شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات دیروز با کاهش 10 هزار و 320 واحدی همراه شد. بورس اوراق بهادار تهران دیروز در یک روند رو به کاهش قرار گرفت، به گونه‌ای که شاخص کل بورس با کاهش 10 هزار و 320 واحدی به 2 میلیون و 21 هزار و 891 واحد رسید. شاخص هم‌وزن نیز با کاهش 4 هزار و 247 واحدی به 685 هزار و 899 واحد رسید. همچنین ارزش بازار در بورس تهران دیروز به بیش از 7 میلیون و 22 هزار میلیارد تومان رسید.

 

گروه اقتصادی: طبق آمار موسسه کپلر، میزان ذخایر نفتی شناور روی آب ایران از 60 میلیون بشکه در ابتدای دولت سیزدهم به صفر رسیده است، در حالی که رقم تولید نفت ایران نیز 1.1 میلیون بشکه افزایش یافته است.

با بازگشت تحریم‌های نفتی آمریکا از نوامبر سال 2018، صادرات نفت ایران افت چشم‌گیری یافت و این موضوع باعث شد ذخایر نفتی روی آب ایران افزایش یابد، زیرا در آن برهه ایران نفت تولید می‌کرد ولی در فروش آن با مشکل مواجه بود.

طبق آمار موسسه کپلر، تا قبل از ماه آگوست 2021 و روی کار آمدن دولت سیزدهم، ذخایر نفتی روی آب شناور ایران تا حدود 60 میلیون بشکه نیز پیش رفت اما با تغییرات سطوح مدیریتی وزارت نفت، میزان ذخایر شناور روی آب روند کاهشی یافت.

البته روند تغییرات ذخایر نفت روی آب ایران از آگوست 2021 تا آگوست 2022 محسوس نبود و کمتر از 10 میلیون بشکه کاهش یافت اما از آگوست 2022 ناگهان شیب فروش ذخایر نفتی ایران صعودی شد، به گونه‌ای که آگوست سال 2023 این رقم به نزدیک صفر رسید.

* افزایش 1.1 میلیون بشکه‌ای تولید نفت ایران در 2 سال گذشته

نکته جالب توجه اینکه در 2 سال گذشته علاوه بر فروش ذخایر شناور روی آب ایران، تولید نفت کشور نیز افزایش یافته است. محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به روند صعودی تولید نفت ایران گفت: «تولید نفت ایران در ابتدای دولت سیزدهم 2.2 میلیون بشکه در روز بود و اکنون به حدود 3.3 میلیون بشکه در روز افزایش یافته است.

جواد اوجی، وزیر نفت ابتدای شهریور سال جاری از رسیدن تولید نفت به 3.3 میلیون بشکه خبر داد. بدین ترتیب از 2 سال گذشته علاوه بر فروش 60 میلیون بشکه روی آب ایران، به میزان 1.1 میلیون بشکه نیز به تولید نفت ایران افزوده شده است.

البته تاثیر این اتفاقات خود را در رقم صادرات نفت ایران نیز به وضوح نشان داده است. طبق آمار تانکر ترکرز (تصویر 2)، صادرات نفت ایران رونق گرفته و در ماه آگوست و سپتامبر حدود 40 درصد از 3 ماه اول سال جاری میلادی بیشتر شده و به بیش از 1.7 میلیون بشکه در روز رسیده است.

* کاهش 50 میلیون بشکه‌ای ذخایر نفت با وجود 176 تحریم نفتی جدید

افزایش تولید و صادرات نفت ایران در حالی رقم خورد که دولت بایدن در 2 سال اخیر بر تحریم‌ها علیه فروش نفت و پتروشیمی ایران افزوده است. طبق تصویر یک، شیب کاهشی ذخایر نفتی شناور ایران از آگوست 2022 تشدید شده است. این اتفاق درحالی است که از این ماه، وزارت خزانه‌داری آمریکا (تصویر 3) 176 تحریم بر شبکه فروش نفت ایران شامل نفتکش‌ها، شرکت‌ها و افراد اعمال کرده است.

اوجی در این باره با اشاره به افزایش صادرات نفت ایران عنوان کرد: ادعا می‌کنند آمریکا به ایران برای فروش محصولات نفتی چراغ سبز نشان داده، اگر این طور است، پس چرا مدام نفتکش‌های ایران را توقیف می‌کنند و شرکت‌های ایرانی را تحریم می‌کنند تا نفت نفروشیم. نخیر دوستان! آمریکایی‌ها نمی‌توانند جلوی مهندسان نفت ایران را بگیرند. یک زمانی آنها تعیین تکلیف می‌کردند که ایران چقدر نفت تولید کند ولی آن دوران دیگر گذشته است.

در دولت سیزدهم ابتکارات جدیدی برای فروش نفت ایران در شرایط تحریم رقم خورده است که از جمله آنها می‌توان به بازارسازی نفت در پالایشگاه‌های فراسرزمینی اشاره کرد. البته با توجه به اینکه عمده درآمد نفتی ایران صرف واردات کالای اساسی با ارز ترجیحی می‌شود، این افزایش درآمدها زمانی در سفره مردم ملموس می‌شود که در مبادی واردات کالای اساسی، تنوع‌سازی و دلارزدایی شود. 

وزیر راه و شهرسازی از مشارکت ایران در تکمیل پروژه‌های راه‌سازی مشترک ۲ کشور در خاک ارمنستان خبر داد و گفت: قرارداد اجرای پروژه‌های راه‌سازی ارمنستان به ارزش ۲۱۰ میلیون دلار با ۲ شرکت ایرانی منعقد شد. مهرداد بذرپاش دیروز در سفر یک‌ روزه به ارمنستان، سیاست‌های اصلی دولت را توسعه روابط با کشورهای همسایه عنوان کرد و گفت: به منظور تکمیل زنجیره‌های کریدوری شمال - جنوب در منطقه قفقاز، مذاکره با همه کشورهای منطقه قفقاز جزو رئوس اصلی سیاست‌های ما در وزارت راه و شهرسازی است.

* مشارکت ایران در تکمیل پروژه‌های راه‌سازی مشترک ۲کشور در خاک ارمنستان

عضو دولت سیزدهم روز گذشته در جریان سفر یک روزه خود به ارمنستان افزود: ایران و ارمنستان مرز مشترک دارند و پروژه‌های معطل‌مانده‌ای طی سال‌های گذشته در این مسیر وجود داشت که در صدد تکمیل آنها هستیم. خوشبختانه قرارداد یکی از شرکت‌های ایرانی امروز در سفر به ارمنستان منعقد شد که یکی از قطعات اصلی این مسیر توسط یک شرکت توانمند ایرانی انجام خواهد شد. عملیات اجرایی از امروز آغاز شد و این اتفاق خوبی است که شرکت‌های ایرانی این روزها در کنار بازار داخلی در عملیات راه‌سازی در کشورهای منطقه و حتی فرامنطقه‌ حضور مناسبی دارند.

* قرارداد شرکت‌های ایرانی در پروژه راه‌سازی ارمنستان به ارزش ۲۱۰ میلیون دلار منعقد شد

بذرپاش با تاکید بر اینکه از حضور شرکت‌های ایرانی در پروژه‌های مختلف راه‌سازی و تونل‌سازی در کشورهای منطقه استقبال خوبی شده است، از انعقاد قراردادی به ارزش ۲۱۰ میلیون دلار با یکی از شرکت‌های ایرانی خبر داد.

وزیر راه و شهرسازی در ادامه به برنامه توسعه فعالیت‌های تجاری بین ۲ کشور ایران و ارمنستان اشاره کرد و گفت: توسعه ترانزیت بین ۲ کشور یکی از دستور کارهای ایران و ارمنستان است. در این سفر به صفر رساندن عوارض جاده‌ای و تعرفه مربوط به ترانزیت از دیگر محورهای گفت‌وگو بود. پیش‌تر بین وزیر زیرساخت ارمنستان و وزارت راه و شهرسازی جلساتی برگزار و توافقاتی درباره به صفر رساندن ترانزیت انجام شد که امروز این توافقات به نتیجه رسید و مقرر شد عوارض جاده‌ای و تعرفه ترانزیت با موافقت ۲ کشور و بعد از طی مراحل قانونی و ابلاغ به صفر برسد.

* توافق ایران و ارمنستان برای احداث پل دوم مرزی ۲ کشور

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: درباره پل مرزی نوردوز نیز توافقاتی انجام شد. هم‌اکنون در مرز ۲ کشور که حجم محدودی از کامیون‌ها و کشنده‌ها در آن تردد دارند، پلی موجود است. توافق شد هرچه سریع‌تر گروه کاری مشترک برای احداث پل مرزی دوم تشکیل شود تا انجام این پروژه به قرارداد برسد. وی گفت: در تلاشیم پل دوم مرزی بین ۲ کشور ایران و ارمنستان بر رودخانه ارس احداث شود تا ظرفیت بسیار مناسب ترانزیتی برای ۲ کشور فراهم کند.

* پیشنهاد ایران برای مدرسه‌سازی به مقامات ارمنستان ارائه می‌شود

بذرپاش از دیگر محورهای گفت‌وگو با مقامات کشور ارمنستان را حضور شرکت‌های ایرانی در پروژه‌های ساخت و زیرساخت‌های کشور ارمنستان عنوان کرد و افزود: پیشنهاد شد شرکت‌های ایرانی که در ساخت مدرسه توانمندی دارند، در ارمنستان فعالیت خود را آغاز کنند. دولت ارمنستان پروژه بزرگی در ساخت مدرسه در دستور کار دارد که مورد استقبال ایران قرار گرفت. مقرر شد پیشنهاد به شرکت‌هایی که در ایران فعال هستند داده شود و گروه مشترک کاری تشکیل شود و هرچه سریع‌تر پیشنهاد ساخت مدرسه توسط شرکت‌های ایرانی ارائه شود. وی گفت: با توجه به تجربه ایران در زمینه سد‌سازی مقرر شد پیشنهاد ایران برای حضور شرکت‌های موفق در حوزه سد‌سازی نیز به ارمنستان ارائه شود.

* ایران از تمامیت ارضی ارمنستان حمایت می‌کند

بذرپاش تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران از قفقازی که توأم با صلح باشد، پشتیبانی می‌کند. سیاست قطعی ما بر پایه صلح در منطقه است و ما همواره از تمامیت ارضی کشور ارمنستان دفاع کرده‌ایم و به این سیاست ادامه می‌‌هیم تا بتوانیم در راستای توسعه سیاست همسایگی گام برداریم. همچنین با توجه به اینکه در ایران فرصت‌های خوبی در حوزه توسعه ترانزیت و لجستیک وجود دارد، تلاش می‌کنیم از این فرصت‌ها برای گسترش روابط بهره ببریم.

سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت گفت: نیمه نخست امسال بیش از 3.5 میلیون تن کالای کشاورزی، دامی، شیلاتی و غذایی به ارزش 2 میلیارد و ۴۲۸ میلیون دلار صادر شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل به لحاظ ارزشی و وزنی رشد داشته است.

سید روح‌الله لطیفی دیروز اظهار داشت: در نیمه نخست امسال 67.7 میلیون تن کالای غیرنفتی به ارزش 24.1 میلیارد دلار صادر شد که 3.5 میلیون تن کالا به ارزش 2 میلیارد و ۴۲۸ میلیون دلار آن محصولات دامی، شیلاتی، لبنی، کشاورزی و غذایی بوده که ۶ درصد وزن و  ۱۰ درصد ارزش کل صادرات در نیمه نخست را به خود اختصاص داده است.

سخنگوی کمیسیون روابط بین‌الملل و توسعه تجارت خانه صنعت، معدن و تجارت ایران،  افزود: صادرات به عنوان پیشران و موتور حرکت اقتصاد کشور اهمیت ویژه‌ای دارد و سیاست‌گذاران و تولیدکنندگان توجه به کیفیت، استمرار تأمین، قیمت رقابتی و ذائقه و کشش بازارهای هدف را در نظر بگیرند.

لطیفی درباره صادرات ۶ ماه محصولات غذایی‌، زراعی و کشاورزی بیان داشت: از ۳ میلیون و ۵۲۱ هزار تن کالای دامی، کشاورزی، شیلاتی و غذایی به ارزش 2 میلیارد و ۴۲۸ میلیون دلار، ۴۲۴ هزار و ۸۷۱ تن آن  به ارزش ۶۱۶ میلیون دلار، محصولات دامی، شیلاتی و لبنی بود که این کالاها نسبت به نیمه نخست سال ۱۴۰۱ با رشد ۴۴ درصدی در وزن و ۳۷ درصدی در ارزش همراه بوده است. وی در ادامه گفت: 2 میلیون و ۴۶۶ هزار تن کالای زراعی و باغی نیز بخش دیگری از گروه کالایی غذایی و کشاورزی  به ارزش یک میلیارد و ۲۹۲ میلیون دلار بود که در این مدت صادر شده که نسبت به مدت مشابه با وجود کاهش 8 درصدی در وزن با رشد ۱۶ درصدی در ارزش همراه بوده و ۵۱۷ هزار تن دیگر از  کالاهای این گروه، محصولات فرآوری، شیرینی و شکلات، کنسروها، طعم‌دهنده‌ها و خمیرهای خوراکی و مخمرها بودند که ارزش آن ۴۳۶ میلیون و ۸۱۲ هزار دلار بود که نسبت به مدت مشابه با رشد ۲۲ درصدی در وزن و ۱۹ درصدی در ارزش همراه بوده است. سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت بیان داشت: ۹۴ درصد وزن و ۸۴ درصد ارزش صادرات کالاهای شیلاتی‌، دامی، زراعی‌، باغی و غذایی کشور در نیمه نخست امسال به کشورهای همسایه بوده که تشکل‌ها با سازماندهی مناسب و بهره‌گیری از دانش روز، بسته‌بندی، حمل‌و‌نقل مناسب  و ارتباطات موثر  می‌توانند ضمن توجه به زنجیره تامین و ارزش و توسعه بازارهای کشورهای همسایه، افزایش صادرات به بازارهای دورتر را نیز در دستور کار داشته باشند و ارزآوری مناسب‌تری را دنبال کنند.

لطیفی درباره عمده کالاهای صادراتی محصولات غذایی، شیلاتی و زراعی  گفت: لبنیات با ۳۴۵ میلیون دلار، گوجه فرنگی با ۱۵۹ میلیون دلار، محصولات شیلاتی با بیش از ۱۴۰ میلیون دلار، انواع پسته با ۱۳۷ میلیون دلار،  هندوانه با ۱۳۱ میلیون دلار، انواع تخم مرغ با ۱۰۵ میلیون دلار، زعفران با ۱۰۴ میلیون دلار،  انواع خرما با ۶۶ میلیون دلار، کشمش با ۶۲ میلیون دلار،  رب گوجه فرنگی  با ۵۵ میلیون دلار، انواع سیب‌زمینی با ۵۲ میلیون دلار، سیب تازه با ۴۸ میلیون دلار، هلو با ۴۷ میلیون دلار، گیلاس و آلبالو با ۴۱ میلیون دلار، حبوبات با ۳۷ میلیون دلار، فلفل دلمه با ۳۶ میلیون دلار، آلو با 32.5 میلیون دلار،  انواع سیر با ۳۰ میلیون دلار، خربزه با 24.5 میلیون دلار و  کیوی با ۲۱ میلیون دلار عمده کالاهای صادراتی کشور در نیمه نخست امسال در بخش محصولات غذایی، دامی و شیلاتی و کشاورزی بودند‌.

پایان حضور غیرقانونی سلاح‌ورزی

شورای ‌عالی نظارت به برکناری رئیس اتاق بازرگانی ایران رأی داد

جلسه شورای عالی نظارت بر اتاق بازرگانی ایران صبح دیروز با ۲ دستور جلسه رسیدگی به مسائل اتاق بازرگانی آبادان و همچنین موضوع تخلف در انتخاب رئیس اتاق بازرگانی ایران، در محل وزارت صمت برگزار شد. در مذاکرات انجام شده در جلسه دیروز شورای‌ عالی نظارت بر اتاق بازرگانی ایران، اکثریت اعضا ضمن خلاف قانون دانستن روند طی شده در انتخاب حسین سلاح‌ورزی به ریاست اتاق ایران در خردادماه گذشته، رای به برکناری وی از مسوولیت اتاق ایران دادند. اواخر خرداد انتخابات هیات‌رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران برگزار شد و حسین سلاح‌ورزی به طور غیرقانونی و بدون داشتن تاییدیه دستگاه‌های نظارتی در اتفاقی عجیب از سوی هیات نمایندگان به عنوان رئیس این اتاق انتخاب شد. انتخاب سلاح‌ورزی در حالی انجام شد که صلاحیت وی پیش از این به صورت قطعی از سوی وزارت اطلاعات رد شده بود اما اصرار وی برای باقی ماندن در این مسؤولیت و عدم پذیرش قانون سبب شد بخش خصوصی در طول ۴ ماه گذشته از داشتن نماینده در بسیاری از شوراهای عالی از جمله پول و اعتبار، بورس و... محروم باشد. بر اساس این گزارش شورای‌ عالی نظارت متشکل از وزیر صنعت، معدن و تجارت، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر جهاد کشاورزی، رئیس و ۲ نایب‌رئیس اتاق ایران و رئیس سازمان ملی استاندارد ایران بعدازظهر دیروز با اکثریت، رای به برکناری سلاح‌ورزی دادند تا این تصمیم پایانی بر این رویه خلاف قانون باشد. مواضع و رفتار خلاف منافع ملی سلاح‌ورزی و حمایت او از اغتشاشگران و معاندان و آسیب‌زنندگان به امنیت کشور در ماه‌های گذشته مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان بود و عزل او از این جایگاه به عنوان یک مطالبه جدی از دستگاه‌های مسؤول مورد درخواست بود.

***

ایران رکورددار تولید پلیمر

نایب‌رئیس کمیسیون صادر‌کنندگان نفت، گاز و پتروشیمی از افزایش تولید پلیمر در کشور خبر داد. محمدرضا حیدرزاده در جمع خبرنگاران با بیان اینکه صنعت پلیمر جزو صنایع استراتژیک کشور است و ارزآوری بالایی دارد و ما می‌توانیم با توجه به مزیت‌های این صنعت و شرایط کشور به اهداف‌مان برسیم، اظهار کرد: در حال حاضر کمیته‌هایی با کشورهای هدف صادرات تشکیل شده است تا معضلات صادرات رفع شود. یکی از معضلاتی که در داخل کشور وجود دارد، کمبود مواد اولیه صنایع پلیمر و افزایش قیمت آن است. به گفته حیدرزاده، در ماه شهریور یکی از شرکت‌های بزرگ این حوزه ۱۶۸ هزار تن انواع محصولات تولید کرده که نسبت به شهریور ۱۴۰۱ دارای ۹ درصد رشد بوده است. وی با بیان اینکه عدم توانایی در نوسازی ماشین‌آلات مشکلی اساسی است، گفت: برنامه‌ریزی شده است این مشکلات با تعاملی که بین بخش خصوصی، اتاق بازرگانی و کشورهای هدف وجود دارد، رفع شود. نایب‌رئیس کمیسیون پتروشیمی اتحادیه صادر‌کنندگان نفت، گاز و پتروشیمی با بیان اینکه تولید تجمعی نیمه اول سال ۱۴۰۲ معادل یک میلیون و ۱۴ هزار تن بوده است، اظهار کرد: این میزان تولید نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۳ درصد رشد داشته است. وی با بیان اینکه ظرفیت اسمی 8.8 میلیون تنی تولید محصولات پلیمری در ایران در شرایطی بوده که ظرفیت تولید محصولات پلیمری در جهان بالغ بر ۴۹۰ میلیون تن و ظرفیت تولید محصولات پلیمری در خاورمیانه ۴۲ میلیون تن است، گفت: در واقع ایران سهمی 1.8 درصدی از ظرفیت تولید محصولات پلیمری جهان و سهمی ۲۱ درصدی از ظرفیت تولید محصولات پلیمری در خاورمیانه دارد. نایب‌رئیس کمیسیون پتروشیمی اتحادیه صادر‌کنندگان نفت، گاز، پتروشیمی با بیان اینکه میزان تولید واقعی محصولات پلیمری در جهان بالغ بر ۳۹۰ میلیون تن و در خاورمیانه ۳۶ میلیون تن است، اظهار کرد: سهم تولید عملی محصولات پلیمری در ایران با 8.1 میلیون تن از مجموع ظرفیت اسمی 8.8 میلیون تنی از تولید عملی محصولات پلیمری جهان و خاورمیانه به ترتیب ۲ و ۲۳ درصد است.  

***

صرفه‌جویی ارزی 1.7 میلیارد دلاری با بومی‌سازی تجهیزات معدنی

رئیس هیات عامل ایمیدرو گفت: با اجرای برنامه‌های بومی‌سازی، بیش از یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار در ۳ سال گذشته صرفه‌جویی ارزی شده است. محمدرضا موثقی‌نیا، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت اظهار کرد: بومی‌سازی از جنبه‌های مختلف از جمله مقابله با تحریم‌ها، فناوری و ضرورت توسعه آن، فعال کردن ظرفیت‌های خالی صنایع و همچنین کمک به اشتغال‌زایی در کشور مورد اهمیت است. به گفته وی، محور برنامه‌های بومی‌سازی این سازمان بر افزایش خوداتکایی، ارتقای توان ساخت داخلی و حرکت به سمت تحقق اقتصاد مقاومتی استوار است. رئیس هیات عامل ایمیدرو خاطرنشان ‌کرد: این سازمان در راستای تقویت و تسهیل افزایش مشارکت سازندگان داخلی و بومی‌سازی تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز بخش معدن و صنایع معدنی کشور بویژه در معادن، شرکت‌های فولادی و همچنین حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و توانمند، اقداماتی را در چند سال اخیر با جدیت پیگیری و عملیاتی کرده است. وی ادامه‌ داد: با اجرای برنامه‌های بومی‌سازی و استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخل، بیش از یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار در ۳ سال گذشته (۱۴۰۱-۱۳۹۹) توسط شرکت‌های تابعه ایمیدرو، صرفه‌جویی ارزی شده است. بر اساس اعلام ایمیدرو، موثقی‌نیا ادامه داد: برنامه‌ریزی برای صرفه‌جویی ارزی به میزان حدود ۷۰۰ میلیون دلار در سال ۱۴۰۲، انجام هماهنگی‌های لازم برای تأسیس صندوق پژوهش و فناوری فولاد (با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران و با مشارکت شرکت‌های فولادی کشور) به ‌منظور حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، سازندگان داخلی و نیز تسهیل‌گری طراحی، ساخت و تولید داخل، بخش دیگری از برنامه بومی‌سازی ایمیدرو است.