پهپاد جاسوسی «گلوبال هاوک» آمریکا بامداد روز پنجشنبه پس از ورود به حریم هوایی ایران در دریای عمان و در پی بیتوجهی به هشدارها توسط پدافند نیروی هوافضای سپاه سرنگون شد
مجازات متجاوز
ایران در نامهای به دبیرکل سازمان ملل نسبت به تجاوز پهپاد جاسوسی آمریکا
به حریم سرزمینی خود اعتراض کرد
گروه سیاسی: پهپاد جاسوسی «گلوبال هاوک» آمریکا، بامداد روز پنجشنبه در سواحل هرمزگان، توسط پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سرنگون شد.
به گزارش «وطنامروز»، در نخستین ساعات بامداد روز پنجشنبه (30 خرداد) یک فروند پهپاد جاسوسی «گلوبال هاوک» آمریکا بعد از تجاوز به حریم سرزمینی جمهوری اسلامی ایران در منطقه روبهروی کوه مبارک استان هرمزگان، هدف آتش پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت و سرنگون شد. بر اساس فیلم منتشرشده از مسیر پروازی پهپاد جاسوسی RQ4 آمریکایی که توسط نیروی هوافضای سپاه ساقط شد، مبدأ پروازی این پهپاد پایگاه هوایی الظفره امارات بوده است. در همین راستا روابط عمومی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیهای جزئیاتی از هدف قرار گرفتن پهپاد متجاوز آمریکایی در حریم هوایی جمهوری اسلامی ایران توسط پدافند نیروی هوافضای سپاه را اعلام کرد. در این اطلاعیه آمده است: پهپاد جاسوسی گلوبال هاوک در ساعت 14 دقیقه بامداد امروز (پنجشنبه) از یکی از پایگاههای نیروهای آمریکایی در جنوب خلیجفارس با مختصات معلوم به هوا برخاسته و برخلاف قوانین هوانوردی، کلیه تجهیزات مربوط به معرفی خود را خاموش کرده و در نهایت پنهانکاری، از تنگه هرمز به سمت چابهار ادامه مسیر میدهد. این اطلاعیه افزوده است: این هواپیمای بدون سرنشین در زمان بازگشت به سمت غرب منطقه در محدوده تنگه هرمز با تجاوز به فضای سرزمینی جمهوری اسلامی ایران، مشغول جمعآوری اطلاعات و جاسوسی میشود. در ادامه اطلاعیه روابط عمومی کل سپاه تصریح شده است: در ساعت 4:05 دقیقه بامداد در حالی که هواپیمای متجاوز وارد فضای سرزمینی کشورمان شده بود، توسط پدافند نیروی هوافضای سپاه مورد هدف قرار گرفت و سرنگون گردید.
مرزها خط قرمز است
خبر سرنگونی این پهپاد گرانقیمت آمریکایی خیلی زود به سرخط رسانههای منطقهای و بینالمللی تبدیل شد، هرچند برخی رسانههای ضدایرانی پیرو ادعاهای آمریکاییها مدعی حمله به پهپاد گلوبال هاوک در حریم آبهای بینالمللی شده بودند. در واکنش به این جوسازی، فرمانده کل سپاه پاسداران تاکید کرد پهپاد آمریکایی از مرزهای ما عبور کرده بود. سرلشکر حسین سلامی صبح روز پنجشنبه در کنگره ملی ۵۴۰۰ شهید استان کردستان با اشاره به ساقط کردن پهپاد جاسوسی آمریکا، اظهار داشت: سحرگاه امروز (پنجشنبه) نیروی هوافضای سپاه یک فروند هواپیمای جاسوسی دشمن را که از مرزهای ما عبور کرده و در حال تعرض به امنیت ملی ما بود، شجاعانه سرنگون کرد. این منش و روش و قاعده ملت ایران در برخورد با دشمنان است. سرلشکر سلامی تاکید کرد: سرنگون کردن هواپیمای جاسوسی آمریکا، حامل یک پیام آشکار، واضح، قاطع، سریع، صریح و دقیق بود و آن اینکه مدافعان مرزهای میهن اسلامی در مقابل تعرض هر بیگانهای به این سرزمین عکسالعملهای قاطع، تمامکننده و قطعی خواهند داشت. مرزها خط قرمز ما است و هر دشمنی به آن تعرض کند، برنخواهد گشت و نابود خواهد شد. تنها راه دشمنان احترام به تمامیت ارضی و منافع ملی ایران است. فرمانده کل سپاه در ادامه گفت: اعلام میکنیم بنای جنگ با هیچ کشوری نداریم اما برای جنگ کاملا آمادهایم و حادثه امروز نشانه روشنی از این پیام دقیق بود.
میتوانستیم هواپیمای آمریکایی را بزنیم
فرمانده نیروی هوافضای سپاه دیگر مقام نظامی بود که پیرامون جزئیات سرنگونی پهپاد آمریکایی گلوبال هاوک توضیح داد. سردار حاجیزاده همچنین در حاشیه نمایش قطعات پهپاد ساقط شده آمریکایی در جمع خبرنگاران اظهار داشت: همراه با پهپاد آمریکایی یک هواپیمای p8 آمریکایی نیز بود که این هواپیما 35 نفر سرنشین داشت. وی افزود: این هواپیما نیز به مرزهای هوایی ما تعرض کرده بود و ما میتوانستیم آن را مورد هدف قرار بدهیم اما این کار را نکردیم، چرا که هدف ما از سرنگونی پهپاد آمریکایی اخطار به نیروهای تروریست آمریکایی بود. سردار حاجیزاده ادامه داد: پهپاد جاسوسی رژیم تروریستی آمریکا در نخستین ساعات پنجشنبه به پرواز درآمد و بدون توجه به اخطارهای پدافند هوایی ارتش و با زیر پا گذاشتن اصول و مقررات پرواز به سمت مرزهای ما آمد. وی اضافه کرد: این پهپاد از الظفره امارات نزدیکی ابوظبی بلند شد و با پنهانکاری و عبور از تنگه هرمز به مسیر خود ادامه داد. سردار حاجیزاده تصریح کرد: سوال ما این است که اگر ما این اقدامات را در سواحل آمریکا انجام میدادیم آنها چه واکنشی نشان میدادند؟ اجازه میدادند حریمشان را نقض کنیم؟ فرمانده ارشد سپاه پاسداران ادامه داد: قرارگاه پدافند هوایی ارتش 10 دقیقه قبل از شلیک یعنی ساعت 3:55 بامداد 2 بار اخطار میدهد و با توجه به اینکه پهپاد وارد فضای کشور شد توسط یگان مستقر که متعلق به پدافند هوافضای سپاه است مورد اصابت قرار میگیرد و در مجموع 4 بار در ساعتهای 2:55 بامداد 2 بار و 3:55 بامداد بار دیگر اخطار دادیم که عین 4 بار هم توجهی نشد. فرمانده هوافضای سپاه در پایان افزود: آمریکا یکی از پیشرفتهترین و گرانترین ابزارهای جاسوسی خود را از دست داده است. آمریکا هم هیچگاه اجازه نخواهد داد هواپیمایی جاسوسی پشت مرزهایش پرواز داشته باشد. این زیادهخواهی آنهاست که در هر حالی مدعی هستند. همراه پهپاد بدون سرنشین، یک هواپیمای جاسوسی با 35 خدمه نیز در منطقه حضور داشت، ما چرا به آنها شلیک نکردیم؟ آنها با اخطار ما منطقه را ترک کردند.
واکنش آمریکاییها
ساقط شدن پهپاد گرانقیمت آمریکایی در آسمان ایران البته واکنشهای متناقض مقامات این کشور را به دنبال داشت. در نخستین واکنش، فرماندهی ارتش آمریکا در منطقه غرب آسیا با صدور بیانیهای رسما اعتراف کرد یک فروند پهپاد این کشور توسط پدافند جمهوری اسلامی ایران هدف قرار گرفته و ساقط شده است. در این بیانیه آمده است: «فرماندهی مرکزی ایالات متحده میتواند تایید کند که یک هواپیمای اطلاعات، نظارت و رصد شبکه نظارت گسترده نیروی دریایی ایالات متحده توسط یک سیستم موشکی زمین به هوای ایرانی ساقط شده است». سنتکام مدعی شده است که این پهپاد «در حریم هوایی بینالمللی بر فراز تنگه هرمز» هدف قرار گرفته و «گزارشهای ایران مبنی بر اینکه این هواپیما بر فراز ایران بوده، غلط است». این بیانیه میافزاید: «این یک حمله بیدلیل به یک دارایی نظارتی ایالات متحده در حریم هوایی بینالمللی بود». در همین راستا ژوزف کاستلا، فرمانده نیروی هوایی ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا در یک پیام ویدئویی به خبرنگاران گفت: «یک فروند پهپاد RQ4 نیروی دریایی آمریکا حین انجام یک مأموریت تجسس در حریم هوایی بینالمللی در حال پرواز بر فراز دریای عمان و تنگه هرمز بود که با یک موشک سطح به هوای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ساقط شد». مقام آمریکایی گفت هدف تهران از هدف قرار دادن این پهپاد این بوده که توانایی آمریکا برای نظارت بر منطقه خلیجفارس را مختل کند. او موضع ایران درباره پرواز هواپیما بر فراز آسمان ایران را رد کرد و آن را «کاملاً اشتباه» توصیف کرد. ساعاتی پس از آن، رئیسجمهور آمریکا نیز اقدام ایران را «اشتباه بسیار بزرگ» توصیف کرد. وی در توئیتر نوشت: «ایران اشتباه بسیار بزرگی مرتکب شد». ترامپ ساعتی پس از آن نیز پیش از دیدار با «جاستین ترودو» نخستوزیر کانادا در پاسخ به این سوال که آیا قصد حمله به ایران را دارد، به خبرنگاران گفت: «بزودی خواهید فهمید». نکته جالب توجه در این میان واکنش دوم ترامپ بود. رئیسجمهور آمریکا که در نخستین واکنش خود نوشته بود ایران اشتباه بسیار بزرگی مرتکب شده است، در حاشیه دیدار با نخستوزیر کانادا گفت که نمیگویم کشور ایران اشتباهی مرتکب شده است، بلکه شاید یک نفر اشتباه کرده! وی در این باره گفت: این پهپاد در آبهای بینالمللی بود و این مساله مستند شده است، ما آن را مستند ثبت کردهایم، آن هم به طور علمی، نه فقط به حرف. اشتباه بدی مرتکب شدند». ترامپ درباره اینکه واکنش آمریکا به این حادثه چه خواهد بود، گفت: «خواهید فهمید، خواهید فهمید. روشن است که میدانید در این باره زیاد صحبت نمیکنیم اما آنها مرتکب اشتباه شدند». وی همچنین گفت: اگر این هواپیمای بدون سرنشین، سرنشین داشت، وضعیت «بسیار بسیار متفاوت» میشد. رئیسجمهور آمریکا در پاسخ به اصرار خبرنگاران برای اظهار نظر درباره ماهیت حادثه روز پنجشنبه، گفت: «زمانی که من آمدم، ایران در ۱۴ تا ۱۸ نقطه مختلف درگیر بود، آنها ستیزهجو بودند و زمانی هم که توافق را امضا کردند «مرگ بر آمریکا» میگفتند. آنها مرتکب یک اشتباه شدند، فکر میکنم یک ژنرال یا یک نفر بوده است که مرتکب اشتباه شده است. خوشبختانه آن هواپیما غیرمسلح بود و سرنشینی نداشت. آن پهپاد بهروشنی بر فراز آبهای بینالمللی بود». وی افزود: «احساسم این است، شاید هم اشتباه کنم، شاید هم درست باشد، احساسم این است که این اشتباه یک نفر بوده که کاری کرده که نباید میکرده است. مرتکب اشتباه شده است. نمیگویم که آن کشور اشتباه کرده است، بلکه یکی از افراد تحت فرماندهی اشتباه کرده است». ترامپ با بیان اینکه باید صبر کرد و دید «چه پیش میآید»، گفت: «باورش برایم سخت است که کسی عمدا این کار را کرده باشد». او در پاسخ به این سوال که آیا اعضای دولتش دارند او را به سوی درگیری با ایران سوق میدهند، گفت: «نه، نه، به هیچ وجه. در واقع، در بسیاری از موارد برعکس است. ولی خب من گفته بودم که میخواهم از این جنگهای بیپایان خلاص شوم، تبلیغات انتخاباتی من بر این اساس بود. من گفتم که میخواهم از درگیری ۱۹ ساله در افغانستان خارج شوم و میزان حضورمان را به میزان قابل توجهی کاهش دادم». همچنین عصر پنجشنبه شبکه «سیانان» به نقل از یک منبع مطلع نوشت در پی ساقط شدن یک فروند پهپاد آمریکایی توسط سامانه پدافند جمهوری اسلامی ایران، مقامهای ارشد دولت آمریکا در کاخ سفید تشکیل جلسه دادند. محتوا و خروجی این جلسه تاکنون رسانهای نشده است.
تلاش برای کاهش هزینه شکست
بر خلاف موضع اولیه و تهدیدآمیز ترامپ، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در واکنش به ساقط شدن پهپاد این کشور بر لزوم تنشزدایی با ایران تاکید کرد. «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا بامداد جمعه (به وقت تهران) بعد از اتمام جلسهای در کاخ سفید با موضوع ایران خواستار تلاش حداکثری برای تنشزدایی با ایران شد. رئیس مجلس نمایندگان آمریکا گفت: «ضروری است که ما کاملاً با متحدانمان در تعامل باشیم و این را بدانیم که با یک دشمن مسؤول طرف نیستیم و هر آنچه در توان داریم را برای تنشزدایی به کار بگیریم». او همچنین تأکید کرد: «در اینجا با وضعیتی خطرناک و پرتنش مواجه هستیم که مستلزم اتخاذ رویکردی قوی، هوشمندانه و راهبردی و پرهیز از اقدامات بیملاحظه است. پلوسی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد که «با این موضع دولت «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا که پهپاد آمریکایی داخل آبهای بینالمللی هدف قرار گرفته و سرنگون شده است، موافق است». به نظر میرسد مواضع متناقض مقامات آمریکایی نتیجه سردرگمی آنها از واکنش قاطع و مقتدرانه نیروهای مسلح ایران به تجاوز پهپاد آمریکایی است. به گونهای که هنوز نتوانستهاند موضع واحدی در این راستا اتخاذ کنند. چنانکه از سویی به دروغ مدعی هدف قرارگرفتن گلوبال هاوک در حریم آبهای بینالمللی شده و از سوی دیگر از لزوم تنشزدایی با ایران میگویند. مشابه این رویکرد آمریکا هفته گذشته نیز واقع شده بود. در جریان انفجار 2 نفتکش در دریای عمان، ترامپ و وزارت دفاع آمریکا به استناد برخی فیلمها و عکسهای نامشخص ابتدا ایران را متهم کردند اما پس از واکنش منفی بینالمللی به این ادعای آنها، ترامپ گفت که این حادثه جزئی بوده و دریای عمان و خلیجفارس نیز دیگر اهمیت گذشته را برای آمریکا ندارد! ترامپ عصر دیروز مجدد و این بار در رشته توئیتی به ماجرای ساقط شدن پهپاد واکنش نشان داد. او نوشت: برای خاورمیانه مشکلات زیادی درست کردهاند... آنها پهپاد ما را در آبهای بینالمللی زدند. وی افزود: وقتی دیشب آماده شلیک شدیم پرسیدم چند نفر میمیرند. یکی از ژنرالها گفت 150 نفر و درست 10 دقیقه قبل از شلیک گفتم دست نگه دارند! به نظر میرسد این ادعای ترامپ هم در راستای مقابله با تلاش دموکراتها برای ترسیم چهرهای جنگطلب از ترامپ باشد. چنانکه ترامپ یکماه پیش نیز ادعای یک رسانه آمریکایی نزدیک به دموکراتها مبنی بر تصمیم او برای اعزام 120 هزار نیرو به خلیجفارس را تکذیب کرده بود. از سوی دیگر با توجه به خروجی جلسه ویژه کاخ سفید که در آن بر تنشزدایی با ایران تاکید شده بود، توئیت اخیر ترامپ بیشتر جنگ روانی است تا اعلام موضع آمریکا.
واکنش وزارت امور خارجه
علاوه بر مقامات نظامی، مسؤولان دستگاه سیاست خارجی کشور نیز به تجاوز پهپاد آمریکایی به آسمان ایران واکنش نشان دادند. محمدجواد ظریف، عباس عراقچی و مجید تختروانچی از جمله این افراد هستند ضمن اینکه سفیر سوییس در تهران به وزارت امور خارجه فراخوانده و یادداشت رسمی اعتراض به تجاوز پهپاد آمریکایی به وی ارائه شد. وزیر امور خارجه در اینباره تاکید کرد تهران بخشهایی از پهپاد ساقطشده آمریکایی را از آبهای سرزمینی خود خارج کرده است. ظریف در توئیتر نوشت: «پهپاد آمریکایی ساعت ۰۰:۱۴ در وضعیت پنهانکار از امارات عربی متحده پرواز و حریم هوایی ایران را نقض کرد. اپن پهپاد ساعت ۴:۴۵ در مختصات جغرافیایی (59°25’N 57°02’25 E 43) در نزدیکی کوه مبارک هدف قرار گرفت. ما بخشهایی از پهپاد نظامی آمریکا را از آبهای سرزمینی خود یعنی در همان جایی که [این هواپیما] سرنگون شده، از آب بیرون کشیدهایم». معاون وزیر امور خارجه نیز نسبت به هرگونه اقدام نسنجیده نیروهای آمریکایی در منطقه هشدار داد. سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه کشورمان در تماس فوری با سفیر سوییس در تهران بهعنوان حافظ منافع آمریکا، اعتراض شدید جمهوری اسلامی ایران به دولت آمریکا بهخاطر تعرض به حریم هوایی کشورمان را به وی ابلاغ کرد. نماینده ایران در سازمان ملل نیز با بیان اینکه پهپاد آمریکایی متجاوز به حریم هوایی ایران از نوع جاسوسی بوده، تاکید کرد چارهای جز ساقط کردن آن نبوده است. مجید تختروانچی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد بامداد روز جمعه در مصاحبه با شبکه رادیویی «ان پی آر» با تاکید بر اینکه پهپاد آمریکایی برای جاسوسی و کسب اطلاعات محرمانه قصد ورود به حریم هوایی ایران را داشت، افزود: «بهناگاه متوجه شدیم آن (پهپاد) در حال ورود به حریم هوایی ماست. در آن زمان، به دلیل اینکه آن یک پهپاد جاسوسی بود، ما هیچ انتخابی جز ساقط کردن آن نداشتیم». تختروانچی همچنین در نامهای به «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد اعتراض خود را نسبت به تجاوز پهپاد جاسوسی آمریکا به حریم سرزمینی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد. تختروانچی خاطرنشان کرد این نامه را برای مطلع کردن سازمان ملل از یک «اقدام غیرقانونی و بسیار خطرناک و تحریکآمیز» نیروهای مسلح آمریکا علیه تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران نوشته است. گفتنی است روز گذشته سفیر سوییس در تهران به وزارت امور خارجه فراخوانده و یادداشت رسمی اعتراض به تجاوز پهپاد آمریکایی به وی ارائه شد. به گزارش فارس، محسن بهاروند، دستیار وزیر و مدیرکل آمریکای وزارت امور خارجه کشورمان در ملاقات با سفیر سوییس با ارائه یادداشت رسمی به تجاوز هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی به قلمرو هوایی کشورمان اعتراض کرد و دولت آمریکا را مسؤول عواقب اینگونه اقدامات تحریکآمیز خواند.
شورای عالی امنیت ملی ادعای رویترز را تکذیب کرد
شورای عالی امنیت ملی هرگونه دریافت پیامی از سوی آمریکا به واسطه عمان را تکذیب کرد. به گزارش فارس، یک منبع در شورای عالی امنیت ملی اعلام کرد هرگونه دریافت پیام آمریکا از سوی ایران و پذیرش آن از سوی رهبر معظم انقلاب نادرست است. وی به شبکه الجزیره گفت: «آنچه درباره دریافت پیام آمریکا از سوی ایران و پذیرش آن از سوی رهبری گفته میشود، کاملا نادرست است و ما آن را تکذیب میکنیم». خبرگزاری رویترز دیروز به نقل از مقاماتی در ایران که به نامشان اشاره نکرد، مدعی شد پیغام ویژه رئیسجمهور آمریکا از طریق حکومت عمان به تهران رسانده شده و ترامپ در این پیام درباره حملهای قریبالوقوع به ایران هشدار داده است.
شکار 130 میلیون دلاری
پهپاد آمریکایی که بامداد پنجشنبه در منطقه روبهروی کوهمبارک استان هرمزگان هدف آتش پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت و سرنگون شد، پهپاد گلوبال هاوک (Global Hawk) محصول شرکت نورثروپ- گرومن آمریکا با نام اختصاری RQ4 است که به منظور اجرای عملیاتهای جاسوسی و شناسایی توسط نیروی هوایی و دریایی ایالات متحده آمریکا به کار گرفته میشود. برد عملیاتی این پهپاد حدود ۱۲ هزار و ۳۰۰ ناتیکال مایل (بیش از ۲۲ هزار کیلومتر) است و قادر به اجرای ماموریت در تمام شرایط آبوهوایی خواهد بود. بر اساس اطلاعات منتشرشده توسط شرکت سازنده «گلوبال هاوک» از جمله ویژگیهای بارز این پهپاد، مداومت پروازی زیاد (بیش از ۳۲ ساعت بدون سوختگیری) در ارتفاع پروازی زیاد (۶۰ هزار پا معادل با ۱۸ کیلومتر از سطح زمین) برای انجام ماموریت اصلی خود یعنی تصویربرداری و نقشهبرداری آنلاین مناطق وسیع بهوسیله دوربینها و سنسورهای مختلف است به طوری که قادر است محوطهای به مساحت 100 هزار کیلومتر مربع را در یک روز اسکن و نقشهبرداری کند و اطلاعات خود را با استفاده از تجهیزات ارتباطی با سرعت ۵۰ مگابایت بر ثانیه ارسال کند. بیشترین وزن این پهپاد در هنگام برخاستن، کمی بیشتر از 5/14 تن است که میتواند محمولههایی تا وزن ۱۳۶۰ کیلوگرم را با خود حمل کند. گلوبال هاوک را میتوان از جمله تسلیحات گرانقیمت ارتش آمریکا برشمرد، چرا که قیمت هر فروند از این پهپاد به بیش از 130 میلیون دلار میرسد و از این حیث یکی از گرانترین پهپادهای آمریکایی محسوب میشود.
کدام سامانه گلوبال هاوک را ساقط کرد؟
پهپاد «گلوبال هاوک» آمریکا که بامداد پنجشنبه توسط سامانه پدافندی «سوم خرداد» نیروی هوافضای سپاه هدف قرار گرفت، موجب شد بار دیگر نام سامانه پدافندی سوم خرداد بر سر زبانها بیفتد. سامانه پدافندی سوم خرداد، یک سامانه پدافند موشکی با قابلیت تحرک بالاست که سال ۱۳۹۳ توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی رونمایی شد. این سامانه پدافندی میانبرد برای انهدام انواع اهداف هوایی در ارتفاع متوسط است که از قابلیت درگیری با اهداف تا ارتفاع ۲۷ کیلومتری برخوردار است. سامانه پدافندی «سوم خرداد» قابلیت انهدام اهداف را در برد ۷۵ کیلومتری دارد و میتواند به طور همزمان با ۴ هدف درگیر شود. مقابله با هواپیماهای تاکتیکی و استراتژیک، بالگرد، موشکهای کروز و پهپاد از جمله ماموریتهای این سامانه است که میتواند در شرایط جنگ الکترونیک نیز بخوبی اهداف خود را سرنگون کند.