وزارت خارجه ترکیه از سفر امروز (یکشنبه) «هاکان فیدان» به تهران خبر داد و جزئیاتی را درباره محورهای این سفر اعلام کرد. وزارت خارجه ترکیه اعلام کرد وزرای خارجه ۲ کشور در این سفر دیدارهایی در سطح بلندپایه انجام خواهند داد، همچنین در این سفر درباره فرصت‌های توسعه همکاری‌ها با ایران در تمام حوزه‌ها گفت‌وگو خواهد شد.

گروه بین‌الملل: دستگاه قضایی نیجر با تاکید بر اینکه سفیر فرانسه از پروتکل‌های دیپلماتیک تخطی کرده، خبر داد روند قانونی اخراج سفیر فرانسه از نیجر آغاز شده است. منابع نیجری دیروز خبر دادند جوی امنیتی در اطراف سفارت فرانسه در نیامی- پایتخت نیجر- حاکم است و نیروهای امنیتی به هیچ‌کس اجازه نزدیک شدن به این سفارتخانه را نمی‌دهند. دستگاه قضایی نیجر اعلام کرد سفیر فرانسه پروتکل‌های دیپلماتیک را زیر پا گذشته و بعد از احضار به وزارت خارجه نیجر در آنجا حضور نیافته است. دستگاه قضایی نیجر در ادامه اضافه کرد سفیر فرانسه دیگر دیپلمات نیست و مجوز اقامت ندارد. بر اساس گزارش منابع نیجری، فرآیند قانونی اخراج سفیر فرانسه و خانواده او از این کشور آغاز شده است. معترضان نیجری خواهان اخراج تمام نیروهای فرانسوی از کشورشان هستند. آنها در اعتراض به حضور فرانسویان طی روزهای گذشته مقابل سفارت فرانسه و پایگاه نظامی این کشور در نیجر تظاهرات کرده‌اند.

شورای نظامی نیجر پنجشنبه هفته گذشته مصونیت دیپلماتیک «سیلوان ایتی» سفیر فرانسه را لغو کرد و به پلیس دستور داد او را از نیجر اخراج کند. وزارت خارجه نیجر ۲۵ آگوست به سفیر فرانسه ۴۸ ساعت وقت داده بود این کشور را ترک کند. پس از پایان این ضرب‌الاجل سفیر فرانسه از نیجر خارج نشد. فرانسه اعلام کرد تصمیم شورای نظامی نیجر را به رسمیت نمی‌شناسد و سفیر این کشور در نیجر باقی خواهد ماند.

اوایل مرداد شماری از نیروهای گارد ریاست جمهوری نیجر با کودتا «محمد بازوم» رئیس‌جمهور نیجر را از قدرت برکنار کردند. این اقدام با مخالفت شدید فرانسه و آمریکا همراه شد. شورای نظامی نیجر خواستار عدم مداخله پاریس در امور این کشور است و محمد بازوم را بازوی فرانسه در نیجر می‌داند.

 از سوی دیگر ستاد کل ارتش فرانسه روز جمعه به خبرگزاری آناتولی گفت فرانسه برای پاسخگویی به هرگونه حمله به تأسیسات نظامی و دیپلماتیک این کشور در نیجر آماده است. ستاد کل نیروهای مسلح فرانسه اعلام کرد: «فعالیت سربازان ما از ۲۶ جولای در نیجر به داخل پایگاه نظامی نیامی محدود شده و شراکت ما با نیروهای مسلح نیجر به حالت تعلیق درآمده است».

ستاد کل فرانسه همچنین اعلام کرد: «ارتش آماده پاسخ به هرگونه تنش جدید در نیجر است که تأسیسات نظامی و دیپلماتیک فرانسه را هدف قرار می‌دهد». شورای نظامی نیجر روز پنجشنبه، مصونیت دیپلماتیک «سیلوان ایتی» سفیر پاریس را لغو کرد و به پلیس دستور داد او را از نیجر اخراج کند. وزارت خارجه نیجر ۲۵ آگوست به سفیر فرانسه ۴۸ ساعت وقت داده بود این کشور را ترک کند که پس از پایان این ضرب‌الاجل سفیر فرانسه از نیجر خارج نشد. فرانسه اعلام کرده است تصمیم شورای نظامی نیجر را به رسمیت نمی‌شناسد و سفیر این کشور در نیجر باقی خواهد ماند.

در واقع در نیجر هم نظامیان، مسیر نظامیان مالی را دنبال کردند و به سفیر فرانسه 48 ساعت فرصت دادند چمدان‌های خود را بسته و کشور را ترک کند.

بعد از کودتا در مالی، بورکینافاسو و نیجر که علیه دولت‌های همپیمان فرانسه انجام شد، این بار و در چند روز گذشته یک کودتای نظامی دیگر در گابن علیه رئیس دولت این کشور که یکی از متحدان قدیمی پاریس بود انجام شد که نشان می‌دهد موجی از کودتاها در آفریقا علیه فرانسه شکل گرفته و این کودتاهای نظامی حتی با استقبال مردم هم روبه‌رو شده است. آخرین موج کودتاها علیه غرب دهه‌های 50 و 60 میلادی در کشورهای عربی رخ داد؛ کودتای نظامیان در کشورهای عربی مانند مصر، لیبی، یمن، عراق و سوریه که منافع غرب بویژه انگلیس را در آن زمان به خطر انداخت. اکنون به نظر می‌رسد موج جدید کودتای نظامیان علیه استعمارگری فرانسه در آفریقا در حال شکل‌گیری است و مردم و ارتشیان این کشورها خواستار خروج نظامیان فرانسوی و کوتاه کردن دست پاریس از کشورهای‌‌شان هستند. در همین ارتباط برخی مطبوعات اصلی فرانسه به کودتایی پرداختند که به سرنگونی خاندان سیاسی «بونگو» در گابن انجامید. مجله فیگارو نوشت دیپلماسی فرانسه به دلیل همه‌گیری کودتاها در آفریقا تعادل خود را از دست داده است. روزنامه لاکروا نیز نوشت پایه تاریخی فرانسه در آفریقا به لرزه درآمده است. همین‌طور مجله لوپوئن یادآور شد فرانسه متوجه جهانی شدن آفریقا از طریق کودتاها نشده است. مجله فرانسوی فیگارو تحولات اخیر قاره آفریقا و کودتاها در این قاره را به شکنجه در وان حمام برای دیپلمات‌های فرانسوی تشبیه کرد و با اشاره به اینکه از سال ۲۰۲۰ تاکنون ۸ کودتا در مرکز و غرب آفریقا رقم خورده است، نوشت: دیپلمات‌های فرانسه جرات ندارند سرهای‌شان را از آب بیرون بیاورند، چرا که هر بار کودتای جدیدی با شدت بیشتر اتفاق می‌افتد.

از سوی دیگر رهبر کودتای نظامی در گابن چند روز پس از سرنگونی رئیس‌جمهور علی بونگو، وعده داد نهادها را در جهتی «دموکراتیک‌تر و با احترام بیشتر به حقوق بشر» سازماندهی مجدد کند اما بدون عجله. ژنرال بوریس اولیگوی انگوئما در یک سخنرانی برای اعضای هیات دیپلماتیک که شامگاه جمعه از تلویزیون پخش شد، «انحلال نهادها» که چهارشنبه گذشته در جریان کودتا اعلام شد را «یک موضوع موقت» خواند و توضیح داد هدف سازماندهی مجدد آنها به گونه‌ای دموکراتیک‌تر و منطبق‌تر با استانداردهای بین‌المللی از نظر رعایت حقوق بشر، آزادی‌های اساسی، دموکراسی و حاکمیت قانون و همچنین مبارزه با فساد را که امری شایع در کشورش است، دنبال می‌کند.

با این حال، رهبر کودتا مدت زمانی را برای مرحله «انتقالی» که بر اساس آن قرار است دوشنبه به عنوان رئیس‌جمهوری کشورش در لیبرویل سوگند یاد کند، مشخص نکرد.

خبرنگار الجزیره گزارش داد چند روز پس از کودتای نظامی که رئیس‌جمهور علی بونگو را سرنگون کرد، زندگی در گابن به حالت عادی بازگشته است. روز جمعه با حضور شدید نیروهای امنیتی در خیابان‌های لیبرویل، پایتخت، آرامش حاکم شد، ادارات دولتی کار خود را از سر گرفتند و ارتش از اکثر خیابان‌ها عقب‌نشینی کرد، اگرچه برخی از پست‌های بازرسی را حفظ کرده است.

***

گروه بین‌الملل: در پی اعتراض مهاجران آفریقایی در قلب تل‌آویو 121 تظاهرات‌کننده و 27 پلیس زخمی شدند که وضعیت 14 نفر از معترضان به دولت نتانیاهو وخیم گزارش شده است. درگیری‌های دیروز در تل‌آویو میان پلیس رژیم صهیونیستی و معترضان پناهجوی اهل اریتره دست‌کم 121 زخمی بر جا گذاشته که حال 14 نفر از آنها وخیم گزارش شده است. به نقل از روزنامه تایمز اسرائیل، منابع بیمارستانی در تل‌آویو گزارش دادند ۱۳ معترض بر اثر اصابت گلوله در وضعیت وخیم به سر می‌برند و باید تحت عمل جراحی قرار بگیرند. ۲۷ نفر از زخمی‌ها هم از نیروهای صهیونیست هستند که جراحت‌های سطحی دارند.

پلیس رژیم صهیونیستی در بیانیه‌ای اعلام کرد معترضان مقابل سفارت اریتره که قصد داشت فستیوالی را برگزار کند، تجمع کردند و سپس درگیری‌ها شروع شده و نیروها اقدام به شلیک تیر هوایی کردند. بر اساس این بیانیه، افسران صهیونیست که احساس می‌کردند جان‌شان در خطر است، دست به شلیک زدند! روزنامه هاآرتص گزارش داد نیروهای صهیونیست برای سرکوب معترضان به شلیک گاز اشک‌آور و نارنجک صوتی متوسل شدند. این درگیری میان موافقان و مخالفان دولت اریتره و نیروهای صهیونیست رخ داده است.

رهبر یکی از گروه‌های جامعه اریتره گفت قبلا از پلیس خواسته بودند این مراسم را لغو کند اما آنها به حرف‌شان گوش ندادند. درگیری‌های مشابه میان گروه‌های رقیب اریتره‌ای در سرزمین‌های اشغالی پیش‌تر هم رخ داده بود. بر اساس گزارش شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی، حدود ۲۵ هزار اریتره‌ای ساکن اراضی اشغالی هستند. این درگیری مقابل سفارت اریتره در تل‌آویو آغاز شد و نیروهای پلیس برای متفرق کردن تظاهرات‌کنندگان از گلوله جنگی استفاده کردند. این ماجرا از آنجا آغاز شد که عده‌ای از شهرک‌نشینان اریتره‌ای مخالف نظام حاکم کشورشان در اعتراض به مراسمی که سفارت اریتره در خیابان «یاد هاروتز» تل‌آویو برگزار کرده بود، به خیابان‌ها آمدند.

لحظاتی بعد این تظاهرات به درگیری شدید با نیروهای پلیس رژیم صهیونیستی کشیده شد و تظاهرات‌کنندگان با سنگ، چوب و کیسه‌های زباله به نیروهای صهیونیست حمله کردند. تظاهرات‌کنندگان پس از عبور از موانع پلیس، شیشه ساختمان‌ها و خودروها بویژه خودروهای پلیس در خیابان یاد هاروتز را شکستند و وسایل یک باشگاه را به آتش کشیدند.

تظاهرات‌کنندگان خشمگین تاکید داشتند رژیم صهیونیستی با بستن ورودی‌های خیابان یاد هاروتز از «دیکتاتور اریتره» حمایت می‌کند. روابط سیاسی رژیم صهیونیستی و اریتره سال 1993 زمانی آغاز شد که اسیاس افورکی، رئیس‌جمهور اریتره جهت مداوا عازم تل‌آویو شد. در حقیقت بعد از اطلاع سفیر آمریکا در اریتره از شرایط بدنی افورکی، به وی پیشنهاد داد برای مداوا عازم تل‌آویو شود و جهت جلوگیری از تغییر نظر وی، یک فروند هواپیمای آمریکایی را در اختیارش قرار داد.

به فاصله یک هفته بعد از بهبود افورکی و مراجعت از تل‌آویو، روابط ۲ طرف آغاز و اسرائیل موفق شد اجازه حضور کارشناسان نظامی خود در جزیره استراتژیک داهلاک را به دست آورد. سپس موافقتنامه‌ای نظامی بین ۲ طرف امضا شد که بر اساس آن آموزش و تسلیح ارتش اریتره که در جریان جنگ با اتیوپی دچار مشکلات فراوانی شده بود، بر عهده ارتش رژیم صهیونیستی قرار گرفت. ارتش اریتره به پشتوانه این توافقنامه توانست با حمایت و پشتیبانی کارشناسان موساد در سال 1996 جزایر حنیش را  از تصرف ارتش یمن خارج کند. اسرائیل بعد از این موفقیت ارتش اریتره، از مقامات این کشور درخواست کرد اجازه تاسیس پایگاه نظامی در جزیره فاتما نیز به آن داده شود که با موافقت افورکی به این مهم نایل شد. با استقرار نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی در ۲ جزیره مهم تنگه باب‌المندب، اسرائیل توانست احاطه کاملی بر چگونگی ورود و خروج کشتی‌های کشورهای عربی بویژه مصر، سودان، یمن و عربستان پیدا کند.

از سوی دیگر نیروهای موساد با حضور در نوار مرزی مشترک با سودان، بارها و بارها از طریق مرزهای اریتره وارد خاک این کشور شده و به انجام عملیات‌های مختلف اعم از جاسوسی، ترور، بمب‌گذاری و... علیه دولت البشیر اقدام کردند. اسیاس افورکی اواسط دهه 1990 به طور رسمی به اراضی اشغالی سفر کرد و با شیمون پرز، نخست‌وزیر وقت اسرائیل، مذاکراتی را جهت همکاری‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی انجام داد. این سفر با واکنش منفی اکثر کشورهای عربی از جمله عربستان مواجه شد. سال 2012 به دنبال افزایش حضور جمهوری اسلامی ایران در منطقه شاخ و شمال آفریقا و بعد از عبور رزم‌ناو ارتش جمهوری اسلامی از دریای سرخ و کانال سوئز، رژیم صهیونیستی که بشدت از ناحیه جمهوری اسلامی احساس خطر  می‌کرد، با یک قرارداد چند میلیون دلاری اجازه تاسیس یک پایگاه هوایی نظامی در جزیره داهلاک و یک پایگاه استراق سمع در جزیره مصوع را از دولت اریتره به دست آورد تا به خیال خام خود بتواند مانع حضور کشتی‌های جنگی ایران در این منطقه استراتژیک شود.

کابینه نتانیاهو قصد دارد با حمایت از دولت اریتره، روند عادی‌سازی این رژیم در کشورهای آفریقایی را دنبال کند که در دولت لاپید به بن‌بست خورده بود. رژیم صهیونیستی جولای گذشته نیز «اسماعیل خالدی» را به عنوان سفیر این رژیم در اریتره تعیین کرد اما دولت آن کشور با آن موافقت نکرد. «ایتمار آیچنر» نویسنده سیاسی اسرائیلی روزنامه یدیعوت آحارانوت پیش از این در گزارشی نوشته بود: «تا آوریل 2020 افسر امنیتی این سفارتخانه، تنها نماینده اسرائیل در اریتره بود و از نظر سیاسی مدت زمانی طولانی، هیچ هواپیمایی در فرودگاه «بن گورین» فرود نیامده که حامل مسؤولان برجسته اریتره باشد؛ اسرائیل ۳ ملک خالی در این کشور آفریقایی دارد و آنها مقر این سفارتخانه، منزل این سفیر و اقامتگاه راننده هستند و در این سفارتخانه کارگران داخلی از جمله نگهبانان امنیتی وجود دارند که بیشتر آنها به استثنای تعداد کمی از نگهبانان در منازل‌شان نشسته‌اند. صرف‌نظر از اینکه دلایل مخالفت دولت و ملت اریتره با رژیم صهیونیستی چیست، تعطیلی سفارت این رژیم در اریتره منافع آن را در شاخ آفریقا به خطر می‌اندازد. در عین حال، الگوی رفتاری اریتره می‌تواند به الگویی برای دیگر کشورها و ملت‌ها تبدیل شود تا با مخالفت گسترده از عادی‌سازی و توسعه روابط دولت‌های سازشکار خود با رژیم صهیونیستی جلوگیری کنند».

نیکی هیلی:

سنای آمریکا به خانه سالمندان تبدیل شده است

نیکی هیلی، نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل متحد که یکی از نامزدهای حزب جمهوری‌خواه برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ است به بی‌حرکت ماندن یکی از سناتورهای سالخورده کشورش مقابل دوربین واکنش نشان داد. یک کلیپ ویدئویی که پنجشنبه گذشته در شبکه «ان‌بی‌سی» آمریکا منتشر شد، نشان می‌دهد «میچ مک‌کانل» رهبر اقلیت جمهوری‌خواهان سنای آمریکا برای دومین بار در یک ماه گذشته در جمع خبرنگاران برای بیش از ۳۰‌ثانیه خشکش زد و مات و مبهوت به نقطه‌ای خیره ماند. این اتفاق که برای دومین بار در بیش از یک ماه گذشته برای مک‌کانل تکرار می‌شود، حین حضور او در کنفرانسی مطبوعاتی بعد از شرکتش در نشست اتاق تجارت شمال کنتاکی در شهر «کاوینگتن» رخ داد. بر اساس ویدئویی از این اتفاق که توسط یکی از رسانه‌های زیرمجموعه شبکه «ان‌بی‌سی‌نیوز» پخش شد، مک‌کانل بعد از آنکه یک خبرنگار از او سوالی درباره نامزدی مجدد در انتخابات ۲۰۲۶ پرسید به یک‌باره رشته افکارش قطع شد و برای مدتی کنفرانس را نیمه‌کاره رها کرد. این اتفاق بار دیگر وضعیت سلامت مقامات کهنسالی همچون مک‌کانل در کنگره و دولت آمریکا را زیر سوال برده و مباحثات اجتماعی در میان آمریکایی‌ها درباره مقوله سن، از جمله وضعیت «جو بایدن» را بار دیگر بر سر زبان‌ها انداخته است. نیکی هیلی که خود ۵۱ سال دارد، در مصاحبه‌ای با شبکه خبری فاکس‌نیوز اتفاقات پیش‌آمده برای میچ مک‌کانل را «غم‌انگیز» توصیف کرد اما گفت مجلس سنا به یک «خانه سالمندان ممتاز» تبدیل شده است. نیکی هیلی دوران حضور میچ مک‌کانل در عرصه سیاست را قابل تحسین توصیف کرد اما گفت زمان آن رسیده که این سیاستمدار ۸۱ ساله و دیگر سیاستمداران کهنسال آمریکا از جمله جو بایدن ۸۰ ساله و سناتور «دایان فاینشتاین» ۹۰ ساله از قدرت کنار بروند. هیلی گفت: «غم‌انگیز است. هیچ‌کس از دیدن چنین صحنه‌هایی احساس خوبی نخواهد داشت به همان اندازه که از دیدن دایان فاینشتاین یا اتفاقات رخ داده برای جو بایدن حس خوبی نخواهد داشت». او در ادامه گفت: «چیزی که می‌خواهم بگویم این است که سنا در حال حاضر ممتازترین خانه سالمندان این کشور است. منظورم این است که مک‌کانال کارهای فوق‌العاده‌ای انجام داده و بابت آن شایسته تقدیر است اما آدم باید بداند چه زمانی از قدرت کنار برود». هیلی پیش از این چند بار ضرورت اخذ آزمون‌های صلاحیت ذهنی از نامزدهای انتخاباتی بالای ۷۵ سال را مطرح کرده است. پیشنهاد او در صورت عملی شدن هم جو بایدن و هم دونالد ترامپ را که ماه ژوئن ۷۷ ساله شد، شامل می‌شود.

روزنامه نیویورک‌پست گزارش داد: دکتر «برایان موناهان»، پزشک مستقر در مجلس سنا پنجشنبه گذشته دستور بازگشت مک‌کانل به کار را صادر کرد. خبرنگاران در هفته‌های گذشته از میچ مک‌کانل درباره اینکه آیا قصد دارد برای انتخابات مجلس سنا در سال ۲۰۲۶ بار دیگر نامزد شود سوال کرده‌اند. او از پاسخ دادن به این سوال طفره رفته است.

***

چین:

آمریکا از خطوط قرمز عبور کرده و این تبعات مرگباری خواهد داشت

چین به آمریکا هشدار داد با کمک به تایوان و حمایت از آن از خطوط قرمز عبور کرده و این کار «تبعاتی مرگبار» خواهد داشت. روزنامه گلوبال‌تایمز که به عنوان تریبون رسمی دولت چین شناخته می‌شود، در یادداشتی روز پنجشنبه به انتقاد تند از اقدام اخیر آمریکا در تخصیص ۸۰ میلیون دلار کمک نظامی به تایوان پرداخت. این روزنامه نوشته است: «با افزایش تعداد و شدت مداخله‌جویی‌ها نمی‌توان توفان قریب‌الوقوع تبعات مرگبار برای تایوان را نادیده گرفت». در ادامه این مطلب آمده است: «نارضایتی شدید و مخالفت مستحکم چین با این اقدام واضح است اما پاسخ چین به استمرار اقدامات تحریک‌آمیز آمریکا درباره تایوان تنها به صدور بیانیه محدود نخواهد ماند». این مقاله بلافاصله بعد از آن منتشر شد که خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد دولت جو بایدن ارسال یک بسته کمک نظامی به ارزش ۸۰ میلیون دلار ذیل برنامه‌ای به نام «تامین مالی ارتش‌های خارجی» را تأیید کرد. وزارت خارجه آمریکا در اطلاعیه‌ای به کنگره برای اطلاع‌رسانی درباره این بسته کمک نظامی خاطرنشان کرده از آن «برای تقویت توانمندی‌های نظامی تایوان برای دفاع از خود» استفاده خواهد شد. خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشته برنامه‌ای که آمریکا از آن برای ارسال کمک نظامی استفاده کرده برنامه‌ای است که معمولا از آن برای اختصاص کمک به کشورهای دارای حکومت مستقل استفاده می‌شود. این در حالی است که چین، تایوان را بخشی از خاک خود می‌داند. در همین حین، رسانه‌ها دیروز گزارش دادند با وجود هشدارهای مکرر چین به غرب درباره هرگونه تماس دیپلماتیک مستقیم رسمی با تایوان یا فروش تجهیزات نظامی به این جزیره، یک هیات از قانونگذاران آمریکایی به تایپه سفر کرد. پکن همواره با هرگونه تماس بین نمایندگان تایوانی و مقامات غربی بویژه مسؤولان عالی‌رتبه سیاسی یا نظامی از کشور‌هایی که پکن با آنها روابط دیپلماتیک دارد، مخالف بوده و می‌گوید این سفرها، اصل چین واحد را نقض می‌کند و سیگنال‌های نادرستی به نیرو‌های جدایی‌طلب تایوان ارسال می‌کند.

آمریکا به‌عنوان مهم‌ترین تأمین‌کننده تسلیحات تایوان، ماه جولای بسته کمک نظامی به ارزش ۳۴۵ میلیون دلار را برای این جزیره اعلام کرد. هفته گذشته نیز فروش احتمالی ۵۰۰ میلیون دلاری سامانه‌های جست‌وجو و ردیابی فروسرخ برای جنگنده‌های «اف-۱۶»، همچنین سایر تجهیزات به تایوان تایید شد.