حسن بیک‌محمدلو*: دولت سیزدهم، نخستین دولت در گام دوم انقلاب اسلامی و 40 ساله دوم کشور است که در ریل‌گذاری، پیگیری و اجرای اصول بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی - که توسط رهبر معظم انقلاب در بهمن 1397 صادر شده است- می‌تواند نقش موثری را ایفا کند. به همین جهت لازم است منتخب ملت در انتخابات و کابینه وی نسبت به اتخاذ جهت‌گیری‌های کلی بیانیه به عنوان افق تمدنی کشور اشراف داشته باشند و به نوعی دستور کار دولت خود را بر پایه فرامین بیانیه استخراج کنند. 

از این رو می‌توان بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را از منظر استخراج این دستورکارها مجددا مرور کرد. یکی از روشن‌ترین و واضح‌ترین چارچوب‌ها در بیانیه که به صراحت به دهه دوم چشم‌انداز یعنی مقطع سال‌های 1404- 1394 در متن زیر اشاره کرده است، آنجایی است که رهبر معظم انقلاب پس از برشمردن ظرفیت‌های کشور اعم از ظرفیت انسانی و مادی بلااستفاده، می‌فرمایند: «دهه‌ دوم چشم‌انداز، باید زمان تمرکز بر بهره‌برداری از دستاوردهای گذشته و نیز ظرفیت‌های استفاده ‌نشده باشد و پیشرفت کشور از جمله در بخش تولید و اقتصاد ملی ارتقا یابد».

لذا برای استخراج رهیافت مناسب در ایجاد تمرکز اشاره شده در دوره دولت سیزدهم، می‌توان در ۲ بخش کلی بهره‌گیری از ظرفیت‌های منابع انسانی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های استفاده نشده مادی، مواردی مستخرج از خود متن بیانیه را برای درنظر گرفتن در افق دولت آینده برشمرد. 

الف- بهره‌گیری از ظرفیت‌های منابع انسانی با تمرکز بر:

  فعال‌سازی ظرفیت نیروی انسانی مستعد و کارآمد کشور با زیربنای عمیق و اصیل ایمانی و دینی

  جمعیت جوان

  فارغ‌التحصیلان عالیه

  دانش‌آموختگان علوم و مهندسی

  جوانان انقلابی

  جوانان محقق و اندیشمند در آفرینش علمی، فرهنگی، صنعتی و... 

  کارگزار جوان، مدیر جوان، اندیشمند جوان و فعال جوان

ب- بهره‌گیری از ظرفیت‌های استفاده نشده مادی با تمرکز بر:

  ذخایر معدنی

  منابع عظیم زیرزمینی

  بهره‌برداری حداکثری از موقعیت استثنایی جغرافیایی میان شرق و غرب و شمال و جنوب

  فعال‌سازی حداکثری بازار بزرگ ملی

  فعال‌سازی حداکثری بازار بزرگ منطقه‌ای

  سواحل دریایی طولانی

  تولیدات متنوع کشاورزی و باغی

  تنوع‌بخشی اقتصاد 

انتظار این است، نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری، افق مدنظر بیانیه گام دوم را در 4 سال فرصت برنامه‌ریزی و اجرا لحاظ کرده و برای اقامه و تحقق آن گام بردارند. از سوی دیگر مردم نیز می‌توانند تحقق آرمان‌های اشاره شده در بیانیه را با توجه به دستورکارهای ذکر شده در انتخاب فرد واجد شرایط و پیگیری آن پس از برگزیده شدن، مطالبه کنند. 

* دکترای آینده‌‌پژوهی

اسدالله خسروی: با آنکه رئیس‌جمهور در جلسات و سخنرانی‌ها خود بارها بر واردات واکسن کرونا از طریق  بخش خصوصی تأکید کرده بود اما دیروز به صراحت اعتراف کرد این بخش در این زمینه موفق نبوده است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، حسن روحانی فروردین ماه از بخش خصوصی خواست برای واردات واکسن از هیچ تلاشی دریغ نکند. او اعلام کرد: در مبارزه با کرونا همه باید یکصدا باشیم؛ هر شرکت خصوصی، هر موسسه و هر کسی که می‌تواند واکسن وارد کند. 

چراغ سبز روحانی به بخش خصوصی برای واردات واکسن کرونا در آن روزها اما با واکنش انتقادی وزیر بهداشت روبه‌رو شد؛ سعید نمکی در این باره گفت: «در رابطه با حرف غیرکارشناسی، انتظار تکصدایی نباید داشته باشید؛ ما حافظ جان مردم هستیم». البته در همان روزها واکسن‌های ساخت ایران در حال گذراندن تست‌های انسانی و ورود به مرحله تایید نهایی بودند و از طرفی وزارت بهداشت نیز تمام رایزنی‌های خود را برای واردات واکسن از کشورهای موجه انجام داده بود اما حسن روحانی اعلام کرد: «نمی‌توانیم منتظر واکسن داخلی در فصل تابستان باشیم. با این وجود بخش خصوصی با ارز نیمایی می‌تواند واکسن را وارد کند و در بیمارستان‌ها و جاهایی که وزارت بهداشت مشخص کرده، تزریقش انجام شود؛ حتی اگر یک کارخانه یا تولیدکننده بزرگ می‌خواهد برای کارگرانش واکسن وارد کند، برود وارد کند! همچنین اگر هر شرکت و موسسه‌ای برای واردات واکسن کوچک‌ترین مشکلی دارد، مستقیما به دفتر رئیس‌جمهور نامه بنویسد و من مستقیما مساله را دنبال می‌کنم و می‌تواند میلیون‌ها دوز واکسن وارد کشور شود». به دنبال این اظهارات رئیس‌جمهور مبنی بر واردات واکسن توسط بخش خصوصی، وزیر بهداشت به صراحت اعلام کرد:«واردات واکسن پیچیده‌ و فنی است، چرا که فرآورده‌ای حساس و بیولوژیک است و افراد متخصص باید آن را وارد کنند». او همچنین گفت: «این روزها قرار است ماست‌فروش و سیمان‌فروش و پلاسکو فروش واکسن بیاورد! من در سازمان غذا و دارو بساط دلالان را جمع کردم و باج هم به کسی نمی‌دهم». البته این نخستین انتقاد وزیر بهداشت به عدم توجه ستاد ملی مقابله با کرونا و در رأس آن شخص رئیس‌جمهور به دخالت عجیب و غیرکارشناسانه نسبت به اقدامات و مدیریت کارشناسانه و تخصصی درباره مقابله با ویروس کرونا و راهکارهای عبور از این بیماری مرگبار نبود، چرا که وزیر بهداشت در روزهای پایانی سال نیز التماس کرد مردم به سفر نروند تا با انجام مسافرت‌های نوروزی آتش زیر خاکستر این بیماری در کشور شعله‌ور نشود اما متاسفانه در ایام نوروز مجوز ترددها از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا به ریاست شخص رئیس‌جمهور صادر و جاده‌ها برای عبور و مرور باز شد تا جایی که حتی سفرها به ترکیه نیز در سطح وسیعی انجام شد. نتیجه این سهل‌انگاری و بی‌توجهی به راهکارهای کارشناسانه موجب شد شیوع ویروس کرونا در کشور گسترش یابد، تا اینکه پس از 25 روز از ابتدای سال جاری موج چهارم کرونا با مرگ حدود 500 نفر در روز کشور را در بر گرفت. 

اگرچه وزارت بهداشت پیش از این بارها مخالفت خود را با سفرهای نوروزی اعلام و سفر و دورهمی‌ها را به عنوان اصلی‌ترین عامل شیوع بیماری عنوان کرده بود اما رئیس‌جمهور پس از افزایش شمار مبتلایان و مرگ‌و‌میر ناشی از کرونا در پی انجام سفرهای نوروزی، طی اظهاراتی عجیب، مهم‌ترین عامل این وضعیت را ورود ویروس انگلیسی از کشور عراق و از طریق مرزهای خوزستان و ایلام به کشور عنوان کرد و تقصیر افزایش آمار را به گردن ویروس انگلیسی انداخت که مدعی ورود آن از مرز عراق به ایران بود! غافل از اینکه مجوز ورود و مسافرت‌های نوروزی با دستور خودش صادر شده بود. 

دیروز اما رئیس‌جمهور در جلسه ستاد ملی مبارزه با کرونا از کار‌کرد نامناسب بخش ‌خصوصی برای واردات واکسن کروناگفت.

حجت‌الاسلام حسن روحانی ادامه داد: عده بسیاری به ما نامه می‌نوشتند که «شما بخش خصوصی را آزاد نمی‌کنید، اگر بخش خصوصی را آزاد کنید آنها خیلی سریع می‌توانند بروند واکسن تهیه کنند و بیاورند». بویژه عده‌ای می‌خواستند واکسن را برای بخش خودشان تهیه کنند. ما این اجازه را دادیم که بخش خصوصی هم در صورتی که صلاحیت داشته باشند و وزارت بهداشت و درمان به آنها اجازه دهد، بروند واکسن تهیه کنند اما متأسفانه تاکنون خیلی موفق نبودند. این نشان داد آنقدرها هم که در کشورهای مختلف دنیا تبلیغ می‌شد واکسن فراوان نیست که هر کسی بتواند از هر جایی واکسن تهیه کند. برخی از شرکت‌هایی هم که واکسن تولید می‌کنند مقید هستند که مکاتباتی با وزارت بهداشت و درمان رسمی کشورها داشته باشند. 

روحانی گفت: این موضوع مهمی است که مردم نباید پولی برای واکسن پرداخت کنند. دولت‌ها در جهان به هر قیمتی واکسن را تهیه می‌کنند، در داخل هم از اواخر خرداد واکسن داخلی ما به بازار می‌آید و واکسیناسیون آغاز می‌شود، آنوقت دست ما باز می‌شود و شرایط بهتری را در تیرماه برای انجام واکسیناسیون خواهیم داشت. 

وی اضافه کرد: این کار با یک نظم خاص و خوبی آغاز شد، یعنی از افراد مسن و سالمند شروع کردیم. از افرادی که مثلا بالای 80 سال هستند، آغاز کردیم، بعد 75 سال را شروع ‌کردیم، الان 70 سال را تقریبا داریم به پایان می‌رسانیم، بعد 65 سال شروع می‌شود و بعد هم از 60 سال را شروع می‌کنیم. پس از واکسیناسیون 60 سال به بالا، ما از لحاظ فوتی‌ها و کاهش آمار مرگ‌ومیر کاملا اطمینان پیدا می‌کنیم که شرایط خیلی بهتر می‌شود؛ از شرایط اینچنینی که الان مشاهده می‌کنیم. 

روحانی گفت: برای اینکه افراد مسن و افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای یا خاص دارند، بخواهند واکسینه شوند، مجموعا یک رقم 15-14میلیون واکسن نیاز است و باید 10 میلیون دیگر هم واکسیناسیون انجام شود و کار پیش برود تا آن را به ثمر برسانیم. این کار به حول و قوه الهی تا پایان خرداد و اوایل تیر انجام می‌‌شود؛ باز هم واکسن خارجی و داخلی می‌آید و ما این مسیر را ادامه می‌دهیم. امیدواریم بتوانیم واکسیناسیون عمومی برای همه مردم را تا آخر تابستان به سامان برسانیم و آغاز ‌کنیم. 

وی اضافه کرد: اگر ما از افراد پرخطر یعنی 15-14 میلیون نفر عبور کرده باشیم و واکسیناسیون عمومی شروع شود، واکسن هم در اختیار ما باشد، با توجه به قدرت ما برای تزریق واکسن که می‌تواند در 24 ساعت تا 500 هزار نفر را هم واکسینه کنیم، ظرف 4-3 ماه می‌توان واکسیناسیون را تمام کرد، بنابراین ان‌شاءالله واکسن به ‌اندازه کافی در داخل تولید می‌شود و از خارج هم خریداری می‌کنیم. می‌توانیم بگوییم این بخش پرخطر تا اول مرداد به ‌طور کامل تمام می‌شود و از مرداد می‌توانیم واکسیناسیون عمومی را شروع کنیم؛ امیدواریم تا آذرماه تمام مردم واکسینه شوند. 

روحانی گفت: ما با ۴ موج ویروس کرونا روبه‌رو شدیم و آنچه شاهد هستیم روند کاهشی است؛ هم فوتی‌ها و هم ابتلاها. نسبت به هفته‌ گذشته، روند کاهشی بوده است، البته درباره 3-2 استان جنوبی هشدارهایی داده شد، چرا که شرایط آنها مناسب نیست. 

وی با بیان اینکه در نقشه رنگی کشور چند نقطه به‌عنوان نقطه قرمز مورد توجه قرار داده شده است، اظهار داشت: امیدواریم هفته جاری از این شرایط عبور کنیم تا در زمان انتخابات در سراسر کشور جایی نقطه قرمز نداشته باشیم و مناطق نارنجی هم به حداقل کاهش یابد. 

رئیس‌جمهوری تصریح کرد: علت اینکه وارد پیک چهارم شدیم، به‌ خاطر جهش و موتاسیون این ویروس بود. اگر این ویروس جهش نداشت و کرونای انگلیسی از عراق وارد کشور نمی‌شد، وارد پیک چهارم نمی‌شدیم، البته در حال خروج از این پیک هستیم. وی با بیان اینکه مراعات در سراسر کشور حدود 67 درصد است که رقم قابل ‌قبولی برای رعایت پروتکل‌ها نیست، خاطرنشان کرد: رعایت پروتکل‌ها باید بالای 90-80 درصد باشد تا بتوانیم از این بیماری عبور کنیم. وی با اشاره به تعطیلات نیمه خرداد، ابراز داشت: از مردم خواهش می‌کنیم سفرهای بین‌‌استانی را انجام ندهند و تحمل کنند تا بخوبی به پایان خردادماه و انتخابات برسیم. در جلسه امروز تصمیم گرفتیم از روز چهارشنبه سفرهای بین‌‌ استانی تا روز دوشنبه ممنوع شود. 

وی ادامه داد: نکته دیگری که باید روی آن تأکید کنیم مساله حرکت بسیار خوب در موضوع واکسیناسیون جامعه است؛ کار بسیار خوب و دقیقی شروع و تلاش شد بتوانیم واکسن مورد نیاز را از کشورهای مختلف تهیه کنیم. این واکسن‌ها هم از طریق چند کشور تهیه شده است و هم از طریق کوواکس، بنابراین ما از هر 2 طریق این واکسن‌ها را تهیه کرده‌ایم. رئیس‌جمهور با بیان این مطلب که «بیش از 5 میلیون واکسن اکنون در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار گرفته که از این تعداد، بیش از ۳ میلیون تزریق انجام شده و بقیه در حال تزریق است»، تصریح کرد: کار خوبی شد در اینکه همه تلاش‌مان را انجام دادیم که واکسن را تهیه کنیم، البته تلاش ما این بود که بیش از این و سریع‌تر واکسن را تهیه کنیم. 

خالد قدومی*: سردار اسماعیل قاآنی روز گذشته در سالروز اربعین سردار شهید سیدمحمد حجازی، سخنرانی حکیمانه و پرشوری ایراد کردند. این سخنرانی برای من رنگ و بوی سخنان شهید قدس حاج‌قاسم سلیمانی را داشت و یادآور همان دغدغه‌ها و آرزوهای حاج‌قاسم عزیز برای فلسطین بود. بنا دارم در این یادداشت کوتاه پیرامون این سخنرانی و اتفاقات اخیر نکاتی را عرض کنم. 1- گفتمان و فرهنگ حاکم بر اندیشه رهبر معظم انقلاب و ۲ شهید سعید ما یعنی شهید سلیمانی و شهید حجازی و همچنین حاج‌اسماعیل قاآنی ناظر بر احساس هم‌سرنوشتی جمهوری اسلامی ایران با مردم مظلوم فلسطین است. امروز رژیم صهیونیستی دشمن مشترک فلسطین و جمهوری اسلامی ایران است و این مساله در کنار مسائل اسلامی و انسانی توانسته است ملت فلسطین و ملت ایران را بیش از پیش متحد و به هم نزدیک کند. 2- سردار قاآنی هیچ منطقه‌ای از سرزمین‌های اشغالی را برای مجموعه مقاومت فلسطین غیرقابل دسترس ندانستند. گروه‌های مقاومت فلسطینی بحمدالله و با کمک جمهوری اسلامی ایران توانایی هدف قرار دادن مناطق مختلف رژیم صهیونیستی را دارند؛ همان‌طور که در جنگ 12‌روزه اخیر دوست و دشمن مشاهده کردند که شمشیر قدس بر سر اشغالگران صهیونیستی فرود آمد و آنان را به چنان وحشتی انداخت که امروز بسیاری از شبه‌نظامیان صهیونیست در فکر ترک سرزمین‌های اشغالی هستند و دیگر احساس امنیت نمی‌کنند. بسیاری از مراکز عمومی اسرائیل از جمله فرودگاه و... تعطیل یا تعلیق شد که اخبار مربوط به این مساله در رسانه‌های جهان بازتاب داشت. 3- نکته دیگری که این سردار پرافتخار، حاج‌اسماعیل قاآنی به آن اشاره کردند این بود که امروز نیرو‌های مقاومت فلسطینی به چنان توانایی‌هایی به لحاظ نظامی و فنی رسیده‌اند که خودشان دست به تولید موشک‌های پیشرفته می‌زنند. نیرو‌های فلسطینی در سال‌های اخیر پیشرفت‌های خیره‌کننده‌ای در زمینه نظامی داشتند و اینها همه با کمک و پشتیبانی جمهوری اسلامی اتفاق افتاد. 4- گفتمان و مکتب مقاومت در حال گسترش در سرزمین‌های اشغالی است و این گفتمان گروه‌های مختلف فلسطینی و مردم مظلوم فلسطین را به یک اتحاد و انسجام تاریخی رسانده است. 5- اتحاد و همراهی تاریخی مردم فلسطین در جنگ ۱۲ روزه اخیر به مثابه برگزاری یک همه‌پرسی و انتخابات وسیع بود که نشان داد همه فلسطینیان به برنامه و راه‌حل مقاومت یعنی آزادی کل زمین‌های فلسطین رای مثبت و به برنامه سازش و تسلیم رای منفی دادند. 6- طرح آمریکا برای فلسطین که به نام پیمان ابراهیم نامگذاری شده بود از همان ابتدا محکوم به شکست بود و اکنون نشانه‌های شکست کامل این پیمان برای همگان مشهود است. کلید تعیین سرنوشت فلسطین در دست گروه‌های مقاومت است و بس. 

به امید خدا با تقویت این اتحاد و انسجام در بین نیرو‌های فلسطینی بزودی شاهد پیروزی قدس شریف و نابودی رژیم منحوس صهیونیستی خواهیم بود.

*نماینده جنبش حماس در ایران

سعدالله زارعی: سیاست تسلیح فلسطینی‌ها یک سیاست قریب به 35 ساله است، یعنی از زمانی که انتفاضه اول فلسطین در سال 1366 با سنگ شروع شد، این مساله مطرح شد که چطور می‌توان این سنگ‌ها را تبدیل به گلوله و آن گلوله‌ها را تبدیل به موشک کرد. لذا الگو‌های مختلفی برای تحقق این مساله پیموده شد. یکی از این الگوها الگوی انتقال سلاح از خارج به داخل فلسطین بویژه به مناطق غزه و کرانه باختری بود. این الگو متکی بود بر استفاده از تونل‌ها و کانال‌ها و منافذ دریایی. این الگو در عین مزایایش، یک سلسله مخاطراتی را نیز با خود به همراه داشت. الگوی بعدی، الگوی ساخت سلاح در داخل فلسطین بود و اینکه فلسطینی‌ها چطور می‌توانند خودشان تولیدکننده باشند. در اینجا مساله انتقال تکنولوژی سلاح مورد بررسی قرار گرفت. برای تحقق این الگو مجموعه‌ای از اقدامات مختلف نیاز بود. از جمله این اقدامات می‌توان به انتقال تخصص و تکنولوژی ساخت سلاح، احداث کارگاه‌ها، حفاظت از این کارگاه‌ها در برابر نفوذ دشمن، جمع‌آوری اطلاعات درباره نقاطی که باید مورد اصابت موشک‌ها قرار گیرند و در آخر به چاره‌اندیشی درباره‌ سیستم‌های پدافندی و دفاعی دشمن که برای حفاظت از شهرهای خودش ایجاد کرده بود، اشاره کرد. آن‌چیزی که در جنگ غزه شاهد بودیم نشان‌دهنده‌ دستیابی مقاومت فلسطین به انواعی از تخصص‌ها و امکانات در مقابل دشمن بسیار مجهزتر از خود بود. نتانیاهو وقتی در کابینه امنیتی رژیم صهیونیستی مورد سوال قرار گرفت که چرا آتش‌بس را دنبال کرده و در پی برقراری آن بوده است، در پاسخ گفته بود جمع‌بندی ما این بود مقاومت فلسطین تا ۳ ماه دیگر توان استمرار شلیک موشک‌های خودش را به همین میزان دارد و ما نمی‌توانیم ۳ ‌ماه در برابر این حملات مقاومت کنیم. 

فلسطینی‌ها بعد از مذاکرات اسلو و مادرید در سال‌های 1991 و 1993 و به تبع آن با مشخص شدن پوچ بودن این مذاکرات متوجه شدند یک راه بیشتر برای دفاع از منافع و امنیت‌شان پیش رو ندارند و آن راه مقاومت است. به همین دلیل شاهد بودیم حدود 10 سال پس از اینکه آقای عرفات سرگرم پیگیری توافقات اسلو و مادرید بود و در نهایت نیز هیچ چیزی به دست نیاورد و دست آخر در دفتر کارش در رام‌الله در حالی ‌که در محاصره اسرائیلی‌ها بود از دنیا رفت، مردم فلسطین که متوجه شده بودند مذاکره نمی‌تواند کمکی به آنها کند، در انتخابات 1384 به طور یکپارچه به مقاومت رای دادند. اینکه در جنگ 12روزه‌ اخیر مردم فلسطین در سرزمین‌های 1948، کرانه باختری، قدس و اردوگاه‌ها به پشتیبانی از سیاست هجومی حماس و جهاد اسلامی در غزه برمی‌آیند، جایگاه عمیق مقاومت را در بین تمام طیف‌های فلسطینی نشان می‌دهد. اینکه یک فردی با پلیس و ارتش رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی 1948 درگیر می‌شود و تن به خطر می‌دهد، نشان‌دهنده عمق مقاومت در فلسطین است و تایید‌‌کننده‌ این موضوع که در آینده هیچ نغمه‌ای جز مقاومت نمی‌تواند فلسطینی‌ها را گرد هم بیاورد. 

گروه اقتصادی: مجلس یازدهم با طرح‌های سه‌گانه مسکن یعنی «مالیات بر عایدی سرمایه»، «مالیات بر خانه‌های خالی» و «جهش تولید و تامین مسکن» در پی جبران عقب‌ماندگی‌های تولید مسکن در 8 سال اخیر و مبارزه با سوداگری در این زمینه است که تاکنون با اجرایی شدن یکی از این طرح‌ها قیمت مسکن از ابتدای سال جاری روند کاهشی داشته است به طوری که میانگین قیمت هر متر واحد مسکونی در شهر تهران که اسفندماه سال گذشته 30میلیون و 200 هزار تومان بوده، در اردیبهشت‌ماه سال جاری به حدود 28 میلیون و 800 هزار تومان رسیده است. این اتفاق در حالی رخ داده که میزان تورم عمومی کشور به ترتیب در فروردین‌ماه و اردیبهشت‌ماه سال جاری 9/38 و 41 درصد بوده است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، نمایندگان مجلس یازدهم از همان روزهای شروع به کار خود در بهارستان با اولویت مشکلات معیشتی مردم طرح‌های بدیعی به صحن مجلس آوردند. از جمله جدی‌ترین برنامه‌های نمایندگان برای موضوعات معیشتی بسته طرح‌های مسکنی آنها بود که ذیل آن ۳ طرح «مالیات بر عایدی سرمایه»، «مالیات بر خانه‌های خالی» و «جهش تولید و تامین مسکن» را در دستور کار قرار دادند. این طرح‌ها با رویکرد و راهبرد کلان مبارزه با سوداگری و ایضا تامین مسکن در حد گسترده طراحی شده‌ است. 

در حال حاضر طرح‌های «مالیات بر عایدی سرمایه» و «جهش تولید و تامین مسکن» در مرحله بررسی جزئیات توسط نمایندگان قرار دارد و کلیات‌شان به تصویب رسیده است اما از زمستان سال گذشته طرح «مالیات بر خانه‌های خالی» تبدیل به قانون شد و با الزام درج اطلاعات واحدهای مسکونی از نیمه فروردین‌ماه سال جاری در سامانه املاک و اسکان، شکل عملیاتی به خود گرفت. 

در همین بازه زمانی کوتاه با تب‌و‌تابی که ثبت اطلاعات واحدهای مسکونی در دل سوداگران ایجاد کرده است، قیمت مسکن حدود۶/۴ درصد کاهش یافته است. 

پیش‌‌بینی می‌شود اگر تمام این طرح‌ها به مرحله اجرا برسند، در آینده نزدیک بتوانیم شاهد اتفاقات مثبتی در رابطه با کاهش قیمت مسکن باشیم. 

پیش‌تر معاون وزیر راه‌و‌شهرسازی در بهمن‌ 99 از افزایش بیش از ۳۰ درصدی عرضه واحد‌های مسکونی به بازار پس از اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی خبر داده بود. محمود محمودزاده در ارزیابی تأثیر اجرای قانون «مالیات بر خانه‌های خالی» اظهار کرد: «اجرای برنامه‌های کنترلی در بازار مسکن از جمله اخذ مالیات از خانه‌های خالی، درآمدزایی برای دولت نیست. هدف، ورود این خانه‌ها به بازار مصرف است. در این راستا نیز پس از اجرای این قانون، بیش از 30 درصد افزایش عرضه مسکن داشته‌ایم». 

وزیر راه‌و‌شهرسازی نیز درباره تاثیر مثبت اجرای قانون «مالیات بر خانه‌های خالی» در اردیبهشت 1400 گفت: از زمان آغاز اجرای طرح سامانه ثبت املاک، یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد به سازمان امور مالیاتی معرفی کرده‌ایم که به موجب قانون باید مالیات اخذ شود. محمد اسلامی ادامه داد: باید به این امر توجه کرد که مسکن وقتی کالای سرمایه‌ای باشد، از آثار تورمی در بازار متاثر شده و موجب سوداگری می‌شود و به مردم فشار مضاعف می‌آورد و قیمت به صورت حباب‌گونه افزایش می‌یابد. وزیر راه‌و‌شهرسازی اظهار کرد: اجرای این طرح در راستای منافع مردم و کشور است و آسیب‌پذیری مسکن را از تحولات اقتصادی بازار خارج می‌کند و تنها به عنوان کالای مصرفی نگریسته می‌شود و از سوی دیگر آمار مسکن را به صورت دقیق به دست می‌آوریم. 

 

* طرح جهش تولید و تأمین مسکن

 بعد از تشکیل کمیسیون عمران در مجلس، طرح جهش تولید و تامین مسکن در مجلس یازدهم با در نظر گرفتن معضلات اساسی بازار مسکن و بهم خوردن توازن بین میزان عرضه و تقاضا در این حوزه کلید خورد. نمایندگان مجلس با تصویب این طرح- به منظور ایجاد ساز‌و‌کارهایی برای تامین منابع لازم از قبیل منابع مالی، زمین و مصالح و خدمات ساختمانی- سعی کردند بستر کافی برای ساخت مسکن را فراهم کنند و دولت را مکلف به تولید و عرضه سالانه یک میلیون و 200 هزار واحد مسکونی در شهرها و روستاها کردند. 

 

* قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم

 ماده 54 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم که در تابستان 94 (مجلس نهم) به تصویب رسید و به موضوع تشکیل سامانه ملی املاک و اسکان و اخذ مالیات بر خانه‌های خالی اختصاص داشت، شدیدا نیازمند اصلاح بود، زیرا هم ضمانت اجرایی تشکیل این سامانه و اخذ این مالیات ضعیف بود و هم فرمول محاسبه میزان مالیات مذکور فرمول مناسب و موثری نبود. در همین راستا، یکی از نخستین اقدامات مجلس یازدهم در حوزه اقتصاد اصلاح این قانون بود؛ اقدامی که به تشکیل سامانه ملی املاک و اسکان و شناسایی دارندگان خانه‌های خالی کمک زیادی کرد. 

 

* خلع ید سوداگران

نمایندگان در جلسه علنی 5 خردادماه مجلس شورای اسلامی، در جریان بررسی گزارش کمیسیون اقتصادی درباره طرح مالیات بر عایدی سرمایه، با کلیات این طرح موافقت کردند. این طرح یکی از طرح‌های مهم مجلس در سال «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها» است. یکی از مهم‌ترین موانع تولید، رقیب‌تراشی برای سرمایه‌گذاری در تولید است. طرح مالیات بر عایدی سرمایه بر موضوع تقویت تولید تمرکز دارد و اجازه ورود واسطه‌ها به اقتصاد را نمی‌دهد و مانع سوداگری در اقتصاد کشور خواهد شد. 

مالیات بر عایدی سرمایه، ادبیات دیرینه‌ای در نظام‌های مالیاتی جهان دارد، تا جایی که در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، اخذ مالیات از عایدی سرمایه، پیشینه‌ای ۱۰۰ ساله دارد. در ایران نیز بسیاری از کارشناسان حوزه اقتصاد معتقدند مالیات بر عایدی سرمایه یکی از شیوه‌های مؤثر برای جلوگیری از فعالیت‌های سوداگرانه، بازتوزیع درآمد در جامعه و تقویت فعالیت‌های مولد اقتصادی است. توسعه پایه‌های مالیاتی و تنظیم‌گر در عرصه اقتصادی، از اقداماتی است که نمایندگان مجلس فعلی بر آن تاکید دارند و از زمان شروع به کار این دوره از مجلس به ارائه و تصویب طرح‌هایی با این مضمون پرداخته‌اند و سعی در اجرایی کردن آنها دارند.

 یکی از این طرح‌ها که با هدف حمایت از تولید و سرمایه‌گذاری مولد، کاهش نوسانات بازارهای دارایی (از جمله خودرو، مسکن، طلا و ارز) و جلوگیری از افزایش قیمت ناگهانی در این بازارها در مجلس یازدهم مطرح شده و به تصویب رسیده، طرح مالیات بر سوداگری (مالیات بر عایدی سرمایه) است.

  ناگفته نماند هدف از توسعه پایه‌های مالیاتی، اجرای عدالت اجتماعی، ‌افزایش منابع عمومی بودجه، کاهش سوداگری و... است که اجرایی شدن طرح مالیات بر سوداگری در تحقق این مهم نقش بسزایی خواهد داشت و باعث کاهش دلالی و سوداگری در بازارهای اقتصادی کشور می‌شود. 

یکی از مهم‌ترین راهبردهای دیوان محاسبات در دوره‌ جدید، رسیدگی به نارسایی‌های موجود است که منجربه تضییع بیت‌المال شده است. رئیس دیوان محاسبات کشور بهمن‌ 99 تاکید کرد: اگر فقدان عملکرد از سوی برخی مدیران در جامعه مذموم شود، نهضت کار به راه خواهد افتاد. همچنین  بسیار در کشور اتفاق افتاده که مدیران محافظه‌کاری در اجرای برخی اقداماتی که نیاز به ریسک‌پذیری و شجاعت داشته، بسیار محافظه‌کارانه ورود کرده‌اند و این موضوع خساراتی را به جامعه تحمیل کرده‌ است. 

مهرداد بذرپاش با توجه به شعار سال در فروردین‌‌ماه 1400 وعده داد امسال بررسی بند به بند قوانین حوزه کسب‌و‌کار و تولید را در دستور کار قرار خواهد داد. بر این اساس ۵ قانون اصلی حوزه کسب‌و‌کار و تولید را احصا کرده و در دستور کار دیوان محاسبات قرار خواهد گرفت تا مشخص شود کدام یک از بندهای این قوانین تاکنون اجرا نشده است. دیوان محاسبات با بررسی بند به بند قوانین حوزه کسب‌و‌کار و تولید، مقصران در این زمینه را شناسایی، احضار و دنبال خواهد کرد. بذرپاش تصریح کرد: در درجه اول پیگیر اجرای این قوانین هستیم و در صورت عدم اجرا توسط یک مقام مسؤول حتما از مجاری قانونی و مکانیزم‌های تنبیهی خود استفاده خواهیم کرد. رئیس کل دیوان محاسبات کشور در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا قوانین تنبیهی برای برخورد با متخلفان در این حوزه بازدارنده است یا خیر؟ گفت: قانون به ما اختیار داده تا به تخلفات مدیران و مسؤولان اجرایی رسیدگی کرده و در صورت اثبات جرم، پرونده آن را به قوه‌ قضائیه ارسال کنیم.

بنا به این گزارش وعده داده شده در خردادماه عملیاتی و گزارش دیوان محاسبات درباره ارزیابی اجرای قوانین مرتبط با تولید منتشر شد. بر اساس آن حدود ۹۰ درصد قوانین مرتبط با تولید و اقتصاد مقاومتی دچار ضعف در اجرا و ترک فعل مسؤولان اجرایی شده است. به گزارش دفتر روابط عمومی و امور بین‌الملل دیوان محاسبات کشور، در راستای تحقق شعار سال مبنی بر «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها»، گزارش ارزیابی عملکرد قوانین و مقررات تسهیل تولید از بعد شناسایی موانع اجرای قانون یا خلأ قانونی، اجرای مقررات مرتبط و ترک فعل دستگاه‌های اجرایی منتشر شد. 

در این گزارش، عملکرد ۷ قانون مهم مرتبط با تولید و اقتصاد مقاومتی و افزایش بهره‌وری اقتصادی که طی سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده، مورد بررسی قرار گرفته است. 

یکی از نکات بسیار مهم این گزارش، علل عدم اثربخشی احکام قانونی است که متاسفانه 7/89 درصد علل اصلی غیراثربخشی به ضعف در اجرا و ترک فعل مسؤولان اجرایی مربوط می‌شود و تنها 5/5 درصد به تغییر شرایط همچون تحریم، کرونا و... ارتباط دارد. 7/4 درصد نیز به علت ضعف در قانون فاقد اثربخشی بوده‌ است. 

یافته‌های دیوان محاسبات کشور نشان می‌دهد از مجموع ۸۷ فقره مقررات مصوب، تنها ۳۷ فقره در زمان مقرر قانونی ابلاغ شده، ۳۲ فقره خارج از زمان مقرر قانونی ابلاغ شده، ۱۴ فقره تدوین شده اما ابلاغ نهایی نشده است و نهایتا پیرامون تدوین و ابلاغ ۴ فقره، هیچ‌گونه اقدامی به انجام نرسیده است. 

بخش دیگری از بررسی‌های دیوان محاسبات کشور پیرامون میزان اثربخشی و عملکرد قوانین است که نتایج به دست آمده نشان می‌دهد تنها ۳۴ درصد مفاد قانون، به اهداف مدنظر رسیده‌اند و در مقابل 1/47 درصد آنها عملکرد فاقد اثربخشی داشته‌اند. همچنین 8/11 درصد نیز کلا فاقد عملکرد هستند و 1/7 درصد عملکرد ناکارا دارند. ۷ قانونی که عملکرد آنها توسط دیوان محاسبات کشور مورد بررسی قرار گرفته و جزئیات آن طی روزهای آتی در اختیار رسانه‌ها قرار خواهد گرفت، عبارتند از:

- قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات (مصوب سال ۱۳۸۹)

- قانون بهبود مستمر محیط کسب‌و‌کار (مصوب سال ۱۳۹۰)

- قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور (مصوب سال ۱۳۹۴)

- قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (مصوب سال ۱۳۹۴)

- قانون برنامه ششم؛ مواد مرتبط با بخش تولید (مصوب سال ۱۳۹۵)

- قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی (مصوب سال ۱۳۹۸)

- قانون اصلاح مواد یک و ۷ قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی (مصوب سال ۱۳۹۹).

مصطفی پورکیانی: «عزیزالله نعیمی» از عکاسان پیشکسوت انقلاب، دفاع‌مقدس و بازنشسته صداوسیما دارفانی را وداع گفت. 

این خبری بود که انتشار آن در رسانه‌ها داغی بر دوستداران و پیشکسوتان این حوزه گذاشت. نعیمی در چند سال آخر عمر در بستر بیماری بود و رنج بسیاری متحمل شد. عزیزالله نعیمی از عکاسان باسابقه صداوسیما در سال ۱۳۵۴ وارد رادیو و تلویزیون شد و با پیروزی انقلاب از صحنه‌های انقلاب و مبارزات انقلابیون و روزهای پرجوش و خروش انقلاب و حضور مردم تا لحظات ناب پیروزی و مقاومت، عکاسی و فیلمبرداری کرد. از شاخص‌ترین فعالیت‌های نعیمی می‌توان از عکاسی از حضرت امام خمینی(ره) در منزل‌شان یاد کرد که آثار ماندنی و ارزشمندی را رقم زد. او با آغاز جنگ تحمیلی به ثبت لحظات دفاع از کیان این آب و خاک پرداخت و در جبهه ماند و حتی در زمان مرخصی دنبال همکاری با گروه‌های خبری از جمله شهید آوینی بود. 

از دیگر ماموریت‌های عکاسی او سفری ۴۰ روزه به مکه مکرمه بود که ثمره آن ۲ نمایشگاه عکس در فرودگاه مهرآباد شد. علی فریدونی، عکاس پیشکسوت دوران انقلاب و دفاع‌مقدس در گفت‌و‌گو با «وطن‌امروز» درباره مرحوم نعیمی گفت: آقای نعیمی چند سالی قبل از ما کارش را شروع کرده بود و قبل از انقلاب عکاس رسمی صداوسیما بود. وی زحمات و رنج‌های زیادی در طول انقلاب و جنگ متحمل شد و از ایشان عکس‌های بسیار مهم و باارزشی در آرشیو صداوسیما ثبت شده است. 

وی افزود: در ایام جنگ توسط ستاد تبلیغات جنگ و با همکاری آقای صمدی کتاب‌های بسیاری از عکس‌های منتخب جنگی به چاپ رسید که در این کتاب‌ها عکس‌های مهمی از استاد نعیمی به چاپ رسیده و ماندگار شده است. حتی به یاد دارم که یکی از عکس‌های او که بسیار جذاب به لحاظ تکنیک عکاسی و بسیار دردناک به لحاظ جنگی بود، درباره زنی در میانه آواره‌های جنگی بود که در سرمای زمستان پتویی به دور خود پیچیده بود و آن عکس جلد دوم یا سوم یکی از همین کتاب‌های ستاد تبلیغات جنگ شد. 

فریدونی ادامه داد: نعیمی در دوران جنگ نیز در بسیاری از عملیات‌ها حضور داشت. یکی از ویژگی‌های خوب وی اخلاق خوب و طبع شوخش بود که زبانزد خاص و عام بود؛ آدم بی‌حاشیه‌ای بود و در طول زندگی نه روحیه جاه‌طلبی داشت که مدام به دنبال قدرت باشد و نه روحیه‌ای که در پی پول و جمع‌آوری ثروت باشد و به همان حقوقی که از اداره می‌گرفت، قناعت داشت. 

علی فریدونی یکی از ویژگی‌های ممتاز مرحوم نعیمی را اخلاق خوش و خوش‌برخوردی او عنوان کرد و افزود: روحیه‌ای که داشت این بود که سریع در برخورد اول با شما صمیمی می‌شد و ارتباط خوبی با همکاران خود برقرار می‌کرد. متاسفانه بعد از بازنشستگی، سکته کرد و خانه‌نشین شده بود و همسر مهربانش زحمات زیادی برای او کشید. 

فریدونی در همین باره خاطره‌ای تلخ از دیدار خود با نعیمی برای‌مان گفت: چند سال پیش در خیابان به صورت خیلی اتفاقی ایشان را دیدم که بسیار ناراحت شدم و به لحاظ روحی به هم ریختم، چون وقتی از پشت سر او را صدا کردم، دیدم هیچ جوابی نمی‌دهد و بعد متوجه شدم قدرت تکلم خود را نیز از دست داده است و نمی‌تواند مانند گذشته ارتباط برقرار کند و داشت عملا زجر می‌کشید؛ چند دقیقه‌ای با او صحبت و درد دل کردم و وی فقط در جواب حرف‌های من سری تکان می‌داد و تمام وجودم به لرزه افتاد و خیلی ناراحتش شدم. می‌دانم که این سال‌های آخر با چه وضعیت دردناکی زندگی می‌کرد. 

علی فریدونی با گلایه از اینکه ما درباره پیشکسوتان‌مان عادت کرده‌ایم که تا در قید حیاتند، هیچ خبری از آنها نمی‌گیریم و وقتی فوت شدند، تازه یادمان می‌آید که درباره آنها بنویسیم، بزرگداشت بگیریم و بنای یادبود بسازیم، افزود: متاسفانه هر چقدر هم ما این مطالب را می‌گوییم گوش مسؤولان بدهکار نیست. احترام به پیشکسوتان و استفاده از تجارب ارزشمند آنها مشکل و معضل بزرگی است که در هر حوزه و شغلی پیدا می‌شود ولی طبیعی است که هنرمند جایگاهی دارد که با فوت و از دست دادنش، جایگزین کردن آن خیلی سخت و حتی غیرممکن است. این بها دادن به پیشکسوتان باعث می‌شود که شمای جوان انگیزه لازم و کافی برای ادامه کارتان داشته باشید و برای آن جایی که کار می‌کنید، دل بسوزانید و ارزش قائل شوید.

***