در دو روز گذشته، بسیاری از جراید و روزنامه‌های ترکیه، یک بار دیگر نام عبدالله اوجالان رهبر زندانی گروه منحله پ.ک.ک را در صدر اخبار خود قرار دادند. چرا که انتشار دو بیانیه، موجب خشم بسیاری از ملی گرایان ترکیه و نگرانی مقامات امنیتی شده بود.
موضوع اول، انتشار نامه‌ای از اوجالان به سران عشایر و طوایف عرب در شمال و شرق سوریه بود که در آن، رهبر گروه منحله پ.ک.ک، از اعراب خواسته بود در کنار کردها بایستند و از مطالبات آنان برای تاسیس یک دولت نیمه متمرکز در سوریه حمایت کنند.
بیانیه دوم نیز مربوط به نماینده‌ای بود که اعلام کرده بود مذاکرات صلح در حال حاضر عملاً متوقف شده و اوجالان در انتقاد از سیاست‌های ترکیه درباره شبه نظامیان کُرد «قسد» اعلام کرده «سوریه خط قرمز من است و از آن کوتاه نمی‌آیم».
اما یکی از روزنامه نگاران مشهور و معتبر ترکیه به نام مهمت چک، اعلام کرد که هر دو پیام جعلی است.
مهمت چک به نقل از منابع امنیتی سرویس اطلاعاتی میت و همچنین به نقل از نمایندگان کرد نزدیک به پ.ک.ک، اطمینان داد که او نه نامه‌ای برای سران عشایر عرب فرستاده و نه درباره موضوعی به نام «خط قرمز سوریه» بحث کرده است.
بسیاری از روزنامه‌های ترکیه، خبر مهمت چک را به عنوان یک رویداد مهم ارزیابی کردند. اما برخی تحلیلگران می‌گویند، مساله فقط خواسته‌های پ.ک.ک نیست. موضوع مهم این است که برخی جریانات ضد امنیتی پنهان در داخل و خارج از ترکیه، تمایل دارند درگیری بین پ.ک.ک و ترکیه ادامه پیدا کند تا این کشور وارد مسیر ثبات و توسعه اقتصادی نشود.
کارآفرین مشهور ترکیه رفعت حصارجیکلی اوغلو که به عنوان رئیس اتحادیه اتاق‌ها و بورس‌های کالای ترکیه، در سال 2013 میلادی نیز از مذاکره با پ.ک.ک حمایت کرده و از افراد نزدیک به اردوغان است، چنین دیدگاهی درباره توافق فعلی دارد: «بدون صلح، تجارتی وجود نخواهد داشت و بدون تجارت، رونق و توسعه هم حاصل نخواهد شد. درگیری و منازعات طولانی باعث توزیع نامتوازن رشد در سراسر کشور و افزایش مهاجرت شده و ما نمی‌خواهیم دوباره آن خسارات سنگین اقتصادی و اجتماعی را متحمل شویم. پایان دادن به تروریسم، دو نتیجه مهم و مطلوب دارد: اول این که دریچه‌های جدیدی از فرصت‌ها را در اقتصاد باز خواهد کرد و ترکیه به یک رهبر اقتصادی منطقه‌ای تبدیل خواهد شد. دوم این که یک ترکیه باثبات و آرام، برای تکمیل روند عضویت ما در اتحادیه اروپا بسیار مهم است».
فعالان اقتصادی چه می‌گویند؟
از روزی که پ.ک.ک به درخواست اوجالان خود را منحل کرده و بخشی از سلاح‌های خود را در یک مراسم نمادین از بین برده، کمیسیونی در پارلمان ترکیه به نام «کمیسیون همبستگی ملی، برادری و دموکراسی» فعال شده که وظیفه اصلی آن، فراهم کردن سازوکارهای حقوقی، سیاسی و اجتماعی برای بازگرداندن اعضای پ.ک.ک به جامعه و اصلاح و تغییر قانون اساسی است.
این کمیسیون 53 نفره که در پارلمان ترکیه فعال شده، در نشست‌های محرمانه خود، پای سخنان گروه‌های مختلفی از اقشار جامعه، نخبگان، حقوقدانان و کارشناسان امنیتی و اقتصادی می‌نشیند تا نظرات آنها را جویا شود.
کمیسیون مزبور، در نهمین نشست خود، گروهی از فعالان اقتصادی، کارآفرینان و پیشه وران ترکیه را دعوت کرد تا نظرات و دیدگاه‌های خود را درباره پایان دادن به تهدیدات تروریستی پ.ک.ک اعلام کنند.
در این نشست 4 ساعته، مدیران اجرایی اتحادیه اتاق‌ها و بورس‌های کالای ترکیه (TOBB)، کنفدراسیون بازرگانان و صنعتگران ترکیه (TESK)، کنفدراسیون انجمن‌های کارفرمایان ترکیه (TİSK)، اتحادیه اتاق‌های کشاورزی ترکیه (TZOB)، انجمن صنعتگران و بازرگانان مستقل (MÜSİAD)، انجمن صنعتگران و بازرگانان ترکیه (TÜSİAD) و انجمن بازرگانان شیرهای آناتولی (ASKON)، از روند توافق با پ.ک.ک و بازگشت ثبات و امنیت به مناطق مختلف ترکیه و به ویژه مناطق جنوب و جنوب شرقی استقبال کردند.
در نشست کمیسیون، اوزگور بوراک آکول رئیس کنفدراسیون انجمن‌های کارفرمایان ترکیه را به اعضای کمیسیون ارائه داده‌اند که نقشه راه کمک به توسعه در مناطق کردنشین و حرکت در مسیر توسعه اقتصادی در مقطع پسا پ.ک.ک است. اما آنان درباره هزینه‌های چهار دهه مبارزه دولت ترکیه با تهدیدات تروریستی پ.ک.ک، به آمار و ارقامی اشاره کردند که هوش از سر هر مخاطبی می‌پراند.
هزینه‌های یکصد میلیارد دلاری سالانه برای مبارزه با تروریسم
اوزگور بوراک آکول درباره خسارات اقتصادی ناشی از درگیری با پ.ک.ک اعلام کرد:«برای برآورد هزینه‌ها و خسارات ناشی از حملات پ.ک.ک سه مطالعه دقیق را با استفاده از روش‌های مختلف انجام دادیم. آمار و اسناد ما نشان می‌دهد که هزینه سالانه درگیری برای ترکیه حداقل 140 میلیارد دلار و حداکثر 240 میلیارد دلار بوده است! فراموش نکنیم که با یکصد میلیارد دلار در سال، 2.5 میلیون واحد مسکونی ساخت، یا 50 سد عظیم مانند یوسف‌اِلی تاسیس کرد. ما در شرایطی هر سال یکصد میلیارد دلار به خاطر تهدیدات تروریستی پ.ک.ک ضرر کردیم که کل هزینه سرمایه گذاری چینی‌ها برای تاسیس کارخانه خودروسازی برقی BYD در کشور ما، فقط 1 میلیارد و دویست میلیون دلار است!»
پس از سخنرانی نمایندگان جامعه تجاری و صنعتی، نعمان کورتولموش رئیس پارلمان ترکیه نیز اعلام کرد: «پایان دادن به معضل تروریسم پ.ک.ک در ترکیه، نیازمند یک رویکرد چندلایه، چند بعدی و جامع است. ما نیز بر این باوریم که هشدارهای صنعتگران و کارآفرینان ترکیه درباره اقدام سریع و موثر، بسیار به جا و منطقی است و ترکیه نباید بیش از این به خاطر پیامدهای تروریسم ضرر کند. ما نیز با تیمی از محققین در سال 2013 میلادی، یک تحقیق گسترده انجام دادیم و به این نتیجه رسیدیم که ترکیه از سال 1984 میلادی تا 2013 میلادی، به خاطر تروریسم 1 هزار و دویست میلیارد دلار ضرر کرده که بسیار رقم کلانی است و می‌توانست سرنوشت کشور ما را تغییر دهد. کشور ما هزینه هنگفتی را متحمل شده و امیدوارم تحقق هدف ترکیه عاری از تروریسم، قدم در مسیر توسعه بگذاریم».
همچنین احمد بهادر سزگین از مسئولان اتحادیه کشاورزان ترکیه اعلام کرد که به مدت چند دهه، هزاران هکتار از اراضی و مراتع ترکیه به خاطر درگیری گسترده با پ.ک.ک بلا استفاده مانده و با توجه به تخلیه بیش از 1 هزار و 200 روستا در مناطق مختلف، خسارات هنگفتی به کشاورزی ترکیه وارد شده و در سناریویی که صلح پایدار حاصل شود، فرصت‌های منطقه‌ای بسیار قوی در انتظار ترکیه خواهد بود. چرا که تولیدات کشاورزی بیشتر می‌شود، بهره‌وری مراتع افزایش می‌یابد و هزینه‌های خوراک دام کاهش می‌یابد. دستاوردهایی مانند معکوس شدن مهاجرت، تقویت جمعیت روستایی و تقویت انسجام اجتماعی، به طور قابل توجهی به تبدیل شدن ترکیه به یک قطب غذایی استراتژیک کمک خواهد کرد».
همچنین برهان اوزدمیر رئیس تجار و صنعتگران آناتولی موسوم به موسیاد، اعلام کرد که چند کمیته از کارشناسان موسیاد، با تشکیل 18 گروه کاری در شهرهای کردنشین و به ویژه در دیاربکر، مطالعات گسترده‌ای برای کارآفرینی و کشاورزی را آغاز کرده‌اند.
وی گفت: «اگر مبالغ کلان بودجه سالیانه ما صرف رفع تهدیدات تروریستی نمی‌شد، ترکیه می‌توانست جزو 10 اقتصاد برتر جهان باشد و درآمد سرانه ما از 11 هزار به 30 هزار دلار می‌رسید. مناطق جنوب و جنوب شرقی عملاً منزوی شده و صدها هزار خانواده در دهه 1990 به دلایل امنیتی مجبور به مهاجرت شدند و این موضوع، باعث بروز مشکلات اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای شد».
بندوی پالاندوکن از دیگر پیشه وران ترکیه، از تعلل و وقت کشی در مسیر مذاکره اننقاد کرده و معتقد است که احیای کشاورزی، صنعت و تجارت در مناطق شرقی و جنوب شرقی ترکیه، صدها هزار خانوار سرگردان در محلات حاشیه شهرهای بزرگ ترکیه را به زادگاهشان بازخواهد گرداند.
او پیشنهاد کرده که یک منطقه صنعتی سازمان‌یافته در مناطق کردنشین و در امتداد مرز سوریه ایجاد شود و خط آهن پرسرعت غازی عنتاب-اورفا احداث شود. چرا که این خط، تأثیر مثبتی بر پتانسیل سرمایه‌گذاری منطقه خواهد داشت و بخش بزرگی از بازار مصرف سوریه را نیز پوشش خواهد داد.
فعالان اقتصادی ترکیه در کمیسیون پارلمان، یک طرح مفصل اقتصادی برای مناطق کردنشین را پیشنهاد کرده‌اند که چنین ماموریت‌ها و اهدافی را برای استان‌های درگیر با موضوع پ.ک.ک، تعریف کرده است: الف) محوریت کشاورزی، دامداری و گردشگری در سه استان شانلی‌اورفا، وان و حکاری. 2.محوریت گردشگری، لجستیک و انرژی در دو استان ماردین و شرناخ. 3.محوریت تجارت مرزی در دو استان آغری و ایغدیر. 4.محوریت فرآوری مواد غذایی و فناوری‌های کشاورزی در دو استان دیاربکر و شانلی اورفا. 5. محوریت نفت و فرآورده‌های نفتی و مشتقات آن در استان باتمان».
اهداف و پیشبینی‌های فعالان اقتصادی ترکیه برای توسعه و شکوفایی استان‌های جنوب و جنوب شرقی این کشور در مقطع پسا پ.ک.ک در شرایطی مطرح شده که فعلاً، فاز نهایی توافق با پ.ک.ک و خلع سلاح کامل این گروه، به خاطر ابهام در مورد کردهای سوریه، عملاً با نوعی از انجماد وقفه روبرو شده است.
انتهای پیام/