آریا فاطمی‌مقدم: پرسپولیس در شرایطی در پایان هفته سوم لیگ نخبگان آسیا تنها یک امتیاز دارد که بی‌تردید سطح کیفی عملکرد این تیم در این تورنمنت، بهتر از ثبت چنین کارنامه‌ای بوده است. تیم خوآن گاریدو مقابل السد در اغلب فاکتورهای مهم کسب پیروزی برتری داشت اما بی‌دقتی تکراری مهاجمان این تیم و البته تصمیمات بحث‌برانگیز این سرمربی در نیمه دوم، در نهایت منجر به این شد که پرسپولیس بدون امتیاز دوحه را به مقصد تهران ترک کند. مسابقات دشوار پرسپولیس مقابل مدعیانی مانند الهلال و النصر باقی مانده و قاعدتا با ادامه این روند، آنها شانس چندانی برای صعود به دور بعد نخواهند داشت، مگر اینکه اوضاع در مسابقات پیش رو بویژه در محوطه جریمه حریفان برای پرسپولیس تغییر کند و نرخ تبدیل ضربه و موقعیت به گل در پرسپولیس، در اندازه یک تیم مدعی در لیگ نخبگان آسیا باشد.

برخلاف تصور ابتدایی، پرسپولیس در این بازی از سیستم 1-3-2-4 استفاده کرد و گاریدو با تصمیمی عجیب و غیرمنتظره، علی علیپور را در پست وینگر راست به زمین فرستاد. مهاجم باتجربه پرسپولیس در این مسابقه توفیق چندانی در خلق موقعیت برای لوکاس ژوائو نداشت و میل ذاتی این بازیکن به نفوذ به داخل محوطه جریمه، باعث شد به نوعی تداخل وظایف بین 2 مهاجم پرسپولیس ایجاد شود. این در حالی است که علی علیپور در گذشته بویژه لیگ پانزدهم بخوبی ثابت کرده بود می‌تواند نقش مهاجم سایه را با بالاترین کیفیت درخشش ایفا کند. زوج «علی علیپور - مهدی طارمی» در تیم برانکو، موید آن است که گاریدو می‌تواند در آینده از هر ۲ مهاجم خود در سیستم 2-4-4 بهره ببرد و با نمایش علیپور در این بازی، بعید به نظر می‌رسد دیگر او را در پست وینگر راست ببینیم.

 استفاده از ۲ هافبک در ترکیب ابتدایی با ویژگی‌های دفاعی، باعث شد پرسپولیس تلاش خود برای خلق موقعیت را تنها معطوف به جناح‌های کناری کند و هرگز از فضای پشت مدافعان السد برای گلزنی استفاده نشد. البته در سوی مقابل، گاریدو قصد داشت در نیمه اول فضای جلوی خط دفاع خود را بسته و به بازیکنان السد شانس کمتری برای خلق موقعیت بدهد. در بخش دفاعی، اندیشه‌های سرمربی پرسپولیس بخوبی اجرا شد و قرمزپوشان بویژه در نیمه اول فرصت چندانی برای گلزنی به حریف ندادند اما در مقابل کمبود خلاقیت در میانه میدان این تیم باعث شد قرمزپوشان شانس زیادی برای ساختن فرصت گلزنی از این حیث نداشته باشند و به همین علت بخش زیادی از انرژی وینگرهای این تیم معطوف به اضافه شدن به کانال مرکزی شد. همچنین لوکاس ژوائو در بسیاری از دقایق از تصاحب توپ در منطقه تخصصی خود فاصله گرفت و در مجموع بخش هجومی پرسپولیس در این دیدار سردرگم ظاهر شد.

در نهایت غیبت بازیکنان تاثیرگذاری مانند ارونوف و ایوب، بشدت در ترکیب پرسپولیس برای این مسابقه محسوس بود و متاسفانه بازیکنان جانشین نیز نتوانستند بخوبی جای خالی این 2 ستاره را پر کنند. فرشاد فرجی در زمان حضور در میدان یکی دو بار مقابل سرعت بازیکنان السد جا ماند و البته سهیل صحرایی، مدافع جوان و جانشین پرسپولیس، اگرچه در امور هجومی بسیار درخشان و امیدوارکننده ظاهر شد اما او نیز چندین بار در نیمه دوم مقابل نفوذ بازیکنان السد کم آورد به همین علت شاهد خلق چند موقعیت حریف قطری روی دروازه پرسپولیس بودیم و نیمکت خالی از ستاره تاثیرگذار این تیم، دست گاریدو را در تقویم پرفشار لیگ نخبگان آسیا بسته است.

ژوآئو هنوز در دوران نه‌چندان طولانی حضور خود در پرسپولیس موفق به گلزنی نشده است و البته بهترین موقعیت قرمزپوشان برای باز کردن حریف قطری را در نیمه اول این دیدار از دست داد؛ فرصتی بادآورده که با ضربه ضعیف و بی‌دقت لوکاس همراه بود و بهترین موقعیت پرسپولیس برای جلو افتادن از حریف از دست رفت. به‌رغم تلاش فراوان برای خلق موقعیت برای بازیکنان دیگر و البته حضور مداوم در صحنه‌های مهم در محوطه جریمه، لوکاس تا به حال در لیگ قهرمانان هم در دیدار مقابل الاهلی و هم در بازی مقابل السد، ۲ فرصت گلزنی طلایی را از دست داده و هواداران پرسپولیس نگرانند سرنوشت تلخ مهاجمان خارجی این تیم در سال‌های اخیر مانند جونیور براندائو، لئاندرو پریرا، کریستین اوساگونا، شرزود تمیزوف و نبیل باهویی، درباره او نیز تکرار شود.

 تصمیم پرریسک گاریدو در نیمه دوم و بالا بازی کردن محسوس و دائم خط دفاع پرسپولیس، منجر به این شد که بازیکنان السد در چند صحنه بویژه در دقایق پایانی، حملات خطرناکی روی دروازه پرسپولیس ایجاد کنند و اگر درخشش الکسیس گندوز درون دروازه و البته بی‌دقتی بازیکنان حریف نبود، حتی ممکن بود قرمزپوشان با شکست سنگینی دوحه را به مقصد تهران ترک کنند.

مدافعان کناری پرسپولیس در این دیدار به‌وضوح در چند صحنه مقابل سرعت بازیکنان السد جا ماندند و البته این تصمیم پرخطر نیز در نهایت نتیجه‌ای برای گاریدو نداشت. تلاش مدافعان پرسپولیس برای بیلدآپ از عقب زمین منجر به خلق موقعیت‌های چندانی برای گلزنی آنها نشد و البته بارها دروازه گوندوز نیز تهدید شد.

پرسپولیس در ۳ بازی ابتدایی خود در لیگ نخبگان تنها موفق به کسب یک امتیاز شده و در شرایطی که هنوز برابر تیم‌هایی مانند الهلال و النصر به میدان نرفته، به نظر با ادامه این روند شانس چندانی برای صعود به دور بعد نخواهد داشت. البته بی‌تردید قرمزپوشان در ۲ دیدار مقابل الاهلی و السد لایق شکست نبودند و پرسپولیس اگر کمی خوش‌شانس بود، می‌توانست حداقل با یک امتیاز راهی تهران شود اما به نظر می‌رسد ترکیب نه‌چندان عمیق پرسپولیس و البته بی‌‌دقتی مهاجمان این تیم در استفاده از موقعیت‌های گلزنی، نتیجه مثبتی برای پرسپولیس به همراه نداشت و در صورت ادامه این روند، بعید است آنها به دور بعدی لیگ نخبگان آسیا صعود کنند، مگر اینکه قرمزپوشان نمایش باکیفیت خود را در دیدارهای پیش رو تبدیل به نتایج مثبت نیز بکنند که البته روند فعلی پرسپولیس نشان می‌دهد آینده حداقل در لیگ نخبگان آسیا چندان برای این تیم روشن نیست.

محمد محمدی: هنرهای تجسمی با توجه به نوع و اصالت تولید آثار همواره در مواجهه با رویدادها و وقایع به عنوان هنری پیشرو و پیشگام شناخته می‌شوند، از همین رو با توجه به اتفاق‌های رخ داده در سطح جهان، همواره نخستین واکنش‌های هنری در حوزه هنرهای تجسمی رخ می‌دهد. از طرفی یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این هنر زبان مشترک جهانی است که می‌تواند بدون واسطه و ترجمه در تمام نمایشگاه‌های جهان پذیرای مخاطبان و تماشاگران باشد.

در کشور ما این ظرفیت در سال‌های اخیر بخوبی مورد استفاده قرار گرفته است و در مواجهه با اتفاقات بین‌المللی شاهد برگزاری نمایشگاه‌های مختلفی چون «ملکه کشتی ربا»، «به خاطر یک مشت دلار» و موارد دیگری از این دست بوده‌ایم. در همین راستا روز دوشنبه 30 مهرماه به همت مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری نمایشگاه «همچنان توفان» با مدیریت صابر شیخ‌رضایی برپا شد؛ نمایشگاهی که همزمان با ایام سالگرد عملیات 7 اکتبر و «وعده صادق» با مشارکت بیش از 80 هنرمند از ایران و سراسر جهان در قالب بیش از 300 اثر  برپا شده است. نمایشگاه «همچنان توفان» که دوشنبه ۳۰ مهرماه در گالری خانه حوزه هنری افتتاح شد، تا یک ماه میزبان بازدیدکنندگان خواهد بود.

با صابر شیخ‌رضایی، مدیر این نمایشگاه به گفت‌وگو پرداختیم.

***

* آقای شیخ‌رضایی! لطفا درباره ایده و چگونگی برپایی نمایشگاه « همچنان توفان» بگویید.

اوایل مهرماه سال جاری مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری نمایشگاه «چه سرسبز بود دره من» آثار سیدعلی میرفتاح را به مناسبت هفته دفاع‌مقدس برگزار کرد که در میان آثار نمایشگاه گریزهایی به مساله فلسطین و کودکان غزه هم دیده می‌شد. در پی طرح موضوع از سوی مسؤول مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری مبنی بر برگزاری نمایشگاهی در سالگرد عملیات «توفان الاقصی» با بیش از 100 اثر پوستر از خودم که درباره فلسطین و مقاومت در سال‌های گذشته طراحی کرده بودم، با این نگاه بنده که دوست داشتم نمایشگاه گسترش یابد و دایره وسیعی از هنرمندان را در نمایشگاه داشته باشیم موافقت شد و این شروع ایده طراحی و برنامه‌ریزی و برگزاری نمایشگاه «همچنان توفان» شد.

* ظاهرا فرآیند برپایی این نمایشگاه در مدت زمان بسیار کوتاهی انجام شده است؛ نوع برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده با توجه به دعوت از هنرمندان بین‌المللی برای شرکت در این نمایشگاه چگونه بود؟

فرآیند جمع‌آوری آثار نمایشگاه در بازه زمانی 12-10روز اتفاق افتاد در نتیجه برای برگزاری نمایشگاه با محدودیت بسیار زمان در انتخاب آثار برای چنین سطحی کیفی مواجه شدم که همین پروسه کار را بسیار دشوار کرد. البته سعی کردم از میان هنرمندان فعال و افرادی که آثار شاخصی تولید کرده‌اند، شخصی از قلم نیفتد ولی زمان بسیار محدود بود و شرایط عمومی این روزهای کشور و منطقه و دنیا هم بر روند دریافت آثار بی‌تاثیر نبود. از ابتدا مبنای کار پس از نمایش آثار شاخص، به شکلی نوعی آسیب‌شناسی با هدف افزایش کیفی آثار ایرانی بود و در نظر داشتم این نمایشگاه دستاورد محتوایی، فنی، تکنیکی و آموزشی برای هنرمندان و حتی مدیران فرهنگی - هنری کشور به دنبال داشته باشد تا ببینند فضای تولیدات هنرمندان دنیا به چه سمتی به لحاظ فرم و کارکرد رسانه‌ای می‌رود و فاصله‌ها و جهت‌گیری‌ها و تشخیص مخاطبان مورد بازبینی واقع شود.

* درباره نحوه جمع‌آوری آثار بگویید و اینکه چگونه این آثار به دست شما رسید.

به واسطه ارتباطاتی که با هنرمندان بین‌المللی داشتم و آشنایی و مراوداتی که با هنرمندان ایرانی طی سالیان گذشته شکل گرفته بود، به ذهنم رسید خوب است در شرایطی که رسانه‌های بدنه دنیا با انواع ساز و کارهای تبلیغاتی، اتفاقات غزه را بایکوت و تحریم خبری کرده‌اند و حتی جنایات رژیم اشغالگر را عادی‌سازی می‌کنند، با تمرکز بر عمده وقایعی که به سرعت، یکی پس از دیگری در یک سال پس از توفان الاقصی رخ داد، به شکلی نقطه‌گذاری کنم و با ایجاد تأمل، روایت هنرمندان را شاهد باشیم.

* چه تعداد هنرمند با چند اثر در نمایشگاه شرکت کردند و با توجه به حضور هنرمندان خارجی چند هنرمند از ایران در آن حضور دارند؟

در نمایشگاه «همچنان توفان» ۳۲۱ اثر از ۸۰ هنرمند به نمایش درآمده که سهم ایران ۳۳ هنرمند منتخب است. ما کنار پراکندگی جغرافیایی، عقیدتی و سیاسی هنرمندان این نمایشگاه، اشتراک‌های عاطفی و انسانی در موضوعات را شاهدیم، از جمله محکومیت حملات وحشیانه رژیم اشغالگر قدس به مدارس، مساجد، بیمارستان‌ها، پناهگاه‌ها و چادرهای آوارگان تا ترور رهبران مقاومت در فلسطین و لبنان و سوریه و ایران.

* آیا این نمایشگاه صرفا در تهران خواهد بود یا برنامه‌ای برای تور ایران‌گردی آن در نظر گرفته شده است؟ در ضمن با توجه به ارسال آثار، آیا مبنایی هم برای انتخاب وجود داشته است؟

در حال حاضر تمرکز بر تعامل با هنرمندان خارجی برای برگزاری یک نمایشگاه بوده است اما اگر موانع برطرف شود احتمال برگزاری این نمایشگاه در سایر استان‌ها نیز وجود دارد. مبنای انتخاب آثار هم بکر بودن زاویه دید هنرمند به موضوعات بود، به طوری که مضامین متنوعی از نظر هنرمندان ایرانی کاملا مغفول مانده که «همچنان توفان» را به نمایشگاهی آسیب‌شناسانه و آموزشی تبدیل می‌کند و بازدیدکنندگان با ورود به نمایشگاه متوجه این تفاوت نگاه و رویکردها خواهند شد. 

ما در آثـــار هنرمندان ایرانی با موضوعات مورد بحث و حتی به شــکلی آثار واکنش سریع در برابر وقایع، شکل آشفته‌ای از شتاب‌زدگی و تکرار مکررات فرمــی و عدم ارائه طرح و قالب متناسب با وقایع را در شیوه‌های اجرایی و برخوردهای کلیشه‌ای در آثار شاهد هستیم که همین باعث ‌شده آثار درخور توجه و هنرمندانه به نسبت تعداد کثیر هنرمندان فعال شکل نگیرد. سال گذشته نیز توجه خاص و غلبه راهکارهای فست‌فودی عصر دیجیتال، مثل هوش مصنوعی سبب شد هنرمندان به سمت آثاری نروند که عیار بیانی ویژه‌تری داشته باشد و هوش مصنوعی با انبوه ظرفیت‌های آن، تبدیل به پاشنه آشیل هنرمندان ایرانی شد! البته آثار منتخب ایرانی در نمایشگاه مرزبندی مشخصی با مصادیق منفی مذکور دارد.

* زاویه و نوع نگاه هنرمندان ایرانی با هنرمندان خارجی همواره تفاوت‌های بسیاری داشته است؛ شما به عنوان مسؤول این نمایشگاه که در مواجهه با آثار داخلی و خارجی بوده است، چه تفاوت‌هایی بین آثار می‌بینید؟

شکل پرداخت موضوعات از سمت هنرمندان ایرانی تفاوت‌های عمده‌ای با هنرمندان دنیا بویژه جهان عرب [از غرب آسیا تا شمال آفریقا] دارد و به همین دلیل سهم هنرمندان خارجی در این نمایشگاه، هم به لحاظ کمیت و هم کیفیت تقریبا بالاتر از هنرمندان ایرانی است. به عبارت دیگر، کم بودن تعداد هنرمندان ایرانی و آثارشان، از زاویه عدم کیفیت بصری آثار و نداشتن روحیات و شاخصه‌های جذابیت و دیزاین و هنر وسیع تصویرگری در آنهاست. در وجه دیگری هم در یک سال گذشته، بخش عمده‌ای از هنرمندان ایرانی مورد تهاجم و آسیب رسانه‌های معاند فارسی‌زبان بودند و در سرگشتگی دروغ‌های این رسانه‌ها نتوانستند جهت درست وجدانی و جایگاه تاریخی خود را در قبال موضوع مظلومیت فلسطین پیدا کنند. از سویی هنرمندان همراه با این موضوع هم معمولا در سطح اخبار ماندند و موفق به ارائه‌های تحلیلی و عاطفی ویژه نشدند.

* آثار خارجی از چه کشور‌هایی ارسال شده است؟

«همچنان توفان» میزبان آثار هنرمندانی از فلسطین، استرالیا، کانادا، کلمبیا، مصر، اسپانیا، آلمان، ایالات متحده آمریکا، لبنان، اندونزی، عراق، ایتالیا، اردن، کویت، لیبی، مالزی، هلند، نروژ، عمان، پاکستان، پرتغال، انگلستان و اروگوئه 

است.

* در پایان اگر موضوعی درباره این نمایشگاه باقی مانده است بفرمایید.

«همچنان توفان» از این زاویه انتخاب شد که بگوییم توفان الاقصی که با یک رویکرد دفاعی، نظامی شروع شد - که امیدواریم به پایان یافتن تجاوزات و تهاجمات به غزه و آزادی فلسطین و قدس شریف از چنگال استعمارگران و رژیم خبیث منجر شود - توسط هنرمندان به زبان هنر و در حیطه جنگ نرم و وجدانیات پیش می‌رود و اینکه خواستم با این عنوان بگویم انرژی و حرارت روز عملیات توفان الاقصی همچنان ادامه دارد و این خون در رگ‌های آزادگان دنیا نیز به جوشش درآمده و این تکاپو هنوز ساکن نشده و هنرمندان آزاده دنیا برای حفظ کرامت و شرافت انسانی به جمع مظلومان و مجاهدان پیوسته‌اند و این توفان همچنان ادامه دارد.

برای رسیدن به بازدارندگی موثر، ایران باید مجموعه‌ای از توانایی‌های نظامی، دیپلماتیک و اقتصادی را در کنار هم به کار گیرد. صرف داشتن سلاح هسته‌ای کافی نخواهد بود. ایران تاکنون در توسعه موشک‌های بالستیک، کروز و هایپرسونیک به ‌عنوان یکی از ارکان بازدارندگی متعارف سرمایه‌گذاری کرده است. این توانمندی‌ها در رسیدن به اهداف دوربرد و ایجاد بازدارندگی موثر نقش مهمی ایفا می‌کنند. نیروی دریایی قوی نیز در کنترل خطوط کشتیرانی و جلوگیری از تهدیدات نظامی در منطقه خلیج‌فارس  و تنگه هرمز نقش مهمی دارد. همچنین پدافند هوایی ایران که طی سال‌های اخیر با سرعت زیادی به نسبت گذشته تقویت شده و شاهکارهایی همچون شکار پهپاد «گلوبال هاوک» آمریکا را در تاریخ ثبت کرده است، می‌تواند تهدیدات هوایی را به حداقل برساند. علاوه بر این، ایران از قابلیت‌های نامتقارن مانند جنگ سایبری استفاده می‌کند. این توانمندی‌ها می‌تواند در برابر تهدیدات غیرمتعارف و حملات سایبری، بازدارندگی بیشتری ایجاد کند. همچنین برخی تحلیلگران معتقدند ایران می‌تواند با حفظ توانایی هسته‌ای بالقوه نیز ارکان بازدارندگی خود را تکمیل کند؛ بدون آنکه وارد ساخت بمب اتم شود. این رویکرد می‌تواند به ‌عنوان ابزاری برای حفظ تعادل قوا در منطقه به کار رود.

* نداشتن بمب اتم به معنی نداشتن توان و دانش ساخت آن نیست

در کنار قدرت نظامی بالفعل ایران - که شامل توانایی در نبرد نامتقارن، موشک‌های دوربرد و مهارت‌های نظامی پیشرفته است - یک ظرفیت بالقوه نیز وجود دارد که رژیم صهیونیستی ناگزیر از در نظر گرفتن آن در معادلات نظامی خود خواهد بود. نداشتن بمب اتم به هیچ عنوان به معنای نداشتن دانش و توانایی تولید آن نیست. آنطور که منابع و رسانه‌های غربی اذعان کرده‌اند، آستانه هسته‌ای شدن ایران به‌شدت کاهش یافته. برخی محافل این آستانه را تا ۲ هفته تخمین زده‌اند. روزنامه تایمز انگلستان در این باره می‌نویسد: «ایران کمتر از 2 هفته با ساخت یک بمب اتم فاصله دارد». فارغ از اینکه این ادعاها با چه نیت سیاسی‌ای طرح می‌شوند، رژیم صهیونیستی به عنوان رژیمی که تحت تنش‌های داخلی و منطقه‌ای قرار دارد، طبعا باید هرگونه تهدیدی را جدی بگیرد. اگر صرفا همین ادعاهای منابع غربی محل استناد مقامات صهیونیست باشد پیام واضحی در آن نهفته است؛ اسرائیل نمی‌تواند توان بالقوه ایران - که دشمنی توانمند برایش به شمار می‌رود - را نادیده گرفته و بی‌محابا وارد ماجراجویی‌های خطرناک شود.

* عوامل غیرنظامی ایجاد بازدارندگی

بازدارندگی موثر نیازمند تلفیقی از قدرت نظامی و دیپلماسی فعال است. ایران باید روابط خود را با قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی تقویت کرده و از ظرفیت‌های اقتصادی خود برای حفظ ثبات و مقاومت در برابر فشارهای بین‌المللی استفاده کند. پایداری سیاسی داخلی و حمایت مردمی از سیاست‌های کشور نیز از عوامل کلیدی در ایجاد بازدارندگی پایدار است. بدون حمایت اجتماعی، بازدارندگی خارجی نیز به خطر می‌افتد.

محمدطاهر رحیمی، سیاست‌پژوه حکمرانی اقتصادی: ترکیه تحت رهبری رجب طیب اردوغان، به‌رغم مواضع تند و ضداسرائیلی که به‌طور ظاهری در محافل بین‌المللی اتخاذ می‌کند، در پشت پرده روابط تجاری گسترده و پررونقی با رژیم صهیونیستی برقرار کرده است. این توسعه روابط تجاری به گونه‌ای بوده که حجم تجارت دوجانبه میان ترکیه و رژیم اشغالگر قدس در 20 سال اخیر به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. یعنی از سال 2003 و  زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه و حکمرانی رجب طیب اردوغان در ترکیه، صادرات ترکیه به سرزمین‌های اشغالی بیش از 7 برابر و واردات ترکیه از رژیم صهیونیستی هم بیش از 5 برابر شده است.

یکی از نمودهای بارز این روابط، تأمین بخشی از حیاتی‌ترین کالاهای مورد نیاز رژیم صهیونیستی توسط ترکیه است. همان‌طور که در نمودارهای مربوط (که مبتنی بر آخرین داده‌های تجزیه شده صادراتی منتشر شده در سایت بین‌المللی AtlasHarvard است) قابل مشاهده است کالاهایی نظیر فلزات اساسی، محصولات غذایی و کشاورزی، مواد معدنی، مواد شیمیایی و حتی پوشاک و منسوجات که برخی از آنها در صنایع حیاتی رژیم صهیونیستی نقشی کلیدی ایفا می‌کنند و بدون تأمین مستمر آنها، اقتصاد و تولیدات صنعتی این رژیم با مشکلات جدی مواجه خواهد شد، از جمله مهم‌ترین محصولاتی هستند که توسط ترکیه برای رژیم صهیونیستی تأمین می‌شوند.

در حوزه مواد معدنی، ترکیه یکی از تأمین‌کنندگان اصلی مواد معدنی مورد نیاز رژیم صهیونیستی، در رتبه چهارم جهان قرار دارد. این کشور با صادرات گسترده مواد اولیه معدنی، نقشی حیاتی در تأمین صنایع مهم صهیونیست‌ها ایفا می‌کند. این همکاری اقتصادی استراتژیک به رژیم صهیونیستی امکان می‌دهد تا نیازهای خود در حوزه‌های مختلف صنعتی و تولیدی را از طریق واردات مواد معدنی از ترکیه تأمین کند؛ در این زمینه ترکیه یکی از شریان‌های اصلی تأمین اقتصادی رژیم صهیونیستی محسوب می‌شود.

در حوزه محصولات کشاورزی و مواد غذایی نیز ترکیه پس از آمریکا به عنوان دومین کشور تأمین‌کننده محصولات غذایی و کشاورزی برای رژیم صهیونیستی، نقش بسیار مهمی در اقتصاد رژیم صهیونیستی ایفا می‌کند. این کشور با صادرات انواع محصولات کشاورزی از جمله میوه‌ها، سبزیجات، غلات و سایر اقلام غذایی، به یکی از شریان‌های اصلی تأمین مواد غذایی برای اشغالگران قدس تبدیل شده است. تأمین مستمر این محصولات برای رژیم صهیونیستی اهمیت حیاتی دارد، چرا که سرزمین‌های اشغالی با محدودیت‌های منابع طبیعی و زمین‌های کشاورزی مواجه است. نقش استراتژیک ترکیه در تأمین این کالاها، نه‌تنها امنیت غذایی رژیم صهیونیستی را تضمین می‌کند، بلکه یکی از پایه‌های اصلی روابط اقتصادی میان ترکیه و این رژیم محسوب می‌شود.

ترکیه همچنین در کنار چین بزرگ‌ترین تأمین‌کنندگان فلزات حیاتی مورد نیاز رژیم صهیونیستی شناخته می‌شوند و آنکارا به تنهایی حدود 20 درصد فلزات مورد نیاز اشغالگران را تأمین می‌کند. این فلزات که شامل انواع مختلفی از مواد اولیه صنعتی و استراتژیک مانند فولاد، آلومینیوم و مس است، نقشی اساسی در صنایع مختلف رژیم صهیونیستی، بویژه در صنایع نظامی و سایر بخش‌های راهبردی ایفا می‌کنند. صنایع نظامی رژیم صهیونیستی که یکی از پایه‌های اصلی قدرت این رژیم است، بشدت به واردات فلزات باکیفیت از ترکیه و چین وابسته است. فلزات تأمین‌شده از ترکیه برای تولید تجهیزات پیشرفته نظامی، فناوری‌های دفاعی و همچنین زیرساخت‌های صنعتی کلیدی در سرزمین‌های اشغالی به کار می‌روند. این همکاری اقتصادی، نه‌تنها به تقویت بنیه نظامی رژیم اشغالگر کمک می‌کند، بلکه به طور گسترده‌ای در توسعه سایر صنایع استراتژیک این رژیم نیز نقش دارد.

ترکیه به عنوان پنجمین کشور تأمین‌کننده مواد شیمیایی مورد نیاز رژیم صهیونیستی، همچنین نقشی حیاتی در اقتصاد و صنایع این رژیم ایفا می‌کند. مواد شیمیایی تأمین‌شده توسط ترکیه از جمله مواد اولیه در تولیدات صنعتی و محصولات دارویی، یکی از اساسی‌ترین نیازهای تمام صنایع رژیم صهیونیستی به‌شمار می‌رود. این مواد در صنایع مختلفی مانند پتروشیمی، تولید کودهای شیمیایی، داروسازی و حتی در فناوری‌های پیشرفته کاربرد دارند و بدون تأمین مداوم این مواد، چرخه تولید در بسیاری از این بخش‌های این رژیم مختل خواهد شد. مواد شیمیایی از ارکان اصلی تولیدات صنعتی رژیم صهیونیستی است و حضور ترکیه به عنوان یکی از تأمین‌کنندگان کلیدی آن، نه‌تنها به پایداری این صنایع اسرائیل کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی هم در توسعه اقتصادی و تقویت زیرساخت‌های استراتژیک رژیم صهیونیستی دارد. این همکاری اقتصادی ترکیه با رژیم صهیونیستی، به این رژیم امکان می‌دهد با اطمینان بیشتری نیازهای صنعتی خود را تأمین و توسعه دهد.

ترکیه حتی در حوزه پوشاک و منسوجات هم سهم قابل توجهی در صادرات به سرزمین‌های اشغالی دارد،  قابل تأمل است که در این حوزه نیز به عنوان دومین تأمین‌کننده پوشاک و منسوجات مورد نیاز رژیم صهیونیستی، ترکیه نقش مهمی در صنعت مد و تولیدات نساجی این رژیم دارد. ترکیه با داشتن یکی از بزرگ‌ترین صنایع نساجی در منطقه، بخش عمده‌ای از نیازهای صهیونیست‌ها به لباس، پارچه و سایر محصولات نساجی را تأمین می‌کند. این محصولات نه‌تنها در بازار مصرف عمومی اشغالگران توزیع می‌شوند، بلکه در بخش‌های صنعتی و نظامی نیز کاربرد دارند.

از سویی دیگر، ترکیه نه‌تنها تأمین‌کننده مستقیم این کالاهاست، بلکه به شکل غیرمستقیم نیز در تأمین انرژی و به‌ویژه نفت مورد نیاز رژیم اشغالگر قدس نقش استراتژیک دارد. موقعیت جغرافیایی ترکیه و روابط نزدیک آن با کشورهای صادرکننده نفت در منطقه از جمله آذربایجان و ترکیه، به این کشور امکان می‌دهد به عنوان یک پل ارتباطی میان منابع انرژی خاورمیانه و رژیم صهیونیستی عمل کند. این نقش استراتژیک ترکیه در تأمین انرژی، یکی از ارکان اصلی امنیت اقتصادی رژیم اشغالگر محسوب می‌شود.

به عنوان یک مصداق بارز، ترکیه بیش از 60 درصد نفت مورد نیاز سرزمین‌های اشغالی را از طریق خط لوله باکو – تفلیس - جیهان در سواحل مدیترانه از طریق نفتکش‌ها به بندر عسقلان، بندر حیفا و بندر اشدود منتقل می‌کند. این خط لوله حامل نفت آذربایجان و قزاقستان برای رژیم صهیونیستی است و در صورت عدم همکاری ترکیه، رژیم صهیونیستی از حیث اقتصادی با یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های خود مواجه خواهد شد.

علاوه بر این روابط تجاری و انرژی، ترکیه و رژیم صهیونیستی طی سال‌های اخیر برنامه‌های توسعه‌ای بسیار راهبردی در حوزه‌های اقتصادی نیز طرح‌ریزی کرده‌اند که از جمله آنها می‌توان به کریدور راهبردی انرژی «EASTMED» اشاره کرد که بر محور صادرات گاز از دریای مدیترانه طراحی شده است و در طراحی آن ترکیه یکی از مهم‌ترین هاب‌ها و شاخه‌های انتقال گاز در این کریدور به سمت اروپا محسوب می‌شود. 

ترکیه تا قبل از حماسه حماس در 7 اکتبر قصد داشت با سرمایه‌گذاری مشترک با رژیم صهیونیستی در میادین گازی شرق دریای مدیترانه، خود را به یک گلوگاه گازی در دنیا تبدیل کند که از یک طرف قدرت چانه‌زنی خودش با روسیه را ارتقا دهد و از طرف دیگر اروپا را به خود تا حد ممکن وابسته کند.

این توسعه همکاری‌های اقتصادی نشان می‌دهد هرچند مواضع سیاسی ترکیه ممکن است در ظاهر ضداشغالگران صهیونیست باشد اما در عمل با رژیم صهیونیستی برنامه‌های بلندمدتی برای گسترش روابط اقتصادی و تحقق اهداف مشترک خود دارند که امید است رخداد عظیم توفان الاقصی و جنایات وحشیانه رژیم صهیونیستی بعد از آن، از یک طرف باعث تحمیل فشار افکار عمومی برای سد کردن همکاری‌های راهبردی ترکیه و رژیم صهیونیستی شود و از طرف دیگر استمرار عملیات جبهه مقاومت علیه مواضع راهبردی رژیم صهیونیستی، ریسک سرمایه‌گذاری‌های مشترک با صهیونیست‌ها را برای ترکیه افزایش دهد تا چنین پروژه‌هایی را از دستور کار خارج کند.

***

پس از ۷ اکتبر

لازم به ذکر است داده‌های ارائه شده در این گزارش بر اساس آخرین داده‌های تجارت بین‌الملل است که توسط موسسه AtlasHarvard ارائه می‌شود. آخرین آمارهای این منبع مربوط به سال ۲۰۲۱ است؛ هرچند داده‌های کلی دیگر منابع - که نه به صورت آنالیزشده به تفکیک محصولات، بلکه به صورت کلی ارائه می‌شود – باز هم گویای تجارت بالای رژیم صهیونیستی و ترکیه حتی بعد از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ است، لذا حجم تجارت ترکیه با رژیم صهیونیستی تا آوریل ۲۰۲۴ تغییر خاصی نداشته است. نکته قابل توجه دیگر این است که گفته می‌شود در ماه‌های مه ‌و‌ ژوئن ۲۰۲۴ ترکیه با تقلب اسنادی و‌ ثبت داده‌های تجاری خود با رژیم صهیونیستی به نام فلسطین به دنبال کم‌نمایی تجارت خود با این رژیم بوده است.  اوایل خرداد ۱۴۰۳ رئیس‌جمهور ترکیه مدعی شد آنکارا تمام فعالیت‌های تجاری و اقتصادی خود با رژیم صهیونیستی را متوقف کرده است. نگاهی به گزارش‌های گمرک و مرکز آمار ترکیه نیز این موضوع را کاملا تایید می‌کند، به‌ طوری که صادرات ترکیه به اسرائیل از ماه مه ‌میلادی صفر شده است. اما بررسی دقیق‌تر داده‌های تجارت ترکیه با اسرائیل نشان می‌دهد ظاهرا تجار و گمرک ترکیه با تردستی، صادرات به رژیم صهیونیستی را به ‌نام دولت فلسطین ثبت می‌کنند. طبق این داده‌ها، در حالی از ماه مه ‌۲۰۲۴ صادرات ترکیه به اسرائیل صفر شده، همزمان صادرات ترکیه به فلسطین رشد ۱۰ تا ۱۵ برابری داشته است.

شهاب خادم: جنگ رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان به غیر از خسارات هنگفتی که به لحاظ اقتصادی، زیرساختی و نظامی روی دست صهیونیست‌ها گذاشته اثرات روانی بسیار مخربی نیز در پی داشته است که کمتر به آن پرداخته شده یا به خاطر ملاحضات امنیتی و تاثیر آن بر شهرک‌نشینان از سوی صهیونیست‌ها به شدت سانسور شده است. 

با این وجود اکنون بعد از گذشت بیش از یک سال از شروع جنایات این رژیم در غزه و یک ماه در لبنان، گزارش‌های پراکنده‌ای در رسانه‌های غربی درباره حال و روز سربازان و نظامیان رژیم صهیونیستی که مستقیما در میدان نبرد حضور دارند منتشر شده است که از یک سو نشان‌دهنده اثرات روانی وحشتناک آن بر آنها و از سوی دیگر نشان‌دهنده وسعت و عمق جنایات بی‌سابقه این رژیم علیه غیرنظامیان است، به گونه‌ای که حتی خود نظامیان اسرائیلی را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. 

افزایش خودکشی و فرار نظامیان اسرائیلی از خدمت یکی از اثرات ناشی از جنگ غزه در ارتش صهیونیستی بوده است. طبق گزارش رسانه‌های عبری که البته با ملاحظات امنیتی و سانسور شدید ارتش جنایتکار مواجه است، از زمان شروع جنگ دست کم 10 افسر اسرائیلی به دلیل مشکلات روحی ـ روانی دست به خودکشی زده‌اند. براساس اطلاعاتی که به رسانه‌ها درز کرده است، نظامیان اسرائیلی برای خلاص شدن از زیر بار فشارهای روحی ـ روانی با شلیک گلوله یا انفجار نارنجک به زندگی خود پایان می‌دهند تا دیگر مجبور نباشند کابوس جنگ را تحمل کنند. 

آخرین آن، خودکشی الیران میزراحی، افسر 40 ساله ارتش اسرائیل بود که قبل از بازگشت دوباره به جنگ در غزه، به زندگی خود پایان داد.

 طبق گزارش شبکه سی ان ان، میزراحی از اختلال روانی گسترده و اختلال استرس پس از سانحه موسوم به «پی‌اس‌دی‌تی» رنج می‌برد. مادر او در توصیف درد و رنج میزراحی جمله‌ای گفت که به تیتر رسانه‌ها تبدیل شد. وی گفت: «او از غزه خارج شد اما غزه هرگز از او خارج نشد»؛ اشاره‌ای به کابوس جنگ و آنچه سربازان و نظامیان اسرائیلی در جنگ غزه از نزدیک مشاهده کرده‌اند. 

حمله به غیرنظامیان، بمباران بیمارستان‌ها، کمپ آوارگان، مدارس، مراکز امدادرسانی و محاصره همه‌جانبه غزه توسط رژیم اشغالگر، صحنه‌های فجیعی را رقم‌ زده که احتمالا در تاریخ هرگز شاهد نبوده‌ایم. سی‌ان‌ان در گزارش خود آورده: نظامیان اسرائیلی که دچار تروما و اختلالات روانی شده‌اند می‌گویند در غزه چیزهایی مشاهده کرده‌اند که «درک آن برای جهان خارج بسیار بسیار دشوار است».

بسیاری دیگر از نظامیان اسرائیلی به دلیل عدم تحمل جنگ و تاثیرات مخرب آن طی یک سال گذشته از جنگ فرار کرده‌اند یا برای ممانعت از اعزام به غزه و جنوب لبنان به ترفندهای مختلف متوسل می‌شوند تا دوباره به خط مقدم جنگ اعزام نشوند. آمارها نشان می‌دهد فرار از خدمت نظامیان صهیونیست و تمرد و سرپیچی از دستورات طی ماه‌های اخیر در تاریخ ارتش اسرائیل رکورد‌ زده است. 

روزنامه یدیعوت آحارانوت اخیرا در همین زمینه نوشت: سربازان و نظامیان اسرائیلی با کمک روانپزشکان و وکلا و ارائه گواهی‌های تقلبی تلاش می‌کنند از جنگ فرار کنند و برخی از آنها حتی خود را به دیوانگی می‌زنند! 

ارتش اسرائیل برای مقابله با خودکشی و فرار نظامیانش یک مرکز توانبخشی تاسیس کرده تا به سربازانی که به خاطر جنگ دچار اختلال روانی شده‌اند کمک کند. منابع صهیونیست می‌گویند دست‌کم ۹ هزار نظامی از آغاز جنگ در غزه خدمات روان‌درمانی دریافت کرده‌اند که از این آمار یک‌چهارم آنها هرگز به جنگ بازنگشته‌اند. افزایش ۳ برابری مصرف قرص‌های آرام‌بخش و خواب‌آور و مواد مخدر در میان نظامیان ارتش صهیونیستی نشانه دیگری از اثرات کابوس‌وار جنگ بر نظامیان ارتش این رژیم است. 

جنگ کثیفی که رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان به راه انداخته است نه‌تنها افکار عمومی بین‌المللی را دچار خشم و نفرت کرده و روح انسانیت را خراشیده است، بلکه دامن خود نظامیان اسرائیلی را هم گرفته است. جنایاتی که نظامیان اسرائیلی علیه غیرنظامیان در غزه مرتکب می‌شوند دست کم در 80 سال گذشته در جهان بی‌سابقه است. جنایات ارتش آمریکا در ویتنام نمونه‌ای از سبعیت و وحشیگری یک کشور در جنگ از زمان پایان جنگ دوم جهانی محسوب می‌شد اما تحلیلگران جنگی معتقدند حجم و شیوه جنایات و نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه به مراتب از جنایات آمریکا در ویتنام وحشیانه‌تر و قطعا ددمنشانه‌ترین درنده‌خویی و وحشیگری یک ارتش در جنگ از شروع قرن بیست‌ویکم است؛ تا جایی که افرادی که مرتکب این جنایات شده‌اند برای فرار از کابوس‌های آن دست به خودکشی می‌زنند.

گروه بین‌الملل: واحد رسانه‌ای حزب‌الله لبنان (اعلام الحربی) دوشنبه شب پس از انجام 31 عملیات ضدصهیونیستی، تصاویری از هدف قرار دادن نیروهای دشمن اشغالگر در لب مرز لبنان طی روزهای گذشته را منتشر کرد؛ تصاویری که توسط موشک‌های نقطه‌زن مجهز به دوربین ثبت شده بود و هدف قرار دادن نیروهای دشمن در نقطه صفر مرزی را نشان می‌داد. حزب‌الله لبنان در این عملیات توانست در مرحله نخست تجمع سربازان واحد مهندسی رژیم صهیونیستی را که به صورت پیاده و در کنار خودروهای زره‌پوش ایستاده بودند هدف حمله موشک ضدزره هدایت‌شونده خود قرار دهد و سپس در مرحله دوم این عملیات گروه دوم سربازانی را که قصد جمع‌آوری اجساد و زخمی‌های رژیم در نقطه صفر مرزی خاک لبنان را داشتند هدف حمله موشکی دوم قرار داد تا تلفات رژیم صهیونیستی بیش از مرحله نخست شود. در مرحله نخست این عملیات  تجمع 8 نفر از سربازان پیاده دشمن هدف حمله موشک نقطه‌زن حزب‌الله قرار گرفت و در مرحله دوم نیز خودرویی که قصد انتقال مجروحان و تلفات قطعی رژیم را داشت هدف حمله موشکی قرار گرفت. عملیات حزب‌الله لبنان در نقطه صفر مرزی در حالی انجام شد که درگیری سنگینی در این منطقه بین نیروهای رژیم و مبارزان حزب‌الله وجود نداشت و ارتش صهیونیستی با خیال اینکه نقطه صفر مرزی خطری برای نیروهای رژیم ندارد قصد برچیدن دیوار مرزی و عبور و نفوذ از این ناحیه را داشت که با پاسخ نیروهای حزب‌الله لبنان مجبور به عقب‌نشینی و فرار از منطقه شد. 

تصاویر منتشر شده مربوط به 24 مهر و زمانی است که ارتش صهیونیستی در بخش رسانه‌ای خود مشغول دستاوردسازی از اقدامات تجاوزکارانه‌اش بود؛ دستاوردهایی که پس از ۳ هفته هیچ نتیجه‌ای برای ارتش صهیونیستی روی زمین نداشته و آنها را مجبور به دستاوردسازی و دروغ‌پردازی کرده است. ارتش صهیونیستی همچنین از ابتدای آغاز تجاوز گسترده زمینی و هوایی خود به لبنان تاکنون از انتشار آمار تلفات سنگین خود جلوگیری کرده است و با استفاده از شیوه قطره‌چکانی آمار تلفات خود را با تاخیر و سانسور شدید رسانه‌ای منتشر می‌کند؛ آماری که با انتشار تصاویر عملیات حزب‌الله لبنان دروغ بودن آنها افشا شد. نیروهای حزب‌الله لبنان علاوه بر توان بالا در میدان نبرد، قدرت بالایی نیز در بخش رسانه و اطلاع‌رسانی دارند و همین مساله از 8 اکتبر 2023 مانند خاری در چشم، رژیم صهیونیستی  را آزار می‌دهد. همین مساله نیز منجر به خشم رژیم و حمله به مراکز رسانه‌ای - خبری حزب‌الله لبنان در خاک این کشور شده است. یکشنبه و دوشنبه رژیم صهیونیستی به خیال نابودی توان رسانه‌ای و اقتصادی حزب‌الله، ساختمان شبکه تلویزیونی المنار و برخی شعبات صندوق مردمی «قرض‌الحسن» را به شکل وحشیانه‌ای بمباران کرد. این اقدام صهیونیست‌ها پس از آن رخ داد که عملیات‌های سیاسی - رسانه‌ای رژیم صهیونیستی و متحدان عرب آنها با واکنش شدید مردم لبنان و کشورهای محور مقاومت همراه شد و فضا برای سرباز - خبرنگاران رژیم اشغالگر در خاک لبنان تنگ شد. مسؤول رسانه‌ای حزب‌الله لبنان نیز طی روزهای گذشته طی چند مرحله نسبت به فعالیت برخی رسانه‌های خائن علیه مقاومت در خاک لبنان اعتراض کرده بود که این اعتراضات منجر به بازداشت چند «جاسوس - خبرنگار» توسط نیروهای امنیتی لبنان شد که مشغول جمع‌آوری اطلاعات در منطقه ضاحیه بیروت و پخش اخبار دروغ و مغرضانه ضدحزب‌الله بودند. 

اقدامات نقطه‌زن حزب‌الله لبنان در جبهه شمال و عمق سرزمین‌های مستعمره‌نشین اشغالی به همین‌جا ختم نشده است و طبق اعلام محمد عفیف، مسؤول ارتباطات رسانه‌ای حزب‌الله لبنان، حمله پهپادی دقیق و نقطه‌زن به خانه غصبی نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز توسط نیروهای پهپادی مقاومت اسلامی لبنان انجام شده است؛ اقدامی که طی روزهای گذشته پدافند هوایی رژیم را به سخره گرفت و ویلای‌ گران‌قیمت شخصی نتانیاهو را که در ساحل مدیترانه و درست در میان شهرهای مستعمره‌نشین اشغالی حیفا و تل‌آویو قرار دارد هدف قرار داده و متحمل خسارات میلیون دلاری کرد.

حزب‌الله لبنان پس از این عملیات‌ها اقدام به شلیک موشک‌های نصر و قادر کرد که به تازگی از آنها رونمایی کرده بود و شهرهای تل‌آویو و حیفا را هدف قرار داد؛ حملاتی که چند اصابت نیز برجا گذاشت و شهرهای شمال سرزمین‌های اشغالی را نیز به صورت مداوم زیر ضربه برد که تلفات بالایی برجا گذاشته و شرایط امنیتی - نظامی را بر تمام شهرک‌های شمال سرزمین‌های اشغالی مستولی کرده است.

ضربات نقطه‌زن و مهلک حزب‌الله لبنان در نقطه صفر مرزی و در جبهه شمال ادامه دارد و کمین‌های مقاومت اسلامی لبنان همچنان مانع جدی بر سر راه ارتش اشغالگر و غاصب است. حزب‌الله دیروز سه‌شنبه نیز در ادامه عملیات‌های ضدصهیونیستی خود علیه تجاوزات اشغالگران غاصب موفق به هدف قرار دادن و منهدم کردن 3 عراده تانک مرکاوای دشمن صهیونیستی شد؛ تانک‌هایی که همچنان به صورت گسترده از آنها در خاک لبنان استفاده نشده است و به محض رویت آنها در نقطه مرزی جنوب لبنان با سرزمین‌های اشغالی هدف حملات موشکی با استفاده از موشک‌های ضدزره کورنت و الماس قرار گرفته و در مواردی نیز پس از پیشروی محدود در کمین نیروهای تکاوری حزب‌الله لبنان گرفتار شده و خدمه آن زیر آتش شدید نیروهای حزب‌الله لبنان قرار می‌گیرند. نیروهای حزب‌الله لبنان همچنین در ادامه عملیات‌های متقابل خود در مقابل تجاوزات رژیم صهیونیستی، روز گذشته با هک سامانه بندر حیفا و دسترسی به اطلاعات کارکنان این بندر به آنها هشدار داد این بندر را تخلیه کنند. به احتمال بالا پس از هدف قرار دادن زیرساخت‌های لبنان همچون موسسات «قرض‌الحسن» و شبکه «المنار»، حزب‌الله لبنان دست به اقدامات هم‌سطح علیه مراکز اقتصادی رژیم صهیونیستی بزند و این بندر را هدف قرار ‌دهد.

گروه سیاسی: به نظر می‌رسد وزیر امور خارجه پس از سفر به چند کشور منطقه چون لبنان، سوریه، قطر، عراق، عمان، عربستان، اردن، بحرین و در نهایت کویت، به یک جمع‌بندی مشخص از سفرهایش رسیده باشد. سیدعباس عراقچی که خود بارها اعلام کرده بود هدف اصلی این سفرها گفت‌و‌گو درباره مسائل جاری منطقه و آتش‌افروزی رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان است، پس از رایزنی‌های متعدد با بالاترین مقامات منطقه‌ای، ماموریت خود را موفقیت‌آمیز می‌داند. 

عراقچی دیروز در حالی که در کویت به سر می‌برد و با برخی مقامات این کشور مثل «شیخ صباح خالد الحمد الصباح» ولیعهد این کشور و همچنین «عبدالله علی الیحیا» وزیر خارجه کویت دیدار و گفت‌وگو کرد، در جمع خبرنگاران به سوالات آنها پاسخ داد و در یک جمع‌بندی کلی از سفرهای منطقه‌ای‌اش با تاکید بر اینکه «همسایگان‌ اجازه استفاده از خاک‌شان علیه ایران را نمی‌دهند»، گفت: «ما از نزدیک تحرکات پایگاه‌های آمریکا را رصد می‌کنیم‌ و مراقب پروازهای آنها هستیم. اطلاعاتی را که درباره پایگاه آمریکا در کویت داریم، به مسؤولان کویتی انتقال خواهم داد». پیش‌تر در «وطن امروز» در گزارشی به این موضوع پرداخته بودیم که یکی از اهداف سفر عراقچی به برخی کشورهای منطقه چون اردن، عربستان، مصر و بحرین ترسیم خطوط قرمز ایران درباره حمله احتمالی رژیم صهیونیستی به منافع کشورمان است و وزیر خارجه به کشورهای منطقه رفته تا به آنها گوشزد کند هر گونه همکاری با آمریکا یا اسرائیل در حمله به ایران عبور از خطوط قرمز تهران است. 

* ابزارهای دفاعی خودمان را داریم

وزیر امور خارجه دیروز در جمع خبرنگاران خارجی در کویت با بیان اینکه «دلخوش نیستیم‌ قوانین بین‌المللی بتواند جلوی اسرائیل را بگیرد»، اعلام کرد: ما برای دفاع از خود و تأسیسات هسته‌ای‌مان، ابزارهای خودمان را داریم.

عراقچی همچنین با اشاره به اینکه باید جلوی جنایات صهیونیست‌ها در غزه و لبنان گرفته شود، گفت: پیام‌ ما کاملا روشن و شفاف است، رژیم صهیونیستی به ‌دنبال گسترش جنگ در منطقه است و ما باید جلوی این فاجعه را بگیریم.

وی با اظهار اینکه وضعیت در غزه و لبنان بحرانی است و باید حملات این رژیم‌ متوقف شود، افزود: سیاست حسن همسایگی در دولت جدید جمهوری اسلامی ایران هم با قوت ادامه پیدا خواهد کرد. من پیام‌های خود را به همه کشورهای منطقه دادم و امروز هم بیشتر در کویت درباره آنها صحبت خواهم کرد.

وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آمریکا در کویت پایگاه نظامی دارد و امکان دارد از این پایگاه علیه ایران استفاده کند، گفت: تمام‌ همسایگان ما اطمینان دادند اجازه داده نمی‌شود از کشورهای آنها علیه ما استفاده شود، این انتظاری است که از همه کشورهای دوست و همسایه ما وجود دارد و ما آن را نشانه دوستی و صداقت همسایگان خود می‌دانیم.

* پایگاه‌های آمریکا را رصد می‌کنیم

عراقچی ادامه داد: ما از نزدیک تحرکات پایگاه‌های آمریکا را رصد می‌کنیم‌ و مراقب پروازهای آنها هستیم. اطلاعاتی را که درباره پایگاه آمریکا در کویت داریم، به مسؤولان کویتی انتقال خواهم داد. وی با بیان اینکه «ما به‌ دنبال توقف جنگ شامل کل منطقه از جمله در غزه و لبنان هستیم»، خاطرنشان کرد: البته ممکن است مسیرهای مختلفی برای هر کدام طی شود، ما همه این مسیرها را طی می‌کنیم و با کشورهایی که در این باره فعال هستند در ارتباط هستیم، نماینده من در بیروت با اشخاص مختلفی دیدار و رایزنی دارد.

وزیر امور خارجه با تأکید بر اینکه تصمیم‌گیری درباره آتش‌بس توسط خود لبنانی‌ها و فلسطینی‌ها صورت می‌گیرد، اعلام کرد: ما فقط سعی می‌کنیم‌ کمک‌ کنیم.

عراقچی با ابراز اینکه «اگرچه تمرکز سفر من بر مسائل منطقه‌ای است اما به‌ صورت طبیعی روابط دوجانبه با کویت را هم مرور خواهیم کرد»، گفت: زمینه‌های همکاری اقتصادی بین ۲ کشور بسیار است و به‌ اعتقاد ما تحریم‌ها هیچ‌ مانعی برای آن نخواهد بود. روابط تجاری ما با کشورهای خلیج‌فارس ده‌ها میلیارد دلار است. به‌ نظر من ظرفیت‌های اقتصادی بین ایران و کویت بسیار گسترده است و ما اشتراکات بسیاری با هم داریم و البته اختلافاتی هم داریم، مهم‌ این است که اراده ما و کویت این است که اختلافات به‌ صورت مسالمت‌آمیز و در قالب گفت‌وگو حل شود و ما به این مسیر ادامه خواهیم داد.

* کشورهای منطقه مخالف حمله به ایران هستند

وی با تأکید بر اینکه «همه کشورهای منطقه به ما گفتند مخالف هر گونه حمله به ایران هستند»، اظهار کرد: همه کشورهای منطقه مخالف حمله به ایران هستند، چه برسد به حمله به تأسیسات هسته‌ای که یک‌ جنایت بین‌المللی و مخالف حقوق بین‌الملل است. من باز تکرار می‌کنم‌ به‌ هر شکلی که اسرائیل به ایران‌ حمله کند، ایران‌ همان‌طور پاسخ خواهد داد.

وزیر امور خارجه با یادآوری اینکه جنایت رژیم صهیونیستی با حمایت آمریکا و برخی کشورهای اروپایی انجام می‌شود، افزود: هیچ جنایتی نمانده که اسرائیل نکرده باشد و متأسفانه با حمایت آمریکا و برخی کشورهای اروپایی به این‌ جنایات ادامه می‌دهد که بعضی از این‌ جنایات قابل پیگیری بین‌المللی است. حمله به تأسیسات هسته‌ای یک جرم است، حتی تهدید کردن تأسیسات هسته‌ای، هم‌ جرم و هم خلاف حقوق بین‌الملل است.

عراقچی با تصریح به اینکه رژیم صهیونیستی به هیچ قاعده بین‌المللی عمل نمی‌کند، گفت: ما می‌دانیم اسرائیل به هیچ قاعده بین‌المللی عمل نمی‌کند و ما دلخوش به قوانین بین‌المللی نیستیم و خوش‌بین نیستیم‌ که این قوانین بتواند جلوی اسرائیل را بگیرد. ما برای دفاع از خود و تأسیسات هسته‌ای‌مان ابزارهای خودمان را داریم. اگر به تأسیسات زیربنایی ما حمله شود، خود دشمن صهیونیست می‌داند چه اقداماتی را می‌توانیم انجام دهیم.

عراقچی در پایان اعلام کرد: ما به‌ سهم‌ خودمان کمک می‌کنیم‌ جنگ در لبنان هرچه زودتر تمام شود.

گروه اقتصادی: لایحه بودجه 1404 روز گذشته از سوی رئیس‌جمهور به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد. یکی از چالش‌های بودجه عدم تناسب بین هزینه‌ها و درآمدهاست که به شکل کسری سنگین نمایان شده است. ارزیابی عملکرد دولت در چند ماه اخیر نیز حکایت از آن دارد که تاکنون 285 هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کرده و به سقف بودجه سال 1403 رسیده است. به همین دلیل در 5 ماه پیش رو دیگر نمی‌تواند اوراق جدیدی منتشر کند. به همین دلیل اگر قصد تامین مالی از طریق اوراق را داشته باشد باید پیوست جدید ارائه دهد. در ادامه همین سیاست‌های تامین مالی، دولت لایحه بودجه 1404 را تورمی تدوین کرده که جزئیات آن در این گزارش یررسی شده است.

در بودجه 1404 دولت اعلام کرده درآمد مالیاتی را 39درصد افزایش خواهد داد. این موضوع به معنای افزایش فشار بر شرکت‌های تولیدی است که بازتاب آن در قیمت تمام‌شده کالا خواهد بود که در نهایت تورم آن بر دوش مصرف‌کنندگان خواهد افتاد، همچنین از آنجایی که در ۳ ماهه اخیر قیمت ارز نیمایی حدود 10 درصد افزایش یافته، دولت به دنبال جبران بخشی از این کسری از طریق تفاوت نرخ ارز است.  در واقع خبرهایی منتشر شده که دولت در لایحه بودجه 1404 قصد دارد سبد ارز ترجیحی را تعدیل کند، به این معنا که به جای تخصیص ارز 28500 تومانی بخشی از آن را با نرخ نیمایی عرضه می‌کند.

سقف منابع عمومی لایحه بودجه 1404، ترازهای عملیاتی، سرمایه‌ای و مالی و فروض برآورد منابع و مصارف مشخص شده است. این بودجه از حیث منابع و مصارف کل کشور بالغ بر ۱۱۸ میلیون و ۹۶۶ هزار میلیارد ریال است و بودجه عمومی کشور به حدود ۶۴۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.

طبق گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه، بودجه عمرانی نسبت به سال قبل ۴۰ درصد افزایش یافته است، به‌طوری‌ که بودجه عمرانی از محل حواله‌های نفتی و سایر بخش‌ها به ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه ۱۴۰۴ می‌رسد.

بر همین مبنا دولت باید تلاش کند کسری بودجه را به حداقل برساند تا تخصیص‌ها به درستی انجام شود. در همین زمینه رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته 400 هزار میلیارد تومان از بدهی‌های دولت به تامین اجتماعی، مطالبات گندم‌کاران، بدهی به بانک‌ها و... را به صورت تسویه اوراق بهادار انجام می‌دهد. این موضوع باعث می‌شود اثر تورمی آنها کاهش یابد. جزئیات درآمدهای مالیاتی در لایحه بودجه 1404 از این قرار است که قانون مالیات‌های مستقیم بعد از عبارت «10 درصد» عبارت «مازاد بر 40 درصد» اضافه می‌شود. معافیت ناظر به مواد مذکور صرفا نسبت به درآمد مشمول مالیات ابرازی برای عملکرد سال‌های 1403 و  1404 است.

همچنین مالیات ارزش افزوده نسبت به سال گذشته رشد داشته است. این موضوع به طور مستقیم بر قیمت کالاها اثر دارد، هرچند اثر تورمی کمی دارد اما در کنار رشد قیمت ارز سامانه نیمایی، همچنین تغییر نرخ تعرفه گمرکی و... می‌تواند اثر تورمی قابل توجهی ایجاد کند. این اقدامات باید درآمد مالیاتی دولت را به 1700 هزار میلیارد تومان برساند. 

 در سال 1404 نرخ مالیات بر ارزش ‌افزوده موضوع ماده 7 و نرخ مالیات بر ارزش افزوده و جریمه موضوع بند «ب» ماده 26 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1400 به میزان ‌یک ‌واحد درصد به ‌عنوان سهم دولت افزایش می‌یابد. بر همین مبنا کل نرخ مالیات بر ارزش افزوده برابر 10 درصد می‌شود و صرف متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان لشکری و کشوری و صندوق بازنشستگی فولاد با 90 درصد واریزی از محل حقوق و فوق‌العاده‌های مشمول کسور دریافتی شاغلان مشابه و همتراز با رعایت قانون برنامه هفتم پیشرفت شود.

از دیگر بخش‌های درآمدزای لایحه بودجه 1404 این است که پیش‌بینی شده 2 میلیارد دلار واردات خودرو انجام شود که درآمد حاصل از عوارض آن 110 هزار میلیارد تومان خواهد بود. بر این اساس ماخذ محاسبه مالیات خودرو، قیمت روز خودرو بر مبنای ماده 30 قانون مالیات بر ارزش افزوده می‌باشد که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می‌شود.

بر اساس لایحه بودجه 1404، تمام اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی مکلفند مالیات سالانه مربوط به خودروهای تحت تملک خود و فرزندان کمتر از 18 سال را حداکثر تا پایان آبان سال 1404 پرداخت کنند و در صورت عدم پرداخت مشمول حکم ماده 190 قانون مالیات‌های مستقیم هستند، همچنین باید توجه داشت که قبل از پرداخت بدهی مالیاتی مورد انتقال، شامل مالیات بر دارایی، نقل و انتقال قطعی و اجاره، خرید و فروش ممنوع است. پلیس راهور مکلف است فهرست مالکان و خودروهای مشمول را مطابق با درخواست سازمان امور مالیاتی، حداکثر تا پایان فروردین سال 1404 به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال کند، همچنین امکان دسترسی برخط جهت استعلام موردی را برای این سازمان فراهم کند. البته مطابق لایحه بودجه سال 1404 به ‌منظور حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان به دولت اجازه داده می‌شود در سال 1404حقوق گمرکی واردات دارو، مواد اولیه دارو‏، ملزومات مصرفی پزشکی و شیرخشک مخصوص اطفال و مواد اولیه آن، کالاهای اساسی، نهاده‌های دامی و کشاورزی را به یک درصد کاهش دهد، همچنین حقوق گمرکی تمام ماشین‌آلات و تجهیزات، قطعات، مواد اولیه و واسطه‌ای تولیدی به 2 درصد کاهش می‌یابد.

طبق لایحه بودجه سال 1404، زمین‌های فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری، و واحدهای مسکونی که ارزش هریک از آنها بیش از 50 میلیارد تومان باشد، مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات به میزان 2 در هزار می‌شوند. این مالیات بر عهده شخصی است که در ابتدای سال 1404 مالک املاک فوق بوده است. واحدهای مسکونی در حال ساخت، مشمول این مالیات نیستند. واحدهای مسکونی غیرمجاز تا زمان دریافت پروانه ساخت یا اجرای حکم کمیسیون‌های ماده 99 و 100 قانون شهرداری‌ها حسب مورد مشمول جریمه‌ای معادل 2 برابر مالیات واحدهای مسکونی مجاز موضوع این بند است. 

تمام اشخاص مکلفند مالیات سالانه مربوط به هر یک از زمین‌ها و واحدهای مسکونی تحت تملک خود و فرزندان کمتر از 18 سال را حداکثر تا پایان بهمن‌ سال 1404 پرداخت کنند. ثبت نقل‌وانتقال املاک که برای آنها مالیات وضع شده، قبل از پرداخت بدهی مالیاتی قبل انتقال نیستند. متخلف از حکم این بند در پرداخت مالیات متعلقه مسؤولیت تضامنی دارد.

در لایحه بودجه 1404 سود اوراق بین 200 تا 240 همت است. عدد 470 همت نیز اوراقی است که تاکنون منتشر شده و در سود اوراق سال بعد منعکس شده است، ضمن اینکه بخشی از این کسری ناشی از ورود مصارف هدفمندی یارانه‌هاست. 330 همت یارانه نقدی و هزینه‌های مربوط به خرید تضمینی گندم و سایر هزینه‌های هدفمندسازی است.

در حال حاضر کسری تراز عملیاتی با اعداد واقعی محاسبه می‌شود. اگر تراز عملیاتی را با سایر کشورها مقایسه کنیم، بخش صادرات نفتی و درآمدهای نفتی در بخش درآمدهای عمومی وارد می‌شود اما براساس قانون مادر و عرف تعاریفی که وجود داشته این عدد در بخش دارایی‌های سرمایه‌ای در نظر گرفته شده است. 

با توجه به این موارد عدد کسری تراز عملیاتی با سال‌های گذشته قابل مقایسه نیست. طبق ماده ۱۸۲ اصلاحی آیین‌نامه داخلی مجلس، دیروز بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴ کل کشور که شامل ماده واحده و احکام مورد نیاز برای اجرای بودجه کل کشور و سقف منابع بودجه عمومی دولت به تفکیک درآمدها و واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی و فروض برآورد منابع و مصارف بودجه است، تقدیم مجلس شد. بخش دوم لایحه بودجه که شامل جداول تفصیلی و ارقام بودجه است، حداکثر ۱۰ روز پس از ابلاغ بخش اول به مجلس ارسال می‌شود.

***

در این میان، محوریت ایران در این رزمایش علاوه بر آنکه نشان‌دهنده جایگاه بالای کشورمان در حوزه دریایی است (نیروی دریایی ارتش در مقطعی ریاست آیونز را هم بر عهده داشت)، همچنین مهر باطلی بر تلاش برخی کشورهای غربی برای منزوی کردن جمهوری اسلامی ایران در منطقه بود.

در مقطعی که منطقه غرب آسیا دستخوش تحولات گوناگون و سریع است، لزوم همکاری‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند.

جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و جنوب لبنان، منطقه را با چالش‌های امنیتی متعدد مواجه کرده و هر آن ممکن است آتش جنگی جدید از قسمتی دیگر در این منطقه شعله‌ور شود، خصوصا که تنش‌ها میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی اکنون در بالاترین حد قرار دارد.

در چنین فضایی، برگزاری رزمایش دریایی آیونز 2024 به میزبانی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (با حضور یگان‌هایی از نیروی دریایی سپاه) می‌تواند نقشی اساسی در تغییر معادلات سیاسی ـ امنیتی منطقه‌ ایفا ‌کند.

البته جمهوری اسلامی ایران پیش از این نیز علاوه بر رزمایش‌های قبلی مشابه در آیونز، همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه خود با دیگر کشورها را نیز تقویت کرده است.

رزمایش‌های مرکب سه‌جانبه ایران، روسیه و چین و تمرینات دریایی مشترک دوجانبه با دیگر کشورها نظیر قطر، پاکستان و عمان از دیگر مصادیق این راهبرد است که به تقویت ایران در منطقه بویژه با هدف حضور در آب‌های بین‌المللی و حفظ امنیت خطوط مواصلاتی تجارت دریایی کشورمان انجامیده است.

آنطور که فرماندهان نیروهای مسلح گفته‌اند برنامه‌های فراگیر و گسترده دیگری هم برای توسعه هر چه بیشتر توان دریایی ایران ـ همزمان با پیشبرد سیاست‌های راهبردی کشور برای استفاده بیشتر از ظرفیت دریا در عرصه‌های تمدنی و اقتصادی ـ در دستور کار قرار دارد؛ برنامه‌هایی که می‌توانند علاوه بر تحقق چشم‌انداز تشکیل یک نیروی راهبردی، جمهوری اسلامی ایران را به قدرتی نوظهور در عرصه دریایی (در ابعاد دیگر غیرنظامی) نیز تبدیل کنند.