هشدار تحلیلگران ترکیه درباره تبعات تمامیت خواهی اردوغان
درست در حالی که اعتراضات گسترده هواداران شهردار دستگیر شده استانبول در چندین استان ترکیه ادامه دارد، وزیر کشور آنان را خرابکار و عامل تهدید امنیت ملی نامید.
علی یرلی کایا، وزیر کشور از حزب جمهوری خلق خواسته، تا معترضین را به خانه بازگرداند و اعتراضات خیابانی خاتمه پیدا کند. در غیر اینصورت، با هواداران امام اوغلو به عنوان خرابکار و مخلّ امنیت عمومی برخوردار خواهد شد. اما حزب جمهوری خلق به رهبری اوزگور اوزل، امام اوغلو را رییس جمهور آینده ترکیه نامیده و دستگیری او را یک اقدام سیاسی برای حذف رقیب قدرتمند اردوغان می‌داند.
بازجویی طولانی اکرم امام اوغلو شهردار جوان استانبول چندین ساعت به طور انجامیده و یکی از پایگاه‌های خبری نزدیک به حزب عدالت و توسعه به نام گازته اوکو متعلق به برادران اوزایشیک اعلام کرده؛ متن دستنویس این بازجویی 128 صفحه است! امام اوغلو در پاسخ به بسیاری از پرسش‌ها، این عبارت را تکرار کرده است: «این سوال را جدی نمی‌گیرم و خودم را از تمام اتهاماتی که طرح شده مبری می‌دانم».
علاوه بر اکرم امام اوغلو، 125 تن از کارکنان شهرداری استانبول دستگیر شده‌اند که غالبا از مشاورین و مدیران عالی رتبه حزب جمهوری خلق هستند. دادستان استانبول، این افراد را به اتهام دریافت رشوه، حمایت از تروریسم و تهدید امنیت ملی ترکیه دستگیر کرده اما امام اوغلو علاوه بر تمام اتهامات بالا، به این نیز متهم شده که مدرک تحصیلی اولیه او جعلی است و در نتیجه مدرک صادره از سوی دانشگاه استانبول نیز باید ابطال شود. اما وکلای امام اوغلو می‌گویند، کارنامه و ریز نمرات منتقل شده امام اوغلو از دانشگاه آمریکایی بخش ترک نشین قبرس به دانشگاه استانبول، دارای مستندات روشن قانونی است و این اتهام، صحت ندارد.
رهبران بسیاری از احزاب سیاسی ترکیه با حضور در منزل اکرم امام اوغلو و دیدار با همسر و فرزندان او، اقدام دولت اردوغان در استفاده ابزاری از قوه قضایی را محکوم نموده و از شهردار استانبول حمایت کردند. اما وزیر دادگستری دیروز دستور توقیف اموال شرکت عمرانی امام اوغلو و پدرش را نیز صادر کرد و اعلام شده که او به زودی از پست شهرداری، عزل خواهد شد.
تحلیلگران چه می‌گویند؟
علی بایرام اوغلو از تحلیلگران مشهور ترکیه، درباره دستگیری امام اوغلو نوشته است: فشار حزب حاکم بر مخالفان و تلاش برای پاکسازی امام اوغلو و دیگران از طریق پلیس و قوه قضاییه، حساس‌ترین عصب دموکراسی را تحت تأثیر قرار داده است. گروه‌های مخالف و جوانان در خیابان‌ها هستند و با صدای بلند نسبت به آنچه اتفاق می‌افتد، واکنش نشان می‌دهند.
وی افزود: حزب جمهوری خلق که گزینه‌های سیاسی دیگری ندارد، از مردم و حامیانش دعوت می‌کند تا برای دفاع از اراده خود به خیابان‌ها بیایند و واکنش نشان دهند. در جریان تظاهرات درگیری‌های شدیدی بین مردم و پلیس روی داده و چندین نفر مجروح شده‌اند. مسلم است که ما با یک انحلال سیاسی و حرکت برای خروج از مسیر دموکراسی روبرو هستیم. عملیات دستگیری امام اوغلو برای تغییر مسیر رژیم سیاسی در ترکیه به اندازه کافی، موثر و حیاتی است. یکی از قوانین اساسی دموکراسی این است که نباید مخالفان سیاسی، به شکل خودسرانه یا اجباری حذف شوند. اما دولت اردوغان دست به چنین اقداماتی می‌زند و قانون را نادیده می‌گیرد.
بایرام اوغلو در ادامه نوشته است: اقدامات تمامیت خواهانه حزب حاکم، تبعات اقتصادی دارد و هزینه این حرکت برای ترکیه تاکنون حداقل 50 میلیارد دلار بوده و ممکن است حتی بیشتر شود.حزب اردوغان، چگونه می‌تواند این بحران را مدیریت کند؟ دو نوع امکان مدیریت وجود دارد. راه اول کاهش بحران است. آزادی امام اوغلو در پایان دوره بازداشت و ادامه مسئولیت وی به عنوان سرپرست شهرداری کلانشهر استانبول تا حدودی این امر را تضمین می‌کند. دوم ایجاد استراتژی مبتنی بر بحران و تعمیق بحران. حبس امام اوغلو و انتصاب یک سرپرست در شهرداری استانبول، دریچه‌ای را برای این راه دوم باز می‌کند.
وی تاکید کرد: افزایش تنش‌ها می‌تواند ترکیه را به یک رژیم جدید وضعیت اضطراری سوق دهد. چنین احتمالی، انحراف واقعی از رژیم تک‌نفره قانون اساسی و چشمکی به سمت یک رویکرد دیکتاتوری و تقلید اردوغان از رفتارهای پوتین است. رفتار حزب اردوغان، شبیه یک بیماری پیشرونده است. روند استبدادی، سیاسی شدن مطلق قوه قضائیه و جستجوی جامعه‌ای مطیع، استراتژی اردوغان برای حفظ قدرت است و این مسیری است که ترکیه را به بحران می‌کشاند.
فرسودن نظام سیاسی ترکیه به چه قیمتی
یکی دیگر از تحلیلگران ترکیه به نام مصطفی کاراعلی اوغلو، درباره دستگیری امام اوغلو نوشته است: شهردار بزرگترین شهر کشور در حمله سحرگاهی به منزلش بازداشت شد. چرا؟ دلیل خاصی ندارد! این تصمیم از قبل گرفته شده تا او عزل شود، یکی از اعضای دولت به عنوان سرپرست معرفی شود و روند را طوری مدیریت کنند که امام اوغلو نتواند در انتخابات آتی با اردوغان رقابت کند! این ترکیه‌ای است که ما هم اکنون در آن زندگی می‌کنیم! شواهد نشان می‌دهد که عملیات گسترده اردوغان علیه مخالفان، باز هم ادامه خواهد یافت. حتی بعید‌ترین، غیرقابل تصور‌ترین سناریوها در ترکیه به راحتی اتفاق می‌افتد!
وی افزود: اکرم امام اوغلو، شهردار منتخب استانبول با یک تصمیم سیاسی از بازی بیرون رانده شده است. او را از خانه‌اش بیرون بردند و 56 ساعت در بازداشت نگه داشتند تا بازجویی شود. چرا؟ ساده است: امام اوغلو نباید نامزد ریاست جمهوری باشد! خوب به چه قیمتی؟ تا دیروز می‌گفتیم: اعتبار و وجهه ترکیه در جهان رو به زوال است، در همه شاخص‌ها در حال افول و عقبگرد هستیم، سرمایه گذاران خارجی به کشور ما نمی‌آیند. اما الان موضوع ما بزرگتر از این حرف هاست. تنها عنصر باقی مانده از دموکراسی که قبلاً به قهقرا رفته، حق رأی شهروندان است که اهمیت آن نیز کمرنگ می‌شود. این بزرگترین خطری است که ترکیه را تهدید می‌کند.
مصطفی کاراعلی اوغلو در ادامه نوشته است: «سیاستمدار جوانی که تنها جرمش پیروزی در انتخابات بود و می‌خواست در انتخابات جدید شرکت کند، با یک اعدام سیاسی بدون خون و خونریزی، به راحتی از رقابت آزاد بیرون انداخته می‌شود. در چنین شرایطی، آیا باز هم می‌توان در ترکیه ازانتخابات و دموکراسی سخنی به میان آورد؟ رقابت در صندوق‌های رای باید کاملاً منصفانه، برابر و با قوانین بازی مشترک باشد. حفظ قدرت یک هدف مشروع است، اما نه به هر قیمتی».
لکه‌ای سیاه در کارنامه آکپارتی
خانم الیف چاکر از تحلیلگران محافظه کار ترکیه، دستگیری اکرم امام اوغلو را به عنوان کودتای غیرنظامی وصف کرده و نوشته است: «حزب عدالت و توسعه که به حق در 23 سال توانسته در 19 انتخابات پیروز شود، نباید نام خود را اینگونه در تاریخ ثبت می‌کرد. این حزب، نباید چنین لک سیاهی در کارنامه‌اش ثبت می‌شد. دستگییر شهردار استانبول، به عنوان نقطه سیاهی در تاریخ دموکراسی و قانون ما به یاد خواهد ماند».
چاکر در ادامه نوشته است: «از زمانی که اکرم امام اوغلو در انتخابات محلی سال 2024 پیروز شد، دولت او را از طریق قوه قضاییه و پلیس به گوشه رینگ انداخته است. این وضعیت، صرفا به معنی سیاسی شدن قوه قضائیه نیست، بلکه نشانه واضح و روشنی است که اکنون قوه قضاییه و مهمتر از آن ترکیه وارد مرحله کاملاً متفاوتی شده و جایگاه و هویت نهادها از بین رفته است. این یک کودتای غیرنظامی است».
انتهای پیام/