ارقام نشان می‌دهد ارز چین در 48.4 درصد از تسویه‌حساب‌های بین‌المللی پکن استفاده شده است. رویترز هفته گذشته با استناد به داده‌های رسمی کشور چین، گزارش داد یوآن از دلار آمریکا  در مبادلات تجاری این کشور پیشی گرفته و به پرمصرف‌ترین ارز در معاملات برون‌مرزی چین در ماه گذشته تبدیل شده است. بر این اساس، پرداخت‌ها و دریافت‌های فرامرزی به یوآن از 434.5 میلیارد دلار در فوریه به رکورد 549.9 میلیارد دلار در ماه مارس افزایش یافته است.

* سهم استفاده از یوآن نزدیک به 50 درصد شد

یوآن در 48.4 درصد از کل معاملات برون‌مرزی استفاده شده که نشان‌دهنده روند دور شدن از دلار و همچنین تلاش پکن برای ترویج استفاده از یوآن است. سهم دلار در تسویه‌حساب‌های بین‌المللی چین از 48.6 درصد در فوریه به 46.7 درصد در ماه گذشته کاهش یافت.

رویترز نوشت: حجم معاملات برون‌مرزی شامل حساب‌های جاری و سرمایه می‌شود. اگرچه سهم یوآن در سکونتگاه‌های جهانی هنوز نسبتا پایین است اما در چند سال گذشته به طور پیوسته در حال افزایش بوده است.

* شرقی‌ها هر روز از دلار دورتر می‌شوند

تلاش‌های چین برای دور شدن از دلار در تجارت بین‌الملل در شرایط تحریم‌های گسترده اعمال شده توسط کشورهای غربی علیه روسیه، به عنوان یک تولیدکننده و صادرکننده بزرگ انرژی در جهان، سرعت گرفته است. سیاست‌گذاران هندی نیز در تجارت متقابل با مسکو، گام‌هایی را در جهت تغییر ارزش دلار به روبل و روپیه برداشته‌اند. روسیه از سال گذشته استفاده از ارزهای جایگزین را در معاملات افزایش داده است. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه پیشنهاد کرده است یوآن چین نه‌تنها در تجارت با چین، بلکه در معاملات روسیه با کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین نیز به طور گسترده‌تری مورد استفاده قرار گیرد. آخرین داده‌های بانک روسیه نشان می‌دهد یوآن به یک بازیگر اصلی در تجارت خارجی روسیه تبدیل شده است.

* شرقی‌ها می‌توانند نسخه دلار را بپیچند؟

معاون دبیرکل سازمان همکاری شانگهای اعلام کرد این سازمان در حال تدوین نقشه راه برای دلارزدایی از مبادلات تجاری بین اعضای این سازمان با استفاده از ارزهای ملی است. گریگوری لوگوینوف گفت کار در چارچوب این سازمان برای تهیه نقشه راه انتقال به تسویه با ارزهای ملی در حال انجام است. وی در یک مصاحبه تلویزیونی افزود: نقشه راه برای گذار به تسویه با ارزهای ملی در حال تهیه است. کارها با جدیت و با جزئیات در حال انجام است، این فرآیند اصلا ساده نیست، زیرا دلار به عنوان یک ارز ذخیره جهانی ریشه عمیقی از جمله در سیستم‌های پول ملی دارد. به گفته لوگوینوف، برای کنار گذاشتن کامل دلار باید راه درازی طی و کار زیادی انجام شود. وی افزود: درباره  اعمال نوع ارز یکپارچه سازمان همکاری شانگهای می‌توان گفت هنوز این موضوع به این شکل مطرح نشده و هنوز چنین هدفی در نظر گرفته نشده است و درباره آینده نیز بعدا خواهیم دید.

همچنین معاون وزیر کشاورزی فدراسیون روسیه در یک سفر کاری در شهر تاشکند با بیان اینکه کشورهای عضو سازمان شانگهای (SCO) شرکای کلیدی روسیه هستند، تصریح کرد در سال‌های گذشته حجم تجارت متقابل مواد غذایی به طور پیوسته در حال رشد بوده است  و نیمه سال جاری تقریباً ۱۷ درصد افزایش یافته و از ۶ میلیارد دلار فراتر رفته است. به گفته سرگئی لوین، برای افزایش بیشتر حجم تجارت متقابل، لازم است به دسترسی به بازارهای داخلی، رفع محدودیت‌های مختلف، کار لجستیک و رفع اشکال تعامل اطلاعاتی بین کشورها ادامه داد. لوین افزود: پلتفرم سازمان همکاری شانگهای همواره با روح مشارکت، روحیه توسعه راه‌حل‌های سودمند متقابل و تعامل نزدیک با عملکرد خوب مشخص می‌شود که یک پایه محکم برای تضمین ثبات زنجیره‌های غذایی و همچنین حل موثر مشکلات در زمینه مواد غذایی کشورهای عضو خواهد بود. در چند ماه گذشته، شماری از بلوک‌های منطقه‌ای در جهان به دلیل تزلزل‌پذیر بودن دلار، انجام مبادلات تجاری با ارزهای غیر از دلار آمریکا را اتخاذ کرده‌اند. مادامی که تحریم‌ها اعمال شده از سوی آمریکا، مبادلات تجاری با دلار آمریکا را برای کشورها دشوار کرده است، کشورهای مختلف به دنبال دستیابی به راه‌حلی بلندمدت هستند و طبیعتا دلارزدایی را در برنامه خود قرار می‌دهند. یکی از مهم‌ترین این رویدادها، زمانی به وقوع پیوست که فرانسه به عنوان یک کشور در اتحادیه اروپایی از واحد پولی یوآن در مبادلات تجاری برای تامین انرژی استفاده کرد. بر اساس این گزارش، ۲۸ مارس (۸ فروردین‌ سال جاری) چین نخستین معامله تجاری خود در زمینه گاز طبیعی را با واحد پول محلی خود (یوآن) به جای دلار آمریکا انجام داد. بورس نفت و گاز شانگهای در بیانیه‌ای اعلام کرد ۲ شرکت ملی نفت فلات قاره چین (کنوک - CNOOC) و توتال انرژی فرانسه (Total Energies) از طریق این بورس، نخستین معامله چین در زمینه گاز طبیعی مایع را که به یوآن تسویه شده است، انجام دادند.

 بورس نفت و گاز شانگهای افزود: این معامله شامل ۶۵ هزار تن گاز طبیعی مایع است که قبل از تسویه معامله با شرکت چینی با ارز «یوآن» توسط «توتال انرژی» از امارات وارد شده است. در حال حاضر برزیل بزرگ‌ترین شریک تجاری چین محسوب می‌شود که آمارهای منتشر شده از تراز تجاری ۲ کشور با یکدیگر نشان می‌دهد چین و برزیل تنها در سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار مبادلات تجاری داشته‌اند. 

به باور کارشناسان، به دنبال ایجاد نوسانات شدید در دلار طی سال‌های اخیر، به نظر می‌رسد ارزش ارزهای محلی بیشترین آسیب‌پذیری را در برابر ارز رایج آمریکا داشته باشد و در نتیجه کشورها برای مقاوم کردن اقتصاد خود به دنبال جایگزین مناسبی برای دلار در معاملات تجاری جهانی هستند. کارشناسان اقتصاد بین‌الملل می‌گویند کاهش استفاده از دلار و همچنین «دلارزدایی» مساله جدیدی نیست اما به نظر می‌رسد بتازگی این رویکرد مورد توجه بیشتر قرار گرفته است و می‌توان شاهد تغییرات چشمگیر در آینده بود.

***

نیلوفر زارع: در حال حاضر، شهرها بویژه کلان‌شهرهای کشور متراکم و فشرده هستند. متاسفانه در بحث متراکم‌سازی، اصول شهرسازی را رعایت نکرده‌ایم. فاصله ساختمان‌ها از یکدیگر، فاصله معابر، کوچه‌ها، خیابان‌ها و سرانه‌ها هیچ کدام لحاظ نشده‌ است. به همین دلیل در شهرهای‌مان همزمان فشرده‌سازی و متراکم‌سازی را داریم. بنابراین شهرهای کشور کیفیت لازم را برای زندگی ندارند. آلودگی هوا و آلودگی صوتی، ترافیک و موارد اینچنینی از جمله مشکلاتی است که با آنها مواجه هستیم. در این شرایط، تراکم جمعیتی شهری یا نسبت نفر بر هکتار در کشورمان در شرایط بدی قرار گرفته است و در مقایسه با کشورهایی که مساحت کمتری نسبت به ما دارند، وضعیت نامساعدتری داریم.

یکی از دلایلی که مخالفان ساخت مسکن‌های یک‌طبقه مطرح می‌کنند، این است که زمین زیادی برای ساخت این واحدها مورد نیاز است و زمین به اندازه کافی نداریم. پاسخ این است: در حال حاضر برای اسکان 85 میلیون نفر، تنها یک درصد از زمین‌های کشور مورد استفاده قرار گرفته است و در صورتی که بالاترین سرانه ذکر شده در آیین‌نامه شورای عالی شهرسازی و معماری در نظر گرفته شود (هر نفر 106 متر مربع)، برای جمعیت 80 میلیون نفری 8 هزار و 560 کیلومتر مربع زمین مورد نیاز است که معادل ۲ درصد مساحت ایران کافی خواهد بود. از طرف دیگر، در کشور ما حدود یک میلیون و 600 هزار متر مربع زمین برای کاربری مسکونی در دسترس است که فقط در 150 هزار متر مربع از آن ساخت‌وساز انجام داده‌ایم و زمین‌های زیاد دیگری وجود دارد که می‌توان از آنها استفاده کرد. تنها کاری که دولت باید انجام دهد این است که با استفاده از اختیاراتش به آزادسازی زمین‌های اطراف شهرها بپردازد و ساخت شهرهای جدید را در دستور کار قرار دهد. توافق با مالکان زمین در داخل محدوده‌های شهری نیز از دیگر راهکارهایی است که برای پیشبرد طرح مسکن ملی می‌توان در دستور کار قرار داد. در همین ارتباط نظر کیومرث سرمدی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس را درباره طرح مسکن ملی و ساخت خانه‌های حیاط‌دار جویا شدیم.

سرمدی درباره طرح ملی مسکن و ساخت خانه‌های حیاط‌دار تصریح کرد: خانه‌های ویلایی و داشتن حیاط مستقل حس خوبی به ساکنان القا می‌کند و این نوع خانه‌سازی با اعتقادات و سبک زندگی ایرانی سنخیت دارد. اگر بتوانیم به لحاظ تأمین زمین، اعطای امکانات آب، برق، گاز و... مشکلات را حل کنیم، ساخت خانه‌های یک طبقه و حیاط‌دار نسبت به آپارتمان‌سازی مزیت دارد. خانه‌های ویلایی حتما به لحاظ مسائل فرهنگی، ایجاد آرامش برای ساکنان و دیگر مسائل ابعاد بهتری دارد. مهم این است که طرح‌های ساخت مسکن دچار شعارزدگی نشود و بتوانیم اقدام مناسبی را در این زمینه انجام دهیم. الان هزینه‌های ساخت مسکن بسیار بالاست و شرایط خوبی در حوزه مسکن نداریم و دولت باید طی یک برنامه حساب شده به این موضوع سامان دهد. 

وی در ادامه گفت: مواردی که در ارتباط با مضرات آپارتمان‌نشینی گفته می‌شود، کاملا درست است و خانه‌های ویلایی می‌تواند این مشکلات را حل کند. مثلا در آپارتمان افراد براحتی نمی‌توانند به توسعه یک کسب‌وکار خانگی بپردازند و درآمد داشته باشند، زیرا برای دیگران مزاحمت ایجاد می‌شود. همچنین ساکنان آپارتمان‌ها به دلایل مختلف از جمله هزینه‌های نگهداری امکاناتی مانند پشت‌بام و آسانسور با یکدیگر به مشکل می‌خورند. در صورت بروز بلایای طبیعی مثل زلزله نیز حجم مشکلات در آپارتمان‌ها بیشتر است. از طریق ساخت خانه‌های تک طبقه و حیاط‌دار نه تنها دسترسی خانوارها را به فضای باز و آفتاب داریم و افراد به لحاظ روحی شرایط بهتری خواهند داشت، بلکه این مشکلات نیز حل می‌شود. 

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس خاطرنشان کرد: برخی مخالفان ساخت خانه‌های تک‌طبقه و حیاط‌دار به نبود زمین کافی برای این کار اشاره می‌کنند اما واقعیت این است که در برخی شهرها که ما زمین کافی داریم نیز تاکنون اقدامی در این باره رخ نداده است. حتی در شهرهایی که زمین به وفور در دسترس است، می‌بینیم آپارتمان‌سازی در دستور کار قرار دارد. این مسائل نشان می‌دهد ساخت خانه‌های حیاط‌دار جزو اولویت‌های ما نبوده است. باید بررسی‌های جامعی در این زمینه انجام شود و اگر امکان واگذاری زمین وجود دارد، باید از مزیت‌های ساخت خانه‌های ویلایی و حیاط‌دار بهره‌مند شویم. این موضوع را باید مدنظر داشته باشیم که به طور کلی مزیت‌های ساخت خانه‌های ویلایی و حیاط‌دار بسیار بیشتر از آپارتمان‌سازی است.