گروه سیاسی: دونالد ترامپ بیش از هر کسی چشم به سفر «امانوئل بن» مشاور ارشد مکرون به تهران دوخته تا اطمینان یابد نتیجه این سفر ادامه حرکت ایران در جاده یکطرفه برجام است! شامگاه دوشنبه بود که کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد روسای جمهور آمریکا و فرانسه به صورت تلفنی درباره ایران رایزنی کردند. در بیانیه مختصر کاخ سفید آمده است: «رئیس‌جمهور ترامپ امروز تلفنی با امانوئل مکرون از فرانسه گفت‌وگو کرد. آنها درباره تلاش‌های ادامه‌دار برای اطمینان از دست نیافتن ایران به سلاح هسته‌ای و پایان دادن به رفتارهای بی‌ثبات‌کننده ایران در خاورمیانه رایزنی کردند». همچنین یک مقام کاخ الیزه دوشنبه مدعی شد هدف از سفر مشاور ارشد امانوئل مکرون به تهران کاستن تنش‌ها میان ایران و آمریکا است.
به گزارش «وطن‌‌امروز»، روز یکشنبه بر اساس اعلام قبلی، علی ربیعی سخنگوی دولت، عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه به نمایندگی از وزارت امور خارجه و بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی به نمایندگی از این سازمان در نشست خبری، اجرای گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران را اعلام کردند. اما با این حال برخلاف انتظارات عمومی، دولت صرفا به طرح مطالبی کلی درباره ماهیت گام دوم کاهش تعهدات ایران در برجام اکتفا کرد و نمایندگان دولت روحانی نتوانستند به صراحت درباره اقدامات ایران در این گام اظهارنظر کنند. آنها درباره برداشته شدن سطح غنی‌سازی مطالبی کلی مطرح کردند. در شرایطی که مطالبه عمومی در این شرایط، آغاز غنی‌سازی 20 درصد از سوی ایران بود اما بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی آب پاکی را روی دست همه ریخت و توضیح داد در شرایط فعلی سیاست دولت روحانی این نیست که به سمت غنی‌سازی 20 درصد برای تهیه سوخت رآکتور تهران گام بردارد و در آغاز گام دوم صرفا به غنی‌سازی 5 درصد بسنده می‌کنیم. اما دلیل این همه سیاست تعلل و وقت‌کشی دولت روحانی برای آغاز مقتدرانه گام دوم شاید بی‌ارتباط با یک تماس تلفنی نبود. مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه شنبه‌شب در ساعت‌های پایانی موعد 60 روزه درباره وضعیت برجام و گام دوم ایران، با روحانی تلفنی صحبت کرد. بعد از نشست خبری نمایندگان دولت این گمانه‌زنی در اذهان تقویت شد که ماجرای تماس تلفنی مکرون با روحانی، می‌تواند عامل تعلل جدید دولت و امید داشتن مجدد به اروپا باشد.
خروس بی‌محل
نشانه‌های تماس تلفنی مکرون با روحانی در وهله نخست در گفته‌های معاون وزیر امور خارجه نمایان شد. سیدعباس عراقچی  در نشست خبری یکشنبه در بخشی از گفته‌هایش اظهار کرد: تماس دیشب مکرون با روحانی سازنده بود. گرایش کشورهای اروپایی به یافتن راه‌حل از نظر ما مشهود است. وی ادامه داد: مکرون و روحانی دیشب صحبت‌های خوبی داشتند. این توافق صورت گرفته که زمینه‌های ایجاد دور جدیدی از گفت‌وگوها بین طرفین ایجاد شود و ما وارد گفت‌وگوهایی شویم که به راه‌حل معقول و سازنده برسیم. بعد از نشست خبری نمایندگان دولت، این گزاره در اذهان تقویت شد که ماجرای تماس تلفنی مکرون با روحانی می‌تواند عامل تعلل جدید دولت و امید داشتن مجدد به اروپا باشد.
با اینکه از جزئیات و محورهای گفت‌وگوی تلفنی مکرون و روحانی اخبار دقیقی منتشر نشده اما خبرگزاری «رویترز» به نقل از یک مقام فرانسوی نوشت: «ایران و آمریکا هر 2 در مرحله کنونی در افزایش فشارها نفع دارند اما هر 2 طرف در نهایت خواستار آغاز گفت‌‌وگوها می‌شوند». در همین حال برخی منابع نزدیک به دولت هم خبر دادند در  تماس تلفنی شنبه‌شب، مکرون به روحانی قول داده ترامپ را به برجام بازگرداند، گزاره‌ای که اگر درست باشد یک ماموریت غیرممکن برای مکرون است.
در همین راستا عراقچی روز یکشنبه عنوان کرد: «ایده‌ای که مطرح است این است که در گفت‌وگوهایی که بین ما و 1+4 الان وجود دارد، در صورت نیاز، آمریکایی‌ها هم حضور داشته باشند. بر اساس اظهارات روحانی، از نظر ما این موضوع مانعی ندارد، به شرطی که تحریم‌ها برداشته شود و ما به شرایط قبل از تحریم برگردیم، حضور آمریکا در مذاکرات بین ایران و 1+4 از نظر ما مانعی نخواهد داشت».
مکرون؛ کارگزار ترامپ در برجام!
مکرون در پیامش اگر به تهران قول داده باشد ترامپ را به میز مذاکرات و برجام بازمی‌گرداند این پرسش مطرح می‌شود که رئیس‌جمهور فرانسه با چه هدفی این ماموریت محال را در دستور کار الیزه قرار داده است. 18 اردیبهشت ۹۷؛ ساعتی پیش از اینکه ترامپ اعلام کند دولت ایالات متحده از برجام خارج می‌شود، نیویورک‌تایمز در خبری اعلام کرد منابعی در کاخ سفید گفته‌اند ترامپ در تماسی تلفنی به امانوئل مکرون گفته است از برجام خارج خواهد شد؛ خبری که پس ار تکذیب مکرون اما در نهایت تایید شد. مرور عملکرد 2 ساله امانوئل مکرون در قبال برجام پس از استقرار در الیزه حاکی از هماهنگی کامل با ترامپ است تا جایی که روزنامه «هاآرتص» درباره مکرون نوشت: یکی از مهم‌ترین اقدامات امانوئل مکرون از زمان قدرت‌یابی به‌عنوان رئیس‌جمهور فرانسه، دوستی شدید وی با دونالد ترامپ است. رئیس‌جمهور فرانسه آخرین مقام یک کشور بود که درست یک هفته قبل از خروج دونالد ترامپ از برجام به آمریکا سفر کرد. امانوئل مکرون نخستین کسی بود که در صحن عمومی مجمع عمومی سازمان ملل متحد پیشنهاد یک توافق مکمل در کنار برجام را داد که برنامه موشکی و منطقه‌ای ایران را هم پوشش بدهد و بند غروب برجام را هم بردارد (محدویت فعالیت‌های هسته‌ای ایران پس از سال 2025) که به برنامه چهار ستونی مکرون برای اصلاح برجام معروف شد. رئیس‌جمهور فرانسه  ۱۲ اردیبهشت97 در حاشیه کنفرانس خبری در استرالیا به توافق هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5 اشاره کرد و گفت فرانسه به این توافق همچنان پایبند است اما این توافق کافی نیست. وی افزود: فعالیت‌های هسته‌ای ایران بعد از پایان توافق برجام در سال ۲۰۲۵ می‌تواند از سر گرفته شود. همچنین توافق هسته‌ای نظارتی بر برنامه موشک بالستیک جمهوری اسلامی ندارد که باید در یک مذاکره همه‌جانبه با ایران این موارد مطرح شود. رئیس‌جمهوری فرانسه همچنین اعلام کرد در بخشی از این مذاکرات همه‌جانبه باید درباره بازدارندگی جمهوری اسلامی به‌خصوص در عراق، سوریه، لبنان و یمن بحث شود.  مکرون مدعی شد از تصمیم ترامپ درباره برجام اطلاع ندارم اما باید برای توافقی گسترده‌تر با ایران آماده باشیم.
با ترامپ هماهنگم!
مکرون در نخستین سفر رسمی به آمریکا در کنفرانس مشترک با ترامپ اظهار داشت: «لازم است ما چهار حوزه را درباره ایران پوشش دهیم؛ نخستین آن جلوگیری از هر گونه فعالیت‌ هسته‌ای ایران تا سال 2025 است. این مساله به لطف برجام ممکن شد. دومین آن اطمینان یافتن از این است که در درازمدت، ایران هیچ فعالیت هسته‌ای نخواهد داشت. سومی که مساله‌ای بنیادی است این است که بتوانیم به فعالیت‌های ایران در زمینه موشک‌های بالستیک خاتمه دهیم. چهارمین آن فراهم کردن شرایط برای رسیدن به راه‌حلی سیاسی جهت مهار ایران در منطقه، یعنی در یمن، سوریه، عراق و لبنان است. در این موضوعات دیدگاه ما عوض نشده است».  مکرون در پاسخ به سوال یک خبرنگار درباره اینکه چرا نظرش را درباره برجام تغییر داده و درباره یک توافق جدید صحبت می‌کند، گفت: «درباره ایران نظر من همیشه هماهنگ بوده است. می‌توانید به صحبت‌های من در مجمع عمومی سازمان ملل در ماه سپتامبر رجوع کنید. همیشه گفته‌ام ما برجام را داریم و لازم است 3 ستون برای بعد از 2025 به آن اضافه کنیم». مکرون افزود: « برجام نخستین ستون چارچوبی است که تشریح کردم، بنابراین منظور من این نیست که ما از یک توافق به توافقی دیگر می‌رویم، می‌گویم این تنها یک جنبه از مشکل است. من هیچ‌گاه به اندازه ترامپ منتقد برجام نبوده‌ام، چون نظرم این است که می‌توانیم به نحوی مفید بر آن بیفزاییم. صرف‌نظر از تصمیمی که ترامپ بگیرد، من از هم‌اکنون تمایل به همکاری درباره توافقی جدید با 4 ستون دارم که مسائل مطروحه در برجام هم شامل آن می‌شود، بنابراین، این نظرات هماهنگ هستند، منتها ما در هفته‌های گذشته و بویژه امروز توانسته‌ایم درباره جزئیات آن صحبت کنیم».  امانوئل مکرون همچنین اسفند 96 در همایش یک سازمان یهودی در فرانسه ضمن تکرار ادعا‌های مقامات کشورش علیه ایران گفت: فرانسه به همراه متحدانش، آمریکا و انگلیس، در حال انجام اقداماتی علیه فعالیت‌های (موشک) بالستیک ایران در منطقه است. من گفت‌وگو‌های طولانی‌ای با بنیامین نتانیاهو در این‌باره داشته‌ام. ژان ایو لودریان، وزیر خارجه دولت مکرون هم 24 آبان 96 در جریان سفر به عربستان و در نشست خبری مشترک با «عادل الجبیر» گفت: «برنامه موشک‌های بالستیک ایران و مداخلات منطقه‌ای تهران موجب نگرانی ما است».  ساکن 41 ساله کاخ الیزه چندی پیش پس از فرصت 60 روزه ایران به اروپا برای انجام تعهدات 3 کشور اروپایی برجام مجددا طرح 4 ستونی خود را تکرار کرد. مکرون که میزبان ترامپ در سالگرد مراسم یادبود عملیات نرماندی در جنگ جهانی بود، در کنار رئیس‌جمهور آمریکا در پاریس گفت: «فکر می‌کنم ما قطعاً اهداف یکسانی در قبال ایران داریم».  
مذاکرات فرسایشی برای خرید زمان
مرور عملکرد 2 ساله امانوئل مکرون در قبال برجام پس از استقرار در الیزه حاکی از تلاش‌های وی برای ایفای نقش بازیگر مکمل ترامپ در توافق هسته‌ای با ایران است. رئیس‌جمهور فرانسه در شرایطی که دولت روحانی و وزارت امور خارجه هم تصریح کرده‌اند با ادامه این روند خروج ایران از برجام قابل تصور است، این بار با وعده بازگرداندن ترامپ به میز برجام، برای احیای این توافق رو به فروپاشی دست به کار شده است؛ یک سال پیش، آخرین باری که همه به مکرون در سفرش به آمریکا برای نجات برجام امید بسته بودند رئیس‌جمهور فرانسه در دانشگاه «جرج واشنگتن» به برخی خبرنگاران گفت: «اگر شما هم در «دفتر بیضی» کاخ سفید بودید به همین نتیجه می‌رسیدید که ترامپ در برجام نخواهد ماند». شواهد نشان می‌دهد هدف رئیس‌جمهور فرانسه از تماس تلفنی با حسن روحانی، خرید زمان برای آمریکا و شرکای اروپایی‌اش در برجام است تا با کشاندن دوباره ایران به یک مذاکرات فرسایشی و دادن وعده مجدد، گام‌های ایران در کاستن از تعهدات برجامی را متوقف کنند، بلکه در این مدت تحریم‌ها فشار بیشتری وارد کند تا زمینه برای رویای ترامپ و مکرون یعنی یک برجام جدید فراهم شود. با نزدیک شدن به انتخابات 2020 آمریکا، ترامپ پس از اینکه کانال عمان و ژاپن را برای واسطه‌گری به تهران فرستاد و پس از حضور آبه شینزو در تهران و هدف قرار گرفتن پهپاد جاسوسی گلوبال هاوک در آب‌های سرزمینی ایران، چیزی جز افتضاح سیاسی کسب نکرد، دوباره دست به دامان دوست صمیمی‌اش در الیزه شده است. از آنجایی که قرار است دور جدید مذاکرات ایران با 1+4 بزودی از سر گرفته شود، لازم و ضروری است دولت و وزارت امور خارجه همزمان با حضور در این مذاکرات، با قدرت گام‌های بعدی را هم در کاهش تعهدات برجامی بردارند و به وعده‌های مکرون بابت بازگشت آمریکا به برجام کوچک‌ترین اعتنایی نکنند، چرا که اگر قرار باشد ترامپ به برجام بازگردد یعنی یک شکست فاحش سیاسی را پذیرفته و برای کسی که به خاطر انتخابات از درگیری نظامی با ایران صرف‌نظر کرد غیرعقلانی است که به برجام بازگردد. از سوی دیگر ترامپ هیچ‌گونه امتیاز و معافیتی هم به اروپا برای تجارت با ایران نخواهد داد تا کارزار فشار حداکثری‌اش با شکست مواجه نشود. هدف مشترک مکرون و ترامپ خرید زمان است تا ایران در ادامه راه تازه‌ای که در پیش گرفته دچار تردید و تزلزل شود.
 

در یک چرخه بی‌فایده
حسن روحانی، رئیس‌جمهور بارها اعلام کرده است شرط توقف فرآیند کاهش تعهدات ایران در برجام و بازگشت ایران به این توافق، لغو تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران است. اگر این گزاره مبنای تخمین نتیجه مذاکرات ایران و 1+4 قرار گیرد، می‌توان دورنمای واضحی از این شرایط ترسیم کرد. بدون تردید آمریکا هرگز به برجام باز نخواهد گشت، چراکه بازگشت ترامپ به برجام به معنای بی‌اعتباری و ناکارآمدی سیاست دولت او در مسائل سیاست خارجی و مقوله برجام است. بازگشت ترامپ به برجام هزینه‌ای به‌مراتب گزاف‌تر از شروع جنگ نظامی با ایران دارد. از سوی دیگر، حتی اگر ترامپ به برجام بازنگردد ولی بخش عمده‌ای از تحریم‌های خود علیه ایران را لغو کند، در این صورت نیز اعتبار سیاست خارجی دولت آمریکا بشدت مخدوش شده و دیوار تحریم‌ها نیز فرو می‌پاشد. با این حال تنها یک گزینه شانس بیشتری از سایر گزینه‌های غیرمحتمل دارد و آن مجوز ترامپ به اروپایی‌ها برای نادیده گرفتن تحریم‌های آمریکا علیه ایران است. در صورتی که اروپا صادقانه رفتار کرده و به تعهدات خود در برجام بازگردد، آنگاه ایران می‌تواند برجام را با همه هزینه‌هایش تحمل کند. اما آیا ترامپ اجازه بازگشت اروپا به برجام را خواهد داد؟ جواب روشن است. قطعا ترامپ مجوز بازگشت اروپا به برجام را نمی‌دهد، چراکه در این حالت از یک سو بسته فشار آمریکا علیه ایران بی‌خاصیت می‌شود و از سوی دیگر، اعتبار سیاست خارجی دولت آمریکا به دست خود ترامپ در دنیا از بین می‌رود. در این حالت نیز هیاهوی ترامپ و دندان نشان دادن او به ایران درباره برخورد سخت، کاملا بی‌اعتبار می‌شود و اراده تهران را برای استفاده از کارت‌هایش در راستای از بین بردن فشار تحریم بیشتر می‌کند. بنابراین در هر حالتی، دورنمای مذاکرات ایران و 1+4 شبیه به یک بن‌بست است. بر همین اساس تنها تحلیلی که می‌توان از سفر فرستاده مکرون به ایران و مذاکرات آتی ایران و 1+4 داشت این است که آنها به دنبال توقف در فرآیند کاهش تعهدات ایران در برجام هستند؛ توقفی که در تهران، تنها و تنها به شرط لغو تحریم‌ها، دست‌کم توسط کشورهای اروپایی ممکن است. 

دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: اجرای برنامه کاهش مرحله به مرحله تعهدات هسته‌ای، راهبرد غیر قابل تغییر ایران است. به گزارش مهر، «امانوئل بن» مشاور رئیس‌جمهوری فرانسه صبح دیروز با «علی شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و پیرامون سازوکارهای اجرای تعهدات کشورهای اروپایی در برجام و مسائل منطقه‌ای و دوجانبه با وی گفت‌وگو کرد. علی شمخانی در این دیدار با انتقاد از بی‌عملی کشورهای اروپایی برای اجرای تعهدات‌شان در برجام و فقدان اراده کافی برای مقابله با اقدامات تخریبی آمریکا در این توافقنامه چندجانبه اظهار داشت: باتوجه به عدم استفاده اروپا از فرصت یک ساله اجرای تعهدات یک‌طرفه از سوی ایران، تصمیم قاطع کشور ما اجرای تعهدات، متناسب با اقدام متقابل طرف‌‌های دیگر است و زمان انجام اقدامات یک‌طرفه به پایان رسیده است.شمخانی اجرای برنامه کاهش مرحله به مرحله تعهدات هسته‌ای را راهبرد غیرقابل تغییر ایران برشمرد و گفت: این مسیر در چارچوب بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام تا زمان تحقق کامل حقوق ایران ادامه خواهد یافت. امانوئل بن، مشاور دیپلماتیک رئیس‌جمهور فرانسه نیز در این دیدار گفت: من به عنوان میانجی به ایران نیامده‌ام و حامل هیچگونه پیامی از سوی آمریکا برای تهران نیستم.

آیین احیای کارخانه یخچال‌سازی بوژان خرم‌آباد و تحقق تفاهمنامه ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) برای سفارش ساخت ۱۰ هزار دستگاه یخچال در راستای تامین لوازم خانگی و اشتغال‌زایی آسیب‌دیدگان سیل استان لرستان دیروز با حضور عارف نوروزی معاون ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره)، موسی خادمی استاندار لرستان، سیدامیرحسین مدنی مدیرعامل بنیاد اجتماعی احسان و مردم و مسؤولان استانی در این کارخانه برگزار شد. نوروزی با اشاره به خدمت‌رسانی ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) در استان‌های سیل‌زده کشور اظهار کرد: در نخستین سفر ریاست ستاد به استان پس از وقوع سیل در لرستان، چندین مسؤولیت توسط ایشان پذیرفته شد. وی افزود: اهدای ۱۰ هزار بسته لوازم خانگی و توزیع یکهزار راس دام سبک و انعقاد تفاهمنامه با بنیاد مسکن برای بازسازی و ساخت خانه‌های سیل‌زدگان از جمله این مسؤولیت‌ها بود. معاون ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) همچنین با اشاره به پوشش بیمه‌ای سیل‌زدگان توسط بیمه برکت گفت: ۱۰۰ هزار واحد در لرستان تحت پوشش بیمه برکت قرار گرفت. نوروزی در ادامه با مهم خواندن بحث اشتغال تصریح کرد: متاسفانه بحث بیکاری در لرستان جدی است؛ پس از سیل اخیر قراردادی برای تزریق ۱۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان به کارخانه یخچال‌سازی بوژان منعقد کردیم تا از این محصولات در بسته‌های لوازم خانگی ارسالی به سیل‌زدگان استفاده کنیم. وی با بیان اینکه از این یخچال‌ها در جهیزیه ارسالی برای زوج‌های جوان مناطق محروم استفاده می‌شود، ادامه داد: تاکنون نزدیک به ۵ هزار بسته لوازم خانگی بین سیل‌زدگان توزیع شده است و یکهزار راس دام سبک نیز طی 3 روز آینده توزیع خواهد شد. معاون ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) با تاکید بر اینکه لرستان، استان هدف برای محرومیت‌زدایی در ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) است، افزود: در کارخانه بوژان با تکیه بر تولید داخل، محصولی ارزان‌قیمت با کیفیتی مناسب عرضه می‌شود.
 بازگشت به چرخه تولید
مدیرعامل کارخانه یخچال‌سازی بوژان نیز در این مراسم گفت: سال ۹۸ با اعتماد ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره)، توانستیم با یک حرکت جهادی و همت کارکنان مجموعه، ظرف ۴۲ روز به چرخه تولید بازگردیم. کاظمی با اشاره به مشکلات این کارخانه در سال‌های اخیر گفت: خط تولید این کارخانه از سال ۹۲ دچار رکود شد اما توانستیم ساختار اساسی مجموعه را حفظ کنیم. مدیرعامل کارخانه یخچال‌سازی بوژان با بیان اینکه ۱۳۷ نیروی جوان و تحصیلکرده را در این کارخانه جذب کردیم، تصریح کرد: امیدواریم شیفت دوم در این کارخانه راه‌اندازی شود تا ۱۳۷ جوان دیگر صاحب اشتغال شوند. کاظمی عدم نقدینگی و سرمایه در گردش را مشکل صنعت کشور دانست و یادآور شد: باید به‌دنبال جذب سرمایه از نهادهای خدمتگزار باشیم. امیدواریم ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) چراغ امید در این کارخانه را روشن نگه دارد؛ ما نیز به تمام تعهدات‌مان نسبت به ستاد عمل می‌کنیم.
استفاده از تولیدات داخل برای احیای مجموعه‌های خرد
در ادامه این مراسم سیدامیرحسین مدنی، مدیرعامل بنیاد اجتماعی احسان گفت: حتما از تولیدات داخلی استفاده می‌کنیم تا مجموعه‌های خرد احیا شوند. وی با بیان اینکه ۱۵۰ هزار بسته لوازم‌التحریر را برای لرستان در نظر گرفته‌ایم و از ابتدای شهریورماه این بسته‌ها توزیع می‌شود، خاطرنشان کرد: تاکید رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) بر خرید کالای ایرانی است.
احیای کارخانه بوژان، فرصتی نهفته در سیل
موسی خادمی، استاندار لرستان نیز در این مراسم با تشکر از زحمات ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) در خدمت‌رسانی به سیل‌زدگان استان لرستان گفت: آنچه امروز در آیین احیای کارخانه یخچال‌سازی بوژان خرم‌آباد اتفاق می‌افتد، چهره دیگری از سیل است؛ در دل این سیل تهدیدآفرین، فرصت‌هایی نهفته بود و یکی از این فرصت‌ها، احیای این کارخانه است. وی با اشاره به توزیع یکهزار راس دام سبک توسط ستاد در لرستان تاکید کرد: از نخستین مسؤولانی که پس از سیل وارد استان شد، آقای مخبر بود. ایشان از همان ابتدا قول ارسال ۱۰ هزار بسته لوازم خانگی به لرستان را داد. استاندار لرستان در پایان یادآور شد: ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) با نیت خالص به وعده‌هایش عمل کرده است.

گروه اقتصادی: داستان دنبال‌دار رفتارهای ضد و نقیض دولت درباره رمز ارزها گویا پایانی ندارد؛
با وجود اینکه وزیر کشور موضوعات مربوط به رمز ارزها را بر عهده وزارت اطلاعات و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گذاشته بود اما رئیس کل بانک مرکزی درباره تعرفه ارزکاوی دیجیتال سخنان جدیدی اظهار کرد. در واقع شرایط به گونه‌ای شده که فعالان این حوزه روزانه منتظر تصمیمی جدید هستند. به گزارش «وطن امروز»، هر روز شاهد اظهارات جدیدی توسط مسؤولان دولتی درباره رمز ارزها هستیم. آنها حتی ضوابط و قواعد رسمی صادر شده در این حوزه را هم زیر سوال می‌برند. برای مثال معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی هفته گذشته درباره به کار‌گیری رمز ارزها اظهار داشت: خریدوفروش آن در داخل کشور با توجه به مصوبه شورای عالی مبارزه با پولشویی ممنوع است! ناصر حکیمی در ادامه گفت: «نکته صریح اینکه خریدوفروش بیت‌کوین در ایران ممنوع است، در نتیجه مردم نباید وارد این حوزه شوند». این در حالی است که در جلسه سی‌ام شورای عالی مبارزه با پولشویی در تاریخ ۹ دی‌ماه ۱۳۹۶، به‌کارگیری بیت‌کوین (BitCoin) و سایر ارزهای مجازی در تمام مراکز پولی و مالی کشور ممنوع اعلام شده بود، این یعنی دیگر مراکز یا شهروندان می‌توانند از آن استفاده کنند. حتی در پیش‌نویسی که بانک مرکزی درباره رمز ارزها منتشر کرد، هیچ‌گاه ممنوعیت خرید و فروش رمز ارزها نیامده و تنها از کسانی که این کار را می‌کنند خواسته شده است مسؤولیت رفتار خود را بپذیرند و بانک مرکزی را مصون از هرگونه مسؤولیت در این رابطه اعلام کرده است.
ماینرها باید ارز را به کشور بازگردانند
رئیس کل بانک مرکزی که این روزها سخت درگیر بازگشت ارز ناشی از صادرات است، آن را به ارزکاوی هم تعمیم داد. عبدالناصر همتی با تأکید بر ثبات لازم در بازار ارز، گفت: در استخراج رمز ارزها نرخ صادراتی برق باید مبنا باشد و استخراج‌کننده‌ها تعهد بازگشت ارز را به چرخه اقتصادی کشور بدهند. همتی در حاشیه جلسه هیات دولت با بیان اینکه صادر‌کنندگان غیرنفتی در برگشت ارز عملکرد بهتری دارند، افزود: هدف ما ثبات اقتصادی است و شاخص‌های اقتصادی نظیر نرخ کاهنده تورم و بیکاری موید این نکته است. رئیس کل بانک مرکزی درباره رمز ارزها تصریح کرد: از نظر بانک مرکزی فعالیت اشخاص برای ایجاد و اداره شبکه پولی و پرداخت مبتنی بر فناوری «زنجیره بلوک» غیرمجاز است و انتشار رمز ارز با پشتوانه ریال، طلا، فلزات گرانبها و انواع ارز در انحصار بانک مرکزی است. همتی افزود: موضوع استخراج رمز ارزهای جهان‌روا در کمیسیون اقتصادی دولت در حال بررسی است و جهت‌گیری این است که در استخراج این ارزها نرخ صادراتی برق باید مبنا باشد و استخراج‌کننده‌ها تعهد بازگشت ارز را به چرخه اقتصادی کشور بدهند. البته همتی توضیح نداد از چه ابزاری برای بازگشت ارز حاصل از ارزکاوی دیجیتال می‌خواهد بهره بگیرد، آن هم در زمانی که به کلی توانیر در حال تعطیلی این مراکز است. شاید در آینده‌ای نزدیک بانک مرکزی از واحدها ماینینگ بخواهد در سامانه نیما ثبت نام کنند. البته در پیش‌نویس قانونی که بانک مرکزی برای این موضوع منتشر کرده به هیچ‌وجه به این موضوع اشاره‌ای نشده است.
هشدار بانک مرکزی به معامله‌گران رمز ارزها
بانک مرکزی اما دیروز یک بار دیگر ضوابط خود را درباره رمز ارز ابلاغ کرد که طبق آن تشکیل و فعالیت اشخاص برای ایجاد و اداره شبکه پولی و پرداخت مبتنی بر فناوری زنجیره بلوک، غیرمجاز است. در این اطلاعیه آمده است: با استناد به قانون پولی و بانکی کشور (مصوب سال 1351 و اصلاحات بعدی آن) که تولید و انتشار پول رایج و تعیین ابزارهای پرداخت را در انحصار بانک مرکزی قرار داده است، این بانک ضمن تاکید مجدد به فعالان حوزه پولی و بانکی کشور مبنی بر رعایت و اجرای مصوبه مورخ 9/10/96 سی‌امین جلسه «شورای عالی مبارزه با پولشویی» درباره رمز ارزها و با اشاره به مخاطرات ناشی از معرفی و استفاده از رمز ارزها، موارد و نکات زیر را به آگاهی می‌رساند: 1- انتشار رمز ارز با پشتوانه ریال، طلا و فلزات گرانبها و انواع ارز در انحصار بانک مرکزی است.
2- تشکیل و فعالیت اشخاص برای ایجاد و اداره شبکه پولی و پرداخت مبتنی بر فناوری زنجیره بلوک، از نظر این بانک، غیرمجاز محسوب می‌شود. بانک مرکزی حق پیگرد قانونی اشخاصی را که با نادیده گرفتن مقررات، به ایجاد و اداره شبکه اقدام یا نسبت به آن تبلیغ می‌کنند برای خود محفوظ می‌داند.
3- هرگونه ضرر و زیان ناشی از فعالیت بر اساس شبکه‌های پولی و پرداخت مبتنی بر فناوری زنجیره‌ای بلوک و کسب و کارهای مرتبط با آن،‌ متوجه ناشر(ین)،‌ پذیرنده (گان) یا متعاملان آن است.
4- موضوع استخراج رمز ارزهای جهان‌روا و شرایط آن در کمیسیون اقتصادی دولت در حال بررسی است و پس از اتخاذ تصمیمات لازم، ضوابط آن مطابق مقررات و مصوبه فوق ابلاغ می‌شود.
با همه آنچه گفته شد، در پایان یک نتیجه از تمام تناقض‌هایی که مسؤولان دولتی در کلام خود دارند می‌توان یافت؛ آنها هیچ برنامه‌ای در حوزه رمز ارزها ندارند و مجبورند در برابر اصرار افکار عمومی به دلیل داشتن وظیفه‌ اجتماعی اظهار نظری کنند که خودشان هم معنی سخنانی را که می‌گویند نمی‌دانند.

یک روز پس از هشدار صریح رئیس ستادکل نیروهای مسلح مبنی بر اینکه اقدام انگلیس در توقیف نفتکش ایرانی بدون پاسخ نخواهد ماند، رئیس‌جمهور نیز انگلیسی‌ها را آغازگر ناامنی در دریاها نامید و توقیف نفتکش حامل نفت ایران را اقدامی سخیف و احمقانه خواند. به گزارش «وطن‌امروز»، یک هفته از توقیف نفتکش حامل نفت ایران در تنگه جبل‌الطارق به دست نیروی دریایی انگلیس می‌گذرد؛ اقدامی که به تصریح سرپرست وزارت خارجه اسپانیا، در پی درخواست آمریکا از بریتانیا انجام شده و اقدامی بر خلاف تمام قوانین و مقررات بین‌المللی در حوزه آبراه‌‌های بین‌المللی است. هر چند وزارت امور خارجه در این مدت 3 بار سفیر انگلیس در تهران را احضار کرده است اما تداوم توقیف نفتکش ایرانی نشان می‌دهد انگلیس در کانال دیپلماسی اعتباری برای اعتراض ایران قائل نیست. با این حال به نظر می‌رسد هشدارهای دیروز رئیس ستادکل نیروهای مسلح فضایی جدید را در قبال این موضوع پدید آورده است. سرلشکر باقری 2 روز پیش توقیف نفتکش حامل سوخت ایران از سوی انگلیس در آب‌های بین‌المللی را اقدامی تلافی‌جویانه و در پاسخ به اقدام شجاعانه نیرو‌های مسلح علیه پهپاد متجاوز دشمن دانست و تأکید کرد: این اقدام بدون پاسخ نخواهد ماند و به شکل مقتضی و در زمان و مکانی مناسب، پاسخ این اقدام ذلت‌بار، مدنظر قرار خواهد گرفت. در همین راستا، روز گذشته حسن روحانی هم سکوت یک هفته‌ای خود در این‌باره را شکست و بشدت از انگلیسی‌ها انتقاد کرد. روحانی که در جلسه هیأت دولت سخن می‌گفت در این‌باره اظهار داشت: دشمن به دنبال ایجاد ناامنی در منطقه است و از این رو به فضای کشورمان تجاوز کرد که البته با پاسخ قاطع مواجه شد و از سوی دیگر به طور نیابتی، نفتکش ایرانی را توقیف کردند که کار بسیار سخیف و غلطی انجام دادند. وی در ادامه افزود: انگلیسی‌ها در آب‌های سرزمینی اسپانیا به ناروا این کشتی را توقیف کردند، در حالی که خودشان در این سرزمین و منطقه جبل‌‌الطارق اشغالگر هستند، چرا که این سرزمین متعلق به اسپانیا است و دولتی اشغالگر که به ناروا در این منطقه حضور دارد این کار سخیف را انجام داده است و این در حالی است که مردم اسپانیا هم از این کار انگلیس اعلام انزجار کردند. رئیس‌جمهور با بیان اینکه اقدام انگلیسی‌ها کاری بسیار سخیف، غلط و اشتباه بود و به زیان آنهاست، تصریح کرد: همه باید تلاش کنیم در سطح جهان، خطوط کشتیرانی از امنیت کامل برخوردار باشد و به انگلیسی‌ها گوشزد می‌کنم که شما آغازگر ناامنی در دریاها هستید و تبعات آن را بعداً درک خواهید کرد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، روحانی اظهار داشت: البته ممکن است انگلیسی‌ها به دستور آمریکا یا آنچه گروه «ب» نامیده می‌شود این کار را کرده باشند که البته باز هم اقدام غلط و اشتباهی است، ضمن اینکه می‌دانیم در داخل انگلستان شرایط انسجام ندارد و به‌هم‌ریخته است و دولت و پارلمانی به‌طور منسجم وجود ندارد. اما در عین این سراسیمگی و به‌هم‌ریختگی، توقیف کشتی نفتکش ایرانی کاری احمقانه بود.
16 ماه به اروپا فرصت دادیم
روحانی در ادامه گریزی هم به بدعهدی‌‌های اروپایی‌ها زد و تاکید کرد که گام‌‌های ایران در زمینه کاهش تعهدات هسته‌ای تصاعدی خواهد بود. رئیس‌جمهور با بیان اینکه اروپایی‌ها هم از اینکه ایران برخی تعهدات خود را طبق برجام کنار گذاشته اظهار نگرانی می‌کنند، خطاب به آنان گفت: شما نمی‌خواهد نسبت به ایران نگران باشید، نگرانی شما باید از آمریکا باشد که کل این تعهد و برجام را زیر پا گذاشته و تمام تعهدات بین‌المللی را متزلزل کرده است. روحانی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در چارچوب برجام و توافق حرکت می‌کند و ساختارشکن نیستیم و ساختار برجام را برهم نزدیم، ما 14 ماه به شما فرصت دادیم و باز هم با اقدام جدید خود 2 ماه دیگر فرصت دادیم و اقدامات ایران کاملاً صحیح، درست و در چارچوب قانون است. رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه امروز گام‌های ما در زمینه برجام تدریجی اما تصاعدی خواهد بود، خطاب به آمریکایی‌ها گفت: اگر در گفتار خود صادق هستید، باید کل تحریم‌ها را کنار بگذارید و از ملت ایران به خاطر اقدامات غلط و نادرستی که انجام داده‌اید، عذرخواهی کرده و به تعهدات خود بازگردید. در آن صورت شرایط متفاوت خواهد بود اما بی‌تردید زمانی که خرمشهر در اشغال است با کسی صحبت نمی‌کنیم.
پیشنهاد آزادی نفتکش قبل از مذاکرات
با اظهارات دیروز روحانی درباره نفتکش حامل نفت ایران، حالا به نظر می‌رسد باید منتظر اقدامات بیشتر و جدی‌‌‌‌‌‌تر دولت و بویژه وزارت امور خارجه در این زمینه باشیم. بویژه با توجه به این موضوع که تنها اقدام این وزارتخانه طی یک هفته گذشته یعنی احضار چندباره سفیر انگلیس در تهران بی‌نتیجه بوده است. در این‌باره لازم است تا پیش از جلسه آتی وزرای خارجه 1+4، وزارت امور خارجه آزادی این نفتکش را به جد پیگیری کند. اروپایی‌ها طی 2 ماه گذشته و پس از شروع راهبرد جدید ایران مبنی بر کاهش تعهدات هسته‌‌‌ای، از طرق مختلف پیگیر بودند تا این روند متوقف شود. تماس چند روز پیش مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه با روحانی و درخواست مهلت 9 روزه برای برگزاری جلسه وزرای خارجه کشورهای باقی مانده در برجام در همین راستا صورت گرفته است. با این حساب و نظر به اهمیت نشست یادشده برای اروپایی‌ها، پیگیری جدی آزادی نفتکش ایرانی تا 24 تیر می‌تواند اقدامی موثر قلمداد شود. ظریف دیروز در حاشیه جلسه هیأت دولت در سخنانی که به نظر می‌رسد در واکنش به مطالب برخی رسانه‌‌های منتقد دولت بیان شده، گفت وزارت امور خارجه راهی جز توئیت و احضار سفرا ندارد. گره زدن جلسه آتی وزرای خارجه 1+4 به آزادی نفتکش ایرانی یک پیشنهاد عملیاتی و موثر به محمدجواد ظریف و وزارت امور خارجه است.

گروه بین‌الملل: رئیس‌جمهور آمریکا تلاش‌های بی‌وقفه‌ای را برای خروج انگلیس از اتحادیه اروپایی در دستور کار خود داشته است. او با «نایجل فراژ» رهبر مخالفان اتحادیه اروپایی که رنگ انتخاباتی‌اش هم بنفش بود، دیدارهای متعددی را انجام داد تا نشان دهد تا چه اندازه به یک فالانژیست ایمان دارد. دونالد ترامپ که با فراژ به جایی نرسید، به ساختار حزب محافظه‌کار انگلیس با تیکه‌پرانی به نخست‌وزیر این کشور «ترزا می» ‌حمله کرد و در مقابل، به حمایت از بوریس جانسون پرداخت. ماجراجویی‌های ترامپ در انگلیس با یک‌ ایمیل وارد مرحله جدیدی شد که در نهایت هم منجر به استعفای سفیر انگلیس در آمریکا شد. این استعفای دستوری نشان می‌دهد انگلیس تا چه اندازه زیر فشارهای آمریکا سر خم می‌کند و دولت این کشور نمی‌تواند از مواضع آشکار و پنهان خود در روابط خارجی‌اش دفاع کند، چرا که ترامپ بی‌ثبات قادر است تمام مناسبات را در روابط خارجی این کشور به هم بریزد. در همین راستا ‌نخست وزیر انگلیس در واکنش به استعفای «کیم داروش» سفیر بریتانیا در آمریکا گفت: از این مساله متاسف هستم که سفیر بریتانیا در ایالات متحده احساس کرده است باید از این سمت استعفا کند. ترزا می در ادامه افزود: مقام‌های رسمی باید قادر باشند مشورت کامل و رک و صریح بدهند. به نظر می‌رسد حمایت‌های ترزا می ‌از سفیر انگلیس در آمریکا چندان هم نتیجه بخش نبوده است. در همین حال اما جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر نیز شیوه برخورد با سفیر را «فراتر از ناعادلانه» و «غلط» خواند و گفت: «این فرد خدمات خوب و قابل ستایشی داشته است. تمام پارلمان باید با تاسف این فرد که مجبور به استعفا شده است، شریک باشند». پس از افشای پیام‌های محرمانه کیم داروش، سفیر انگلیس در آمریکا مبنی بر انتقاد شدید از دونالد ترامپ و دولت وی، رئیس‌جمهور آمریکا هرگونه تماس با وی را قطع کرده بود. اطلاعات فاش شده نشان می‌دهد داروش در تماس‌های تلفنی به دولت انگلیس هشدار داده ریاست جمهوری ترامپ ممکن است با بی‌آبرویی پایان یابد و تنش‌های کاخ سفید را به «چاقوکشی» تشبیه کرده است. یک منبع دولتی انگلیس در مصاحبه با سی‌ان‌ان تایید کرد یادداشت‌های منتشره که مربوط به سال ۲۰۱۷ تاکنون می‌شود، معتبر است. پیام‌های محرمانه درز پیدا کرده که توسط روزنامه دیلی‌میل منتشر شده، نشان می‌دهد کیم داروش با ارسال پیام‌هایی محرمانه‌، دونالد ترامپ و دولتش را بی‌منطق ارزیابی کرده و سیاست‌های وی در قبال ایران را پر از هرج و مرج توصیف کرده است. او در این پیام‌ها دونالد ترامپ را فردی بی‌منطق، متزلزل و بی‌کفایت دانسته است. رئیس‌جمهور آمریکا نیز با انتشار 2 پیام در توئیتر خطاب به کیم داروش نوشت: «سفیر گیجی که انگلیس به آمریکا تحمیل کرده، کسی نیست که ما از بودن وی خوشحال باشیم. او آدم خیلی احمق و نادانی است». داروش در نامه‌ای که به وزارت خارجه انگلیس داده است به توهین‌های دونالد ترامپ اشاره کرده و گفته با این شرایط غیرممکن است که بتوانم به انجام وظایفم ادامه دهم. حالا باید منتظر بود و دید مناسبات دو سوی آتلانتیک به کدام سو می‌رود اما مساله مهم در حال حاضر این است که انگلیس فشارهای شدیدی را از سوی آمریکا تحمل می‌کند و قادر نیست موضع‌گیری‌ای بر اساس واقعیت‌ها در سیاست‌های اعلامی خود داشته باشد. در سیاست‌های پنهانی انگلیس برداشت از رفتار ترامپ و دیگر افراد کابینه موقت او کاملا مشهود است. گاردین در همین رابطه می‌نویسد: سایمون مک‌دونالد، رئیس سرویس دیپلماتیک وزارت خارجه انگلیس استعفای کیم داروش، سفیر انگلیس در آمریکا را پذیرفت. گاردین به نقل از مک‌دونالد نوشت: در پاسخ به نامه استعفای داروش و از جانب سرویس دیپلماتیک با تاسف عمیق شخصی، استعفای وی را می‌پذیریم. وی در ادامه گفت: نخست وزیر، وزیر خارجه و تمام اعضای دولت در کنار شما ایستاده‌اند. ما هدف یک افشای شرورانه اطلاعات قرار گرفته‌ایم. شما فقط کار خود را انجام داده‌اید. من درک می‌کنم که شما می‌خواهید این فشار را از روی خانواده و همکاران‌تان در سفارت بردارید. از اینکه به دیگران بیشتر از خودتان فکر می‌کنید از شما تقدیر می‌کنم. روزنامه گاردین نوشته است، در متن استعفانامه داروش آمده است: «از زمان درز اسناد رسمی از سفارت انگلیس در آمریکا حرف و حدیث‌های زیادی درباره پست من و ادامه حضور من به عنوان سفیر مطرح شده است. من به این سخنان خاتمه می‌دهم. شرایط کنونی، ایفای نقشم را آنطور که دوست دارم غیر ممکن می‌کند». حالا باید دید دو سوی آتلانتیک و پسر عموهای آنگلوساکسونی  تا چه اندازه بحران در روابط دوجانبه خود را می‌پذیرند. مساله‌ای که نباید از نظر دور داشت آن است که انگلیس در حال حاضر بدون اتحادیه اروپایی و بدون آمریکا قادر نیست حیات سیاسی بین‌المللی خود را حفظ کند و به دنبال یافتن راهی است که ترامپ و دولت بی‌ثبات او آن را بپذیرند، به همین جهت حاضر به هر کاری برای خوش‌خدمتی به دولت آمریکاست.
 

گروه اجتماعی: رئیس پلیس راهور ناجا روز گذشته بار دیگر موضوع کاهش سقف سرعت خودروها در جاده‌ها را مطرح و اعلام کرد با توجه به زیاد بودن میزان کشته‌ها در جاده‌ها آمادگی این را داریم 10 کیلومتر بر ساعت سرعت در جاده‌ها را کاهش دهیم، البته وی از خودروسازان بشدت انتقاد کرد.
سردار هادیانفر تصریح کرد: امروز توسعه انضباط ترافیکی به عنوان یک برنامه محوری، یک ابلاغ و تدوین روشن فرمانده نیروی انتظامی به پلیس راهور است و همچنین کاهش تصادفات و جان‌باختگان، جزو برنامه‌های جدی ما در همین راستا قرار گرفته است. وی بیان کرد: طرح‌های عملیاتی برای این حوزه در دستور کار است و استفاده از بازرسان نامحسوس و گشت‌های نامحسوس به عنوان جدی‌ترین وسایل طرح ما قرار می‌گیرد. ما گشت‌های مخصوص را به همراه گشت‌های آشکار و گشت‌های نامحسوس برای کنترل ترافیک در جاده‌ها مستقر می‌کنیم.  رئیس پلیس راهور ناجا افزود: رانندگان ما بویژه رانندگان حرفه‌ای‌مان، شرطی شده‌اند؛ به محض آنکه ماشین پلیس را می‌بینند، سرعت خود را کاهش می‌دهند و پس از آنکه از خودروی پلیس عبور می‌کنند، به سرعت خود می‌افزایند. گشت‌های نامحسوس برای این است که این اتفاق دیگر رخ ندهد و ما بتوانیم به این وسیله تعداد تصادفات و به تبع آن تعداد کشته‌ها را کاهش دهیم. رئیس پلیس راهور ناجا گفت: تلاش می‌کنیم بتوانیم حداقل ۱۰ کیلومتر سرعت را در جاده‌های خطرناک کاهش دهیم. هادیانفر تصریح کرد: ۱۰ هزار و ۵۸۵ نقطه حادثه‌خیز در جاده‌های کشور وجود دارد که ۵۶ درصد تصادفات را به خود اختصاص داده است. اگر وزارت راه مشکل این نقاط حادثه خیز را برطرف کند ۵۶ درصد تصادفات کاهش می‌یابد. رئیس پلیس راهور ناجا بیان کرد: استفاده از تلفن همراه، جدی‌ترین عامل عدم توجه به جلو است که باید به این موضوع هم دقت ویژه‌ای شود. هادیانفر اضافه کرد: حوزه استقرار و فعالیت گشت‌های نامحسوس در محورهای اصلی و پرخطر است؛ در بزرگراه‌ها، آزادراه‌ها و اتوبان‌ها، محورهای خلوت و جاده‌ها. در محورهایی که بیشترین تلفات در آنجا رخ خواهد داد، گشت‌های نامحسوس ما مستقر می‌شوند. وی با بیان اینکه وظیفه کاهش کشته صرفاً با پلیس نیست، بلکه پلیس یک سازمان از ۳۳ سازمان موجود در کشور است، گفت: همه دستگاه‌ها در کاهش تصادفات نقش دارند. رئیس پلیس راهور ناجا گفت: وزارت راه‌وشهرسازی، شهرداری‌ها، رسانه‌های جمعی، صداوسیما، بیمه مرکزی و وزارت بهداشت باید همگی پای کار بیایند. امروز ۶ درصد از کشته‌های تصادفات در حال انتقال به بیمارستان‌هاست.  هادیانفر با بیان اینکه ۴۳ درصد از مجروحان تصادفات در مراکز درمانی و طی درمان فوت می‌کنند، افزود: ۴۹ درصد کشته‌ها مربوط به وزارت بهداشت است و باید به این موضوع رسیدگی شود. وی ادامه داد: اگر مشکل ۱۰ هزار و ۵۸۵ نقطه حادثه‌خیز برطرف شود، ۵۶ درصد تصادفات کاهش پیدا می‌کند، البته در این نقاط، ما تصادفات پرتکرار داریم. هادیانفر با بیان اینکه ۹۲ درصد از تصادفات به عامل انسانی بازمی‌گردد، گفت: عامل انسانی نیازمند آموزش است. همه دستگاه‌ها باید در حوزه آموزش و تغییر رفتار کمک کنند. وی خاطرنشان کرد: بیمه مرکزی حاضر است برای هر جان‌باخته ۲۶۰ تا ۳۱۰ میلیون تومان بپردازد ولی کاهش کشته در دستور کارش نباشد.
 رئیس پلیس راهور ناجا: پراید و پژو RD نباید در جاده‌ها تردد کنند
رئیس پلیس راهور ناجا گفت: امروز سهم خودروسازها در تصادفات کم نیست، چرا که ارابه مرگ تولید می‌کنند؛ پراید و پژو آردی نباید در جاده‌های کشور تردد کنند. هادیانفر در رزمایش بزرگ گشت‌های نامحسوس در دانشگاه علوم انتظامی امین اظهار کرد: امروز 44 میلیون راننده، 33 میلیون وسیله نقلیه، هزار و 407 شهر و 217 هزار کیلومتر جاده‌ در کشور وجود دارد که بالای 45 هزار کیلومتر از جاده‌ها اصلی است. وی توسعه انضباط ترافیکی و کاهش تصادفات و جان‌باختگان را جزو برنامه‌های جدی پلیس راهور برشمرد و گفت: استفاده از بازرسان و گشت‌های نامحسوس در دستور کار پلیس راهور است، این ظرفیت برای 10 استان کشور که بیش از 56 درصد تصادفات را به خود اختصاص داده‌اند، استفاده می‌شود. هادیانفر ابراز کرد: استفاده از پهپادها که بتوانند لحظه به لحظه وضعیت ترافیکی را گزارش کنند، در دستور کار است، امروز رانندگان به‌محض رؤیت گشت محسوس سرعت خود را کاهش داده و پس از عبور از آن مجدداً سرعت می‌گیرند که گشت‌های نامحسوس باعث کنترل این رفتارها می‌شود. رئیس پلیس راهور ناجا با بیان اینکه 82 درصد علل اصلی تصادف به 4 عامل سرعت و سبقت غیرمجاز، عدم توجه به جلو و خستگی و خواب‌آلودگی بازمی‌گردد، تصریح کرد: وظیفه کاهش کشته صرفاً با پلیس نیست و 33 دستگاه در این زمینه نقش دارند. وی با انتقاد جدی از خودروسازها نیز گفت: امروز سهم خودروسازها کم نیست، ارابه مرگ تولید می‌کنند؛ پراید و پژو RD نباید در جاده‌های کشور تردد کنند و خودروسازها باید خودروی ایمن تولید کنند.

محمدرضا تقوی‌پور* : با پیروزی انقلاب اسلامی، آمریکا و کشورهای همپیمان آن همواره تحریم را به‌عنوان یکی از ابزارهای اصلی تغییر رفتار ایران به کار گرفته‌اند. این تحریم‌ها به‌طور عمده با بهانه ۳ موضوع کلیدی و راهبردی «انرژی هسته‌ای»، «سامانه‌های موشکی» و «حقوق بشر» اعمال شده است. با توجه به اینکه افکار عمومی داخلی، درباره 2 موضوع نخست، غالباً موافق موضع جمهوری اسلامی ایران بوده است، هجمه رسانه‌ای کشورهای غربی برای توجیه تحریم‌ها عمدتاً معطوف به افکار عمومی جهانی بوده و در اقناع ایرانیان توفیق چندانی نداشته است؛ اما موضوع پرونده‌های حقوق بشری به دلیل داشتن پتانسیل ایجاد همدردی در مردم و همچنین به علت بی‌اطلاعی عموم مردم از منافع اجرای مجازات مجرمان، در قیاس با 2 موضوع گذشته، بیشتر مورد توجه رسانه‌های ماهواره‌ای برای تحت تأثیر قرار دادن افکار عمومی داخلی واقع شده، به‌طوری‌ که موضوع حقوق بشر همواره به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و پربسامدترین موضوعات مورد بحث و بررسی در این رسانه‌ها بوده است. شبکه‌های ماهواره‌ای همیشه تلاش کرده‌اند جمهوری اسلامی را به دلیل اجرای مجازات مجرمان مورد حمایت غرب، محکوم کنند؛ موضوعی که باعث فاصله گرفتن مردم از حاکمیت در بلندمدت می‌شود و باید برای مقابله با آن چاره‌ای اندیشید. بی‌تردید کشف و شناسایی تکنیک‌های مورد استفاده رسانه‌های بیگانه در موضوع پرونده‌های حقوق بشری می‌تواند قدم بزرگی در کمک به رسانه‌های داخلی برای انتخاب راهکارهای مطلوب مقابله با تحت تأثیر قرار دادن افکار عمومی داخلی باشد. از میان شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان، بررسی و تحلیل اخبار پرونده‌های حقوق بشری در شبکه بی‌بی‌سی فارسی، بیشترین اطلاعات را در اختیار فعالان رسانه‌ای می‌گذارد، چراکه این شبکه از سویی پرمخاطب‌ترین شبکه خبری ماهواره‌ای فارسی‌زبان است و در مقایسه با دیگر شبکه‌ها، بر طیف گسترده‌تری از مخاطبان تأثیر می‌گذارد و از سوی دیگر بی‌بی‌سی فارسی به گواه تحلیلگران و پژوهشگران، حرفه‌ای‌ترین رسانه خبری فارسی‌زبان خارجی است و شناسایی تکنیک‌های استفاده‌شده از سوی این شبکه، راهنمایی جامع و کامل است که تکنیک‌های مورد استفاده دیگر رسانه‌ها را نیز شامل می‌شود. روند جریان‌‌سازی در مجموعه رسانه‌ای بی‌بی‌سی فارسی بدین‌گونه است که تیم فکری این مجموعه ابتدا محورهای مورد نظرش را به شکل مکتوب در وب‌سایت بی‌بی‌سی منتشر می‌کند و چندی بعد این محورها در قالب مستند و گزارش‌های خبری از طریق تلویزیون این شبکه پخش می‌شود. لذا برای شناسایی مهم‌ترین محورهای محتوایی مجموعه بی‌بی‌سی فارسی، رصد و تحلیل وب‌سایت این شبکه منبعی غنی و جامع محسوب می‌شود. در میان پرونده‌های حقوق بشری مورد تأکید بی‌بی‌سی فارسی، پرونده‌های «نرگس محمدی»، «نازنین زاغری»، «امید کوکبی» و «محمدعلی طاهری» در زمره پربسامدترین‌هاست. این شبکه با پوشش جزئی‌ترین موارد مطرح‌شده در این پرونده‌ها از ابتدای تشکیل تاکنون، نشان داده که چه اهمیتی برای آنها قائل است. این رسانه تاکنون نزدیک به 200 بار در وب‌سایت خود به این پرونده‌ها پرداخته است. هر یک از پرونده‌های ذکرشده با نظر کارشناسان حوزه رسانه انتخاب شده‌اند. به اعتقاد ایشان با توجه به موضوع متفاوت هر یک از این پرونده‌ها، بررسی تجمیعی آنها می‌تواند نتایج جامع و چندبعدی را در پی داشته باشد. لذا در این پژوهش به دنبال شناسایی تکنیک‌های جریان‌سازی بی‌بی‌سی فارسی در موضوع پرونده‌های حقوق بشری بودیم.
* کارشناس ارشد مدیریت رسانه
روش‌شناسی
این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. تحلیل محتوای کیفی را می‌توان روش تحقیقی برای تفسیر ذهنی محتوایی داده‌های متنی از طریق فرآیندهای طبقه‌بندی نظام‌مند، کدبندی و تم‌سازی یا طراحی الگوهای شناخته‌شده دانست. رویکردهای عمده روش تحلیل محتوای کیفی شامل رویکردهای استقرایی و قیاسی است که در این پژوهش از شیوه ترکیبی قیاسی- استقرایی استفاده شده است. در این رویکرد، ضمن استفاده از چارچوب‌های نظری پیشین، شیوه‌های جدید نیز به موارد قبلی افزوده می‌شود. در این پژوهش، موارد انتخاب شده برای بررسی با نظر خبرگان حوزه رسانه برگزیده شدند. همچنین به‌منظور دسترسی به اطلاعات کامل و جامع، وب‌سایت بی‌بی‌سی فارسی به‌عنوان جامعه مورد بررسی انتخاب شد. به‌منظور جامعیت نتایج، 195 گزارش این وب‌سایت، مرتبط با موضوع پژوهش، در بازه زمانی حدوداً 8 ساله تمام‌شماری شد. طی این روند بیش از 303 کد به دست آمد که در 53 مقوله جای گرفت.
 داده‌های پژوهش
در این بخش، به‌منظور آشنایی خوانندگان با روند ارائه مطلب از سوی بی‌بی‌سی، کدهای اولیه به‌دست‌آمده از پژوهش ارائه می‌شود. آنچه در زیر آمده، ویژگی‌های ذاتی سوژه‌‌های مورد نظر بی‌بی‌سی یا عباراتی است که این رسانه عینا درباره سوژه‌هایش بیان کرده است.

نرگس محمدی
جوان بودن چهره رسانه‌ای، قلم شیوا، گفتار بلیغ، زن بودن، وضعیت نامناسب جسمانی به دلیل بیماری آمبولی ریه، اختلالات عصبی و فلج عضلانی، محکومیت سیاسی همسر محمدی، زندگی همسر محمدی در فرانسه به دلیل محکومیت سیاسی، داشتن فرزندان خردسال دوقلو، بیماری یکی از فرزندان، معرفی حاکمیت به‌عنوان عامل دوری محمدی از فرزندان، نایب‌رئیسی کانون مدافعان حقوق بشر، ریاست هیأت اجرایی شورای ملی صلح، برنده جایزه کمیته علمی بنیاد الکساندر لانگر، تصویرسازی منفی از عوامل انسانی قوه‌قضائیه و نقض حریم بیماران زندانی، ایجاد تقابل میان مردم و قوه‌قضائیه، پوشش مفصل حمایت‌های اشخاص و نهادهای معتبر خارجی (همچون اتحادیه اروپایی و وزارت خارجه ایالات ‌متحده آمریکا)، ترسیم چهره‌ای قهرمان‌گونه، به کار بردن القابی چون فعال حقوق بشر، حامی حقوق زندانیان سیاسی، دموکراسی‌خواه، مدافع آزادی بیان و فعال مدنی، ترسیم چهره‌ای خیرخواه، روایت از زاویه نگاه کودکان خردسال، روایت از زاویه نگاه نرگس محمدی به‌عنوان یک مادر، ارائه تصویری غیرعقلانی از مقامات قضایی حکومت، دامن زدن به شکاف‌های سیاسی، جنسیتی و مذهبی موجود، تجاوز قوه‌قضائیه به حریم بانوان مسلمان، تبعیض آشکار و سخت‌گیری‌های افراطی علیه زنان زندانی سیاسی- عقیدتی، ایجاد شرایط سخت برای زنان و لزوم تغییر شرایط برای زنان، حمایت نرگس محمدی از لغو اعدام چند فرد اهل سنت
امید کوکبی
شرایط نامساعد جسمی و مبتلا بودن به سرطان کلیه در عین جوانی، اقلیت‌های قومی و مذهبی، ترکمن، سنی مذهب، رتبه 29 در کنکور سراسری سال 79 در رشته ریاضی، کسب رتبه سوم المپیاد علمی شیمی ایران، دریافت لوح تقدیر از رهبر ایران به ادعای وکیل کوکبی، تحصیل در دانشگاه صنعتی شریف و بارسلون اسپانیا، تحصیل در دانشگاه تگزاس آمریکا در رشته فیزیک اتمی و در مقطع دکترا، دامن زدن به اختلافات قومی و مذهبی و همچنین ایجاد شکاف میان جامعه علمی و حاکمیت، پوشش اخبار نامه کوکبی به رئیس‌جمهور، نامه 18 برنده جایزه نوبل به رهبر انقلاب و تبدیل شدن موضوع امید کوکبی به ترند نخست دنیا در توئیتر، حمایت انجمن فیزیکدانان آمریکا، مدیر بخش خاورمیانه دیده‌بان حقوق بشر و انجمن گسترش علوم آمریکا از کوکبی، گرفتن اعتراف اجباری، ممانعت از دسترسی به مراقبت‌های پزشکی ضروری، قطع ارتباط زندانی با خانواده و خوف، ترس، اکراه، تهدید و سلول انفرادی، زندانی شدن کوکبی به دلیل امتناع از همکاری با مراکز تحقیقات نظامی جمهوری اسلامی ایران و دست‌های فراقانونی برای زندانی کردن او

محمدعلی طاهری
بنیانگذاری عرفان حلقه، شهرت قابل‌توجه، بیان گیرا، حمایت مقطعی حاکمیت از وی و تعداد قابل‌توجه حامیان جوان در داخل و خارج با ظرفیت کمپین‌سازی، تقابل جمهوری اسلامی با آیین‌های معنوی متفاوت با مفاهیم سنتی اسلام، ترسیم چهره‌ای سنتی و متحجر از حاکمیت، برچسب زدن جمهوری اسلامی به رقبا، پیشنهاد اعتراف طاهری به ارتباط با آمریکا به‌ منظور رهایی از اعدام

نازنین زاغری
زن بودن، جوانی، داشتن همسری بریتانیایی، مادر فرزندی خردسال، دوتابعیتی بودن، عضویت در بنیاد خیریه رویترز، مراقبت‌های پزشکی ناکافی، عدم دسترسی به وکیل، ظالمانه بودن حکم صادر شده، گرفتن اعترافات اجباری، جدا کردن مادر از فرزند، نقض حقوق زندانیان سیاسی زن، اعلام آزادی مشروط زاغری در ازای دریافت پول از سوی بریتانیا توسط مسؤولان جمهوری اسلامی، حمایت نخست‌وزیر انگلستان، مدیر بنیاد تامسون رویترز و سازمان حقوق بشری عفو بین‌الملل از زاغری، دغدغه‌ای بین‌المللی، بهره‌گیری از مقدسات و عواطف مخاطب، پوشش اقدامات زاغری در قالب فعالیت خیریه، محکوم کردن حاکمیت به دلیل جدایی متهم از فرزند، مادر، همسر و خواهر

بحث و نتیجه‌گیری
نتایج حاصل از بررسی یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد گزارش‌های شبکه بی‌بی‌سی فارسی، مرتبط با موضوع پژوهش را می‌توان در 2 بخش «انتخاب سوژه‌های جریان‌ساز» و «تکنیک‌های جریان‌سازی» دسته‌بندی کرد. در بخش انتخاب سوژه‌های جریان‌ساز تعداد 62 کد و در بخش تکنیک‌های جریان‌‌سازی بیش از 241 کد شناسایی شد که درمجموع حدود 303 کد اولیه را شامل می‌شود.
در بخش انتخاب سوژه‌های جریان‌ساز، پژوهشگر به دنبال دلایل انتخاب این سوژه‌ها از سوی بی‌بی‌سی فارسی بوده است. به‌ عبارت ‌دیگر، این دلایل، «ارزش‌های خبری» ویژه بی‌بی‌سی در پرونده‌های حقوق بشری هستند. نتیجه‌گیری از یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد این رسانه به علل خاصی روی پرونده‌های مذکور تمرکز کرده است. به نظر می‌رسد بی‌بی‌سی دارای پازلی طراحی‌شده از وضع مطلوب بازنمایی پرونده‌های حقوق بشر از منظر خود است و در انتخاب سوژه‌هایش سعی می‌کند اجزای این پازل را تکمیل کند. در ادامه با بررسی موردی این سوژه‌ها، پازل طراحی‌شده این شبکه بازمهندسی شده است.
نتایج پژوهش نشان می‌دهد بی‌بی‌سی فارسی در انتخاب نرگس محمدی به‌عنوان پربسامدترین سوژه خود در پرونده‌های حقوق بشری، هدفمند عمل کرده است. وی به دلایلی همچون شرایط ویژه جسمی و خانوادگی‌اش، پتانسیل تحریک احساسات و عواطف عمومی را داراست. از طرفی او یک زن است و پوشش اخبار محکومیت‌های او می‌تواند انگاره تقابل قوه‌قضائیه (به‌‌مثابه نماینده جمهوری اسلامی) با حقوق زنان را ایجاد کند؛ انگاره‌ای که سال‌هاست از سوی مخالفان حاکمیت مبنی بر پایمال شدن حقوق زنان از سوی اسلام تبلیغ و ترویج می‌شود.
از سوی دیگر نرگس محمدی به‌عنوان یک وکیل و همچنین به‌عنوان نایب‌رئیس کانون مدافعان حقوق بشر، سوژه مناسبی برای نمایش تقابل جمهوری اسلامی با قوانین حقوق بشری است. روایت تقابل یک حقوقدان با قوه‌قضائیه می‌تواند مجموعه نظام قضایی کشور را زیر سؤال ببرد، چراکه در اینجا سوژه انتخابی دارای تخصص مرتبط با موضوع است و همین نکته باعث تقویت انگاره موردنظر بی‌بی‌سی است.
درباره دلایل انتخاب نازنین زاغری نیز باید گفت وی به دلیل دوتابعیتی بودن نماینده خوبی برای دوتابعیتی‌ها و ایرانیان خارج از کشور است. بی‌بی‌سی با انتخاب این سوژه به دنبال نمایش برخورد حاکمیت با ایرانیان خارج از کشور است. از سوی دیگر نازنین زاغری همچون نرگس محمدی دارای شرایط ویژه خانوادگی است. به‌علاوه او نیز یک زن است و مواردی که درباره نرگس محمدی بیان کردیم درباره وی نیز صادق است.
امید کوکبی اما دارای خصوصیاتی است که می‌تواند بخش‌های دیگری از پازل انگاره‌سازی بی‌بی‌سی از جمهوری اسلامی را تکمیل کند. وی در گزارش‌های این شبکه به دلیل داشتن شرایط برجسته علمی در جایگاه نماینده علم و پیشرفت در مقابل تحجر حاکمان گذاشته می‌شود. به ‌بیان ‌دیگر، انگاره تقابل علم و دین و تقابل جمهوری اسلامی با پیشرفت به‌وسیله انتخاب کوکبی تقویت می‌شود؛ انگاره‌ای که از آن با عنوان ایران سیاه- غرب طلایی یاد می‌شود.
از سوی دیگر امید کوکبی از اقلیت‌های قومی و مذهبی است و در گزارش‌های بی‌بی‌سی به‌عنوان نماینده این اقلیت‌ها در مقابل جمهوری اسلامی قرار می‌گیرد تا ظرفیت نهفته در این قشر از جامعه را علیه حکومت فعال کند.
نتایج حاصل از پژوهش درباره تکنیک‌های انتخاب سوژه درباره محمدعلی طاهری نیز حکایت از انتخاب دقیق وی به‌عنوان نماینده گفتمان نوگرایی و روشنفکری دینی در مقابل گفتمان سنت‌گرایی منتسب به حاکمیت دارد. طاهری در گزارش‌های بی‌بی‌سی به‌عنوان نماد آزادی اندیشه و پویایی تفکر دینی معرفی می‌شود و قوه‌قضائیه به‌عنوان نماینده حاکمیت، در جایگاه جمود فکری و تحجر دینی قرار می‌گیرد. همچنین جریان‌‌سازی روی این سوژه می‌تواند به انگاره قدیمی مخالفت اسلام با آزادی بیان در جامعه دامن بزند.
بنابراین بی‌بی‌سی با انتخاب این سوژه‌ها به دنبال ایجاد انگاره‌هایی از قبیل «تقابل اسلام و حقوق زنان»، «تقابل اسلام و حقوق بشر»، «تقابل انقلاب اسلامی با ایرانیان خارج از کشور»، «ایران سیاه- غرب طلایی»، «تقابل علم و دین» و «مخالفت اسلام با آزادی بیان و اندیشه» است.
به نظر می‌رسد این رسانه در سطح سیاست‌گذاری، گفتمان‌های رقیب گفتمان انقلاب اسلامی را شناسایی کرده و در انتخاب سوژه‌هایش دقیقاً از پازل طراحی‌شده خود برای تضعیف گفتمان انقلاب و تقویت گفتمان موردنظر خود پیروی می‌کند.
با بررسی نتایج پژوهش در بخش تکنیک‌های جریان‌سازی، مشخص شد بی‌بی‌سی فارسی از 18 تکنیک متفاوت استفاده کرده است که از این میان 6 تکنیک درباره هر 4 سوژه مشترک است. همان‌طور که در جدول زیر مشاهده می‌شود تکنیک‌های «تفرقه‌افکنی»، «شهادت دادن»، «استفاده از ارزش‌ها برای اثرگذاری بر نگرش‌ها»، «اغراق و بزرگ‌سازی»، «اهریمن‌سازی» و «ادعای بی‌پشتوانه» از این قبیل هستند.
از میان 18 تکنیک شناسایی‌شده در این پژوهش، 12 مورد در مبانی نظری پیشین این حوزه موجود است و 6 مورد، تکنیک‌هایی بوده که در پژوهش حاضر کشف و شناسایی شده است. این 6 مورد شامل تکنیک‌های «برجسته‌سازی اظهارات نامتعارف»، «افزایش اعتبار منابع همسو»، «استفاده از راوی هم‌جنس»، «استفاده از برچسب‌های اقتضایی»، «اسطوره‌سازی» و «طرح ادعای بدون پشتوانه» است. در ادامه، ابتدا مهم‌ترین تکنیک‌ها در 12 تکنیک از پیش موجود در مبانی نظری توضیح داده می‌شود و سپس نحوه عملکرد 6 تکنیک نوآورانه و کشف‌شده در این پژوهش بیان می‌شود: بی‌بی‌سی با استفاده از تکنیک «تفرقه‌افکنی» در تلاش است به بهانه‌های گوناگون میان مردم ایران و حاکمیت جدایی بیندازد. این رسانه می‌کوشد «زنان»، «جامعه علمی کشور»، «اقلیت‌های قومی- مذهبی»، «روشنفکران و دگراندیشان دینی» و «ایرانیان خارج از کشور» را در مقابل جمهوری اسلامی قرار دهد. از تکنیک‌های مشترک بی‌بی‌سی در جریان‌‌سازی پرونده‌های حقوق بشری «شهادت دادن» و «اغراق و بزرگ‌سازی» است. این رسانه با استفاده از تکنیک‌های مذکور تلاش می‌کند با برجسته‌سازی حمایت افراد و نهادهای معتبر خارجی و بین‌المللی از زندانیان، از اعتبار این افراد و نهادها برای نفوذ بیشتر استفاده کند. توجه به این نکته زمانی اهمیت بیشتری می‌یابد که بدانیم این منابع نزد مخاطبان بی‌بی‌سی از اعتبار بالایی برخوردار هستند. به‌ عبارت ‌دیگر، بی‌بی‌سی ابتدا مخاطب‌شناسی می‌کند و سپس به استفاده از تکنیک‌ها مبادرت می‌ورزد. از سوی دیگر بی‌بی‌سی با استفاده از تکنیک «اغراق» در روایتگری دنبال نمایش تبدیل شدن این پرونده‌ها به دغدغه‌های بین‌المللی و در نتیجه افزایش فشار به حاکمیت است. یکی دیگر از این تکنیک‌ها «استفاده از ارزش‌ها برای تأثیرگذاری بر نگرش‌ها» است که می‌توان آن را در کنار تکنیک «اهریمن‌سازی» تحلیل کرد. بی‌بی‌سی فارسی تلاش می‌کند با استفاده از ارزش‌ها و عواطف مخاطبان ابزار تفکر منطقی را در ایشان کمرنگ کند. به‌طور مثال، بی‌بی‌سی زمین بازی را طوری تعریف می‌کند که گفتمان رقیب در مقابل عواطف مادر و فرزندی قرار بگیرید. بدیهی است هر کنشگری در این بازی از پیش باخته و محکوم به شکست است. یکی دیگر از راهکارهای بی‌بی‌سی در پوشش پرونده‌های حقوق بشری، استفاده از تکنیک «پاره حقیقت‌گویی» است. بدین شکل که این رسانه صرفاً بخش‌های مطلوب خود از ماجرا را منعکس می‌کند، درحالی‌که پوشش کامل این رویدادها از سوی رسانه‌های حکومت می‌تواند شبهات مطرح‌شده در جامعه را از بین ببرد. لذا ضروری است مقامات قوه‌قضائیه با اطلاع کافی از وضعیت انتشار شبهات در میان مردم، شبهاتی که به‌طور گسترده شایع شده‌اند را انتخاب کرده و اقدام به روشنگری کامل و دقیق از چنین پرونده‌هایی کنند.
 

الهام اشرفی: «حرکت یک رمان‌نویس در هنگام نگارش رمان، از تاریکی مطلق به‌سمت روشنایی مطلق است». این جمله یکی از آموزه‌های «محمدحسن شهسواری» از کتاب ارزشمند «حرکت در مه» است که همیشه در ذهنم می‌درخشد. وقتی خواندن یک رمان را شروع می‌کنم، برای سرگرمی و کمی هم وسواس‌گونه، در ذهنم به‌دنبال نقطه تاریکی و روشنایی مطلق رمان می‌گردم. از نظر من نقطه تاریک رمان «اوسنه گوهرشاد» در همان چند صفحه اول رمان است؛ جایی که نویسنده و بانو گوهرشاد درون کالسکه تاریکی نشسته‌اند و در حال سفر در زمان هستند. آنها به سال ۱۳۱۴ هجری شمسی می‌روند؛ نویسنده و بانو گوهرشاد. بله! نویسنده در کتابش حضور دارد؛ حضوری گاهی زیادی پررنگ! قبل از هر سخنی، به شناسنامه رمان اشاره می‌کنم. ناشر یا شاید هم نویسنده در شناسنامه رمان نوشته‌اند «رمانک فانتزی». بعد از سال‌ها مطالعه در حوزه ادبیات، یادم نمی‌آید که رمان به 2 قسمت رمانک و رمان کمی بزرگ‌تر تقسیم‌بندی شده باشد! رمان به‌دلیل تعدد شخصیت، تعدد مکان (لوکیشن)، تعدد جغرافیا، تعدد خرده و کلان‌روایت‌ها و... است که رمان نام‌گذاری شده که این کتاب همه این ویژگی‌ها را داراست، البته «فانتزی» که خود تعریف دیگری دارد.
از نظر من رمان «اوسنه گوهرشاد» یک رمان پست‌مدرن است. در همان صفحات اول، نویسنده رسماً با خواننده وارد گفت‌وگو می‌شود؛ آن هم با نثری محاوره‌ای. حتی خیلی جاها جواب پرسش‌های احتمالیِ ذهن خواننده را می‌دهد. خیلی جاها هم پند و اندرز اخلاقی می‌دهد. «مرد غریبه که گفتم، منظورم خودم بود. برای گوهرشاد بیگم و پریزاد غریبه؛ اما برای شما آشنام. نویسنده این کتابم و در خدمت شما!»
«خرید عروسی به این سادگی! پس چی؟ فکر کردین باید یه لشکر راه بیفتن از این مغازه به اون فروشگاه، از این پاساژ به اون بازار، ...نه عزیزای من. هرچی ساده‌تر، بهتر. والله... سالن مد که نمی‌خوان بزنن.... .
خیلی عصبانی شدم؟ خیلی تند رفتم؟ شما ببخشید. اصلاً هرکی هرجور راحته...».
حضور نویسنده در متن و استفاده از نظرگاه دوم‌شخص مفرد، یکی از ویژگی‌های ادبیات پست‌مدرن است؛ چنانکه پیش از این هم نویسندگان معاصر زیادی از این روش استفاده کرده‌اند؛ مانند رضا امیرخانی در رمان «منِ او» و ایتالو کالوینو در رمان «اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری». در چند صفحه اول رمان اخیر، نویسنده، ایتالو کالوینو، درباره مدل‌های نشستن یا خوابیدن احتمالی خواننده هنگام خواندن این کتاب با او صحبت می‌کند. سعید تشکری با این تکنیک پلی صمیمی به ذهن خواننده می‌زند. با او احوالپرسی می‌کند و دست او را می‌گیرد و تا آخر رمان او را با خود می‌کشاند؛ اگرچه از نظر من برخی‌ جاها در این کار زیاده‌روی می‌کند؛ مثلاً وقتی همراه خواننده فصل‌های گذشته و حتی سرفصل‌های آینده را مرور می‌کند. این‌طور سطح پایین درنظرگرفتن خواننده یک‌جور راه رفتن روی لبه تیغ است. در هر حال، ما با یک رمان پست‌مدرن مواجه هستیم. نویسنده در هر فصل، قصه تاریخی‌اش را با یک تکنیک روایی روایت می‌کند. گاهی با راوی اول‌شخص مفرد، گاهی دوم‌شخص مفرد، گاهی به ‌روش مصاحبه با شخصیت‌های رمان، گاهی با نامه، گاهی با آوردن بریده‌های روزنامه به‌عنوان مدرکی بر مستند بودن روایت و گاهی با دل‌نوشته که از نظر من فصل دل‌نوشته برای گوهرشاد بیگم، به‌لحاظ نثر و به‌کارگیری آهنگین کلمات و نیز اطلاعات تاریخی که نویسنده در دل متن با هوشمندی گنجانده، از فصل‌های درخشان رمان است. این تعدد روش‌های روایت هم خود نشانه دیگری بر پست‌مدرن ‌بودن متن است.
نویسنده بانو گوهرشاد و ندیمه‌اش، پریزاد را از چندصد سال قبل به سال ۱۳۱۴ آورده تا همراه و به‌کمک آنها واقعه‌ای تاریخی، مذهبی، سیاسی و خونین را روایت کند. این تقارن 2 موضوع دور از هم، دقیقاً یکی دیگر از المان‌های ادبیات پست‌مدرن است. کنار هم قرار گرفتن 2 فرهنگ و سنت همیشه بر جذابیت هر نوع هنری می‌افزاید؛ چنانکه در انواع هنرهای بصری فراوان دیده‌ایم. ولی به شخصه دوست داشتم این تقارن گاهی هم تبدیل به تقابل می‌شد. در هیچ دیالوگ یا هیچ موقعیتی در رمان، ندیدم که بانو گوهرشاد و ندیمه‌اش از دیدن تغییرات به‌وجودآمده در گذر زمان ابراز شگفتی کنند یا حتی به وجد بیایند. پریزاد خیلی عادی حتی وارد دفتر کار امروزی نویسنده می‌شود و از دیدن هیچ وسیله‌ای ابراز تعجب نمی‌کند. تشکری در این رمان گاهی با استفاده از نظرگاه دوم‌‌شخص مفرد که نظرگاهی تکنیکی است و گاهی با نثری زیبا که تک‌تک کلماتش سر جای خود نشسته و گاهی هم با دیالوگ‌هایی محاوره‌گونه، با خواننده وارد چالش می‌شود که این خود نوعی برداشتن مرز میان ادبیات عامه و ادبیات تکنیکی‌تر است (ادبیات خاص نامگذاری‌اش نمی‌کنم!). این ویژگی که از ویژگی‌های مهم ادبیات پست‌مدرن است، باعث جذب مخاطب عام می‌شود و در عین حال، خواننده‌ای که به تکنیک‌های ادبی مسلط است، دست‌خالی از کتاب برنمی‌گردد. اینگونه است که ادبیات در زندگی هر کسی جریان پیدا می‌کند و هنر فقط برای هنر باقی نمی‌ماند. رمان اوسنه گوهرشاد واقعه‌ای تاریخی را روایت می‌کند، بنابراین می‌توان با رویکردی تاریخی نیز به آن نگاه کرد. در رویکرد تاریخ‌گرایی نوین، بررسی ارتباط بین زبان و دانش و قدرت درون‌تاریخی مدنظر است. در این رمان، دانش و قدرت زمانه آن دوره بخوبی نمود دارد. 2 شخصیت امینه و فتح‌الله پاکروان نماینده دستگاه قدرت و عقاید رضاشاه هستند. این دو بتازگی از فرانسه برگشته‌اند و به‌ عنوان 2 مستشرق می‌خواهند هم بنیادی نو و غربی در عقاید عامه مردم ایجاد کنند و هم به این وسیله، راهی به قدرت و دربار باز کنند. آنها با برپایی کافه مولن‌روژ و حتی با آوردن تک‌تک وسایل‌شان از فرانسه و برپایی مجالس جشن و رقص زنان و دختران بی‌حجاب، مجری قدرت زمانه خود هستند. ولی آیا نویسنده به‌لحاظ آوردن زبان تاریخی آن دوره خاص، موفق عمل کرده است؟ آیا بانو گوهرشاد و پریزاد مثل زمانه خودشان صحبت می‌کنند؟ محل وقوع حوادث رمان مشهد است و نویسنده که خود اهل شهر مشهدالرضاست، بخوبی از پس توصیف‌های جغرافیایی رمان برآمده است، ولی دریغ از یک دیالوگ با لهجه مشهدی! در سراسر این رمان هیچ اثری از لهجه نیست، حتی صادق و خانواده‌اش که از عامه مردم قلمداد می‌شوند، هیچ لهجه‌ای ندارند. اگرچه به‌کارگیری بیش از حد لهجه لذت خواندن یک متن را کم می‌کند اما استفاده از آن در حد چند جمله به شیرینی اثر اضافه می‌کند. در آخر این سطور، باید اضافه کنم که با وجود خرده‌‌بهانه‌هایی که به رمان گرفتم، خواندن این رمان را به همه، بویژه به نوجوان‌ها و جوانان توصیه می‌کنم. معروف است که ملتی که تاریخ دیار خود را نمی‌داند، مجبور به تکرار آن خواهد شد. چه بهتر که هم گوشه‌هایی از تاریخ سیاسی و مذهبی و اجتماعی کشورمان را در قالب رمان‌ و داستان کوتاه بخوانیم، هم به‌لحاظ ادبی لذت ببریم و هم آگاه شویم؛ همان‌گونه که نویسنده در همین رمان نوشته است: «شاید که تاریخ را نتوان تغییر داد. شاید تقویم گردن‌کلفت‌تر از آن است که بتوانی گذشته را در آن عوض کنی اما می‌شود تاریخ را کاوید، گذشته را زیر و رو کرد و اگر نوشتن را بدانی، یقیناً می‌توانی بر همان شایدها هم غلبه کنی. با گفتن گذشته می‌توان آینده را تغییر داد؛ بی‌شک!»