شاخص کل بورس تهران دیروز با افزایش 3 هزار و  811 واحدی به 2 میلیون و 111 هزار و 84 واحد رسید. شاخص هم‌وزن بورس تهران هم با افزایش 4 هزار و 882 واحد به 737 هزار و 529 واحد رسید. ارزش روز بازار در بورس تهران که ناشی از ارزش روز 611 شرکت بورسی بود به 7 میلیون و 332 هزار میلیارد تومان و ارزش 146.6 میلیارد تومان (بر اساس دلار آزاد) رسید. 

گروه اقتصادی: اینطور که پیداست هدف بانک مرکزی از طراحی اوراق با سود 30 درصد مهار افسار قیمت دلار و طلا در روزهای پایانی سال جاری است. طبق سنوات و رفتار تقویمی بازارها، قیمت‌ها در روزهای پایانی سال افزایشی می‌شود و این اتفاق باعث فشار معیشتی به مردم می‌شود.

به گزارش «وطن امروز»، در سال‌های گذشته اوراق سپرده بانکی سود 18 درصدی داشت؛ سود این اوراق در سال 1401 همزمان با افزایش نرخ بهره بانکی به 23درصد افزایش یافت. 

تغییرات در بازار ارز و طلا، بانک مرکزی را بر آن داشت تا راه‌حلی برای مقابله با این نوسانات ارائه دهد که نتیجه آن مجوز سود ۳۰ درصدی اوراق گواهی سپرده خاص بود که به بانک‌ها ابلاغ شد. 

مطابق اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، از   ۱۱ بهمن به مدت یک هفته بانک‌ها اوراق گواهی سپرده خاص با سود ۳۰ درصد عرضه می‌کنند که این اوراق بالاترین سود بانک‌ها به سپرده‌های بانکی تاکنون است. 

با نگاهی به قیمت دلار، یورو و طلا در سال گذشته مشخص می‌شود سرمایه‌گذاری در این حوزه سود زیادی برای سرمایه‌گذاران در پی داشته است؛ سرمایه‌گذاری روی طلا و دلار به عنوان راهی برای کسب سود در بین مردم رواج یافته است و نتیجه آن چیزی جز تورم بازار نیست.

هدایت سرمایه‌ها به سمت سپرده‌های بانکی و طبعا اختصاص دادن سود منطقی و مناسب می‌تواند در کنترل تورم و نابسامانی بازار تا حدودی موثر باشد. اوراق گواهی سپرده بانکی خاص را می‌توان به عنوان راهی برای سرمایه‌گذاری مردم با سود بالا دانست.

با تصمیم بانک مرکزی، اوراق گواهی خاص سپرده بانکی با سود ۳۰ درصد به مردم به فروش می‌رسد. مدت زمان عرضه آنها در بانک‌ها و خریداری توسط مردم یک هفته است و مدت زمان اعتبار اوراق گواهی سپرده خاص یک‌ساله است و درصد سود و زمان پرداخت سود آن هم روی برگه نوشته می‌شود. بانک منتشرکننده گواهی سپرده هم اصل مبلغ پول و هم سود آن را تضمین می‌کند و هیچ ریسکی در خرید این اوراق گواهی وجود ندارد. خرید اوراق گواهی سپرده خاص با سود ۳۰ درصد تنها پیش‌شرط داشتن سن بالای ۱۸ سال را دارد و مردم به‌راحتی می‌توانند از این فرصت پیش‌آمده برای کسب سود استفاده کنند. نرخ ۳۰ درصدی سود سالانه اوراق گواهی ارائه شده، یک‌ساله بودن مدت زمان قرارداد اوراق (این امکان وجود دارد برخی بانک‌ها آن را با سررسیدهای کمتر از یک‌سال هم به فروش برسانند)، اگر قبل از سررسید سالانه به پول‌تان نیاز پیدا کنید طبق اعلام بانک مرکزی امکان بازخرید زودتر از موعد اوراق از شعب بانکی وجود دارد.

اوراق گواهی سپرده خاص هم مانند دیگر اوراق بانکی امکان فروش یا انتقال دارد. پس قبل از سررسید سالانه می‌توانید آن را بفروشید. افزایش قدرت سرمایه‌گذاری فعالان اقتصادی (تولیدی، خدماتی و ساختمانی)، دسترسی به منابع مالی مورد نیاز پروژه بدون نیاز به ایجاد میانگین حساب نزد بانک، امکان تامین مالی مبالغ کلان و مدت‌دار جهت توسعه و بهره‌برداری از طرح‌ها و پروژه‌ها، امکان اخذ تسهیلات بانکی برای بنگاه‌های اقتصادی در قالب عقود مشارکتی، رفع موانع و چالش‌های تامین مالی برای فعالان اقتصادی و سرعت و سهولت در تامین مالی با توجه به گستردگی شبکه شعب بانک در سراسر کشور از مزایای اوراق گواهی سپرده خاص است.

* سپرده‌های خرد از ‌بازار طلا و ارز‌ جمع می‌‌شود

نایب رئیس اتاق بازرگانی تهران در همین باره گفت: از مزیت‌های انتشار اوراق گواهی سپرده خاص این است که می‌تواند سرمایه‌های مردم را از بازارهای سفته‌بازی مانند ارز، طلا، مسکن و خودرو خارج کند تا سودی تضمین‌شده به افراد ریسک‌گریز پرداخت شود. شهاب جوانمردی اظهار کرد: بانک مرکزی، اوراق گواهی سپرده خاص را که با نرخ سود علی‌الحساب بانکی ۳۰ درصد سالانه منتشر می‌شود ‌با هدف تامین سرمایه در گردش واحد‌های تولید ایجاد کرده است. وی با تأکید بر اینکه ‌این اوراق برای پروژه‌های خاص که سود‌آور هستند، تدارک دیده شده است، بیان داشت: با توجه به اینکه سیاست انقباضی برای کاهش تورم در کشور حاکم است، گواهی سپرده خاص به تامین مالی بنگاه‌هایی که پروژه‌های خود را برای جذب منابع معرفی کرده‌اند اختصاص می‌یابد، تا راحت‌تر بتوانند تامین مالی کنند.

 این فعال اقتصادی با پیش‌بینی خروج ‌‌سرمایه‌های خرد از بازار طلا و ارز با اوراق گواهی سپرده خاص با سود 30 درصد‌، عنوان کرد: این اوراق دید واقع‌بینانه‌تری به نرخ بهره دارد و علامت خوبی در اقتصاد به شمار می‌رود. نایب رئیس اتاق بازرگانی تهران تصریح کرد: ‌خریدار اوراق متعهد می‌شود آن را تا یک سال نگهداری کند و اگر زودتر از یک سال پول خود را خواست، می‌تواند به بانک مراجعه و اصل پول به همراه سود 12 درصدی را دریافت کند.

 جوانمردی‌ تاکید کرد: یکی از مزیت‌های انتشار اوراق گواهی سپرده خاص این است که می‌تواند سرمایه‌های مردم را از بازارهای سفته‌بازی مانند ارز، طلا، مسکن و خودرو خارج و به سمت این اوراق جذب کند، البته افرادی که ریسک‌پذیری زیادی دارند ممکن است در همین بازارهای سفته‌بازی حضور داشته باشند اما افرادی که ریسک‌گریز هستند، مطمئنا سرمایه‌های خود را از بازارهای سفته‌بازی خارج کرده و به این اوراق ورود می‌کنند، به عبارت دیگر برای مردم عادی و افراد ریسک‌گریز، این اوراق بهترین ابزار برای کسب سود است.

* انتشار گواهی سپرده جدید گردش پول را کنترل می‌کند

همچنین حسین درودیان، اقتصاددان گفت: نرخی که بانک مرکزی برای این اوراق در نظر گرفته است، بسیار جذاب بوده و می‌تواند یک فرصت مناسب برای سیستم بانکی کشور باشد. باید منتظر افزایش نرخ سود بانکی هم باشیم. البته می‌دانیم با افزایش نرخ سود، باید منتظر رشد نقدینگی هم بود. افزایش قیمت‌ها در بازار ارز و طلا تنها به موضوع ریسک‌های سیاسی مربوط است و با آرام شدن منطقه می‌توان امیدوار بود نرخ دلار و سکه نیز با کاهش شدید روبه‌رو شود. این نرخ در حال حاضر می‌تواند بخش عمده‌ای از گردش پول را به سمت خود هدایت و بازار‌های مالی را با کاهش تقاضا روبه‌رو کند. این گواهی‌ها یک‌ساله است و در صورتی که با آرام شدن منطقه نرخ ارز و سکه به قیمت منطقی بازگردند، ممکن است بازپرداخت این گواهی‌ها برای ناشر مشکلاتی را ایجاد کند.

* کاهش سفته‌بازی در بازار ارز و طلا با انتشار گواهی سپرده خاص

محمدرضا اکبری‌جور، تحلیلگر مسائل اقتصادی نیز درباره تصمیم اخیر بانک مرکزی گفت: در شرایط حاضر که دلالان و سفته‌بازان به بازار ارز و طلا هجوم برده‌اند، انتشار گواهی سپرده خاص ابزار مناسبی برای خروج سرمایه‌ها از بازار ارز و طلاست. این اوراق تأثیر زیادی بر کاهش سفته‌بازی در کشور خواهد داشت، به‌طوری که نقدینگی از بازارهای ارز، طلا، مسکن و خودرو خارج و مستقیماً وارد تولید خواهد شد. همچنین انتشار گواهی سپرده خاص موجب تغییر ترکیب سپرده‌های خُرد در نظام بانکی خواهد شد.

* گام جدیدی برای کنترل نقدینگی برداشته شد

در همین باره مرتضی افقه، اقتصاددان گفت: دستورالعمل انتشار گواهی سپرده خاص به شبکه بانکی ابلاغ شده تا تولیدکنندگان برای تأمین سرمایه در گردش خود از آن استفاده کنند. این گواهی با نرخ سود علی‌الحساب بانکی ۳۰ درصد سالانه منتشر می‌شود که از نرخ بهره بانکی بالاتر است، بنابراین سرمایه‌گذاری در این گواهی بسیار کم‌ریسک‌تر از بازارهای مالی مانند سکه و ارز است و در واقع این گواهی، بازدهی بالاتری نسبت به سپرده‌‌گذاری در بانک دارد. در پایان دوره مشارکت، سود قطعی نیز علاوه بر سود علی‌الحساب ۳۰ درصدی به خریداران این گواهی پرداخت می‌شود و علاوه بر دریافت سود با ریسک کمتر، افراد می‌توانند از این گواهی به‌عنوان وثیقه نیز استفاده کنند. با اجرای این طرح، مردم می‌توانند در تأمین مالی پروژه‌ها مشارکت کنند و هر زمان که نیازمند پول بودند این گواهی را قبل از سررسید در شعب بانک بازخرید کنند. طی یک‌سال گذشته و با روی کار آمدن فرزین به‌ عنوان رئیس کل بانک مرکزی، اقدامات مختلفی برای کنترل نرخ رشد نقدینگی انجام شد و دولت با اجرای سیاست انقباضی این متغیر را تا حدودی کنترل کرد که خوشبختانه با ابلاغ دستورالعمل انتشار گواهی خاص نیز گامی جدید برای کنترل نقدینگی و پایه پولی برداشته شد. با استفاده از این روش انحراف منابع کاهش می‌یابد، به عبارتی در برخی مواقع تسهیلاتی که باید به بنگاه‌های تولیدی تعلق می‌گرفت، صرف کارهای دیگر می‌شد اما با این روش، تأمین مالی تولید تقویت می‌شود و منابع به هدف اصلی اصابت خواهد کرد.

انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران آمار کامل حجم و ارزش صادرات ۱۰ ماهه زنجیره فولاد کشور را منتشر و اعلام کرد: بیش از ۲۴ میلیون تن از محصولات زنجیره فولاد در ۱۰ ماهه ۱۴۰۲ صادر شد که نسبت به سال گذشته ۲۱ درصد رشد داشته است. ارزش دلاری صادرات زنجیره فولاد کشور از 6.2 میلیارد دلار فراتر رفت.

دستاوردهای فولاد شامل صادرات بیش از ۲۴ میلیون تن محصولات زنجیره فولاد و رشد ۷۷ درصدی حجم صادرات محصولات زنجیره فولاد (افزایش حدود ۱۰ میلیون تنی) است، همچنین صادرات کنسانتره سنگ آهن ۱۰ برابر شد. بر اساس این گزارش، کمترین نرخ رشد صادرات برای شمش و میلگرد با افزایش ۲ درصدی رقم خورد.

* تأمین پایدار برق، ایران را به رتبه هشتم تولید فولاد دنیا رساند

انجمن جهانی فولاد در گزارش سالانه ۲۰۲۳ خود اعلام کرد تولید فولاد ایران در سال ۲۰۲۳ به ۳۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تن رسید که نسبت به سال پیش از آن (۲۰۲۲) 1.8 درصد بیشتر شده است. بدین ترتیب ایران در سال ۲۰۲۳ به رتبه هشتم تولید فولاد در دنیا رسید و در تولید فولاد خام از آلمان و برزیل فراتر رفت.

رشد تولید فولاد در ایران در شرایطی رقم می‌خورد که تولیدکنندگان فولاد جهان در سال ۲۰۲۳ بیش از یک میلیارد و ۸۸۸ میلیون تن (1888.2) فولاد تولید کرده‌اند که نسبت به سال ۲۰۲۲ کاهش داشته و در نتیجه انجمن جهانی فولاد درصد تغییر را صفر اعلام کرده است. رشد تولید فولاد کشورمان در شرایطی رقم خورد که تامین برق در رکوردزنی این رشد تولید نقش ویژه‌ای داشته است.

مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق با اشاره به تامین برق صنایع اظهار کرد: انرژی دریافتی صنایع انرژی بر کشور در پایان دی ماه از رشد 20.3 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل برخوردار بوده است.

وی افزود: مشترکان صنایع فولادی در این مدت نسبت به دوره مشابه سال گذشته 29.1 درصد انرژی بیشتری از شبکه سراسری برق کشور دریافت کرده‌اند که این میزان برای مشترکان صنعت سیمان 28.8 درصد و صنایع فلزی ١٠ درصد ثبت شده است.

سید‌دانیال آل‌هاشم، استاد دانشگاه با اشاره به تفاوت هویتی بین تامین گاز و برق گفت: زمانی که حرف از مصرف گاز است، مساله شما، مساله عدم‌النفع است، یعنی ارزش افزوده صادراتی شما کاسته می‌شود اما وقتی صحبت از برق می‌کنیم، مساله دقیقا پیرامون زیان گسترش می‌یابد، چراکه صاحب نیروگاه برای تولید برق هزینه می‌کند اما مابه‌التفاوت آن در اقتصاد و جیب نیروگاه‌دار اثری ندارد.

وی افزود: صنعت برق ایران به لحاظ ظرفیتی پتانسیل تامین انرژی معادل 3 برابر تولید ناخالص داخلی ایران را داراست، اما چرا مزیت صنعت برق در اقتصاد هویدا نمی‌شود، پاسخ روشن است، زیرا صنعت ایران بر مبنای انرژی ارزان رایگان توسعه یافته است و بیشترین انرژی برای کمترین ارزش افزوده مصرف می‌شود.

این استاد دانشگاه گفت: صنایع ما در فضای رسانه‌ای بزرگ‌ترین مطالبه‌گر برق و ناترازی هستند، در حالی‌ که مهم‌ترین دلیل ناترازی برق مدل توسعه صنعتی ما است.

این پژوهشگر حوزه انرژی اظهار داشت: این حرف از ۲ دلیل نشأت می‌گیرد؛ دلیل اول مساله عدم توسعه پایین‌دست است و دلیل دوم مرتبط با نبود بهره‌وری برق به حساب می‌آید.

* مصرف برق فولادی‌ها استاندارد شود، ناترازی برق نداریم

وی افزود: بر اساس گزارش سازمان استاندارد، در صورتی که تنها صنعت فولاد ایران به اندازه استاندارد دنیا برای تولید محصول برق استفاده می‌کرد، ما با ناترازی انرژی مواجه نمی‌شدیم.

آل‌هاشم اضافه کرد: صنعت فولاد ایران در نشست‌های مختلف از تاب‌آوری در این صنعت صحبت می‌کند اما هیچ صنعت دیگری از جمله صنعت برق، زغال‌ سنگ و سنگ آهن به دلیل نداشتن تریبون این حرف را نمی‌زنند که توسعه نامتوازن فولاد در ایران تا چه اندازه تاب‌آوری این صنایع را از بین برده است.

استاد دانشگاه با انتقاد از رویه از سرگرفته‌شده در صنایع فولاد گفت: مدیرعامل یک شرکت فولادی برای بیان یک تحلیل غلط، اطلاعات غلط می‌دهد و بازار بورس را با تلاطم مواجه می‌کند اما هیچ نهاد نظارتی از جمله سازمان بورس، وی را مؤاخذه نمی‌کند و رسانه‌ها نیز در یک سیطره قرار گرفته و حرفی از آن نمی‌زنند.

تأمین اعتبار پاداش پایان خدمت ۷۵ هزار بازنشسته

معاون رئیس‌جمهور از تأمین اعتبار پاداش پایان خدمت ۷۵ هزار بازنشسته خبر داد. داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه در صفحه خود در  فضای مجازی نوشت: تخصیص 9 هزار میلیارد تومان اعتبار باقیمانده از مجموع 33 هزار میلیارد تومان پاداش پایان خدمت 75 هزار بازنشسته و 30 هزار ایثارگر تا پایان سال 1401 انجام شد و تا چند روز آینده به حساب‌شان واریز خواهد شد. در هفته‌های اخیر تعداد قابل‌توجهی از بازنشستگان دستگاه‌های مختلف اجرایی از عدم واریز پاداش پایان خدمت سال 1401 خود گلایه کرده بودند. شایان ذکر است بر اساس بودجه 1403 پاداش پایان خدمت موضوع قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه‌های ضروری به کارکنان دولت مصوب سال 1375، پاداش پایان خدمت کارکنان مشمول ماده 107 قانون مدیریت خدمات کشوری با احتساب فوق‌العاده بند 10 ماده 68 قانون مذکور به مقامات، رؤسا، مدیران و کارکنان تمام دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده یک قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت، همچنین وزارت اطلاعات، نیروهای مسلح و سازمان انرژی اتمی ایران به ‌ازای سال‌های خدمت تا سقف 5 میلیارد و 500 میلیون ریال خواهد بود.

***

ریزش 1500 تومانی قیمت دلار‌ در یک روز

بررسی میدانی بازار ارز نشان می‌دهد از ابتدای معاملات دیروز صبح، قیمت دلار در بازار غیررسمی با ریزش مواجه شده است. دلار دیروز در مرکز مبادله ارز و طلا در بخش اسکناس بدون تغییر ۴۲ هزار و ۹۲۱ تومان و در بخش حواله‌ ۳۹ هزار و ۵۲۱ تومان کشف قیمت شد‌. دلار در ‌‌صرافی‌ها صبح دیروز به نرخ ۴۲ هزار و ۴۹۱ تومان خریداری و با نرخ ۴۳ هزار و ۱۲۶ تومان فروخته شد، همچنین ‌یورو در صرافی‌ها با نرخ توافقی به قیمت ۴۶ هزار و ۲۹۲ تومان معامله و اسکناس درهم امارات ۱۱ هزار و ۶۸۷ تومان ارزش‌گذاری شد. بررسی میدانی بازار ارز نشان می‌دهد‌ دلار آزاد توسط دلالان مقابل صرافی‌ها ۵۶ هزار و ۴۲۰ تومان معامله می‌شد. معاملات دلار در بازار غیررسمی طی دو هفته گذشته افزایشی بوده است. در جریان معاملات دیروز نرخ دلار در بازار کاهش ۱۵۰۰ تومانی را تجربه کرده است. در میدان فردوسی سکه طرح قدیم‌‌ با کاهش ۵۱۰ هزار تومانی به نرخ ۳۰ میلیون و ۷۰۵ هزار تومان داد و ستد شد، همچنین سکه تمام بهار آزادی طرح جدید نیز با کاهش ۶۹۰ هزار تومانی به قیمت ۳۲ میلیون و ۶۹۷ هزار تومان معامله شد و حباب آن کاهش یافت. دیروز حباب سکه امامی ۵ میلیون و ۳۱۸ هزار تومان و حباب سکه بهار آزادی ۳ میلیون و ۳۱۱ هزار تومان شد. نیم سکه در بازار به نرخ ۱۸ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان داد و ستد و ربع سکه به قیمت ۱۱ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان عرضه شد، همچنین هر سکه یک گرمی به نرخ ۶ میلیون‌ و ۵۰ هزار تومان معامله شد. هر گرم طلای ۱۸ عیار ۲ میلیون و ۸۴۸ هزار تومان در هر گرم قیمت‌گذاری شد‌، همچنین هر مثقال طلای ۱۸ عیار‌، ۱۲ میلیون و ۳۳۶ هزار تومان نرخ‌گذاری شد، نرخ طلای آب شده نیز هر مثقال ۱۱ میلیون و ۹۹۰ هزار تومان بود. هر اونس طلا (معادل 31.132 گرم)‌ با افزایش ۱۱ صدم درصدی به قیمت ۲۰۳۹ دلار معامله شده است.

***

هر کیلو مرغ ۷۸ هزار تومان

در حالی که قیمت مرغ در یکی دو هفته گذشته تا کیلویی 98 هزار تومان هم افزایش یافته بود، مسؤولان دولت و اتحادیه‌ها در آستانه ایام عید نوروز و ماه مبارک رمضان از کاهش و ثبات قیمت در بازار خبر می‌‌دهند. به گفته یوسف‌ خانی، رئیس اتحادیه پرنده و ماهی، قیمت مرغ گرم به کیلویی 78 تا 85 هزار تومان رسیده است. یوسف خانی گفت: روزانه 1500 تن مرغ گرم در استان تهران توزیع می‌شود و نیاز هم در همین اندازه است، خبرهای خوبی هم از تولید و توزیع در استان‌ها وجود دارد و آمارها حاکی از تولید بیش از نیاز کشور است. توزیع روزانه 1500 تن مرغ گرم در استان تهران، معادل بار 150 کامیون 10 تنی است. ابراهیم مرادزاده، کارشناس کشاورزی معتقد است با جوجه‌ریزی ۱۲۰ میلیون قطعه نیاز ۲۵۰ هزار تن مرغ در ماه برطرف می‌شود، این در حالی است که بنا بر اعلام وزارت جهاد کشاورزی و تشکل‌های تولیدی، جوجه‌ریزی به ۱۵۰ میلیون قطعه رسیده که بر این اساس تولید مرغ به بالای ۳۰۰ هزار تن خواهد رسید. در حالی که کمبود و گرانی نهاده 2 عامل کاهش جوجه‌ریزی چند ماه اخیر و افزایش قیمت مرغ عنوان می‌شود، به تازگی مدیرکل اداره پشتیبانی امور دام مازندران گفته است توزیع نهاده‌های دامی در مازندران با رشد ۵۷ درصدی روبه‌ رو بوده است. جبرئیل برادری، رئیس جهاد کشاورزی استان تهران هم به تازگی گفته است برای تامین مرغ ایام عید و ماه رمضان هیچ مشکلی وجود ندارد. میزان جوجه‌ریزی از عرضه ماهانه 50 هزار تن بیش از نیاز کشور از ماه آینده حکایت دارد. قانون عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت بازار است.