|
شروط روسیه برای همکاری با دولت جدید آمریکا
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه گفت: همانطور که رئیسجمهور پوتین گفت ما به طور مرتب در حال تجزیه و تحلیل هستیم؛ هر گونه تصمیم مردم آمریکا را میپذیریم و با هر دولتی که روی کار بیاید کار میکنیم؛ البته همکاری بر اساس اصول صداقت، احترام متقابل و عدم مداخله در امور داخلی. از این نقطهنظر ما انتظار داریم واشنگتن در نهایت منافع مشروع دیگر بازیگران بینالمللی از جمله روسیه، قزاقستان و دیگر نهادها و سازمانها را در نظر بگیرد.
ارسال به دوستان
صدور مجوز تخریب مساجد و ساختمانهای شیعیان در عربستان
فشار آلسعود بر شیعیان قطیف
موج جدید تنش میان آلسعود و شیعیان عربستان از زمان روی کار آمدن ملکسلمان در سال ۲۰۱۵ میلادی افزایش یافته است
گروه بینالملل: اگر چه رژیم سعودی ید طولایی در نقض حقوق بشر، جنایت علیه شهروندان بویژه اقلیتهای مذهبی در این کشور دارد اما از وقتی ملک سلمان ژانویه سال 2015 بر سر کار آمد، با توجه به تلاش رهبران جدید این کشور برای ارائه چهرهای متفاوت از سایر رهبران قبلی، امید به اصلاح این روند نزد برخی تحلیلگران مسائل عربستان پدید آمد اما کمتر از یک سال بعد اعدام شیخ نمر آن هم به بهانهای ساختگی و بعد سرکوب سیستماتیک شیعیان و جلوگیری از حضور آنها در مناصب کلیدی، نشان داد شاه عربستان در سرکوب شیعیان نه فقط به سیاق اسلاف خود عمل میکند، بلکه ابعاد جدیدتری هم به آن داده است. علاوه بر این از زمان تثبیت جایگاه محمد بنسلمان، ولیعهد جوان و جاهطلب سعودیها در این کشور، سیاستهای خصمانه و جنایتکارانه آن هم در داخل و هم در منطقه شدت و خشونت بیشتری به خود گرفته است. این خشونتها که در لوای حمایت همهجانبه دولت آمریکا بویژه در دوره ترامپ آشکارا رقم خورده است، همچنان ادامه دارد. دستور جدید پادشاهی سعودی به نظامیان این کشور در قطیف و مناطق شیعهنشین برای تخریب مساجد و ساختمانهای شیعیان از جمله مسجدی که شیخ نمر در آن سخنرانی میکرد، در کنار جنایات جنگی اخیر در یمن، نشان میدهد سعودیها همچنان با پیگیری سیاست مشت آهنین علیه شهروندان خود و غیرنظامیان، سعی در حفظ قدرت و حکومت وحشت دارند اما واقعیت جامعه عربستان و روندهای منطقهای به سمت و سویی سوق پیدا کرده که به احتمال فراوان در آینده نهتنها در عرصه منطقه که در داخل سرزمین عربستان نیز تحولات اجتماعی به ضرر آلسعود رقم خواهد خورد.
* دستور آلسعود برای تخریب مساجد شیعیان
به گزارش «وطن امروز»، مقامات عربستان سعودی اخیرا دستور تخریب مسجد امام حسین(ع) در منطقه شیعهنشین العوامیه را صادر کردهاند. «شیخ نمر باقر النمر» رهبر شیعیان سعودی که به دست جنایتکاران آلسعود اعدام شد، در این مسجد خطبه میخواند. «عادل السعید» از فعالان مدنی سعودی در این باره گفت: رژیم آلسعود همچنان به جنگ بر ضد دوستداران اهلبیت(ع) در شهر شیعهنشین قطیف ادامه میدهد و قصد دارد همه آثار مربوط به شهید نمر را از بین ببرد. همچنین بر اساس گزارشات، مقامات سعودی قصد تخریب دهها ساختمان در خیابان الثوره شهر قطیف را دارند و تخریب مسجد امام حسین(ع) نیز در همین راستاست. ۱۵ تا ۲۵ درصد جمعیت عربستان را شیعیان تشکیل میدهند که عمدتا در استان «الشرقیه» ساکن هستند. شرق عربستان از سال 2011 در جریان تظاهرات موسوم به بیداری اسلامی تاکنون در اعتراض به بیعدالتی و توزیع ناعادلانه ثروت، صحنه اعتراضها علیه رژیم آلسعود است. معترضان خواستار آزادی همه زندانیان سیاسی، برخورداری از حق آزادی بیان و برگزاری اجتماعات و همچنین پایان تبعیض گسترده هستند.
* افزایش فشار بر شیعیان در ۲ ماه اخیر
اگرچه سرکوبگری آلسعود شامل همه مردم این کشور میشود اما شیعیان عربستان با نقض شدیدتر و فراگیرتر حقوق بشر مواجه هستند. آلسعود با نگرش فرقهای به سیاست، به شیعیان عربستان به عنوان «شهروندان درجه ۲» مینگرد. این نگاه سبب میشود شیعیان عربستان از حقوق اولیه خود محروم شوند و شاهد تبعیضهای همهجانبه آلسعود باشند. سرکوبگری و بازداشت شیعیان از سوی عناصر نظامی و امنیتی عربستان سعودی بویژه در ۲ ماه گذشته در چارچوب سیاست حملات مداوم فرقهگرایانه و بدون هیچگونه توجیه و مجوز قانونی در منطقه شیعهنشین قطیف رخ داده است تا مقاومت و اراده اهالی این منطقه را در اعتراض به ظلم و استکبار نظام سعودی بشکنند. طی ۲ ماه گذشته سرویسهای اطلاعاتی عربستان دهها جوان شیعه را در عملیاتهای خشونتآمیز که در آنها از تجهیزات جنگی همچون وسایل نقلیه زرهی استفاده شده است، بازداشت کردهاند که آخرین مورد آن 23 نوامبر جاری بود. در این تاریخ نیروهای ویژه سعودی با همراهی مأموران امنیتی وابسته به دستگاه امنیتی دولت عربستان به منطقه شیعهنشین «العوامیه» حمله کرده و شماری از ساکنان آن را بدون هیچ حکم و مجوز قانونی و حتی دلایل روشن بازداشت کردند.
* شیعیان و سابقه طولانی محرومیت در عربستان
دولت عربستان درباره مذهب و قومیت سرشماری انجام نمیدهد اما برخی منابع درصد شیعیان در عربستان را بین 15تا 25 درصد از حدود 32 میلیون بومی عربستان تخمین زدهاند. جامعه شیعه اثنیعشری عربستان در درجه اول در استانهای شرقی این کشور بویژه قطیف و الاحسا متمرکز شده است و علاوه بر این در مدینه هم بخشی از شیعیان ساکن هستند. یکی از مهمترین عوامل فشار بر شیعیان عربستان از سوی دولت مرکزی، تحریک علمای وهابیت و سخنرانیهای آنها علیه شیعیان است. در گزارشی که از سوی گروه بحرانهای بینالمللی در سپتامبر ۲۰۰۵ میلادی با عنوان «مسأله شیعه در عربستان» منتشر شده، به غیبت نمایندگی شیعیان در پستهای عمومی به عنوان یکی از مظاهر تبعیض اشاره شده است. نهتنها هیچ فرد شیعی به عنوان وزیر یا عضو نظام پادشاهی انتخاب نمیشود که استخدام شیعیان در شغلهایی مثل نیروهای مسلح، نیروهای گارد، دستگاه امنیتی، شرکت هواپیمایی و پستهای مدیریتی در شرکتهای نفتی ممنوع است. با آنکه عمده شیعیان عربستان در مناطقی زندگی میکنند که سرشار از منابع نفتی است و تأسیسات استخراج، پالایش و پایانههای صادراتی نفت و همچنین بسیاری از تأسیسات پتروشیمی و صنایع وابسته به آن در استان الشرقیه قرار دارند اما از سوی دولت مرکزی مناطق شیعهنشین بویژه شهرهای الاحسا، قطیف و دمام در فقر و عقبماندگی اقتصادی عمدی نگاه داشته شدهاند. استان الشرقیه به لحاظ اقتصادی برای عربستان از اهمیت بالایی برخوردار است و ثروتمندترین استان عربستان بهشمار میرود، با این حال اغلب ساکنان آن که شیعه هستند در وضعیت اقتصادی پایینتری نسبت به دیگر گروههای جامعه عربستان قرار دارند. با اینکه میلیونها کارگر خارجی وارد این کشور میشوند اما با این حال بسیاری از شیعیان مجبورند به کارهایی اشتغال پیدا کنند که سود زیادی برای آنها ندارد. شرق عربستان از سال 2011 در اعتراض به بیعدالتی و توزیع ناعادلانه ثروت صحنه اعتراضها علیه رژیم آلسعود است. معترضان خواستار آزادی همه زندانیان سیاسی، برخورداری از حق آزادی بیان و برگزاری اجتماعات و همچنین پایان تبعیض گسترده هستند.
* آمریکا شریک جنایت آلسعود
عملکرد آلسعود در تشدید تغییر بافت جمعیتی و جغرافیایی مناطق شیعهنشین این کشور نگرانیهای افکار عمومی را در پی داشته است. این در شرایطی است که آمریکا نیز با سیاستهای حمایتی خود از رژیمهای سرکوبگری نظیر عربستان عملا به تداوم جنایات و سیاستهای فرقهگرایانه چنین رژیمهایی چراغ سبز نشان داده است. در چنین فضایی پس از تصدی پست ولیعهدی عربستان توسط محمد بنسلمان، فرزند پادشاه کنونی عربستان، بر شدت سرکوب و کشتار شهروندان این کشور بویژه شیعیان افزوده شده است. تحولات سیاسی در عربستان نشان داده است با جابهجایی قدرت در خاندان سعودی نیز تغییری در سیاستهای کلی این رژیم سیاسی بدوی مبتنی بر مؤلفههای استبدادی به وجود نمیآید. تشدید نقض حقوق انسانی در عربستان و نبود هیچ چشماندازی درباره چرخش در سیاست استبدادی زمامداران عربستان، نگرانیها را درباره تضییع بیشتر حقوق انسانی در این کشور افزایش داده است.
***
[شهید باقر النمر کیست؟]
آیتالله شیخ نمر باقر النمر، روحانی شیعه عربستانی و متولد شهر قطیف، منتقد سیاستهای خصمانه آلسعود بود که سال 1393 دادگاه عربستان او را با اتهامهای محاربه، داشتن عقاید انحرافی، خودداری از تبعیت نسبت به حکومت و تشویق به سرنگونی نظام سیاسی، به اعدام محکوم کرد و سال 1394با تایید حکم از سوی پادشاه این کشور به شهادت رسید. صدور حکم اعدام برای شیخ نمر، واکنشها و مخالفتهایی از سوی محافل حقوق بشری و مسلمانان بویژه شیعیان سراسر جهان در پی داشت. مراجع تقلید شیعه در پیامها و سخنان خود به مناسبت شهادت شیخ نمر، رژیم عربستان را مسؤول عواقب این اعدام دانستند. شهید باقر النمر همواره در سخنرانیهای خود رژیم سعودی را به اعمال سیاستهای تبعیضآمیز طایفهای سازمانیافته بویژه در مناطق شرقی عربستان و بویژه در ۲ منطقه الاحسا و قطیف متهم میکرد و آلسعود و آلخلیفه را پیرو سیاستهای آمریکا و انگلستان معرفی میکرد.
***
سازمان پیشگامان عدالت برای توسعه و حقوق در صنعا: تجاوزهای ائتلاف سعودی علیه زنان و کودکان یمنی جنایت جنگی تمامعیار است
روایت جدید از جنایات جنگی سعودیها در یمن
شکستهای مکرر ائتلاف سعودی در برابر انصارالله و کمیتههای مردمی یمن در مرکز و شمال یمن و مخالفتهای مردمی در جنوب با شبهنظامیان وابسته به امارات سبب شده تا مزدوران و نظامیان ائتلاف متجاوز سعودی- اماراتی به جای جنگ در میدان نبرد به تعرض علیه غیرنظامیان مبادرت کنند؛ آماری که حاکی از وقوع جنایات جنگی از سوی امارات و عربستان در یمن است.
* آمار دردناک از جنایات سعودی در یمن
سازمان «رائدات العداله للتنمیه والحقوق بصنعا» (پیشگامان عدالت برای توسعه و حقوق در صنعا) در گزارش سالانه خود، آماری از جنایات ائتلاف سعودی و نقضهای حقوق بشری علیه زنان یمن را منتشر کرد. به گزارش «وطن امروز»، به نوشته پایگاه خبری «۲۶ سپتامبر» یمن، «هدی العماد» رئیس این سازمان در مقدمه این گزارش درباره محتوای آن میگوید که تجاوزهای ائتلاف سعودی علیه زنان و کودکان یمنی طی ۶ سال بیانگر جنایت جنگی تمامعیار است. وی افزود: ائتلاف متجاوز به یمن وقیحانهترین جنایات را با استفاده از سلاحهای ممنوعه و تداوم محاصره و جنگ اقتصادی که به کمبود غذا و دارو در سایه سکوت عجیب جامعه بینالمللی منجر شده، در حق زنان یمنی مرتکب میشود. در این گزارش ضمن ستایش پایداری و استقامت زنان یمنی، فداکاریها و پایبندی آنها به دین و عقاید و هویت ایمانیشان، آمده است که طی ۶ سال تجاوز به یمن، بیش از ۱۶ هزار و ۹۷۸ غیرنظامی کشته و بیش از ۲۶هزار و ۲۰۳ نفر زخمی شدند. همچنین ۴ میلیون و ۱۶۸هزار و ۳۰۱ نفر آواره و بیش از ۶۰۶ هزار و ۶۹۴ خانواده در جریان بمبارانها و هدف قرار گرفتن شهرها، روستاها، منازل، مدارس و مراکز بهداشتی آواره شدهاند. بر اساس این گزارش، شمار زنانی که طی ۶ سال تجاوز ائتلاف سعودی به یمن کشته شدند،2 هزار و ۳۸۱ نفر است. علاوه بر آن ۲ هزار و ۷۸۰ زن زخمی شدند. ۳ هزار و ۷۹۰ کودک (پسر و دختر) جان خود را از دست دادند و ۴ هزار و ۸۹ کودک نیز زخمی شدند و برخی از آنها برای همیشه معلول و ناقص شدهاند. ۲ ماه پیش، وزارت حقوق بشر دولت نجات ملی یمن نیز آمار جنایتهای ائتلاف سعودی علیه یمن از مارس ۲۰۱۵ تا آگوست ۲۰۲۰ را منتشر کرد و از شهادت ۱۶هزار و 771 غیرنظامی و زخمی شدن 26 هزار و 359 نفر دیگر خبر داد.
* رقابت اماراتیها با سعودیها در جنایت در یمن
بیش از ۲ سال است شبهنظامیان یمنی مورد حمایت امارات، استانهای جنوبی این کشور مانند عدن، ابین و شبوه و جزیره سقطری را به اشغال خود درآورده و آن را از کنترل متحدان عربستان (دولت هادی) خارج کردهاند. مرکز رسانهای استانهای جنوبی «المرکز الاعلامی للمحافظات الجنوبیه» با ارائه یک گزارش آماری از تشدید ناامنی در استانهای اشغالی جنوب یمن از اکتبر تا نوامبر سال جاری میلادی خبر داد. نتایج رصد اولیه جنایات مشخص شده برای افکار عمومی طی ۲ ماه گذشته، بیانگر آن است که بیش از ۲۱۲ جرم از جمله ترور، بازداشت، سرقت اموال دولتی و غیردولتی، اخاذی و باجگیری سازماندهی شده با استفاده از اسلحه در مناطق مختلف و جادهها صورت گرفته است. به این امور جنایت جنگی، کشتار، حمله به منازل مسکونی و تجاری، ربودن و گروگانگیری شهروندان و افزایش میانگین درگیریهای مسلحانه در خیابانها و مناطق مسکونی، حمله به دیگران بدون هیچ جرمی، جلوگیری از سفر شهروندان و متفرق کردن تظاهراتهای قانونی با توسل به اسلحه و... نیز افزوده میشود. طی ۲ ماه اکتبر و نوامبر، ۳۲ ترور در استانهای جنوبی صورت گرفته که نسبت 1/15 درصد از کل جنایات رصد شده در این استانها را تشکیل میدهد. تشدید درگیریهای مسلحانه در خیابانها و محلههای مسکونی میان گروههای مختلف مسلح با سلاحهای سبک و متوسط و ثبت ۲۱ مورد از این درگیریها با نسبت 4/9 درصد کل جرائم، ثبت ۲۰ جنایت آدمربایی با نسبت 4/9 درصد کل جرائم، ۱۸ قتل مرموز با نسبت 5/8 درصد کل جرائم و ۱۵ سوءقصد به جان فرماندهان نظامی با نسبت 1/7 درصد کل جرائم صورت گرفته طی ۲ ماه اخیر در ردههای بعدی جنایات انجام شده قرار میگیرند.
ارسال به دوستان
نمایندگان جریانهای سیاسی مختلف در پارلمان عراق بار دیگر خواستار اجرای مصوبه اخراج آمریکاییها از این کشور شدند
دور تازه مخالفتها با حضور آمریکا در عراق
گروهبینالملل: در حالی که حشدالشعبی عراق در مناطق مختلف این کشور با انجام عملیاتهای ضد تروریستی در پی نابودی بقایای گروه تروریستی داعش است و در پارلمان هم موج جدیدی از اعتراضات نسبت به حضور نظامیان آمریکایی و دخالت آنها در ایجاد ناامنی در مرزهای این کشور شکل گرفته است، نشست ناتو هم پیرامون حضور این سازمان نظامی در عراق است. به نظر میرسد با وجود مخالفت مردم و پارلمان این کشور با حضور نظامیان بیگانه در عراق، ایالاتمتحده آمریکا قصد دارد پیش از خروج اجباری از عراق، ناتو را جایگزین خود کند و از این طریق ضمن کاهش تلفات نظامیانش، حضور امنیتی- نظامی خود در عراق را تداوم بخشد.
* آمریکا مانعی در مسیر تامین امنیت مرزهای عراق
به گزارش «وطن امروز»، دور جدید پافشاری محافل پارلمانی عراق بر لزوم اخراج نیروهای بیگانه از عراق در راستای اجرای مصوبه پارلمان که از بیش از یک ماه پیش آغاز شده، همچنان ادامه دارد. نمایندگان پارلمان عراق در مناسبتهای مختلف بر لزوم خروج نیروهای بیگانه از عراق تاکید و حضور نیروهای آمریکایی در کشورشان را تهدیدی برای امنیت ملی آن میدانند. در جدیدترین موضعگیری نیز شماری از نمایندگان پارلمان عراق خواهان تحقق حاکمیت کامل عراق و اخراج نیروهای آمریکایی و تضمین کرامت شهروندان عراقی در داخل و خارج این کشور شدهاند. در همین رابطه شماری از نمایندگان پارلمان عراق در اظهار نظرهای مختلف خواستار اجرای مصوبه پارلمان مبنی بر اخراج آمریکاییها از عراق شدند. در یکی از این موارد «علی الغانمی» عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق، ایالات متحده آمریکا را به عنوان مانعی در مسیر تامین امنیت مرزهای عراق به شیوههای پیشرفته و مدرن دانسته و خواهان خروج آمریکاییها از عراق است. وی در این باره گفت: وتوی آمریکا مانع خرید سلاحهای پیشرفته از منابع غیرآمریکایی است و آمریکا از هر گونه قرارداد تسلیحاتی با سایر کشورها نظیر روسیه یا چین از جمله درباره سامانههای دفاع پیشرفته جلوگیری میکند. آمریکا اخیرا اعلام کرد تعداد نیروهای خود را در عراق کاهش میدهد. ائتلاف بینالمللی موسوم به ضد داعش هم اخیرا شمار کل نیروهای آمریکایی در خاک عراق را ۳ هزار نفر اعلام کرد اما با این حال، برخی منابع سیاسی و امنیتی عراق شمار واقعی این نیروها در عراق را بیش از رقم اعلام شده میدانند و خواهان شفاف شدن موضوع هستند. پارلمان عراق در پی جنایت ترور سردار سپهبد شهید حاجقاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران ایران و شهید ابومهدی المهندس، معاون سازمان حشدالشعبی عراق با صدور مصوبهای بر لزوم خروج نیروهای بیگانه از خاک این کشور تأکید کرده است. مردم عراق نیز در مناسبتهای مختلف، مخالفت خود را با اشغالگری آمریکا اعلام کردهاند.
* تداوم عملیاتهای ضد تروریستی حشدالشعبی
روز گذشته نیروهای حشدالشعبی عراق عملیات خود علیه بقایای گروه تروریستی داعش در استان دیاله هممرز با ایران را آغاز کردند. سازمان حشدالشعبی عراق در بیانیهای اعلام کرد: تیپ یکم نیروهای حشدالشعبی عملیات خود برای تعقیب بقایای گروه تروریستی داعش در مناطق شمال شهر خانقین و مناطق «علی السعدون» و «احمد هلال» در شمال شرقی استان دیاله را آغاز کرد. این بیانیه افزود: هدف این عملیات تقویت امنیت و ثبات و انهدام لانههای تروریستی و دستگیری افراد تحت تعقیب است و تاکنون یک مخفیگاه تروریستهای داعش در منطقه احمد هلال منهدم و تعدادی بمب کار گذاشته شده خنثی شده است. استان دیاله در طول ۳ هفته اخیرا شاهد افزایش تحرکات بقایای گروه تروریستی داعش بوده و تاکنون چند عملیات علیه آنها انجام شده است.
* افزایش حضور نظامی ناتو در عراق
با وجود مبارزه موفقیتآمیز حشدالشعبی عراق با عناصر تروریستی داعش و تاکید پارلمان این کشور بر اخراج نظامیان آمریکایی از عراق، وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) طی 2 روز در نشستی، راهبرد این ائتلاف برای سالهای آینده و عملیات این سازمان در افغانستان و عراق را مورد بررسی قرار دادند. «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو در این نشست درباره مساله حضور نظامیان ناتو در عراق گفت: این ائتلاف برای افزایش حضور نظامی در خاک عراق و همچنین مساله توسعه هیأت اعزامی به منظور آموزش دادن نیروهای امنیتی این کشور برنامهریزی میکند.
ارسال به دوستان
ولیعهد سرزمین عجایب
محمدعلی عبدو*: هفته گذشته اخبار غیررسمی از ملاقات بنسلمان و نتانیاهو در شهر جدید نئوم مخابره شد. هر چند این خبر تا الان از سوی منابع رسمی تایید نشده اما عدم تایید آن به معنای تکذیب خبر نیز نخواهد بود. این دقیقا همان عادیسازی روابط است؛ عادیسازی یعنی اساسا اتفاقی رخ بدهد و در روزمرگی دفن شود. همین که بمبی در اطراف دولتهای عرب منطقه منفجر نشد و قیام مسلحانهای شعله نکشید، سند محکمی است برای اثبات نخنما شدن آرمانهای سابق عربی. اگر 60 سال پیش، این ملاقات انجام میشد، بعید بود ماجرا به همین عافیت ختم میشد. مطلقا قصد نگارنده مطلب این نیست که آرمان قدس را مدفون در تاریخ پر از التهاب اعراب و منطقه بداند. قدس همچنان پاره تن اسلام است اما در میدان سیاست، باید بپذیریم نبردهای بومی- اقتصادی، جهان عرب را به دار آویخته. پرندهای که ولیعهد جوان سعودی روی شانههایش نشانده، ۲ بال دارد: «نوسازی» و «عادیسازی». بنسلمان از همان روز اولی که مسؤولیتهای بزرگتری را از دربار سعودی تحویل گرفت، ساختارشکنی کرد. تصورمان این نباشد که چون رانندگی برای زنان آزاد شد و چند قفل دیگر از تعصبات اجتماعی- سنتی عربستان شکسته شد، پس مردم شیفته حاکمشان میشوند؛ عربستان سعودی به لحاظ فکری، اجتماعی و مذهبی، بافتی تماما سنتی دارد. گذر از چنین سابقهای با چنین سرعتی قطعا نمیتواند نظم قدیمی را زنده نگه دارد. حاکم در چنین شرایطی بیتردید، عادیسازی را هم به لیست نوسازیهایش اضافه میکند. بنسلمان مدتهاست خیال عادی جلوه دادن برنامههایش را دارد؛ همه ماجرا به رابطه با صهیونیستها خلاصه نمیشود. او بخوبی میداند باید ابتدا به مردم (خصوصا بدنه مذهبی و قبیلهای) ثابت کند لازم است مثل سایر ملل جهان مدرن شویم و سپس دست به عمران بزند. او در پیاده کردن چنین نقشهای توفیق کامل نداشته و احتمالا نگرانی اصلی همین باشد. 7 ماه پیش، برای تخریب منطقه قدیمی تبوک و آماده کردن محلات برای احداث ساختمانهای عظیم، نیروهای انتظامی سعودی به منطقه رفتند. قبیلهای به نام «الحویطات» از قبایل قدیمی این ناحیه است. «عبدالرحیم الحویطی»، یکی از اعضای این قبیله بود که در جریان کوچ اجباری خاندانش، حاضر به ترک منطقه اجدادی نشد و اعتراضش را با ویدئویی رسانهای کرد. مدتی بعد او به دست نیروهای امنیتی در خانه خودش به قتل رسید و درگیری بالا گرفت.
بنسلمان هر چقدر هم در نوسازی ماهر باشد، در عادیسازی توفیقی نداشته است. او در دورانی امور را در حاکمیت به دست گرفت که برخوردهای ضربتی و محکم حکومت، بدل به تصور رایج جامعه از دایره قدرت شده بود. مردم میدانستند مطالبات درباره حقوقشان، احتمالا آخرین خواسته دوران زندگیشان خواهد شد! «رائیف بدوی» نام یک نویسنده و وبلاگنویس عرب است که سال 2008، سایتی را تحت عنوان «سایت لیبرال عربستان» بنیانگذاری میکند؛ او در همین بستر شروع به انتشار مطالبی درباره آزادیهای اخلاقی و حتی برابری دینی میکند. همه ادیان را یکی میداند. 4 سال بعد در سال 2012، بدوی به جرم انتشار همین مطالب و دفاع از برابری دینی، توسط محاکم قضایی سعودی مرتد اعلام میشود! او را سپس به تحمل 10 سال حبس و هزار ضربه شلاق محکوم میکنند. «انصاف حیدر» همسر بدوی در مصاحبهای اعلام میکند شوهرش در لحظه دستگیری توسط نیروهای امنیتی فقط یک جمله را تکرار میکرده: «آنچه به سرمان میآورند را برای همه جهان برملا کن. اینها را به همه بگو!».
نگرانی اصلی سعودیها دقیقا همینجاست. گویا از حدود یک دهه پیش، کمپینی با عنوان «به همه بگو»، در تمام نقاط عربستان به سرعت در حال شیوع است، بدون اینکه کسی دقیقا متوجه آن شده باشد. یک پویش ناخودآگاه و پنهان اجتماعی که یک منطق واضح دارد: هر کس مطالب بیشتری از ظلم خاندان سعودی در رسانههای جهانی منتشر کند، قهرمانتر است! این مسابقه یک بازنده بیشتر ندارد و آن هم حاکمانند. بنسلمان دروازه قدرتش را رو به یک دوراهی بزرگ گشود؛ اینکه اگر دست به اصلاح بزند، ناچار است بافت سنتی کشورش را بهم بریزد و اگر بدون اصلاحات ادامه بدهد، حقوق مدنی ضعیف موجود، کشورش را به روزگار سیاه میکشاند. او تلاش کرد مسیر اصلاحات را اعمال کند اما با همان ابزار اجدادش یعنی زور و قوه قهریه. اعرابی که طعم شیرین توریسم مذهبی را چشیدهاند، دریافتهاند بهترین راه برای گذر به سمت اقتصاد غیرنفتی، بهرهبرداری از توریسم غیرمذهبی و جهانی است. شهر نئوم همین هدف را دارد؛ یک شهر ابرپیشرفته که حتی از تاکسیهای پرنده آن در سال 2017 در ریاض رونمایی شد. بنسلمان یک قدم پیش میرود و قدمی پس میگذارد. غربیها به اتهام مشکلات حقوق بشر، حاضر به سرمایهگذاری در نئوم نیستند، پس باید نوسازی کرد. در آن سوی میدان منتقدان او بویژه در خاندان سلطنتی منتظر فرصت انتقام از ولیعهد جوان نشستهاند، پس منطقی است اگر بنسلمان در روزهای آتی به آغوش پدر بازگردد و او را بیشتر در اداره امور حکومتی دخیل کند تا دستکم موقتا فتنه خاندان سعودی را خاموش کرده باشد. شاه آینده در شرایط فعلی قطعا نیاز به عادیسازی دارد اما فعلا نه در روابطش با صهیونیستها، بلکه در روابطش با جامعه سنتی عربستان. مطالبات کنونی مردم نشان میدهد دستکم در این لحظه بیش از اینکه نگرانیهای آرمانی داشته باشند، نگرانیهای اقتصادی و اجتماعی دارند. دیدار در شهر اسرارآمیز نئوم، کابوسهای بنسلمان را در اینکه کدام انتخاب اولویت بیشتری دارد دوچندان میکند. او اگر تن به روابط عمیق با غرب و اسرائیل ندهد، با بهانه حقوق بشر، سرمایه آنها را از دست خواهد داد و اگر تمرکزش را به کنترل تغییر بافت اجتماعی مردمش بسپارد، پولی در خزانه ندارد که نئوم را بسازد! گویا در طالع محمد بنسلمان نوشتهاند باید زمامدار سرزمین تردیدها باشد!
* کارشناس مسائل غرب آسیا
ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|