وزیر کشور عراق آمار زائران عتبات مقدسه کربلا در اربعین امسال را قریب به 17 میلیون نفر دانست. «عثمان الغانمی» در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با «نصیف الخطابی» استاندار کربلا همچنین از موفقیت طرح امنیتی ویژه اربعین در این کشور سخن گفت. پیش از این تولیت مقدس حضرت عباس(ع) اعلام کرده بود 16 میلیون و 327 هزار و 542 نفر از ۵ مسیر وارد کربلا شده‌اند. 

گروه بین‌الملل: بحران کمبود سوخت و خالی بودن بخش عظیمی از پمپ‌ بنزین‌ها در انگلیس وارد هفته دوم شده و مردم این کشور را به هجوم آوردن به ایستگاه‌های سوخت تحریک کرده است. در حالی که دولت انگلیس سه‌شنبه شب مدعی شده بود بحران کمبود سوخت در سراسر این کشور رو به کاهش گذاشته و مردم باید از حضور هیجانی و هراس‌آمیز در پمپ بنزین‌ها برای سوخت‌گیری خودداری کنند اما خبرگزاری «رویترز» دیروز در گزارشی از تداوم و تشدید بحران سوخت در انگلیس بویژه لندن خبر داد. بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس سه‌شنبه‌شب پس از چند روز سکوت در برابر اعتراضات ناشی از وضعیت بحرانی سوخت در این کشور گفته بود: «اکنون شاهدیم که اوضاع رو به بهبود است. از صنعت سوخت می‌شنویم که عرضه‌ها به صورت معمول به ایستگاه‌های توزیع سوخت می‌رسد و من از همه می‌خواهم طبیعی رفتار کرده و به کسب و کارشان بازگردند». با این حال خبرنگار رویترز دیروز گزارش داد از حدود ساعت ۶ صبح به وقت محلی، صف‌های طولانی خودروها بار دیگر به معدود پمپ‌های بنزین که فعال هستند،‌ بازگشته و حتی ادامه این صف‌ها در بعضی بزرگراه‌های پایتخت انگلیس ایجاد ترافیک سنگین کرده است. بر اساس گزارش رویترز از لندن، از صبح دیروز (چهارشنبه) بار دیگر صف‌های طویل خودروهایی که منتظر سوخت‌گیری در پمپ‌ بنزین‌ها در پایتخت انگلیس هستند، در سطح شهر پدیدار شده است. بر اساس این گزارش، ایستگاه‌های سوخت متعددی در لندن هنوز بسته است و علامت هشدار «بنزین موجود نیست» مقابل این پمپ بنزین‌ها خودنمایی می‌کند که همین امر باعث طولانی‌تر شدن صف خودروها در دیگر ایستگاه‌ها شده است. پیش از آن روزنامه دیلی‌میل گزارش داده بود برخی جایگاه‌های سوخت در پی بحران به وجود آمده فروش بنزین را تا سقف ۳۰ پوند سهمیه‌بندی کرده‌اند و خشونت در صف‌های طولانی پمپ‌بنزین‌های انگلیس رو به افزایش است و مردم با یکدیگر درگیر شده‌اند و حتی به روی هم چاقو می‌کشند. این در حالی است که رسانه‌های انگلیسی بامداد سه‌شنبه گزارش دادند ارتش انگلیس نیز برای مقابله با هر گونه ناآرامی احتمالی در پی بحران سوخت و کمبود بنزین در این کشور، به حالت آماده‌باش درآمده است. 

صف‌های طولانی مردم انگلیس در پمپ‌‌بنزین‌ها که با نگرانی منتظر پر کردن باک خودروهای خود هستند، در روزهای اخیر در این کشور اروپایی به واقعیتی ناخوشایند تبدیل شده است؛ تداوم بحرانی که ماه‌هاست ادامه داشته و در روزهای اخیر به اوج خود رسیده است. تقریبا دوسوم حدود ۵۵۰۰ جایگاه‌ مستقل عرضه سوخت انجمن خرده‌فروشان بنزین از روز دوشنبه بنزین ندارند و انتظار می‌رود سایرین هم به آنها ملحق شوند. در عین حال، این امر خسارت سیاسی هم برای دولت انگلیس داشته و به دلیل رکورد بالای قیمت انرژی، اکثر انگلیسی‌ها از نحوه رسیدگی دولت به این ماجرا انتقاد می‌کنند و میزان رضایت از عملکرد «بوریس جانسون» نخست‌وزیر انگلیس در پی نگرانی‌ها از احتمال بازگشت «زمستان نارضایتی» دهه ۱۹۷۰ کاهش یافته است. 

 

* لجبازی جانسون و کنایه آلمان‌ها

بر اساس اطلاعات انجمن انگلیسی PRA، مشکل تهیه و توزیع سوخت در بریتانیا باعث شده عرضه جوابگوی تقاضا نباشد و در برخی بخش‌های این کشور تا 90 درصد پمپ‌بنزین‌ها خالی از بنزین و گازوئیل بمانند. دولت انگلیس مهم‌ترین دلیل کمبود گازوئیل و بنزین را کمبود رانندگان کامیون‌های سوخت‌‌رسان عنوان کرده که مانعی در مسیر تامین از شرکت‌های سوخت تا جایگاه‌های توزیع شده است. به همین دلیل با آنکه در حال حاضر کمبود حدود 100 هزار راننده کامیون در این کشور وجود دارد، لندن اعلام کرد به طور فوری بیش از 4 هزار راننده خارجی استخدام می‌کند. در حقیقت ریشه اصلی این بحران، برگزیت، خروج بریتانیا از اتحادیه اروپایی ‌است که نماد و رهبر این جنبش نخست‌وزیر کنونی دولت محافظه‌کار لندن یعنی بوریس جانسون است. آمارها حاکی از آن است بسیاری از رانندگان کامیون اروپایی بعد از برگزیت از این کشور خارج شده‌اند که جزو بیش از 20 هزار نیروی متخصص ماهر اروپای شرقی بوده‌اند که جزیره را ترک کرده‌اند. علاوه بر این، همه‌گیری کرونا هم مانع آموزش و امتحانات رانندگی شده و چندین دوره آموزش و آزمون رانندگی به تعویق افتاده است. در حال حاضر دولت لندن برخی تمهیدات از جمله ویزای موقت برای رانندگان کامیون خارجی و برخی استثنائات دیگر را در نظر گرفته است. «اولاف شولتز» نامزد اصلی صدراعظمی آلمان، فردای پیروزی حزبش در انتخابات این کشور به انگلیسی‌ها طعنه ‌زد که اوضاع بحرانی فعلی‌شان ناشی از برگزیت است. او گفت: «ما بسیار در این زمینه کار کردیم که انگلیسی‌ها را متقاعد کنیم اتحادیه اروپایی را ترک نکنند اما در نهایت آنها به گونه‌ای دیگر تصمیم گرفتند». دولت جانسون اما لجوجانه دیدگاه اصناف درباره ارتباط برگزیت با بحران فعلی را رد می‌کند. 

 

* کاهش جذابیت اقتصادی انگلیس با برگزیت

انگلیس پس از 47 سال عضویت در اتحادیه اروپایی، دی‌‌ماه 99 به طور رسمی از آن خارج شد. دولت این کشور می‌گوید به توافقی درباره آینده همکاری‌های تجاری با اتحادیه اروپایی دست یافته است اما عملا این خروج دردسرهای زیادی را بویژه برای انگلیس ایجاد کرده است. با اینکه همه کشورهای اروپایی در بحران اقتصادی ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا به سر می‌برند اما آمار و نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد انگلیس از هر نظر در بدترین وضعیت به نسبت تمام کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) قرار دارد. دفتر آمار ملی انگلیس گزارش داده اقتصاد این کشور در سال گذشته میلادی با 9/9 درصد کاهش بیشترین خسارت سالانه در نزدیک به ۳ قرن گذشته را بر اثر محدودیت‌های ناشی از همه‌گیری کرونا تجربه کرده است. این در حالی است که از ابتدای امسال که مناسبات سابق انگلیس و اتحادیه ‫اروپایی به واسطه برگزیت خاتمه یافت، مشکل جابه‌جایی کالا بویژه مواد غذایی در انگلیس نمایان شد. قوانین دست‌وپاگیر گمرکی اعتراض صاحبان مشاغل و شرکت‌های باربری را در پی داشت و معترضان در چندین نوبت مقابل دفتر نخست‌وزیری دست به تظاهرات زدند. اواسط سال جاری میلادی نرخ تورم از برآورد بانک مرکزی انگلیس بالاتر رفت و پیش‌بینی می‌شود این وضع در ماه‌های آینده تشدید شود اما همه این تحولات عمدتا به پای بحران همه‌گیری کرونا نوشته شد. در واقع پایان دوره گذار خروج انگلیس از اتحادیه اروپایی، یعنی یک سالی که انگلیس پس از خروج رسمی از اتحادیه اروپایی فقط تابع قوانین اتحادیه و عضو بازار واحد اروپا بود همزمان شد با شیوع ‫کرونا. بحران کرونا در واقع به عنوان ضربه‌گیر پس‌لرزه‌های برگزیت عمل کرد و اینک که دولت محدودیت‌های کرونایی را کاهش داده و قرنطینه‌ها برداشته شده است، پیامدهای برگزیت به ‌وضوح خودنمایی می‌کند.

مسؤول بخش آسیایی دیده‌بان حقوق بشر نادیده گرفتن جنایات نظامیان آمریکایی در افغانستان توسط دادگاه بین‌المللی کیفری را منزجرکننده خواند و خواستار پاسخگو بودن این نیروها شد. 

خانم «پاتریشیا گاسمن» با انتقاد از عدم بررسی اتهامات درباره جنایات نظامیان آمریکایی و ناتو در افغانستان به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت: معافیت از مجازات برای این جرائم و جرائمی که نظامیان دولت سابق افغانستان مرتکب شده‌اند، خود یکی از دلایلی است که ما امروز در وضعیت کنونی در افغانستان قرار داریم. 

دادگاه بین‌المللی کیفری بتازگی با اعلام اینکه بررسی جنایات جنگی در افغانستان از سر گرفته می‌شود، عنوان کرد اما جنایات نظامیان آمریکا مورد تحقیق قرار نخواهد گرفت. 

«کریم خان» دادستان ارشد دادگاه کیفری بین‌المللی از قضات این دادگاه درخواست کرد مجوز فوری از سرگیری تحقیقات درباره اتهامات جنایات جنگی در افغانستان را صادر کنند. 

به گزارش تسنیم، درحالی که تلاش «فاتو بنسودا» دادستان سابق دادگاه کیفری بین‌المللی برای بررسی جنایات جنگی در افغانستان که شامل بررسی جنایات نظامیان آمریکایی بود، با مخالفت آمریکا و تهدید به تحریم دادگاه و توقیف دارایی‌های آن مواجه شده بود، کریم خان تصریح کرد بررسی جدید شامل جنایات نظامیان آمریکایی در افغانستان نخواهد شد. 

بنسودا همچنین گفته بود مدارک و اطلاعاتی در دست دارد که نشان می‌دهد ارتش آمریکا و سازمان‌های اطلاعاتی به شکنجه و کشتار، تجاوز جنسی و نقض کرامت انسانی در افغانستان متهم هستند. 

با این ‌حال، کریم خان با اظهار اینکه دادگاه «منابع محدودی» دارد، اظهار داشت: بنابراین تصمیم گرفتم تحقیقات دفتر خود را در افغانستان بر جنایاتی متمرکز کنم که گفته می‌شود توسط طالبان و داعش انجام شده است و دیگر جوانب از اولویت خارج می‌شوند. 

دیوان کیفری بین‌المللی آخرین مرجع برای پیگیری اتهامات جنایات ضدبشری و جنگی است و در صورتی دست به کار می‌شود که خود کشورها نتوانند یا نخواهند عدالت را درباره عاملان چنین جنایت‌هایی عملی کنند. 

اعتراف رئیس پنتاگون به شکست آمریکا

وزیر دفاع آمریکا در مجلس سنای این کشور با اعتراف به شکست این کشور در افغانستان گفت: اگر از این کشور خارج نمی‌شدیم باید تلفات بیشتری می‌دادیم. ژنرال «لوید آستین» در نشست استماع سنای این کشور درباره دلایل خروج از افغانستان گفت: اگر نیروهای ما افغانستان را ترک نمی‌کردند به دلیل حملات طالبان تلفات بیشتری متحمل می‌شدند. وی که برای پاسخگویی درباره مسائل افغانستان به سنای این کشور فراخوانده شده بود، به نمایندگان این کشور گفت طی 20 سال جنگ در افغانستان، 2 هزار و 461 نظامی آمریکایی کشته و بیش از 20 هزار نظامی دیگر نیز زخمی شدند؛ بنابراین سرعت در خروج از افغانستان به نجات جان نظامیان ما کمک کرد. ژنرال آستین همچنین با اذعان به شکست در افغانستان، اظهار داشت که آمریکا در تشویق نظامیان افغان برای جنگ با طالبان با وجود ارائه تجهیزات لازم و کافی شکست خورد. وزیر دفاع آمریکا درباره خروج از بزرگ‌ترین پایگاه نظامی این کشور در «بگرام» نیز گفت: حفظ پایگاه بگرام در افغانستان موجب می‌شد جان 5 هزار سرباز آمریکایی در خطر باشد و ما را در حالت جنگی نگه می‌داشت. حتی تمدید مأموریت به پس از آگوست نیز جان نیروهای ما را با خطر بزرگی مواجه می‌کرد.

 این حضور در مجلس سنا در حالی انجام شد که برخی منابع به رسانه‌ها گفته بودند قرار است سران نظامی دولت آمریکا در یکی از جنجال‌برانگیزترین جلسات استماع کنگره درباره خروج از افغانستان پاسخگو باشند. در این نشست ژنرال «مارک میلی»، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا نیز حضور داشت؛ این مقام آمریکایی در این جلسه گفت: طالبان همچنان ارتباطات خود با القاعده را قطع نکرده است. گفته می‌شود ژنرال «کنت مک‌کنزی» فرمانده سنتکام نیز باید به نمایندگان سنای این کشور پاسخ دهد. 

***

صدور کیفرخواست علیه اسرای عملیات «تونل آزادی»

منابع خبری از صدور کیفرخواست علیه ۶ اسیر فلسطینی فراری از بند رژیم صهیونیستی توسط دادستانی این رژیم و همچنین تمدید مجدد بازداشت آنها خبر دادند. به نوشته روزنامه القدس العربی، پلیس رژیم صهیونیستی اعلام کرد دادستانی این رژیم علیه ۶ اسیری که اخیرا از زندان جلبوع فرار کرده بودند و مجددا بازداشت شدند کیفرخواست صادر کرده است. پلیس رژیم صهیونیستی همچنین اعلام کرد علیه ۵ اسیر دیگر به اتهام همکاری با ۶ اسیر مذکور کیفرخواست صادر کرده است. پلیس اسرائیل همچنین اعلام کرد: بازداشت زندانیان فراری به همراه ۵ مظنون دیگر تمدید شد و صبح دیروز (چهارشنبه) کیفرخواست علیه آنها در دادگاه جنایی ناصره تنظیم شد. در همین حال هیات امور اسرای فلسطین اعلام کرد دادگاه مرکزی رژیم صهیونیستی بازداشت ۶ اسیر عملیات «تونل آزادی» از زندان جلبوع به همراه ۵ اسیر دیگر که متهم به همکاری با آنها هستند را مجددا تمدید کرد. این هیات در ادامه گزارش داد رژیم صهیونیستی بازداشت این اسیران را به بهانه تکمیل بازجویی از آنها و ارائه کیفرخواست به دادستانی رژیم اشغالگر تمدید کرده است. ۵ اسیر فلسطینی وابسته به جنبش جهاد اسلامی و یک اسیر وابسته به جنبش فتح که به حبس طولانی‌مدت محکوم بودند، ساعت یک بامداد دوشنبه  ۱۵ شهریور موفق شدند از زندان «جلبوع» در شمال فلسطین اشغالی که از مهم‌ترین زندان‌های امنیتی رژیم صهیونیستی محسوب می‌شود، فرار کنند. 

***

تبادل بیش از 200 اسیر میان دولت نجات ملی یمن و دولت مستعفی

منابع یمنی بعدازظهر دیروز گزارش دادند بیش از ۲۰۰ اسیر میان نیروهای دولت صنعا و نیروهای دولت مستعفی مبادله شده‌اند. بر اساس گزارش پایگاه خبری «البوابه الاخباریه الیمنیه»، این عملیات با میانجیگری مقامات محلی یمن در استان «تعز» انجام شد. منابع محلی خبر دادند حدود ۱۴۰ اسیر از نیروهای دولت مستعفی با ۷۰ اسیر از نیروهای صنعا مبادله شده‌اند. پایگاه خبری «المشهد الیمینی» نیز گزارش داد عملیات تبادل اسرا در شهرستان «سامع» استان تعز انجام شده است. این عملیات در حالی میان ۲ طرف انجام شده است که «احمد ابو حمزه» مسؤول بخش حقوقی کمیته اسرا در دولت نجات ملی یمن، پیش‌تر‌ اعلام کرده بود این دولت آماده است تا با ائتلاف متجاوز سعودی، تمام اسرا را مبادله کند. بزرگ‌ترین مبادله اسرا در یمن تحت نظارت سازمان ملل و کمیته جهانی صلیب سرخ مهر ۱۳۹۹ انجام شد و طی آن ۱۰۸۱ اسیر، از جمله ۱۵ نظامی سعودی و ۴ نظامی سودانی که در قالب نیروهای ائتلاف سعودی در یمن حضور داشتند، آزاد شدند. بر اساس توافق سوئد که میان دولت صنعا و دولت مستعفی یمن صورت گرفته بود، باید همه اسرا با هم مبادله می‌شدند اما چیزی که مانع عملی شدن آن شد، واقعیت تحولات میدانی برای مزدوران ائتلاف سعودی بود چراکه از طرف‌های متعدد و مختلفی تشکیل شده‌اند و اختلافات موجود در محافل مزدوران سعودی مانع انجام مبادله کامل اسرا شد. 

***

سفر مشاور امنیت ملی آمریکا به مصر

رسانه‌های رژیم صهیونیستی دیروز از سفر مشاور امنیت ملی آمریکا به قاهره، پایتخت مصر خبر دادند. روزنامه «یدیعوت آحارانوت» چاپ فلسطین اشغالی نوشت «جیک سالیوان» برای انجام گفت‌وگوها با مسؤولان مصری درباره تشدید تنش بین اسرائیل و جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) راهی قاهره خواهد شد. بر اساس این گزارش، سالیوان همچنین قصد دارد با همتای اسرائیلی خود «ایال هولتا» هفته آینده در آمریکا برای پیگیری این گفت‌وگوها دیدار کند. در همین ارتباط، شبکه کان رژیم اسرائیل، دیروز گزارش داد یک هواپیمای اسرائیلی از تل‌آویو برخاسته و عازم قاهره شده و قرار است یک هواپیمای ویژه دیگر نیز بعدازظهر چهارشنبه به شرم الشیخ برود. به دنبال جنگ ۱۱ روزه، گروه‌های مقاومت از جمله حماس و رژیم صهیونیستی با وساطت مصر وارد توافق آتش‌بس موقت شدند. این رژیم قصد دارد بازسازی و کاهش محاصره غزه را به پرونده آزادی نظامیانش گره بزند که نزد حماس در اسارت به سر می‌برند. 

دیدار دیروز رؤسای‌جمهور روسیه و ترکیه در اوج تنش‌ها و اختلاف منافع ۲ طرف در شامات و قفقاز، زنگ خطری برای آمریکا و اتحادیه اروپایی بود، چرا که ثابت کرد مسکو و آنکارا به روابطی پایدار در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی رسیده‌اند و حتی در بدترین شرایط قادر به تنظیم روابط فی‌مابین هستند. دیروز ولادیمیر پوتین در قصر کاپه ایدوکوپاس در نوو راسیسک نزدیک بندر سوچی بر کرانه دریای سیاه، میزبان رجب طیب اردوغان بود. این دیدار در مقطعی انجام شد که تنها ۳ روز از بمباران سنگین مواضع مسلحان مورد حمایت ترکیه در شمال سوریه توسط نیروی هوایی روسیه می‌گذشت. در جریان حملات روز یکشنبه گذشته روس‌ها به شهر عفرین در استان حلب دست‌کم ۱۱ تروریست و شبه‌نظامی تحت حمایت اردوغان به هلاکت رسیده و ۱۳ نفر زخمی شدند. با آنکه این حملات و همین‌‌طور تحرکات نظامی آمریکایی‌ها در شرق و شمال سوریه با واکنش رئیس‌جمهور ترکیه و وزیر دفاعش «خلوصی آکار» روبه‌رو شد و حتی اردوغان خواهان ترک سوریه توسط نیروهای خارجی شد اما این خللی در برنامه دیدار او با پوتین در اقامتگاه زمستانی همتای روسش ایجاد نکرد. 

در این دیدار اردوغان مدعی شد صلح در سوریه به روابط روسیه و ترکیه بستگی دارد و از گام‌های مشترک ۲ طرف در این باره گفت. او تاکید کرد: معتقدم تقویت روز‌به‌روز روابط روسیه و ترکیه، منافع بزرگی دارد. 

همچنین اردوغان در حالی خود را با توقفی کوتاه در آنکارا از خاک ایالات متحده به روسیه رسانده بود که از مذاکرات اخیرش با همتای آمریکایی خود در نیویورک نتیجه خوبی نگرفته بود و روابط شرقی‌ترین عضو ناتو با همپیمانان آمریکایی و اروپایی‌اش کماکان رو به تیرگی است، چنانکه می‌تواند مشکلات حاد ژئوپلیتیک برای ترکیه پدید آورد. با چنین پس‌زمینه‌ای اردوغان به طور تلویحی پاسخ سخنان جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل مبنی بر تهدید ترکیه نسبت به توسعه روابط نظامی‌اش با روسیه را داد و گفت: «پاسخ مناسب را دادیم، چرا که امکان بازگشت از اقداماتی که انجام داده‌ایم وجود ندارد». این در حالی است که هفته جاری به ‌رغم تاکید مجدد کاخ سفید بر تحریم ترکیه در صورت ادامه بهره‌برداری از سامانه «اس‌300»، آنکارا اعلام کرد تعداد بیشتری از این سامانه پدافندی پیشرفته روسی را خریداری خواهد کرد. در نشست سوچی، پوتین پیش از به حرف آمدن اردوغان، به نکته مهمی اشاره کرد که می‌تواند باعث عصبانیت غربی‌ها شود. او گفت:«مذاکرات(با ترکیه) گاهی دشوار است اما با یک نتیجه نهایی مثبت. وزارتخانه‌های ما یاد گرفته‌اند سازش‌هایی را پیدا کنند که برای هر ۲ کشور مفید باشد».

پوتین همچنین بر این موضوع تاکید کرد که مسکو و آنکارا به‌رغم اختلافات‌شان در مسائل بین‌المللی از جمله در لیبی و سوریه، همکاری موفقی با هم دارند که ثبات را در منطقه مشترک‌شان تضمین می‌کند. رئیس‌جمهوری روسیه در این باره گفت: «در دستور کار بین‌المللی، ما به شکلی موفقیت‌آمیز همکاری داریم. منظور من هم سوریه و هم تماس‌های ما و هماهنگی مواضع درباره لیبی است. همچنین مرکز کنترل آتش‌بس روسیه و ترکیه در مرز جمهوری آذربایجان و ارمنستان به طور فعال کار می‌کند».

پوتین سپس به همکاری ۲ کشور در منطقه مورد مناقشه ناگورنو- قره‌باغ در قفقاز جنوبی اشاره کرد که متعاقب جنگ 44 روزه پارسال میان جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان، به زعم او منجر به آشتی و ثبات در این منطقه شده است. او گفت: «مرکز کنترل آتش‌بس روسیه- ترکیه در مرز باکو- ایروان فعال است و این همکاری ثبات و هماهنگی مواضع طرفین، گام‌های بیشتر با هدف آشتی را تضمین می‌کند».

شاید اما مهم‌ترین نکته دیدار روز چهارشنبه پرزیدنت تزار روس و سلطان پرزیدنت ترکیه، به همان آغاز صحبت‌های ۲ طرف مربوط می‌شد، آنجا که پوتین اعلام کرد ۲ کشور نه‌تنها تجارت دوجانبه را به دلیل همه‌گیری کرونا کاهش ندادند، بلکه در این دوره بحرانی مبادلات تجاری با یکدیگر را افزایش هم دادند. او تاکید کرد: «مبادلات تجاری بین روسیه و ترکیه طی ۹ ماه امسال نسبت به سال گذشته بیش از ۵۰ درصد رشد داشته است». پوتین همچنین درباره سرمایه‌گذاری‌های دوطرفه اطلاعاتی داد از جمه اینکه میزان سرمایه‌گذاری ترکیه در روسیه 5/1 میلیارد و میزان سرمایه‌گذاری روسیه در ترکیه 5/6 میلیارد دلار است و تمام پروژه‌های بزرگ‌شان طبق برنامه ادامه دارد. بر اساس گزارش‌های موجود، صادرات روسیه به ترکیه در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۱۵ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار بوده است‌، در حالی که واردات روسیه از ترکیه به ۵ میلیارد و ۱۱۰ میلیون دلار رسیده است. 

***