با وجود تلاش دولت برای کاهش تورم و رشد اقتصادی، تداوم رکود در کسب و کار اردبیل به یکی از دغدغه‌های عمومی مردم این استان تبدیل شده است. براساس آخرین آمار اعلام شده از سوی مرکز آمار کشور، نرخ تورم کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای شهری در آذر ماه به 2/7 درصد کاهش یافته که به نسبت مدت مشابه سال گذشته 3/0 درصد کاهش نشان می‌دهد. از سویی به گزارش مرکز آمار ایران رشد اقتصادی 6 ‌ماهه اول و 3 ‌ماهه دوم سال 4/6 درصد بوده که طی 3 سال فعالیت دولت از رقمی منفی ارتقا یافته است. هر چند به عقیده اقتصاددانان با کاهش تورم و رشد اقتصادی باید تحرک و پویایی بازار بهبود یابد اما در عمل نشانه‌های بازار گواه این پیش‌بینی نیست. آنچه بررسی وضعیت بازار از زبان مردم و مسؤولان استان اردبیل نشان می‌دهد، این است که بازار اردبیل با رکود اقتصادی مواجه است تا جایی که مغازه‌های خالی از مشتری به یکی از دغدغه‌های جدی فروشندگان تبدیل شده است. در حالی که سهم استخدام دستگاه‌های دولتی استان تنها ۱۲ درصد از اشتغال موجود را در بر می‌گیرد و زمانی که بخش صنعت و کشاورزی چندان پررونق نیست، بخش عمده اشتغال به سمت خدمات و بخشی نیز به خدمات واسطه‌ای سوق پیدا می‌کند. این در وضعیتی است که مغازه‌ها خالی از مشتری باقی‌مانده است.  یکی از فروشندگان لوازم‌خانگی در اردبیل تصریح کرد: سال‌به‌سال تعداد جوانانی که می‌خواهند در بازار کسب‌وکاری راه بیندازند با افزایش همراه است. نادر رحیم‌زاده در گفت‌وگو با هر تصریح کرد: تا ۱۰ سال قبل تا به این درجه، علاقه‌مندی برای کسب‌وکار در بازار وجود نداشت. وی افزود: هر بازاری فرزندان خود را در مغازه به کار می‌گرفت و نهایتاً از دوست و آشنا کسی هم برای فروشندگی و کارگری در مغازه دست‌به‌کار می‌شد. به گفته رحیم‌زاده، در حال حاضر مراجعات مختلفی حتی از سوی جوانان فارغ‌التحصیل دانشگاهی به مغازه‌ها دیده می‌شود که حتی برای مبالغ پایین نیز حاضر به کار کردن هستند و اغلب مغازه‌ها در اردبیل به شکل اجاره‌ای در اختیار فروشندگان عمدتاً جوان قرار می‌گیرد. سرازیر شدن خیل عظیم نیروی مشتاق کار به بازار موجب شده مغازه‌های بزرگ به واحدهای کوچک‌تر تقسیم شود، هر پارکینگ خانه‌ای حتی در پس‌کوچه‌ها مغازه شود یا در مغازه‌ها چند نوع کالای نامربوط به فروش برسد و این شرایط موجب شده مغازه‌ها خالی از مشتری باقی بماند. رشد مغازه‌ها موجب شده در هر خیابان و حتی هر کوچه‌ای مغازه‌ها شکل بگیرند و گاهی از یک صنف خاص ده‌ها مغازه در یک منطقه کوچک جمع شود. اردبیل که در گذشته با یک بازار تاریخی نیاز ساکنان را پاسخ می‌گفت امروز به یک فروشگاه بزرگ تبدیل شده است. یکی از فروشندگان لباس بچگانه تأکید کرد: ما منتظر بودیم بعد از ماه محرم و صفر بازار جان بگیرد اما متأسفانه رونقی در خریدوفروش‌ها دیده نمی‌شود. علی رجب‌پور تصریح کرد: بنده به همراه 2 نفر دیگر ساعت‌ها بیکار در مغازه منتظر مشتری می‌نشینیم تا جایی که برای پر کردن وقت خالی تلویزیونی تهیه کرده‌ایم و ساعت‌ها در مغازه به مسابقات ورزشی و فیلم‌ها خیره می‌مانیم، در حالی که یک چشم‌مان به در است تا مشتری پیدایش شود. یکی دیگر از فروشندگان نیز گفت: به نظر می‌رسد تا نزدیک عید تحرک چندانی در بازار نداشته باشیم. رستم پناهی تأکید کرد: درآمد ماهانه بسیاری از مغازه‌ها حتی کفاف هزینه‌های آب و برق و گاز مغازه را نمی‌دهد. در صورتی که مغازه اجاره‌ای باشد وضعیت به مراتب سخت‌تر است و کمتر فروشگاه‌هایی هستند که می‌توانند دخل‌وخرج همسان داشته و حتی سود داشته باشند. پناهی معتقد است بسیاری از فروشنده‌ها به همین دلیل از یک کسب خاصی ناامید شده و به فروش کالای دیگری مشغول می‌شوند. نماینده مردم اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی معتقد است هر چند دولت توانسته در مهار تورم موفق عمل کند اما هنوز شاهد باقی ماندن رکود در بازار هستیم. محمد فیضی یادآور شد: دولت حتی برای کاهش رکود بازار نیز اقدام می‌کند اما این اقدامات ملموس نیست و در خود استان اردبیل مردم آن را احساس نمی‌کنند. وی با تأکید بر اینکه اثرات رفع مشکلات اقتصادی و کاهش تورم باید در زندگی روزانه مردم نمود پیدا کند، اضافه کرد: رکود بازار اردبیل مغایرت این موضوع را نشان می‌دهد. از سویی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل گفت: شاخص‌هایی که بتوان براساس آن وضعیت مبادلات بازار را سنجید تنها از طریق بانک مرکزی و مرکز آمار ایران رصد می‌شود و صنعت و معدن نمی‌تواند نظر قطعی در این باره ارائه کند. سیدحامد عاملی یادآور شد: در حالت کلی در سطح کشور با رکود مواجه هستیم و حتی می‌توان گفت رکود اقتصادی دامنگیر کشورهای دیگر نیز هست. وی تصریح کرد: تلاش دولت حمایت از بخش تولید است تا بتوان بخشی از رکود موجود را رفع کرد.

اسناد واگذاری 220هکتار از زمین‌های کشاورزی و مسکونی بنیاد مستضعفان به صورت کاملا رایگان به محرومان و واجدان شرایط شهرستان آق‌قلا از توابع استان گلستان تقدیم خواهد شد. با اجرای یک طرح محرومیت‌زدایی منطقه‌ای اسناد واگذاری 220هکتار از زمین‌های کشاورزی و مسکونی بنیاد مستضعفان به صورت کاملا رایگان به محرومان و واجدان شرایط شهرستان آق‌قلا از توابع استان گلستان تقدیم خواهد شد. حسن کاری، مدیرعامل سازمان اموال و املاک بنیاد مستضعفان با اعلام این خبر توضیح داد: چهارشنبه (امروز) طی آیین ویژه‌ای به نیت 14 معصوم و به صورت نمادین 14 سند از 3 هزار سند پیش‌بینی شده با حضور سعیدی‌کیا ریاست بنیاد مستضعفان، آیت‌الله سیدکاظم نورمفیدی نماینده ولی‌فقیه در استان ، جمعی از فرمانداران و ائمه‌جمعه استان در مسجد جامع آق‌قلا به مردم محروم و واجد شرایط تقدیم خواهد شد. وی مساحت زمین‌های اهدایی بنیاد به مردم را 220هکتار اعلام کرد و افزود: ارزش تقریبی زمین‌ها معادل 18 میلیارد تومان است که به صورت کاملا رایگان به مردم عزیز تقدیم خواهد شد. وی خاطرنشان کرد: 96درصد از مجموعه جامعه آماری دریافت‌کنندگان اسناد رایگان زمین‌های کشاورزی و مسکونی از هموطنان عزیز اهل سنت هستند و تنها 4درصد جامعه هدف این طرح منطقه‌ای شیعه هستند.
 

یک‌سوم مدارس کاشان ناامن هستند
رئیس اداره آموزش‌وپرورش کاشان ضمن اشاره به حضور پررنگ خیرین مدرسه‌ساز در کاشان گفت: یک‌سوم مدارس کاشان ناامن هستند. به گزارش تسنیم از کاشان، محسن خدمتی در جلسه مدیریت بحران این شهرستان با بیان اینکه فعالیت‌های خوبی در زمینه مانور زلزله در مدارس کاشان انجام شد، اظهار داشت: تمام اهداف در نظرگرفته شده در مانور زلزله محقق شد و دانش‌آموزان و مسؤولان مدارس همکاری خوبی با عاملان برگزاری این مانور داشتند و ارگان‌های مربوط نیز همکاری خوبی با اداره آموزش‌وپرورش داشتند. وی افزود: هدف از برگزاری مانورها در مدارس، آموزش دانش‌آموزان است و پس از آموزش، دانش‌آموزان آموخته‌های خود را به خانواده منتقل می‌کنند تا اعضای خانواده نیز اطلاعات کافی درباره زلزله و نحوه مقابله با آن را کسب کنند و این موضوع در پیشگیری از حوادث ناشی از زلزله بسیار موثر است.  


چهارمین دوره آموزش مربیان کتابخانه‌های گویا به پایان رسید
مراسم اختتامیه چهارمین دوره آموزش مربیان کتابخانه‌های گویای سامسونگ برگزار شد. در این مراسم که با حضور جمعی از مدیران شرکت سامسونگ الکترونیکس، سازمان بهزیستی، نهاد کتابخانه‌های عمومی، انجمن نابینایان ایران و سازمان فنی‌وحرفه‌ای همراه بود، از مربیان و اساتید کتابخانه‌های گویا تجلیل شد. کتابخانه‌های گویا بخشی از پروژه کودکان امید سامسونگ است که از چند سال پیش آغاز شده و تاکنون به ساخت ۱۳ کتابخانه گویا منجر شده است. مربیان شاغل در این کتابخانه‌ها در زمان‌های مختلف از طریق برنامه‌های آموزشی، نحوه تعامل با کودکان و نوجوانان نابینا را یاد می‌گیرند. فرناز فرضی، مدیر روابط عمومی و مسؤولیت‌های اجتماعی سامسونگ الکترونیکس با بیان اینکه تمرکز اصلی فعالیت‌های اجتماعی سامسونگ در حوزه بین‌الملل عمدتا به 4 بخش آموزش، سلامت، اشتغال و محیط‌‌زیست تقسیم‌بندی می‌شود، گفت: سامسونگ برای انجام مسؤولیت‌های اجتماعی خود در ایران قدم‌های کوچک برای نابینایان برداشته تا روزی برسد هیچکس از لذت خواندن کتاب‌ها محروم نشود.

ساخت بزرگ‌ترین پل معلق کابلی در انزلی
عضو هیات رئیسه شورای اسلامی شهر بندرانزلی گفت: بزرگ‌ترین پل معلق کابلی شمال کشور ویژه عابران پیاده و دوچرخه‌سواران در این شهر احداث می‌شود. به گزارش تسنیم از بندرانزلی، سعید آفتابی‌حسین در نشست بررسی وضعیت طرح‌های عمرانی این شهرستان اظهار داشت: باید تلاش شود تا پروژه‌های نیمه‌تمام عمرانی حوزه شهری در کمترین زمان ممکن به بهره‌برداری برسد. وی با بیان اینکه مدیریت واحد شهری بسیاری از مشکلات را در شهرها رفع می‌کند، افزود: 23 سازمان و نهاد در شهرها مسؤولیت فرهنگی، عمرانی، خدماتی، اجتماعی و امدادی دارند ولی مردم فقط شهرداری را مسؤول می‌دانند و عدم مدیریت واحد در شهرها سبب شده دچار مشکلاتی شویم. رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و ترافیک شورای شهر بندرانزلی گفت: شهرداری‌ها با تمام توان در خدمت مردم هستند و جزو معدود سازمان‌های شبانه‌روزی در خدمت‌رسانی به مردم است. آفتابی‌حسین با بیان اینکه بزرگ‌ترین پل معلق کابلی شمال کشور ویژه عابران پیاده و دوچرخه‌سواران در این شهر ساخته می‌شود، گفت: این پل با اعتباری حدود 10 میلیارد ریال و در مدت 6 ماه از آغاز اجرای طرح ساخته می‌شود.


افتتاح نخستین پایگاه سلامت اجتماعی ‌
نخستین پایگاه سلامت اجتماعی مازندران با حضور جمعی از مسؤولان استانی و شهری در پارک شورای شهر بابلسر افتتاح شد. به گزارش تسنیم از بابلسر، محمد اکبری، رئیس اداره بهزیستی بابلسر در مراسم افتتاح این پایگاه، هدف از برپایی این پایگاه را اجرای برنامه‌های پیشگیرانه اجتماع محور دانست و اظهار داشت: این پایگاه با خدمات مددکاری، مشاوره‌ای، حقوقی و آموزشی نقش موثری در پیشگیری و کاهش آسیب‌های اجتماعی دارد. وی فعالیت‌های پایگاه را تحت نظارت واحد پیشگیری بهزیستی و با همکاری موسسه همیاران سلامت بابلسر برشمرد و افزود: افتتاح این پایگاه در راستای رسالت سازمان بوده و با برگزاری کلاس‌های آموزشی گام موثری بر سطح آگاهی مردم در پیشگیری آسیب‌های اجتماعی برداشته است.
 

مهدی مهدوی‌گرگانی: تعداد حملات انتحاری و حملات تروریستی و قربانیان ناشی از این حملات  طی سال‌ها و ماه‌های اخیر در ترکیه بسیار زیاد بوده است. اگر بخواهیم مقطعی مقایسه کنیم در بعضی ماه‌ها تعداد این حملات در ترکیه نسبت به تعداد حملاتی که در کشورهای بحران‌زده عراق و سوریه رخ داده اگر بیشتر نبوده کمتر هم نبوده است!
فقط در ماه دسامبر وقوع 2 انفجار مهیب در میدان تقسیم استانبول در نزدیکی ورزشگاه بشیکتاش حداقل 29 کشته برجا گذاشت. چند روز بعد از آن حمله تروریستی در قیصریه باعث کشته شدن 68 نظامی و غیرنظامی شد و در نهایت ترور سفیر روسیه در پایتخت ترکیه آخرین مورد از این نوع حملات  بود. حمله‌ای که به سبب اینکه علیه یک مقام دیپلماتیک صورت گرفته شاید تبعاتی به مراتب بدتر از حملات تروریستی علیه شهروندان عادی داشته باشد.
  چرا ترکیه به این حال و روز افتاده؟
از زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه در سال 2002، رجب طیب اردوغان که در آن زمان نخست‌وزیر این کشور بود رویای احیای نسخه‌ای مدرن و جدید از عثمانی‌گری را در سر داشت. در طول 2 دوره نخست‌وزیری، اردوغان با تقویت اقتصاد ترکیه و محکم کردن نقش خود در سیاست ترکیه به طور تدریجی به سمت پیاده کردن راهبرد سیاسی خود در منطقه پیش رفت. در دوره سوم نخست‌وزیری اردوغان، مجموعه رفتارها و اظهارات وی به گونه‌ای بود که نشان می‌داد حرکت وی به سمت سیاست‌های عثمانی‌گرایی آغاز شده است. به عنوان مثال، وی در دفتر یادبود آرامگاه آتاتورک نوشت: ترکیه با عزمی جزم در حال تبدیل شدن به قدرتی منطقه‌ای و جهانی است.
 احمد داووداغلو، وزیر خارجه وی نیز
25 آوریل 2011 در یک سخنرانی ادعا کرده بود سال 2023 مصادف با یکصدمین سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه، این کشور به یک دولت جهانی تبدیل خواهد شد و در ادامه خواهان اتحاد مناطق جدا‌شده از امپراتوری عثمانی شد.

در واقع مجموعه عواملی از قبیل خلأ قدرت و بی‌ثباتی در خاورمیانه و رشد سالانه بیش از 7 درصدی اقتصاد ترکیه در دورانی که اروپا در بحران اقتصادی غوطه‌ور بود باعث شد دولت اردوغان با نادیده گرفتن واقعیت‌های منطقه‌ای و اجبارهای ژئوپلیتیک، بیش از توان و ظرفیت دستگاه دیپلماسی این کشور به ایفای نقش بپردازد و توهم عثمانی‌گرایی را در سر بپروراند؛ مساله‌ای که چند سال بعد آنکارا را به منجلاب یک سیاست خارجی مفتضحانه و پر دردسر سوق داد که اوج آن را می‌توان در تنش در روابط مسکو-آنکارا بعد از سرنگونی جنگنده روسی بر فراز سوریه جست‌وجو کرد. تنش با مصر به خاطر حمایت از اخوان، دشمنی با سوریه، تیرگی روابط با عراق و روابط سینوسی با کشورهایی مثل ایران در منطقه همگی ناشی از همین رویکرد دولت ترکیه بود.  
سوریه و عراق
رجب طیب اردوغان در اوج درگیری‌های سوریه گفته بود بدون اجازه ترکیه هیچ پرنده‌ای نمی‌تواند در خاورمیانه پر بزند!
این تفکر ناشی از اعتماد به نفس ترکیه در ساقط کردن بشار اسد و تسلط بر بخشی از شام به عنوان یکی از ستون‌های اصلی تفکر نوعثمانی‌گری اردوغان بود. در واقع ترکیه در کنار عربستان سعودی و با کمک قدرت‌های غربی بحران را به سوریه تحمیل کردند تا آمال خود را در منطقه پیش ببرند. ائتلاف ضد سوریه برای این هدف از هیچ تلاش و کوششی فروگذار نکرد. ترکیه علاوه بر حمایت مالی و تسلیحاتی از گروه‌های تندرو مانند جبهه النصره به آموزش شبه‌نظامیان نیز روی آورد. همچنین خاک خود را به گذرگاهی برای عبور تروریست‌ها و تکفیری‌های اروپایی به سوریه تبدیل کرد تا سقوط حکومت بشار اسد را تحقق بخشد. رویایی که به کابوس اردوغان تبدیل شد و نه تنها محقق نشد بلکه حیثیت سیاسی اردوغان را بر باد داد.
در عراق هم رویکرد اردوغان دقیقا همانند سیاست این کشور در سوریه بود. جایی که برای برکناری دولت نوری مالکی به شیوه‌های مختلف متوسل شد اما در نهایت مجبور شد از ابزار داعش استفاده کند تا با یک تیر دو هدف خود در سوریه و عراق را سرنگون کند. هدف غایی آنکارا در عراق ایجاد تفرقه و شکاف، سرکوب کردهای «پ‌ک‌ک» در شمال این کشور و در نهایت تشکیل یک حکومت سنی تحت نفوذ ترکیه در این کشور بود. عراق یکپارچه همانطور که احمد داووداوغلو، وزیر وقت خارجه ترکیه زمانی ترسیم کرده بود به منافع ترکیه خدمت نمی‌کند. اگرچه نوری مالکی از قدرت کنار رفت اما ترکیه به هیچ‌یک از خواسته‌هایش دست نیافت و از همین رو با ورود ارتش این کشور به شمال عراق و اصرار بر مشارکت در عملیات آزادسازی موصل نشان داد همچنان به دنبال همان سیاست‌های تفرقه‌افکنانه خود در عراق است.
یکی دیگر از اهداف ترکیه که در راستای همان سیاست کلان نوعثمانی‌گری بود کاهش نفوذ ایران در سوریه و عراق و در مجموع در کل منطقه و همچنین قطع ارتباط ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک ایران با متحدان خود در منطقه از طریق سوریه و عراق بود.
چاه‌کن همیشه ته چاه است
اگر چه احمد داووداوغلو، وزیر وقت خارجه ترکیه با درک اشتباهات فاحش در سیاست خارجی این کشور، سیاست «تنش صفر با همسایگان» را در پیش گرفت اما خودخواهی و انحصارطلبی اردوغان باعث شد این سیاست خیلی زود به فراموشی سپرده شود و چند وقت بعد خودش (اوغلو) نیز از سیاست در ترکیه کنار گذاشته شود.
هزینه اشتباهات اردوغان در سیاست خارجی ترکیه روز به روز در حال افزایش است. اگر زمانی با یک عذرخواهی و اندکی حقارت می‌شد این هزینه را جبران کرد (عذرخواهی اردوغان از پوتین در موضوع جنگنده روسی و تنش‌زدایی با روسیه) اکنون دیگر شهروندان ترکیه در معرض جدی‌ترین حملات تروریستی و انتحاری قرار دارند و امنیت به سرابی برای آنها تبدیل شده است.
سیاست‌های غلط اردوغان در قبال سوریه و عراق اکنون در داخل خود ترکیه نمود پیدا کرده و برای این کشور هزینه‌های هنگفتی تراشیده است. سیاست بی‌ثبات‌سازی آنکارا در دمشق و بغداد ابتدا ترکیه را با موج گسترده مهاجران سوری و عراقی روبه‌رو کرد. ورود مهاجران به خاک ترکیه باعث شد بسیاری از تروریست‌ها و تکفیری‌هایی که از سیاست‌های ترکیه و همپیمانان‌شان ناامید شدند به این کشور یا به اروپا بازگشته و دست به حملات مرگباری علیه شهروندان ترک و اروپایی بزنند. این مساله خود به خود روی دیدگاه اتحادیه اروپایی در قبال پیوستن ترکیه به این سازمان تاثیر گذاشت تا جایی که بسیاری از کشورهای اروپایی خواستار متوقف شدن مذاکرات پیوستن آنکارا به اتحادیه اروپایی شدند.
بروز ناامنی ناشی از حملات تروریستی در ترکیه تاثیر بسیار عمیقی روی صنعت توریسم ترکیه نیز گذاشته است. فلج شدن صنعت توریسم یعنی کاهش رشد اقتصادی ترکیه؛ موضوعی که بیشتر محبوبیت سلطان اردوغان در ترکیه طی یک دهه اخیر روی آن بنا شده است. تحت تاثیر قرار گرفتن تجارت و اقتصاد ترکیه در وهله بعد باعث ایجاد نارضایتی عمومی در ترکیه شد تا جایی که شاید بتوان طراحی کودتای نافرجام تابستان گذشته علیه اردوغان را ناشی از همین نارضایتی در بدنه ارتش ترکیه دانست (هرچند دولت ترکیه برای انحراف افکار عمومی آن را به طرفداران فتح‌الله گولن نسبت داد).
کلام آخر؛ روزنامه «زمان» ترکیه، روز شنبه گزارش داد تحقیقات نشان می‌دهد قاتل «آندری کارلوف» سفیر روسیه در ترکیه با تروریست‌های جبهه‌النصره همکاری داشته و در جنگ حلب در کنار تروریست‌ها علیه بشار اسد جنگیده است. تروریست‌های جبهه النصره همان‌هایی هستند که بیشترین حمایت را از سوی ترکیه برای جنگ با بشار اسد دریافت می‌کنند.
همان دستاویزهایی که اردوغان برای ساقط کردن بشار اسد به خدمت گرفته بود اکنون به ابزاری علیه امنیت و حیثیت اردوغان تبدیل شده‌است.

امیر استکی: در حالی به انتهای سال 95 نزدیک می‌شویم که از هم‌اکنون دغدغه مخارج سنتی انتهای سال برای بسیاری از افراد جامعه به یک کابوس تبدیل شده است. مساله‌ای که برای آن دسته از مردم که بیکارند یک واقعیت فرساینده و دغدغه‌ای جانکاه است. در این روزها اکثریت ملت بیش از آنکه به مسائل حاشیه‌ای مشغول باشند، سرگرم برنامه‌ریزی برای مدیریت منابع‌شان برای گذر از خان آخر سال هستند. ملت بیش از هر چیز در این روزها منتظر شنیدن اخباری درباره مسائل اقتصادی و حقوق و دستمزدها هستند. شاید بتوان گفت این یک ویژگی نسبتا منفی است و انسان می‌تواند به‌گونه‌ای زندگی کند که فقط درگیر معیشت و خورد و خوراکش نباشد اما در شرایطی که تامین معیشت با دشواری و عدم اطمینان چندماهه همراه باشد، انصاف نخواهد بود چنین انتظاری از مردم داشت. در شرایطی که تامین معاش قسمت عمده‌ای از وقت مفید مردم را به خود اختصاص داده است دیگر چه چیزی از روز و شب باقی می‌ماند که در آن انتظار پرداختن به مسائلی غیر از مسائل روزمره و معیشتی داشت؟ وقتی خط فقر درآمد 3 میلیون تومان در ماه برای یک خانواده 4 نفره است و حداقل حقوق قانونی در کشور با همه اضافات و فرعیاتش سر جمع در نهایت از ماهی یک میلیون و نیم تجاوز نمی‌کند، چه انتظاری می‌شود از درصد بزرگی از مردم داشت؟ اگرچه خط فقر مذکور قطعا فقط شامل هزینه‌های بنیادین خوراک و پوشاک و مسکن نیست و جزئیات اندکی از دیگر وجوه ممکن زندگی در آن لحاظ شده است ولی این حداقل‌ها هم نمی‌توانند کمکی به گشایش انگیزه‌ها و دغدغه‌های مدنی در مردم بکنند، چرا که رسیدن به همین سطح حداقلی هم برای بسیاری از مردم یعنی تقریبا روزی 16 ساعت کار مفید! و در این میان وظیفه اصلی زمامداران آیا جز این است که شرایط عمومی اقتصاد کشور را به گونه‌ای سامان دهند که هر کس بدون نیاز به توجهات حمایتی دولت‌ها بتواند گلیم خودش را از زیر خط فقر به بالای آن بکشد. ایجاد رونق و گشودگی اقتصاد بهترین کمکی است که یک دولت برای بالا بردن عزت و کرامت ملتش می‌تواند بکند و وقتی سطحی از رفاه پایدار به‌وجود آمد که در آن دغدغه‌های اساسی معیشتی به نحو مقتضی پاسخ داده شود، آنگاه خود به خود و بدون نیاز به برنامه‌ریزی از بالا، مسائل و دغدغه‌های مربوط به وجوه مدنی و تمدنی زندگی در بسیاری از مردم شکل خواهد گرفت. در شرایط سختی معاش و زندگی نحوه برخورد عمده مردم با اینگونه مسائل برخوردی منفعلانه است. به نوعی بدون داشتن فرصت و انگیزه درگیر شدن با مفاهیم آنها، در جریان آنها قرار می‌گیرند ولی در هنگامه گذر از خان تنگی معیشت این ارتباط تبدیل به ارتباطی فعال خواهد شد. آنچه گفتیم را به روشنی می‌توان در پس بسیاری از مثل‌های عامه مردم دید. آنجا که پرداختن عده‌ای به مسائل فرهنگی، فکری و هنری و... را از سر سیری می‌دانند و به نظر نگارنده هیچ کدام‌شان هم بدشان نمی‌آید که در شرایطی که سیری می‌دانندش قرار بگیرند و چنان کنند. در دوران دانشجویی و در وضعیتی که تامین بسیاری از هزینه‌های زندگی بر عهده خانواده و دولت قرار دارد، دانشجویان برای 3-2 سال این امکان را دارند که فعالانه به کنشگری در عرصه‌هایی جز معیشت بپردازند. فراوانی فعالیت‌های به اصطلاح فوق‌برنامه در میان دانشجویان حکایت از این رهایی موقت از تنگناهای زندگی دارد و شخصا بسیاری از همین دانشجویان فعال را دیده‌ام که پس از اتمام دوره دانشجویی و درگیر شدن با مسائل معیشتی زندگی‌شان، در وضعیتی منفعلانه، فرسنگ‌ها دورتر از آنچه در دوران خوش دانشجویی به آن می‌پرداختند قرار گرفته‌اند و از آن همه دغدغه و انگیزه فقط یک نوستالژی برای‌شان باقی مانده است. البته درصد کمی از انسان‌ها در هر شرایط مادی و معیشتی هم که باشند باز ارتباطی فعال با جنبه‌های غیرمعیشتی زندگی انسانی برقرار می‌کنند ولی صحبت ما در اینجا بر سر عامه مردم و آن درصد بسیار زیادی است که تا از تدبیر امن معاش‌شان آسوده نشوند نمی‌توانند به فکر چیز دیگری باشند.
همه اینها را گفتیم تا بتوانیم شرایط را برای پرداختن به بعضی مسائل موجود در کشور فراهم کنیم. همگان بر سر این موضوع که اوضاع اقتصادی کشور در شرایط مطلوبی نیست، توافق دارند. آنچه در ادامه می‌آید تحلیل یک اقتصاددان از نمایی از اقتصاد ایران در حدود 6-5 ماه پیش است: «آیا باید از اقتصاد ایران ناامید بود؟ تداوم بحران رکود و دومینوی ورشکستگی نظام اعتباری، باعث ناامیدی نسبی در میان بسیاری از دانش‌آموختگان مالی و اقتصاد در ایران شده. سوالی که پشت سر هم تکرار می‌شود این است: آیا اصلا امیدی به برون‌رفت از این اوضاع هست؟ بگذارید دوباره همه مواردی را که به عنوان گسل‌های بحران اقتصادی می‌دانیم بازبینی کنیم؛ نقدینگی بسیار زیاد  یک تریلیون تومانی اگر چه تلخ است اما به معنای آن است که در کشور معادل 300 میلیارد دلار، پول یا شبه‌پول وجود دارد، اگر چه راهی برای سرمایه‌گذاری آن نیافته‌ایم. بدهی حدودا 500 هزار میلیارد تومانی دولت اگرچه خیلی بزرگ است اما کمتر از یک‌سوم تولید ناخالص ملی یک‌سال ایران است. در واقع این بدهی بزرگ نیست، صرفا بلاتکلیف است. نظام بانکی اگر چه در معرض سقوط است اما نزدیک به 2 تریلیون تومان دارایی دارد. راه مورد نیاز برای تبدیل به اوراق کردن این دارایی‌ها هنوز پیموده نشده است، اگر نه 2 تریلیون تومان دارایی معادل 600 میلیارد دلار است. با فرض خطای بالا در ثبت دارایی‌های بانک‌ها باز هم حتی درصدی از این عدد، بسیار بسیار بزرگ و کارگشاست. اقتصاد ایران نه به خاطر تایید مکنزی بلکه به خاطر ویژگی‌های خودش بزرگ و به مراتب متنوع‌تر از اقتصاد کشورهای نفتی دیگر است. ایران سریع‌تر از هر کشور نفتی دیگری منابع درآمدی خود را به سمت مالیات برد و اگر چه به همه ما فشار اقتصادی بالایی آمد اما همه ما
ایرانی‌ها به طور میانگین بهتر از عربستان یا ونزوئلا در این آزمون عمل کردیم. راه‌حل مشکلات افسوس نیست، دیدن اولویت‌ها و اصلاح شجاعانه آنهاست».
در این تحلیل آنچه در مرکز قرار گرفته است امکان برون‌رفت از وضعیت بحرانی اقتصاد کشور است و تاکید بر ضرورت تدبیر و عمل بموقع توسط دولت و یک هشدار از آنچه در آینده نزدیک در صورت اتخاذ تدابیر نامناسب اتفاق خواهد افتاد در درون خود دارد اما گویا دولت و تیم اقتصادی آن سرعت عمل مناسبی در جلوگیری از عمیق‌تر شدن بحران اقتصاد ایران نداشته‌اند به گونه‌ای که همین تحلیلگر اقتصادی چند ماه بعد و تقریبا 2 ماه پیش اینگونه می‌گوید: «2 ماه آینده از حساس‌ترین برهه‌های اقتصادی تاریخ ایران است. 5 عامل همزمان، در فاصله کوتاه در کنار هم قرار گرفته و وضعیتی ویژه را ایجاد کرده‌اند. از یک طرف عدد نقدینگی- که عمدتا در سپرده‌های بانکی جاگیر شده است- به نزدیک ١٣٠٠ هزار میلیارد تومان می‌رسد. از سوی دیگر 4 عامل همزمان با هم می‌تواند منجر به افزایش ناگهانی سرعت گردش پول و پیامدهای جدی شود؛ بالا رفتن ناگهانی نرخ ارز در نتیجه تحولات سیاسی، افزایش عمومی تقاضا در ماه‌های پایانی سال، وضعیت ویژه برج ١١ در سررسید شدن اوراق مشارکت و سپرده‌ها از سال ٩٠ به بعد و هر نوع تزریق فضای عدم اطمینان در نتیجه بحث‌های انتخاباتی. از دید تکنیکال تقریبا حیاتی است که دلار از کانال ٣٨٠٠ بالاتر نرود. به همان اندازه حیاتی است که جلوی تزریق هر نوع عدم اطمینان به فضای عمومی گرفته شود. به یاری خدا دولت با عرضه ارز و سیاست‌گذاری نرخ بهره از این مسیر به سلامت خواهد گذشت. دعای همه ما ارزشمند خواهد بود.
پی‌نوشت اول: چرا باید سیاست پولی دولت به جایی ختم شود که تحولات کاملا طبیعی، اقتصاد ما را به وضعیت هشدار ببرد؟
پی‌نوشت دوم: عقل حکم می‌کند دولت خودش هم با دوقطبی‌سازی سیاسی، به فضای عدم اطمینان دامن نزند.»
و امروز در حالی که قیمت دلار از 4 هزار تومان عبور کرده است و تقریبا به طور مستمر در حال افزایش قیمت است، تمام تمرکز دولت در بخش اقتصاد روی نجات بانک‌ها با بالا نگه داشتن نرخ بهره است و آن میزان اهتمامی که در انتشار منشور حقوق شهروندی با نیات انتخاباتی وجود دارد، در زمینه مدیریت بحرانی که در حال عمق پیدا کردن است وجود ندارد. در شرایط خاص انتهای سال در اقتصاد ایران و در شرایط نامناسب درآمدی ملت تمام برنامه‌های اصلی اقتصادی دولت در نهایت به اتخاذ سیاست‌های انقباضی مالی و بالا نگه داشتن نرخ بهره برای جلوگیری از ورشکستگی دامنه‌دار بانک‌ها خلاصه شده است و البته در بودجه سال 96 در یک چرخش خلاف رویه‌های 3 ساله دولت و آشکارا انتخاباتی، ردیف‌های سنگینی برای پرداخت به کشاورزان از محل برداشت یک و نیم میلیارد دلاری از صندوق توسعه ملی در نظر گرفته شده است. این سخاوتمندی دولت اگرچه از نظر سیاسی و انتخاباتی قابل درک(!) است ولی در شرایط کنونی به اذعان بسیاری اقتصاددانان خطایی بسیار بزرگ است. در این میان و در حالی که اصلاح قانون بانکداری با روند کندی توسط دولت پی گرفته شده است، تازه در روزهایی که بمب ساعتی نقدینگی در شرایط وخیم قیمت دلار در شرف انفجار است به مجلس فرستاده شده است. اگرچه آنچه عامل وضعیت کنونی بانک‌هاست در این قوانین جدید نیز بدرستی برطرف نشده و قانون مذکور دارای نقاط ضعف اساسی است اما همه توجه رسانه‌ها در آن به بند آشکارا انحرافی و تبلیغاتی تبدیل ریال به تومان منعطف شده است. شرایط عمومی اقتصادی مردم به روشنی مطلوب نیست و آنگونه که بیان شد شرایط کلی اقتصاد کشور و بویژه بخش پولی آن در وضعیت بحران است و در کنار همه اینها دولت محترم در حال گرفتن عکس یادگاری با منشور حقوق شهروندی و برنامه‌ریزی‌های انتخاباتی و سیاسی است. در حالی که وضعیت نان در معنای موسع خود برای بسیاری از ملت دغدغه اساسی و فوری است، دولت محترم با هندوانه‌هایی که خود با تبلیغاتش درباره وضعیت اقتصادی کشور زیر بغل خود گذاشته است، در حال پیشکش خربزه حقوق شهروندی به ملت است. ما در حالی که برای استمداد از خداوند برای جلوگیری از بحران دلاری شبیه سال 91 دست به دعا بلند می‌کنیم، ملتمسانه از دولتمردان محترم می‌خواهیم به فکر نان باشند که خربزه آب است.