گروه بین‌الملل: پایتخت ترکیه برای سومین بار طی کمتر از 8 ماه بر اثر یک انفجار مهیب تروریستی لرزید تا جنگ داخلی با دیکتاتوری اردوغان وارد مرحله‌ای خونین‌تر شده و از مناطق کردنشین جنوب شرقی به مرکز و غرب اروپایی آناتولی کشیده شود. عصر یکشنبه در حالی که هنوز یک ماه از آخرین انفجار آنکارا که طی آن 28 نظامی ترک کشته شدند نگذشته بود، بمبی دیگر این بار در پایانه اتوبوسرانی منطقه قزیلای  کنار  پارک گوون در قلب ترانزیتی پایتخت منفجر شد. در این حمله در چند صد متری وزارتخانه‌های دادگستری و کشور، چندین وسیله نقلیه از جمله یک اتوبوس به صورت کامل منهدم شدند که دست‌کم 40 کشته و 120 زخمی در پی داشت که حال 15 تن از آنان وخیم است. به گفته شاهدان، دود ناشی از این انفجار که ساعت 18 و 40 دقیقه به وقت محلی رخ داد حتی در تاریکی شب تا شعاع 5/2 کیلومتری قابل مشاهده بود. به گزارش خبرگزاری دوغان، فرمانداری آنکارا اعلام کرد عامل این حمله یک خودروی بمب‌گذاری شده بوده است. پلیس و نیروهای امداد بلافاصله به حالت آماده‌باش درآمدند و حتی با احتمال وقوع انفجار ثانویه، منطقه اطراف پارک و پایانه  تخلیه شدند.
خودزنی جنگ‌طلبانه آنکارا؟!
مثل انفجارهای اخیر آنکارا و استانبول، بار دیگر دولت انگشت اتهام را به سوی شاخه نظامی پ‌ک‌ک (حزب کارگران خلق) نشانه رفت، اگرچه ثابت شده است که حملات تروریستی پیشین کار داعش و گروهی موسوم به شاهین‌های آزادی کردستان بوده‌اند. مقامات اطلاعاتی ترکیه گفته‌اند که یک زن عضو پ‌ک‌ک در حمله تروریستی یکشنبه آنکارا دست داشته است. آنها به رویترز گفته‌اند اطلاعاتی به دست آمده که یکی از بمب‌گذاران زنی است به نام سحر چاغلا دمیر که در سال 2013 به شبه‌نظامیان پ‌ک‌ک پیوسته و  متولد 1992 در شهر شرقی قارص است.  اما به نظر می‌رسد چنین اتهاماتی صرفا تکرار حدسیات  نخست‌وزیر ترکیه آن هم بلافاصله پس از حادثه باشد. احمد داووداوغلو گفته بود: «جمهوری ترکیه برای حفظ آرامش و وحدت مردمش به مبارزه خود با تروریسم به طور مصمم ادامه خواهد داد و خائنانی را که کشورمان را هدف حملات تروریستی قرار داده‌اند به سخت‌ترین شکل مجازات خواهد کرد.» اما با توجه به بیانیه مزبور از سوی رئیس دولت ترکیه، این انفجار و همانند آنچه 5 ماه قبل در انفجار در کنار ایستگاه قطار مرکزی آنکارا شاهد بودیم، امضای تکفیری‌های مورد حمایت اردوغان را پای خود دارد، چنانکه بلافاصله شاهد عملیات جنگی و بازداشت‌های امنیتی ارتش و پلیس ترکیه به شیوه‌ای هماهنگ و از پیش برنامه‌ریزی شده هستیم.  بلافاصله پس از انفجار آنکارا، ارتش ترکیه اعلام کرد جنگنده‌هایش مواضع شبه‌نظامیان کرد در عراق را بمباران کرده‌اند. همچنین اخباری نگران‌کننده از اعزام مجدد گروهی از نظامیان ترکیه به شمال عراق به بهانه مبارزه با  شبه‌نظامیان کرد به گوش می‌رسد. موج بازداشت‌ها  نیز گسترده‌تر از قبل شده‌ است. خبرگزاری رسمی آنادلی نیز از بازداشت ده‌ها مظنون در شهر توریستی آدانا واقع در جنوب ترکیه خبر داد که نشان می‌دهد حملات تروریستی علیه توریست‌ها (بویژه ایرانی‌ها) در سواحل مدیترانه در راه است. از سوی دیگر به گزارش این خبرگزاری، نیروهای امنیتی ده‌ها تن را به اتهام عضویت در گروه فتح‌الله‌ گولن - رقیب اردوغان ساکن آمریکا که دولت ترکیه تشکیلاتش را  تروریستی می‌داند - دستگیر کرد. دادستانی منطقه اسپارتای ترکیه در حکم خود دستور دستگیری 56 تن از جمله حسن ایبیجی‌اوغلو، رئیس سابق «دانشگاه سلیمان دمیرل» و برخی دیگر از اساتید دانشگاه و تجار را صادر کرده بود. این در حالی است که حدود 400 چهره دانشگاهی ترک تحت تعقیب پلیس قرار دارند.
بهشت توریست‌ها جهنم شد
حال ترکیه چنان درگیر جنگ و ناامنی شده که حتی در آستانه تعطیلات نوروز ایرانی و آغاز فصل گرما که در سال‌های گذشته با  هجوم توریست‌ها به سواحل مدیترانه‌ای این کشور همراه بود نیز امیدی به نجات صنعت توریسم در حال ورشکستگی آن نیست.  آتشی که سلطان اردوغان به خانه همسایگان افکنده بود گریبان اندرونی خودش را هم گرفت. جنگ داخلی ترکیه فقط مناطق کردنشین را ویران نساخت بلکه شکوفا‌ترین اقتصاد منطقه را هم به خاک سیاه نشانده است. هر ماه آژانس‌های مسافرتی بین‌المللی بیشتری  به دلیل بالا بودن خطر حملات تروریستی درباره سفر به ترکیه هشدار می‌دهند. طبق آخرین آمارهای شورای سفر و گردشگری جهان،  از کاهش 60 تا 70 درصدی سفرهای تفریحی به ترکیه طی 2 ماه ونیم سپری شده از سال 2016 خبر می‌دهند به طوری که اگرچه شاهد نازل‌ترین قیمت‌های سفر به استانبول، آنتالیا و کوش‌آداسی در آستانه تعطیلات نوروز و شروع فصل بهار هستیم اما این فقط تفریح در ترکیه نیست که ارزان شده بلکه در 8 ماه گذشته، جان انسان‌ها هم در حریم سلطان اردوغان تخفیفی وحشتناک خورده است. از تیرماه تاکنون مجموعا حدود 3000 نفر در درگیری‌ها و حملات تروریستی سراسر آناتولی کشته شده‌اند که کمتر از نیمی از آنها شبه‌نظامیان پ‌ک‌ک بوده‌اند. به عبارت دیگر در این فاصله زمانی، ترکیه - بهشت سابق گردشگران - حدود یک‌هفتم جنگ سوریه، خونین‌ترین جنگ حال حاضر جهان تلفات داشته است. نه‌تنها شهرهای کردنشین ترکیه وضعیتی شبیه شهرهای جنگ‌زده سوریه نظیر حلب و حمص پیدا کرده‌اند بلکه حدود یک میلیون کرد از مناطق شرقی و جنوبی این کشور آواره شده‌اند و ممکن است توریست‌ها را قربانی انتقام خود از اردوغان و حکومتش کنند. «وطن‌امروز» هفته گذشته در گزارشی مبسوط تحت عنوان «ناامنی و تروریسم در کمین مسافران نوروزی ترکیه: این ره که تو می‌روی به ترکستان است!» (سه‌شنبه 18/12/1394) خطرات سفر نوروزی به این کشور را برای هموطنانمان تشریح کرده بود. در بخشی از این گزارش آمده بود: «متاسفانه باید اعتراف کنیم با توجه به ریزش توریست‌های روسی و اروپایی و کسادی بازار گردشگری آناتولی در ماه‌های اخیر، موعد جشن ترکیه برای بازگشت توریست‌ها همین تعطیلات نوروز خواهد بود و این هموطنان ما هستند که تاوان انتقام احتمالی را خواهند پرداخت. حتما می‌گویید سوریه و عراق در ماه‌های اخیر برای هموطنان‌مان بسیار خطرناک‌تر بوده‌اند اما تفاوت اصلی سفرهای کربلا و زینبیه با ترکیه در نیت آنهاست. آنهایی که به عراق و سوریه می‌روند با نیت شهادت می‌روند و البته رسم است کفن‌شان را از پیش تهیه می‌کنند اما اگر دلتان برای سوغات آوردن بهترین و ارزان‌ترین پوشاک برند از گرند بازار یا خیابان مرتر استانبول غنج می‌زند، بد نیست احتیاطا قبل از سفر قسطنطنیه، پوشاک آخرت یا همان کفن را از همین جا
تهیه کنید».
 

مجتبی اصغری: غربگرایان از ابتدا «توافق هسته‌ای» با آمریکا را لازمه تحقق 2 هدف مهم ارتقای «معیشت مردم» و «تامین امنیت ایران» برشمردند و درباره هرکدام از موارد مذکور هزاران ساعت تحلیل و برنامه و گزارش و خبر در رسانه‌های داخلی و خارجی همراه با خود، منتشر کردند. در شرایطی که سیاستمداران رژیم غاصب صهیونیستی و شورای روابط خارجی آمریکا و جان کری، وزیر خارجه این کشور رسما اعلام کردند «برجام» به تامین امنیت اسرائیل منجر شد، برخی مسؤولان بلندپایه دولت یازدهم کوشیدند «برجام را عامل رفع سایه شوم جنگ از سر مردم و تامین‌کننده امنیت ایرانیان» جلوه دهند. اظهارنظری که با واکنش شدید مردم ارزشمدار و شهیدپرور کشورمان مواجه شد اما صداهایی نیز در همراهی و تایید این تحلیل نسنجیده به طور مثال از سوی برخی دیپلمات‌ها به گوش رسید. بررسی میزان تحقق هر 2 هدفگذاری پیش از انعقاد برجام در دوره فعلی، به دلیل صحت‌سنجی نوع جهت‌گیری دیپلماسی اقتصادی و امنیتی دولت یازدهم و تاثیر آن بر آینده ایران مهم ارزیابی می‌شود.
  سکه‌ای که سبز نشد
1- به‌رغم برخی آمارسازی‌های صورت‌گرفته هیچ تغییر محسوسی در وضعیت زندگی مردم از جمله موارد مهمی همچون اشتغال و رکود ایجاد نشده و کسب توافقنامه‌های نیم‌بند در حوزه‌های غیرضرور و لوکس نیز جامعه را بشدت از نحوه تخصیص سرمایه‌های احیانا در شرف آزادی، در دوره دولت یازدهم، عصبانی کرده است.
نتایج یک نظرسنجی اینترنتی که پس از اظهارات رئیس‌جمهور در اعلام تاثیر مثبت جدی برجام بر زندگی مردم انجام شده، نشان می‌دهد 4/74 درصد مردم معتقدند برجام تاثیر «خیلی کم» و «کم» بر معیشت آنها داشته است.
رشد نقدینگی براساس آمار بی‌سابقه اعلام شده توسط بانک مرکزی از مرز هزار هزار میلیارد تومان گذشته است و کشور را حتی به شرط رفع رکود، در آستانه وقوع تورمی تکان‌دهنده قرار داده است. مطابق تحلیل‌های ارائه شده در پیش از برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی، دولت از اعلام برنامه «ریاضت اقتصادی» متناظر بر نظریه «نوکینزی‌ها» در علم اقتصاد هیچ نگرانی ندارد و عبده تبریزی، چهره اقتصادی مهم دولت، رسما شرایط کشور را با یونان مقایسه می‌کند. تنها فرق ماجرا در این است که مردم یونان در انتخابات به سیاستمداران سرمایه‌دار با برنامه اعلامی «ریاضت اقتصادی» مورد علاقه غرب، پاسخ منفی دادند اما مجلس جدید بخشی از کرسی‌های خود را به حامیان نظریه دولت واگذار کرده است. با این احتساب چشم‌انداز وضعیت معیشتی مردم نیز در دوره پسابرجام چندان مثبت به نظر نمی‌رسد و در بهترین شرایط باید منتظر اعمال فشار بیشتر بر اقشار و طبقات فقیر و متوسط به واسطه اجرای برنامه اقتصادی مارگارت تاچری باشیم. برنامه‌ای که «رکود» و «کاهش خدمات عمومی» از سرفصل‌های جدی آن است.
  سپر امنیتی برجامی
در حوزه امنیت وضعیت چگونه است؟ آیا حقیقتا «برجام» به افزایش امنیت منطقه‌ای ایران منجر شده است؟
این یک حقیقت است که دیپلماسی قوی و پیشرو در حوزه تامین منافع ملی، از قدرت ایجاد امنیت نیز برخوردار است. علاوه بر اینکه در نقطه مقابل آن، عقب‌نشینی مکرر از اهداف و ارزش‌ها و منافع یک کشور در عرصه دیپلماسی متعاقبا خاصیت «امنیت‌ستیزی» دارد.
برجام در یک نگاه واقع‌بینانه در چند روز اول به کاهش تهدید هزار باره «حواله دادن ایران به گزینه‌های روی میز»، در طول ایام مذاکرات انجامید اما به واسطه امیدواری آمریکا و اسرائیل به موفقیت اجرای فازهای بعدی برنامه «خاورمیانه جدید» پس از رضایت از حصول توافق هسته‌ای با ایران، به افزایش فشارهای امنیتی بر منطقه و تعجیل صهیونیست‌ها در تحریک جهان بر ضد کشورمان منجر شد. به نحوی که هم‌اکنون در سکوت رسانه‌های داخلی «مانور جنگ» و «دخالت نظامی» مستقیم آمریکا و انگلیس در منطقه به نفع رژیم غاصب صهیونیستی و نواب داعشی آنها آغاز شده است.
هم‌اکنون، 7 ماه پس از انعقاد برجام، آمریکا و انگلیس در اردن مانور نظامی مهمی برگزار می‌کنند که هدف از آن «داعش» نیست! انگلیس با دستور دیوید کامرون لشکرکشی به منطقه را از دی‌ماه با اعزام 80 خودروی نظامی ارتش از طریق بندری نزدیک ساوتهمپتون به بندر عقبه در سواحل اردن در دریای سرخ آغاز کرده و در طول 2 ماه گذشته بیش از 300 خودروی نظامی دیگر به اردن منتقل  کرد، جایی که کارشناسان لجستیک، پزشکی، اطلاعاتی و خنثی‌کننده بمب به تمرین نظامی و آموزش اردنی‌ها مشغولند.
به گفته مقامات ارتش انگلیس، با وجود برگزاری این رزمایش در اردن، در همسایگی سوریه، انگلیس این رزمایش را با هدف اعزام نیروی نظامی برای مبارزه علیه گروه تروریستی داعش انجام نمی‌دهد! یکی از منابع نظامی انگلیس به روزنامه تلگراف گفت: «این رزمایش ضدداعش نیست(!) این رزمایش بیشتر به منظور آمادگی برای پیوستن به آمریکا در اوکراین است تا [برای مبارزه علیه داعش در] سوریه».
  جنگ جهانی پسابرجامی!
جو بایدن نیز با هدف مشاهده رزمایش مشترک آمریکایی - اردنی - انگلیسی پنجشنبه هفته اخیر به این کشور سفر کرد و با عبدالله اردنی از معدود پادشاهان مستبد جان به در برده از موج «بیداری اسلامی» دیدار کرد. آمریکا در ماه‌های اخیر کمک‌های نظامی خود به اردن را افزایش داده است تا به اصطلاح از این کشور در مبارزه با گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه حمایت کرده باشد. این ادعا در شرایطی مطرح می‌شود که هم اکنون اردن رسما به مرکز تربیت عقبه میدانی نیروهای داعش در منطقه تبدیل شده و حتی برخی گروه‌های مردمی این کشور از منظر فکری «حامی داعش» به شمار می‌روند.
با احتساب این موارد و با توجه به اتحاد اعراب منطقه بر ضد «ایران»، «حزب‌الله لبنان»، «حشدالشعبی عراق» و روسیه، به عنوان تنها نیروهای منسجم منطقه‌ای که حقیقتا به جنگ با داعش و کسب پیروزی‌های بزرگ در منطقه مشغول هستند، به نظر می‌رسد تکلیف فانتزی «خاورمیانه جدید» به سرپرستی و مدیریت «اسرائیل» در «جنگی بزرگ» و فرامنطقه‌ای تعیین خواهد شد. جنگی که لوازم پسابرجامی آن در حوزه سیاست و اقتصاد و نظامی‌گری در حال انباشت منطقه‌ای است.
  وحدت داخلی و دشمن خارجی
 هرچند محاسبه سهم عقب‌نشینی دیپلماتیک دولت یازدهم در تسریع تحولات ضدامنیتی منطقه دقیقا میسر نیست اما در یک نگاه ژئوپلیتیک کلی می‌توان ادامه «غربگرایی» دیپلماسی دولت یازدهم را بر ضد «امنیت داخلی و خارجی» کشورمان و آینده جبهه منطقه‌ای ضدداعش ارزیابی کرد. تضاد منافع ایران و غرب در موضوع «امنیت منطقه خاورمیانه» جدی است و فشار آنها بر دولتمردان ایران در دوره پسابرجام برای «به رسمیت شناختن رژیم غاصب صهیونیستی» نیز با همین هدف صورت می‌گیرد.
در چنین فضایی مهم است که دست‌کم در حوزه «امنیت»، صدایی واحد از ایران به گوش جهانیان برسد. حمایت از رفتار عاقلانه و امنیت‌ساز سپاه در برگزاری رزمایش «اقتدار ولایت» با شلیک موشک‌های بالستیک نقطه‌زن، دقیقا در ایام برگزاری مانور مشترک اردن، از همین موارد مهم دیپلماتیک است. به نظر می‌رسد آمریکا می‌کوشد پرونده موشکی ایران را نیز با تمرکز بر سیاست ایجاد تفرقه دیپلماتیک در ایران، «برجامی» به پایان برساند. اتخاذ موضع حمایت از برجام و در عین حال درخواست تشکیل جلسه فوق‌العاده شورای امنیت با موضوع برنامه موشکی ایران توسط آمریکایی‌ها را نیز می‌توان با همین سرفصل تحلیل کرد.
دیپلماسی انفعالی در حوزه امنیت با سرفصل «کدخدا، ضامن امنیت ایرانیان» قطعا جواب نمی‌دهد، کمااینکه عقب‌نشینی از بخش مهمی از حقوق هسته‌ای کشورمان، «امنیت پسابرجامی» به همراه نیاورد و تنها به گستاخی بیشتر آمریکا برای دستیابی به عقب‌نشینی‌های بزرگ‌تر از جانب دیپلمات‌های ایرانی انجامید. مردم شاید بتوانند 2 سال دیگر با سیاست‌های ضعیف و برنامه ریاضت اقتصادی دولت یازدهم روزگار بگذرانند اما اقدام منفعلانه دستگاه دیپلماسی در برابر تحولات فرامنطقه‌ای در راستای تضعیف امنیت ملی ایرانیان به هیچ‌وجه قابل چشم‌پوشی نخواهد بود. سکوت در برابر «مانور قدرت آمریکا و انگلیس در منطقه» و بی‌حمیتی در دفاع از دستگاه‌های امنیت‌ساز کشور، بی‌شک به تضعیف امنیت ملی ایرانیان خواهد انجامید و دولت یازدهم را روانه چاه‌های عمیق‌تر خواهد کرد. لطفا وحدت داخلی را با انفعال دیپلماتیک در برابر واجبات دوام پرقدرت ایران در منطقه حساس و مهم غرب آسیا خدشه‌دار نکنید.
 

گروه سیاسی: فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که اکنون براساس همه نظرسنجی‌های داخلی و خارجی مردم ایران او را به عنوان محبوب‌ترین شخصیت چند سال اخیر می‌دانند؛ کم سخن می‌گوید و بیشتر مرد میدان معرکه است. با این حال حاج قاسم مردم ایران که برنامه‌های سخنرانی‌اش محدود به مراسم یادواره‌های شهداست و بیشتر در باب ایثار و شهادت سخن می‌گفت؛ این بار و در روزهای پایانی سال، لب به سخن گشود و از نقش نجاتبخش جمهوری اسلامی ایران در التهابات منطقه گفت.
 به گزارش «وطن امروز»، حاج قاسم سلیمانی از محوریت ایران در جهان تشیع گفت و در عین حال تاکید کرد که او و سربازانش جان خود را سپر جان اهل سنت منطقه کرده‌اند. وی گفت که داعش اگرچه با هدف از بین بردن شیعیان ایجاد شد اما اکنون دامنگیر اهل سنت شده است. مرثیه دختران مظلوم ایزدی عراق را روایت کرد و گفت تنها جمهوری اسلامی ایران بوده است که به یاری ایزدی‌ها شتافت و  جلوی خرید و فروش این زنان و دختران مظلوم را گرفت. از آل‌سعود گفت و اینکه رژیم خاندان سعودی نامشروع است اما برخلاف اقدامات خرابکارانه این رژیم علیه ایران، جمهوری اسلامی تاکنون علیه آل‌سعود ماجراجویی نکرده است. حاج قاسم سلیمانی، در نهایت اصل و مغز کلام را گفت. او تاکید کرد در دریای پرتلاطم منطقه، اگر ایران امن است و مردمانش آرامش دارند؛ این مرهون وجود ولایت فقیه است. فرمانده سپاه قدس گفت وجود ولایت فقیه نه‌تنها در ایران، بلکه در کشورهای همسایه نیز موجب برکت شده است و اگر حرم اهل بیت در عراق اکنون در امنیت است به خاطر وجود ولایت فقیه در ایران است. سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه در یادواره شهدای مسجدالرسول(ص) کرمان با بیان اینکه ایران دنبال ماجراجویی نیست، اظهار داشت: چون اصول آگاهی‌بخش جمهوری اسلامی ایران تشابهی با اصول دشمنان ندارد، آن را برنمی‌تابند و ماجراجویی می‌نامند. به گزارش روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، وی افزود: دموکراسی موجود در کشور و استقلال همه‌جانبه کشور ما را از سایر کشورها متفاوت کرده و تفاوت‌های ایران با سایر کشورها یک تفاوت سلبی، منفی و بد نیست و تفاوتی پاک و نمونه است. فرمانده نیروی قدس سپاه با اشاره به استقلال ایران اسلامی در حوزه‌های مختلف از جمله اقتصاد، نیروهای مسلح، تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی، اظهار داشت: همه بویژه جوانان باید متوجه باشند و در جلسه‌ها و پچ‌پچ‌های سیاسی تابع این موارد نباشند و فکر نکنند که در کشور ما ماجراجویی صورت می‌گیرد. سرلشکر سلیمانی گفت: تکفیر و تکفیری آتش در خانه برادران سنی است و کسانی که آن را خلق کردند، فکر می‌کردند با این حادثه جمهوری اسلامی و شیعه را به زانو در می‌آورند؛ امروز حریم انسانیت در جهان اهل سنت توسط گروه‌های تکفیری بیش از هر جای دیگری مورد هجوم قرار گرفته است. وی افزود: آیا این یک کار ماجراجویانه است که جمهوری اسلامی مالاً و جاناً از مسلمان دفاع کند و این عیب است که جمهوری اسلامی در برابر گروهی بایستد که در یک منطقه 2هزار زن جوان را بین خود خرید و فروش می‌کنند و آنها را به یک مصیبت سنگین دچار کرده‌اند؟ آیا این عیب بزرگی است که جمهوری اسلامی در برابر ضدمسلمانان ایستاده و جلوی تخریب مساجد مسلمانان و تخریب مکان‌های مسلمان‌ها می‌ایستد؟ فرمانده نیروی قدس سپاه تصریح کرد: از آنجا که جمهوری اسلامی یک مرکزیت و محوریت در عالم اسلام و تشیع پیدا کرده، دشمنی‌ها نیز فزونی یافته و دشمنی‌های امروز دشمنان با جبهه دیروز کاملاً متفاوت و سلاح‌های به کار گرفته شده نیز متفاوت است و بر خلاف ادعاهای دشمنان، دشمنی‌های آنها به‌دلیل ماجراجو بودن ما نیست، زیرا ما در هیچ جای دنیا علیه کسی ماجراجویی نکرده‌ایم. سرلشکر سلیمانی تأکید کرد: کشوری با نجابت‌تر، صلح‌طلب‌تر و مداراکننده‌تر از ایران اسلامی با همسایگان نداریم و این کشور برای هیچ یک از همسایگان خود گزند عملی و حرفی نداشته است و با وجود آنکه دنیا، دنیایی پر از ظلم است، جمهوری اسلامی در هیچ کجا تعرضی نداشته است.
وی اضافه کرد: در حافظه تاریخ انقلاب اسلامی وجود ندارد که ما در جایی نسبت به سعودی‌ها و حکومت آنها باوجود نامشروع بودن آن و با توجه به اینکه مردم آن هیچ نقشی در سلطه و حکومت ندارند و اینکه این حکومت در سلطه یک خانواده است، ماجراجویی کرده باشیم و همواره این سعودی بوده که علیه اسلام و ما ماجراجویی کرده است. فرمانده نیروی قدس سپاه با اشاره به حوادث یمن گفت: وقتی یک کشور به‌ظاهر اسلامی مسلمانان را در یمن اینگونه طی یک سال، در تمام ساعت‌ها و بدون هیچ‌گونه مراعات اسلامی، حقوقی و انسانی بمباران می‌کند و وحشیانه زن و مرد را به خاک و خون می‌کشاند، چه‌معنایی می‌تواند داشته باشد؟سرلشکر سلیمانی تأکید کرد: حزب‌الله لبنان به‌عنوان یک حزب عربی و اسلامی ماجراجویی علیه عربستان نکرده است، حتی به‌تنهایی کاری  را که همه ارتش‌های عرب از سال 47 تا پایان دهه 60 میلادی نتوانستند انجام دهند در دفاع از عرب انجام داده است. وی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی به‌عنوان یک کشور انقلابی، مرام و اصولی دارد که چارچوب گسترده‌ای را شامل می‌شود و مرام و اصول جمهوری اسلامی ایران در مردم، قوانین، حکومت و رهبری تبلور یافته و این مجموعه کامل در جهان امروز دیدنی است. فرمانده نیروی قدس سپاه ابراز کرد: هرکس که به جمهوری اسلامی ایران نزدیک می‌شود و بزرگ‌ترین رهبران دنیا وقتی آن را از نزدیک می‌بینند، خاضع می‌شوند و این اصول برای آنها غیرقابل تحمل است. ما در کدام کشور اسلامی تلاش کرده‌ایم که برادران سنی را شیعه کنیم؟ و به‌عکس همواره جان ما سپر سنی‌ها بوده است. سرلشکر سلیمانی با اعلام اینکه «شهدای ما عرفای ما بودند، جمع شده‌ایم که چه بگوییم و چه کنیم» گفت: پیوند بین مردم بویژه نسل جوان با فرهنگ ایثار و شهادت یکی از بهترین راه‌ها برای مقابله با شبیخون همه‌جانبه دشمنان است. وی با تأکید بر اینکه شرط شهید شدن، شهید بودن است، اظهار داشت: اگر کسی شهید بود، شهید می‌شود و اگر از کسی بوی شهید استشمام نکردید، ولو آنکه کشته شود، شهید نیست، شهید کسی است که وقتی او را می‌بینید، سخن او را می‌شنوید و با او رفاقت و مجالست می‌کنید، بوی شهادت را از او استشمام کنید. فرمانده نیروی قدس سپاه 3 پایه اصلی برای شهید بودن را مورد اشاره قرار داد و افزود: نخستین پایه شهید بودن، هجرت از خود است که تا رخ ندهد، هجرت از وطن، مال، مقام و مابقی اتصالات دنیوی اتفاق نمی‌افتد. سرلشکر  سلیمانی با اشاره به اینکه شهدا به همه نفسانیات و وابستگی‌های خود آتش زدند، افزود: پایه دوم و سوم شهید بودن، مجاهدت و پایبندی به عهد است که همه آنها مصادیق قرآنی دارد. وی با طرح این سوال که «می‌خواهیم از شهدا چه بیاموزیم؟» تصریح کرد: امروز وضع عالم شیعه با دیروز بسیار متفاوت است و امروز می‌توان گفت اگر کسی به دفاع از جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی پایبند نباشد، به اصول دین پایبند نیست. فرمانده نیروی قدس سپاه ادامه داد: امروز حفظ تشیع، اساس مذهب و اصول آن، حفظ اسلام و اصول اسلامی با دیروز متفاوت است زیرا در جهان تغییرات بزرگی رخ داده است. سرلشکر سلیمانی در ادامه، اظهار داشت: امروز اگر در مساجد ما فقط ترویج معنویت و بدون مسیر مشخص انجام شود، نمی‌توان از اسلام دفاع کرد، امروز نماز خواندن و عمق یافتن آن در اینکه اراده ما را در دفاع از اسلام در برابر هجوم گسترده دشمنان مستحکم کند، ارزش دارد. وی ویژگی برجسته امام راحل در برابر سایرین را احیای ولایت فقیه به‌عنوان ضرورت پنهان شده در جهان اسلام بیان کرد و گفت: امام خمینی(ره) ضرورت ایجاد حکومت اسلامی را در ولایت فقیه دانسته است و امروز امکان ندارد کسی بدون دفاع از ولی فقیه بتواند از اسلام دفاع کند. فرمانده نیروی قدس سپاه با تأکید بر اینکه دفاع از اسلام با دفاع از ولایت فقیه امکان‌پذیر است، اضافه کرد: اگر می‌خواهیم اسلام و جهان اسلام را در حاکمیت حفظ کنیم، باید بدانیم که این امر بدون ولایت‌فقیه امکان‌پذیر نیست. سرلشکر سلیمانی خاطرنشان کرد: در عراق مشخص شد اگر جمهوری اسلامی و ولایت فقیه نبود عتبات در هفته اول مورد تهدید قرار می‌گرفت؛ آرامش کشور و مردم در برابر موج‌های متلاطمی که وجود دارد به‌دلیل وجود ولایت فقیه است. وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های شهدا این بود که برای دفاع از نظام و انقلاب براساس فرموده ولایت فقیه جان دادند. فرمانده نیروی قدس سپاه، دشمنی‌های دشمنان با پاسداران و بسیج را به‌دلیل مؤثر بودن آنها دانست و گفت: چون مؤثر هستند، دشمنی علیه آنها وجود دارد و اگر اثرگذار نبودند دشمنی هم وجود نداشت و در روحانیت نیز همین گونه است. سرلشکر سلیمانی با ابراز اینکه «در یادواره شهدا باید به مضامین بزرگ شهدای خود و وصیتنامه‌های شهدا توجه داشته باشیم» ادامه داد: براساس وصیتنامه شهدا می‌توانیم راه درست را بشناسیم و حقیقت را درک کنیم. وی خاطرنشان کرد: با افکاری که درون وصیتنامه‌های شهدا تبلور یافته، می‌توان به راه درست پی برد، امروز خیلی مهم‌تر از دیروز است و آمادگی امروز بسیار مهم‌تر و سخت‌تر از آمادگی دوران دفاع مقدس است، زیرا در دوران دفاع مقدس آمادگی تک‌وجهی بود و امروز آمادگی باید چندوجهی باشد.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی با دو فوریت و کلیات لایحه دو دوازدهم بودجه سال آینده، موافقت کردند. به گزارش مهر، در جلسه علنی دیروز مجلس شورای اسلامی، بررسی لایحه دولت برای دو دوازدهم بودجه سال ۱۳۹۵ در دستور کار قرار گرفت که پس از توضیحات رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به عنوان نماینده دولت و نیز اظهارات مخالفان و موافقان، نمایندگان ابتدا دو فوریت و سپس کلیات لایحه دولت را تصویب کردند. دو فوریت این لایحه با ۱۵۹ رأی موافق، ۱۳ رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع از مجموع ۲۰۲ نماینده حاضر در صحن و کلیات لایحه با ۱۶۰ رأی موافق، ۹ رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع از مجموع ۲۰۳ نماینده حاضر در صحن علنی بهارستان به تصویب رسید. براساس ماده واحده لایحه، به دولت اجازه داده می‌شود در 2‌ماه اول سال ۹۵ مطابق احکام و جداول قانونی بودجه سال ۱۳۹۴ کل کشور، بر مبنای دو دوازدهم ارقام مصوب آن، با رعایت سایر قوانین اقدام کند. براساس این لایحه، همچنین دولت در اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها برای دو‌ماه اول سال ۹۵، معادل 2‌ماه پایانی سال ۹۴ اقدام می‌کند؛ همچنین پس از تصویب قانون بودجه سال ۱۳۹۵ کل کشور، دولت موظف است از تاریخ یکم فروردین‌ماه ۱۳۹۵ براساس این قانون، اعمال حساب کند. پس از تصویب دو فوریت و کلیات لایحه دو دوازدهم بودجه ۱۳۹۵ کل کشور، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی از کمیسیون برنامه و بودجه و کمیسیون تلفیق خواست جزئیات این لایحه را بررسی کنند و نمایندگان نیز پیشنهادات خود را ارائه کنند تا در جلسه علنی امروز سه‌شنبه بررسی جزئیات لایحه دو دوازدهم بودجه سال آینده در دستور کار قرار گیرد.  ارائه لایحه دو دوازدهم بودجه پس از آن صورت گرفت که به دلیل تأخیر 5/1 ماهه دولت در ارائه لایحه بودجه سال آینده در موعد قانونی و نیز برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی، امکان بررسی لایحه بودجه سال ۹۵ در موعد قانونی وجود نداشت.  بنا به این گزارش، علیرضا محجوب، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در نشست علنی روز دوشنبه پارلمان طی سخنانی به‌عنوان مخالف دو فوریت لایحه دو دوازدهم بودجه 95 اظهار داشت: انضباط مالی در صدر مسائل مالی و بودجه‌نویسی قرار دارد، ما فکر می‌کردیم ارائه لایحه دو دوازدهم با روی کارآمدن دولت جدید تمام می‌شود اما ظاهراً سنتی در بدنه سازمان برنامه‌ریزی کشور است که عادت ندارند کارها را بموقع انجام دهند و تمام کنند. وی از مجلس برای بررسی نکردن بودجه 95 در موعد مقرر انتقاد و تصریح کرد: مجلس می‌توانست با کوچک‌تر کردن ظرف زمانی، بموقع لایحه بودجه 95 را مورد رسیدگی قرار دهد و به اتمام برساند چون وقتی به تنخواه گردان تن می‌دهیم، یعنی به بی‌انضباطی مالی تن داده‌ایم.

محمدجواد لاریجانی با اشاره به وضعیت توافق هسته‌ای گفت اگر به جای علی‌اکبر صالحی باشد از فردا ساخت یک رآکتور دیگر را آغاز می‌کند. او گفت هر وقت یاد پر کردن قلب رآکتور اراک با سیمان می‌افتد، قلب او درد می‌گیرد. به گزارش خبرگزاری صداوسیما، جواد لاریجانی گفت: اگر فکر می‌کنیم آمریکایی‌ها پس از برجام روحیه تنازل با ایران را پیدا کرده‌اند نه‌فقط هیچ قرینه‌ای بر این نظریه وجود ندارد بلکه ‌درست قراین عکس این است. وی افزود:‌ به‌عنوان نمونه درباره برنامه موشکی کشورمان، موشک چه ربطی به برجام دارد؟ اینها در داخل متن مصوبه شورای امنیت که جفت برجام است بندی گذاشته‌اند که ایران حق ندارد موشک‌هایی که ویژه حمل کلاهک اتمی است طراحی کند. وی تصریح کرد: این در حالی است که ‌ما نمی‌خواهیم کلاهک اتمی بسازیم پس مسلما نمی‌خواهیم موشک ویژه حمل کلاهک بسازیم، اینکه سالبه به انتفاع موضوع است. پس موشک‌های دیگر چه؟ آنان می‌گویند این موشک‌های دیگر می‌تواند حامل کلاهک‌های هسته‌ای باشد.لاریجانی افزود: «می‌تواند» در متن نیست، خیلی چیزهای دیگر نیز شامل «می‌تواند» هست،‌ ما خیلی کارها می‌توانیم بکنیم اما جزو معیارهای ما نیست و انجام نمی‌دهیم، مگر ما باید توانمندی‌های‌مان را از دست بدهیم این چه حرفی است؟ مگر برجام برای سلب توانایی‌های ایران است؟ دبیر ستاد حقوق بشر قوه‌قضائیه گفت: بنا بود به آنان نشان دهیم راست می‌گوییم که در پی بمب اتمی نیستیم و بیش از این هم نشان دادیم.وی افزود: هرگاه به یاد پر شدن رآکتور آب سنگین اراک با سیمان می‌افتم دل ریش می‌شوم،‌ اگر جای آقای دکتر صالحی باشم همین فردا ساخت رآکتور دیگری را آغاز می‌کنم و اصلا منتظر آنان نمی‌شوم چون ساختنش خلاف برجام نیست؛ بنا بوده بسازیم، آنان که به ما کمک نمی‌کنند پس منتظر چه هستیم؟ آستین بالا می‌زنیم و دوباره می‌سازیم. لاریجانی گفت: ما بیش از اندازه از خودمان صداقت نشان داده‌ایم، به ما می‌گویند چرا موشکی ساخته‌اید که می‌تواند حامل کلاهک هسته‌ای باشد، ما در آینده موشکی می‌سازیم که به کره ماه برود، آیا نباید این کار را انجام بدهیم؟
 

گروه سیاسی: یک روز پس از آنکه جان کری، وزیر خارجه آمریکا برای ایران خط و نشان کشید و گفت رزمایش موشکی ایران خطری برای منطقه و فراتر از منطقه است، جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران گفت آزمایش‌های موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ناقض برجام نیست و ایران ظرفیت‌های دفاعی خود را به پیش خواهد برد.  محمدجواد ظریف روز دوشنبه در گفت‌وگو با رادیو نیوزیلند، تاکید کرد آزمایش‌های موشکی ایران در تضاد با توافق هسته‌ای نیست.  ظریف با تاکید بر اینکه آزمایش‌های موشکی ایران هیچ تضادی با توافق هسته‌ای ندارد، گفت: ما تنها بخش ناچیزی در مقایسه با سایر کشورهای منطقه صرف تجهیزات دفاعی می‌کنیم. جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه گذشته در مرحله نهایی رزمایش موشکی «اقتدار ولایت»، موشک‌های برد بلند نقطه‌زن قدر «اچ» و «اف» را از ارتفاعات البرز شرقی شلیک کرد و اهداف از پیش تعیین‌شده در سواحل «مکران» را مورد هدف قرار داد.  ظریف تصریح کرد: ما همواره گفته‌ایم به توسعه ظرفیت‌های دفاعی خود ادامه می‌دهیم و این تجهیزات دفاعی ربطی به سلاح هسته‌ای ندارند. ما بهترین تضمین را ارائه کرده‌ایم که ایران هرگز قصد دستیابی به سلاح هسته‌ای ندارد و این موشک‌های آزمایش‌شده با هدف حمل کلاهک‌های هسته‌ای مورد آزمایش قرار نگرفته‌اند.  وی گفت: این موشک‌ها تنها برای اهداف دفاعی هستند. ما به هیچ کشوری تجاوز نکرده و نخواهیم کرد. این اظهارات ظریف در حالی بیان شده که جان کری بشدت نسبت به آزمایش موشکی ایران واکنش نشان داده و گفته است ایران تهدیدی برای منطقه و فراتر از منطقه است.  وزیر خارجه آمریکا روز یکشنبه بار دیگر ادعاها درباره برنامه موشکی ایران را تکرار کرد.  به گزارش رویترز،
جان کری شلیک چند فروند موشک بالستیک توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در روزهای گذشته را نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل دانست.  وزیر خارجه آمریکا گفت: «این موشک‌ها نقض قطعنامه شورای امنیت هستند، چون آنها دارای برد طولانی‌تری نسبت به فاصله مجاز برای موشک‌های بالستیک هستند، به همین دلیل، تهدیدی بالقوه برای کشورهای منطقه و فراتر از آن هستند». کری ادامه داد: «ما با صراحت زیاد این را گفته‌ایم که نگرانی‌های موشکی کماکان بخشی از فعالیت‌های قابل تحریم‌ در ارتباط با ایران هستند و اگر ایران بخواهد از آن تخطی کند، تحریم‌های اضافی را فراخوانده است، همان‌طور که ما این تحریم‌ها را ماه گذشته اعمال کردیم». گفتنی است، برخی خبرگزاری‌های داخلی دیروز از گفت‌وگوی تلفنی ظریف و کری درباره آزمایش‌های موشکی ایران خبر دادند که البته ساعتی پس از انتشار، این خبر تکذیب شد.
 

گروه اجتماعی: در شرایطی واپسین روزهای سال را پشت‌سر گذاشته و به عید نوروز نزدیک می‌شویم که هنوز کام ملت از اتفاقات حج و فاجعه عید قربان در منا تلخ است و باز ماندن طولانی‌مدت این پرونده هم خود موضوع دیگری است که بر نگرانی‌های موجود می‌افزاید. مهرماه سال جاری و همزمان با موسم حج سوءمدیریت عربستان، فاجعه‌ای انسانی در منا به بار آورد که بیش از 7 هزار زائر را به کام مرگ کشاند و آمار شهدای ایرانی این فاجعه 461 نفر از سوی مدیران سازمان حج و زیارت اعلام شد. این در حالی است که سیاهه اعمال سعودی‌ها از ماجرای فرودگاه جده تا سقوط جرثقیل را هم شامل می‌شود که هر یک به نوبه خود جای بحث و بررسی دارد اما اوج سهل‌انگاری عربستان در منا صورت گرفت که با مکمل کارشکنی و کم‌توجهی به حادثه‌دیدگان، آمار قربانیان به صورت صعودی افزایش یافت. اما به دنبال حوادث ناگوار حج تمتع و در شرایطی که هرکس به نوعی در پی ایفای وظیفه در قبال این ماجراست، دستگاه دیپلماسی که از قضا عهده‌دار پیگیری حقوق جان‌باختگان فاجعه منا است به باور برخی کارشناسان آن‌طور که باید وارد میدان عمل نشده و با وجود راهکارهای گوناگون حقوقی و سیاسی و روش‌های متنوع برای به فرجام رساندن این پرونده، درصدد پاسخگویی به افکار عمومی و بویژه خانواده‌های جان‌باختگان منا برنیامده است. استناد به مواد قانونی گوناگون و طرح و پیگیری شکایت در مجامع بین‌المللی و حقوق بشری یا استفاده از ظرفیت‌ها و ترفند‌های متفاوت برای تحت فشار قرار دادن دولت سعودی از جمله اصولی است که کارشناسان و اساتید برجسته حقوق بین‌الملل در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» به عنوان راهکار پیش‌پای دستگاه دیپلماسی قرار داده‌اند تا با بهره‌گیری از آنها بتوان مسیر احقاق حق شهدای منا را کوتاه‌تر کرد. با جمع‌بندی مطالب و پیشنهادات ارائه شده از سوی کارشناسان،  15 راهکار متنوع جمع‌آوری شد که در ادامه به بررسی آنها از زبان تعدادی از کارشناسان و اساتید حقوق بین‌الملل پرداخته شده است.
از دادگاه‌های ایران تا محاکم قضایی سعودی
فاجعه منا در خوش‌بینانه‌ترین حالت نتیجه قصور و کوتاهی دولت سعودی است. بنابراین با استناد به همین موضوع طرح شکایت از دولت عربستان حق تمام افرادی است که دچار آسیب شدند. توکل حبیب‌زاده، از اساتید حقوق بین‌الملل دانشگاه امام صادق(ع) درباره شیوه‌های پیگیری پرونده منا به «وطن امروز» اظهار داشت: ماده «8» قانون مجازات اسلامی و ماده «290» قانون آیین دادرسی کیفری موارد قانونی لازم را برای رسیدگی دادگاه‌های ایران به این پرونده فراهم کرده است. محاکم داخلی عربستان نیز از دیگر مراجع قضایی به حساب می‌آید که می‌تواند در پیگیری قضایی فاجعه منا از سوی دستگاه دیپلماسی مورد توجه قرار گیرد. حبیب‌زاده با توضیح این راهکار خاطرنشان کرد: بهره‌گیری از صلاحیت محاکم عربستان از 2 طریق قابل پیگیری است. اول طرح شکایت از اشخاص حقیقی دخیل در ماجرا و دوم شکایت علیه دولت عربستان.
انتخاب وکلای مسلط به نظام حقوقی سعودی
هرچند احتمال قضاوت جانبدارانه در محاکم داخلی عربستان بالاست اما به باور این استاد دانشگاه، محاکم قضایی صلاحیت دارند علیه مقامات کشور وارد عمل شوند و در این پرونده دستگاه دیپلماسی باید تنها نفس اقامه دعوا را مدنظر قرار دهد چرا که ممکن است مقصران حادثه محاکمه شوند و این به معنای پذیرش قصور از سوی دولت عربستان است. انتخاب وکلای محلی که به نظام حقوق فقهی عربستان تسلط دارند پیشنهاد دیگری است که از سوی حبیب‌زاده مطرح شد.  وی در این‌باره افزود: وزارت امور خارجه باید وکلای محلی را برای پیگیری این موضوع به کار گیرد و باید اقامه دعوا به نام قربانیان انجام شود و دستگاه دیپلماسی تنها به عنوان هماهنگ‌کننده رسیدگی به موضوع را در دستور کار قرار دهد.
مجاری دیپلماتیک، کوتاه‌ترین راه ممکن
در کنار راهکارهای حقوقی، برخی ترفندها و شگرد‌های سیاسی و دیپلماتیک نیز باید در این‌باره مدنظر قرار گیرد. محمدرضا ضیایی، از اساتید حقوق بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به کوتاه‌ترین راه برای رسیدگی این پرونده به «وطن‌امروز» بیان داشت: در کنار شیوه‌های قضایی، این مجاری دیپلماتیک هستند که می‌توانند بدون پیچیدگی‌های حقوقی با انجام مذاکره و به صورت میانجی‌گری برای احقاق حقوق شهدای منا وارد عمل شوند. وی یادآور شد: مطالبه قضایی حقوق ایرانیان در فاجعه منا از 2 طریق قابل انجام است. یکی از شیوه‌ها داوری و دیگری طرح شکایت در دیوان بین‌المللی دادگستری است.
توافق پسین، وظیفه دولت
ضیایی انجام چنین روش‌هایی را منوط به انجام توافقات قبلی دانست و افزود: دولت باید از موضع انفعال خارج شده و به صورت یکجانبه دادخواستی را ارائه و پیشنهاد داوری کند. در این روش هیات داوری 3 یا 5 نفره برای رسیدگی به موضوع تشکیل خواهد شد. وی همچنین عنوان کرد: طرح شکایت در دیوان بین‌المللی دادگستری نیز نیازمند توافق قبلی است اما در این زمان و با توجه به اینکه توافقی صورت نگرفته وظیفه دولت این است که برای انجام توافق پسین اقدام کند. این استاد دانشگاه درباره نقش دستگاه دیپلماسی برای به سرانجام رساندن این پرونده اظهار داشت: با توجه به اتفاقات جدیدی که بر روابط بین 2 کشور ایران و عربستان تاثیر گذاشت وظیفه وزیر امور خارجه کشور این است که با درایت پرونده منا را از دیگر مناقشات موجود جدا کند.
تنظیم شکایت براساس نقض تعهدات
این در حالی است که کوتاهی دولت عربستان در برابر اتباع دیگر کشورها که به عنوان میهمان در این کشور حضور داشتند از طریق نقض تعهدات بین‌المللی حقوق بشر و درباره زائران ایرانی با استناد به نقض عهدنامه مودت سال 1308 قابل طرح و پیگیری است. علی بیگدلی، عضو هیات‌علمی دانشگاه شهید بهشتی درباره راهکارهای حقوقی که دستگاه دیپلماسی کشور می‌تواند درباره فاجعه منا به کار گیرد به «وطن‌امروز» اظهار داشت: با توجه به مسؤولیت محرز عربستان در قبال حجاج، تنظیم شکایت براساس نقض تعهدات موجود یکی از متدهای قضایی برای احقاق حق شهدای منا خواهد بود. این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه روش‌های غیرحقوقی مانند انجام مذاکره مستقیم نیز باید مورد توجه دستگاه دیپلماسی قرار گیرد، خاطرنشان کرد: عربستان مدعی است رفتار حجاج زمینه‌ساز این فاجعه شده اما دستگاه دیپلماسی نباید در این باره کوتاهی کند و لازم است موضوع را از طریق مراجعی مانند دیوان دادگستری لاهه یا حتی شورای حقوق بشر پیگیری کند.
بسیج همگانی برای جمع‌آوری مستندات
علاوه بر این جمع‌آوری مستندات نیز از دیگر راهکارهایی است که باید از سوی دستگاه دیپلماسی دنبال شود. بیگدلی در این‌باره تصریح کرد: از آنجا که عربستان در تلاش است این واقعه را تنها یک حادثه جلوه دهد نیاز است دستگاه دیپلماسی که پیگیری این ماجرا را عهده‌دار شده برای جمع‌آوری مستندات علیه این ادعای سعودی‌ها با همکاری سازمان حج و زیارت وارد عمل شود.
پیگیری قضایی با چاشنی فشار سیاسی
جالب اینجاست که بیشتر کارشناسان حقوقی انجام مذاکره مستقیم و راه‌های دیپلماتیک را در مسیر احقاق‌حق شهدای منا به عنوان کوتاه‌ترین مسیر معرفی کرده‌اند اما یعقوب توکلی، از دیگر اساتید دانشگاهی و عضو هیأت علمی دانشگاه معارف اسلامی بر این باور است که با توجه به شرایط حاکم بر روابط 2 کشور انجام مذاکره نیازمند تبحر خاص و ویژه از سوی وزارت امور خارجه است.وی بیان داشت: جامعه ایران از افرادی که ادعای دوستی ویژه با دولت عربستان دارند توقع دارد خود را نشان داده و وارد میدان شوند و این ادعای خود را به اثبات برسانند. توکلی با بیان این مطلب که فشار سیاسی مکمل راهکارهای قضایی است، عنوان کرد: در کنار اقدامات حقوقی دستگاه دیپلماسی باید از اهرم فشار سیاسی بهره‌جویی کند و با مدیریت افکار عمومی دولت عربستان را در نوک پیکان توجه و مطالبه قرار دهد. به گفته این استاد دانشگاه، استفاده از ظرفیت سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای مانند سازمان کنفرانس اسلامی، اجلاس غیرمتعهدها، اجلاس بین‌المجالس و البته سازمان ملل می‌تواند در ایجاد فشار سیاسی علیه سعودی‌ها موثر باشد.

راهکار‌های حقوقی پیگیری فاجعه منا در یک نگاه

1- تنظیم شکایت به استناد ماده 8 قانون مجازات اسلامی
2- تنظیم شکایت به استناد ماده 290 قانون آیین دادرسی کیفری
3- طرح شکایت از اشخاص حقیقی دخیل در فاجعه
4- طرح شکایت علیه دولت عربستان
5- بهره‌گیری از وکلای محلی و مسلط به نظام حقوقی عربستان
6- مذاکره مستقیم و شیوه‌های دیپلماتیک
7- مطالبه قضایی از طریق داوری و تشکیل هیات 3 نفره
8- شکایت در دیوان بین‌المللی دادگستری
9- تنظیم شکایت براساس نقض عهدنامه مودت
10- جمع‌آوری مستندات قصور دولت سعودی
11- استفاده از ظرفیت سازمان‌های منطقه‌ای مانند سازمان کنفرانس اسلامی
12- طرح شکایت در سازمان ملل
13- تنظیم شکایت در قالب نقض تعهدات حقوق‌بشر
14- تلاش برای انجام توافق پسین در پیگیری حقوقی فاجعه منا
15- بهره‌جویی از اهرم فشار سیاسی برای پیشبرد اهداف حقوقی
 

نرخ جدید جریمه تخلفات رانندگی از 25 اسفند در سراسر کشور اعمال می‌شود. سردار موسی امیری، جانشین رئیس پلیس راهور نیروی انتظامی در این‌باره اظهار داشت: پس از تصویب نرخ جدید جرایم رانندگی در هیأت دولت و ابلاغ آن به پلیس، زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری آن فراهم شد. همچنین نرخ‌های جدید در سیستم پلیس وارد و آماده اجرا شده است.  وی به میزان عنوان کرد: از 25 اسفند همزمان با آغاز طرح نوروزی نرخ جدید جرایم رانندگی نیز اعمال شده و هر راننده‌ای که مرتکب تخلف شود با نرخ‌های جدید جریمه می‌شود. به گفته جانشین رئیس پلیس راهور، آموزش‌های لازم به ماموران پلیس درباره نرخ جدید جرایم رانندگی داده شده و این افراد در کلاس‌های ویژه توجیه شده‌اند.  امیری درباره نگرانی برخی رانندگان در زمینه افزایش نرخ جریمه‌ها افزود: افزایش نرخ جریمه‌های رانندگی برای افراد متخلف که بر تکرار تخلفات رانندگی اصرار دارند نگران‌کننده است، چرا که هیچ راننده‌ای بدون دلیل جریمه نمی‌شود. با افزایش نرخ جریمه‌ها هزینه ارتکاب تخلف نیز بالا می‌رود.
 

گروه اقتصادی: رئیس‌جمهور در حالی ادعا می‌کند که دولت 2/1 میلیون شغل طی
۲ سال گذشته ایجاد کرده که براساس گزارش رسمی مرکز آمار نه‌تنها این آمار صحت ندارد بلکه ۱۵۲ هزار نفر نیز در این مدت شغل خود را از دست داده‌اند.
به گزارش نسیم آنلاین، سفر حسن روحانی به یزد حواشی زیادی را برای دولت یازدهم ایجاد کرد. رئیس‌جمهور که در 2 سال و نیم گذشته چندین‌بار با انتشار آمارهای نادرست اقتصادی صدای منتقدان را درآورده بود، این‌بار با بیان یک عدد عجیب و غریب درباره میزان اشتغالزایی دولت تدبیر و امید، تعجب اقتصاددانان و فعالان اقتصادی را برانگیخت! حسن روحانی پیش از این با مطرح کردن اظهاراتی مبنی بر خروج اقتصاد ایران از رکود و کنترل پایه پولی، انتقادات زیادی را در محافل اقتصادی متوجه خود کرده بود و این‌بار هم در اجتماع مردم یزد در میدان امیرچخماق گفت که دولت متبوعش در 2 سال و نیم گذشته یک میلیون و 179 هزار شغل ایجاد کرده است! بعد از این اظهارات و واکنش منتقدان نسبت به صحت آمارهای اقتصادی رئیس قوه مجریه، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور هم برای حمایت از رئیس‌جمهور به میدان آمد و از این آمار دفاع کرد. اسحاق جهانگیری گفت که تعداد شاغلان بنا به اعلام مرکز آمار در پاییز سال جاری نسبت به تابستان سال 92 یک میلیون و 176 هزار نفر افزایش یافته و نباید در آن تشکیک ایجاد کرد، زیرا رئیس فعلی مرکز آمار همان شخصی است که در دولت قبل عهده‌دار این سمت بوده است. اما گزارش مرکز آمار با گفته‌های روحانی و معاون اول رئیس‌جمهور هیچ تطابقی ندارد. براساس گزارش این مرکز، تعداد افراد شاغل در تابستان سال 92، 22 میلیون و 191 هزار و 144 نفر بوده که این تعداد بعد از گذشت یک سال از فعالیت دولت تدبیر و امید به 21 میلیون و 419 هزار و 772 نفر رسیده است، بنابراین با یک سال حضور کابینه حسن روحانی در قوه مجریه 691 هزار و 472 نفر بیکار شدند. جدیدترین نتایج آمارگیری نیروی کار در پاییز 94 هم نشان می‌دهد که 3 میلیون و 881 هزار و 227 نفر در بخش کشاورزی، 7 میلیون و 176 هزار و 806 نفر در بخش صنعت و 10 میلیون و 980 هزار و 32 نفر در بخش خدمات شاغل هستند. این یعنی تعداد کل افراد شاغل تا پایان پاییز 94 چیزی بالغ بر 22 میلیون و 38 هزار و 353 نفر بوده است. بنابراین از پایان تابستان 92 یعنی از زمان آغاز به کار دولت حسن روحانی تا پایان پاییز 94 نه‌تنها شغلی ایجاد نشده، بلکه 152 هزار و 791 نفر هم شغل خود را از دست داده‌اند. با این حساب معلوم نیست حسن روحانی و معاون اول دولت یازدهم چگونه ادعا می‌کنند که دولت تدبیر و امید یک میلیون و 176 هزار شغل ایجاد کرده است!
وقتی آمار اشتغالزایی آقای مشاور هم غلط از آب در می‌آید؟
اما آمار عجیب و غریب رئیس دولت یازدهم و معاون اول رئیس‌جمهور تنها آمار بحث‌برانگیز دولت تدبیر و امید درباره اشتغالزایی نیست. مسعود نیلی، مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور که نقشی مهم در ترسیم سیاست‌های اقتصادی دولت حسن روحانی دارد، چندی پیش در مقاله‌ای مدعی شده که دولت تدبیر و امید در 2 سال و نیم حضور خود در راس قوه مجریه ماهانه چیزی در حدود 8 هزار شغل ایجاد کرده است. این در حالی است که اگر باز هم به آمار مرکز آمار ایران رجوع کنیم می‌بینیم که آمار مشاور اقتصادی روحانی هیچ تطابقی با واقعیت اقتصاد ایران ندارند و کم شدن تعداد افراد شاغل در شرایط فعلی امری بدیهی به شمار می‌رود. اگر آمار مسعود نیلی هم صحت داشته باشد، باید انتظار داشته باشیم که دولت تدبیر و امید در این 2 سال و نیم چیزی در حدود 200 هزار شغل ایجاده کرده باشد که این آمار با صحبت‌های رئیس‌جمهور همخوانی ندارد. جالب اینجاست که مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور در دولت گذشته تعداد افراد شاغل را ملاک ارزیابی برای اشتغالزایی دولت‌ها می‌دانست ولی امروز تنها به ارائه آمار در زمینه تعداد شغل ایجاد شده بسنده می‌کند. از طرف دیگر وقتی دولت یازدهم در 2 سال و نیم فعالیت خود هیچ برنامه‌ای برای اشتغالزایی ارائه نکرده و جلسات شورایعالی اشتغال به اندازه تعداد انگشتان 2 دست هم نمی‌رسد، عدم ایجاد شغل و رشد بیکاری کاملا اجتناب‌ناپذیر است. در این شرایط شاید بهتر باشد رئیس‌جمهور در انتخاب مشاوران اقتصادی خود تجدیدنظر کند تا این بار شاهد چهارمین آمار غلط اقتصادی از سوی رئیس قوه مجریه (بعد از خروج از رکود، کنترل پایه پولی و ایجاد یک میلیون و 176 هزار شغل) نباشیم.
بنا به این گزارش، حسن روحانی پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری گفته بود، نخستین گام دولت تدبیر و امید کاهش نرخ بیکاری است. او گفته بود کشور ایران استعداد فراوانی برای اشتغال و رونق در همه زمینه‌ها داراست (سخنرانی در جمع مردم گرگان ۲۳/۳/۱۳۹۲)؛ اما اکنون بررسی آمارهای اشتغال نشان می‌دهد که دولت روحانی در تامین یکی از مهم‌ترین شعارهای خود که کاهش بیکاری است موفق عمل نکرده است. در حالی دولت یازدهم سومین سال خود را می‌گذراند که بحث تحقق وعده‌های انتخاباتی رئیس‌جمهور در جامعه داغ است و کم نیستند کسانی که معتقدند دولت اعتدال در اقتصاد ناموفق بوده است. کارشناسان معتقدند یکی از اهداف کلان توسعه در اغلب کشورها و از جمله کشور ما، کاهش بیکاری و توسعه اشتغال است. بیکاری به عنوان یک پدیده مخرب اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مطرح بوده و رفع آن همواره از جمله دغدغه‌های اساسی برنامه‌ریزان بوده است. بدین روی، بهره‌برداری کامل و مناسب از منابع انسانی هر کشور باید به عنوان یکی از اهداف راهبردی در پیشرفت در نظر گرفته شود. بیکاری، حال یکی از نامطلوب‌ترین پدیده‌های اقتصادی و اجتماعی است که پیامدهای منفی و ناگواری را در زمینه‌های مختلف به دنبال دارد.

سیده‌آزاده  امامی: چهارشنبه گذشته در جستاری با تحلیل نتیجه انتخابات، نگرانی پیشاانتخاباتی سیاسیون همسو با دولت را که ناکامی جریان متبوع خود را در تصاحب کرسی‎های مجلس دهم معادل تردید جدی در تداوم دولت روحانی برای دور بعد می‎دانستند بجا و نزدیک به واقع ارزیابی کردیم. چه اینکه این امر به وضوح حاکی از رویگردانی مردم از گفتمانی است که در نزدیک‎ترین انتخابات پیش از آن مورد اقبال ایشان واقع شده و زمام امور اجرایی کشور را به دست گرفته بود. از این‎رو این عدم توفیق در کسب اعتماد مجدد مردم در نخستین انتخابات دوران مسؤولیت دولت، می‎تواند زنگ خطری جدی برای ادامه حیات سیاسی این جریان به حساب ‌آید.
بویژه آنکه این نتیجه در شرایطی حاصل شد که چشم «امید» دولت به تنها «تدبیر»ی دوخته شده بود که تقریباً تمام عمر خود را مصروف به کف آوردن آن کرده بود تا هنر خود را در رقم زدن مجلسی همسو و چه‌بسا تابع دولت به نمایش گذارد، حال اگر این تحفه در فضایی که همه ترفندها برای ارائه چهره‎ای دلربا از آن به خدمت گرفته شده بود و فریادهای «دور باش» و «کور باش» دولت بر سر منتقدان مانع از رسیدن صدای ایشان به ملت و در واقع بازنمایی حقایق برجام شده بود، نتوانسته در جلب نظر ملت توفیقی حاصل کند و مأموریت محوله را به انجام برساند، برای انتخابات آینده که دیگر این وعده‎های گزاف، بیات و از دهان‎افتاده می‎شود و آفتاب حقیقت رنگ و لعاب مالیده شده بر رخسار برجام را فروخواهد شست و واقعیت آن را برای همگان عیان خواهد کرد و ملت پس از 3 سال شعار و وعده و وعید دولت جز تحقق این وعده‎ها انتظار دیگری ندارند- مواردی که البته برآوردن هیچ یک از آنها در قد و قواره برجام نیست- نخواهد توانست دل ملت را به دست آورده و آنان را در اعتماد مجدد به منادیان این گفتمان متقاعد سازد. ضمن آنکه وعده‎ها و ترفندهای انتخاباتی، تاکتیک‎هایی یکبارمصرف بیش نیست و کسی که اندک آشنایی با اقتضائات دنیای سیاست داشته باشد به فراست می‎داند 2 بار پیاپی نمی‎توان از تاکتیکی خاص بهره گرفت و توفیق حاصل کرد، چه رسد به گزینه سوخته‎ای که در همان ابتدای امر هم در جلب توجه ناکام بوده است.نیز به این پرداختیم که جریان مذکور برای تحاشی از این حقیقت روشن، به بزرگنمایی نامعقول رأی تهران روی آورده و درصدد است به این شیوه شکست معنادار خود را کتمان کند، و حتی ژست فاتحان را بگیرد. اما از آنجا که «تهران‎پنداری کل ایران» توهمی بیش نبوده که می‎تواند منجر به توهم «خودبیشمارپنداری» نیز شود، هشدار دادیم که چنین توهمی کارکردی جز اغوا و خودفریبی ندارد و می‎تواند برای کشور خسارت‎ها و پیامدهای زیانباری به دنبال داشته باشد. چونان که همین نگاه معیوب و تحلیل ناقص بود که فتنه 88 را رقم زد و چنان هزینه‎های گزافی را به نظام و ملت تحمیل کرد و مملکت را 8 ماه تمام به آشوب کشید و فرصت‌ها و هزینه‌های بی‌شماری را که می‌شد در جهت اعتلای مادی و معنوی کشور به خدمت گرفت، مصروف رفع فتنه و توطئه کرد.
در پایان نیز با عنایت به رفتار نجیبانه کاندیداهایی که چه در انتخابات 92 و چه در انتخابات 94 در تهران نتوانسته بودند آرای مردم را از آن خود کنند و نیز پیام روشن انتخابات 94 در کل کشور، سوالی مطرح کردیم با این مضمون که «آیا آنچنان که در سال‎های 92 و 94 در روزهای بعد از انتخابات خیابان‎های آرامی داشتیم و سطل‎های زباله از تعرض در امان بودند، چنین امیدی را می‎توان برای سال 96 هم داشت؟»
لیکن در عصر همان روز در کمال حیرت در فضای مجازی مطلبی را در سایت معلوم‎الحال «انتخاب» مشاهده کردم که با انتشار بخش‎هایی گزینشی از مطلب مذکور، به نقل از روزنامه محترم «وطن امروز» مدعی شده بود «انتخابات سال 96 به آشوب کشیده می‎شود»!
مطلب عنوان‎شده به نظرم آنقدر سخیف و مبتذل آمد که حتی ارزش پاسخگویی هم نداشت و هرکس کمترین زحمتی به خود می‎داد و اصل مطلب را مطالعه می‎کرد به ذهنیت بیمار کسانی که از چنان مطلبی، چنین برداشتی کرده بودند می‎خندید! درواقع چنین برداشتی جز در 2 صورت نمی‎توانست حاصل شود؛ یا کسانی که چنین اندیشیده بودند خود براستی از درک مفهوم یادداشت مذکور عاجز بوده‎اند که در این صورت به فرموده آیه شریفه «لیس علی الاعمی حرج»! یا خدای‎ناکرده مردم را فاقد شعور پنداشته‎اند که خواسته‎اند چنین تفسیر سخیفی به خورد ایشان بدهند! البته این رویکرد دور از انتظار هم نیست؛ جریانی که در عرصه استدلال حرفی برای گفتن نداشته و جز توهین و اتهام و فحاشی پاسخی به نقدهای مستدل- که هر روز بیش از گذشته حقانیت آنها آشکار می‎شود- در کف ندارد، نیاز دارد به هوادارانی چشم و گوش بسته تا بتواند بداخلاقانه ادعاهایی تا این حد خلاف واقع را در ذهن ایشان فرو کند!
اما این همه ماجرا نبود و فردای آن روز ناباورانه انعکاس بی‌کم و کاست این ادعای کذب را در یکی از روزنامه‎های
زنجیره‎ای- که در بین همه مطبوعات دگراندیش به اخذ افراطی‎ترین مواضع و انتخاب تیترهایی بی‎بهره از اندک‎مایه‎ای از خرد و عقلانیت شهره است- دیدیم؛ انعکاسی در حد تیتر نخست با بزرگ‌ترین فونت ممکن!
عجیب آنکه در روزگاری که به لطف گسترش وسایل ارتباط جمعی این امکان برای همگان هست که با صرف زمانی کوتاه درباره صحت و سقم یک ادعا اطمینان حاصل کنند اما این جریده اجاره‎ای بی‌آنکه کمترین زحمتی در این‌باره به خود هموار کند، با استناد به تحلیل سایت مذکور، مطالبی را به ما نسبت داد که معلوم نیست از کجای یادداشت مزبور بیرون کشیده‎ است! جناب «ارسطو» و منطقیون که هیچ، حتی تن «پروتاگوراس» سوفیست هم در گور لرزید از هیبت استدلال این حضرات! چه اینکه سوفیست‎ها اگر مقصود باطلی در سر داشتند، لااقل صورت استدلال‌شان صحیح بود اما این حضرات در بداخلاقی و شارلاتانیسم حتی روی سوفسطایی‎ها را هم سفید کرده‎اند!
کج‎فهمی که شاخ و دم ندارد! روی سخن جمله پایانی یادداشت هفته پیش که روزنامه مذکور مغرضانه آن را «آشوب‎طلب نامیدن مردم تهران» تلقی کرده است، نه با مردم تهران- که شکوه حماسه 9 دی ایشان چشم فتنه را کور و دندان فتنه را در دهانش خرد کرد و از این پس نیز هر زمان لازم باشد با هرکس به حریم ولایت نگاه چپ داشته باشد همان خواهند کرد- که با سیاسیون و فتنه‎گرانی بود که به تعبیر مقتدای عظیم‎الشأن انقلاب نانجیبانه در مقابل اراده ملت قد علم کردند. با این‎حساب آنانی که چنین برداشت بیمارگونه‎ای داشته‎اند باید پاسخ بدهند که به چه مجوزی مردم انقلابی تهران را با مشتی فتنه‎گر یک‎کاسه کرده‎اند؟
سراسیمگی جریان مذکور در رقم زدن این بی‎اخلاقی آن اندازه روشن است که علاوه بر عدم عنایت به اصل مطلب برای درنیفتادن به این خطای حیرت‎آور حرفه‎ای، حتی در نسبت دادن رتبه انتخاباتی جناب آقای بذرپاش نیز مرتکب خلاف دیگر شده و مدعی رتبه‎های پس از 50 برای ایشان شدند!
اما دادن نسبتی تا این حد خلاف واقع و دور از حقیقت، مصداق تام و تمام تمسک به «مغالطه پهلوان‎پنبه» است که جز از آنانی برنمی‎آید که از رویارویی با حقیقت ادعای منتقد درمانده و مستأصل شده‎اند و از سر ضعف و زبونی برای از میدان خارج کردن منتقد راهی جز ساختن پهلوانی پوشالی و نسبت دادن آن به رقیب پیش پای آنان نیست، تا با زدن و از دور خارج کردن آن پهلوان پوشالی احساس شعف و پیروزی کنند. اینان اینگونه فقط عرض خود برده و زحمت ما داشته‎اند، اگرنه هرکس نه حتی توان تحلیل که اندک آشنایی با اینگونه مباحث داشته باشد هم به روشنی بر این مطلب صحه خواهد گذاشت و هیچ چیز جز قیاس و مقابله مطلب پیشین با ادعای مغرضانه شاخه مطبوعاتی جریان فتنه، مضحک بودن این ادعا را نمی‎تواند روشن کند! از این روست که همه آنانی را که طالب حقیقتند به این قیاس دعوت می‎کنیم تا قوت و استحکام استدلال جریانی که کورکورانه جز با اشاره و اراده جناب «عالیجناب» نمی‎بیند و نمی‎شنود، بر همگان آشکار شود!