محمد‌علی میرزایی: برخی هنرهای این مرز و بوم قدمتی طولانی دارند، از جمله «تعزیه»؛ نمایشی آیینی که همه ساله در ایام عزای حضرت سیدالشهدا(ع) و ماه صفر اجرای آن رونق زیادی می‌گیرد. در این میان، توجه به این هنر در رسانه‌ ملی نیز اهمیت بسیاری دارد؛ مساله‌ای که تأثیر بسزایی در حفظ و اشاعه‌ فرهنگ اسلامی- ایرانی دارد. البته پخش تعزیه از تلویزیون به گواه کارشناسان و صاحب‌نظران یک خط‌شکنی است و حرکتی ارزشمند به شمار می‌رود که تداوم آن نیز مهم است. تعزیه یا شبیه‌خوانی از قدیم‌الایام و بر اساس شنیده‌ها از اواخر دوره‌ صفویه در کشور اجرا می‌شده و رونق داشته است اما متأسفانه این هنر، بویژه در دهه‌های اخیر مورد بی‌مهری قرار گرفته است و آنچنان که باید و شاید، از سوی مسؤولان مورد توجه نبوده و مغفول واقع شده است. حالا شبکه‌ چهارم سیما ویژه‌برنامه‌ «بلاتشبیه» را قرار است به کارگردانی و تهیه‌کنندگی «مسلم نادعلی‌زاده» روانه‌ آنتن کند که «وطن‌امروز» به همین بهانه برای بررسی هنر تعزیه‌خوانی در کشور با او گفت‌وگویی داشته است. 

نادعلی‌زاده درباره دلایل شروع به کار خود در این پروژه می‌گوید: از مدت‌ها پیش که بنده علاوه بر تعزیه‌خوانی و زندگی در خانواده‌ای باسابقه در تعزیه‌خوانی، به پژوهش در حوزه‌ تعزیه رو آوردم، همواره یکی از دغدغه‌هایم این بود که چرا نسخه‌های تلویزیونی و چندرسانه‌ای از تعزیه نداریم که در دنیا قابل عرضه ‌کردن باشد؟ به طور طبیعی بیشتر مجالس تعزیه در ایران از قدیم‌الایام در شهرستان‌ها و روستاها به ‌صورت مردمی برگزار می‌شده است اما نسخه‌های ویدئویی باکیفیتی از آنها موجود نیست و اگر هم باشد، نیاز به توضیح برای مخاطبانی دارد که تعزیه را از نزدیک ندیده‌اند و پای تعزیه ننشسته‌اند. حدود 40 روز پیش، به پیشنهاد مدیران محترم شبکه‌ چهارم سیما، تولید کاری با این محوریت را برعهده گرفتم. در ابتدا با برخی از دوستان شبیه‌خوان هماهنگی لازم را انجام دادم ولی قبل از آن سعی کردم متونی را تنظیم کنم که از نظر قوت شعری، موسیقایی و اجرایی محکم و قوی‌تر از سایر متون باشند. 

وی اظهار داشت: تعزیه‌ تلویزیونی قطعا تفاوت‌هایی با تعزیه‌ میدانی و تکیه‌ای دارد؛ ما در تلویزیون «تماشاگر» را نداریم، در صورتی که «تماشاگر» از مهم‌ترین عناصر تعزیه به شمار می‌رود. به همین دلیل تعزیه‌ تلویزیونی باید به گونه‌ای ضبط شود که تماشاگری که در منزل نشسته است، حس کند گویی در صحنه‌ تعزیه حضور دارد. 

تهیه‌کننده‌ «بلاتشبیه» تصریح داشت: آنچه که در حال پخش است، شروع یک برنامه‌ جامع و کلان خواهد بود، چرا که ما در عرصه‌ شبیه‌خوانی و تعزیه حرف‌های ناگفته‌ بسیاری داریم که برای جهانیان شنیدنی خواهد بود؛ بنده چندی پیش مصاحبه‌ای با نشریه‌ آمریکایی ecumenica داشتم و در آنجا صحبت‌های مفصلی راجع به «تعزیه» انجام دادم که از بازخوردها، به نظر می‌رسد برای مخاطبان بین‌المللی و پژوهشگران جذاب بوده است. احساس بنده این است که نیاز امروز ما این است که به چنین میراثی تکیه کنیم و داشته‌های خودمان را قدر بدانیم؛ مجموعه‌ «بلاتشبیه» آغازی بر راهی طولانی برای شناخت بهتر ظرفیت‌های هنر اسلامی است که به ما یاد خواهد داد چگونه از امکانات و پیشینه‌ خودمان برای تربیت نسل‌های بعد استفاده کنیم و مفاهیم و معارف اسلامی را به آنها منتقل کنیم. نام این مجموعه به انتخاب خود بنده بود؛ «بلاتشبیه» اصطلاحی است که تعزیه‌خوانان برای فاصله‌گذاری استفاده می‌کنند و وقتی می‌خواهند خودشان را معرفی کنند، این اصطلاح را به کار می‌برند، لذا ما این نام را انتخاب کردیم تا مخاطب تلویزیونی برنامه در نظر داشته باشد که آنچه می‌بیند، «شبیه‌خوانی» است، نه یک تئاتر یا سریال تلویزیونی. 

به گفته‌ نادعلی‌زاده شبیه‌خوانی صدها سال در کشور ما رایج بوده است و ایرانیان همواره با خطراتی که وجود داشته، آن را حفظ و از آن پاسداری کرده‌اند و همچنان در بسیاری از نقاط کشور، این هنر اصلی‌ترین گونه‌ عزاداری در ایام محرم به شمار می‌رود و این نمایش آیینی آموزگار نسل‌های بسیاری در تاریخ ما بوده است. 

عضو هیات علمی دانشگاه بین‌المللی اهل‌بیت علیهم‌السلام می‌گوید: متأسفانه ما به داشته‌های فرهنگی خودمان توجه نمی‌کنیم، تعزیه یا شبیه‌خوانی یکی از دارایی‌های ارزشمند ما است که قدر آن را کمتر شناخته‌ایم و شاید اگر این دارایی در اختیار برخی از دیگر کشورها بود، به گونه‌ای دیگر از آن پاسداری می‌کردند. 

رسانه‌ ملی و مطبوعات باید بیش از پیش به موضوع «تعزیه» توجه کنند؛ توجه‌ کردن هم تنها به این معنا نیست که صرفا از گروهی تعزیه‌خوان دعوت شود که در مکانی خاص اجرای تعزیه داشته باشند. حمایت اصلی باید از پژوهشگران حوزه‌ «تعزیه» انجام شود تا سبک‌های مختلف تعزیه در ایران، شناسایی و تفاوت‌های آنها مشخص شود. همچنین باید در اسرع وقت، تاریخ شفاهی «تعزیه» در سراسر کشور ثبت و ضبط شود. 

کارگردان «بلاتشبیه» با اشاره به قدمت این هنر آیینی در کشورمان بیان داشت: قدمت تعزیه‌خوانی به شکل امروزی در ایران حدود 300 سال است و از قدیمی‌ترین شهرهای تعزیه‌خیز در ایران می‌توان به اصفهان، قزوین، دامغان، طالقان، تفرش، رشت و بوشهر اشاره کرد. گفتنی است مجموعه‌ تلویزیونی «بلاتشبیه»، روایت واقعه‌ عاشورا در قالب شبیه‌خوانی است که گروهی از هنرمندان به سرپرستی و تهیه‌کنندگی مسلم نادعلی‌زاده در آن ایفای نقش کرده‌اند. 

«بلاتشبیه» در 15 قسمت از شنبه هشتم مردادماه، ساعت ۲۱ روی آنتن رفته است و بازپخش آن ساعت ۸ صبح است. 

برنامه رادیویی «سینماچی» این هفته با موضوع «اختلافات میان پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی و ساترا» با شرکت قائم‌مقام سازمان تنظیم و توسعه مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا) و مدیرعامل پلتفرم نماوا روی آنتن رادیو جوان رفت تا برخی ابهامات در این حوزه رفع شود. 

به گزارش «وطن‌امروز»، طی ماه‌های اخیر بین پلتفرم‌های نمایش خانگی و ساترا همواره جدل‌های فراوانی وجود داشته است. بر همین اساس برنامه رادیویی «سینماچی» در برنامه این هفته با موضوع «اختلافات میان پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی و ساترا» روی آنتن رادیو جوان رفت. 

در برنامه «سینماچی» حسن شانه‌ساز، مدیرعامل پلتفرم نماوا در پاسخ به سوال مجری درباره علت اختلاف با پلتفرم فیلیمو گفت: ما با فیلیمو شراکت داشتیم و بعد تخلفاتی رخ داد که در حال پیگیری آن هستیم و یکی از دلایل اختلافاتی که شما گفتید این موضوع است. اما درباره اختلاف پلتفرم‌ها با ساترا باید یادآور شوم که سال گذشته ساترا در برابر همه پلتفرم‌ها جز یکی از آنها بسیار سخت‌گیری می‌کرد و مجوزی صادر نمی‌کرد. ما هم این ماجرا را در قالب نامه‌ای به آقای جبلی توضیح دادیم و کمک خواستیم اما بعد از تغییر مدیریت ساترا و پس از اختلالی که در ابتدای این دوره پیش آمد و برای هیچ کس مجوز صادر نمی‌شد، ساترا رفتار خوبی را در پیش گرفت و تعامل با پلتفرم‌ها را آغاز کرد. 

مدیرعامل پلتفرم نماوا درباره صلاحیت و تخصص وزارت ارشاد و ساترا برای نظارت بر شبکه نمایش خانگی نیز گفت: به هر حال باید بدانیم که وزارت ارشاد قدمتی چند ده ساله در نظارت بر آثار شبکه نمایش خانگی دارد و از این باب سرعت، تخصص و چابکی مثال‌زدنی در این حوزه دارد اما ساترا ارگانی نوپاست و در همین مدت ۲ سال هم تغییر مدیرعامل را تجربه کرده و طبیعتا ایراداتی در نحوه پاسخگویی، مسائل اجرایی و سازماندهی دارد. از طرفی هم صداوسیما هر چند شأن بالاتری از رقابت با پلتفرم‌ها دارد و باید در این حوزه پدری کند اما گاهی به نظر می‌رسد که در حال رقابت با پلتفرم‌هاست و من مصادیقی برای اثبات این موضوع دارم که آن را به مدیران ساترا ارائه کرده‌ام. 

در این برنامه محسن قائمی‌نسب، قائم‌مقام ساترا درباره اختلافات تازه پیش آمده میان پلتفرم‌ها با ساترا توضیح داد: تعداد بسیار محدودی از پلتفرم‌ها ممکن است خود را در چارچوب نظارت‌های ساترا قرار ندهند و در مقاطعی احساس نیاز به دریافت مجوز از ساترا برای تولیدات خود نکنند که این طبیعتا خلاف چارچوب نظارتی ساترا است. در چنین شرایطی به طور معمول ما به واسطه این اقدام غیرقانونی اخطار می‌دهیم و برای حل مشکل وارد تعامل می‌شویم. 

قائم‌مقام ساترا در پاسخ به سوال مجری درباره شائبه رقابت صداوسیما با شبکه نمایش خانگی گفت: به صراحت می‌گویم سازمان صداوسیما و ساترا وجود و فعالیت پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی را نه‌تنها رقیبی برای خود نمی‌دانند، بلکه مکمل خود می‌دانند و معتقدیم تولیدات باکیفیت در شبکه نمایش خانگی می‌تواند به فعالیت‌های تلویزیون کمک کند. این را به صراحت عرض می‌کنم که نگاه ما به پلتفرم‌ها بر مبنای رفاقت است، نه رقابت. 

قائمی‌نسب درباره اعتراضات پلتفرم‌ها در رابطه با تاخیر و عدم پاسخگویی ساترا نسبت به فیلمنامه‌ها و تولیدات آماده نیز گفت: سیاست ما در حال حاضر این است که با سرعت و دقت و پاسخگویی در اسرع وقت به تولیدات و فیلمنامه‌های پلتفرم‌ها رسیدگی و آنها را بررسی کنیم. من منکر این نیستم که ممکن است در مواردی با تأخیر پاسخگو بوده باشیم اما در تلاش هستیم به شکلی که عرض کردم با پلتفرم‌ها تعامل کنیم و حل مشکل سریال «شبکه مخفی زنان» هم نمونه‌ای از همین موضوع است. تلاش می‌کنیم که آثار باقیمانده را هم ظرف یکی، دو ماه آینده بررسی و به پلتفرم‌ها اعلام کنیم.

کتاب «باغ حاج علی» خاطرات حاج مهدی سلحشور از دفاع‌مقدس منتشر شد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، «باغ حاج‌ علی» اثر نوید نوروزی با موضوع خاطرات حاج‌مهدی سلحشور از دفاع‌مقدس، قطع رقعی و ۳۵۵ صفحه از سوی انتشارات مرز و بوم چاپ و منتشر شد. 

در بخشی از این کتاب آمده است: «کانال پر از آب و برف بود و به سختی می‌توانستیم حرکت کنیم، سرما هم فشار می‌آورد. با خودم گفتم خدایا کاش شهید شوم تا از این سرما نجات پیدا کنم! از شدت سرما دست‌هایم کبود شده بود و حتی نمی‌توانستم گلنگدن اسلحه را بکشم. به‌قدری دست‌های‌مان یخ ‌زده بود که اسلحه را به زمین تکیه می‌دادیم و گلنگدن را با پا می‌کشیدیم. حتی نمی‌توانستیم اسلحه را از ضامن خارج کنیم، با سنگ روی ضامن می‌زدیم تا جابه‌جا شود. نمی‌دانستیم سرنوشت‌مان چه خواهد شد».

نام این کتاب یعنی «باغ حاج‌ علی» به یاد فرمانده قهرمان لشکر۱۰ سیدالشهدا(ع) حاج‌علی فضلی انتخاب شده است. 

مهدی سلحشور در ۱۶ مهر ۱۳۵۰ مصادف با نیمه‌شعبان، در محله امامزاده حسن(ع) در جنوب تهران متولد شد. مهدی سلحشور در آغاز جنگ تحمیلی به سن قانونی نرسیده بود و نمی‌توانست از طریق مسجد محل وارد جبهه شود. علاقه او به جبهه باعث شد به مسجد سیدالشهدا(ع) برود و سن خود را بیشتر اعلام کند. او بالاخره سال ۱۳۶۵ موفق شد از طریق پایگاه مقداد تهران به کردستان برود. 

وی بعد از غائله کردستان به تیپ ۱۱۰ خاتم‌الانبیا(ص) پیوست و سپس به لشکر 10 سیدالشهدا(ع) ملحق شد و تا پایان دفاع‌مقدس در این لشکر حضور داشت. سلحشور پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ در حوادثی مانند جنگ خلیج‌فارس، مقابله با ضدانقلاب در کردستان و همین‌طور بحران سوریه به عنوان نیروی داوطلب بسیجی حضور داشت. کتاب «باغ حاج علی» روایت زندگی حاج‌مهدی سلحشور از حضور در دفاع‌مقدس است. 

برنامه تلویزیونی «هفت ترانه» از برندهای شبکه شما بود که در راستای انتقال برنامه‌های مطرح این شبکه به شبکه‌های پرمخاطب سیما، از این پس از آنتن شبکه نسیم میزبان علاقه‌مندان است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، در راستای طرح تحول سیما و پیرو طراحی صورت گرفته برای بازآرایی تولیدات شبکه‌های سیما و انتقال برنامه‌های پرمخاطب شبکه شما به شبکه‌های پرمخاطب، برنامه «هفت ترانه» به ‌عنوان یکی از تولیدات شاخص و برندهای پرمخاطب این شبکه، به شبکه نسیم منتقل شده است. 

برنامه «هفت ترانه» با حفظ ساختار قبلی و با رویکرد همیشگی خود در زمینه تمرکز بر گویش‌ها و لهجه‌های بومی از شبکه نسیم روی آنتن می‌رود. کلیپ‌سازی و تولید محتوای حرفه‌ای برای انعکاس فعالیت‌های موسیقایی همه اقوام و گویش‌ها همواره در دستور کار تیم تولید این برنامه بوده است و همچنان نیز بر همین محور تولیدات مرتبط در قاب برنامه «هفت ترانه» روانه آنتن می‌شود. 

این برنامه با همان تیم تولید سابق از ششم مرداد در شبکه نسیم با مخاطبان خود همراه می‌شود. «هفت ترانه» همزمان با آغاز ایام محرم در قالب برنامه «هفت آوا» روانه آنتن می‌شود که این برنامه به نوعی ضمیمه مذهبی و آیینی برنامه «هفت ترانه» محسوب می‌شود. اجرای برنامه را همچنان سامان ارس‌خان و علی یگانه برعهده خواهند داشت و در ایام محرم سیدحسین متولیان به عنوان شاعر و کارشناس، در میزبانی این برنامه، مجریان را همراهی خواهد کرد تا مروری بر آثار موسیقایی مرتبط با عاشورا داشته باشیم. 

قالب اصلی برنامه همچنان بر محور نظرسنجی از مخاطبان شکل می‌گیرد و علاقه‌مندان می‌توانند از طریق راه‌های ارتباطی اعلام‌شده نظرات خود را با تیم تولید برنامه به اشتراک بگذارند. برنامه «هفت ترانه» به تهیه‌کنندگی محمود محمودی هر روز ساعت ۱۹ از شبکه نسیم پخش می‌شود. این برنامه در نیمه نخست محرم با عنوان «هفت آوا» میهمان خانه‌های مخاطبان است.

رونمایی از پوستر رویداد «تصویر دهم»

پوستر سومین دوره سوگواره «تصویر دهم» روز گذشته در حضور جمعی از سینماگران رونمایی شد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، مراسم رونمایی از پوستر سومین سوگواره «تصویر دهم» صبح دیروز ۸ مردادماه در تکیه نیاوران برگزار شد. 

در بخشی از این مراسم حسین متولیان شاعر آیینی به صحنه آمد و اشعاری در رثای امام حسین‌(ع) خواند. سپس مجید مجیدی، کمال تبریزی، سیدرضا میرکریمی، رضا کیانیان و محمدحسین مهدویان روی صحنه رفتند و از پوستر سومین دوره «تصویر دهم» رونمایی کردند. 

مهدی میرباقری طراح این پوستر هم اظهار کرد: از سال گذشته که در مجموعه «تصویر دهم» بودم، نگاه ما به عنوان طراح هویت بصری، روی آرایه‌های سنتی هنر معنوی ایران بود. این امر را از نشانی که سال گذشته طراحی کردیم، آغاز کردیم. در واقع نگاه ما به هنر عامیانه بود که از گذشته تا امروز در هنر عاشورایی استفاده می‌شده است. سال گذشته در طراحی پوستر از المان پارچه سبز استفاده کردیم، امسال اما از شمایل‌نگاری استفاده کردیم به این صورت که یکی از آثار استاد محمد فراهانی را با سه فریم فیلم ترکیب کردیم. برنامه‌ریزی ما هم این است که در اختتامیه به نفع خیریه، نسخه دیجیتال آن را به حراج می‌گذاریم.  

***

ساترا به جعفری‌جوزانی مجوز داد

«بهشت تبهکاران» مسعود جعفری‌جوزانی و «چیدمانه» سیدجواد هاشمی از شورای تولید و انتشار ساترا مجوز گرفتند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، جلسه شورای انتشار ساترا با حضور اعضای حقیقی و حقوقی در ساترا تشکیل شد و شورا با انتشار برنامه «چیدمانه» به تهیه‌کنندگی سیدجواد هاشمی در رسانه فیلم ناب موافقت کلی انجام داد. در این جلسه برنامه «اول شو»، دیگر برنامه رسانه فیلم ناب نیز مورد بررسی اعضا قرار گرفت. همچنین بعد از ظهر روز چهارشنبه شورای صدور مجوز تولید سریال، با حضور اعضای حقیقی و حقوقی در ساترا تشکیل شد و اعضای شورا به بررسی طرح‌ها و فیلمنامه‌های وصول‌شده به دبیرخانه شورا پرداختند. 

در این جلسه با طرح فیلمنامه سریال «بهشت تبهکاران» به نویسندگی مسعود جعفری‌جوزانی موافقت شد و فیلمنامه‌های «طاغی»، «سانفرانسیسکو» و «قمارباز» مورد بررسی اعضا قرار گرفت و مقرر شد جلسات کارشناسی با نویسندگان برگزار شود. 

یکی از وظایف اصلی ساترا حمایت و تسهیل‌گری برای تولید و انتشار محتوای بومی سالم و متناسب با نیاز فرهنگی خانواده ایرانی- اسلامی است و در همین راستا جلسات شورای انتشار و تولید به صورت منظم و هفتگی در ساترا برگزار می‌شود و طرح‌های تولید برنامه و همچنین طرح‌ها و فیلمنامه سریال‌های وصول‌شده به دبیرخانه معاونت پایش و نظارت، مورد بررسی اعضا قرار می‌گیرد. 

***

خانه هنرمندان و پردیس تئاتر میزبان 20 تعزیه

همزمان با فرا رسیدن ایام محرم، خانه هنرمندان ایران و پردیس تئاتر تهران در دهه نخست این ماه میزبان ۲۰ گروه تعزیه‌خوان با حضور چهره‌های نامدار و پیشکسوت هنر شبیه‌خوانی سراسر کشور خواهند بود. 

به گزارش «وطن‌امروز»، گروه تعزیه‌خوانی «کانون کهربای تعزیه» به سرپرستی مجید خسروآبادی دهه اول ماه محرم در باغ هنر خانه هنرمندان ایران به اجرای تعزیه می‌پردازند. 

مجلس تعزیه دهه اول محرم از ۸ تا ۱۷ مرداد در باغ هنر خانه هنرمندان ایران، هر شب از ساعت ۲۰:۳۰ تا ۲۲:۳۰ میزبان علاقه‌مندان و سوگواران حضرت سیدالشهدا(ع) خواهد بود. این مجالس تعزیه‌خوانی همزمان با دهه نخست ماه محرم و با تعزیه «شهادت حضرت شاه‌چراغ» در روز اول آغاز و با تعزیه «شهادت حضرت هانی ابن عروه» در روز دوم دنبال می‌شود. 

مجالس تعزیه «شهادت حضرت مسلم»، «شهادت طفلان مسلم»، «شهادت حر ریاحی»، «شهادت طفلان زینب(س)» و «شهادت حضرت علی‌اکبر(ع)» نیز در روزهای ۳ تا ۷ محرم اجرا خواهد شد. بنا بر سنت مجالس تعزیه‌خوانی، اجرای روز هشتم به تعزیه «شهادت حضرت عباس(ع)» و اجرای روز نهم به تعزیه «شهادت امام حسین(ع)» اختصاص خواهد داشت. 

این مجالس تعزیه‌خوانی در روز دهم و با اجرای تعزیه «بازار شام» به پایان خواهد رسید. حضور در این مجالس تعزیه‌خوانی برای تمام علاقه‌مندان و دلدادگان آیین‌های هنری عاشورایی آزاد خواهد بود. 

***

مشاعره محرمی در رادیو صبا

رادیو صبا در ویژه‌برنامه «چکامه باران» که به صورت «مسابقه مشاعره» پخش می‌شود به بازتاب واقعه کربلا در شعر فارسی می‌پردازد. به گزارش «وطن‌امروز»، شبکه رادیویی صبا تدارک ویژه‌ای در قالب مأموریت‌های خود برای محرم دیده است؛ «چکامه باران» عنوان مسابقه مشاعره‌ای آیینی است که از روز گذشته هشتم مرداد مصادف با اول محرم راهی آنتن شد. 

این برنامه در قالب مشاعره فرصتی برای آشنایی مخاطبان با اشعار آیینی و عاشورایی است تا به بازتاب واقعه کربلا در شعر فارسی بپردازند. علاقه‌مندان می‌توانند بدون محدودیت سنی در این مسابقه شرکت کنند و استعداد خود را به چالش بکشند. مسابقه «چکامه باران» با اجرا و کارشناسی داوود حیدری و تهیه‌کنندگی سجاد کلبادی‌نژاد هر روز ساعت ۸ صبح تقدیم مخاطبان می‌شود.