نگاه متفاوت ترکیه و آمریکا به دیدار فیدان – روبیو
تیم اردوغان امیدوار است تا در دومین دوره مسئولیت دونالد ترامپ به عنوان رییس جمهور آمریکا، روابط آنکارا – واشنگتن، حال و روز بهتری پیدا کند.
دیروز هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه، با یک پیشنهاد به واشنگتن رفت تا با همتای آمریکایی‌اش دیدار کند.
او به طور مشخص از مارک روبیو خواسته تا هر چه زودتر برنامه‌ای برای دعوت اردوغان به کاخ سفید ترتیب داده شود و روابط ترکیه و آمریکا که در دوران جو بایدن با مشکلات فراوانی روبرو شده بود، دوباره جان بگیرد. اما مقایسه اخبار منتشر شده در رسانه‌ها و جراید واشنگتن و آنکارا، نشان دهنده این است که رسانه‌های نزدیک به حزب حاکم ترکیه تصویر متفاوتی از دیدار هاکان فیدان و مارک روبیو ارائه می‌دهند.
فیدان در حالی به دیدار روبیو رفت که یک تماس تلفنی بین ترامپ – اردوغان، با توصیفی اغراق‌آمیز در جراید تحت امر حزب عدالت و توسعه، به عنوان فصلی نوین در روابط دوجانبه قلمداد شد.
دیروز هم بسیاری از روزنامه‌ها و پایگاه‌های خبری ترکیه، در سطحی گسترده این اخبار و گزارش‌هایی با این تیتر مشترک را منتشر کردند: «اظهارات تحسین‌آمیز بی‌سابقه ترامپ درباره اردوغان».
این رسانه‌ها اعلام کردند که ترامپ، ترکیه را کشوری مهم و اردوغان را رهبری بزرگ می‌داند. این در حالی است که این اظهارات، صرفاً در دیدار رسمی و بدرقه مانند بین رییس جمهور آمریکا و سفیر جدید این کشور در آنکارا بیان شده و الفاظی خارج از روتین معمول اعزام سفرا نیست.
دونالد ترامپ، بازرگان و رفیق قدیمی 77 ساله خودش یعنی باراک را به عنوان سفیر جدید آمریکا به ترکیه می‌فرستد و در کاخ سفید حین دیدار با او، از اهمیت ترکیه و نقش اردوغان صحبت کرده است. اما رسانه‌های نزدیک به حزب عدالت و توسعه، این خبر را به گونه‌ای پوشش دادند که گویی اتفاقات مهمی در تاریخ روابط آنکارا – واشنگتن در حال روی دادن است.
گزارشی متفاوت از دیدار فیدان – روبیو
روزنامه حریت، دیدار فیدان – روبیو را به عنوان اتفاقی مهم در سیاست خارجی ترکیه و آمریکا توصیف کرده و عکس دست دادن دو وزیر را، به عنوان آغاز فصلی نوین دانسته و در عین حال، با قراردادن عکسی از هواپیمای جنگنده اف 35 اعلام کرده که بازگرداندن نام ترکیه به لیست خریداران این جنگنده و تولیدکنندگان قطعات آن، دوباره بر روی میز مذاکره قرار گرفته است.
این در حالی است که اخراج ترکیه از لیست خریداران اف 35 در دوران نخست مسئولیت ترامپ روی داد و آمریکا به این بهانه که ترکیه با خرید سامانه موشکی اس 400 روسی، به دشمنان آمریکا پیوسته، ترکیه را تحریم کرد و تولید 950 ریزقطعه جنگنده اف 35 در صنایع دفاعی ترکیه نیز متوقف شد.
روزنامه ینی بیرلیک از جراید نزدیک به سرویس اطلاعاتی میت ترکیه نیز، موضوع اف 35 را به عنوان مهمترین موضوع گفتگوی هاکان فیدان و مارک روبیو قلمداد کرده است.
دولت اردوغان که در دوران ریاست جمهوری جو بایدن مورد بی‌مهری و بی‌اعتنایی آمریکا قرار گرفته بود، حالا امیدوار است تا شاهد رویکردی نوین از سوی دونالد ترامپ باشد.
چند روز پیش هم، جریانات نزدیک به اردوغان، با افتخار بیان کردند که ترامپ، در گفتگوی تلفنی با همتای ترک خود گفته است: «می خواهیم در پرونده‌های منطقه‌ای با شما همکاری کنیم».
این در حالی است که با وجود اصرار مکرر اردوغان برای پادرمیانی در پرونده مذاکرات روسیه و اوکراین، ترامپ ترجیح داد که این گفتگو را با طرف سعودی پیش ببرد و ترکیه را به این بازی بزرگ راه ندهد.
آمریکا، نگرانِ مخالفین اردوغان است
در سوی دیگر ماجرا و در واشنگتن، گزارشی که به طور رسمی درباره دیدار روبیو و فیدان منتشر شده، نشان دهنده این است که اساساً واشنگتن از پنجره دیگری به رابطه با ترکیه می‌نگرد.
به عنوان مثال، در بیانیه وزارت امور خارجه آمریکا اصلاً به این موضوع اشاره نشده که قرار است یک بار دیگر فروش جنگنده اف 35 به ترکیه در دستور کار قرار بگیرد.
در این بیانیه که تامی بروس، سخنگوی وزارت امور خارجه منتشر کرده آمده است: «مارکو روبیو وزیر امور خارجه با هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه دیدار و درباره همکاری در مورد موضوعات کلیدی در امنیت و تجارت گفتگو کرد. وی خواستار حمایت ترکیه از روند صلح در اوکراین و قفقاز جنوبی شد. روبیو از رهبری ترکیه در ائتلاف جهانی برای شکست داعش قدردانی کرد و بر لزوم همکاری نزدیک برای حمایت از سوریه با ثبات، یکپارچه و صلح‌آمیز و خنثی سازی زمینه فعالیت ایران، تاکید کرد. وزیر امور خارجه همچنین به پیشرفت‌های اخیر در تجارت دوجانبه اشاره و تلاش برای مشارکت اقتصادی بیشتر را تشویق کرد. در پایان، وزیر امور خارجه آمریکا، نسبت به دستگیری‌ها و اعتراضات اخیر در ترکیه ابراز نگرانی کرد».
نکته قابل توجه اینجاست که رسانه‌های ترکیه، بخش مربوط به اظهار نگرانی روبیو در مورد ناآرامی در ترکیه و برخورد با مخالفین را سانسور کرده و به این نیز اشاره نکرده‌اند که آمریکا توقع دارد همکاری با ترکیه در خاک سوریه، به گونه‌ای باشد که به زعم مقامات دو طرف، برای ایران محدودیت به وجود بیاورد.
دولت اردوغان در شرایطی به توسعه رابطه با آمریکا امید بسته که در هفته‌های اخیر، بسیاری از مقامات ناتو و اتحادیه اروپا، از رویکرد دونالد ترامپ درباره استراتژی دفاعی غرب، اظهار نگرانی کرده‌اند. اما این نگرانی مقامات ناتو و اروپا، باعث شده که اعضای اتاق فکر حزب عدالت و توسعه را به این موضوع امیدوار کند که حالا زمینه برای بازی دوگانه ترکیه، مهیا شده است. در نتیجه مشاورین اردوغان به او چنین القا کرده‌اند که حالا ترکیه در نقطه خاصی ایستاده و می‌تواند هم از آمریکا و هم از ناتو و اتحادیه اروپا، امتیازات طلایی بگیرد. این توقعات اغراق‌آمیز در شرایطی به وجود آمده که رییس کمیسیون اتحادیه اروپا، تمایلی برای آغاز مجدد مذاکرات تکمیل عضویت ترکیه در اتحادیه ندارد و دونالد ترامپ نیز نشانه‌ای رو نکرده که بتوان بر مبنای آن، ارتقای نقش منطقه‌ای ترکیه را تصور پیشبینی کرد.
انتهای پیام/