گروه اقتصادی: بررسی وضعیت بازارهای مالی حکایت از این دارد که رشد جمعی شاخص‌های بازار سهام به پایان رسیده است. به همین دلیل فارغ از تنش‌های سیاسی، شاخص‌های مالی باید دست به اصلاح می‌زدند. هرچند رکورد معاملات خرد در شهریور شکست اما با توجه به اینکه بازار نمی‌تواند همیشه مثبت باشد و از طرفی ریسک‌های جدیدی در اقتصاد نمایان شد، استراتژی سهامداران تغییر کرده است.

در این هفته، شاخص‌های سهام با محدودیت یک درصدی دامنه نوسان قیمتی ادامه فعالیت دادند. بازار سرمایه در هفته پایانی تابستان شاهد سبزپوشی ۸۹ درصد از نمادها بود اما در شرایط کنونی بیش از 90 درصد نمادها منفی هستند.  

با توجه به اخبار منفی از تنش‌های سیاسی و نظامی در خاورمیانه، روند معاملات اخیر احساسی شده است. از این رو، بازار سهام با محدودیت یک درصدی دامنه نوسان قیمتی مدیریت شد که باعث ضعف فروش کاذب شده است. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند در هفته سوم مهر، تحولات مهم داخلی و خارجی می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر بازارهای داخلی، بویژه بورس داشته باشد.

فعالان بازار معتقدند ضعف شرایط بنیادی شرکت‌ها باعث شده است تحلیلگران به انتظار انتشار صورت‌های مالی 6 ‌ماهه بنشینند. کارشناسان بر این باورند تنش‌های سیاسی و اقتصادی، اثری گذرا بر بازار دارد و در ادامه، تغییرات اقتصادی راه را برای تعدیل مثبت نسبت P/E بازار هموار می‌کند، از این رو هفته آخر مهر برای بازار سرمایه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چرا که فرصتی را برای حذف موانع عبور از شاخص 2.2 میلیون واحد و تثبیت بالای این سطح فراهم می‌آورد.

* استراتژی سهامداران تحت تأثیر جو روانی

شهیر محمدنیا، کارشناس اقتصاد در گفت‌وگو با «وطن امروز» با اشاره به اینکه بازار ایران ارزنده است، درباره استراتژی سهامداران گفت: در حال حاضر سهامداران نسبت به ریسک‌های سیاسی واکنش نشان داده‌اند و سهام خود را بدون توجه به ارزندگی عرضه کرده‌اند. به همین دلیل بعد از اینکه ریسک‌های سیاسی حذف شود، شرایط بسیار تغییر می‌کند و معاملات دوباره به روند صعودی بازمی‌گردد.

وی با تاکید بر اینکه در شرایط اینچنینی باید بخش قابل توجهی از سبد سهام افراد از شرکت‌های بزرگ باشد و شناوری قابل توجهی داشته باشد، گفت: این موضوع روی نقد کردن سرمایه برای کسانی که قصد خروج دارند موثر است. همچنین بخشی از سبد سرمایه‌گذاری افراد وقتی از صندوق‌های درآمد ثابت باشد، می‌تواند بدون ریسک باشد. 

محمدنیا تاکید کرد: در هر حال نگاه سرمایه‌گذار به بازار اساسا باید اینگونه باشد که با پولی وارد سرمایه‌گذاری شود که به آن نیازی ندارد. بازار الان در حال نوسان‌گیری است و دیدهای کوتاه‌مدت نیست. این بازار یک مدیریت پسیو یا غیرفعال پرتفوی می‌طلبد و حتما باید با پول‌هایی وارد بازار شوید که نیازی به آن ندارید. در هر حال یکی از مزیت‌های بزرگ بازار بورس باید نقد شوندگی آن باشد ولی خب! بازار در مقطع کنونی به دلیل دامنه نوسان و ریسک‌های سیاسی به صف فروش سنگین رسیده است.

اظهارات وزیر اقتصاد درباره تسهیل روند تأمین مالی از بازار سرمایه و حرکت مثبت بورس  همچنان یک سیگنال مثبت برای بازار سهام است. همچنین پیش‌بینی می‌شود هفته آینده شرایط متعادلی در بورس حاکم باشد اما با این حال خروج پول حقیقی از بازار ادامه دارد.

* کاهش حجم معاملات ناشی از محدودیت دامنه نوسان

معاملات بازار سهام فعلا نتوانسته از تشدید عرضه جلوگیری کند. کندل شاخص کل نشان داد با وجود دامنه نوسان یک درصدی، میانگین قیمت سهم‌های بزرگ بازار کاهش نیافته است به ‌طوری که شاخص کل در مدت 6 روز کاری اخیر با کاهش 2 درصدی از تراز 2 میلیون و ۱۵۵ هزار واحد در پایان هفته گذشته به 2 میلیون و 106 هزار واحد در پایان روز شنبه رسید. 

این روند نزولی همچنین در سهم‌های کوچک بازار به طور جزئی مشاهده می‌شود به ‌طوری که شاخص هم‌وزن در این هفته با کاهش روبه‌رو شد. به همین دلیل تحلیلگران و سرمایه‌گذاران باید به دقت تحولات جاری را رصد کنند تا تصمیمات بهتری اتخاذ کنند.

کاهش حجم معاملات، میانگین ارزش معاملات خرد را نیز تحت تأثیر قرار داد و این رقم به حدود 2 هزار میلیارد تومان رسید. از سوی دیگر، روند کنونی سهم‌های بازار باعث منفی شدن تراز پول حقیقی شد. در این مدت، بیش از 4 هزار و 4۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی از سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی خارج شد.

شاخص بورس این هفته را نیز تحت تاثیر عوامل روانی با روند نزولی آغاز کرد. این موضوع ناشی از رفتار هیجانی و نگرانی‌ سهامداران خرد در بازارهای مالی و سرمایه‌ای است. به همین دلیل، سازمان بورس همچنان تاکید دارد دامنه نوسان معاملات را مثبت و منفی یک درصد نگه دارد. این اقدام به کاهش ریزش بازار کمک کرد و به نظر می‌رسد این محدودیت تا آرام شدن اوضاع در منطقه ادامه خواهد داشت.

* رکود معاملات سهام، مانع افزایش زیان سهامداران

ایجاد محدودیت دامنه نوسان یک درصدی، بازار سهام را از ریزش شدید نجات داد اما ارزش و حجم معاملات خرد به کمترین میزان در روزهای اخیر رسید. این شرایط، نیاز به نظارت و اقدامات مقتضی برای بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران را بیشتر می‌کند. 

در گذشته، هنگام بروز تنش‌های سیاسی و اتفاقات غیرمنتظره، سازمان بورس و اوراق بهادار با 2 روز تأخیر دامنه نوسان را محدود می‌کرد که این تأخیر منجر به ضرر قابل توجهی برای سهامداران می‌شد اما این بار، تصمیم به‌موقع درباره محدودیت دامنه نوسان، از زیان سنگین فعالان بازار سرمایه به دلیل تنش‌های نظامی اخیر جلوگیری کرد.

هر چند این تحولات در کوتاه‌مدت نشان‌دهنده چالش‌های جدی پیش روی بازار سرمایه نیست اما با توجه به ارزندگی بازارهای مالی ایران و همچنین احتمال موقت بودن این ریسک‌ها به نظر می‌رسد بازار به سرعت به وضعیت عادی بازمی‌گردد. بنابراین سرمایه‌گذاران و تحلیلگران باید به دقت تغییرات بازار را رصد کنند تا به بهترین تصمیمات دست یابند.

حجم معاملات به ۴ میلیارد و ۱۰۰ میلیون برگه سهم رسید که نسبت به هفته گذشته همچنان اندک به نظر می‌رسد. همچنین ارزش معاملات خرد به 2 هزار میلیارد تومان کاهش یافت. این امر نشان‌دهنده بازگشت سریع ترس و رکود به معاملات سهام است. در این روزها، تراز پول حقیقی نیز منفی شده است و میلیاردها تومان از سهام خرد، حق‌تقدم‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خارج می‌شود. در مقابل، صندوق‌های کالایی با ورود پول حقیقی مواجه بودند.

ارزش معاملات خرد به کمتر از 2 هزار میلیارد تومان رسیده است و حجم معاملات نیز تنها به ۴ میلیارد برگه سهم رسید. هفته جاری با گمانه‌زنی درباره تشدید تنش‌ها همراه بود. در واقع حملات موشکی جمهوری اسلامی ایران به سرزمین‌های اشغالی ، شرایط خاص منطقه و لزوم بررسی وضعیت کشور پس از این رویداد باعث شد همچنان دامنه نوسان یک درصد ادامه داشته باشد.

به گفته کارشناسان اقتصاد بازار سرمایه در شرایط کنونی تحت تأثیر محدودیت‌های اعمال شده در دامنه نوسان و شرایط نامطلوب کلی بازار، روند منفی را دنبال می‌کند. این وضعیت منجر به کاهش نقدشوندگی در بازار شده و سرمایه‌گذاران با محدودیت‌های بیشتری در انجام معاملات مواجه هستند.

اگرچه هدف از تعیین دامنه نوسان پایین، کاهش ریسک‌های شدید و هیجانات لحظه‌ای است اما در برخی موارد مانع اصلاح طبیعی و سریع بازار می‌شود. این موضوع بویژه در شرایط کنونی که بازار با رکود و نوسانات منفی مواجه است، چالش‌های بیشتری برای سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است.

* جهت‌گیری بازارهای مالی تحت تأثیر عوامل سیاسی و اقتصادی

شرایط نامطلوب اقتصادی و کاهش تقاضا در برخی صنایع کلیدی فشار زیادی به شرکت‌های حاضر در بورس وارد کرده است. این فشارها به ‌طور عمده ناشی از عدم اطمینان سرمایه‌گذاران نسبت به آینده اقتصادی کشور و تأثیر تحریم‌ها و بحران‌های منطقه‌ای است.

بازارهای مالی همواره نسبت به تحولات سیاسی و اجتماعی حساس هستند. در ماه‌های اخیر، به‌ دلیل تنش‌های سیاسی، شاهد کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران و نوسانات قابل ‌توجه در بازار بورس بوده‌ایم. در شرایط عدم قطعیت، سرمایه‌گذاران به دارایی‌های امن‌تری همچون طلا و ارز پناه می‌برند و از بازارهای پرریسک مانند بورس فاصله می‌گیرند.

با بازگشت ثبات نسبی، فرصت‌های جدیدی برای بازگشت سرمایه‌گذاران به بازار بورس ایجاد می‌شود. تجربه نشان داده پس از عبور از بحران‌های سیاسی، بازارهای مالی تمایل به رشد دارند. این بازگشت باید با حمایت‌های دولت و تغییر سیاست‌های اقتصادی همراه شود تا اعتماد سرمایه‌گذاران بازگردد.

در نهایت، برای بهبود وضعیت بازار سرمایه و جذب دوباره سرمایه‌گذاران، نیاز به ایجاد ثبات اقتصادی و سیاسی و اتخاذ سیاست‌های حمایتی است. توجه به این نکات می‌تواند به تقویت بازار بورس و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران کمک

کند.