آمار مهاجرت روستاییان در خراسان رضوی به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی 2 برابر میانگین کشوری است که از آن به جاده مهاجرت و یکطرفه به سمت حاشیه شهر‌ها تعبیر می‌شود. کاهش آمار جمعیت روستایی و افزایش حاشیه‌نشینی در شهرها علت و معلولی است که برای حل هر یک از این مشکلات باید ریشه آن را در توسعه روستاها و زرق‌وبرق شهرها جست‌وجو کرد. نایب‌رئیس شورای روستای جابوز خلیل‌آباد ازجمله افرادی است که در پاسخ به سوال مهر و درباره سیل مهاجرت روستاییان دلایلی عینی در منطقه زندگی خود را مثال می‌زند. علی محمودی می‌گوید: همیشه نباید سراغ مسؤولان رفت، گاهی باید از مردم پرسید که چرا مهاجرت می‌کنید، چرا زادگاه خود را به دست فراموشی می‌سپارید.  وی همچنین به دلیل اینکه تضمینی برای خرید محصولات وجود ندارد، می‌گوید: این موضوع موجب دلسردی کشاورزان و جوانان شده است و لذا با توجه به نوسان بازار کمتر تمایل به ریسک‌پذیری دارند. محمودی  می‌گوید اگر دولت و مسؤولان توجه به روستاها را بیشتر کنند از افزایش بی‌رویه جمعیت شهری کاسته خواهد شد. دهیار روستای زنده‌جان نیز اظهار کرد: اگرچه طی 10 سال اخیر مهاجرت روستاییان به شهرهای همجوار و خارج استان زیاد صورت ‏گرفته ولی طی 2 سال اخیر مهاجرت از روستاها به شهر شدت گرفته و علت اصلی آن نیز خشکسالی و نبود وجود شغل در روستاهاست. مهدی زنده‌جانی با بیان اینکه خرده ‌مالکی کشاورزی و هزینه‏‌های بالای تولید اجازه امرار معاش به روستاییان نمی‌دهد، افزود: نبود آموزش خوب و بموقع از طرف نهادهای مربوطه و سنتی بودن کشاورزی تأثیر مستقیمی در اشتغال جوانان در روستاها دارد. وی با ابراز تأسف از اینکه ناهنجاری‌های اجتماعی در روستاها رو به افزایش است و بنیان خانواده‌‏های روستایی را تحت تأثیر قرار داده است، گفت: برنامه‏‌های ماهواره‌‏ای و اینترنتی و تبلیغ برای زندگی‌های تجملی طبیعی است که جوان روستایی را به شهر هدایت می‌کند تا زندگی پرزرق‌وبرق برای خودش فراهم کند. وی با بیان اینکه جوانان روستایی مانند جوانان شهرها به مقوله ورزش بسیار اهمیت می‌‏دهند و توجه به این امر از بسیاری از معضلات اجتماعی خواهد کاست، گفت: هیچ‏‌گونه سالن یا زمین ورزشی در روستاها وجود ندارد تا مورد استفاده جوانان قرار گیرد و فقط در نقشه‏‌های طرح هادی مکان‏‌های ورزشی روی کاغذ جانمایی شده است.  رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در این باره می‌گوید: متأسفانه  با توجه به تحقیقات میدانی صورت گرفته در زمینه مهاجرت روستاییان آمار مهاجرت از روستا به شهر در این استان بیش از 2 برابر میانگین کشوری است. مجتبی مزروعی به مهر می‌گوید: روستاها ستون سیاسی، اجتماعی و امنیتی هر کشور هستند که  اگر به وضعیت آنها توجه نشود در زندگی شهری نیز امنیت نخواهیم داشت. رئیس جهاد کشاورزی خراسان رضوی با توجه به پیاده‌سازی ۵ برنامه‌ توسعه‌ اقتصادی دولت در بیش از 3 دهه‌ گذشته، سرمایه‌گذاری در طول این مدت را به ساخت جاده‌ یکطرفه از روستا به شهر تشبیه کرد و گفت: متأسفانه امروز شاهد رشد منفی روستاهای کشور هستیم، به‌طوری‌که بیش از نیمی از جمعیت کشور در مرکز استان‌ها گرد هم آمده‌اند. مزروعی خاطرنشان کرد: با بررسی دقیق‌تر دلایل مهاجرت روستاییان، به این نکته پی می‌بریم که میزان مهاجرت در شهرستان‌هایی که از نظر کشاورزی در شرایط ضعیف‌تری بودند، بیشتر بوده است. وی بیشترین موج مهاجرتی از روستاها به شهرها در کشور را از سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۰ عنوان کرد و گفت: در مقاطعی که دولت‌ها توجه کمتری به بخش کشاورزی داشته‌اند، شاهد موج مهاجرتی بیشتری از روستاها به شهرها بوده‌ایم.

حجت‌الاسلام و المسلمین سید سعید لواسانی*: در مسیر تحقق اهداف اسلامی و کسب قرب خدا هم بی‌باکی غیرعاقلانه و هم ترس غیرعاقلانه سد راه هستند و باید از هر دو پرهیز کرد و به خدا پناه برد. اما توشه راه چیست؟ شجاعت. شجاعت یعنی در جایی که باید برای تحقق اهداف اسلامی و کسب قرب خدا، خطر کرد و خطرات را به جان خرید، انسان خطرپذیر باشد. یعنی موازین عقل و شرع را در نظر بگیرد، اگر عقل و نقل آن کار را توصیه می‌کردند و برای انجام آن خطراتی را احتمال می‌دادند، نترسد و ضعف به‌خرج ندهد و سستی نکند: «وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِین؛ سستی نکنید، غمگین نباشید، که شما برترید اگر مومن باشید».[آل‌عمران: 139]  در شجاعت 2 شرط هست: اول کاری که بناست انجام شود، با میزان عقل و شرع سنجیده شود. دوم اگر مبتنی بر این دو میزان بود، در انجام آن سستی نکند و به خود ضعف راه ندهد، هرچند خطراتی هم در مسیر باشد. به تعبیر دیگر نه بی‌باکی باشد که بدون میزان حرکت کند و نه ترس باشد که ضعف و تزلزل و اضطراب اجازه حرکت ندهد، بلکه حرکت و تصمیم و کردار ما برمبنای میزان درست و بدون ترس از خطرات در راه، برنامه‌ریزی و اقدام شود.
یک وجه دیگر شجاعت آن است که اگر میزان عقل و نقل کار و خطری را ممنوع دانست، شجاعت در آن است که این کار انجام نشود. میزان هیچ وقت از دست ما خارج نشود. گاهی تن به جنگ ‌ندادن و فیض شهادت را نپذیرفتن شجاعت است، مثل زمان امام حسن‌مجتبی(ع) و گاهی تن به جنگ ‌دادن و آماده شهادت و اسارت‌ شدن شجاعت است، مثل زمان امام حسین(ع). میزان عقل و نقل است و شهامت و شجاعت با این میزان سنجیده می‌شود، اگرچه دیگران نظرات دیگری داشته باشند و به خاطر انجام ‌ندادن یا انجام ‌دادن کاری ما را شماتت کنند. اگر انجام کاری لازم بود، به هر نحو است، باید انجام دهیم، ولو همه مردم از دور ما پراکنده شوند و اگر انجام کاری ضرر داشت و موجب خسارت‌های اخروی و الهی بود و رضای خدا در آن نبود، انجام ندهیم، ولو همه مردم ما را شماتت کنند. برای ما اهمیت نداشته باشد که با این کار جان‌مان در خطر می‌افتد، ما‌ل‌مان از بین می‌رود، آبروی ما در نزد مردم خدشه‌دار می‌شودشهرت‌مان لکه‌دار می‌شود. ما مامور به تکلیفیم، به نظرات دیگران چه کار داریم. بنابراین شجاعت فضیلتی مهم و اساسی است که کسب آن خیلی سخت است، زیرا حقیقت شجاعت عمل به تکلیف الهی است. ما باید این را بدانیم که در مسیر حرکت اسلامی - فردی یا جمعی - خطرهای بسیار و دشمنی‌های بی‌شماری وجود دارد؛ دشمن‌هایی که هم نیرومندند و هم پرفریب و اگر دلیری نکنیم، یقیناً تاب مقاومت برابر آنان را نداریم. خمودی و فسردگی با دریادلی و شورانگیزی همخوانی ندارد. اگر بخواهیم در دنیای آلوده به ستم و مادیت امروز، آیین اسلام و حقیقت آزادی و عدالت و معنویت را در پرتو اسلام ناب زنده کنیم، راهی جز شهامت و شجاعت نداریم. امیرالمومنین(ع) در توصیف مومن می‌فرمایند: «نَفْسُهُ‏ أَصْلَبُ‏ مِنَ الصَّلْدِ؛ نفس او محکم‌تر از سنگِ سخت است».[نهج‌البلاغه: 533] مومن باید شجاع باشد. ثمره شجاعت آن است که ما از ورود به میدان خطر نمی‌ترسیم و نتیجه آن این است که بر مشکلات و چالش‌ها و تهدیدها و دشمن‌ها پیروز می‌شویم. حقیقت آن است که اگر شجاعت نباشد، جامعه از منزلت و مرتبت انسانی سقوط می‌کند، زیرا در این جامعه براحتی حقوق مردم ضایع، منزلت انسان‌ها لگدمال و قانون زیرپا گذاشته می‌شود.  
این نکته بسیار مهم است که ما تا زنده هستیم، در میدان درگیری حق و باطل حضور داریم. این میدان تنها میدان جنگ نظامی نیست، بلکه همه عرصه‌های حیات ما را دربر دارد. بنابراین شجاعت انواع مختلفی دارد؛ اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، علمی، فرهنگی، نظامی و حتی عرصه زندگی خانوادگی و کاری ما. فرض کنیم روزنامه‌نگار و خبرنگار هستیم. دلیری در آن است که حقایق را برای مخاطبان خود تبیین کنیم. رودربایستی‌ها، خودخواهی‌ها، جناح‌بندی‌ها و قوت مخالفان نباید مانع ما در بیان حقیقت شود.
اگر شجاعت و دلیری پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم نبود، محال بود اسلام به دست ما برسد. اشرافیت و جاهلیتی که در آن زمان بر جزیره..‌العرب حاکم بود، هیچ جایی برای انتقال پیام معنویت اسلام باقی نمی‌گذاشت. انسان‌های پرنخوت و پرغرور که اصلاً بویی از انسانیت و حقیقت نبرده بودند و جز فساد و ستم چیزی نمی‌فهمیدند، در این شرایط چگونه امکان داشت پیام معنوی اسلام را ابلاغ کرد؟  عکس‌العمل مکیان در برابر دعوت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم جز اهانت و تحقیر و توهین و به‌سخره‌گرفتن و سختگیری نبود اما شجاعت و دلیری پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم و یاران کم ایشان بویژه امیرالمومنین(ع) بود که  چون کوهی مستحکم و استوار ایستادند و همه خطرها را به جان خریدند تا کفر و شرک را به زانو درآوردند.   رمز پیروزی انقلاب اسلامی و تداوم آن در جهانی که پر از ستم و فساد قدرت‌های مادی است و هر صدای حقی را در نطفه خفه می‌کنند نیز در شجاعت بی‌نظیر امام و امت به‌پاخاسته مسلمان ایران نهفته است. مردم ما از رژیم شاه و اربابان آن نترسیدند و شجاعت به‌خرج دادند و ابرقدرت‌ها را ذلیل کردند. حیات آینده ما هم به همین دلیری و شجاعت وابسته است. در همه زمینه‌ها بویژه در زمینه‌های علمی، اقتصادی، سیاسی و نظامی باید دلیری کنیم و به استقبال خطرها برویم و نهراسیم. در این صورت پیروزیم.
* امام جمعه شمیرانات

4پروژه شرکت آبفای گلستان به بهره‌برداری می‌رسد
به گزارش پایگاه خبری شرکت آب و فاضلاب استان گلستان همزمان با سی و هفتمین سالگرد پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی 4 پروژه شرکت آب و فاضلاب استان گلستان با اعتباری بالغ بر 73500 میلیون ریال از محل اعتبارات ملی و استانی و سرمایه‌گذار بخش خصوصی به صورت متمرکز و با حضور استاندار گلستان به بهره‌برداری می‌رسد. مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان گلستان گفت اجرای اصلاح و توسعه 19هزار متر از شبکه آب استان که از این مقدار 13 هزار متر اصلاح شبکه و 6 هزار متر توسعه شبکه بوده با اعتباری بالغ بر 38هزار و 500 میلیون ریال از مهم‌ترین پروژه‌های این شرکت به شمار می‌رود که در ایام دهه مبارک فجر افتتاح خواهد شد.  محمدهادی رحمتی تصریح کرد: حفر و تجهیز 2 حلقه چاه آب شرب و خط انتقال به طول 6 کیلومتر در شهر علی‌آباد با اعتباری بالغ بر 25 هزار میلیون ریال و حفر و تجهیز یک حلقه چاه آب شرب مسکن مهر و خط انتقال به طول 2 کیلومتر در شهر دلند با اعتباری بالغ بر 10 هزار میلیون ریال در این ایام به بهره‌برداری خواهد رسید.


مخالف واردات صنایع‌دستی هستیم
معاون صنایع دستی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گفت: به‌طور کلی مخالف واردات صنایع‌دستی به کشور هستیم، بیش از 12 میلیون دلار واردات صنایع‌دستی به کشور انجام می‌شود. بهمن نامورمطلق در حاشیه سفر به مازندران در گفت‌وگو با فارس، درباره وضعیت بیمه هنرمندان صنایع‌دستی کشور که برخی فعالان این عرصه نسبت به عدم حمایت از جانب میراث فرهنگی گلایه داشتند، اظهار کرد: در ارتباط با بیمه هنرمندان صنایع‌دستی با توجه به اقداماتی که دولت انجام داد چندان جای گلایه وجود ندارد. وی تصریح کرد: افرادی که تحت پوشش بیمه قرار داشتند بیمه آنها حفظ شد، با وجودی که دولت از نظر اعتباری دچار مشکل بود ولی بیمه هنرمندان تداوم یافت، همچنین در حال حاضر رایزنی برای گسترش بیمه هنرمندان صنایع‌دستی با مسؤولان تامین اجتماعی هستیم.

اجرای طرح نذر کتاب در کهگیلویه و بویراحمد
با حضور مدیرعامل خبرگزاری فارس طرح نذر کتاب در استان کهگیلویه و بویراحمد اجرا شد. به گزارش فارس، با حضور سیدنظام‌الدین موسوی مدیرعامل خبرگزاری فارس، امیرحسین رستمی مدیرعامل بنیاد خیریه وفاق سبز علوی و خاکسار قهرودی طرح نذر کتاب در کهگیلویه و بویراحمد اجرا شد. زینب قربانی در حاشیه این مراسم اظهار کرد: در مرتبه اول مؤسسه وفاق سبز علوی 17 هزار کتاب به استان ارسال کرد که بین مساجد، کتابخانه‌های روستایی و مدارس کهگیلویه و بویراحمد توزیع شد. مدیرکل کتابخانه‌های عمومی کهگیلویه و بویراحمد افزود: تعداد 6 کتابخانه روستایی کهگیلویه و بویراحمد که توسط مردم ساخته شده است با کمک کاظم قلم‌چی، خیر کشوری تجهیز شده‌اند و اکنون نیاز مبرمی به کتاب دارند.


انسداد چاه‌های غیرمجاز در سطح استان با جدیت دنبال می‌شود
مدیر دفتر حفاظت و بهره‌برداری منابع آب از انسداد 106حلقه چاه غیرمجاز از ابتدای سال 94 تاکنون خبر داد و افزود: با انسداد این تعداد از چاه‌های غیرمجاز به میزان 05/6 میلیون مترمکعب از منابع آب زیرزمینی در سطح استان هرمزگان صرفه‌جویی شده است. عبدالحمیدکمالی با بیان اینکه طی هفته گذشته انسداد 13 حلقه چاه غیرمجاز در شهرستان‌های رودان، بندرعباس و حاجی‌آباد انجام شده است، اظهار داشت: انسداد چاه‌های غیرمجاز در راستای اجرای طرح احیا و تعادل‌بخشی جهت حفاظت از منابع آب زیرزمینی در سطح استان همچنان با جدیت توسط شرکت آب منطقه‌ای هرمزگان دنبال می‌شود.  وی با اشاره به اهمیت طرح احیا گفت: با توجه به برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی طی سالیان گذشته که افت سطح دشت‌ها و ممنوعه شدن آنها را دربرداشته، اجرای طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آب می‌تواند نویدبخش آرامش و اطمینان برای منابع آب زیرزمینی و سطحی کشور و استان باشد.  کمالی افزود: اجرای این طرح مهم نیازمند برنامه‌ریزی دقیق براساس دستورالعمل‌های طرح احیاست.

عرفان خسرویان*: در جریان سفر رئیس‌جمهور جناب حجت‌الاسلام دکتر روحانی به فرانسه، قرارداد خرید 118 فروند هواپیما از شرکت ایرباس امضا شد.
این خبری بود که در چند روز گذشته روی خروجی بسیاری از خبرگزاری‌های داخلی و خارجی قرار گرفت. بررسی اولیه نوع محصولات تفاهم شده در این قرارداد اعم از هواپیمای ای380 نشان از انتخاب نامناسب این محصول مطابق ظرفیت جذب خطوط هوایی کشور به لحاظ اقتصادی و عدم زیرساخت لازم در فرودگاه‌های کشور دارد.
صنعت حمل‌ونقل هوایی در بیشتر دوران عمر خود از حمایت‌های دولتی برخوردار بوده است. اگر چه دولت‌ها در حمایت از صنایع هواپیماسازی اهداف مختلفی را دنبال می‌کنند اما حمایتی بودن این صنعت، ویژگی مشترک آن در تمام کشورهاست.
بازیگران اصلی صنعت حمل‌ونقل هوایی، خطوط هوایی هستند. خطوط هوایی بهره‌بردار هواپیما بوده که ظرفیت حمل بار و مسافر خود را مستقیماً یا از طریق آژانس‌های فروش بلیت در اختیار مشتری قرار می‌دهند. عمده‌ درآمد یک خط هوایی از طریق فروش بلیت و حمل بار است اما از طرف دیگر خطوط هوایی از جانب چندین صنعت دیگر مانند صنعت تعمیر و نگهداری و ساخت تأمین می‌شوند.
اهمیت خطوط هوایی بیش از آنکه به خاطر مسائل فنی و تکنولوژیک باشد به دلیل نقش مهم آن در رونق‌بخشی به این صنعت است. تجربه‌ یکصدساله‌ صنعت حمل‌ونقل هوایی نشان داده است یک فرودگاه موفق در کنار یک خط هوایی موفق ایجاد می‌شود و این هر دو محرک توسعه‌ ترافیک هوایی هستند. به علاوه خط هوایی موفق، محرکی برای صنعت تعمیر و نگهداری و سپس صنعت هواپیماسازی نیز هست. این موارد غیر از نقش حیاتی و تعیین‌کننده‌ خطوط هوایی در توسعه‌ اقتصاد و کسب و کار در یک کشور یا منطقه هستند لذا رونق‌بخشی به حمل‌ونقل هوایی با انتخاب پرنده مناسب و مقرون به صرفه منجر به تحریک سرمایه‌گذاری در زنجیره تامین این صنعت خواهد شد.
تغییراتی که در سال‌های اخیر در محیط اقتصادی- اجتماعی ایران شکل گرفته باعث شده مدل کسب و کار خطوط هوایی داخلی نیز دگرگون شود لذا با آزاد‌سازی قیمت بلیت متاسفانه رضایت مشتریان فراهم نمی‌شود. توسعه‌ توریسم، ظهور خطوط هوایی ارزان‌قیمت(LCC)، حضور پررنگ تجارت الکترونیک و فروش اینترنتی بلیت و... محیطی متفاوت با گذشته را برای خطوط هوایی ایجاد کرده‌ است. این تغییرات سبب شده مدل‌های مدیریتی و استراتژی‌های گذشته‌ خطوط هوایی دیگر کارآمد نباشد و نیاز به روش‌های مدیریتی جدید و استراتژی‌های به روز برای خطوط هوایی کاملاً احساس شود.
یکی از راهکار‌های عدالت اجتماعی در بخش صنعت حمل‌ونقل هوایی حرکت به سمت مسافرت‌هایی است که شرایط آن برای عموم ایرانیان مقدور باشد این کار تنها با خطوط هوایی کم‌هزینه امکانپذیر است. امروز خطوط هوایی ارزان‌قیمت، سهم عمده‌ای را از بازار حمل‌ونقل هوایی به خود اختصاص داده‌اند و با سرعت زیادی نیز در حال رشد و توسعه هستند. هزینه‌ استفاده از این خطوط به گونه‌ای است که آنها نه‌تنها با خطوط هوایی تمام سرویس رقابت می‌کنند، بلکه شبکه‌ راه‌آهن نیز جزو رقبای آنها محسوب می‌شود.
مطابق آمار، سهم خطوط هوایی کم‌هزینه از حمل‌ونقل هوایی رو به افزایش است. این خطوط هوایی با رویکردی متفاوت و با استراتژی‌هایی بدیع وارد این بازار شده‌اند. شناخت استراتژی این خطوط و مزیت‌های رقابتی آنان، لازمه‌ ایجاد خطوط کم‌هزینه در کشور است.
اصولاً خطوط هوایی کم‌هزینه دارای استراتژی‌های متفاوتی نسبت به خطوط هوایی تمام سرویس هستند. از جمله این تغییرات می‌توان به انتخاب نوع مناسب هواپیما اشاره کرد.
برنامه‌های پروازی و سرویس‌های ساده، عملکرد و جاگیری صحیح تدارک پرواز برای مسافرانی که به قیمت حساس هستند نه به تنوع و کیفیت خدمات، سفرهای کوتاه‌برد، بهره‌گیری از فرودگاه‌های دست دوم، رقابت با همه خطوط هوایی تمام سرویس، بازاریابی پیگیرانه و کاهش هزینه‌های عملیات از دیگر استراتژی‌های خطوط هوایی کم‌هزینه است.
ناکافی بودن حمل‌ونقل ریلی که بنا بر آمار اخیر تنها حدود 15-14 میلیون مسافر در سال را جوابگو است و از سوی دیگر نامناسب بودن راه‌های زمینی به دلایل متعدد کیفی و کمی (بر پایه آمار شگفت‌انگیز اعلام شده روزانه در کشور ما 102 نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست می‌دهند، یا آمارهای دیگر بیانگر آن است که سالانه بیش از 25 هزار نفر در حوادث رانندگی بین شهری کشته و 250 هزار نفر مصدوم یا معلول می‌‌شوند) توجه بیشتر به حمل‌ونقل هوایی را می‌طلبد.
از طرفی حمل‌ونقل هوایی به لحاظ ایمنی و چابکی، از اساسی‌ترین نیازهای اجتماعی و اقتصادی در کشوری رو به توسعه است و نمی‌توان به سبک دهه‌های 50 و 60 میلادی اروپا و آمریکا، آن را به کلوب اختصاصی اشراف، دولتی‌ها و ثروتمندان تبدیل کرد لذا دولت باید به این موضوع اهتمام بیشتری داشته باشد.
اما در این میان آنچه بشدت جای تعجب دارد عدم توجه به حمل‌ونقل هوایی کم‌هزینه و انتخاب خرید هواپیمای لوکس و تجملی ای380 برای خطوط هوایی کشور است که می‌تواند به بحران خطوط هوایی و نوسان قیمت بلیت دامن بزند. باید توجه داشت که با 10 ساله شدن ایرباس ای380، این هواپیما به بحران میانسالی دچار شده است و طبق گزارش شرکت ایرباس، برای این هواپیما، در 2 سال گذشته هیچ تقاضایی وجود نداشته است.
همچنین مدیران ارشد ایرباس معتقدند بازار A380 آنچنان که انتظار بوده، رشد نکرده است و احتمالا این مدل ایرباس 10 سال زودتر از موعد روانه بازار شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد دلیل عدم موفقیت تجاری این هواپیما، محقق نشدن هدف اصلی طراحی آن، یعنی جابه‌جایی تعداد بالای مسافر است. زمانی که ایرباس ای380 به بازار معرفی شد، از آن به‌عنوان چاره‌ای برای خطوط پرحجم و محرکی اقتصادی برای خطوط هوایی یاد می‌کردند اما به دلیل افراط‌گرایی برخی مسؤولان ایرباس، ای380 از یک وسیله حمل‌ونقل انبوه به یک هواپیمای لوکس و مجلل تبدیل شد لذا این هواپیما به هیچ‌وجه متناسب با سبد اقتصادی عموم خانوارهای ایرانی در بهره‌برداری از خطوط هوایی نیست. نکته دیگر میزان سفارشات این هواپیمای غول پیکر توسط خطوط تجاری است. شرکت ایرباس تنها 317 درخواست سفارش ای380 در چند سال اخیر داشته که این رقم معادل یک‌سوم 1200 فروندی است که برای 20 سال اولیه ورود این محصول به بازار پیش‌بینی شده بود؛ این هواپیما در هیچ یک از خطوط هوایی آمریکا استفاده نمی‌شود و تنها 5 فروند برای هواپیمایی چین که در 20 سال آینده بزرگ‌ترین بازار هوایی جهان را خواهد داشت، سفارش داده شده است.
در تجربه مشابه دیگری بوئینگ 8-747، آخرین محصول بزرگ‌ترین شرکت هواپیما‌سازی آمریکا نیز سرنوشتی مشابه ایرباس ای380 پیدا کرد و این مساله باعث کاهش تولید بوئینگ برای تطبیق با شرایط موجود شد.
در دوران رقابتی جدید در بازارهای منطقه‌ای، موفقیت هواپیماهای دوموتوره کارآمد مانند محصولات شرکت امبرائر، فروش و بازاریابی هواپیماهای چهارموتوره ای380 را به کاری دشوار تبدیل کرده است. حتی با سوخت ارزان هم مساله هزینه‌های سوخت پابرجاست و کاهش این هزینه سنگین برای خطوط هوایی از اهمیت زیادی برخوردار است به گونه‌ای که شرکت ایرباس پروژه ای380 را یک شکست می‌داند که قادر به جبران 25 میلیارد دلار هزینه‌های طرح‌ریزی آن نیست.
از طرف دیگر این هواپیما به دلیل نبود زیرساخت‌های فرودگاهی در کشور و هزینه‌های روی باند به صرفه نیست. ممکن است برخی استدلال کنند که این هواپیما برای پروازهای دوربرد سفارش داده شده است اما در پاسخ باید گفت از دیگر فاکتورهایی که وضعیت خطوط هوایی را شدیداً دچار تغییر و تحول کرده، افزایش همکاری بین خطوط هوایی است. امروز بسیاری از خطوط هوایی مسافرانشان را در بخشی از مسیر همراهی می‌کنند و در میانه‌های راه مسافر را به شریک تجاری‌شان واگذار می‌کنند. فصلی بودن مشتریان بعضی مسیرها، نوع هواپیماهای به کار گرفته شده در خطوط هوایی مختلف و برخی عوامل دیگر باعث شده خطوط هوایی به چنین استراتژی‌هایی روی آورند و از این طریق سود خود را افزایش دهند و جمهوری اسلامی ایران نیز به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک خاص خود و واقع شدن در مسیر ارتباطی اروپا با جنوب شرق آسیا و استرالیا و نیز به دلیل امنیت و ثبات سیاسی بخوبی می‌تواند از این استراتژی بهره بگیرد. بنابراین با فرض مطرح شدن راه‌اندازی خطوط هوایی با فواصل طولانی- مانند خطوط هوایی مستقیم میان ایران و آمریکا که اخیرا در رسانه‌ها مطرح می‌شود- لزوما نیاز به خرید این کلاس از هواپیماهای غیراقتصادی نیست.
در مجموع می‌توان چنین برداشت کرد که خرید هواپیماهای جدید با هدف نوسازی ناوگان هوایی به جای تامین منافع خطوط هوایی داخلی بیشتر یک فرصت بی‌نظیر برای شرکت ایرباس محسوب می‌شود، زیرا این شرکت به دنبال فروش هواپیماهای ای380 خود به شرکت‌هایی علاوه بر خطوط هوایی شناخته شده بین‌المللی بود اما تاکنون در این زمینه توفیق چندانی به دست نیاورده و فرصت پسابرجام و فرسودگی ناوگان هوایی ایران را فرصتی مناسب برای فروش این محصول ارزیابی کرده است.
همچنین دو شرکت بوئینگ آمریکا و ایرباس فرانسه اگرچه بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدکننده هواپیماهای پهن‌پیکر تک‌راهرو و چندراهرو در جهان هستند اما یکی از معیارهای اصلی در تعیین ریسک پرواز یک نوع هواپیما نسبت تعداد سوانح و ساعت پرواز کل هواپیماهای موجود در جهان است که این شاخص در این هواپیماها طور دیگری است.
به طور مثال مطابق گزارش ایرفلیت در مجموع 54 سانحه هوایی هواپیماهای ایرباس ای300 و ای320 از سال 1982 تاکنون 2238 نفر جان خود را از دست داده‌اند. به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاری در جت‌های منطقه‌ای سبد مناسب‌تری برای خطوط هوایی کشور بوده و نیز نسبت به تغییرات بازار انعطاف‌پذیرتر است.
در پایان یادآور می‌شود تجربه قبلی ایران با فرانسه در صنایع دیگر همچون خودروسازی نیز ناموفق بوده و نمی‌توان با آنها سطح همکاری‌ها را به صورت وسیع تعریف کرد. همچنین اثر این سیاست‌ها روی صنعت هواپیماسازی داخلی و استراتژی توسعه تکنولوژی آن بسیار گسترده و فراگیر بوده و دولت باید با یکپارچه‌سازی و جامع‌نگری تصمیمات در حوزه هوایی مانع بی‌اثر کردن تلاش‌ها در صنایع هواپیما‌سازی داخلی شود، زیرا بازار حمل‌ونقل داخلی هوایی متعلق به این صنایع است و با عقد چنین قراردادهایی عملا چشم‌انداز این صنایع به مخاطره می‌افتد. لذا باید به دنبال مدل‌های‌ همکاری تکنولوژیک با شرکای قابل اعتماد بود و خرید محصول را به اکتساب تکنولوژی و پشتیبانی شفاف از آن مشروط کرد. البته می‌توان با بررسی دقیق ظرفیت جذب تکنولوژی‌های هوایی، دیدگاه‌ها را در صنایع هواپیما‌سازی داخلی تغییر داد و سطوح توانمندی تکنولوژیک و سبد‌های کسب و کار دیگری مانند تعمیر و نگهداری یا قطعه‌سازی را در این صنایع هدف‌گذاری کرد که این موضوع خود نیازمند بررسی دقیق‌تر مدل مزیتی رقابت‌پذیری در این صنایع است.
* عضو هیات علمی دانشگاه و سیاست‌پژوه در صنعت هوافضا

حسین قدیانی: ما که قابل این ناسزاها نبودیم اما ناسزاگویان، سالیان نه چندان پیش، از شعار «بسیجی واقعی...» دقیقا علیه همین شهدای انقلابی و حزب‌اللهی مدافع حرم چماق بلند کرده بودند؛ «بسیجی یعنی بسیجیان زمان جنگ که جلوی اسلحه‌شان دشمن بعثی بود، نه جوان ایرانی!» این جمله، دیالوگ فیلم‌های سینمایی شد، روی سن تئاتر رفت، سر از سرمقاله روزنامه‌ها درآورد و خلاصه! جایی نبود که طعنه‌زنان باشند و این جمله نباشد! انصافا طعنه جمله هم استخوان‌گداز است؛ «بسیجی یعنی بسیجیان زمان جنگ که جلوی اسلحه‌شان دشمن بعثی بود، نه جوان ایرانی!» مثلا سال 88 از جمله جاهایی که سبزها خرکیف می‌شدند، دست می‌زدند و سوت می‌کشیدند، بعد شنیدن همین جمله بود و ایضا جملاتی مثل «بسیجی‌های این دوره و زمانه، از بسیجی بودن فقط ریش توپی گذاشتن آن را یاد گرفته‌اند و بیسیم و موتور!» روضه را بازتر کنم؟! «توپ، تانک، بسیجی دیگر اثر ندارد»، «آزادی اندیشه با ریش و پشم نمی‌شه»، «ما اهل کوفه نیستیم، پول بگیریم بایستیم» و... آن سال‌ها هر چه ما می‌پرسیدیم «گناه بسیجی امروز چیست که فتنه‌گر علیه انتخابات، شناسنامه ایرانی دارد؟» و هر چه می‌گفتیم «حتی بسیجیان زمان جنگ هم در مقطع اول انقلاب، درگیر با فتنه‌گرانی بودند که جملگی شناسنامه ایرانی داشتند» و هر چه می‌نوشتیم «اصلا لازم به این طعنه‌ها نیست، که بسیجی امروز، خود قائل به جلودار بودن بسیجی روزگار جنگ است و هیچ عنوانی را برای خود زیبنده‌تر از «خادم‌الشهدا»یی نمی‌داند که مزارشان به فرموده امام، زیارتگه عشاق است» باز افاقه نمی‌کرد!
***
خیلی شمال شهر نمی‌روم اما نادیده پیداست که شهدای مدافع حرم، اغلب مال همین مناطق جنوب شهرند. اغلب هم بسیجیانی دور و بر سن 25 و 26 یعنی که به قول طعنه‌زنندگان؛ «بسیجی جنگ ندیده» و از این حرف‌ها! از خیابان انقلاب، هر چه پایین‌تر می‌روی، در و دیوار شهر، پر است از تصویرشان! از بس زیاد که گاهی فکر می‌کنم شده حکایت زمان جنگ! و یاد حرف دوست خوبم برادر اکبری می‌افتم که در بهشت زهرای تهران «خادم‌الشهدا» است! او هم یک بسیجی
جنگ ندیده است البته! و وقتی هم‌الان به او زنگ زدم که می‌خواهم به آن جمله‌ات که گفتی، در مطلبم اشاره کنم و راستش نمی‌دانم دقیقا چه سمتی داری در بهشت زهرا، گفت: «بنویس خادم‌الشهدا»! القصه! پنجشنبه رفته بودم بهشت زهرا که دقایقی با ایشان هم‌سخن شدیم. برادر اکبری می‌گفت: «اولین شهید مدافع حرم، شهید محرم ترک است که ما مزار این شهید و شهدایی مثل رسول خلیلی و محمدخانی را عمدتاً براساس وصیت خودشان، در قطعه 53 کنار شهدای دوران دفاع مقدس قرار دادیم. شهید اسداللهی قطعه 50، شهید جوانمرد قطعه 40، چند تایی قطعه 26 تا اینکه دیدیم هفته‌ای چند تا شهید مدافع حرم می‌آورند. گاه می‌شود که هر روز هفته، شهید مدافع حرم داریم. سر همین تصمیم گرفتیم یک جایی از قطعه 50 را کامل اختصاص دهیم به این شهدا که این قطعه و آن قطعه پراکنده نباشند و یکجا باشند. اصلش را بخواهی بهشت زهرا شده مثل زمان جنگ!»
***
یکی ـ دو شب بعد از عاشورای امسال، در خانه‌مان میزبان مداح مراسم ظهر عاشورای فکه بودم که خود، از رزمندگان مدافع حرم است. می‌گفت: «قیافه این داعشی‌ها را از رسانه‌ها دیده‌ای دیگر! از فرط کریه‌المنظری، حتی نگاه کردن از نزدیک هم به این جماعت ترس دارد، چه رسد به جنگ با ایشان! آن هم در یک کشور غریبه! آنهم با یک زبان غریبه! آنهم با قلت نیرو! آنهم در شرایطی که همه کشورهای طرف توافق دولت محترم، پشت این
تروریست‌های وحشی هستند! ما در بین‌مان عزیزانی را داریم که تجربه دفاع مقدس هم در کارنامه‌شان هست. خود این بزرگواران می‌گویند که بعثی‌ها در قیاس با داعشی‌ها مصداق آدم بودند، از بس که شیطان‌صفت هستند این داعشی‌ها!»
***
پنجشنبه در بهشت زهرا متوجه شدم بعضی از شهدای افغانستانی مدافع حرم را در ضلع شمالی قطعه 50 دفن کرده‌اند. حالا البته عدد قطعه را شک دارم! همان قطعه‌ای مدنظر است که آرامگاه پدران، مادران و همسران شهداست. آن قطعه رفته بودیم فاتحه‌خوانی برای یکی از اقوام از این دست که صدای گریه پیرزنی توجه‌مان را به خود جلب کرد! مادرم رفت و با آن بنده خدا گرم گرفت. اندکی بعد، ما هم. فهمیدیم که مادر یک شهید افغانستانی است. من از آن پیرزن سوال کردم: «بسیجیان ایرانی که می‌روند در کشور غریبه، با این لعین داعشی می‌جنگند، یک استدلال کاملا منطقی این است که دشمن را در همان بیرون مرزهای جمهوری اسلامی نگه‌ دارند، آیا جوانان افغانستانی هم همین نیت را برای کشور افغانستان دارند؟» خنده بلندی تحویلم داد و گفت: «افغانستان که همیشه خدا در جنگ است و الان هم در جنگ است! اینکه بچه‌ من با اختیار و انتخاب خودش رفت سوریه، اول به خاطر خدا و اسلام و حریم اهل بیت پیامبر و دفاع از ولایت‌فقیه بود، بعد هم به خاطر همان دلیل که شما گفتی! جمهوری اسلامی آبروی همه مسلمانان است. مرز ایران برای همه مسلمین حرمت دارد. امام خامنه‌ای، امام همه مسلمانان جهان است. ایران اگر امنیت نداشته باشد که نمی‌شود! پای داعش اگر به ایران باز شود که نمی‌شود! شهید من هم رفت برای امنیت ایران! خدا را هم شاکریم، الحمدلله!»
***
اگر «خمینی» نام خانوادگی خیلی‌ها هست و نیست، «ایرانی» هم عنوان شناسنامه خیلی‌ها نیست و هست! و اگر قرار بود توپ تانک بسیجی دیگر اثر نداشته باشد، یعنی اگر قرار بود بسیجی آن‌همه ایمان، غیرت و روحیه وطن‌دوستی و ملی‌گرایی واقعی نمی‌داشت که خبیث‌ترین دشمن ممکن را در همان بیرون مرزها نگه دارد، واقعا چه می‌شد؟! حقا که تصور «حضور داعش در ایران» هم سخت است، چه رسد به تصویرش! یکی مثل بسیجی امروز، بدهی خود به امام را با تقدیم غریبانه جان در دیار غربت ادا می‌کند، یکی مثل آن پیرزن افغانستانی، یکی هم حکایت جناب عالیجناب فکر می‌کند تنها راه پرداخت بدهی خود به امام، فتنه و فتنه‌آفرینی است! اگر قرار بود بدهی ما به نوادگان امام «اصالت ذاتی» می‌داشت، اولی‌تر بود ما خود را بدهکار جناب سیدحسین خمینی بدانیم چرا که بزرگترین نوه امام بود! پس حرف‌های خنده‌دار نباید زد، که خمینی آمد، یکی هم از آن‌ رو که خاک بریزد بر سر این مسخره‌بازی‌ها! نواده امام و یادگار امام، آن بسیجی جنوب شهری است که از خمینی، «خط خمینی» را به ارث برده، توهین هم بشنود از بعضی مثلا هموطنان خود و آن‌ همه شعر و شعار را متحمل شود، باز جانش را کف دست می‌گیرد به عشق امنیت وطن. آقای محترم! شما بفرمایید برای خمینی چه کار کرده‌اید؟! گیرم بعضی‌ها بنا به هر علتی دوست دارند به شما «علامه» بگویند! شما که آن روز نیمه خرداد، خودت هم پای سخن خمینی کبیر بودی، چرا خاک نمی‌ریزی بر دهان کسانی که می‌خواهند از نام مقدس خمینی «استفاده عنوانی» بکنند؟! گیرم بعضی‌ها بنا به هر علتی دوست دارند به شما «علامه» بگویند! شما چرا با مدد از خط خمینی، تکذیب نمی‌کنی؟! و اگر این حداقل کار ممکن هم از شما ساخته نیست، من دقیقا چرا باید فکر کنم آن پدر شهید مدافع حرم که جگرگوشه‌اش طعنه شنید و تحفه نبرد یا آن مادر شهید هسته‌ای که ناجوانمردانه سیمان ریختند در قلب دسترنج فرزندش یا اصلا خواننده عام همین سطور، به حضرتعالی بدهکارند؟! فحشش را بسیجی بشنود، جانش را هم بسیجی بدهد؛ آن وقت شما طلبکار از او و او بدهکار به شما؟!