامزد خواهد شد اما نظرسنجی‌های انجام شده بویژه در یک ماه گذشته نشان می‌دهد اکثریت مجموعه حزب و جریان دموکرات در آمریکا مخالف نامزدی وی برای انتخابات 2024 هستند. از این جهت اظهارنظر بایدن می‌تواند نشانه‌ای بر آغاز پایان ریاست‌جمهوری او حتی تا پیش از انتخابات 2024 باشد. 

 

* پولیتیکو: بایدن! درباره بیماری‌‌ات صادق باش

نشریه پولیتیکو هم در مطلبی با اشاره به وضعیت جو بایدن نوشت: مردم آمریکا حق دارند درباره وضعیت سلامتی رئیس‌جمهور واقعیت را بدانند اما سبک و سیاق روسای‌جمهور آمریکا این نیست که درباره سلامتی‌شان راستگو باشند. از این جهت بایدن هم مثل ترامپ، ریگان و آیزنهاور علاقه دارد بیماری خود را خفیف جلوه دهد. این در حالی است که بعد از بهبود ترامپ از «کووید-19» در ایام انتخابات ریاست‌جمهوری، اخباری مبنی بر نیاز او به دستگاه تنفسی نیز منتشر شده بود. 

واقعیت این است که هر 2 گروه مطبوعاتی، طبقه سیاسی و مردم خواستار آگاهی از آینده پزشکی بایدن خواهند بود، نه به این دلیل که ما می‌خواهیم کسی از حقوق HIPAA او سوءاستفاده کند، بلکه به این دلیل که او به عنوان رئیس‌جمهور به آمریکایی‌ها یک دیدگاه شفاف را مدیون است. بیماری یک رئیس‌جمهور کار خصوصی او نیست، بویژه اگر 79 ساله باشد. اما از کاخ سفید بایدن انتظار صراحت پزشکی را نداشته باشید، حتی اگر سخنگوی مطبوعاتی او وعده به‌روز‌رسانی وضعیت او را داده است. گویا رئیس‌جمهور بودن به این معنی است که هرگز نیازی نیست کاملا درباره سلامتی خود صحبت کنید.

بایدن تمام انگیزه‌ها را دارد که مانند اسلاف خود در پوشش پزشکی باشد. رؤسای‌جمهور بر این باورند نباید ناتوان به نظر برسند. اگر کاخ سفید از روش‌های‌های قبلی پیروی کند، هر کاری که لازم باشد انجام می‌دهد تا بیماری بایدن هر چقدر هم که بیمار باشد، چیزی جز یک سرماخوردگی بد به نظر نرسد. بیماری بایدن به ما یادآوری می‌کند وضعیت او برای مردی که در آستانه ورود به دهه نهم زندگی خود است، چقدر شکننده و ناخوشایند است.

 

* ریاست‌جمهوری بایدن فلج می‌شود؟

در فاصله تنها 30 ماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری 2024، بایدن بسیاری از سرمایه‌های سیاسی را که ژانویه سال 2020 هنگام ورود به دفتر بیضی‌شکل کاخ سفید  در اختیار داشت، سوزانده است.

بلومبرگ نوشت بر اساس نظرسنجی Realclearpolitics، تنها 39.6 درصد رای‌دهندگان، عملکرد بایدن در کاخ سفید را تاکنون تایید می‌کنند، در حالی که 54.9 درصد مخالف هستند؛ فاصله وسیع 15 درصدی که به سختی می‌توان آن را از بین برد. به این مورد، نظرسنجی مشترک اخیر نیویورک‌تایمز و کالج سیه‌نا را هم باید اضافه کرد که بیش از دوسوم دموکرات‌ها اعلام کردند بایدن را برای ریاست‌جمهوری 2024 مناسب نمی‌بینند. 

به خودی خود، افت رتبه بایدن می‌تواند تبعات شکست احتمالی در انتخابات میان‌دوره‌ای را به قدری بزرگ کند  که ریاست‌جمهوری او را برای ادامه دوره اول فلج کند و شک و تردیدهایی را نیز درباره قابلیت او به عنوان یک نامزد برای انتخاب مجدد در سال 2024 ایجاد می‌کند. با این حال او پیش از خبر ابتلا به سرطان و «کووید-19» گفته بود  قصد دارد برای دور دوم، با مجوز پزشکی، نامزد شود. 

فایننشال‌تایمز در این باره نوشته است: «اوضاع هنوز هم می‌تواند بدتر شود. بایدن نه‌تنها با دوقطبی شدن سیاسی و افزایش قیمت‌ها، بلکه با خطر رکود اقتصادی مواجه است که می‌تواند در زمان شروع مبارزات انتخاباتی رخ دهد».

«جی پاول» رئیس فدرال‌رزرو که ابتدا محتاطانه برای مقابله با تورم حرکت می‌کرد، اکنون زیر فشار بیشتر برای افزایش نرخ است. وی روز چهارشنبه گفت رکود اقتصادی آمریکا «مطمئنا یک احتمال جدی» است. اگرچه بایدن از رئیس بانک مرکزی حمایت کرده است اما افت شدید اقتصاد ممکن است ضربه جدیدی به چشم‌انداز سیاسی بایدن و دیگر دموکرات‌ها وارد کند. واقعیت این است که بایدن با بدترین موقعیت ممکن برای رئیس‌جمهوری که نیاز به بازسازی چهره خود دارد، مواجه است.