قیمت میوه شب عید اعلام شد

مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی گفت قیمت میوه شب عید ۱۵ تا ۲۰ درصد پایین‌تر از نرخ بازار عرضه خواهد شد. محمدرضا طلایی گفت: البته در استان‌هایی که هزینه حمل‌و‌نقل ندارند یا خود تولیدکننده هستند، این میزان می‌تواند به ۳۰ درصد نیز برسد مدیرعامل سازمان تعاون روستایی افزود: «سازمان تعاون روستایی نظارت بر قیمت، میزان توزیع و روند اجرای کار را بر عهده دارد. کارگروه‌هایی در استان‌ها به ریاست استانداری‌ها، وظیفه تنظیم بازار را بر عهده دارند». طلایی در ادامه گفت نیاز میوه استان‌ها خریداری شده و تا پایان بهمن‌ماه به استان‌ها حمل می‌شود، به‌علاوه ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش ذخیره نیز در نظر گرفته شده است. وی در پایان درباره وضعیت ذخیره خرما هم تصریح کرد: ذخیره‌سازی خرما به طور کامل انجام شده و هیچ دغدغه‌ای در این زمینه وجود ندارد.

***

شستا صرفاً تأمین‌کننده ۷ درصد منابع تأمین اجتماعی است

مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرد بررسی بودجه تأمین اجتماعی نشان می‌دهد تنها ۷ درصد منابع این نهاد از محل سرمایه‌گذاری‌های آن تأمین می‌شود. ۷۰ درصد اعتبارات نیز از محل وصول حق بیمه تأمین می‌شود. جدول منتشره مرکز پژوهش‌های مجلس نشان از این دارد تنها ۷درصد یعنی ۷۲ همت از منابع از محل سود سرمایه‌گذاری این نهاد تأمین می‌شود. نکته جالب توجه اینکه از اعتبارات ۹۶۸ هزار میلیارد تومانی این نهاد ۵ درصد یعنی ۴۰ همت مجدداً صرف هزینه‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری می‌شود. به عبارتی، عایدی سالیانه تأمین اجتماعی از طریق شستا حدود ۳۰ همت است. ۲۰ درصد منابع نیز مرتبط با تعهدات دولت به تأمین اجتماعی است. بر این اساس تنها ۳ درصد از هزینه‌ها از طریق شستا تأمین می‌شود.

***

کشف ۲۴۰ هزار ماینر غیرمجاز با مصرف ۸۰۰ مگاوات برق

مدیرعامل شرکت توانیر با بیان اینکه تاکنون بیش از ۲۴۰ هزار دستگاه ماینر غیرمجاز با مصرفی معادل ۸۰۰ مگاوات از سراسر کشور کشف و ضبط شده است، گفت: برای تأمین برق این دستگاه‌ها باید هزار و ۲۰۰ مگاوات نیروگاه بسازیم.

مصطفی رجبی‌مشهدی که در همایش سراسری پلیس امنیت اقتصادی با حضور فرماندهان این یگان سخن می‌گفت، پیش‌بینی کرد حداقل ۳ برابر این مقدار کشف شده، ماینر غیرمجاز بویژه در مناطق گرمسیر به واسطه نرخ پایین تعرفه برق در حال فعالیت باشند. وی با اشاره به ارتباط ناترازی و افزایش مصرف برق با ماینرهای غیرمجاز در کشور اظهار داشت: ظرفیت تولید برق نیروگاه‌ها اول انقلاب ۷ هزار مگاوات بود که در زمان حاضر از ۹۴ هزار و ۵۰۰ مگاوات فراتر رفته و ۱۳ برابر قبل شده است. 

***

هر اونس طلا ۲۹۳۱ دلار و ۴۳ سنت

قیمت هر اونس طلا روز گذشته با 0.11 درصد افزایش به ۲۹۳۱ دلار و ۴۳ سنت رسید. قیمت معاملات آتی طلا در بازار کامکس نیویورک هم با یک افزایش 0.38 درصدی به ۲۹۵۶ دلار و ۷۰ سنت رسید. در میان سایر فلزات گرانبها، قیمت نقره با 2.20 درصد افزایش به ۳۳ دلار و ۴۵ سنت رسید و پلاتین با یک افزایش 0.18 درصدی ۱۰۰۱ دلار و ۹۱ سنت معامله می‌شود.

***

۶۵۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی در بخش خانگی مصرف شد

سخنگوی شرکت ملی گاز ایران از مصرف ۶۵۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی در بخش‌های خانگی، تجاری و صنایع جزء خبر داد. سیدحسن موسوی، سخنگوی شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه پنجشنبه ۲۵ بهمن ۸۶۷ میلیون مترمکعب گاز شیرین به خطوط سراسری تزریق شد، اظهار کرد: از این مقدار ۶۵۰ میلیون مترمکعب در بخش‌های خانگی، تجاری و صنایع جزء مصرف شد. وی تصریح کرد: ۷۵ درصد از کل گاز تحویلی به شبکه به بخش‌های خانگی، تجاری و صنایع جزء اختصاص یافته است.

***

گوشت تنظیم بازاری تنظیم نشد

بسته‌بندی‌های نامناسب گوشت گوسفندی تنظیم بازاری که نسبت گوشت، چربی و استخوان در آن رعایت نمی‌شود، این روزها شکایت‌های مردمی زیادی دارد. چربی و استخوان زیاد گوشت‌های گوسفندی دولتی این روزها مردم را برای خرید این نوع گوشت بی‌رغبت کرده است. آنها می‌گویند در این بسته‌ها گوشتی پیدا نمی‌شود. پیش‌تر مدیرعامل سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران از افزایش شکایات مردمی به دلیل توزیع گوشت بی‌کیفیت بسته‌بندی از سوی مراجع دولتی در میادین و بازارهای میوه و تره‌بار شهرداری خبر داده بود. اخیرا یک شرکت گوشت‌های وارداتی را بسته‌بندی می‌کند که به خاطر این نوع بسته‌بندی که مردم ناراضی هستند ۵ درصد قیمت گوشت را گران کرده‌اند.

***

قیمت سیب‌زمینی در بازار کاهش نیافت

قیمت سیب‌زمینی در بازار اندکی کمتر شده اما با قیمت‌هایی که وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده هنوز فاصله زیادی دارد. سیب‌زمینی درجه ۳ در میدان مرکزی میوه و تره‌بار تهران ۴۰ هزار تومان و در مغازه‌های منطقه نازی‌آباد تهران، ۴۸ هزار تومان به فروش می‌رود. وزارت جهاد کشاورزی پس از افزایش قیمت سیب‌زمینی به ۷۰ هزار تومان، برای تعادل بازار مجوز واردات ۵۰ هزار تن را صادر کرد که نخستین محموله ۵۵۰ تنی از مرز میرجاوه وارد کشور شد. به گفته مسؤولان وزارت جهاد کشاورزی، قرار بود سیب‌زمینی وارداتی را کیلویی ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان بفروشند و واردات ادامه یابد تا قیمت در زیر ۳۰ هزار تومان تثبیت شود. عدم نظارت بر تخلفات بارفروشان در میادین مرکزی میوه که محصولات را بالاتر از نرخ تابلو می‌فروشند تهدیدی برای پایین آمدن قیمت سیب‌زمینی است.

گروه اقتصادی: در هفته گذشته با اعلام رسمی افزایش قیمت برخی محصولات شرکت‌های خودروساز از جمله کرمان‌موتور، مدیران خودرو و بهمن، قیمت محصولات این شرکت‌ها در بازار آزاد نیز رو به افزایش نهاده است. با این حال، بازار خودرو همچنان با رکود مواجه است و برخلاف انتظارات، رونقی در معاملات شب عید مشاهده نمی‌شود.

یکی از مشکلات عمده‌ای که خریداران خودرو با آن روبه‌رو هستند، نه‌افزایش چندباره قیمت‌ها، بلکه تحویل ندادن خودروهای خریداری‌شده در موعدهای اعلام‌شده از سوی شرکت‌های خودروساز مونتاژکار است.

* وعده‌های شرکت‌های خودروساز و واقعیت

به نظر می‌رسد این شرکت‌ها بیشتر بر افزایش قیمت برای جبران هزینه‌های خود متمرکز شده‌اند و از سوی دیگر، وعده‌های خود نسبت به مشتریان در زمینه تحویل به‌موقع خودروهای ثبت‌نامی و ارائه خدمات پس از فروش را نادیده می‌گیرند که باعث شده خریداران با مشکلات متعددی مواجه شوند. در این وضعیت به نظر می‌رسد روند افزایش قیمت‌ها و عدم رعایت تعهدات این شرکت‌ها از جمله تحویل به‌موقع و ارائه خدمات مناسب همچنان ادامه داشته باشد که این اقدامات خود موجب افزایش نگرانی‌ها در بین خریداران و کاهش اعتماد به این شرکت‌ها خواهد شد.

در چنین شرایطی، بهترین راه‌حل برای خریداران، بررسی دقیق بازار و انتخاب شرکت‌هایی است که تعهدات خود را به درستی انجام می‌دهند و ارائه خدمات پس از فروش مناسبی دارند. همچنین نظارت بیشتر نهادهای نظارتی بر عملکرد  شرکت‌های خودروساز می‌تواند تا حد زیادی به بهبود وضعیت بازار خودرو کمک کند و اعتماد مشتریان را بازگرداند.

* مونتاژکاران چقدر گران کردند؟

بهمن خودرو: در اطلاعیه‌ای که توسط گروه بهمن در سامانه کدال منتشر شده است، شاهد افزایش قیمت چند محصول این شرکت هستیم. به طور خاص، فیدلیتی پرایم تیپ یک با 15 درصد افزایش، فیدلیتی پرایم تیپ 2 با 16 درصد، فیدلیتی پرستیژ تیپ یک با 14 درصد و فیدلیتی پرستیژ تیپ 2 با 13 درصد با رشد قیمت مواجه شده‌اند. همچنین قیمت دیگنیتی پرایم 2 درصد و دیگنیتی پرستیژ نیز 14 درصد افزایش یافته است. لازم به ذکر است به این قیمت‌ها، هزینه‌های مربوط به مالیات، شماره‌گذاری و بیمه نیز اضافه خواهد شد. این موارد به طور مستقیم بر هزینه نهایی خرید خودرو تأثیر خواهند گذاشت و خریداران باید به این هزینه‌ها نیز توجه داشته باشند.

مدیران خودرو: این شرکت نیز در بهمن‌ماه سال جاری بار دیگر اقدام به افزایش قیمت محصولات خود کرد. برخی مدل‌های این شرکت تجربه رشد چند 100 میلیون تومانی را داشته‌اند. به عنوان مثال، بررسی تغییرات قیمتی این شرکت نشان می‌دهد تیگو 8 پرومکس IE با افزایش 310 میلیون تومانی از 2 میلیارد و 809 میلیون تومان به 3 میلیارد و 124 میلیون تومان رسیده است.(جداول روبه‌رو)

* واردات خودرو در سال ۱۴۰۴ به کدام سو خواهد رفت و چه اثری بر بازار خواهد داشت؟

رئیس‌جمهور ۱۵ بهمن‌ماه بخش اول قانون بودجه سال ۱۴۰۴ را به سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ کرد. بر اساس این قانون، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است حداقل 2 میلیارد یورو از منابع تعیین‌شده را برای واردات خودروی سواری نو و کارکرده (حداکثر 5 سال ساخت) اختصاص دهد. متقاضیان واردات باید قانون ساماندهی صنعت خودرو را رعایت کرده و درخواست‌های خود را ثبت کنند.

حقوق ورودی خودروهای وارداتی از محل ارز تخصیصی صددرصد تعیین شده است. واردات خودرو از محل ارز حاصل از صادرات، مشمول رفع تعهد ارزی صادرکنندگان می‌شود. همچنین واردات خودرو توسط ایرانیان ساکن خارج از کشور، بدون انتقال ارز و با نرخ صددرصد حقوق ورودی مجاز است. دولت مکلف است مجوز واردات خودرو را به روش رقابتی واگذار کند. آیین‌نامه اجرایی این بند شامل نحوه ثبت درخواست واردات و سازوکار واگذاری مجوزها، به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور و با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی به تصویب هیات ‌وزیران برسد. در نهایت با رای مجمع تشخیص مصلحت نظام، تخصیص ارز 2 میلیارد یورویی و تعرفه 100 درصدی واردات خودرو در بودجه ۱۴۰۴ تأیید شد. این تصمیم پس از عدم توافق بین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان اتخاذ شد.

* تحلیل بازار شب عید خودرو

سعید موتمنی، کارشناس بازار خودرو، در گفت‌وگو با «وطن امروز» به بررسی وضعیت و پیش‌بینی بازار خودرو تا عید و ادامه این روند در سال ۱۴۰۴ پرداخت و گفت: بازار خودرو در یک سال گذشته رونق چندانی نداشته و تعداد مراجعه‌کنندگان به بازار کاهش یافته است. موتمنی تأکید کرد: برای رسیدن به آرامش در بازار خودرو و بازار ملک، کنترل نرخ تورم ضروری است. او افزود در یک سال گذشته افزایش قابل‌توجهی در قیمت خودروها مشاهده نشده است. هرچند در چند ماه گذشته، قیمت خودروهای کارخانه‌ای حدود ۳۰ درصد افزایش یافته است اما بازار خودرو نسبت به نوسانات نرخ دلار، کمترین رشد را داشته است. به عنوان مثال، قیمت کوئیک اتوماتیک از ۴۹۰ میلیون تومان به ۶۲۰ میلیون تومان و قیمت کوئیک دنده‌ای از ۳۹۵ میلیون تومان به ۴۹۰ میلیون تومان رسیده است.

موتمنی بیان کرد: بازار خودرو نسبت به سایر بازارها با نرخ ارز همخوانی ندارد و خودروها مسیر خود را از نوسانات نرخ ارز جدا کرده‌اند. او اشاره کرد که ۵۰ نوع خودروی وارداتی بازار را اشباع کرده‌اند و اگر این خودروها وارد نمی‌شدند، خودروهای داخلی و مونتاژ نیاز مردم را پاسخگو نبودند و مردم باید خودروهای مونتاژی را با قیمتی 2 برابر فعلی خریداری می‌کردند.

* تأثیر فاصله قیمت بازار و شرکت‌های خودروساز

این کارشناس بازار خودرو افزود: به دلیل فاصله قیمتی بازار و شرکت‌های خودروساز، مشتری‌های کمتری به بازار مراجعه می‌کنند و مردم ترجیح می‌دهند خودروهای مورد نیاز خود را به طور مستقیم از شرکت‌های خودروساز خریداری کنند. او همچنین به قدرت خرید پایین مردم اشاره و بیان کرد که رکود در تمام بازارها مشهود است و مردم قدرت خرید ندارند. کنترل تورم ضروری است در غیر این صورت، همه آسیب خواهند دید.  موتمنی خاطرنشان کرد: نوسانات نرخ ارز، قدرت تصمیم‌گیری و ریسک‌پذیری مردم را کاهش داده و به دلیل آثار روانی آن بر بازار، نوعی سردرگمی ایجاد کرده است.

سه‌شنبه شب بدون اطلاع قبلی و به یک‌باره خاموشی چند ساعته‌ای بیش از نیمی از تهران را فراگرفت و زیست شبانه پایتخت‌نشینان را مختل کرد و باعث شد ابهامات این روزهای افکار عمومی درباره خاموشی‌های گسترده به‌رغم دارا بودن رتبه دوم دنیا در ذخیره گاز و توسعه نیروگاه‌های کشور در سال‌های اخیر، بیش از پیش شود؛ ابهامی که نیاز به شفاف‌سازی از سوی مسؤولان وزارت نفت و نیرو دارد؛ نه فرافکنی!

وزارت نیرو قطعی‌های برق را به دلیل کمبود گاز و کاهش سوخت‌رسانی از سوی وزارت نفت بیان می‌کند و وزارت نفت نیز با تکذیب آن اعلام می‌کند بیش از اندازه هم گاز در اختیار وزارت نیرو قرار داده است که نشان می‌دهد بیش از اینکه دچار ناترازی انرژی باشیم دچار ناترازی مدیریت انرژی هستیم. مساله اساسی هم منابع تولید برق و افزایش سرانه مصرف انرژی در کشور است. در اینکه تأمین گرمایش و سرمایش در کشورمان وابستگی شدیدی به گاز و برق دارد، شکی نیست، چنانچه شکی نداریم نحوه حکمرانی انرژی نیازمند بازنگری از طریق برنامه‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت است.

گزارش آماری امبر (EMBER) که یک مؤسسه تحقیقاتی انگلیسی در حوزه انرژی است، نشان می‌دهد امروز میانگین 40درصد برق دنیا از محل انرژی‌های پاک تأمین می‌شود که روند رو به رشدی دارد، همچنین زغال‌سنگ سهم 36 درصدی در تأمین برق داشته و مابقی نیز از طریق انرژی هسته‌ای و گاز تأمین می‌شود؛ حال اینکه همین آمارها بر اساس گزارش آماری انردیتا (ENERDATA) که یک موسسه‌ تحقیقاتی فرانسوی فعال در حوزه تجارت انرژی است، درباره ایران کاملا برعکس است. بالای 90 درصد نیروگاه‌های ایران گازی و مازوتی، حدود 5 درصد برقابی و سهم هر کدام از انرژی‌های هسته‌ای و تجدیدپذیرها نظیر انرژی خورشیدی و بادی تنها 2 درصد است.

با نگاهی جزئی‌تر به وضعیت تولید برق در سایر کشورها می‌بینیم بیش از 60 درصد سوخت نیروگاه‌های کشوری مانند چین از طریق زغال‌سنگ و حدود 66 هزار مگاوات برق کشوری مانند آلمان از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر تأمین می‌شود، در حالی که ایران با وجود بیش از یک میلیارد تن ذخیره زغال‌سنگ هیچ استفاده‌ای از آن برای تولید برق ندارد و به‌رغم دارا بودن روزهای آفتابی با زاویه تابش مناسب، تنها 1500 مگاوات از این محل برق تولید می‌کند.

قطعی‌های مکرر برق، پتروشیمی‌ها و صنایع کشور از جمله سیمان و فولاد را با مشکلات حادی روبه‌رو کرده که اگر انرژی هسته‌ای، زغال‌سنگ و انرژی‌های تجدیدپذیر جایگزین گاز شود، نه‌تنها مشکل این صنایع برطرف می‌شود، بلکه می‌توان از ظرفیت گاز‌، گازوئیل و مازوت برای مصارف دیگر استفاده کرد.

یکی از دلایل خاموشی‌های مکرر، کاهش دما در فصل سرد نسبت به زمستان سال گذشته است که باعث افزایش 15 درصدی مصرف از سوی مشترکان شده است، همچنین افزایش دما در تابستان امسال باعث افزایش مصرف، ناترازی بیش از 5 هزار مگاواتی و در نهایت کاهش میزان ذخیره‌سازی برق نیروگاه‌ها شد که البته با بهینه‌سازی مصرف قابل اصلاح است.

همچنین امسال با اقدام سازمان حفاظت محیط ‌زیست، نیروگاه‌های مازوت‌سوز چند شهر بزرگ که روزانه نیازمند مصرف 40 میلیون لیتر مازوت بودند، ناچار شدند طی ماه‌های مرداد، شهریور و مهر روزانه تنها 20 میلیون لیتر مازوت مصرف کنند و برای جبران کسری خود از گازوئیل استفاده کردند که همین موضوع باعث کاهش ذخیره گازوئیل برای زمستان شد.

هدررفت انرژی در نیروگاه‌ها از جمله معضلات و خسارات جبران‌ناپذیر به کشور محسوب می‌شود که میزان آن 60 تا 80 میلیارد دلار برآورد شده است؛ چنانچه در حال حاضر بازدهی نیروگاه‌ها به‌رغم استخراج روزانه 50 میلیون مترمکعب گاز، تنها به 39 درصد و حتی در بخش‌هایی به 20 درصد می‌رسد، در حالی که میانگین جهانی آن بالای 60 درصد است. راهکار این موضوع نیز احداث نیروگاه‌های سیکل ترکیبی به جای تلاش برای احداث نیروگاه‌های برق است که گازی برای تغذیه آنها وجود ندارد. نیروگاه‌های برق، گازهایی تولید می‌کنند که تا 600 درجه سانتیگراد حرارت دارند اما با ورود مستقیم به هوا هدر می‌رود، در حالی ‌که نیروگاه سیکل ترکیبی گازهای خروجی با حرارت بالا را با تبدیل کردن به بخار آب مورد نیاز توربین‌ها، قابل استفاده می‌کند. در کنار این موضوع، شیرین‌سازی گازهای مشعل و ورود آن به چرخه انرژی یکی از راهکارهای موجود و قابل توجه است.

تأثیر قراردادهای گازی ایران با کشورهای همسایه از دیگر علل کاهش ذخایر گاز برای زمستان امسال بود. تابستان سال گذشته ترکیه با اعلام تحقق بخشی از سیاست‌های این کشور برای عدم وابستگی در حوزه انرژی به خارج، از خرید گاز ایران خودداری کرد اما امسال مجددا به سمت خرید از ایران رو آورد که همین موضوع یعنی اجرای تعهدات ایران برای صادرات روزانه 60 میلیون متر مکعب به ترکیه و عراق در کاهش ذخیره انرژی کشور مزید بر علت شد. 

از سوی دیگر ترکمنستان که بر اساس قراردادهای گازی به عنوان سوآپ گازی باید گاز خود را به ایران صادر می‌کرد، به بهانه عدم پرداخت به‌موقع مطالبات، صادرات گاز را قطع کرد که البته از راهکارهای آن نیز انعقاد قرارداد با بخش خصوصی به جای دولت این کشور است. 

موضوعی که در این بین بسیار مهم می‌نماید، از سرگیری احداث خط لوله گاز صلح از روسیه به پاکستان است که بیش از ۲ دهه مطرح بوده اما تا امروز به نتیجه نرسیده است. احتیاج مبرم هند و پاکستان به گاز روسیه شرایط را به سمتی برده است که طرف پاکستانی که تاکنون در این باره منفعل بود، نسبت به اجرای تعهدات خود به تکاپو بیفتد. احداث این خط لوله نیز ایران را تبدیل به هاب بزرگی در منطقه می‌کند که قطع یقین در حل ناترازی انرژی کمک چشمگیری به کشورمان خواهد کرد.

سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی که حاضرند به جای دریافت اعتبار با دریافت نفت خام معادل اقدامات خود در حوزه انرژی سرمایه‌گذاری کنند نیز از جمله ظرفیت‌هایی هستند که دولت با استفاده از آن می‌تواند ناترازی را تا میزان زیادی برطرف کند. جایگزینی بخاری‌های پرمصرف خانگی و گلخانه‌ای با بخاری‌های هوشمند هرموتیک از جمله دیگر مواردی است که با ورود سرمایه‌گذار سهم بسزایی در کاهش مصرف انرژی خواهد داشت. همچنین بهسازی و نوسازی کنتورها و رگلاتورهای گازی کشور که هدررفت انرژی بالایی دارند نیز از جمله موارد محبوب برای سرمایه‌گذاران است و صرفا نیازمند هموارسازی مسیر ورود آنها از سوی دولت دارد.

در این بین، تنها روشی که نمی‌تواند راهکار عاقلانه و مدبرانه‌ای برای حل ناترازی انرژی باشد، افزایش قیمت انرژی است که هیچ‌گاه از این محل نمی‌توان به بهینه‌سازی مصرف بویژه در بخش خانگی رسید. قانونگذار برای صرفه‌جویی، مشوق‌هایی برای مشترکان خانگی و صنعتی در نظر گرفته که می‌توانند میزان گاز صرفه‌جویی‌شده خود نسبت به سال گذشته را در بورس انرژی معامله کنند. بر این اساس طبق اعلام مدیرعامل بورس انرژی تاکنون معادل 300 میلیون مترمکعب به ارزش هزار و 600 میلیارد تومان گواهی صرفه‌جویی انرژی معامله شده و صنایعی که گاز نیاز داشتند از این طریق توانسته‌اند گاز مورد نیاز خود را تأمین کنند. در پایان، موضوع انرژی هیچ جنبه سیاسی ندارد و تنها یک اراده جدی از سوی دولت برای اصلاح سیاست‌ها با رویکرد استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و همت عالی از طرف مردم برای ادامه روند صرفه‌جویی‌ها می‌تواند کشور را از وضعیت فعلی برهاند.