، در بحبوحه اتهامات مربوط به دخالت جمهوری آذربایجان در امور داخلی فرانسه، روابط دو کشور شاهد نزدیکی و تنش همزمان است. پلتفرم رسانه‌ای مشترک فرانسه و آلمان، «ARTE»، در گزارشی با عنوان «آذربایجان: سوخت‌های فسیلی و دیکتاتوری»، به تلاش‌های باکو برای نفوذ سیاسی در سرزمین‌های دوردست فرانسه، به ویژه کالدونیای جدید، پرداخته است.
این ویدئوی خبری که در برنامه «با نقشه‌های باز» پخش شد، هم سیستم سیاسی داخلی آذربایجان و هم فعالیت‌های دیپلماتیک فزاینده آن در خارج از کشور را مورد نقد قرار می‌دهد.
اتهامات ARTE؛ از «پاکسازی قومی» تا «بی‌ثبات‌سازی دیجیتالی»
در گزارش ARTE، جمهوری آذربایجان به عنوان «یک سیستم سیاسی قدرتمند و متمرکز مبتنی بر درآمدهای نفت و گاز» توصیف شده است. در این برنامه ذکر می‌شود که منابع انرژی برای دولت هم به ابزاری برای ثبات اقتصادی و هم قدرت سیاسی تبدیل شده است.
صادرات نفت و گاز اگرچه موقعیت منطقه‌ای آذربایجان را تقویت کرده، اما درآمدهای انرژی به توسعه نهادهای دموکراتیک در داخل کشور کمکی نکرده است.
این برنامه تأکید می‌کند که دولت آذربایجان آزادی مطبوعات را محدود کرده و اعضای اپوزیسیون و فعالان با فشار روبرو هستند.
با معرفی مفهوم «بی‌ثبات‌سازی دیجیتالی»، ادعا می‌شود که حکومت با ابزارهای فناورانه، افکار عمومی را کنترل می‌کند.
وقایع رخ داده در منطقه قره‌باغ کوهستانی با اصطلاح «پاکسازی قومی» توصیف شده و به ترک منطقه توسط جمعیت ارمنی اشاره می‌شود.
«گروه ابتکار باکو»؛ ابزار «قدرت نرم» یا فشار دیپلماتیک؟
این برنامه ادعا می‌کند که آذربایجان شعار «رهایی از استعمار» را به ابزاری برای نفوذ ایدئولوژیک در سرزمین‌های فرادریایی فرانسه تبدیل کرده است. به گفته تحلیلگران فرانسوی، این روند در حوادث کالدونیای جدید خود را نشان داده است.
پس از شورش‌های ماه مه 2024 در کالدونیای جدید، دولت فرانسه، آذربایجان را به «مداخله در امور داخلی و به راه انداختن کارزار اطلاعات نادرست» متهم کرد.
«ژرالد دارمنن»، وزیر کشور فرانسه، اعلام کرد که «آذربایجان از طریق رسانه‌های اجتماعی از حامیان استقلال حمایت کرده و تلاش می‌کند بر حاکمیت فرانسه فشار آورد.»
گزارش تهیه شده توسط آژانس نظارتی فرانسه «Viginum» نیز نشان می‌داد که «حساب‌های مرتبط با آذربایجان» اعتراضات کالدونیای جدید را به عنوان «جنبش آزادی‌بخش علیه سیاست امپریالیستی فرانسه» معرفی کرده‌اند. با این حال، دولت آذربایجان تمام این ادعاها را «بی‌اساس» خوانده و رد کرده است.
در این میان، نام «گروه ابتکار باکو» که در تابستان 2023 تشکیل شد، به طور مکرر مطرح می‌شود. هدف این گروه، به گفته سازمان‌دهندگانش، «رساندن صدای مردم سرزمین‌های فرادریایی تحت مدیریت فرانسه به عرصه بین‌المللی» است. کارشناسان فرانسوی این ابتکار را «مکانیسم نفوذ ایدئولوژیک» و پاسخی به روابط نزدیک فرانسه و ارمنستان ارزیابی می‌کنند.
پارادوکس در روابط؛ گرمای دیپلماتیک در میانه تنش راهبردی
با وجود افزایش تنش‌ها بر سر بحران کالدونیای جدید، گفتگوهای آشکار میان رهبران فرانسه و آذربایجان در ماه‌های اخیر ادامه داشته است. در تاریخ 2 اکتبر، در حاشیه اجلاس جامعه سیاسی اروپا در کپنهاگ، دیداری میان الهام علی‌اف و امانوئل ماکرون برگزار شد. در این دیدار، رئیس‌جمهور فرانسه به علی‌اف برای مذاکرات با ارمنستان تبریک گفت و بر «اهمیت مشارکت انرژی بین اروپا و آذربایجان» تأکید کرد.
این دیدارها در حالی صورت می‌گیرد که علی‌اف در برخی سخنرانی‌های خود، «میراث استعماری» دولت فرانسه را مورد انتقاد قرار می‌دهد. این بیانیه‌های متقابل نشان می‌دهد که روابط در مرحله‌ای «گرم اما شکننده» قرار دارد.
دیپلماسی انرژی و وابستگی متقابل
اساس روابط اقتصادی فرانسه و آذربایجان بر همکاری در حوزه انرژی استوار است. اتحادیه اروپا برای کاهش وابستگی به گاز روسیه، در سال 2022 یادداشت تفاهم انرژی با باکو امضا کرد. نقش آذربایجان به عنوان «تأمین‌کننده انرژی»، وزن سیاسی آن را در بازار انرژی اروپا افزایش داده است. با این حال، برخی محافل در پاریس معتقدند که «آذربایجان از دیپلماسی انرژی نه‌تنها به عنوان یک ابزار اقتصادی، بلکه به عنوان وسیله‌ای برای نفوذ سیاسی نیز استفاده می‌کند.»
در نتیجه، روابط میان فرانسه و آذربایجان در مرحله «گفتگوی انتقادی» قرار دارد. در حالی که کانال‌های دیپلماتیک باز باقی مانده‌اند، تضادهای ایدئولوژیک، به ویژه پیرامون کالدونیای جدید و «گروه ابتکار باکو»، یکی از عوامل اصلی تعیین‌کننده آینده این روابط خواهد بود.
انتهای پیام/