افشین یداللهی، شاعر ترانههای ماندگار سریالهای تلویزیون درگذشت
دنیا همان یک لحظه بود
گروه فرهنگ و هنر: «هر سال/ یک بار/ از لحظه مرگم/ بیتفاوت گذشتهام/بیآنکه بفهمم یک روز/ در چنین لحظهای/ خواهم مُرد
بعضی مرگها غیرمنتظره است
با اینکه مرگ، غیرمنتظره نیست
هنوز چند روز به پایان سال ۱۳۹۵ مانده،
این سال پر مسافر، کبیسه هم هست...»
شاید وقتی افشین یداللهی این متن را برای درگذشت ناگهانی علی معلم مینوشت، کمتر کسی فکر میکرد خود او از مسافران این سال باشد. سالی که تعداد زیادی از اهالی هنر و ادب را در خود نگاه داشت. در حالی که رسانهها دفتر سال 95 را با درگذشت 95 تن از اهالی فرهنگ و هنر بسته میدیدند، فوت ناگهانی علی معلم باعث شد تا این دفتر گشوده بماند تا اینکه در خبری بهتانگیز درگذشت شاعر ترانههای ماندگار تلویزیونی افشین یداللهی نیز منتشر شد. شاعری که بدون شک تمام ایرانیان حداقل با یکی از اشعار او خاطره دلانگیزی دارند. افشین یداللهی متولد 1347 در اصفهان بود که کار حرفهای خود را در سال 1376 با سرودن ترانهای در باب شخصیت امام حسین(ع) شروع کرد. شعر وی با آهنگسازی فواد حجازی و خوانندگی خشایار اعتمادی در ارکستر سازمان صداوسیما اجرا شد. کار دوم وی، ترانه «از فارس تا خزر» با خوانندگی خشایار اعتمادی اجرا شد. پس از آن به تدریج سرودههای یداللهی به تیتراژ تعداد زیادی از مجموعههای تلویزیونی تبدیل شد، به گونهای که بسیاری از مجموعههای تلویزیونی فاخر نیز به واسطه شعرهای منحصر به فرد یداللهی در خاطر ماندهاند. ترانه مجموعههایی نظیر: سریال شب دهم با صدای علیرضا قربانی، مسیر زایندهرود با صدای احسان خواجهامیری، کمربندها را ببندیم با صدای فتحعلیاویسی، غریبانه با صدای احسان خواجه امیری، میوه ممنوعه با صدای احسان خواجهامیری، مدار صفر درجه با صدای علیرضا قربانی، پول کثیف با صدای احسان خواجهامیری، مسافری از هند با صدای مهرداد هویدا و دکلمه شیلا خداداد، تبریز در مه با صدای علیرضا قربانی، زمانه از گروه سون، خطشکن با صدای افشین سپهر، سه در چهار با صدای حمیدرضا ترکاشوند، شب آفتابی با صدای محمد اصفهانی، عشق گمشده با صدای امیرحسین مدرس، مثل هیچکس با صدای احسان خواجهامیری و سریال معمای شاه با صدای سالار عقیلی از جمله تیتراژهای بهیادماندنی مجموعههای تلویزیونی هستند که شعر آنها به ذوق و قلم افشین یداللهی سروده شده بود.
سریال مدار صفر درجه به کارگردانی حسن فتحی در اردیبهشت ۱۳۸۶ از شبکه اول پخش شد، این سریال یکی از به یادماندنیترین مجموعههای تلویزیونی است که عمدتا آن را با تیتراژ مشهورش میشناسند؛ تیتراژی که با شعر افشین یداللهی و صدای علیرضا قربانی ماندگار شد.
وقتی گریبان عدم با دست خلقت میدرید
وقتی ابد چشم تو را پیش از ازل میآفرید
وقتی زمین ناز تو را در آسمانها میکشید
وقتی عطش طعم تو را با اشکهایم میچشید
یک آن شد این عاشق شدن
دنیا همان یک لحظه بود
آن دم که چشمانت مرا
از عمق چشمانم ربود
وقتی که من عاشق شدم
شیطان به نامم سجده کرد
آدم زمینیتر شد و عالم به آدم سجده کرد
من بودم و چشمان تو نه آتشی و نه گلی
چیزی نمیدانم از این دیوانگی و عاقلی
آغاز و ختم ماجرا لمس تماشای تو بود
دیگر فقط تصویر من در مردمکهای تو بود
سریال تبریز در مه به کارگردانی محمدرضا ورزی نیز از مجموعههای فاخر تلویزیونی بود که تیتراژ آن به شهرت فراوانی رسید. در این سریال نیز یداللهی با همکاری سالار عقیلی اثری حماسی و ملی را خلق کردند که سالهاست از ذهن و خاطر ایرانیان پاک نمیشود.
وطنم ای شکوه پابرجا
در دل التهاب دورانها
کشور روزهای دشوار
زخمی سربلند بحرانها
ایستادی بر جنگ رو در رو
خنجر از پشت میزند دشمن
گویی از ما و در نهان بر ما
وطنم پشت حیله را بشکن
وطنمای شکوه پابرجا
در دل التهاب دورانها
رگت امروز تشنه عشق است
دل رنجیده خون نمیخواهد
دل تو تا ابد برای تپش
غیرعشق و جنون نمیخواهد
شرم بر من اگر حریم تو
پیش چشمان من شکسته شود
وای بر من اگر ببینم چشم
روبهرویای عشق بسته شود
وطنم ای شکوه پابرجا
در دل التهاب دورانها
کشور روزهای دشوار
زخمی سربلند بحرانها
از تب سرد موجهای خزر
تا خلیجی که فارس بوده و هست
میشود با تو دل به دریا زد
میشود با تو دل به دنیا بست
افشین یداللهی علاوه بر سرودههای تلویزیونی خود، همکاری فراوانی با خوانندگان در انتشار آلبومهای موسیقی نیز داشت. تعداد زیادی از آثار احسان خواجهامیری، علیرضا قربانی، محمد اصفهانی و... جزو اشعار این شاعر محسوب میشوند.
شعرهای یداللهی در برخی از قطعههای آلبوم فقط نگاه میکنم از حامی، آلبوم نون و دلقک از محمد اصفهانی، آلبوم طعنه خشایار اعتمادی و کارهای متاخری نظیر آلبوم محمدرضا فروتن و همچنین تک قطعههایی نظیر ساده بیا اثر رضا صادقی حضور دارند. سرودههای او در «آلبوم فصل تازه» احسان خواجهامیری، ترانههایی نظیر برای آخرین بار، خیال تو، غریبانه، وقتی که نباشی و... هستند. آلبوم «برای اولین بار» احسان خواجهامیری نیز شاهد سرودههای یداللهی با ترانههای فال، تب تلخ رفتن و... از او است.
سریال «شب دهم» اثر حسن فتحی نیز در زمره به یادماندنیترین مجموعههای سیماست. سریالی که تیتراژ آن هنوز یکی از موسیقیهای پرمخاطب است:
مرز در عقل و جنون باریک است
کفر و ایمان چه به هم نزدیک است
عشق هم در دل ما سردرگم
مثل ویرانی و بهت مردم
گیسویت تعزیتی از رویا
شب طولانی خون تا فردا
خون چرا در رگ من زنجیر است
زخم من تشنهتر از شمشیر است
مستم از جام تهی حیرانی
باده نوشیده شده پنهانی
عشق تو پشت جنون محو شده
هوشیاریست مگو سهو شده
من و رسوایی و این بار گناه
تو و تنهایی و آن چشم سیاه
از من تازه مسلمان بگذر
بگذر از سر پیمان بگذر
دین دیوانه بدین عشق تو شد
جاده شک به یقین عشق تو شد
مستم از جام تهی حیرانی
باده نوشیده شده پنهانی
اما یکی از ماندگارترین ترانههای افشین یداللهی که در تیتراژ آغازین سریال «معمای شاه» توسط سالار عقیلی خوانده شد، باز هم ترانهای برای «ایران» بود:
ایران فدای اشک و خنده تو/ دل پر و تپنده تو
فدای حسرت و امیدت /رهایی رمنده تو
ایران اگر دل تو رو شکستند/ تو را به بند کینه بستند
چه عاشقانه بینشانی/ که پای درد تو نشستند
کلام شد گلوله باران/ به خون کشیده شد خیابان
ولی کلام آخر این شد/ که جان من فدای ایران
تو ماندی و زمانه نو شد / خیال عاشقانه نو شد
هزار دل شکست و آخر/ هزار و یک بهانه نو شد
ایران به خاک خسته تو سوگند/ به بغض خفته دماوند
که شوق زنده ماندن من
به شادی تو خورده پیوند
ایران اگر دل تو را شکستند
تو را به بند کینه بستند
چه عاشقانه بینشانی / که پای درد تو نشستند
افشین یداللهی علاوه بر شاعری، پیشه طبابت داشت و شغل اصلی او روانپزشکی بود. او در سال 1379 دکترای تخصص اعصاب و روان خود را از دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی دریافت کرد. وی در معدود مصاحبههایی که انجام داده است، کتابخوانی و فرهنگ عمومی را جزء دغدغههای خود بر شمرده و افزوده است: «افراد، کتابخوان نمیشوند مگر آنکه لزومش را احساس کنند بنابراین گام اول مطالعه درک ضرورت نیاز به فرهنگ مکتوب برای آگاهی بیشتر و تحلیل بهتر قضایای پیرامون و... است. پس از آن باید با حس کتابخوانی آشتی کرد.»
از او 5 کتاب منتشر شده است؛ جنون منطقی، روزشمار یک عشق، مشتری
میکدهای بسته، امشب کنار غزلهای من بخواب، حرفهایی که من باید میگفتم و تو باید میشنیدی. همه این کتب اشعار و سرودههای او را در بر میگیرند که عمدتا در 2 قالب ترانه و نیمایی سروده شدهاند.
مراسم تشییع افشین یداللهی صبح جمعه ساعت 19 از مقابل تالار وحدت برگزار میشود.