مهدی محمدی: سخنان ۲ روز پیش جان کری در این باره که آمریکا دیگر حل و فصل کامل موضوع PMD را یک پیش‌شرط برای حصول توافق نهایی و تعدیل تحریم‌ها نمی‌داند، سوء‌تفاهم‌های زیادی ایجاد کرده است. برخی خوش‌بینانه این سخن وزیر خارجه آمریکا را به معنای پایان مساله PMD پس از ۱۰ سال دانسته و  برخی دیگر خبر از کوتاه آمدن آمریکا در این باره داده‌اند. عجله در تفسیرهای خوش‌بینانه از  این اظهارات، بیش از هر چیز نشان‌دهنده آن است که با وجود گذشت بیش از ۲ سال از مذاکرات، هنوز یک درک واقع‌بینانه و استاندارد از استراتژی آمریکا در این مذاکرات حاصل نشده و همچنان هیجانات ژورنالیستی در کنار تلاش برای تبدیل معامله‌ای که وزیر خارجه هم معتقد است «سوت و کف زدن ندارد» به یک جشن سیاسی، با هدف بهره‌برداری‌های سیاست داخلی، بر اتخاذ رویکردهای استراتژیک غلبه دارد. خوش‌بینی به آمریکا و شوق توافق به هر قیمت همراه با عدم درک راهبرد کلان آمریکا در مذاکرات هسته‌ای و پیچیدگی‌های دستورکار اطلاعاتی آمریکایی‌ها علیه برنامه‌های امنیت ملی ایران (از جمله برنامه هسته‌ای)، ترکیب و نتیجه‌‌اش این شده است که چرخش‌های تاکتیکی کاملا قابل پیش‌بینی آمریکایی‌ها برخی را به سرعت هیجان‌زده می‌کند و به نواختن مارش پیروزی وامی‌دارد.
یکی از سوال‌هایی که در این ۲ سال همواره مطرح بوده و هرگز پاسخی راضی‌کننده بدان داده نشده، این است که کدام بخش از مواضع آمریکا در این مذاکرات کاملا واقعی است و باید جدی گرفته شود و کدام بخش، صرفا با هدف چانه‌زنی و افزایش امتیازگیری از ایران مطرح شده است و می‌توان منتظر تعدیل آن در نقاط عطف مذاکرات باقی ماند؟ به دلایلی که این نوشته جای بحث از آن نیست، من دیری است معتقدم اصلی‌ترین مطالبات آمریکا در این مذاکرات که بنابر یک دستور کار اطلاعاتی پیچیده در پی تحقق آنها بوده - و در این کار موفق هم شده – مشتمل بر 3 موضوع بنیادین و فوق‌العاده مهم است و جز اینها، هرچه آمریکایی‌ها در مذاکرات گفته‌اند یا از این پس خواهند گفت، صرفا با هدف چانه‌زنی است و تیم مذاکره‌کننده ایران می‌تواند مطمئن باشد که در دقیقه 90 و پس از اتمام ظرفیت‌های چانه‌زنی، از آن کوتاه خواهند آمد. از قضا، یکی از مهم‌ترین وظایف تیم مذاکره‌کننده شناسایی همین هدف‌های بنیادین در مذاکرات و جلوگیری از تحقق آنها بوده که شوربختانه می‌توان به تفصیل استدلال کرد در آن شکست خورده است.
به طور بسیار خلاصه، هدفگذاری پنهان یا به تعبیری خطوط قرمز واقعی آمریکا در مذاکرات شامل موارد زیر است:
1- رسیدن مواد هسته‌ای ایران به زیر جرم موثر
2- متوقف کردن برنامه تحقیق و توسعه واقعی روی سانتریفیوژهای پیشرفته
3- استقرار یک رژیم دسترسی و بازرسی ویژه در ایران
غیر از این موارد، همه آنچه آمریکایی‌ها درباره نطنز، فردو، اراک، تحریم‌ها و حتی PMD گفته‌اند، با هدف چانه‌زنی و افزودن بر حجم امتیازهای درخواستی از ایران بوده و برای مذاکره‌کنندگان آمریکایی ارزش راهبردی نداشته است. علت هم این است که برای تحقق استراتژی اصلی آمریکا در این مذاکرات که در یک جمله می‌توان آن را به شکل «گرفتن توان پاسخ هسته‌ای به فشارهای آینده از ایران» توصیف کرد، دقیقا همین موارد کفایت می‌کند و با فرض اینکه این امتیازها به غرب داده شود، دیگر حتی وجود هزاران ماشین در فردو یا تداوم کار رآکتور آب سنگین اراک یا هر مساله دیگری از این نوع، برای آمریکایی‌ها مهم نخواهد بود. در واقع تراژدی این مذاکرات در اینجاست که آمریکا هم هدف‌های بنیادین خود را محقق کرده، هم در حوزه‌های غیر بنیادین ایران امتیازهای کلیدی و حداکثری گرفته و هم به واگذاری حداقل مقدار امتیاز ممکن بسنده کرده است و با وجود همه اینها تیم ایرانی اصرار دارد نام این فرآیند را برد- برد بگذارد.
هدف این نوشته، مستند کردن این ارزیابی نیست، این کار را بزودی در جای دیگری انجام خواهم داد و در آنجا روشن خواهد شد که اگر تیم مذاکره‌کننده یک درک درست از اولویت‌های مذاکراتی و هدف‌های پنهان آمریکا در مذاکرات می‌داشت، هم درمی‌یافت که کجا باید مقاومت کند و کجا متصلب باشد و هم اینکه حداقل در مواردی که برای غرب ارزش راهبردی ندارد، می‌توانست امتیازهای کمتری بدهد و مابه‌ازاهای بسیار بزرگ‌تری از آمریکا دریافت کند.
با این وعده که در زمانی کوتاه این بحث را تکمیل خواهیم کرد، اجازه بدهید به مساله PMD و سخنان جان کری در این باره بازگردیم. در ظاهر، این یک پیروزی برای ایران است که آمریکا لیست 23 نفره افراد و فهرست 2 گزینه‌ای مکان‌های مورد درخواست خود برای مصاحبه و دسترسی را تعدیل کرده و از درخواست برای حل و فصل کاملPMD قبل از توافق نهایی کوتاه آمده باشد.
اما اگر دقیق شویم موضوع در واقع برعکس است و آمریکایی‌ها همچون همیشه از یک مطالبه حداکثری –که از روز اول هم می‌دانستند محقق‌شدنی نیست و اساسا مطرح نکرده بودند که محقق شود- کوتاه آمده‌اند تا هدف بزرگ‌تری را محقق کنند. در یک جمله، هدف بزرگ‌تر برای آمریکا «استقرار یک رژیم دسترسی و بازرسی فراپروتکلی در ایران» و پل  زدن از موضوع هسته‌ای به حوزه نظامی و امنیتی متعارف ایران به بهانه PMD طی مدت زمانی حداقل به میزان یک دهه است. اصلی‌ترین اتفاقی که در حال رخ دادن است این است که آمریکا پیش شرط دسترسی به مکان‌ها و افراد نظامی ایران را تعدیل کرده تا در عوض ایران را وادار به پذیرش رژیم دسترسی و بازرسی مدنظر خود کند و این رژیم از قضا یکی از مهم‌ترین وظایفی که دارد تمرکز روی PMD به مدت چندین سال - به تعبیر آمانو- است. اجازه بدهید قبل از ادامه این بحث و برای اینکه مساله روشن‌تر شود، عبارات کری را دقیق‌تر مطالعه کنیم. یکی از مهم‌ترین جملاتی که او در بوستون گفته این است که آمریکا به این دلیل اصراری بر دریافت دسترسی‌های فراپروتکلی از ایران قبل از حصول توافق ندارد که اساسا مطمئن است ایران زمانی در گذشته برنامه ساخت سلاح هسته‌ای داشته و در نتیجه بازرسی‌هایی را که هدف از آن اثبات این موضوع باشد ضروری نمی‌داند. این جمله بسیار مهمی است. کسانی که با ادبیات کاری ایران و آژانس آشنا هستند می‌دانند آژانس درباره رسیدگی به PMD یک فرآیند 7 مرحله‌ای را مدنظر دارد که در واقع آن‌طور که دیوید آلبرایت و موسسه علوم و امنیت بین‌المللی زمانی توصیه کرده بودند معنایی جز تکرار  تجربه آفریقای‌جنوبی در ایران نخواهد داشت و این جمله کری کمک موثری به تحقق آن فرآیند خواهد کرد:
1- استقرار رژیم بازرسی ویژه فراپروتکلی در ایران به مدت نامحدود
2- جمع‌آوری اطلاعات مرتبط با PMD (که در واقع تمام حوزه‌های نظامی متعارف ایران بویژه برنامه موشکی را در بر می‌گیرد.)
3- رسیدن به یک تصویر کامل از PMD
4- ارزیابی میزان اعتبار این تصویر (آژانس پیشاپیش و قبل از کامل شدن تصویر خود حکم را صادر کرده و گفته است اسناد PMD را روی هم رفته معتبر می‌داند.)
5- اجرای پروتکل به مدت حداقل یک دهه به منظور راستی‌آزمایی توقف PMD در ایران و گروگان نگه داشتن بخشی از تحریم‌ها در این مدت
6- ارائه یک ارزیابی از ماهیت برنامه هسته‌ای ایران پس از حدود 10 سال از اجرای پروتکل و تعیین تکلیف مساله ماهیت
7- ارزیابی پی‌درپی این نتیجه‌گیری هر سال یک بار
تنها کاری که کری کرده این است که می‌گوید اولا PMD همین حالا هم معتبر است – و این چیزی است که آژانس قبلا تایید کرده- و ثانیا فرآیند رسیدگی به آن می‌تواند به مرحله مابعد توافق موکول شود.
بسیار مهم است که توجه کنیم معنای رسیدگی در اینجا چیست.

رسیدگی در اینجا دقیقا منطبق با همان فرآیندی است که آژانس طراحی کرده - و اساسا 1+5، PMD را مساله‌ای میان ایران و آژانس می‌داند- الا اینکه مطابق آنچه کری گفته مراحل 2 و 3 آن می‌تواند سریع‌تر طی شود و آژانس باید بیشتر وقت خود را صرف راستی‌آزمایی توقف PMD در ایران از طریق اجرای سختگیرانه یک رژیم بازرسی فراپروتکلی کند تا اینکه در پی اثبات اصل انجام آن زمانی در گذشته باشد.
نتیجه موضوع ساده است:
1- آمریکا می‌خواهد کوتاه آمدن از دسترسی‌های ما‌قبل توافق را ابزاری برای تحمیل یک رژیم دسترسی و بازرسی ویژه و فراپروتکلی به ایران کند که مبانی آن در لوزان پایه‌گذاری شده اما اخیرا ایران مقاومت‌هایی را در مقابل آن آغاز کرده بود. اگر فرض کنیم - و این فرض براساس اطلاعات موجود کاملا دقیق است- هدف اصلی آمریکا در مذاکرات کنونی حفظ چارچوب لوزان است، این تغییر تاکتیک کاملا موجه است. در واقع آمریکایی‌ها می‌گویند اگر شما نمی‌توانید قبل از توافق با چنین دسترسی‌هایی موافقت کنید، می‌توان این کار را به بعد از توافق موکول کرد به این شرط که استقرار یک رژیم بازرسی ویژه در ایران را بپذیرید.
2- به این ترتیب، آمریکا بدون اینکه هیچ تعهدی در زمینه بستن PMD به ایران داده باشد (توجه کنید که مدالیته‌ای در این باره میان ایران و آژانس توافق نشده است) رسیدگی به این مساله را به یک فرآیند بلندمدت و فرسایشی تبدیل می‌کند و به بهانه آن، خواستار دسترسی به نهانخانه نظامی و امنیتی ایران آن هم نه یک بار و دو بار، بلکه برای سال‌ها خواهد شد. پیش فرض آمریکایی‌ها این است که پس از آنکه توافق امضا شد، ایران برای حفاظت از توافق هم که شده در مقابل درخواست‌های آژانس مقاومت چندانی نخواهد کرد.
3- دستور کار آژانس در 10 سال آینده در واقع شامل 3 مساله بسیار خطرناک خواهد بود که در هم تنیده شده و امنیت ملی ایران را به نحو بی‌سابقه‌ای در مخاطره قرار خواهد داد:
اول- راستی‌آزمایی توافق انجام شده که به دلیل عدم هرگونه رژیم توافق شده در این باره، به سرعت منجر به سرازیر شدن انبوهی از درخواست‌های کاملا سلیقه‌ای و دلبخواهی از سوی آژانس به سمت ایران خواهد شد. در ادبیات آژانس چیزی به نام راستی‌آزمایی تعلیق وجود ندارد. وقتی بناست آژانس تعلیق یک سلسله فعالیت‌ها را در ایران راستی‌آزمایی کند، عملا این دبیرخانه آژانس و بلکه بازرس اعزام شده به ایران است که باید روند این کار را طراحی کند و تجربه سال‌های 82 تا 84 به ما می‌گوید بدعتی به نام راستی‌آزمایی تعلیق سر از ناکجاآباد در خواهد آورد که درخواست‌هایی مانند نصب دوربین در تاسیسات نظامی تنها یکی از ویژگی‌های آن است. یک نکته بسیار مهم در اینجا این است که مطالعه ادبیات خلع سلاحی آمریکا در سطوح رسمی و نیمه رسمی تردیدی باقی نمی‌گذارد که آمریکایی‌ها مکانیسم راستی‌آزمایی توافق از سوی آژانس را به نحوه همکاری ایران درباره PMD گره زده‌اند. اساسا یکی از استدلال‌های پربسامد از سوی کسانی مانند دیوید آلبرایت و اولی هاینونن در این سال‌ها این بوده است که تا زمانی که PMD حل نشود نمی‌توان یک نظام راستی‌آزمایی مطمئن برای توافق طراحی کرد، چرا که هرگز نمی‌توان فهمید ایران در کدام تاسیسات مخفی در حال نقض توافق است! نتیجه این است که اگر ایران در مرحله مابعد توافق درباره PMD با آژانس همکاری نکند، آمریکا می‌تواند پایبندی ایران را به برجام هم انکار کند!
دوم- راستی‌آزمایی توقف PMD در ایران مستلزم دسترسی‌هایی بالاتر از رژیم بازرسی‌های آنسکام و آنموویک در عراق به هر تاسیسات مشکوک در ایران است.
سوم- رسیدگی به مسائلی که احتمالا در آینده پیش خواهد آمد. در این تردیدی نیست که رسیدگی به PMD آنگونه که آژانس در پی آن است به خلق انبوهی  از مسائل جدید و رشد درخواست اطلاعات بیشتر از ایران براساس الگوی یک تصاعد هندپسی خواهد انجامید. تجربه پاسخ به مساله EBW از سوی ایران و طرح 20 سوال جدید از سوی آژانس، کاملا این امر را تایید می‌کند. اگر توجه کنیم که دبیرخانه آژانس بیش از آمریکا تحت سیطره اسرائیل است، این نگرانی صدچندان خواهد شد.
4- و مهم‌تر از همه، به این ترتیب، نه فقط آمریکا احتمالا موفق به گنجاندن رژیم دسترسی و بازرسی مدنظر خود در متن توافق می‌شود، بلکه نوعی سپر حفاظتی برای تحریم‌ها هم به وجود می‌آورد. هم بخشی از تحریم‌ها را تا زمان حل PMD حتی تعلیق نخواهد کرد و هم مکانیسم بازگشت‌پذیری تحریم‌های تعلیق شده را بشدت تقویت می‌کند.
5- و در نهایت اینکه با حفظ PMD، آمریکا بهانه‌ای خواهد داشت که فرآیند گذار از تعلیق به لغو را به آینده نامعلوم در آینده ارجاع بدهد. پیش از این اطلاعات معتبری وجود داشت که نشان می‌داد آمریکا لغو تحریم‌ها به معنای برچیدن زیرساخت قانونی آن را به 3 چیز مشروط کرده است:
اول- اجرای بلند‌مدت پروتکل در ایران
دوم- حل و فصل کامل PMD
سوم- اثبات اینکه برنامه موشکی ایران بخشی از یک برنامه پرتاب کلاهک هسته‌ای نیست.
با روند فعلی، آمریکا به این هدف خود هم خواهد رسید.
اجازه بدهید جمع‌بندی کنیم. با شیوه مذاکراتی که تیم ایرانی در پیش گرفته و راهبردی که آمریکایی‌ها موفق به اجرای اجزای کلیدی آن شده‌اند:
1- بهانه‌جویی‌ها، سندسازی‌ها و اتهام‌زنی‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران در مرحله ما بعد توافق، تشدید اگر نشود، قطعا متوقف نخواهد شد.
2- رژیم دسترسی و بازرسی که پس  از توافق در ایران مستقر خواهد شد دیگر پرونده‌های امنیت ملی ایران را مین‌گذاری می‌کند و بحران‌های اطلاعاتی و امنیتی بی‌سابقه‌ای برای ایران به وجود خواهد آورد.
3- در صورتی که پروژه آمریکا برای تغییر معادله سیاست داخلی در ایران ظرف سال‌های پس از توافق به نتیجه برسد، این رژیم دسترسی و بازرسی، ایران را در حالی که ضعیف شده و توان بازدارندگی و پاسخ‌دهی خود را هم از دست داده در کام جنگی دیگر فروخواهد برد.
4- آمریکایی‌ها امکان‌های منحصر به فردی در اختیار خواهند داشت تا تحریم‌هایی را که زیرساخت قانونی آنها را هم حفظ کرده‌اند، به سرعت و به بهانه‌های دیگر احیا کنند. روزی که تحریم‌ها به بهانه‌های دیگر احیا خواهد شد، ایران دیگر چیزی به نام برنامه هسته‌ای در اختیار نخواهد داشت که به این فشارهای جدید پاسخی از جنس برنامه هسته‌ای بدهد. تحت آن شرایط است که با یک محیط داخلی دستکاری شده و برنامه هسته‌ای از دست رفته، آمریکا تغییر محاسبات ایران در دیگر حوزه‌های امنیت ملی‌اش، بویژه برنامه ژئوپلیتیک را به انتظار خواهد نشست.
چاره کار ساده است. ایران نباید نه پیش و نه پس از توافق، هیچ رژیم بازرسی را که هدف آن حل و فصل PMD باشد، بپذیرد. یکی از اصلی‌ترین پیش‌شرط‌های یک توافق خوب که در آن ایران خواه‌ناخواه امتیازهایی خواهد داد، این است که آمریکا بپذیرد پرونده جعلی به نام PMD برای همیشه بسته شود. این کار دشواری نیست به شرط اینکه شجاعت و اراده سیاسی لازم برای آن وجود داشته باشد.

گروه بین‌الملل: 17 ژوئن 2015 برای سیاهپوستان آمریکایی تاریخ تکرار تراژدی‌هایی است که گویی قرار است همیشه گریبان آنها را بگیرد: ترور مالکوم ایکس، رهبر مسلمان سیاهان در جنبش اعتراضی حقوق مدنی
آفریقایی-آمریکایی‌ها دهه 1960، ترور مارتین لوتر کینگ، کشیش و دیگر رهبر جنبش و...  هر چند نیک والنسیا، مجری شبکه سی‌ان‌ان روز پنجشنبه به طور  زنده و با حرارت قتل‌عام سیاهان در قدیمی‌ترین کلیسای متعلق به آنها در سراسر جنوب آمریکا را به‌عنوان یک حادثه بی‌مانند تاریخی یاد می‌کرد اما حقیقت این است که تاریخ ایالات متحده مملو از ظلم نژادپرستانه و سیاست‌مآبانه به تیره‌پوستانی بوده است که شاید سهم اصلی را در ساختن آمریکایی داشته باشند که امروز می‌شناسیم.  ساعت 9 شامگاه چهارشنبه به وقت ایالت کارولینای جنوبی، یک جوان سفیدپوست مسلح  21 ساله در کلیسای «امانوئل‌ ای‌ام‌ای» در مرکز شهر چارلستون هر که را که در مراسم صحن کلیسا حاضر بود با اسلحه خودکارش به رگبار بست.  ازدحام جمعیت در صحن و حتی بیرون کلیسا زیاد بود و 9 سیاهپوست کشته شدند، 3 مرد و 6 زن، از جمله سناتور 41 ساله، کلمنتا پینکنی که هم  سناتور ایالتی کارولینای جنوبی و هم از کشیش‌های این کلیسا بود. خواهر سناتور هم یکی دیگر از قربانیان این حادثه بود.  اگرچه 24 ساعت بعد گرگوری مولن، رئیس پلیس چارلستون پس از دستگیری ضارب سفیدپوست، این تیراندازی را «جرم ناشی از تنفر» قلمداد کرد اما گویا آمریکایی‌ها فراموش کرده‌اند مالکوم و مارتین لوتر هم هنگام به گلوله بسته شدن در ملأعام، در ظاهر قربانی یک حمله مشابه از سر تنفر نژادپرست‌ها شده بودند نه بیشتر. اما امروز دنیا می‌داند که سرکوب سیاهان و قتل رهبرانشان، ناشی از سیاست پشت پرده پنجه آهنین آنگلوساکسون‌ها و یهودی‌هایی است که آمریکا را در کنترل خود دارند.  شواهد نشان می‌دهد  این بار هم  پینکنی جزو رهبران معترض سیاهپوست بوده است و از جمله افرادی است که نسبت به قتل والتر اسکات، مرد غیرمسلح سیاهپوست توسط پلیس اعتراض کرده بود. مایکل اسلیگر، پلیس سفیدپوست ایالت کارولینای شمالی در ماه آوریل، اسکات را به قتل رساند؛ مساله‌ای که تنش‌های نژادی در منطقه چارلستون را به همراه داشت.  سناتور پینکنی از سال 1997 برای اولین بار به مجلس نمایندگان ایالت کارولینای جنوبی و از سال 2001 به سنا راه یافت اما طی این 2 ماه عرصه را بر پلیس ایالتی و اف‌بی‌آی تنگ کرده بود.  محل قتل‌عام او و همراهانش خود گویای همه چیز است؛ شهر چارلستون که در کارولینای جنوبی سابقه‌ای طولانی در مبارزات مدنی برای احقاق حقوق سیاهپوستان در آمریکا دارد. همچنین کلیسای تاریخی امانوئل متعلق به فرقه مسیحیان متدیاست، یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای متعلق به سیاهپوستان آمریکاست که در اوایل قرن نوزدهم ساخته شد و مارتین لوتر کینگ، رهبر مبارزات حقوق مدنی در آوریل سال ۱۹۶۲ در این کلیسا سخنرانی کرده بود.
اسلحه، انجیل، تنفر
به گزارش شبکه سی‌ان‌ان، پلیس چارلستون که ابتدا از دادن اطلاعات درباره قربانی شدن یا نشدن سناتور ایالتی که کشیش این کلیسا بود خودداری می‌کرد، سرانجام هویت او را تایید کرد.  به گفته پلیس، براساس تصاویر ویدئویی و سایر شواهد، «دیلن استورم روف» جوان  21 ساله سفیدپوست ابتدا وارد کلیسای امانوئل شده و به مدت یک ساعت در جلسه مطالعات انجیل که داخل کلیسا در جریان بوده، نشسته است سپس از جای خود برخاسته و به سوی سایر شرکت‌کنندگان در این جلسه، آتش گشوده است. طبق تصاویر تهیه شده توسط دوربین مدار بسته در مقابل درِ ورودیِ کلیسای «امانوئل‌ ای‌ام‌ای» به وضوح چهره و هیکل او مشخص است و از روی همین تصاویر بود که دیلن روف به سرعت شناسایی و حدود ۶۰۰ کیلومتر دورتر از محل حادثه بازداشت شد. او پس از دستگیری تنفر از سیاهپوستان را انگیزه‌اش در این جنایت معرفی کرده اما ورای آن به نکات مهم‌تری هم اعتراف کرده است از جمله اینکه اولین اسلحه‌اش را پدرش در جشن تولد 21 سالگی به او هدیه کرده بودند. علاوه بر این او به بازجویان گفته قصد داشته است «جنگ نژادی علیه سیاهان در آمریکا» به راه اندازد. همچنین مسؤول پزشکی قانونی چارلستون می‌گوید: «فرد متهم به قتل در کلیسا، به بهانه همراهی در مطالعه کتاب مقدس به میان جمع وارد شده و توسط آنها پذیرفته شده است.  او ابتدا زمانی را میان آنها سپری کرده، سپس با خشونت و تهاجم به رویشان اسلحه کشیده که به کشتار۹ تن انجامیده است». باراک اوباما فردای جنایت چارلستون صریحا به افرادی که اسلحه به دست دارند تاخت و به نوعی جامعه آمریکا را تحقیر کرد: «باید این واقعیت را در نظر بگیریم که این نوع خشونت در دیگر کشورهای پیشرفته اتفاق نمی‌افتد».
به حاشیه رانده شدن سیاهان
«گوتیه ریبینسکی» تحلیلگر شبکه  فرانس24 درباره این حادثه گفت: «نوعی تفکر ضد سیاهپوستان بار دیگر در آمریکا بروز کرده است و همین مورد موجب برجسته شدن هر اتفاق بدی می‌شود که علیه سیاهپوستان رخ می‌دهد.  از سوی دیگر احتمال وجود نوعی فرهنگ نژادپرستانه نیز مطرح است که موجب می‌شود در مقابل بحران اقتصادی و به‌دلیل تنگ‌نظری اینگونه قلمداد شود که سیاهپوستان خطری بالقوه هستند، بنابراین ما هم شاهد نوعی برجسته شدن این خشونت علیه سیاهپوستان هستیم و هم احتمالاً شاهد افزایش موارد ارتکاب آن باشیم.  همان‌گونه که می‌دانید پلیس 19 برابر بیشتر احتمال دارد که فردی سیاهپوست را در خیابان متوقف کند. هنوز این سیستم طرد سیاهپوستان در آمریکا وجود دارد و آنان بیشتر و بیشتر به حاشیه رانده می‌شوند و به‌شکلی نظام‌مند حتی وقتی جنایتی نیز مرتکب نشده‌اند، جنایتکار معرفی می‌شوند. او همچنین گفت باراک اوباما تاکنون موفق به کنترل سلاح گرم نشده زیرا لابی فعال در این بخش بسیار قدرتمند است».

محمدرضا کردلو: تحریف به چه می‌گویند پس؟ سه‌شنبه 26خرداد 94، یک جماعت میلیونی به شهادت همه گوش‌ها و همه چشم‌هایی که آن روز بودند، فریاد زدند و شعار سر دست گرفتند که: «یا اهل العالم، ما از آمریکا متنفریم، مرگ بر آمریکا». از هر گوش و چشمی که آن روز را دیده و آن شعارها را شنیده بپرسی هم همین را می‌گوید. روایت متناقضی نداریم. از شینهوای چین تا شبکه‌های ضدانقلاب آمریکایی منکر «مرگ بر آمریکا»ی روز سه‌شنبه نشدند، حالا یک عده بوقچی رسانه‌ای که انگار «سه‌شنبه تاریخی» هم در اتاق خبر داشتند متن‌های از پیش آماده را روی خروجی می‌گذاشتند، در رسانه‌های بی‌مخاطبشان بلوای «مصادره» را راه انداختند، بی‌آنکه گزارشی از مراسم منتشر کنند. آقایان مدعی مصادره حتی سخنرانی سخنران مراسم را هم سانسور کردند، چرا که گفته بود: «اکنون در این مراسم 200 خبرنگار خارجی حضور دارند. من از آنها می‌خواهم که صداهای حقیقی و اخبار واقعی ملت ایران را به گوش جهانیان برسانند. ملت ایران به هیچ وجه عقب‌نشینی نخواهد کرد. نباید از ایران علائم غلط به دنیا بدهند. آنها نباید بگویند که ما آب خوردن نداریم و نمی‌توانیم سر پای خود بایستیم». عصبانی‌های سه‌شنبه که صدای واقعی ملت را برنتابیدند از شعار مرگ بر آمریکا هم ناراحت شدند. ناراحتی از شعار «مرگ بر آمریکا»؟ آخر برای چه؟ برخی البته صداقت بیشتری دارند از این رسانه‌ها، می‌گویند: همین شعار مرگ بر آمریکا مخل مذاکرات است. آخرالزمان شده است! «مرگ بر قاتلان شهدای غواص» شده است مخل مذاکرات! همه جماعت میلیونی هم شده‌اند «دلواپس». پناه برخدا!
راستی! شهدای جنگ با رژیم بعثی چه ربطی به آمریکا دارند؟ آلن ایر، سخنگوی فارسی‌زبان وزارت خارجه آمریکا هم در یکی از شبکه‌های اجتماعی گفته است:  تقصیر جنگ ایران و عراق را گردن ما می‌اندازید؟ این وصله‌ها به ما نمی‌چسبد!
باید هم این حرف را بزند. وقتی استاد دانشگاه تهران که شبیه استدلال شاه قاجار گفته بود: انرژی هسته‌ای می‌خواهیم چه کار؟ در دفاع از فرمانده ناو وینسنس که ایرباس ایرانی را با آن همه مسافر پیر و جوان و زن و کودک، به قعر خلیج‌فارس کشید، می‌گوید: فرمانده ناو وینسنس مجبور بود، از آلن ایر چه انتظار! وقتی این استاد طرفدار «دولت» در روزنامه «اصلاح‌طلب» چشم بسته به «سه‌شنبه تاریخی» ادعای چندین و چند ساله رادیوی بیگانه و شبکه ضدانقلاب را درباره شعارهای مردمی تکرار می‌کند و «مرگ بر آمریکا» را سازماندهی‌شده می‌خواند و می‌نویسد: «همه شواهد و قرائن موجود حکایت از آن دارند که جریانی خاص که به تندروی مشهور است با برنامه‌ریزی حساب‌شده مصمم بود حداکثر بهره‌برداری جناحی از مراسم تشییع پیکر شهدای غواص را به‌عمل آورد. در اجرا هم این کار را کردند و تاآنجاکه می‌توانستند مراسم را مصادره به مطلوب کردند». من نمی‌دانم، «مرگ بر آمریکا»، دعای تاریخی امام که تا آخرین لحظه آمریکا را شیطان بزرگ می‌دانست و ذکر همیشگی مردم در حسینیه امام خمینی(ره)، این شعار 60 و چند ساله، نیاز به سازماندهی دارد؟ وصیتنامه شهدا چطور؟ لابد آنها هم سازماندهی شده‌اند که در همه‌شان «مرگ بر آمریکا» را بزرگ و درشت خط نوشته‌اند و امضا کرده‌اند؛ شبیه دست‌نوشته‌های 26خرداد 94.
تقویم را که نگاه می‌کنم، روز نداریم که آمریکا جنایتی نکرده باشد علیه این ملت. از 28مرداد 32 به این‌طرف، همه شهدای ما شهدای مقابله با آمریکا هستند. مگر غیر از این است که شاه عامل آمریکا بود؟ مگر غیر از این است که صدام با چراغ سبز و حمایت آمریکا به ایران حمله کرد؟ منافقین که در همین خیابان‌های تهران هزاران نفر را سلاخی کردند، مگر آخرش از آمریکا سر در نیاوردند؟
حالا اما اوباما بعد از تبریک عید، ماه رمضان را هم تبریک گفته است، برخی انگار به «افطاری در کاخ سفید» دلخوش کرده‌اند! برای این جماعت باید هم «مرگ بر آمریکا» گزنده باشد.
«مرگ بر آمریکا» اینقدر گزنده شده است که حالا به شهدا هم رحم نمی‌کنند. می‌خواهند دهان شهدا را هم ببندند. «پیامی آورده‌اند» را نمی‌فهمند. این روزها که «لحظه‌های نیاز این ملت خداجوی و خداباور» بود، «بشارت تردیدناپذیر» نازل شد. آنان که نفهمیدند، آنان که نمی‌فهمند، خدا بیدارشان کند. آنان که خواب آمریکا را می‌بینند، خدا بیدارشان کند.

محمد واعظی : رئیس‌جمهور اخیرا ضمن متهم کردن چندباره منتقدان دیپلماسی فعلی هسته‌ای و ناراضی از رضایت دولت به «توافق بد» گفته است «هفته‌ای 2 بار قیمت اجناس را می‌گیرم و تغییرات آنچنان نیست!» البته بنا بر اتفاقات 2 سال اخیر مشخص شده که تفاوت مفهوم «گرانی» و «تورم» و حتی «شیب ملایم» افزایش قیمت‌ها از مردم تا مسؤولان زیاد است و این خود نشانه‌ای واضح از اختلاف طبقاتی و فاصله معیشتی بسیار زیاد قاطبه مردم و مدیران فعلی دولت است اما ادعای اطلاع داشتن از «جیب مردم» و ارتباط دادن وضعیت نابسامان اقتصادی فعلی به تحریم‌ها حقیقتا قابل بررسی است.
وضعیت جیب مردم شاخص بسیار خوبی برای بررسی سیاست‌های اقتصادی دولت است. ما امروز در شرایطی قرار داریم که نان، برنج، میوه، شکر، بنزین، مرغ، آب و برق و لبنیات به‌عنوان روزمره‌ترین کالاها و خدمات مصرفی با هزینه گزافی به دست خانواده ایرانی می‌رسد. تقریبا هیچ‌کدام از موارد اعلامی با توجه به شرایط بسیار خوب تولیدکنندگان کشورمان «وارداتی» به شمار نمی‌رود که دولت کمبود ارز و تحریم‌ها را دلیلی برای گرانی آنها معرفی کند؛ پس علت گران شدن پیاپی خدمات مذکور و تضعیف جیب ایرانیان در بازار بی‌سامان کشور چیست؟
  واردات گسترده با ارز تحریمی!
در طول یک سال گذشته به‌رغم کاهش 50 درصدی میزان واردات و تولید 10 میلیون تن از میزان کل 11 میلیون تن گندم مورد نیاز کشور در داخل، قیمت نان به بهانه «بهبود کیفیت» و «آزادپزی» 3 بار افزایش یافته است. نان از اقلام اساسی است که افزایش قیمت آن از قدرت ایجاد بار روانی بر خانواده ایرانی برخوردار است. برخی صاحبنظران گرانی پیاپی قیمت نان در طول یک سال اخیر را مرتبط با گمانه عملیات روانی در جامعه برای رسمی کردن روایت «تاثیر داشتن تحریم‌ها» ارزیابی می‌کنند.
اما برنج... خبرگزاری رسمی دولت
4خرداد امسال از قول نماینده بابل در مجلس نوشت: «واردات بی‌رویه برنج صدمات زیادی به کشاورزان وارد می‌کند و با شعار حمایت از رونق تولید منافات دارد». استاندار گیلان نیز
24 خردادماه از نگرانی خود در همین باره خبر داد و واردات بی‌رویه را موثر بر قیمت برنج به منظور تامین هزینه‌های کشاورزان ارزیابی کرد.
براساس گزارش مرکز گمرک، در 2 ماه ابتدایی سال جاری ۱۴۹ هزار تن برنج به ارزش ۱۵۳ میلیون دلار وارد کشور شد، هرچند که این حجم واردات در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته ۳۰ درصد کاهش داشته اما به گفته دبیر انجمن برنج ایران، نیازی به واردات برنج در سال جاری وجود ندارد. همه اینها در حالی است که در کنار واردات رسمی چند ماهه اخیر، حدود ۳۰هزار تن نیز به شکل قاچاق وارد کشور شده که احتمال آلوده بودن آنها نیز وجود دارد!
می‌رسیم به میوه! ایران کشوری است که در بخش میوه «کلان تولیدکننده رسمی» در منطقه محسوب می‌شود، با این وجود واردات عجیب و غریب میوه موجب شده قیمت‌ها در این بخش نیز سر به فلک بکشد. درگیری اساسی در پرونده واردات میوه نیز همچون موضوع گندم و برنج میان وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت است. عنایت‌الله بیابانی، قائم‌مقام خانه کشاورز در این باره گفته است: «قانون انتزاع وظایف بازرگانی بخش کشاورزی، از طرف برخی افراد و مسؤولان وزارت صنعت، معدن و تجارت همواره مورد هجمه و انتقاد قرار گرفته است و این انتقادها از گذشته نیز وجود داشته که نشان می‌دهد همه صحنه‌ها و مشکلات بازار میوه و تره‌بار شب عید و ایام نوروز ساختگی و برای زمین خوردن وزارت جهاد کشاورزی در اجرای این قانون بوده است».
صفایی، مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران نیز خطاب به مشتاقان واردات گفته است: «وقتی در تولید محصولاتی مانند سیب، پرتقال و نارنگی که حدود ۴۰ درصد محصولات باغی کشور را تشکیل می‌دهد، جزو تولیدکنندگان بزرگ دنیا هستیم یا در شرایطی که کشور با محدودیت ارزی روبه‌رو است و شرایط اقتضا نمی‌کند ارز صرف واردات کالاهای غیراساسی شود، علت تاکید بر واردات چیست؟»
قیمت کود شیمیایی نیز از مواردی است که مستقیما بر قیمت تمام‌شده محصولات کشاورزی غیروارداتی تاثیر می‌گذارد. عضو هیأت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان کودهای کشاورزی می‌گوید: «طی سال گذشته معادل ۵۰۰ میلیون دلار کود شیمیایی از خارج وارد کشور شده است، در صورتی که دولت می‌تواند به جای واردات از ۳۰۰ کارخانه تولیدی که توانایی تأمین بیش از ۵۰ درصد نیاز داخلی به کود را دارند، حمایت کند».  در بخش واردات شکر نیز درگیری میان وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت جدی است. سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه صنعت قند و شکر کشور در حال ورشکستگی است، گفت: «طبق قانون انتزاع مجوز واردات شکر در اختیار وزارت جهادکشاورزی قرار دارد اما وزارت صنعت، معدن و تجارت از این موضوع تمکین نمی‌کند».
برومندی می‌گوید: «در واقع واردکنندگان فعلی شکر کسانی هستند که در این صنعت فعالیت ندارند و تنها به طور صرف واردکننده به شمار می‌روند و کالای وارداتی را به هر قیمتی که بخواهند در اختیار کارخانجات قرار می‌دهند و بازار داخل را از کالاهای وارداتی اشباع می‌کنند». وی با تاکید بر اینکه شکر وارداتی برای چند سال کشور کافی است، گفت: «در حال حاضر محصول تولیدی کارخانجات کشور به دلیل واردات بی‌رویه و نوسانات قیمت شکر به فروش نمی‌رود که امروز کارخانجات نیز به دلیل داشتن تسهیلات بانکی با مشکلات جدی مواجه هستند و توان پرداخت مطالبات چغندرکاران را ندارند».
شایعه در خدمت واردات!
البته لابی حامی و مجری سیاست‌های واردات محصولات کشاورزی به منظور تثبیت وضعیت خود یک شاهکار دیگر هم داشت. مجموعه‌ای از عوامل دولتی منتفع از واردات در یک سال اخیر با دمیدن در شایعه ورود ایران به دوره خشکسالی 30 الی 50 ساله کوشیدند «کشاورزی» را در ایران فاقد مزیت نسبی جلوه داده و مردم را مخیر میان 2 گزینه ادامه حیات و کشت و زرع ترسیم کنند.  علی فراستی که مدتی است روی طرح آبرسانی به کویر و تبدیل آن به دریاچه مشغول مطالعه و بررسی است، تأکید بر کذب بودن گمانه تبلیغاتی مذکور و بحران «بی‌آبی» در ایران دارد. وی به خبرآنلاین گفته است: «اینکه بتوان تحولات طبیعی را تا ۳۰ سال آینده از هم‌اکنون پیش‌بینی کرد، پایه علمی محکمی ندارد بلکه متکی بر فرضیات است». فراستی که مدیر حفاظت محیط‌زیست یکی از شهرداری‌های لس‌آنجلس در آمریکاست، می‌گوید: «می‌توان براساس داده‌های موجود و تغییرات یک دوره زمانی نسبت به احتمالات در تغییرات زیست‌محیطی نظر داد ولی نمی‌توان به طور قطع پیش‌بینی کرد ۳۰ سال بعد چه خواهد شد».
توفان وحشت و آسیاب تحریم
البته آسیاب تحریم هنوز خشکسالی می‌طلبد تا با توفان وحشت حاصل از شایعات، چرخش بچرخد! مهم نیست چرخ سانتریفیوژها مدت‌هاست با پلمب بی‌تدبیری از چرخش ایستاده است.  دوئل قجری شرف و شکم کماکان نفس‌کش می‌طلبد. حتی وزیر کشاورزی دوره اصلاحات که گفته قحطی در پیش است و
50 میلیون ایرانی باید از کشور بگریزند تا از گرسنگی ناشی از خشکسالی نجات یابند! تاکید می‌کند در این دوره و زمانه برای 50 هزار نفر هم نمی‌شود در دنیا جا پیدا کرد و حالا کجا می‌خواهید کوچ کنید و پناهنده شوید؟! آب و برق نیز به بهانه «مدیریت مصرف» گران شده است بدون آنکه سیاست‌های مدیریتی دولتی در وزارت نیرو اندکی به سمت صرفه‌جویی تغییر جهت دهد. مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تهران در اظهاراتی که خبرگزاری رسمی کشور آن را مخابره کرد، تصریح کرد: «باید قیمت‌ها در زمان پیک بار آنچنان گران شود که مردم خود تمایلی به استفاده از برق در این زمان نداشته باشند و صرفه اقتصادی نداشته باشد.» سیدمحمد هاشمی معتقد است واقعی شدن قیمت برق حداقل در زمان پیک بار، باعث کاهش چشمگیر در مصرف خواهد شد. این در حالی است که براساس اعلام رسمی خود وزارت نیرو 50 درصد مشترکان هزینه قبض‌شان کمتر از 10 هزار تومان است و 70 درصد مردم حتی کمتر از الگوها مصرف دارند. با این وجود هیچ عزمی برای افزایش هزینه برق و آب ثروتمندان دارای استخر و جکوزی وجود ندارد.  مردم می‌گویند دولت نان را گران کرد تا یارانه پرمصرف‌ها را حذف نکند! بنزین را گران کرد تا یارانه پرمصرف‌ها را حذف نکند! طرح مهم کارت سوخت و شبنم و ایران کد و سایر سیستم‌های ایجاد شفافیت اقتصادی و جلوگیری از قاچاق را ملغی کرد تا...؟!
برق اتمی ارزان و جیب مردم
یک راه بهتر حل مشکل برق کشور و تعطیلی نیروگاه‌های برق- آبی پرمصرف و کم‌بازده برای جلوگیری از هدر‌رفت بسیار بالای آب و ارزان شدن انرژی و به‌دنبال آن رونق کشاورزی و صنعت به علت کاهش هزینه‌ها، چرخش سانتریفیوژها و راه‌اندازی نیروگاه‌های اتمی است که امروز به واسطه نابودی ذخیره اورانیوم کشور و تعطیلی 10 الی 25 ساله صنعت هسته‌‌ای در حال تبدیل به آرزویی دور و دراز است. اینجا هم شایعه‌ای جالب توجه برای شیفت نظر مردم از راهکارهای هسته‌ای پیشرفت و کاهش هزینه‌های زندگی عمومیت یافت. وارداتچیان و صاحبان استخرهای آب شیرین خانگی می‌گویند: «کشورهای توسعه یافته در حال تعطیلی رآکتورهای خود هستند و انرژی اتمی از مد رفته است». با این حال آمریکا 99 رآکتور برق هسته‌ای در حال ساخت دارد. فرانسوی‌ها 70 درصد برق‌شان را با اتکا به 58 رآکتور هسته‌ای تامین می‌کنند. ژاپن در حال ساخت 2 رآکتور جدید به جای آنهاست که در زلزله از دست رفتند و هم‌اکنون 43 رآکتور برق اتمی دارد. چینی‌ها با 27 رآکتور فعال در حال ساخت 24 رآکتور جدید هستند. روسیه نیز 34 رآکتور دارد و 9 تا هم در لیست تکمیل نهایی دارد. حتی امارات با جمعیت کمتر از 3 میلیون نفر در حال ساخت 3 رآکتور اتمی است!  علاوه بر۳۰ کشوری که درحال حاضر از برق اتمی بهره مند هستند، ۲۱ کشور اردن، امارات عربی متحده، اندونزی، ایتالیا، بلاروس، بنگلادش، تایلند، ترکیه، تونس، سوریه، شیلی، غنا، فیلیپین، قزاقستان، کویت، لهستان، لیتوانی، مراکش، مصر، نیجریه و ویتنام در تلاش برای استفاده از فناوری انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای هستند.
دست وارداتچیان دولتی که ارز محدود کشور را در شرایط تحریمی صرف حفظ یارانه آب و برق ثروتمندان پرمصرف و اشباع بازار با محصولات کشاورزی و غذایی دارای مشابه داخلی می‌کنند در جیب مردم است آقای رئیس‌جمهور! ما در حال نزدیک شدن به موقعیتی هستیم که مردم دعا کنند کالاهای کشاورزی و خوراکی نیز به لطف آمریکا تحریم شود تا دست سودجویان و قاتلان جیب ایرانی از بازار کوتاه شود! گیریم تحریم‌ها برداشته شود و دوباره تبدیل به نفت‌فروشی در حد عربستان سعودی شویم، آیا پولش به جیب مردم واریز می‌شود؟! خود اقتصاددانان حامی دولت نیز معترفند بودجه اضافی با ادامه سیاست‌های اقتصادی فعلی صرف واردات بیشتر و تنبلی مدیریتی حداکثری خواهد شد.
ارزی که به یغما می‌رود
هزینه تعطیلی کارخانجات ورشکسته به علت واردات بی‌رویه، کمر کارگر ایرانی را دو تا و کشاورز ایرانی را وادار به فروش زمین کشت و زرع به ویلاسازان وارداتچی کرده است. آیا برای حل چنین دغدغه بزرگ زیست‌محیطی باید منتظر «تدبیر کدخدا» باشیم؟! برق هسته‌ای است که با مدیریت منابع آبی محدود کشور از گران شدن چندباره خدمات عمومی جلوگیری می‌کند نه شایعه «خشکسالی 50 ساله» که مشخص است از دکان چه کسی سر برآورد! به گمانه‌سازی برای اثبات تز قجری «کدخدا راضی نشود نه از آش خبری است و نه از آب» پایان دهید! آیا واقعا  آنهایی نگران جیب مردم هستند که «خودکفایی» را آرمانی احساسی و بی‌خریدار و برآمده از جو ابتدای انقلاب می‌خوانند و «جهاد سازندگی» را به حکم بی‌تدبیری در کوچه پس کوچه‌های اصلاحات بایگانی کردند؟! شاید به قول لاریجانی تحریم 30 درصد هزینه‌ساز باشد اما 70 درصد هزینه‌های وارده به جیب مردم ناشی از بی‌تدبیری دولتمردان است. آیا چنین فرافکنی فاشی را می‌توان 2 سال دیگر ادامه داد؟ مردم با تقبیح رفتار سیاسی دولت به کنایه می‌گویند: «بازگشت همه به سوی کدخداست!» تحریمیم می‌فهمی؟! میان خطوط را بخوان دولت محترم! آیینه شکستن خطاست!

گروه سیاسی: به‌رغم تاکیدات رسمی مقامات کشور مبنی بر عدم صدور مجوز برای بازرسی از مراکز نظامی ایران، اما تیم مذاکره‌کننده با واژه‌سازی و استفاده از عبارت «دسترسی» به جای «بازرسی» تلاش کرده است آنچه در لوزان به اشتباه به طرف مقابل قول داده را به مرحله اجرا درآورد.
به گزارش «وطن امروز»، با این حال اما مقامات ارشد نظامی کشور بارها تصریح کرده‌اند که به این دلیل بدیهی که اسرار نظامی باید از دسترس دشمن دور باشد، اجازه بازرسی از مراکز نظامی داده نخواهد شد. روز گذشته سرلشکر فیروزآبادی، رئیس ستادکل نیروهای مسلح اما در اظهارنظری صریح، اعلام کرد نه تنها اجازه بازرسی بلکه اجازه «دسترسی» (اصطلاحی برای توجیه بازرسی) به بازرسان آژانس را نیز نخواهد داد. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح گفت: هرگونه بازرسی و دسترسی به مراکز نظامی ممنوع است و همه باید مراقب این خط قرمز باشیم. به‌گزارش تسنیم، سرلشکر سیدحسن فیروزآبادی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح با بیان این مطلب که هرگونه بازرسی و دسترسی به مراکز نظامی ممنوع است، گفت: منافع ملی و امنیت کشور اینچنین اقتضا می‌کند که تحت هیچ شرایطی بیگانگان و آنان که در ضدیت و دشمنی با انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران از هیچ چیز فروگذار نیستند، تحت هر پروتکل یا توافقنامه‌ای با عنوان بازرسی یا دسترسی اجازه ورود به مراکز نظامی ما را نداشته باشند. عضو شورایعالی امنیت ملی و مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: همه باید مراقب این خط قرمز باشیم.  تاکید سرلشکر فیروزآبادی درحالی است که طی هفته‌های اخیر برخی اعضای تیم مذاکره‌کننده به گونه‌ای درباره بازرسی از مراکز نظامی اظهارنظر کردند که شائبه پذیرش این موضوع در مذاکرات تقویت شد. این شائبه زمانی نگران‌کننده شد که مقامات رسمی آمریکایی در مواضع جداگانه صراحتا اعلام کردند تیم جواد ظریف در مذاکرات لوزان موضوع بازرسی از مراکز نظامی ایران را پذیرفته است! در تازه‌ترین این اظهارنظرها، جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید نیز به پذیرش سرزده‌ترین بازرسی‌ها از سوی تیم جواد ظریف اشاره کرد. جاش ارنست در گفت‌وگوی خود با خبرنگاران به مساله بازدید از هر مکان در هر زمان در ایران اشاره کرد و گفت: «کارشناسان در حال حاضر در حال گفت‌وگو درباره جزئیات این مساله در اروپا هستند. ایران در توافق سیاسی که اوایل آوریل با آن موافقت کرد، اساساً همکاری کرده و با سرزده‌ترین بازرسی‌ها که تاکنون بر یک کشوری اعمال شده، موافقت کرده است. کار روی جزئیات این مساله کاری پیچیده است اما ما در این زمینه الگو داریم. کشورهای مختلفی اجازه بازرسی مفصل از تأسیسات هسته‌ای را به آژانس بین‌المللی هسته‌ای داده‌اند بنابراین برای انجام این بازرسی‌ها روندهایی را در
دستور کار داریم».
 

در اولین روز ماه مبارک رمضان، ماه نزول قرآن، عصر  روز  پنجشنبه به مدت بیش از 3 ساعت محفل انس با قرآن در حضور حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، رهبر حکیم انقلاب اسلامی برگزار شد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، در این محفل نورانی که آکنده از عطر و معنویت قرآن بود، 15 نفر از حافظان، قاریان و اساتید قرآنی از سراسر کشور آیاتی از کلام‌الله مجید را تلاوت کردند و گروه‌های جمع‌خوانی نیز به مدح و ثنای پروردگار پرداختند. حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در این مراسم با تجلیل از پیشرفت روزافزون و کاملاً مشهود قراء ایرانی، صوت خوش را مقدمه‌ القای مفاهیم قرآنی در دل مخاطبان دانستند و تأکید کردند: هنوز زمینه برای اثربخشی بیشتر قرآن در جامعه زیاد است و لازمه‌ اثربخشی قرائت قرآن نیز این است که خود قاری به مفاهیم آیاتی که قرائت می‌کند، از عمق جان باور داشته باشد. ایشان در همین خصوص افزودند: قاریان قرآن برای القای مفاهیم قرآن می‌توانند بر روی برخی کلمات قرآن تأکید چندباره داشته باشند. رهبر انقلاب بر پرهیز از افراط در تأکید چندباره آیات توجه دادند و گفتند: یکی دیگر از لوازم اثربخشی قرائت قرآن، رعایت موازین لحن به هنگام قرائت است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، یک توصیه دیگر هم به قاریان قرآن و همه قرآن‌دوستان داشتند: طولانی ادا کردن برخی کلمات یا آیات لزومی ندارد، ضمن اینکه تشویق بیش از حد و خارج از عرف نیز ضرورتی ندارد.
 

مهدی طاهرخانی: بدون تردید یکی از دلایل مهم و اساسی ناکامی پرسپولیس در لیگ چهاردهم مربوط به عملکرد نامطلوب امیررضا خادم در گزینش هیات‌مدیره این تیم بود. قرمزها رکورد تغییرات پرتعداد در تیم مدیریتی و فنی را زدند تا همین جابه‌جایی‌ها در نهایت منجر به خلق یک فصل کابوس‌وار شود. انتظار می‌رفت وزارت ورزش و جوانان که عملا مالک استقلال و پرسپولیس به شمار می‌رود، با استفاده از این تجربه تلخ، حسن سلیقه بیشتری در انتخاب هیات مدیره جدید داشته باشد. اما در کمال ناباوری، نصرالله سجادی هم اینک همان راهی  را می‌رود که فصل قبل در چنین روزهایی امیررضا خادم پا در مسیرش گذاشت. در هیات‌مدیره جدید به‌خاطر مشکلات قضایی خبری از حمیدرضا سیاسی نیست اما همه مردان مورد اعتماد سیاسی کماکان بر مسند کار حضور دارند. بعلاوه حسین عبدی که منتقد شماره یک برانکوست. هنوز لیگ پانزدهم آغاز نشده و پرسپولیس در بازار نقل و انتقالات کارش را آغاز نکرده اما پیش‌بینی درباره آینده این تیم اصلا کار دشواری نیست. سجادی معترف است در گذشته کارهای اشتباهی در مجموعه سرخپوشان انجام شده است اما معاون وزیر ورزش جواب نمی‌دهد اگر قرار به قدم برداشتن در مسیر دیگری بود چرا باید این هیات مدیره انتخاب می‌شد؟ سجادی فقط به این سوالات یک نگاهی بیندازد و لازم نیست جوابی به آن بدهد.
1- چه کسی قرار است به‌عنوان مهره اقتصادی در این هیات‌مدیره فعالیت کند؟ فصل قبل سیاسی این مهم را به عهده داشت و انصافا تا حدود زیادی در کارهایش در کسوت پول‌رسانی عالی عمل کرد به طوری که علی دایی و دستیارانش پس از اخراج ناگهانی، به همه مطالبات خود رسیدند. اگر سیاسی دچار مساله زندان نمی‌شد قطعا پرسپولیس عملکرد بهتری در فصل نقل و انتقالات زمستانی داشت. با این وجود حالا دیگر سیاسی حضور فیزیکی ندارد و مشخص نیست عابر بانک جدید چه کسی خواهد بود. گرشاسبی و محمدعلی طاهری تنها افراد غیرفوتبالی این
هیات‌مدیره هستند اما وضعیت مالی‌شان هیچ شباهتی به سیاسی ندارد. اگر اسپانسر پرسپولیس نتواند چک‌هایش را در موعد مقرر پاس کند منتظر اعتصابات جدید باشید. ما این موضوع را به سجادی ضمانت می‌دهیم.
2- محمدحسین نژاد‌فلاح با دستان تقریبا بسته ودر بدترین موقعیت ممکن، قابل قبول‌ترین نوع مدیریت را در پرسپولیس انجام داد. او برانکو را به تهران آورد و تا حدود زیادی توانست کشتی بحران‌زده قرمز را به ساحل امن نزدیک کند. اما مطابق گمانه‌زنی‌ها قرار است او جایش را به طاهری بدهد. آیا  سجادی عملکرد کوتاه‌مدت طاهری را در همین پرسپولیس به یاد دارد؟ زمانش چندان دور نیست. تقریبا 7 ماه قبل بود. پرسپولیس در نیم‌فصل به دنبال مهره می‌گشت و طاهری با چشمان بسته یک به یک اوامر درخشان را اجرا کرد. بازیکنی مثل میردورقی بدون هیچ گذشته مشخصی در زمان او به پرسپولیس آمد. یا خرید مشکوک دیگری مثل تادئو که اصولا فوتبالیست بودنش محل شک و تردید است. کمی بعد‌تر که کفگیر به ته دیگ خورد و طلبکاران یک به یک به محل باشگاه  آمدند، طاهری از تاکتیک فرار استفاده  کرد. به آرشیو خبرگزاری‌ها یک سر کوچک بزنید. مصاحبه مرتضی فنونی‌زاده، بهروز سلطانی و دیگران را بخوانید. قدیمی‌های باشگاه عنوان می‌کردند طاهری جز فرار کردن کار دیگری بلد نیست. او حتی هنر ارتباط گرفتن با اصحاب رسانه را هم بلد نبود. تکنیکی که نژادفلاح بهترین استفاده را از آن کرد اما طاهری تنها سکوت می‌کرد و در موقع لزوم فرار. او تنها یک شاخصه ویژه دارد و آن دوستی دیرینه با وزیر ورزش و جوانان است و حالا جناب سجادی با آن کارنامه عجیب، مجدا طاهری را دعوت به کار کرده تا جانشین مدیر نسبتا موفقی مثل نژادفلاح شود. در بازار نقل و انتقالات با مدیریت طاهری در انتظار یک آغاز وحشتناک از پرسپولیس باشید. خوش به حال دلال‌ها. بدا به حال آنهایی که نبض زندگی‌شان به قلب پرسپولیس گره خورده است.
3- فصل قبل دکتر زادمهر و جعفر کاشانی به غیر از خوب مصاحبه کردن چه کار دیگری در پرسپولیس انجام دادند؟ کاشانی تنها یک جمله را تکرار می‌کرد و آن تبدیل تیم به باشگاه بود. اما برای خوشامد دل وزیر، دوستان و اعوان برای یک بار هم که شده به وضعیت تیمداری وزارت ورزش انتقاد نکرد. انتقاد نکرد تا مجددا باشد بدون آنکه شرح وظایفش روشن باشد. جعفر کاشانی، پیرمرد مو سپیدکرده شاهین و پرسپولیس فصل قبل چند گرم بار از دوش تیم برداشت؟ زمانی که نژادفلاح یک تنه در حال حل مشکلات بود و با جیب تقریبا خالی برانکو را بازگرداند تنها از سوی کاشانی به این متهم شد که از
هیات مدیره مشاوره نمی‌گیرد! فرد دیگر دکتر زادمهر است که تقریبا 5 ماه از سال را در ینگه دنیا می‌گذراند. منتظر باشید همانند فصل قبل ناگهان دکتر به سفر آمریکا برود. آیا سجادی     از اینها مطلع است؟ معاون وزیر می‌داند حسین عبدی پس از کنار گذاشته شدن توسط برانکو، مبدل به یکی از منتقدان جدی این مربی کروات و محمدحسین نژادفلاح شد؟ عبدی حالا به عنوان سخنگو و عضو هیات‌مدیره بازگشته  تا مشخص شود انتخاب اعضای هیات‌مدیره پرسپولیس یک بی‌سلیقگی تمام‌عیار بوده است. بدون رودربایستی سفره‌ای باز بوده برای دعوت از دوستان و همکاران دیروز و امروز. امید آن می‌رود دست‌کم این افراد بتوانند با یک اسپانسر قدرتمند قرارداد ببندند، شرکتی که بر خلاف اسپانسر فصل قبل اهل گروکشی نباشد. چک‌هایش را گرو نگیرد تا اول کارش حل شود سپس با قطره‌چکان پول تزریق کند. قحطی اسپانسر نیست به شرط آنکه مردان هیات‌مدیره، مردان امتحان
پس داده(!) این بار بر خلاف مصاحبه‌های قشنگ و فعل و فاعل‌دارشان اهل عمل باشند؛ رفاقت بازی را در اولویت نگذارند  و تنها برای‌شان موفقیت پرسپولیس شرط نخست باشد و بس.
 تکمله
نصرالله سجادی لازم نیست کار سختی را انجام دهد. تقویم را باز کند، ببیند خادم چه کرد، چه کسانی را آورد و چه وعده‌هایی داد و برای کدامشان جامه عمل نپوشاند آنها را ببیند، بدهایشان را انجام ندهد، اضافی‌ها را نیاورد و دست آخر تنها قول‌هایی را دهد که توان انجام‌شان را دارد. دورنمای پرسپولیس از این زاویه‌ای که ما اینجا ایستاده‌ایم با توجه به آن سابقه، چندان روشن نیست. نصرالله سجادی چاره‌ای ندارد جز عوض کردن راه و روش خادم که اگر نکند سال 95 مدیر بعدی پرسپولیس این جمله معروف را تکرار می‌کند؛ یک ویرانه واقعی تحویل گرفتم.

اسدالله خسروی: با وجود هشدارهای مکرر و تاکید پی‌درپی مقامات عالیرتبه نسبت به استفاده از کالاهای ساخت داخل و نیز جلوگیری از ورود کالاهای مشابه به کشور اما متاسفانه گویا پدیده شوم واردات غیرضرور توسط برخی رانت‌خواران سودجو که باعث شده تولید کشور به زانو درآید، پایانی ندارد.  عضوکمیسیون صنایع مجلس با انتقاد شدید از برخی تصمیمات نادرست و نامعقول دولت که اجرای آن نابودکننده تولید داخل است به «وطن امروز» گفت: زمانی که مسؤولان دولتی رسما با کشور ترکیه قرارداد واردات و و صادرات پوشاک را امضا می‌کنند دیگر نباید از بقیه برای واردات بی‌رویه کالاهای مشابه به کشور انتظار داشت. نادر قاضی‌پور با بیان اینکه دولت هیچ اقدامی برای جلوگیری از واردات کالاهای مشابه تولید داخل را به کار نگرفته است، تصریح کرد: شکر و خودرو 2 نمونه از کالاهایی هستند که با وجود اعلام دولت در ممانعت از واردات آنها به کشور اما همچنان این کالاها وارد کشور می‌شوند و هر موقع موضوع را پیگیر می‌شویم اینگونه واردات را به ثبت سفارشات قبل گره می‌زنند. این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس اضافه کرد قرار بر این بود که خودروهایی با حجم موتور بیش از 2هزار و 500 سی‌سی به کشور وارد نشود اما اکنون شاهد خودروهای 3800سی‌سی نیز در خیابان‌های شهر هستیم. علاوه براین در بحث شکر نیز با وجود ممانعت از واردات این کالا اما همچنان شکر توسط پیله‌وران به صورت انبوه از مرزها وارد کشور می‌شود. قاضی‌پور افزود: مجلس شورای اسلامی در تلاش است موضوع واردات بی‌رویه برخی کالاها را که نیازی به واردات آن به کشور نیست سفت و سخت پیگیر شود، چرا که اگر اقدامی در این راستا انجام نشود پدیده شوم قاچاق کالا و واردات غیرضرور نه‌تنها تولید داخل و اشتغال کشور را از بین می‌برد بلکه این روند به تعطیلی مراکز صنعتی می‌انجامد.
 بررسی طرح ممنوعیت واردات کالاهای مشابه ساخت داخل
رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی مجلس از برنامه حضور وزرای اقتصادی کابینه در این کمیسیون خبر داد و گفت: موضوع واردات کالاهای مشابه ساخت داخل در این جلسات بررسی خواهد شد و در نهایت، گزارشی به صحن علنی مجلس ارائه می‌شود. حمیدرضا فولادگر در گفت‌وگو با فارس اظهار داشت: با توجه به واردات کالاهای مشابه تولید داخل، مقرر شد وزرای اقتصادی دولت با حضور در کمیسیون ویژه حمایت از تولید، گزارشی را از نحوه اجرای قانون حداکثر استفاده از توان تولید داخل ارائه دهند تا مشخص شود این قانون چقدر عملیاتی شده است.  وی ادامه داد: پس از دریافت گزارش از وزرای مربوطه، برای پیگیری‌های بعدی، کارگروهی تشکیل خواهد شد تا میزان استفاده از تولیدات داخلی افزایش یابد. وی تصریح کرد: در نهایت، جمع‌بندی گزارش وزرا در صحن علنی مجلس ارائه خواهد شد. فولادگر با اشاره به جلسه کمیسیون صنایع با مسؤولان وزارت نفت و همچنین مدیران 3 اپراتور تلفن همراه، گفت: در این جلسات میزان استفاده از تولید داخل در اجرای پروژه‌ها مورد بررسی قرار گرفت. وی با بیان اینکه اجرای دقیق قانون حداکثر استفاده از توان ساخت داخل بسیاری از مشکلات بخش تولید را برطرف خواهد کرد، گفت: البته راه‌هایی برای دور زدن این قانون وجود دارد که یکی از آنها، پرداخت پورسانت به برخی دستگاه‌های متولی و ایجاد روابط ناسالم اقتصادی است. رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی مجلس ادامه داد: همچنین لزوم سهم 51 درصدی طرف ایرانی در مشارکت با طرف خارجی برای اجرای برخی پروژه‌ها رعایت نمی‌شود و در واقع طرف خارجی به طور غیرمستقیم سهم بیشتری را در دست دارد. وی تصریح کرد: واردات کالاهای مشابه تولید داخل باعث شده برخی تولیدات صنعتی متوقف شوند یا در بازار آنها رکود ایجاد شود که می‌توان به صنعت کیف، کفش، چرم، مبل، نساجی، سرامیک و قطعات خودرو اشاره کرد.
اخلال واردکنندگان در نظام پولی
یک کارشناس صنعت خودرو گفت: عملکرد نمایندگی‌های رسمی واردکننده خودرو به کشور در موارد متعددی برخلاف قوانین و بخشنامه‌های ابلاغ شده در این حوزه و نوعی اخلال در نظام مالی و پولی است. فربد زاوه اظهار کرد: متاسفانه با وجود تخلفات عدیده نمایندگی‌های رسمی واردکننده خودرو، مدیریت واردات این محصولات منحصر به این شرکت‌ها شده است. وی با بیان اینکه یکی از عمده‌ترین تخلفات این شرکت‌ها، فروش خودرو به صورت تحویل فوری با موعد تحویل طولانی است، خاطرنشان کرد: طبق قانون موعد ذکر شده برای تحویل خودرو شامل روزهای تعطیل نیز بوده و ملاک روز تقویمی است و نه کاری اما این شرکت‌ها روزهای تعطیل را با قید عباراتی همچون «روز کاری» از روزشمار موعد تحویل مستثنا می‌کنند، در حالی که این کار غیرقانونی و برخلاف نص صریح قانون است.  این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: همچنین طبق قانون، فروش فوری و پیش‌فروش قطعی خودرو با قیمت علی‌الحساب غیرقانونی است اما نمایندگی‌های رسمی واردکننده خودرو، در قراردادهای منعقده به‌رغم دریافت وجه خودرو، قیمت قطعی را بیان نکرده و آن ‌را به روز تحویل موکول می‌کنند که این کار عملا راه را برای افزایش قیمت تا لحظه تحویل خودرو و اجحاف در حق مشتری باز می‌گذارد.  زاوه با بیان اینکه طبق قانون جذب سرمایه‌گذار خارج از شبکه بانکی به صورت غیرسهام، غیرقانونی است، تصریح کرد: با توجه به اینکه زمان مورد نیاز برای واردات خودرو، از سفارش‌گذاری تا تحویل خودرو حداکثر بین 3 تا  4 ماه است، برخی شرکت‌های واردکننده خودرو با پیش‌فروش‌های طولانی‌مدت محصولات یا بسته‌های سرمایه‌گذاری و مشارکت، اقدام به تامین سرمایه مورد نیاز برای سایر امور تجارت از جیب خریداران می‌کنند که این کار خلاف قانون تجارت است. وی ادامه داد: در واقع سرمایه کسب و کار این شرکت‌ها نه از منابع خودشان بلکه از جیب خریداران تامین می‌شود، با این حال با توجه به اینکه این شرکت‌ها فاقد هرگونه مجوز از بانک مرکزی برای جذب سرمایه هستند، عملا کار آنها اختلال نظام پولی و بانکی است.

گروه بین‌الملل: هیأت سعودی که هفته پیش به ریاست وزیر دفاع برای خرید موشک‌های پیشرفته الکساندر(اسکندر) به مسکو رفته بود، به جای آن با یک قرارداد در زمینه انرژی هسته‌ای به ریاض بازگشت. اگرچه سند امضا شده جنبه‌ای تاریخی و راهبردی برای ۲ طرف دارد اما در هر حال برای سلمان و صدامک موشک اسکندر نمی‌شود، آن هم در شرایطی که پس از نابودی پایگاه هوایی بزرگ «امیر خالد» در خمیس مشیط توسط موشک‌های اسکاد ارتش یمن که ساخت روسیه هستند و همچنین هلاکت فرمانده نیروی هوایی عربستان، ناکارآمدی سامانه موشکی آمریکایی پاتریوت به ریاض اثبات شده است. این شکست خفت‌بار در کنار متوسل شدن به میانجیگری پوتین در بحران یمن، عامل اصلی سفر محمد بن سلمان و هیأت نظامی و هسته‌ای سعودی به مسکو بوده است. به دنبال ناکام ماندن سامانه‌های دفاع هوایی آمریکا مستقر در سراسر عربستان در رویارویی با موشک‌های اسکاد، این سامانه‌های منحصر به فرد روسی توانستند شگفتی آل‌سعود را برانگیزند. گفتنی است سامانه اسکندر از نظر توانایی نظامی بی‌همتاست. این سامانه یک نوع سلاح موشکی تاکتیکی برای هدف قرار دادن اهداف زمینی است. نمونه پیشرفته «اسکندر» در 9 مه امسال در رژه نظامی مسکو به مناسبت هفتادمین سالروز جشن پیروزی در جنگ دوم جهانی به نمایش گذاشته شده بود. خبرگزاری روسی اسپیوتنیک گزارش داد که  سرگئی کیرینکو، مدیرکل شرکت دولتی «روس اتم» و عبدالله هاشم عبدالله یمانی، رئیس مرکز انرژی اتمی و تجدیدپذیر عربستان سعودی روز پنجشنبه توافقنامه بین‌دولتی همکاری در زمینه بهره‌برداری صلح‌آمیز از انرژی اتمی را امضا کردند. بدین ترتیب برای نخستین‌بار در تاریخ روابط روسیه و عربستان برای تعامل ۲ کشور در صنعت انرژی اتمی در راستاهای گسترده از جمله طراحی، احداث، بهره‌برداری و همچنین از کار انداختن رآکتورهای تولید انرژی اتمی و تحقیقاتی و نیز وسایل شیرین‌سازی آب و دستگاه‌های شتاب‌دهنده ذرات بنیادی، واگذاری خدمات چرخه سوخت هسته‌ای از جمله برای نیروگاه‌های اتمی و رآکتورهای تحقیقاتی، غنی‌سازی اورانیوم با استفاده از سوخت هسته‌ای مصرف شده و زباله‌های رادیوآکتیوی، تولید رادیوایزوتوپ‌ها و استفاده از آنها در صنعت، پزشکی و کشاورزی و آموزش و تربیت متخصصان در صنعت انرژی اتمی اساس حقوقی به وجود می‌آورد. درباره قرارداد هسته‌ای ریاض با مسکو تحلیل‌های متفاوتی وجود دارد. برخی تحلیلگران امنیتی غربی آن را پوششی برای پیشبرد برنامه خرید غیرمجاز سلاح‌های هسته‌ای محدود  توسط سعودی‌ها از پاکستان یا اسرائیل می‌دانند و برخی دیگر این حرکت را نشانه دهن‌کجی سعودی‌ها به عربستان به خاطر نادیده گرفتن درخواست‌های آنها طی دهه‌های اخیر برای دریافت فناوری هسته‌ای ارزیابی می‌کنند. تلاش‌های عربستان برای دستیابی به محصولات یا فناوری‌های هسته‌ای طی سال‌های گذشته با بدبینی و حتی تمسخر متحدان غربی‌شان همراه بوده است. در آخرین واکنش فرید ذکریا، مشاور رئیس‌جمهور پیشین آمریکا به تمسخر آل‌سعود پرداخت و نوشت: «عربستان نمی‌تواند یک خودرو تولید کند، آن وقت می‌خواهد
بمب اتم بسازد؟»

امروز شنبه پیکر مرحوم حسین جوادی در بهشت زهرا (س) تشییع خواهد شد. پیکر حسین جوادی یکی از 2 قربانی ایرانی حادثه سقوط هواپیمای شرکت هوایی جرمن‌وینگز امروز (شنبه) در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا (س) به خاک سپرده خواهد شد. این مراسم ساعت 10 صبح آغاز می‌شود. پیکر مرحوم جوادی بامداد شنبه به ایران منتقل شد. مرحوم جوادی، خبرنگار ورزشی روزنامه «وطن امروز» به همراه مرحوم میلاد حجت‌الاسلامی خبرنگار ورزشی تسنیم روز چهارم فروردین پس از پوشش خبری بازی بارسلونا و ر‌ئال‌ماد‌رید قصد سفر به اتریش و حضور در کنار تیم ‌ملی فو‌تبا‌ل ایران را داشتند که در سانحه سقوط هواپیمای شرکت جرمن‌وینگز جان به جان‌آفرین تسلیم کردند.
 

حجت‌الاسلام و المسلمین سید سعید لواسانی*: یکی از ظهورات نفس که بسیار هم خطرناک است و جلوه منیت و خودیت است، غضب است. غضب به معنای تندخویی و خشم است، و در اصطلاح حرکتی نفسانی است که موجب می‌شود شهوت انتقام در انسان برافروخته شود. [جامع السعادات: 1/321] به تعبیر دقیق‌تر غضب شدیدترین مرحله انانیت و بروز خودیت و منیت است، هیجانی درونی که انسان را از باطن و درون خارج می‌کند، و حالت خشم و عصبانیت و انتقام بر او مستولی می‌شود. به این دلیل موجب می‌شود که انسان از درون پوچ و تهی شود و جامعه را هم آلوده می‌کند و رو به نابودی می‌کشاند. فردی که گرفتار غضب است، از نظر روحی و معنوی چنان متزلزل است، تا جایی که وقتی درون خود را بکاود، می‌بیند که کاملاً از معرفت و معنویت و بلکه هر ویژگی انسانی تهی است. و جامعه‌ای که گرفتار غضب و عصبانیت و خشم آحاد نسبت به یکدیگر باشد، جامعه‌ای آلوده و متزلزل است که هیچ خیری در آن نیست. این در کنار صدمات غیرقابل جبران جسمانی است که بر انسان وارد می‌شود که روح و جسم انسان را افسرده می‌کند و موجب بیماری‌های مزمن روانی، مغزی، عصبی و قلبی می‌شود و عقل انسان را هم زایل می‌کند تا جایی که حتی کارهای عادی او مختل می‌شود. ملاحظه می‌کنید که غضب چه بیماری مهلک و خطرناکی است که فرد و جامعه را آسیب‌پذیر می‌کند.
علمای اخلاق برای غضب 3 مرتبه نام برده‌ا‌ند: مرتبه افراط، مرتبه تفریط و مرتبه اعتدال. [جامع السعادات: 1/322] اما باید گفت که این تقسیم‌بندی و مرتبه‌شماری دقیق نیست، بلکه نوعی تسامح در آن است. زیرا غضبی که محل بحث است، غضب به معنای افراط است که تعریفش گذشت، زیرا این حالتی است که انسان را از راه شرع و دین و عقل خارج می‌کند.
اما تفریط در غضب هم ضدارزش و ضداخلاق است، زیرا به معنای آن است که فرد هیچ دافعه‌ای ندارد، و آنجا که باید عقلاً یا شرعاً در برابر اشتباهات و خلاف‌ها بایستد، مقاومت و ایستادگی ندارد. اعتدال در غضب هم به معنای دافعه در حد ضرورت است. اینکه قرآن کریم در وصف مومنانِ همراه پیامبر خدا صلی‌الله علیه وآله وسلم می‌فرماید: «أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُم‏» [فتح: 29] حکایت از این حقیقت دارد که خشم و شدت بر کفار لازم است.
بلکه باید گفت ملاک کلی آن است که اگر حالت جوشش درونی و خشم برای خدا و در راه خدا و براساس فرمان خدا باشد، صفتی الهی است که باید در هر مومنی باشد و جامعه دینی و اسلامی هم باید به آن مسلح باشد تا بتواند در برابر دشمنان از خود دفاع کند. اما غضبی که بنابر تهییج نفس و نفسانیت باشد، مذموم و ناپسند است و مصداق همان تعریفی است که از غضب ارائه شد. بنابراین 3 مرتبه برای غضب شمردن درست نیست. بلکه باید گفت که غضب به معنای لغوی که عبارت است از خشم و شدت و غلظت؛ اگر در راه خدا و برای دین خدا و احقاق حق مردم باشد، پسندیده و لازم و ضروری است. یعنی خشمی که در برابر گناه و طاغوت و ستم و فساد باشد، لازمه انسان بیدار و جامعه هوشیار است. اما خشم نفسانی ناپسند و خطرناک است. بله! خشم و شدت در راه خدا و برای خدا، موجب بسط محبت و همبستگی و خیرخواهی و دوستی در جامعه است و جامعه را بیمه می‌کند، زیرا جلوی گناه و گسترش آن در جامعه را می‌گیرد و از تجاوز و تعدی و طمع دشمنان به کشور الهی جلوگیری می‌کند. اما غضب نفسانی موجب بسط بیماری‌های روحی و روانی و جسمانی در جامعه و رواج عصبیت و بی‌اخلاقی در جامعه است و معنویت و دوستی و محبت را در میان مردم می‌میراند. زیرا برآمده از خواسته‌های حقیر نفسانی و جلوه‌گری‌های نفسانیت است که تنها خود را می‌خواهد و طلب می‌کند. خوشا به حال انسان و جامعه‌ای که خشم و ناراحتی او فقط برای خدا و در راه خداست و بدا به‌حال کس و جامعه‌ای که خشنودی خود را در انتقام از دیگران می‌بیند. سعادتمند و بهروز است انسانی که بر خود بیمناک است و بیش از آنکه درصدد عیب‌جویی و انتقام از دیگران باشد، از نفس خود انتقام می‌کشد تا عیوب خود را از بین ببرد و بدبخت و تیره‌روز است فردی که به دلیل خوشایند خود بر مردم غضب می‌گیرد و برای دین خدا از گناه و بدکاری غضب‌ناک نمی‌شود. پس ملاک را هیچ‌گاه گم نکنیم. ملاک حب و بعض؛ دوستی و دشمنی برای خدا و در راه خداست، نه نفس و خود و خانواده و گروه و جناح و باند و حزب من!
بنابراین خشم وقتی نفسانی شد، و به جایی رسید که هیجانی یافت که هم راه عقل را بر خود بست و هم راه شرع را؛ نه رضایت خدا را مورد توجه قرار داد و نه مصلحت‌های شرع و عقل را؛ این غضبی است که ما را از انسانیت خودمان منسلخ می‌کند، کسی که هرچه از دهانش دربیاید، بگوید، هرچه از دستش برآید انجام دهد، خود را در مهلکه‌ای انداخته است که راه گریز از آن نیست. و باید به خدا از این صفت مذموم پناه برد.
* امام جمعه شمیرانات