حسین قدیانی: امروز نخستین روز آخرین ماه فصل تابستان سال 95 است و شاید... شاید آخرین شهریور دولت اعتدال! «اغتنم الفرص فانها تمر مر السحاب؛ فرصت‌ها را مغتنم بشمارید که همچون ابر می‌گذرند». اگر «اغتنم الفرص» اساس کار دولت‌ها باشد، 4 سال زمان بسیار خوبی برای تحقق بسیاری از وعده‌هاست و الا هیچ تفاوتی با 4 ثانیه نخواهد داشت! چه بسیار «100 روز» می‌گذرد، بی‌آنکه «وعده‌های 100 روزه» عملی شود! «غنیمت شمردن زمان» نه‌تنها استفاده بهینه از وقت است، بلکه حتی می‌تواند تهدید را به فرصت تبدیل کند. در ماجرای حقوق‌های نجومی، رسانه‌های متعهد و انقلابی، با اقدام بموقع خود این مجال را در اختیار دولت قرار دادند که از دل یک تهدید، فرصتی شکار کند؛ «بسم‌الله الرحمن الرحیم. ملت شریف ایران! چند هفته‌ای است که موضوع پرداخت‌های نامتعارف و حقوق‌های غیر منصفانه، وجدان ملی را حساس و خاطر مردم‌‌مان را مکدر ساخته است. این مساله از ‌آن جهت برای اینجانب رنج‌آور است که صرف‌نظر از کم و کیف، ابعاد و زمینه‌‌های آن، می‌تواند پیوندهای عمیق میان دولت و ملت را خدشه‌دار نموده و خدای ناکرده استواری رابطه میان مردم و نظام را نشانه رود. در همین راستا دستور دادم کمیته ویژه‌ای به ریاست معاون اول محترم رئیس‌جمهور برای 3 هدف «بررسی علل و شناسایی موارد تخلف و سوءاستفاده»، «انجام اقدامات قاطع در خصوص استرداد وجوه و عزل مدیران متخلف» و «تنظیم تصمیمات لازم در جهت تغییر مقررات و ضوابط اجرایی» تشکیل شود و گزارش اقدامات خود را برای اینجانب ارسال نماید. امروز گزارش این بررسی‌ها، تصمیمات و اقدامات کمیته مذکور را از طرف معاون اول دریافت نمودم. ضمن تشکر از زحمات ایشان، بر همین مبنا لازم می‌دانم نتایج آن را به اطلاع شما ملت شریف برسانم...». ذیل همین نامه که سطور ابتدایی آن را احتمالا دوباره مطالعه کردید، حسن روحانی «نتایج» را به اطلاع ما ملت شریف رساند! نتایج مد نظر اما حکایت دستاوردهای دور و دراز برجام(!) آنقدر مطول بود که تکرارش در این مقال نمی‌گنجد! هست! می‌توانید مراجعه کنید و بخوانید! منتهای مراتب بیم از آن است که این «نتایج» هم دقیقا به فرجام «دستاوردهای برجام» گرفتار شود! درباره برجام، آنچه خود آقایان مدعی بودند، این بود که به محض اجرای این توافق، همه تحریم‌ها در همان روز اول، بالمره لغو می‌شود! اینک اما در شرایطی که دست آقایان از خرمای بر نخیل لغو تحریم‌ها کوتاه است، به جای ابراز ندامت و تصحیح روند غلط خود، به «دستاوردتراشی برای برجام» افتاده‌اند! که بوق کشتی‌ها به خوبی می‌زند! فلانی هم خوب تار می‌زند! آری! اگر قرار باشد نتیجه مبارزه با بی‌عدالتی و تبعیض هم حکایت لغو تحریم‌ها تنها محدود به چند بند نوشته روی کاغذ شود و بدتر! به «ذخیره و امانتدار خواندن متخلفین» منجر شود، می‌توان این پیشنهاد را داد که زین پس به جای «قوه مجریه»، بگوییم «قوه حرفیه»! قوه حرفیه و تمام! تاریخ انتشار نامه فوق‌الذکر 15 تیر است! قصه اما از یک ماه قبلش کلید خورد! از خرداد! از همان روزها که اصحاب رسانه هر روز متوجه حقوق نجومی دیگری می‌شدند! ابتدا به ساکن، دولت‌محترم، یکی‌دوهفته‌ای سکوت کرد لیکن رسانه‌های همسو با حضرات، از در توجیه وارد شدند؛ «گرفتن این قبیل حقوق‌ها، حتی بیشتر، حق مدیران است!»، «مدیر، بخصوص مدیر خوابیده روی پول و ثروت، اگر حقوق کلان نگیرد، احتمال فساد هست!»، «این دریافتی‌ها صرف‌نظر از آنکه قانونی است، به هیچ‌وجه غیرمتعارف محسوب نمی‌شود!» و...! از یاد نبرید که هنوز در خردادیم! همان ماه «سوم خرداد»! چند روز پیش ظریفی می‌گفت: «شهدا در وصایای خود، عمده تأکیدشان روی مقولاتی مثل دفاع از ولایت فقیه، استکبارستیزی، بحث حجاب و مباحثی از این دست است و کمتر روی آنچه امروز از ناحیه حقوق‌های نجومی بدان دچار شده‌ایم تأکید داشتند! شاید به یک دلیل بسیار ساده! بندگان خدا اصلا فکر نمی‌کردند مدیر دولتی ما، پیش چشم این همه خون پاک و مطهر و جلوی چشم یادگاران این همه گل‌ پرپر، راضی به دریافتی غیرمتعارف، آن هم تا این حد غیرمتعارف شود!» این انقلاب نیست که فرزندان خود را می‌خورد! بل این فرزندان ناخلف و صدالبته نااهل و نامحرمند که در حمله خود به ارزش‌ها هیچ رحمی ندارند! یکی مثل سردار شهید سپاه مملکت با گفتن جمله «من هنوز هم پنجاه و هفتی هستم» یاد «تکلیف» خود در جبهه آخرالزمانی شام می‌افتد که مبادا خاک مقدس وطن، آلوده به رد پای لعین تکفیری شود؛ یکی هم دقیقا برعکس حاج حسین همدانی، تنها و تنها یاد «عددحقوق» خود می‌افتد! آهای شهدای بعد از این یادداشت! لطفا در وصیتنامه‌هایی که می‌نویسید، فکر اینجا را هم بکنید که مدیر دولتی می‌تواند ماهی 200 میلیون حقوق بگیرد و تازه! بشود «ذخیره نظام»! چه اعتدال مبارکی! لطفا از یاد نبرید که همچنان در ماه خردادیم! همان ماه «نیمه خرداد»! همان ماه «خمینی»! مدیر مسؤول بی‌اطلاعات که گمان می‌کند در «خط امام» است، یادش رفت در این ماه، فقط اندازه چند کلمه اختصاص به امام پابرهنه‌ها دهد! وقتی سایه بانک مرکزی و پول و صرافی و دلار و ارز بر طول و عرض ساختمان روزنامه‌ات سنگینی کند، معلوم است دیگر نمی‌صرفد این کلام امام؛ «مملکت به خاطر این ریخت و پاش‌ها و اختلاس‌ها محتاج شده است. اگر نه، نفت ما کم است یا ذخایر و معادن نداریم؟ همه چیز داریم، لیکن این مفت‌خوری‌ها و اختلاس‌ها و گشاده‌بازی‌هایی که به حساب مردم و از خزانه عمومی می‌شود، مملکت را بیچاره کرده است! اگر اینها نبود، احتیاج پیدا نمی‌کرد که از اینجا راه بیفتد برود آمریکا، در برابر میز آن مردک [رئیس‌جمهور آمریکا] گردن کج کند که مثلا به ما کمک کنید».
اینکه امروز، امام بزرگوار ما را در مصاف با منافقین و عناصر ساده‌لوح، تنها می‌گذارند، یکی هم برای آن است که دیروز، امام مظلوم ما را در مصاف با اسلام غیر رحمانی مرفهمین بی‌درد تنها رها کردند! هنوز اما در ماه خردادیم! سکوت اولیه دولت به علاوه سفسطه رسانه‌های همسو نه تنها کارگر واقع نشد، بلکه موضوع فیش‌های نجومی را به خبر یک مردم بدل کرد! از نظر مردم، دولت در درس «مبارزه با فساد و تبعیض و بی‌عدالتی» نمره زیر 10 گرفته بود! و اینگونه بود که مهر «تجدید خرداد» ثبت شد در کارنامه دولت! این مهر تجدیدی آنقدر اظهرمن‌الشمس بود که جمله «مردم به دولت نمره خوبی نمی‌دهند» این روزها حتی از ناحیه عناصر جبهه اصلاحات هم به کرات شنیده می‌شود! در ماجرای فیش‌های نجومی هنوز اما در خردادیم! اواخر ماه! دولت که وضع را اینگونه می‌بیند، ضمن بیان «عذرخواهی» قفل سکوت را می‌شکند! مردم اما عذرخواهی تنها را هرگز کافی نمی‌دانند و منتظر اقدام انقلابی دولت در این زمینه‌اند! دولتمردان بنا می‌کنند به یکدیگر نامه نوشتن! گزارش دادن! گزارش دادن به خود! و به ملت شریف ایران! نه خبری از اقدام انقلابی است، نه حتی خبری از «اغتنم الفرص»! خرداد تمام می‌شود! وارد تیر شده‌ایم! بعضی دولتمردان به مدد رسانه‌های همسو سعی می‌کنند این قبیل دریافتی‌ها را در دولت قبل ریشه‌یابی کنند! افکار عمومی اما این فرافکنی را پس می‌زند! بازار کامنت‌ها گرم است! «سال اول دولت اعتدال بود، یک چیزی!»، «سال 95 سال 92 نیست، سال 95 است؛ بی‌خیال عمو!»، «بر فرض این موضوع هم ریشه در دولت قبل داشته باشد! شما که همه اقدامات دولت قبل را زیر سوال بردید، چرا این یکی را حفظ کردید؟!»، «2 روز دیگر برجام را هم کار دولت قبل می‌خوانند» و «یک کلام بگو با این مدیران برخورد نمی‌کنیم، خلاص!»
رسیده‌ایم به اواسط تیر! روز عید فطر! رهبر انقلاب اما برخلاف رویه جاری در خطبه‌های این عید سعید، رک و صریح به موضوع ورود می‌کنند؛ «اولا این حقوق‌ها، برداشت‌های غیرمنصفانه و ظالمانه از بیت‌المال است، ثانیا این برداشت‌ها نامشروع، گناه و خیانت به آرمان‌های انقلاب اسلامی است، ثالثا دریافت‌های نامشروع باید برگردانده شود و اگر کسانی بی‌قانونی کرده‌اند مجازات شوند. اگر سوءاستفاده از قانون هم شده، باید اینها را از این کار‌ها برکنار کنند». چند نفر از مدیران متخلف استعفا می‌دهند! شاید هم عزل شده باشند! دولت در این زمینه شفاف عمل نمی‌کند! هنوز در ماه تیریم! هوا داغ است! اخباری به گوش مطبوعات می‌رسد مبنی بر اینکه مدیران جایگزین هم بله! یعنی رفتن یک مدیر نجومی و آمدن یک مدیر نجومی دیگر! همین خبرها باعث می‌شود که افکار عمومی، میزان صداقت عذرخواهی سخنگوی دولت و وزیر اقتصاد را به چالش بکشد! سخنان رئیس‌جمهور در کرمانشاه قطع می‌شود! مردم از «بیکاری» گله دارند! از بیکاری و رکود و عزم غیر جزم دولت در راه مبارزه با فساد! هر چند فریاد اعتراض مردم به «شعار» تعبیر می‌شود اما روحانی قول می‌دهد دولت در راه مبارزه با فساد، با هیچ‌کس حتی از نزدیکان خود تعارف ندارد!  تیر با همه روزهای بلندش به سرعت برق و باد تمام می‌شود! وارد مرداد شده‌ایم! گرما کشنده و بی‌سابقه است! خبر خاصی نیست! دولتمردی به دولتمرد دیگری نامه جدیدی نمی‌نویسد! ملت شریف ایران اما کماکان منتظر اقدام انقلابی دولت در زمینه مبارزه با تبعیض است! چیزی از مرداد نگذشته که دستگاه‌های مربوط، زمزمه‌های مطبوعات متعهد را تایید می‌کنند! مدیران جایگزین هم دریافتی‌های نجومی دارند! و یک خبر بدتر! مدیران قبلی به رقم دریافتی خود اعتراض داشته و حقوق بیشتری می‌خواسته‌اند! معلوم شد اساس این استدلال که «مدیر، بخصوص مدیر خوابیده روی پول و ثروت، اگر حقوق کلان نگیرد، احتمال فساد هست» تا چه حد اشتباه است! از مرداد چند روز می‌گذرد! ادعا می‌شود تعداد مدیرانی که دریافتی نجومی داشته‌اند، خیلی کم‌ است! ادعا می‌شود 150 نفر! این عدد به تندی آب می‌رود! همه‌اش 100 نفر! کمی بعد مدعی می‌شوند 50 نفر از میان 1000 نفر! مرداد روی مخی است برای مردم! این بار بوی کودتا علیه عدالت به مشام می‌رسد! افکار عمومی درگیر است؛ «دولت بگوید با همین 50 نفر چه برخوردی کرده؟!» مردم فهمیده‌اند بعضی از این 50 نفر، وابستگی‌هایی با بعضی اعضای کابینه دارند! اینقدر فهمیده‌اند که طبق وعده رئیس‌جمهور، دولت اعتدال در راه مبارزه با بی‌عدالتی اهل تعارف نیست! اما آیا دولت می‌تواند تجدیدی خود در ماه خرداد را به مهر «قبول شهریور» گره بزند؟! پاسخ این پرسش را آقای نوبخت می‌دهد؛ «صفدر حسینی ذخیره نظام و امانتدار بزرگ است!» طولی نمی‌کشد که «ذخیره نظام و امانتدار بزرگ» بعد از 29 سال غذا خوردن با نی، به کاروان شهدا می‌پیوندد! حاج رجب محمدزاده با شهادت غریبانه‌اش بهترین پیام ممکن را صادر می‌کند! ملت پیام شهید جمهور را می‌گیرد! و خیلی زود «دوگانه مردان تکلیف» و «مدیران حقوق» شکل می‌گیرد! از میان دولتمردان، هیچ‌کس زیر تابوت مرد تکلیف دیده نمی‌شود! دولت با کیست؟! در کدام جناح است؟! و با عدالت چندچند است؟! آیا آن همه نامه نوشته شد که دست آخر برسیم به این نتیجه که مدیر شاسی‌بلند «ذخیره نظام» است؟! آخرین ساعات مرداد! اغتنم الفرص! دیشب سخنگوی دولت به «ملت شریف ایران» اظهار داشتند که دریافت‌ها غیرقانونی نبوده و کسی به قوه قضائیه معرفی نشده! دریافت‌ها غیرقانونی نبوده و تمام؟! خسته نباشید واقعا! این شد نتیجه آن همه نامه‌نگاری؟! از قضا این را ملت از قبل می‌دانست که عده‌ای من‌باب قطر شکم خود، حتی قانون هم برای خود وضع کرده‌اند! نیز اشاره کردند که از میان 1000 نفر، تنها 3 درصد آلوده به دریافتی‌ غیرمتعارف بوده‌اند! البته به این اشاره نکردند که همین 3 درصد هم توسط شخص خود ایشان «امانتدار بزرگ و ذخیره نظام» خوانده شدند! آیا با این وضع، امیدی هم به اجرای عدالت در دولت اعتدال هست؟! خرداد! تیر! مرداد! و اینک شهریور! اغتنم الفرص! آقای سخنگو دیشب باز هم بر قصور دستگاه‌های نظارتی صحه گذاشتند! اولا آیا این هم تقصیر قوه قضائیه است که سخنگوی دولت، با القاب و عناوین آنچنانی در مدح مدیر متخلف، اینچنین به الباقی مدیران متخلف گرا می‌دهد که نترسید! ما هوای‌تان را داریم؟! و آیا تلقی دیگری هم از این مداحی‌ها می‌توان داشت؟! ثانیا دستگاه نظارتی یعنی همین ما مطبوعات! ما که انصافا در این ماجرای فیش‌های نجومی سنگ تمام گذاشتیم، آقایان چگونه دستمزد ما را دادند؟! جز اینکه به بهانه پرداختن به این موضوع، متهم به اهانت به رئیس‌جمهور شدیم؟! و متهم به تندروی و افراط شدیم؟! طبق گفته دیشب جناب سخنگو، تنها 13 نفر در رابطه با موضوع دریافتی‌های نجومی، تحت عنوان استعفا یا عزل برکنار شدند! همین هم که در جلسه تودیع و معارفه شد «ذخیره و امانتدار»؟! آنوقت در اوج بی‌اخلاقی، ایشان مطبوعات را متهم به بی‌اخلاقی و تقطیع سخنان خود می‌کنند! نخیر آقای نوبخت! لطفا پای حرف خود بایستید! «صفدر حسینی ذخیره نظام و امانتدار بزرگ است»، نه تقطیع سخنرانی حضرتعالی که روح حاکم بر سخنان شما بود! نه شما «لااله‌الاالله» گفتید و نه ما، فقط «لااله» آن را کار کردیم! اهانت به رسانه‌هایی که ناظر بر رسالت مطبوعاتی خود، کجی‌ها را و کژی‌ها را به دولتمرد متذکر می‌شوند، اهانت به همه ارکان نظام است! آقایان دوست دارند همه روزنامه‌ها، یا روزنامه ایران باشند یا روزنامه اطلاعات! نخیر! ما مدیر مسؤول بی‌اطلاعات نیستیم که کیلومترها آن‌طرف‌تر از یک چیزهایی، 2 ساعت کشتی بگیریم، بلکه مفتخر شویم به بوسیدن دست فلان وزیر! بوسه ما بر دست خمینی است و بر دستخط خمینی است؛ «مملکت به خاطر این ریخت و پاش‌ها و اختلاس‌ها محتاج شده است. اگر نه، نفت ما کم است یا ذخایر و معادن نداریم؟ همه چیز داریم لیکن این مفت‌خوری‌ها، اختلاس‌ها و گشاده‌بازی‌هایی که به حساب مردم و از خزانه عمومی می‌شود، مملکت را بیچاره کرده است! اگر اینها نبود، احتیاج پیدا نمی‌کرد که از اینجا راه بیفتد برود آمریکا، در برابر میز آن مردک [رئیس‌جمهور آمریکا] گردن کج کند که مثلا به ما کمک کنید».

گروه سیاسی: حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای رهبر حکیم انقلاب اسلامی صبح دیروز (یکشنبه) در دیدار ائمه جماعات مساجد استان تهران، مساجد را پایگاه «اجتماع، مشورت، مقاومت، برنامه‌ریزی و حرکت اجتماعی و فرهنگی» خواندند و با اشاره به ضرورت تقویت ایمان دینی مردم به عنوان تکیه‌گاه اصلی انقلاب و نظام افزودند: برای تشخیص تکلیف در قبال مسائل جاری باید با نگاهی کلان و فرهنگی، روند کلی حرکت جامعه را تحلیل و جریان‌شناسی کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، رهبر انقلاب با یادآوری فلسفه تعیین روز جهانی مسجد افزودند: این روز اساساً انقلابی، با پافشاری و مطالبه جمهوری اسلامی و به علت آتش زدن مسجدالاقصی به دست صهیونیست‌ها و با هدف مقابله امت اسلام با رژیم صهیونیستی، در سازمان کنفرانس اسلامی تصویب شد و باید با همین نگاه آن را مورد توجه قرار داد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تشکیل مسجد را از ابتکارات اسلام برای شکل دادن به اجتماعات و ارتباطات مردم بر محور «ذکر، نماز و توجه به خداوند» خواندند و افزودند: در تاریخ اسلام، مسجد مرکزی برای مشورت، همکاری و تصمیم‌گیری در مسائل مهم اجتماعی، سیاسی و نظامی بوده است.
رهبر انقلاب از همین زاویه بر اهمیت مساله نماز تأکید و خاطرنشان کردند: نماز باید با کیفیت و توجه عمیق به خداوند متعال و به‌دور از آفاتی همچون غفلت و ریا باشد و نقش ائمه جماعات در تبیین و ترویج عملی و زبانی مساله نماز به عنوان حقیقتی جذاب و شوق‌انگیز بسیار مهم است.
ایشان مسجد را پایگاهی برای همه کارهای نیک دانستند و گفتند: مسجد باید پایگاه «انسان‌سازی، عمران دل و دنیا، مقابله با دشمن، بصیرت‌افزایی و زمینه‌سازی برای ایجاد تمدن اسلامی» باشد، بنابراین وظیفه امام جماعت علاوه بر اقامه نماز، «اقامه حق و عدل، تبیین دین و ابلاغ احکام دینی» است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای امام جماعت را «محور مسجد» خواندند و افزودند: امامت مسجد شغلی مهم و اساسی است و نباید با نگاهی حاشیه‌ای به این مأموریت مهم، در حق مسجد کم گذاشت، بلکه باید با «حضور منظم و با طمأنینه، ادای باکیفیت نماز، گفت‌وگو با مردم و تشکیل حلقه‌های معرفتی و پاسخ به سوالات جوانان»، حق مسجد را ادا کرد.
ایشان محوریت بخشیدن به مساجد را از جمله هنرهای بزرگ امام عظیم‌الشأن از همان روزهای اول انقلاب اسلامی برشمردند و افزودند: مسجد «پایگاه انواع فعالیت‌های اجتماعی» است و در تقویت فکری و ترغیب مردم به فعالیت‌های گوناگون اجتماعی نقش اساسی دارد. رهبر انقلاب مساجد را «هسته مقاومت» بویژه مقاومت فرهنگی برشمردند و خاطرنشان کردند: اگر حصار و خاکریز فرهنگی نباشد، همه چیز از دست می‌رود. ایشان تلاش پیچیده و متنوع دشمنان برای نفوذ فرهنگی را گسترده‌تر از اوایل انقلاب دانستند و افزودند: آماج این حرکت مستمر و چندلایه، ایمان دینی مردم است، یعنی همان عاملی که عامل اصلی پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل جمهوری اسلامی بوده است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای انقلاب اسلامی را زلزله‌ای شدید در ارکان نظام سلطه خواندند و افزودند: به برکت «اسلام انقلابی» و «انقلاب اسلامی» هدف اصلی زورگویان جهانی یعنی فرمانروایی بر منطقه ناکام مانده و آمریکا در منطقه غرب آسیا عملاً زمینگیر شده است. رهبر انقلاب خاطرنشان کردند: اگر ایمان و پایبندی ملت به اسلام نبود، ایران نیز همچون دیگران زیر چتر آمریکا و غیرآمریکا می‌رفت و به همین علت است که آنها با ایمان مردم، خصومتی عمیق و پایان‌ناپذیر دارند. ایشان جوانان را در هدف‌گذاری‌های دشمنان برای نفوذ فرهنگی و تضعیف ایمان و اعتقادات مردم، یک هدف اصلی دانستند اما افزودند: با وجود همه طرح‌های فریبنده، خیل عظیم جوانان مؤمن به عنوان یکی از معجزات بزرگ انقلاب، نسل جوان امروز را پیشتازتر از جوانان اول انقلاب قرار داده است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نقش مساجد را در افزایش مقاومت و تحکیم هنرمندانه حصار فرهنگی، مهم ارزیابی کردند و افزودند: مسجد پایگاه بزرگ بسیج و حرکت فرهنگی است.
ایشان ائمه جماعات را به استفاده هر چه بیشتر از شیوه‌های صحیح کار در مساجد توصیه و به عنوان یک مثال خاطرنشان کردند: جلسات رودررو با مردم از دیگر شیوه‌های تبلیغاتی در رسانه‌های مختلف، مؤثرتر است. رهبر انقلاب در تبیین نکته‌ای مهم، «فرهنگ و بصیرت فرهنگی» را مبنای کار حقیقی سیاسی خواندند و تأکید کردند: سیاست در معنای واقعی، طرفداری از این یا آن شخص نیست، بلکه به معنای برخورداری از نگاه کلان و توان تحلیل حرکت عمومی جامعه است. رهبر انقلاب افزودند: در نگاه سیاسی حقیقی، باید با بررسی حرکت عمومی جامعه، پاسخ چند سوال اساسی روشن شود؛ سبک زندگی جاری ما را به کدام سمت و سو می‌کشاند و آیا در حال حرکت به سمت عدالت اجتماعی، استقلال واقعی و شکل‌دهی تمدن اسلامی هستیم یا به سمت وابستگی به آمریکا و تأثیرپذیری از بافته‌ها و یافته‌های غربی حرکت می‌کنیم؟ ایشان افزودند: البته در خلال این نگاه کلان و جریان‌شناسی واقعی، تکلیف مسائل جاری و موضع‌گیری انسان در قبال اشخاص، احزاب و گروه‌ها نیز مشخص می‌شود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ذکر مثالی در تبیین اهمیت داشتن نگاه و تحلیل کلان گفتند: در اوایل فتنه به یکی از سران فتنه گفتم شما در ظاهر با نظام هستید و به گفته خودتان در حال اعتراض انتخاباتی هستید اما بدانید که مدیریت این جریان به دست بیگانگان می‌افتد و آنها با استفاده از کار شما، اصل نظام را هدف می‌گیرند. رهبر انقلاب افزودند: آنها- البته اگر با نگاه خوشبینانه به ماجرا بنگریم- حرف اینجانب را نفهمیدند و وارد شدند و همه دیدند چگونه انتخابات، بهانه‌ای برای حمله و نفی اصل نظام شد. ایشان خاطرنشان کردند: برخی می‌گویند یک حرفی آن موقع زده شده، بگذریم اما باید توجه داشت که اگر در طرفداری از کسی حرفی زده می‌شود که مخالف سخنان و مواضع او است، آن شخص باید اعلام مخالفت کند وگرنه به حساب او گذاشته می‌شود.
رهبر انقلاب اسلامی سخنان خود را در جمع ائمه جماعات استان تهران با بیان چند نکته دیگر ادامه دادند. «اقامه نماز جماعت در هر 3 وقت نماز» و «باز بودن مساجد برای مراجعه مردم و خواندن نماز در طول روز» از جمله این نکات بود.
ایشان با انتقاد از دیدگاهی که پیشنمازی مساجد را فقط در خواندن نماز خلاصه می‌کند، افزودند: این نگاه جفاآمیز در واقع همان نگاه سکولار است که دین را در عمل شخصی منحصر می‌کند و از ورود به مسائل اجتماعی- سیاسی باز می‌دارد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در همین زمینه خاطرنشان کردند: «اسلام سکولار و محصور در عبادات چه فردی و چه دسته‌جمعی» حتی اگر طرفداران فراوانی داشته باشد، مورد خصومت سلطه‌گران نیست، آنچه زورگویان جهانی با آن دشمنی دارند، «اسلام مقتدر» است که نظام
سیاسی- اجتماعی تشکیل می‌دهد و ملت‌ها را به سمت سعادت حقیقی دنیا و آخرت هدایت می‌کند. «توجه خاص به جوانان و قائل بودن جایگاهی خاص برای نسل جوان» نکته دیگری بود که رهبر انقلاب به ائمه جماعات توصیه کردند. ایشان افزودند: دل جوانان را با ایجاد جاذبه صحیح یعنی «سخن و اقدام آمیخته با معنویت و عرفان واقعی» جذب مساجد کنید تا کشور و جامعه از برکات فراوان حضور نسل جوان در مساجد بهره‌مند شود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین تدوین سرگذشت مساجد را در قالب‌های گوناگون نظیر کتاب، عکس یا نماهنگ، برای آگاهی جوانان امروز و فردا مهم خواندند. رهبر انقلاب در پایان سخنان‌شان تأکید کردند: با وجود همه دشمنی‌های گسترده، آشکار، پنهان و پیچیده قدرت‌های ظالم و زورگو، کلمه طیبه جمهوری اسلامی روز به روز در حال استحکام و اقتدار بیشتر است و به برکت ایمان و اتحاد مردم این توطئه‌ها همچنان بی‌نتیجه خواهد ماند. پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین حاج علی‌‌اکبری، رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد در گزارشی با گرامیداشت روز جهانی مسجد، گفت: مسجد زمینه‌ساز ارتقای بصیرت مردم و مرکز تربیت مجاهدان و مومنانی در تراز انقلاب اسلامی است. آقای حاج علی‌اکبری با بیان اینکه بیش از ۹۷ درصد شهدای کشور از پرورش‌یافتگان مساجد هستند، خاطرنشان کرد: «تعیین چشم‌انداز»، «فرهنگ‌سازی»، «همکاری ائمه جماعات»، «تشکیل جبهه مشترک و متحد برای گفتمان‌سازی»، «استفاده از ظرفیت نخبگان و جوانان»، «اداره مسجد با مشارکت مردم» و «استفاده از ظرفیت مسجد برای ساخت جامعه مؤمن» از مهم‌ترین اهداف و برنامه‌های
مساجد است.

مرتضی اسماعیل‌دوست: برزو نیک‌نژاد با سابقه ساخت آثاری پرمخاطب در تلویزیون و پشتوانه فیلمی قابل توجه در سینما با نام «ناخواسته»، حالا با اکران فیلم «زاپاس» به رکوردهای جالبی در گیشه دست یافته و با فروشی بیش از 4 میلیارد تومان حتی از فیلمی پرهیاهو چون «دراکولا» هم پیش افتاده است. با این وجود کارگردان فیلم «زاپاس» می‌گوید ترجیح می‌دهد فعلا فیلمی در سینما نسازد! با برزو نیک‌نژاد که برخلاف برخی فیلمسازان از گفت‌وگو با رسانه‌ها گریزان نیست و واهمه‌ای هم از شنیدن نقد ندارد، گپ و گفتی صورت دادم که در ادامه می‌آید.
***
 آقای نیک‌نژاد! شما با وجودی که از سینما آغاز کردید اما با کارگردانی آثار تلویزیونی شناخته شدید. اصولا تمایزی میان فعالیت در مدیوم سینما با تلویزیون به لحاظ نوع نگاه قائل هستید؟
به طور کلی برای من به‌عنوان فیلمساز تفاوتی میان کار کردن در سینما و تلویزیون وجود ندارد. همانطور که عنوان کردید من از سینما شروع کردم اما عدم اکران فیلم اولم باعث ایجاد شرایط متفاوتی شد. دنبال مقصر هم نیستم اما به هر حال فضا برایم متفاوت شد و مردم مرا با سریال‌هایی چون «دردسرهای عظیم» می‌شناسند. به نظرم فرق چندانی بین سینما و تلویزیون درباره حرف‌هایی که می‌خواهم بزنم وجود ندارد و مساله مهم برایم مخاطب است. البته در فرم و لحن بیان و ساختار میان سینما و تلویزیون به طور حتم تفاوت‌هایی وجود دارد. با این وجود الان شرایطی برایم رقم خورده که فعلا نمی‌خواهم فیلم بسازم.
 این دلیل قاطعانه برای فیلم نساختن در سینما از کجا نشأت گرفته است؟ با توجه به اینکه نحوه برخورد مخاطبان و منتقدان با فیلم «زاپاس» نسبتا مناسب بود!
تمام حرف‌هایی که در این مدت زده شد باعث شد به این نتیجه برسم که امسال فیلمی نسازم. الان 2 فیلمنامه آماده سینمایی برای کار دارم و حتی شرایط فیلمسازی هم وجود دارد اما فعلا دوست ندارم در سینما کار کنم. البته من از سینما شروع کردم و حتما هم در آینده فیلم سینمایی خواهم ساخت اما امسال چنین برنامه‌ای ندارم. فیلمسازی در سینما برای من اصلا کار ساده‌ای نیست و با تمام وجود از هنگام جذب سرمایه تا ساخت فیلم تلاش می‌کنم اما برخی منتقدان هنوز فیلم را ندیده درباره‌اش نظر می‌دهند. من مشکلی با نقد ندارم اما اول باید با حوصله فیلم را ببینیم تا بتوانیم با هم صحبت کنیم. درباره «زاپاس» می‌توان ساعت‌ها حرف زد اما چگونه منتقدی درباره شیوه فیلمسازی من نظر می‌دهد که هنوز «ناخواسته» را ندیده است؟! این مشکل من است که آن منتقد فیلم را ندیده است؟ حالا اکران نشده است به من چه ربطی دارد؟ من که به جایی وصل نیستم! من تنها به دل مردم وصل هستم.
 برخی‌ به دلیل وجود بازیگران تلویزیونی، فیلم «زاپاس» را یک اثر سینمایی در نظر نمی‌گیرند! در صورتی که برخی از قاب‌های این فیلم در سینما کاربرد می‌یابد.
فیلم «زاپاس» صددرصد سینمایی است. اصلا من با این عنوان «بازیگر تلویزیونی» و از این دسته تقسیم‌بندی‌ها کاملا مخالفم. برای من همیشه مخاطب مهم بوده و کاری به برخی مسائل ندارم. من فیلمی کمدی می‌سازم اما در جشنواره فجر چندان مورد توجه برخی منتقدان قرار نمی‌گیرد، چون اصولا سینمای کمدی را جدی نمی‌گیرند!
 در صورتی که سینمای کمدی خیلی هم جدی است!
بله! از همه ژانرها هم جدی‌تر است و کار کردن در آن خیلی سخت است. جدا از اینکه من هم می‌توانم فیلم تلخ و عبوس بسازم و طبق نظر برخی‌ها جزو هنرمندان قرار بگیرم! چون تا زمانی که فیلم کمدی برای مردم می‌سازیم به ما هنرمند نمی‌گویند. متاسفانه در سینما بویژه سینمای کمدی همه می‌خواهند نظر بدهند. یک بار بیاییم درباره سینمای کمدی به شکلی کارشناسانه حرف بزنیم. من با تحقیقات کامل به این ژانر ورود کردم و سابقه‌ام نشان‌دهنده اهمیت دادنم به سینمای کمدی است. پرانتزی در اینجا باز کنم درباره فیلمی کمدی که نوشته بودم و 5 سال پیش خیلی پرفروش شده بود و متاسفانه برخورد مناسبی با آن نشد.
 درباره فیلم «پیتزا مخلوط» صحبت می‌کنید که به هیچ‌وجه کمدی درستی ندارد!
نمی‌خواهم این فیلم را جزو شناسنامه کاری خودم محسوب کنم اما جزو پرفروش‌ترین آثار آن سال سینما بود و نشان می‌دهد من یک دفعه وارد سینمای کمدی نشده‌ام و عقبه‌ای دارم. در تلویزیون سریال «دودکش» را نوشتم که ادبیات دیالوگ‌نویسی را تغییر داد و احتمالا کار خوبی بود که دومین سری آن را هم ساختند. سریال «دردسرهای عظیم» هم به سری دوم رسید و این نشان‌دهنده موفقیت کار بود، اگرنه من که تقاضایی به مسؤولان تلویزیونی برای ساختش نداده بودم. پس 52 قسمت «دردسرهای عظیم1 و 2» و 26 قسمت نگارش سریال «دودکش» و سریال «روزهای بد، به ‌در» نشان می‌دهد من سابقه لازم برای فعالیت در ژانر کمدی را دارم.
 پس ژانر کمدی مساله شما در سینما بوده و حتی در آثار ملودرام هم رگه‌هایی از فضای کمیک را لحاظ کرده‌اید.
همینطور است. اصلا اگر برگردیم به فیلم «ناخواسته» هم شما می‌توانید این نشانه‌های طنازانه را بیابید. کمدی در جهان زبانی برای انتقاد است. شما می‌دانید که در سینمای جهان چه فیلم‌هایی با نگاهی کاملا نقادانه ساخته می‌شود و خیلی هم مورد اهمیت قرار می‌گیرد. من در میان مردم زندگی می‌کنم و می‌خواهم با زبان سینما حرف آنها را بزنم. من مانند برخی‌ هیچ وقت خودم را جزو خواص به حساب نمی‌آورم و جزئی از مردم هستم. این موج با مردم بودن مرا به سمت سینمای کمدی برد.
 یکی از عوامل جدی نگرفتن سینمای کمدی به خود فیلمسازان برمی‌گردد که انواع لودگی‌های سطحی را در بسته‌بندی‌های سینمای کمدی به مردم ارائه می‌دهند! آثاری که در دهه گذشته چنان اشباع شده بود که چند سالی به طور کلی از رونق افتاد.
بستگی به نوع نگاه سینماگر دارد. ما فیلم‌های خوب کمدی هم داشته‌ایم و نمی‌توان به طور کلی قضاوت کرد. ببینید! فیلم‌های ضعیف دست‌شان رو می‌شود و وجود رسانه‌هایی که بخوبی می‌توانند آثار مناسب را از فیلم‌های به‌اصطلاح سخیف مشخص کنند به شناخت مخاطب کمک می‌کند. همانطور که من توفیق فیلم «زاپاس» را به دلیل حمایت‌های انجام شده از سوی رسانه‌های مختلف می‌دانم، نتیجه شکست آثار سطحی را نیز در فعالیت‌های روزنامه‌نگاران با دانش می‌یابم.
 پس برخلاف برخی هنرمندان به تاثیر رسانه‌ها و وجود منتقدان آگاه اعتقاد دارید؟
صددرصد همین طور است. رسانه‌ها جزئی از مخاطبان سینما هستند و ما هم جزئی از مخاطبان رسانه‌ها هستیم و این ارتباطی دوطرفه است. در جشنواره سال گذشته اکران فیلم «زاپاس» در برج میلاد به دلیل نقص فنی سالن نامناسب بود و من همان شب از مخاطبان عذرخواهی کردم. اگر ما اکران موفقی داشتیم مطمئن باشید که در حد یکی- دو میلیارد بیشتر از حالا فیلم «زاپاس» فروش می‌رفت. چون رسانه‌ها از همان جا می‌توانستند فیلم را به شکلی کامل برای مخاطب شناسایی کنند. حقیقتش ما در 10 روز اول اکران با وجود تبلیغات مختلف فروش چندان خوبی نداشتیم و بعد از آن بود که یک دفعه فروش بالایی رخ داد که باعث شد سالن‌های ما را هم زیاد کنند. این اتفاقات به نظرم ریشه در همین اطلاع‌رسانی سایت‌ها و رسانه‌ها دارد، چرا که برای من مهم است که چرخه سینما گردش مالی داشته باشد و فروش فیلم من هم جزئی از همین موقعیت مناسب باشد.
 بسیاری از آثار شاخص سینمای جهان از آثار باستن کیتون و چارلی چاپلین تا فیلم‌های بیلی وایلدر و برخی آثار هاوارد هاکس در ژانر کمدی ساخته شدند. اما تعداد آثار ارزنده کمدی در طول تاریخ سینمای ما بسیار اندک است. آیا سینمای ایران فاقد زمینه رسیدن به شاخصه‌های سینمای کمدی است؟
شما فیلم‌های مهم را مثال می‌زنید در حالی که در سینمای ایران اصلا سینمای کمدی را تحویل نمی‌گیرند. مگر چقدر از این نوع سینما حمایت کردیم که می‌خواهیم آثار مهمی هم در آن ساخته شود؟! در سینمای ایران آثار میلیاردی با حمایت‌های بالا ساخته می‌شود و اصلا هم برای سازندگانش مهم نیست فیلم می‌تواند فروش داشته باشد یا نه؟ البته همه نوع فیلمی باید ساخته شود اما باید دغدغه فروش و مخاطب هم باشد که تنها عده محدودی این دغدغه را دارند. الان برخی‌ها پُز روشنفکری می‌دهند که من فیلم خودم را می‌سازم! من هم فیلم خودم را در «زاپاس» ساختم و پای اثرم هستم.
 یعنی سینمای شخصی خود را با نگاه مردمی نزدیک می‌دانید!
بله! همین طور است. حرفی که من می‌خواهم بزنم باید به گوش مردم برسد اگرنه فیلم که نباید تنها در اکران خصوصی نشان داده شود! من فیلم «ناخواسته» را هم برای تماشاگر عام ساختم. بیاییم بنشینیم درباره این فیلم حرف بزنیم که چه مختصاتی داشته و حتی معیارهای فروش را هم داشته است.
 اتفاقا فیلم «ناخواسته» یکی از بهترین آثار اخلاقی و دینی سینمای ایران است که برخلاف خیلی از ساخته‌های دیگر با زبان سینما حرفش را می‌زند. واقعا دلیل عدم اکران این فیلم چه بوده است؟
فیلم «ناخواسته» کاملا قصه‌گو و برای مخاطب عام هم مناسب است. اما دلیل خاصی برای عدم اکران فیلم وجود ندارد. نمی‌دانم شاید از نظر برخی‌ها این فیلم لایق اکران عمومی نیست! «ناخواسته» فیلمی عاشقانه است که نقش شخصیت روحانی در آن برجسته است مانند فیلم «بینوایان» که شخصیت کشیش در آن بسیار مهم است.
 در واقع انتخاب شخصیت روحانی در فیلمی جاده‌ای در راستای تغییر نگاه مسافر گمگشته فیلم بوده است!
بارک‌الله. هدف من از این نوع انتخاب در فیلم همین بوده است. جدا از داستان و ساختارش بازی‌های درخشانی از مهتاب کرامتی، الناز حبیبی و مهرداد صدیقیان می‌بینیم که جزو بهترین بازی‌هایشان بوده است. برخی پلان‌هایی که با مسعود سلامی به‌عنوان فیلمبردار گرفتیم اصلا با ابزارهای سینمای ایران به سختی شدنی بوده است.
 انگار برای اولین فیلم‌تان برنامه ویژه‌ای در اجرا در نظر گرفتید. از قاب‌های حساب شده و در خدمت فیلم گرفته تا نوع روایت و ساختاربخشی با اثری کاملا همراه با طمأنینه و دقت در کارگردانی مواجهیم اما در «زاپاس» انگار آن حساسیت‌ها دیگر وجود نداشته است!
ببینید! بیایید «زاپاس» را هم به لحاظ ساختاری تحلیل کنیم. در این فیلم هم موارد متعددی از ظرافت‌های کارگردانی را خواهیم دید. عمق و حرکت پلان‌ها، میزانسن‌ها، اندازه نماها و نوع قاب‌ها کاملا در خدمت داستان قرار دارد اما وقتی شما با فیلمی مواجهید که تعداد زیادی بازیگر دارد و در آن باید روح زندگی جریان داشته باشد، دیگر شرایط و فرم کار تفاوت می‌یابد. در ساخت سریال‌ها زمان و شرایط لازم فراهم نمی‌شود اما در 2 فیلم سینمایی که ساختم همه تلاش و دقت خود را برای ساخت اثری استاندارد به کار بردم. قبل از شروع فیلمبرداری، استوری‌بورد من آماده است و عین همان را می‌گیریم. تفاوت میان 2 فیلم «ناخواسته» و «زاپاس» به دلیل فرم متفاوتی است که آنها دارند اگرنه من برای هر کدام زحمت کشیدم. در «ناخواسته» به دلیل جاده‌ای بودن اثر اندازه قاب‌ها فرق دارد و کشیده است. فرم اسکوپ دارد و بازیگران در سکون بسر می‌برند.
 من با توجه به همین تفاوت‌های ساختاری به ظرافت نهفته در پلان‌های «ناخواسته» نسبت به بی‌هویتی برخی از قاب‌های «زاپاس» اشاره کردم!
در «زاپاس» برخی قاب‌ها شخصی است و برخی کادرها مربوط به یک جمع خانوادگی است. نوع قاب‌ها در برخی موارد مربوط به ناشناس بودن شخصیت‌هاست. تمام قاب‌ها و میزانسن‌ها به دنبال نزدیکی به کاراکترها است و دیگر در آن فیلمبرداری و نورپردازی و کارگردانی دیده نمی‌شود. کلا همه تلاش ما این بود که چیزی دیده نشود. حتی برخلاف عزیزانی که اشاره به تلویزیونی بودن «زاپاس» می‌کنند، اتفاقا تلاش ما این بود بازی چهره‌های تلویزیونی به شکلی متفاوت دربیاید و دیده نشود، برای همین بازی جواد عزتی و الناز حبیبی این فیلم کاملا با «دردسرهای عظیم» متفاوت است.
 بسیاری از فیلم‌های کمدی ایرانی به دلیل نداشتن فیلمنامه و دستور زبان سینما کاملا بر پایه بداهه‌پردازی‌ها و شکل بازی چهره‌های طناز به اجرا درمی‌آیند! و همین باعث جایگاه نازل سینمای کمدی در کشور شده است.
همین طور است. پس از «زاپاس» تا به حال 6 فیلمنامه کمدی به من پیشنهاد شده است که برخی از آنها چنان بود که کلا قید فیلمسازی در سینما را زدم. اگر به من بگویید قصه آنها را تعریف کن، باید بگویم فلان بازیگر این کار را کرد و آن کار را نکرد! یعنی قصه‌ای وجود نداشت و همه چیز متکی به حضور بازیگر بود. البته 2 تا از فیلمنامه‌هایی که خواندم خوب بود اما شرایط ساخت آنها ایجاد نشد.
 چگونه توانستید میان خرده‌روایت‌های مختلفی که در «زاپاس» وجود دارد به یک وحدت ساختاری دست یابید؟
آدم‌ها در «زاپاس» به شکل دوتایی قصه دارند. انواع داستان‌ها و عشق‌ها را می‌توان در آنها یافت. نسلی هم وجود دارد که نمی‌داند کدام‌یک از راه‌ها درست است! برای همین راوی قصه ما یک پسربچه است. قصه کاراکترهای فیلم به شکلی یکپارچه به هم متصل شده است که انجامش کار سختی است و من دوست داشتم منتقدان آن را ببینند. فیلم «زاپاس» براساس هندسه‌ای کار شده که امکان دارد شما با شکل آن هم‌سلیقه نباشید اما وجود دارد. اتفاقا سادگی این فیلم برای ما خیلی سخت بود. از طرفی صداقتی که این فیلم و کاراکترهایش دارند، خیلی مهم است.
 جدا از سطح کیفی می‌توان گفت «زاپاس» اثری است که برخلاف خیلی از فیلم‌های دیگر نگاه سخیفی ندارد و برای تماشای خانواده‌ها مناسب است.
من در این فیلم درباره صیانت از خانواده حرف می‌زنم، از این نظر نباید با نگاهی سخیف برخورد کنم. در این فیلم به نقش خانواده‌ها می‌پردازیم و نباید در آن شوخی‌های غیرخانوادگی می‌کردیم! اتفاقا یکی از دلایلی که گفتند این فیلم تلویزیونی است، همین مساله است که نخواستم از خط قرمزهای اخلاقی عبور کنم؛ در حالی که بستر این کار خیلی فراهم بود. اگر هم در «زاپاس» شوخی می‌کنم از جنس زن و شوهری و در لفافه است، همان‌طور که در زندگی‌های ما هم وجود دارد. مردم هم در سینما به این نوع شوخی‌ها می‌خندند اما با حرمت می‌خندند. دغدغه من چه در سینما و چه تلویزیون، عشق و خانواده است و اینکه بگویم در کنار هم باشیم. من به دنبال ساخت فیلمی بودم که بچه‌ای پس از تماشای فیلم دست پدرش را محکم‌تر بگیرد. اینها را من دیدم که می‌گویم. من اصلا گواهینامه رانندگی ندارم از این رو سوار اتوبوس می‌شوم و زن و شوهرهایی را می‌بینم مسیری طولانی را در کنار هم هستند و حرفی به هم نمی‌زنند! در سینما هم دیده‌ام پیش از شروع فیلم هیچ ارتباطی میان همسران نیست و بعد از تماشای فیلم «زاپاس» حالشان عوض می‌شود. مگر من چه چیزی می‌خواهم با فیلم‌هایم بالاتر از این مساله صورت دهم؟!
 انتخاب داستانی که در بستر فوتبال رخ می‌دهد، نمایه‌ای از بایدها و نبایدهای قواعد زندگی است؟
انتخاب فوتبال بهانه‌ای برای داستان ما است. من همه چیز و از جمله فوتبال را تشبیه به زندگی کرده‌ام و این جمله فیلم است که «فوتبال هم عین زندگی است.» امیر جعفری می‌گوید همان خطی که دور زمین است، در کنار دروازه هم وجود دارد اما اگر از آنجا رد شود، اوت است و اگر از محدوده دروازه رد شود، گل محسوب می‌شود! زندگی هم همین طور است. ما از جذابیت‌های فوتبال برای نمایش زندگی استفاده کردیم.
  خودتان هم فوتبالی هستید؟
بله! بالاخره خیلی از ایرانی‌ها پرسپولیسی هستند و البته بقیه هم عزیزان ما هستند! من هم از بچگی به فوتبال علاقه داشتم.

گروه اقتصادی: 2 ماه پس از دستور حسن روحانی به معاون اول خود برای برخورد قاطع با حقوق‌های نجومی و عزل مدیران متخلف، سخنگوی دولت اعلام کرد که حقوق‌های نجومی، غیرقانونی نبوده است! به گزارش «وطن ‌امروز»، محمدباقر نوبخت بعد از حمایت همه‌جانبه از صفدر حسینی، حالا از کل مدیران نجومی حمایت می‌کند. صفدر حسینی، رئیس سابق صندوق توسعه ملی به علت دریافت حقوق نجومی استعفا کرد اما سخنگوی دولت وی را ذخیره نظام و امانتدار خواند. نوبخت این‌بار از کل مدیران نجومی تلویحا حمایت کرده تا دستورات و تبلیغات رسانه‌ای رئیس‌جمهور و معاون اول رئیس‌جمهور و وزرا بعد از 64 روز همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد. محمدباقر نوبخت که به منظور تشریح عملکرد دولت در آستانه هفته دولت در یک برنامه تلویزیونی سخن می‌گفت در رابطه با نظام‌های پرداخت و همچنین ماجرای فیش‌های حقوقی توضیحاتی ارائه کرد. وی با اشاره به برخی اعداد و ارقام مبنی بر اینکه ۱۰۰۰ نفر شناسایی شدند که حقوق غیرمتعارف دریافت می‌کرده‌اند، گفت: این تعداد کاملا غلط است چرا که ۱۰۰۰ نفر مورد بررسی قرار گرفتند که از این تعداد فقط ۳ درصد حقوق نامتعارف داشتند نه اینکه تمام آنها حقوق‌های خارج از عرف دریافت کنند. نوبخت با بیان اینکه افرادی که حقوق نامتعارف داشتند عمدتا مربوط به بنگاه‌های اقتصادی بودند و با مجوز ماده ۱۷ قانون مدیریت خدمات کشوری به این کار مبادرت می‌کردند، تاکید کرد: این در حالی است که به گفته دستگاه‌های نظارتی هیچ‌یک از این افراد به قوه‌قضائیه نمی‌روند چرا که حقوق‌ها با اینکه غیرمتعارف بود اما براساس قانون پرداخت می‌شد. وی با اشاره به اقداماتی که دولت در رابطه با فیش‌های حقوقی انجام داد، عنوان کرد: بلافاصله بررسی‌های لازم را انجام داده و متوجه شدیم مصوبات خاصی وجود دارد که امکان افزایش حقوق و ایجاد چنین پرداخت‌هایی را فراهم آورده است. نوبخت در پاسخ به این سوال که آیا دولت تا پیش از رسانه‌ای شدن این حقوق‌ها نسبت به آن آگاه نبود، گفت: قطعا اگر زودتر آگاهی حاصل می‌شد زودتر هم اقدام می‌کردیم. وی این را هم گفت که ۱۳ نفر در رابطه با فیش‌های حقوقی تحت عنوان استعفا یا عزل برکنار شدند و بلافاصله شورای حقوق و دستمزد مصوباتی را گذراند که براساس آن در حال حاضر هیچ‌یک از افراد سیاسی و تحت هیچ شرایطی حقوق بیش از ۱۰ میلیون تومان دریافت نمی‌کنند حتی برای بنگاه‌های اقتصادی هم حقوق‌ها نمی‌تواند بیش از ۱۸ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان باشد. نوبخت با بیان اینکه ما از همان ابتدا خودمان تاکید داشتیم که نظام پرداخت‌ موجود عادلانه نیست، گفت: باید اشاره کرد که از ۲۴۴ هزار میلیارد تومان منابع عمومی دولت حدود ۱۹۷ هزار میلیارد تومان بابت حقوق و هزینه‌های جاری خرج می‌شود، بنابراین با توجه به اینکه رقم هنگفتی پرداخت می‌کنیم باید روال به‌گونه‌ای باشد که رضایت کارکنان را نیز جلب کند. وی افزود: برای سال جاری و در 4 ماهه اول حدود ۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برای ترمیم حقوق‌ها پرداخته‌ایم اما باید دید که در این رابطه تا چه اندازه رضایتمندی ایجاد شده است.
وعده‌ها چه شد؟
اظهارات نوبخت در حالی است که رویه مسؤولان تا چند هفته گذشته کاملا با الان متفاوت بود. به گزارش «وطن ‌امروز» 23 خردادماه امسال بود که رئیس‌جمهور در نامه‌ای به ظاهر مهم و فوری، از اسحاق جهانگیری خواست در اسرع وقت همه موارد تخلف و هرگونه سوءاستفاده درباره حقوق و پاداش‌های پرداختی به مدیران در دستگاه‌های اجرایی را شناسایی کند تا وجوهی که به ناحق پرداخت شده به بیت‌المال بازگردد و مدیران متخلف عزل شوند. جهانگیری نیز در اقدامی بروکراتیک و  به رسم «کاغذبازی و حفظ ظاهر» از دستگاه‌های دولتی خواست موارد نامتعارف را برای برخورد قانونی شناسایی و معرفی کنند.  با گذشت یک ماه و چندهفته از این دستورها، به جز برکناری و استعفای چند مدیر ارشد بانکی و اعضای هیات عامل صندوق توسعه ملی، اتفاق خاص دیگری نیفتاده است و به‌رغم انتظار مردم برای برخورد با حقوق‌های نامتعارف از جمله در مجموعه‌های نفتی، این موضوع مشمول مرور زمان شده است. البته این برخوردها و برکناری‌ها نیز حاصل تاکیدها و پیگیری‌ها و هشدارهای مقام معظم رهبری بود، چراکه ایشان مطالبه بحق مردم را بارها و بارها در دیدار با دولتمردان و اقشار جامعه تکرار کردند و خواستار جدیت دولت در برخورد با تخلفات شدند. مقام معظم رهبری همچنین در دیدار با هیات دولت تاکید کرده بودند: «این موضوع (برخورد با حقوق‌های نامتعارف و برکناری مدیران متخلف) نباید شامل مرور زمان شود، بلکه باید حتماً به صورت جدی پیگیری و نتیجه آن به اطلاع مردم رسانده شود».
داستان ذخایر نظام نوبخت
سخنگوی دولت در برنامه تلویزیونی همه مدیرانی که استعفا کردند را ذخایر نظام نام برد تا دفاع جانانه خود را کامل کرده باشد. وی در حالی همه مدیران مستعفی را ذخایر نظام می‌نامد که در بین آنها افرادی مانند رستگار، مدیرعامل پیشین بانک ملت هم هستند؛ کسی که به علت تخلفات زیاد در بازداشت به سر می‌برد. مجری برنامه از نوبخت پرسید: «یکی از نقدهایی که به شما وارد کردند این است که از یکی از آقایان که فیش‌های حقوقی نامتعارف داشته دفاع کرده و گفته‌اید از ذخایر انقلاب هستند» که نوبخت پاسخ داد: این را کی گفتم؟ کجا گفتم؟ چطور گفتم؟ در یک روز تودیع و معارفه که نیم ساعت صحبت می‌شود شما یک کلمه از یک صحبت نیم ساعته و آن منتقدی که کارش فقط این است بگردد ببیند کجا یک ضعفی وجود دارد و فردا در روزنامه‌اش بزند، در آنجا توضیح داده شد که منابع ما در کشور شامل 2 بخش منابع ارزی و ذخایر انسانی است. وی افزود: همه مدیران‌مان ذخایر این نظام هستند و سال‌ها زحمت کشیده‌اند، ما باید از تمام ذخایرمان حفاظت کنیم، تمام مدیران‌مان، چه مدیرانی که استعفا داده‌اند و چه کسانی که الان دارند زحمت می‌کشند همگی ذخایر نظام هستند.
 

گروه بین‌الملل: شهر غازی‌عینتاپ (قازان‌تپه) واقع در جنوب‌شرقی ترکیه، همجوار با سوریه، شنبه‌شب شاهد انفجاری در یک مراسم عروسی بود. در اثر این انفجار 50  نفر کشته و حدود ۱۰۰ تن زخمی شده‌اند. مقامات پلیس ترکیه گفته‌اند انفجار احتمالا از نوع انتحاری بوده است.
به گفته آنان، مهاجم مواد انفجاری را با خود به میان جشن عروسی که در خیابان در حال برگزاری بوده برده و آنجا خود را منفجر کرده است. حزب اپوزیسیون دموکراتیک خلق‌ها (HDP) که متعلق به کردهای این کشور است گفته این مراسم عروسی مربوط به یک خانواده کرد بوده و بیشتر قربانیان این انفجار کرد بوده‌اند. در میان قربانیان این حادثه چندین کودک وجود دارند. رجب طیب‌اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه این انفجار را حمله تروریستی دانسته و آن را محکوم کرده است. محمد شیمشک، معاون نخست‌وزیر ترکیه نیز انفجار غازی‌عینتاپ را انتحاری دانسته است. شبکه تلویزیونی NTV نیز از یک حمله انتحاری سخن گفته است.  رئیس‌جمهوری ترکیه گفته گروه داعش این حمله انتحاری را انجام داده است. هم‌مرز بودن محل انفجار با مناطقی از سوریه که تحت کنترل داعش است، این ظن را تقویت کرد، داعش نیز مسؤولیت این انفجار را برعهده گرفت. اندکی پس از وقوع انفجار، رادیوهای دولتی در ترکیه از پخش خبرهای مربوط به برخی گروه‌ها در این‌باره منع شدند. این دستورالعمل پیش‌تر نیز در حملات انتحاری صادر شده بود. خبرگزاری آناتولی علت صدور این بخشنامه از سوی اردوغان را «جلوگیری از تحریک مردم ترکیه توسط عاملان انفجار از طریق استفاده از حساسیت‌های قومی و مذهبی برای اهداف خود» عنوان کرد. براساس این دستورالعمل تفاوتی میان گروه «پ‌ک‌ک» که در ترکیه ممنوع‌ است با جبهه اسلامی تحت رهبری فتح‌الله گولن و نیز داعش وجود ندارد و پخش خبرهای همه این گروه‌ها ممنوع شده است. شهر غازی‌عینتاپ در جنوب‌شرقی ترکیه و در مرز سوریه واقع شده و یک و نیم میلیون نفر جمعیت دارد. در جنوب‌شرقی ترکیه گروه «پ‌ک‌ک» و نیز داعش مستقر هستند و تاکنون چندین حمله تروریستی در این منطقه انجام داده‌اند.  همچنین یگان‌های کرد مدافع خلق «YPG» نیز بخش‌هایی از مناطق مرزی سوریه با ترکیه را در اختیار دارند و یکی از مهم‌ترین متحدان نیروهای غربی در جنگ علیه داعش هستند. مرزهای جنوبی ترکیه در جوار سوریه و نیز مناطق شرقی این کشور، طی ماه‌های گذشته شاهد خشونت‌ها، بمب‌گذاری‌ها و درگیری‌های مرگباری بوده است که هم «پ‌ک‌ک‌» و هم داعش در آنها دست داشته‌اند. تنها 2 روز پیش از این، انفجارهایی در مناطق کردنشین، دست‌کم 13 کشته و بیش از 120 زخمی برجای گذاشت که نخست‌وزیر ترکیه، حزب کارگران کردستان ترکیه، «پ‌ک‌‌ک» را مسؤول آن انفجارها معرفی کرده بود.
ییلدریم: اجازه تجزیه سوریه را نمی‌دهیم
نخست‌وزیر ترکیه طی گفت‌وگو با یکی از روزنامه‌نگاران شاخص این کشور، چشم‌انداز جدید سیاست خارجی ترکیه درباره سوریه را مطرح کرد. بن علی ییلدریم هفته پیش در مصاحبه با «مصطفی کارالی اوغلو» از شبکه کارار گفت دولت آنکارا قصد دارد در 3 محور پیشنهاداتی را با تهران برای حل موضوع سوریه مطرح کند.
به گفته ییلدریم، از نظر آنکارا «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه می‌تواند بخشی از فرآیند انتقالی باشد اما نباید در آینده سوریه جایگاهی داشته باشد. این عقب‌نشینی بزرگی برای سیاست خارجی ترکیه پساکودتا محسوب می‌شود، چرا که پیش از آن آنکارا حتی آغاز مذاکرات صلح و فرآیند انتقالی را منوط به رفتن اسد کرده بود. نخست‌وزیر ترکیه در این گفت‌وگو بار دیگر بر اهمیت نقش ایران و روسیه در حل بحران سوریه تاکید کرد و گفت: «تلاش می‌کنیم با مشارکت ایران، کشورهای عربی خلیج (فارس)، آمریکا و روسیه به راه‌حلی برای بحران سوریه دست یابیم». او همچنین با تاکید بر حفظ تمامیت ارضی سوریه اعلام کرد «اجازه تجزیه سوریه را نمی‌دهیم.» اما در عین حال پیش شرطی گذاشت مبنی بر اینکه هیچ‌یک از قومیت‌ها یا مذاهب در نظام این کشور برتری نداشته باشند که مشخصا منظور او به اصالت علوی بشار اسد و بخشی از دولتمردان و نظامیان عالیرتبه بود. همچنین ییلدریم بدون هیچ اشاره‌ای به اینکه آیا ترکیه به درخواست روسیه مبنی بر بستن مرزهایش با سوریه به روی تروریست‌ها عمل خواهد کرد یا نه، وعده داد «در 6 ماه آینده در مساله سوریه فعال‌تر خواهیم شد.» بازگشت آوارگان سوری به این کشور نیز موضوع دیگری است که ییلدریم خواهان حل آن شده است.  او در عین حال با مطرح کردن مساله کردهای سوریه  و گفتن اینکه «نظام سوریه کم‌کم در حال پی بردن به خطر کردهاست» موضعی مشترک با حرف‌های اخیر مافوق خود در حزب عدالت و توسعه یعنی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه مطرح کرد. اردوغان اخیرا با هشدار به غرب درباره پیامدهای ارسال اسلحه به خاک سوریه و اینکه  نیمی از این سلاح‌ها به دست یگان‌های مدافع خلق کرد و نیمی دیگر به دست داعش افتاده است، دولت‌های اروپایی و آمریکا را فریبکار خواند اما بعد ناگهان اعلام کرد در صورت لزوم، ارتش این کشور برای هدف قرار دادن نیروهای کرد به شمال سوریه حمله می‌کند!
 

پوتین به اردوغان تسلیت گفت
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در پیامی ضمن ابراز تسلیت به رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در پی انفجار اخیر در مراسم  عروسی در شهر غازی عینتاپ ترکیه که 50 کشته برجای گذاشت، آمادگی خود را برای گسترش همکاری‌ها با ترکیه در راستای مقابله با تروریسم اعلام کرد. براساس اعلام سرویس مطبوعاتی کرملین، پوتین در این نامه با اشاره به انفجار تروریستی در مراسم عروسی در شهر غازی عینتاپ گفت: بار دیگر با این حادثه تروریستی مشاهده کردیم که تروریسم نه‌تنها قوانین جامعه متمدن را نمی‌شناسد بلکه حتی اصلی‌ترین اصول اخلاقی بشریت را زیر پا می‌گذارد.
 

مهدی جابری: درخواست 100 نماینده مجلس، بالاخره وزیر نفت را راهی خانه ملت کرد تا شاید درباره قراردادهای جدید نفتی پاسخ قانع‌کننده‌ای به پارلمانی‌ها بدهد، البته یکی از نمایندگان مجلس بعد از جلسه چند ساعته با زنگنه گفت: «قانع نشدیم و ابهامات همچنان باقی است». به گزارش «وطن امروز» پس از آنکه 60 نماینده مجلس با ارائه طرح 2فوریتی خواستار ابطال قراردادهای جدید نفتی شدند و 43 تن از نمایندگان نیز در نامه‌ای به علی لاریجانی بر ابطال این قراردادها تاکید کردند، دیروز صبح جلسه‌ای در بهارستان با حضور بیژن نامدار زنگنه برای بررسی ابعاد این قراردادها برگزار شد؛ جلسه‌ای که با رای نمایندگان و شاید برای حفظ آبروی وزارت نفت به شکل غیرعلنی برگزار شد. برخی نکات مطرح شده در این جلسه قابل توجه هستند؛ از جمله اینکه متن انگلیسی قراردادهای نفتی 131 صفحه است اما فقط 4 صفحه از آن به هیأت تطبیق مصوبات دولت با قوانین ارسال شده و تکلیف 127 صفحه دیگر در هاله‌ای از ابهام و تردید قرار دارد! از سوی دیگر طبق اعلام نمایندگان مجلس، هیأت مدیره شرکت ملی نفت نیز حاضر نشدند الگوی جدید قراردادهای نفتی را بپذیرند.
 11 بند از ایرادهای پانزده‌گانه اجرا نشده است
نکته قابل تامل دیگری که در جلسه غیرعلنی دیروز مطرح شد، این بود که وزارت نفت دولت یازدهم، 11 بند از ایرادهای پانزده‌گانه موجود  در قراردادهای جدید نفتی را اجرا و اصلاح نکرده است. در همین باره جواد کریمی‌قدوسی، نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی به فارس می‌گوید: در این جلسه وزیر نفت عنوان کرد 15 ایرادی که از دفتر مقام معظم رهبری درباره قراردادهای نفتی به وزارت نفت داده شده بود، برطرف شده است اما تعدادی از نمایندگان مستنداتی را آماده و توزیع کردند که براساس این مستندات، از 15 ایراد وارد شده به قراردادهای جدید نفتی از سوی نهاد رهبری، 2 بند به صورت کامل و 2 بند دیگر به صورت ناقص اجرا شده و 11 بند نیز اجرا نشده است. نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی البته اشاره‌ای هم به حمایت‌های علی لاریجانی از زنگنه دارد: «رئیس مجلس در این جلسه عنوان کرد در جلسه‌ای که پیش از این برگزار شده، ما گزارش را ارائه کرده‌ایم، 15 ایراد وارد شده مرتفع شده و ایرادی باقی نمانده است». وی با تاکید بر اینکه این اظهارات رئیس مجلس باید بررسی شود، می‌افزاید: ما در حال تحقیق و بررسی درباره جلسه‌ای هستیم که آقای لاریجانی می‌گوید ایرادات در آن جلسه برطرف شده است.
 نتیجه «تقریباً هیچ» جلسه غیرعلنی
هدایت‌الله خادمی، دیگر نماینده مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اینکه «جلسه غیرعلنی دیروز مجلس چه نتیجه‌ای در بر داشت؟» به تسنیم گفت: تقریباً هیچ! وزیر نفت صحبت‌هایی را مطرح کرد و نمایندگانی این صحبت‌ها را تایید کردند و پاسخی هم به منتقدان داده نشد، رأی‌گیری هم انجام نشد و جلسه تمام شد. وی افزود: به نظر می‌رسد به‌گونه‌ای این جلسه برنامه‌ریزی شده بود که آقای وزیر بیاید و حرف‌های خود را یکطرفه درباره لزوم جذب سرمایه و اینکه ایرادات برطرف شده و ما باید هرچه زودتر میادین را توسعه دهیم بگوید، نمایندگان نیز بدون آنکه الگو و مدلی در دست داشته باشند، با شنیدن این حرف‌ها بگویند خب! این حرف‌ها که درست است، می‌گویند ایرادات برطرف شده و ما نیاز داریم میادین‌مان توسعه یابد، پس همه چیز خوب است. عضو کمیسیون انرژی مجلس دهم تصریح کرد: چهارشنبه گذشته که در هیات تطبیق مجلس بودیم، آنها هم عجله داشتند زودتر مدل قراردادی را تایید کنند، امروز هم با عجله همه چیز بیان شد که بگویند در مجلس هم مساله قراردادها را مطرح کرده‌ایم، برخی نمایندگان هم از ابتدای جلسه در تایید حرف‌های وزیر نفت پیشگام بودند و انگار ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند که توتال بیاید و میادین کم‌ریسک ایران برای توسعه را برای سال‌های سال در دست بگیرد. وی ادامه داد: به ‌سختی توانستم وقتی برای صحبت بگیرم، در واقع وقت یکی از دوستان بود که به من داد و از زمانی که بلند شدم تا به جایگاه بروم وقت من محاسبه شد و کلاً 4 دقیقه وقت به من به‌عنوان منتقد دادند که حرف‌های خودم را بیان کنم. در این 4 دقیقه تمام مسائل مهم را سعی کردم خلاصه بگویم و از وزیر پاسخ بخواهم، از قبیل اینکه دولتی که 4 سال یا 8 سال است چطور می‌خواهد برای 40-30 سال آینده کشور تعهدی ایجاد کند که به ‌صلاح نیست؟! چطور می‌خواهید 50 درصد از حق تصمیم‌گیری روی میادین را به شرکت‌های خارجی بدهید و اینگونه حاکمیت بر مخازن را از دست بدهید؟ چرا به ‌جای میادین کم‌ریسکی چون آزادگان جنوبی و یاران، قراردادها را برای لایه نفتی پارس جنوبی و فرزاد A تنظیم نمی‌کنید؟ چطور موضوع انتقال تکنولوژی را که تاکنون در قراردادهای خارجی نفت محقق نشده، با ابزار ناکارآمد IPC می‌خواهید محقق کنید؟ و موارد دیگری که عنوان شد اما وقتی وزیر نفت برای پاسخگویی پشت تریبون آمد به‌جای پاسخگویی به این موارد، مسائل کلی را مطرح کرد که همه تایید کنند و وارد پاسخگویی به ایرادات اساسی گرفته شده به IPC نشد. خادمی با بیان اینکه «نیاز 150 میلیارد دلاری صنعت نفت برای توسعه بزرگنمایی شده است»، گفت: اینکه با بیان یکسری واضحات و آمار کلی بخواهند مدل قراردادهای نفتی را توجیه کنند، در حالی که هیچ متنی در اختیار نمایندگان نیست و بگویند «ایرادات را برطرف کردیم»،  اصلاً منطقی نیست اما می‌بینیم که این روند غیرمنطقی در صحن مجلس پیگیری شد و 3-2 نماینده هم که به‌عنوان منتقد صحبت کردند پاسخ سوالاتشان داده نشد. خادمی ادامه داد: به نظر می‌رسد همه چیز برنامه‌ریزی شده بود، اکنون دولت می‌گوید «ما در مجلس هم حاضر شدیم و پاسخ دادیم» و تلاش می‌شود که دیگر نیازی به مجلس نباشد، این جلسه هم در زمانی برگزار شده که مجلس هفته آینده به تعطیلات می‌رود و زمان مناسبی برای اقدام در جهت عقد قراردادها براساس مدل IPC است. ایرادات اساسی به ساختار IPC بر‌خلاف گفته مسؤولان وزارت نفت و برخی مسؤولان دولت، هنوز رفع نشده و این ساختار نیاز به اصلاح دارد.
ابهامات همچنان باقی است
حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس به فارس گفته است: نمایندگان مخالف صحبت‌های وزیر نفت و قراردادهای جدید نفتی عنوان می‌کردند ما تا سال 88 تا 4 میلیون و 200 هزار بشکه در روز تولید می‌کردیم و از سوی دیگر می‌گفتند چرا بعد از 37 سال و این همه نیروی متخصصی که در اختیار داریم، باید به شرکت‌های شل، توتال و دیگر شرکت‌های خارجی متوسل شویم. وی می‌افزاید: نمایندگان مخالف الگوی جدید قراردادهای نفتی می‌گفتند متن انگلیسی قراردادهای جدید نفتی 131 صفحه است اما فقط 4 صفحه از آن به هیأت تطبیق مصوبات دولت با قوانین ارسال شده است، از سوی دیگر هیأت مدیره شرکت ملی نفت نیز حاضر نشدند الگوی جدید قراردادهای نفتی را بپذیرند و مدیران این شرکت روز گذشته اطلاعیه‌هایی در این باره صادر کردند. نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: مخالفان قراردادهای جدید نفتی عنوان کردند با این قراردادها تکنولوژی‌های جدید به کشور وارد نمی‌شود و از سوی دیگر شرکت‌های طرف این قراردادها سراغ میادینی می‌روند که به نفع آنها باشد، نه میادینی که مدنظر ما است، از سوی دیگر با این رویه خام‌فروشی توسعه پیدا می‌کند. حاجی‌دلیگانی اما درباره نتیجه جلسه غیرعلنی با زنگنه اظهارنظر جالبی دارد: «رأی‌گیری درباره قانع شدن یا قانع نشدن نمایندگان از توضیحات وزیر نفت انجام نشد اما عمده ابهامات درباره الگوی جدید قراردادهای نفتی باقی ماند و برطرف نشد!» بی‌نتیجه ماندن جلسه‌ای که عنوان «غیرعلنی» را یدک می‌کشید، همچنان می‌تواند به نفع مجموعه دولتی نفت باشد تا بر وزن پاسخگو نبودن آنها و سنگینی ابهامات و مسائل مشکوک در قراردادهای جدید نفتی افزوده شود، چراکه مدیران ارشد حوزه دولتی نفت، در شرایط علنی و طبیعی حاضر به رفع ابهام و روشنگری درباره پشت پرده قراردادهای نفتی موسوم به IPC  نیستند، چه رسد به جلسات غیرعلنی و بی‌نتیجه ماندن این جلسات!
 

حسین علوی: وقتی اصلاح‌طلبان درباره ضرورت دفاع از استقلال کشور می‌گویند، یک جای کار حتما ایراد دارد! کسانی که در مقابل خسارت محض برجام سکوت کرده و رسما و علنا حل مشکلات کشور را وابسته به پذیرش شروط آمریکا  در همه مسائل اختلافی می‌دانند، ناگهان نگران استقلال کشور شدند و از حضور محدود و برنامه‌ریزی‌شده چند جنگنده روسیه در پایگاه نوژه همدان برای حمله به مواضع داعش در سوریه انتقاد می‌کنند! درحالی که روسیه با دعوت ایران وارد معرکه سوریه شده است و ارائه برخی تسهیلات در پایگاه نوژه همدان به جنگنده‌های روسیه، برای تسریع عملیات علیه داعش و سایر تروریست‌ها در سوریه صورت گرفته است، برخی بازماندگان جریان موسوم به اصلاحات و همچنین تعدادی از وکیل‌الدوله‌ها در مجلس، با بیان اظهارنظرهای حیرت‌آور نسبت به این حضور محدود در نوژه اعتراض کرده‌اند. از سوی دیگر رسانه‌های وابسته به فتنه 88 و دولت حسن روحانی نیز با انتشار گزارشاتی به دنبال زیر سوال بردن این هماهنگی نظامی در راستای جنگ مشترک ایران و روسیه علیه داعش در سوریه هستند. با این حال اما چندان طول نکشید تا ماهیت این اعتراض به ظاهر استقلال‌طلبانه این جماعت نیز برملا شود.  عملیات بزرگ محاصره تروریست‌ها در حلب توانسته است انسجام اشرار وابسته به عربستان و قطر در سوریه را به هم ریخته و جبهه مقاومت را در آستانه یک پیروزی بزرگ قرار دهد. این محاصره سرنوشت‌ساز می‌تواند منجر به پایان جنگ در سوریه شود و در صورت تسلیم شدن تروریست‌ها، روزشمار پایان جنگ در سوریه آغاز می‌شود. این موفقیت چشمگیر جبهه مقاومت البته باعث نگرانی شدید حامیان تروریسم در غرب شده است. وزارت خارجه آمریکا رسما به دولت سوریه به خاطر محاصره تروریست‌ها در حلب هشدار داده است. از سوی دیگر رسانه‌های غربی نیز با چشم‌پوشی از جنایات غیرانسانی تروریست‌ها، به دنبال ایجاد هجمه رسانه‌ای علیه جبهه مقاومت و تلاش برای لغو محاصره هستند. این درحالی است که از ماه‌ها قبل بارها و بارها دولت سوریه خواستار خروج غیرنظامیان از حلب شده و حتی برای تروریست‌ها نیز اعلام عفو عمومی کرد. با این حال و به‌رغم خروج جمعیت چشمگیری از مردم و تسلیم شدن برخی گروه‌های تروریستی اما دیگر تروریست‌ها و نیز حامیان آنها ترجیح دادند در حلب بمانند. در این حالت و در شرایطی که فضا برای شکستن کمر جریان تکفیری تروریستی در سوریه آماده شده است، غربگرایان در ایران علیه هماهنگی نظامی ایران و روسیه در پایگاه نوژه همدان موضع گرفتند. با این حال اما چند روز بیشتر طول نکشید تا دلیل اعتراض آنها به این حضور نظامی آشکار شود. روزنامه‌های فتنه 88 و نیز ارگان مطبوعاتی دولت حسن روحانی یعنی روزنامه ایران در اقدامی عجیب علیه محاصره تروریست‌ها در حلب موضع گرفتند. روزنامه‌های حامی فتنه با انتشار عکس یک کودک سوری در حلب تلاش کردند حملات علیه تروریست‌ها و محاصره این شهر را زیر سوال ببرند. با این حال اما روزنامه دولتی ایران نتوانست خویشتنداری کند و در گزارشی عجیب، رسما علیه محاصره تروریست‌ها در حلب گزارش نوشت. این روزنامه در صفحه 20 شماره روز شنبه 30 مرداد، محاصره حلب را «جهنمی» توصیف کرد و تلاش کرد یک تصویر اسفبار از وضعیت تروریست‌ها در حلب نشان دهد. این همراهی با تروریست‌ها در ماجرای حلب، در واقع ماهیت اعتراض نمایشی اصلاح‌طلبان و برخی وکیل‌الدوله‌ها در مجلس به حضور جنگنده‌های روسیه در نوژه را فاش کرد.  البته این نخستین‌باری نیست که جریان اصلاحات‌ در ایران در حمایت از تروریست‌های وحشی در سوریه دست به کار می‌شود. رسانه‌های حامی فتنه 88 پیش از این و در جریان آغاز فتنه شام رسما علیه بشار اسد و دولت قانونی سوریه گزارشاتی منتشر کردند و تروریست‌های وحشی داعش را آزادی‌خواهان و معترضان می‌دانستند. با این حال پس از آبروریزی دوستان اصلاح‌طلبان در سوریه و فاش شدن جنایات غیرانسانی آنها، اصلاح‌طلبان فتیله حمایت از تکفیری‌ها را پایین کشیدند.  اما حالا همزمان با قطعی شدن شکست تروریست‌ها در محاصره حلب، این‌بار دوستان ایرانی داعش بار دیگر دست به کار شدند تا دلسوزی خود را نسبت به مخالفان جبهه مقاومت در منطقه نشان دهند. این رفتارها بویژه اقدام عجیب روزنامه دولت در ریختن آب به آسیاب تروریست‌ها، البته یک شائبه مهم را نیز مطرح می‌کند. در روزهایی که برخی اخبار از توافقات جدید یا طرح‌های جدید بازیگران اصلی تحولات سوریه برای پایان دادن به جنگ خانمان‌سوز در این کشور خبر می‌دهد و در شرایطی که همه منتظر پشت‌پرده آمدوشد‌های سه‌جانبه میان ایران، روسیه و ترکیه هستند، این اقدام روزنامه دولتی ایران در کنایه به جبهه مقاومت و در ایجاد حس ترحم نسبت به تروریست‌های سوریه، این شائبه را می‌تواند ایجاد کند که دولت مخالف تقویت جبهه مقاومت در منطقه است. به عبارتی این نگرانی ایجاد شده که پشت میز مذاکرات درباره سوریه، آیا جواد ظریف با کارت محاصره حلب در حمایت از جبهه مقاومت چانه می‌زند یا آنگونه که روزنامه رسمی دولت می‌گوید، برای تروریست‌های وحشی اشک می‌ریزد! به هر حال آنچه این روزها از روزنامه دولتی ایران در خیابان نیلوفر شنیده می‌شود، در حمایت از داعش و تروریست‌ها ارزیابی می‌شود!

حسن روحانی که اخیرا در سخنرانی‌های خود نشان داده تمایل دارد درباره وجوه غیراقتصادی برجام سخن بگوید؛ دیروز گفت یکی از دستاوردهای برجام، اخلاقی بوده است! روحانی دیروز یکشنبه در مراسم روز صنعت دفاعی با اشاره به اینکه در برجام موفقیت‌ها و پیروزی‌های بزرگی به دست آوردیم که یکی از آنها پیروزی اخلاقی ملت ایران بود، گفت: دشمنان ملت ایران در طول 13 سال گذشته پیوسته ما را متهم به ساخت مخفیانه سلاح کشتار جمعی می‌کردند به‌گونه‌ای که یکبار در ماجرای سلاح شیمیایی و الحاق ایران به کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی و بازرسی‌هایی که صورت گرفت، ثابت شد دشمنان ما تهمت‌های غیرواقعی به ما روا داشته‌اند. رئیس‌جمهوری افزود: بار دیگر دشمنان با این ادعا که ایران به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای است، علیه ملت ایران تبلیغات کرده و ایران را مستحق فشار و تحریم دانسته و قطعنامه‌های زیادی علیه ما صادر کردند که این موضوع نیز در مساله پی‌ام‌دی که بخش بزرگی از حل و فصل آن برعهده وزارت دفاع بود، برطرف و ثابت شد این ادعاها غیرواقعی است. دکتر روحانی تأکید کرد: حل مساله پی‌ام‌دی پیروزی اخلاقی جمهوری اسلامی ایران بود و ما به دنیا ثابت کردیم راست می‌گوییم و بدخواهان و دشمنان‌مان، دروغگو هستند. رئیس‌جمهوری ادامه داد: گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مبنی بر اینکه نسبت به گذشته فعالیت ایران هیچ ابهامی وجود ندارد و پرونده بسته شده است، پیروزی حقوقی، فنی و اخلاقی ملت ایران بود که در این راستا وزارت دفاع همه توان فنی، حقوقی و سیاسی خود را به‌کار گرفت.
 

امیر استکی: به جرأت می‌توان گفت یکی از کلیشه‌ای‌ترین موضوعاتی که جراید در کشور ما به آن می‌پردازند مساله مدیران دولتی است. البته اینکه از عنوان کلیشه‌ای برای آن استفاده می‌شود دال بر این نیست که پرداختن به آن اهمیتی ندارد و به نوعی نقدی مبتذل است، بلکه از آن جهت کلیشه‌ای شده که بیشتر به بیان و توصیف مساله پرداخته می‌شود و مکررا اعلام می‌شود ما در پاره‌ای مناصب دولتی مدیرانی داریم که عموما تخصص خاصی ندارند و بیشتر بر مبنای روابط سیاسی به کار گرفته می‌شوند و مانند قانون بقای جرم از بین نمی‌روند و به وجود هم نمی‌آیند بلکه از میزی به میز دیگر منتقل می‌شوند. هر گروه و دسته سیاسی هم در مملکت ما توبره مدیران خود را دارد و هنگامی که چرخ قدرت چرخید در توبره‌ای بسته می‌شود و توبره جدیدی گشوده می‌شود و خب! این مساله‌ای است که همه کم و بیش از آن مطلعیم و هر کدام‌مان هم چندین مورد از آن در ذهن داریم و نیاز به بیان مثال و کشف موارد جدید نیست.
به نظر می‌رسد ما نیاز به به‌کارگیری مدیران حرفه‌ای داریم البته نه به معنای اینکه کسانی را به‌کار بگیریم که حرفه‌شان مدیریت است بلکه باید از کسانی استفاده کنیم که در آن زمینه ویژه، حرفه‌ای هستند و توانایی مدیریتی نیز دارند و باز هم باید یادآوری کنیم که این هم مساله جدیدی نیست و راهکاری است که از بس مطرح شده است رنگ و بوی کلیشه به خود گرفته است. خیلی هم از لسان همه کس می‌شنویم که راهکار حل معضلات مدیریتی و اجرایی کشور شایسته‌سالاری و به‌کار گرفتن متخصصان است. یعنی خیلی ساده باید بیان کرد که این یک اصل عقلایی است و هر شیر پاک خورده سلیم‌النفسی هم حتما همین راهکار را مطرح می‌کند و مخلص کلام اینکه راه روشن است.
اما چگونه می‌شود ما شاهد این هستیم که این اصل بسیار روشن و بدیهی به کرات در عرصه مدیریت کشور نقض می‌شود و مثلا می‌بینیم فلان مدیر که تا همین 9 ماه پیش جزو مدیران و معاونان رده‌بالای صندوق توسعه ملی بود و از گیرندگان حقوق‌های نجومی، امروز سر از استانداری فلان استان درآورده است و شده است آقای استاندار آن هم با 60 سال سن!
یعنی در این سیستم اینقدر هم برای افکار عمومی احترام قائل نیستند که لااقل این جور وقت‌ها چند وقتی اینگونه مدیران را در آب‌نمک بگذارند و به احترام آن خیل حداقل حقوق‌بگیران هم که شده یک مدت کوتاه هم مملکت را از خدمات گهربار این دوستان محروم کنند؟ اما آخر چرا این قاعده عقلایی که در بالا گفتیم و در مثال اخیر هم کاملا توضیح دادیم در مملکت‌داری مدعیان اعتدال و میانه‌روی و عقل‌ورزی به‌کار بسته نمی‌شود؟ نکند خدای ناکرده از موهبت عقل برخوردار نیستند؟ صدالبته که چنین نیست و انسان‌های بسیار زیرک و عاقلی امروز در رأس امورند. پس واقعا دلیل عمل نکردن به این اصل ساده و بدیهی عقلی چیست؟ در ادامه و پس از بیان یک مقدمه کوتاه خدمت‌تان توضیح خواهیم داد که چرا!؟
شاید عبارت «family business»  را قبلا شنیده باشید و با آن آشنایی داشته باشید. این مفهوم را به آن دسته از کسب‌وکارهایی اطلاق می‌کنند که در آن زمام امور به‌دست مدیرانی است که در درجه اول به علت روابط فامیلی و در درجه دوم به علت داشتن توانایی و تخصص به کار گمارده می‌شوند. یک پدر به همراه فرزندانش و احتمالا دیگر کسان و خویشان نزدیک به اداره یک مجموعه و کسب‌وکار می‌پردازند و در آن اولویت، رشد اعضای خانواده و مشغول کار بودن آنهاست و در بسیاری از موارد هم این اصل که انتخاب‌های بهتری می‌تواند برای مناصب خارج از عرصه خانواده وجود داشته باشد آگاهانه کنار گذاشته می‌شود و بهره‌وری بیشتر پای حفظ دایره منافع و قدرت، قربانی می‌شود. و این قربانی شدن آگاهانه و دل‌بخواه است. البته این مفهوم از حداقل جایگزین شدن فرزندان به جای پدران در عرصه مدیریت کلان تا به‌کارگیری گسترده خانواده در بسیاری موقعیت‌ها را شامل می‌شود. نمونه‌های موفق و ناموفق این سیستم هم به کرات مشاهده می‌شوند که پرداختن به آنها منظور نظر ما در این نوشته نیست بلکه آنچه ما از این توضیحات مد نظر داشتیم همانا قربانی کردن آگاهانه کارآمدی و بهره‌وری پای حفظ دایره منافع و قدرت درون ساختار خانواده است. به نوعی در این سیستم و طرز فکر، موسسان و کسانی که سیستم را به بالندگی و رشد رسانده‌اند خواهان این هستند که این فرصت و موقعیت حاصل از کار و تلاش آنها(به معنایی فراتر از منافع صرف اقتصادی) به بستگان خونی و فرزندان آنها برسد و اگر دقیق بنگریم بسیاری از ما نیز چنین تصوری خواهیم داشت.
به نظر می‌رسد اکنون شرایط برای بیان نظر ما درباره چرایی رعایت نشدن اصل عقلایی که پیش‌تر توضیح دادیم در مناصب مدیریتی کشور، آماده باشد. به شکل کلی و در یک نگاه از بالا ما شاهد این هستیم که نگاه به اداره مملکت توسط صاحبان کنونی قدرت از نوع همان
«family business» است که توضیح دادیم؛ با این تفاوت که مفهوم خانواده در اینجا موسع‌تر و فراتر از مفهوم سنتی خانواده است اگرچه پیوندهای خونی و خویشاوندی در آن نقشی محوری دارند. ما بیشتر با مفهومی از خانواده شبیه آنچه در گروه‌های مافیایی ایتالیایی از آن مراد می‌شود مواجه هستیم؛ یک خانواده گسترده از وفاداران و دوستان که عمده روابط درون آن به نوعی خویشاوندی و خونی است. نوعی کاست سیاسی که بشدت به یکدیگر وفادار هستند و منافع کاست و گروه خود را در اولویت قرار می‌دهند و در همین‌جاست که براحتی و آگاهانه و عامدانه اصل انتخاب بهتر به اولویت انتخاب بهترین از میان کاست سیاسی تغییر می‌کند و فلان مدیر ناکارآمد که به جبر افکار عمومی برکنار شده است پس از زمان کوتاهی به سمت یک پست مدیریتی دیگر روانه می‌شود. خطاها نیز در درون این سیستم تا زمانی که به نوعی خیانت به خانواده نباشد براحتی رفع و رجوع می‌شود.
و عدم توجه به این وضعیت است که باعث می‌شود بسیاری از نقدها و تحلیل‌ها در باب ناکارآمدی مدیریتی در کشور در سطح توصیف صورت مساله باقی بماند و راهکارهای ارائه شده هم به بیان اصل ساده عقلایی شایسته‌سالاری محدود.
در صورتی که در گام اول و برای حل بسیاری از مسائل و معضلات جاری کشور باید به آگاه ساختن مردم از زوایای مختلف این الیگارشی
سیاسی - اقتصادی موجود در کشور پرداخت و سپس گام به گام و با پشتوانه حمایت مردمی شاهراه‌های اساسی منافع سیاسی و اقتصادی کشور را وادار به حضور در شرایط رقابتی کرد.