نگاه مردم نسبت به مراجعه به روانشناس و تراپیست تغییر کرده/ اینکه مشاوری به مباحث فقهی و معارف تسلط داشته‌باشد کمیاب است
به گزارش وطن امروز، امروزه، که نیاز به درک عمیق‌تر از روان انسان بیش از پیش حس می‌شود، روان شناسان نقش مهمی ایفا می کنند. یکی از این روانشناسان موفق «فاطمه کریم نژاد» است. او به عنوان یک روانشناس بالینی باتجربه و تراپیست حرفه‌ای با نگاهی چند بعدی به درمان، از رویکردهایی همچون درمان شناختی-رفتاری برای تغییر الگوهای منفی فکری، رویکرد اگزیستانسیال برای کاوش ابعاد عمیق معنوی و پرسش‌های وجودی و همچنین طرح واره درمانی برای پرداختن به ریشه‌های مشکلات رفتاری بهره می‌گیرد. به مناسبت نوروز و آغاز سال ۱۴۰۴ از او سوالاتی پرسیدیم.
آیا هنوز نسبت به مراجعه به درمانگر در بین مردم مقاومت وجود دارد؟
شاید برای شما هم جالب باشد؛ نکته‌ای که برای من بسیار قابل توجه و محسوس است، تغییر نگرش افراد نسبت به مراجعه به روانشناس و تراپیست‌هاست. در اوایل کارم، بسیاری از مراجعان به شدت نگران بودند که کسی متوجه مراجعه‌شان به روانشناس و مشاور نشود و نسبت به این موضوع حساسیت زیادی داشتند. اما اکنون، شاهد یک تغییر مثبت هستیم. امروزه، افراد با افتخار اعلام می‌کنند که تحت درمان هستند و از داشتن یک تراپیست احساس خوبی دارند. این تغییر نگرش را می‌توان به رشد و بلوغ اجتماعی نسبت داد.
مردم بیشتر از گذشته به اهمیت سلامت روان آگاه شده‌اند و دیگر مراجعه به روانشناس را نشانه ضعف نمی‌دانند، بلکه آن را نشانه‌ای از قدرت و اراده برای بهبود خود تلقی می‌کنند. این تغییر در رویکرد نه تنها نشان‌دهنده پیشرفت در فرهنگ جامعه است، بلکه امیدبخش است و ما را به سوی آینده ای روشن‌تر در زمینه سلامت روان هدایت می‌کند.
در مسیر تحصیلی و حرفه‌ای خود، تأثیرگذارترین استاد شما چه کسی بوده است؟
در دوران دانشجویی، با اساتید مختلفی آشنا شدم که هرکدام نقش مهمی در شکل‌گیری دیدگاه‌های من داشتند. اما یکی از برجسته‌ترین اساتید در مسیر حرفه‌ای من، حجت الإسلام شهاب مرادی هستند.
چه جالب، از چه زمانی و چگونه با ایشان آشنا شدید؟
آشنایی من با استاد شهاب مرادی به دوران دانشجویی‌ام بازمی‌گردد. یکی از دوستانم که در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران شاگرد درس اصول و فنون مشاوره ایشان بود، بارها از شخصیت علمی و تأثیرگذار استاد صحبت می‌کرد. این تعریف‌ها باعث شد نام ایشان برای من قابل توجه شود. بعدها، در سال ۱۳۹۰ در برنامه تلویزیونی 'پارک ملت' ایشان را از تلویزیون دیدم و مستقیم با دیدگاه‌هایشان آشنا شدم. پس از آن تصمیم گرفتم در کلاس مجردها ثبت‌نام کنم و بعدا در کارگاه تربیت مشاور که توسط ایشان در مرکز مشاوره زندگی بهتر برگزار می‌شد، شرکت کنم.
آیا هنوز هم کلاس مجردها می روید؟
بله حتی بعد از ازدواج و مادر شدن هم الحمدلله هنوز هم توفیق دارم و مشتاقانه شرکت میکنم و کلاس مجردها همیشه یک مطلب تازه و جدید برای مخاطب قدیمی هم دارد. کلاس مجردها را دوست دارم و به دانشجویان جوان و به مراجعان جوانم هم توصیه میکنم کلاس مجردها را از دست ندهند. من کلاس مجردها را یک گروه درمانی بزرگ می دانم و به نظرم همه می توانند از این کلاس، به تناسب تلاش و مشارکت‌شان استفاده تربیتی و درمانی بلند مدت ببرند. شخصا در این سال ها مراجعان بسیاری داشتم که حضور در کلاس مجردها برایشان نقطه عطف زندگی آنها بوده است.
غیر از شما روانشناس دیگری هم در کلاس مجردها شرکت می کند؟
بله به عنوان مهمان و معمولا کنار هم می نشینیم. مشاور، روانشناس و روانپزشک اینها مجموعه ای هستیم که معمولا در تمام این سالها شرکت می کنیم. اما در بین دانشجویان کلاس هم روان شناسان متعددی هستند که من آنها را نمی شناسم.
کدام ویژگی کارگاه تربیت مشاور شهاب مرادی برای شما برجسته و اثرگذار بود؟
یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های کارگاه‌های استاد شهاب مرادی، رویکرد مهربان، علمی و بدون قضاوت ایشان است. فضای کلاس‌ها تعاملی، آموزشی و کاملاً امن طراحی شده بود، به‌طوری که شرکت‌کنندگان با احساس راحتی به بیان چالش‌ها و تجربیات خود می‌پرداختند. تدریس استاد، تلفیقی از تسلط بر نظریه‌های روان‌درمانی و مشاوره به همراه رویکردی عملی و خردمندانه بود که تجربه‌ای بی‌نظیر برای مخاطبان ایجاد می‌کرد.
ایشان با ایجاد اعتمادبه‌نفس و تقویت جرأت‌مندی، مسیر آغاز فعالیت حرفه‌ای دانش‌آموختگان را هموار می‌کردند. انتظار هزینه‌های بالا برای کارگاه‌های افراد شناخته‌شده منطقی است، اما استاد شهاب مرادی با سنتی ماندگار، تمام کارگاه‌ها و کلاس‌های خود را به‌صورت رایگان برگزار می‌کنند. از سال ۱۳۸۱، ایشان به‌طور منظم کارگاه‌های رایگان برای دانشجویان و علاقه‌مندان برگزار کرده‌اند.
این رویکرد، که نشان‌دهنده تعهد عمیق استاد به بهبود روحی و معنوی جامعه است، تا امروز ادامه داشته است. علاوه بر کارگاه "تربیت مشاور و درمانگر" از جمله کارگاه‌های رایگان ایشان می‌توان به "خانواده نوپا"، "کلاس مجردها" و "آموزش تربیت مشاور ویژه روحانیون" اشاره کرد که فضایی اثرگذار و متفاوت برای شرکت‌کنندگان فراهم می‌آورد.
زمانی که کسی بدون توقع مادی، دانسته‌های خود را در اختیار دیگران می‌گذارد، نشانه‌ای از بزرگ‌منشی و دغدغه برای رشد و پیشرفت جامعه است. این روحیه، فراتر از یک کار حرفه‌ای است و به یک رسالت شخصی و انسانی تبدیل می‌شود. فعالیت‌های ایشان تنها به ارائه دانش محدود نمی‌شود. فضای حمایتی و عاری از قضاوتی که ایشان ایجاد می‌کنند، بستری مناسب برای شکوفایی استعدادها و تقویت اعتمادبه‌نفس شرکت‌کنندگان فراهم می‌آورد. این ویژگی نه‌تنها در تربیت مشاوران و تراپیست‌ها، بلکه در توانمندسازی مراجعین آنها نیز تأثیر بسزایی دارد. این تعهد بی‌چشم‌داشت، نشان از عشقی عمیق به انسانیت و رسالتی بزرگ برای ارتقای سطح سلامت روانی جامعه دارد. استاد شهاب مرادی با این فعالیت‌ها، الگویی ارزشمند برای دیگران به‌وجود آورده‌اند. و به نظر می‌رسد با توجه به پخش کلاس مجردها از تلویزیون و شهرت آن در بین اقشار مختلف مردم، نام شهاب مرادی به‌عنوان شخصیتی تأثیرگذار در سپهر آموزش و مشاوره ماندگار خواهد شد.
از نظر شما، شهاب مرادی چه ویژگی‌های متمایزی دیگری در کارگاه تخصصی در دوره شما که باعث تأثیرگذاری بیشتر ایشان می‌شود؟
یکی از امتیازات شاخص استاد مرادی، اشراف علمی ایشان به مباحث فقهی و معارفی مرتبط با حوزه انسان و روانشناسی و مشاوره است. او از نظر عملی بسیار متدین و پایبند و از جهت نظری روشن فکر و روادار است و به دانشجو فرصت بحث و نقد می‌دهد.
فضای کارگاه، فضایی امن و بدون برچسب زدن و تخریب است. ایشان نه تنها از پرسش استقبال می‌کنند، بلکه فضای گفتگو و تعامل سازنده‌ای ایجادمی‌کنند که افراد بتوانند آزادانه دیدگاه‌های خود را مطرح کنند و خردمندانه بحث کنند. گاهی بحث نیاز به یک پیش‌نیاز دارد مثلا از قواعد فقهیه یا اصول فقه ایشان به سادگی موضوع را تدریس می کند و منابع مختلف معرفی می‌کند تا افراد بتوانند اطلاعات بیشتر پیدا کنند بعد باهمان موضوع جدید تدریس شده موضوع دیگری را در علم دیگر شرح می کنند، خب این تجربه را من جای دیگری ندیده‌ام.
با توجه به تجربیات شما در کلینیک زندگی بهتر، چه نکته‌ای به‌عنوان اصلی‌ترین عامل موفقیت مراجعین در فرآیند درمان مطرح می‌شود؟
موفقیت در درمان روان‌شناختی زمانی حاصل می‌شود که مراجع به شناخت عمیق از خود دست یابد و شجاعت پذیرش آنچه هست را پیداکند. این فرآیند با تعهد به تغییر و مسئولیت‌پذیری آغاز می‌شود، اما حمایت درمانگر نیز نقشی حیاتی دارد. رابطه اعتماد و احترام بین درمانگر و مراجع زمینه‌ای امن برای بیان احساسات فراهم می‌کند. همچنین، کشف معنا و هدف در زندگی به مراجع کمک می‌کند تا باچالش‌ها مواجه شود و مسیر رشد و خودشناسی را پیماید. درمان نه‌تنهاحل مشکلات، بلکه سفری به سوی ساخت آینده‌ای امیدوارکننده‌تر است.