پیکر حبیب الله کاسهساز با حضور چهره‌های مختلف هنری در قطعه هنرمندان آرام گرفت
پرواز حبیبانه
گروه فرهنگ و هنر: حبیب‌الله کاسهساز، بازیگر، کارگردان و تهیه‌کننده سینما و تلویزیون ایران، پس از تحمل دوره رنج و بیماری و دسته و پنجه نرم کردن با سرطان، 28 تیر دار فانی را وداع گفت. به گزارش «وطن امروز»، مرحوم حبیب‌الله کاسهساز متولد ۱۳۴۱ تهران و فارغ‌التحصیل رشته فیلمنامه‌نویسی از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر بود. ورود وی به سینما از سال ۱۳۶۹ با بازیگری در فیلم «پرواز در نهایت» به کارگردانی «محمدمهدی عسگرپور» آغاز شد و بعد از آن در فیلم‌های «هور در آتش» و «آخرین مرحله» نقش‌آفرینی کرد. این سه فیلم تمام هنرنمایی این هنرمند فقید در عرصه بازیگری بود و بعد از آخرین مرحله که در سال ۱۳۷۴ ساخته شد، دیگر در هیچ فیلمی به عنوان بازیگر حضور پیدا نکرد. کاسهساز بعد از 6 سال، در کسوت تهیه‌کننده وارد عرصه سینما شد و در سال ۱۳۸۰ با فیلم «نوروز» توانست جایزه بهترین فیلم شانزدهمین دوره جشنواره کودک و نوجوان را از آن خود کند. او در این سال، علاوه بر این فیلم، 2 فیلم دیگر «زندانی ۷۰۷» و «پرنده باز کوچک» را ساخت که «پرنده باز کوچک» توانست جایزه بهترین فیلم در شانزدهمین جشنواره «سینه‌کید» هلند را کسب کند. یکی از شاهکارهای کاسهساز در سال ۱۳۸۲ با عنوان «مزرعه پدری» رقم خورد؛ فیلمی که علاوه بر استقبال مخاطبان، توانست عنوان جایزه ویژه بهترین فیلم در دهمین دوره جشنواره دفاع‌مقدس را به دست آورد. فیلمی که به گفته «مسعود ده‌نمکی» با ساخت آن برای سینمای جنگ پدری کرد اما معروف‌ترین فیلم او بی‌شک «اخراجی‌ها» به کارگردانی «مسعود ده‌نمکی» بود. فیلمی که بعد از 11 سال از ساخت آن، همچنان پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران است و در سال ۱۳۸۵ توانست عنوان بهترین فیلم بیست‌وپنجمین دوره جشنواره فیلم فجر را از آن خود کرد. «مسعود ده‌نمکی» در ستایش کاسهساز به خاطر ساخت فیلم «اخراجی‌های یک» می‌گوید او با ساخت این فیلم فرزندان جنگ را با سینمای ایران آشتی داد. کاسهساز در سال ۱۳۸۷ اولین فیلم خود را با نام «کارناوال مرگ» کارگردانی کرد و سال بعد از آن با فیلم «اخراجی‌های دو» سه‌گانه جنگی پرمخاطب خود را تکمیل کرد. سریال «در چشم باد» اثر ماندگار اوست که با مسعود جعفری‌جوزانی روی آنتن برد و در بازپخش چندباره این سریال از استقبال نسبت به آن نکاسته است. مستند «ادواردو آنیلی» از جمله آثاری است که به واسطه آن می‌توان به روشنی کاسهساز را از دیگران جدا کرد. مستندی که ساخت آن علاوه بر تلاش و کوشش برای جمع‌‌آوری اطلاعات و گره‌گشایی از شهادت ادواردو، نیاز به شجاعتی فراوان جهت تولید این مستند داشت به گونه‌ای که پس از آن دیگر مستندی به قوت این اثر کاسهساز هنوز ساخته نشده است. کاسهساز در عرصه‌های مدیریتی سینما نیز فعالیت‌های چشمگیری داشت که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از: مدیر کل تولید و پشتیبانی امور سینمایی وزارت ارشاد، مدیر کل نظارت و ارزشیابی معاونت امور سینمایی وزارت ارشاد، مدیر عامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع‌مقدس، عضو هیأت مدیره انجمن سینمای انقلاب و دفاع‌مقدس، عضو شورایعالی جوانان، عضو هیأت مدیره انجمن سینمای جوان ایران، عضو هیأت مدیره مؤسسه فرهنگی- هنری بنیاد روایت، عضو هیأت مدیره شهرک سینمایی دفاع‌مقدس و عضو هیأت مدیره مؤسسه رسانه‌های تصویری.
کاسهساز، پدر سینمای دفاع‌مقدس است
صبح روز گذشته مراسم تشییع این هنرمند با حضور اهالی فرهنگ و هنر از مقابل خانه سینما برگزار شد. در این مراسم جمعی از هنرمندان، مدیران فرهنگی و نمایندگان مجلس حضور داشتند. پیکر مرحوم حبیب‌الله کاسهساز پس از مراسم تشییع در منزگاه ابدی خود در قطعه هنرمندان بهشت زهرا(س) آرام گرفت.
ناصر شفق در این مراسم گفت: واقعیت این است که من نه سخنران هستم و نه می‌توانم درباره حبیب صحبت کنم. حبیب یک پارچه گل بود. اولین بار در کردستان با او آشنا شدم، سال 59. خیلی سخت است حبیب شدن. در عرصه تولید حبیب علی حاتمی سینمای ایران بود. بسیاری از فیلم‌های دفاع‌مقدس اگر حبیب نبود تولید نمی‌شد. وی بیان کرد: اگر حبیب نبود من نمی‌توانستم فیلمی بسازم. حبیب خیلی مظلوم و آرام بود. در هر موردی هر فیلمسازی با حبیب کار کرده تحت تاثیر اخلاق خوب او قرار گرفته. تمام خانواده کاسهساز انسان‌های شریفی هستند. از همه کسانی که در این مراسم حضور پیدا کردند تشکر می‌کنم که برای حبیب سینمای ایران آمدند و حامی او بودند. به نظرم همرزمان حبیب باید اینجا بایستند و صحبت کنند.
سردار پورجمشید نیز در این مراسم بیان کرد: حبیب کاسهساز از یاران گهواره‌ای امام‌خمینی بود، برایم بسیار افتخار است که از دوران کودکی با حبیب رشد کردم. ما در یک محله زندگی می‌کردیم. حبیب از جمله آدم‌هایی بود که در زمان انقلاب نقش بسیار مهمی داشت و پس از انقلاب نیز همواره برای جمهوری اسلامی تلاش کرد. او با اینکه می‌توانست زندگی راحت خود را انجام دهد آمد و بهترین روزهای زندگی‌اش را در جبهه تقدیم انقلاب اسلامی کرد. در عملیات‌های بسیار ما با هم بودم، فتح‌المبین، بیت‌المقدس و... حبیب مرد بزرگی بود که یک لحظه پشت به دشمن نکرد. این خانواده همه در راه انقلاب فداکاری کرده‌اند. او به این اعتقاد داشت که اگر می‌خواهیم راهی که آمده‌ایم ثمره بدهد باید سینمای دفاع‌مقدس‌مان را پررنگ کنیم. هنر ما امروز نیازمند امثال حبیب است. حبیب در این راه هیچ سرمایه‌ای نداشت اما امید و انگیزه بالایی داشت.
مسعود جعفری‌جوزانی نیز اظهار داشت: دهه 60 بود که حبیب را با دوستانش شناختم. همه چیزشان در خدمت رزمندگان بود. حبیب از آن آدم‌هایی بود که می‌خواست با سواد وارد حوزه سینما شود. حبیب با مهارت و تمام وجودش کار می‌کرد. زمان گذشت و سال‌ها بعد حبیب تهیه‌کننده «در چشم باد» شد. وقتی او را بار دیگر دیدم ذره‌ای از آن شور و انقلابی بودنش کم نشده بود. متاسفانه به این آدم‌ها اهمیت نمی‌دهند. حبیب برای ساخت فیلم‌های دفاع‌مقدس ساعت‌ها پشت در مدیران سینمایی می‌نشست تا بودجه بگیرد. به قول دوستی، او پدر سینمای دفاع‌مقدس بود. او دوستانش را دسته‌بندی و جناح‌بندی نمی‌کرد.
مسعود ده‌نمکی نیز گفت: آنهایی که جبهه بودند می‌دانند که استرس شب عملیات یعنی چی. برای ساخت اخراجی‌ها ما چنین استرسی داشتیم. حسابش را کنید فردی مثل حبیب کاسهساز که سال‌های سال فیلم دفاع‌مقدسی ساخت چه صدمه‌ای به جسم و روحش وارد می‌شود. او همیشه می‌خندید و خنده‌هایش از یادم نمی‌رود.
اعتقادات کاسه ساز نمایشی نبود
سیروس الوند، کارگردان سینمای ایران اظهار کرد: آقای کاسهساز را برای اولین بار به عنوان بازیگر دیدم. وقتی با او صحبت می‌کردم متوجه شدم ارادتی که او به بچه‌های رزمنده دارد بسیار زیاد است و این موضوع باعث می‌شد با جان و دل برای آنها کار کند. آقای عسگرپور زمانی که از من پرسید به نظرت چه کسی برای مدیرعاملی خانه سینما مناسب است گفتم حبیب کاسهساز. حبیب همه سینمای ایران را یک دست می‌دید و بین آنها تفاوت قائل نمی‌شد. اگر بگویند با پول خودتان فیلم دفاع‌مقدسی بسازید نمی‌دانم چند نفر این کار را انجام می‌دهند اما قطعاً حبیب کاسهساز این کار را می‌کرد. سیروس الوند، کارگردان سینمای ایران در حاشیه مراسم تشییع پیکر مرحوم حبیب‌الله کاسهساز گفت: مرحوم کاسهساز مردی معتقد، مومن، مدبر و از تهیه‌کنندگان خوب سینمای ایران بود. وی افزود: به نظر من حبیب‌الله کاسهساز شخصی بود که اعتقاداتش نمایشی نبود و قلباً به انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ارادت داشت و مثل بسیاری از افراد که انقلابی‌بودنشان دروغین است، نبود. من هیچ‌گاه با ایشان همکاری نداشتم اما همیشه ارادت ویژه‌ای به او داشتم.
محمدمهدی عسگرپور در این مراسم بیان کرد: ما امروز دوستی مومن، راستگو و درستکار را بدرقه می‌کنیم. آشنایی من نیز از سال 60 با آقای کاسهساز آغاز شد. او در ژانر دفاع‌مقدس افرادی را وارد سینما کرد که همه با تمام وجود خود کار می‌کردند. حبیب کاسهساز همواره تلاش کرده این سنگر سینمای دفاع‌مقدس را حفظ کند. آقای کاسهساز کسی بود که همیشه در همه شرایط می‌شد روی آن حساب کرد. خداوند روح او را قرین رحمت کند.
منوچهر شاهسواری، مدیرعامل خانه سینما گفت: حبیب‌الله کاسهساز نیز به دیار باقی شتافت. برخی از واژه‌ها را بدون آنکه بدانیم به زبان می‌آوریم، چه معنایی هست پشت این شتافتن به سوی دیار باقی. آنچه امروز گذشت ادای احترام به حبیبی بود که عزیزمان بود. سینما یک پدیده یک پارچه است. با هم بودن لذتی را برای ما به ارمغان می‌آورد. امروز می‌خواهیم حبیب‌الله کاسهساز را به منزلگاه ابدیش هدایت کنیم البته حبیب در این راه از همه ما مشتاق‌تر است.
چرا مسؤولان فرهنگی امثال کاسهساز را تا زنده‌اند ارج نمی‌نهند؟
محمدهادی قمیشی، بازیگر سینما و تلویزیون در حاشیه مراسم تشییع پیکر مرحوم کاسهساز گفت: حبیب‌الله کاسهساز صبر، حوصله و تحمل بسیاری داشت و با آرامش کار می‌کرد. متاسفانه ما زمانی که آدم‌ها را از دست می‌دهیم؛ تازه قدرشان را می‌فهمیم و برای‌شان افسوس می‌خوریم و در زمانی که زنده هستند نه‌تنها کمکی به آنها نمی‌کنیم بلکه به قول معروف چوب لای چرخ‌شان می‌گذاریم. وی افزود: مرحوم کاسهساز کسی بود که دوست داشت کار کند اما معمولاً به وی فرصت داده نمی‌شد و در مراحل اجرا و عمل، او را خیلی اذیت می‌کردند. امیدوارم که ما و مسؤولان قدر چنین اشخاصی را بدانیم و تا زمانی که زنده هستند از آنها استفاده کنیم.
سیدجواد هاشمی نیز در حاشیه این مراسم گفت: مهم‌ترین خصوصیت حبیب‌الله کاسهساز آرامش آن مرحوم بود. حبیب برای همه حبیب بود، من فکر می‌کنم در سخت‌ترین شرایط و استرس‌های نا به هنگام و گاهی اوقات به هنگام کار دفاع‌مقدسی هرکسی به حبیب می‌رسید آرامش می‌گرفت و آرام می‌شد. این ویژگی، ویژگی منحصر به فرد حبیب کاسهساز بود که من کمتر در تهیه‌کننده‌ای دیده‌ام. فکر می‌کنم این خصوصیت در سینما حال حاضر ما منحصر به فرد است. کارگردان سینمای ایران گفت حبیب‌الله کاسهساز شخصی بود که اعتقاداتش نمایشی نبود و قلباً به انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ارادت داشت.
سینما برای او وسیله کسب ثروت و شهرت نبود
محمدرضا نقدی، معاون فرهنگی و اجتماعی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز بیان داشت: مرحوم کاسهساز سینما را وسیله‌ای برای ترویج آرمان‌هایش می‌دانست و سینما را برای خودش هدف کسب ثروت یا شهرت قرار نداده بود. او هدفی متعالی داشت و به عشق شهدا و ترویج مبارزه با ظلم و زور وارد این صحنه شده بود و تا آخر عمرش هم به آرمان‌های خودش پایبند بود.
فخرالدین صدیق‌شریف، بازیگر عرصه تلویزیون، سینما و تئاتر نیز اظهار داشت: من در سریال «در چشم باد»، فیلم سینمایی «اخراجی‌ها» و فیلم «کارناوال مرگ» با حبیب‌الله کاسهساز همکاری داشتم. وی ادامه داد: حبیب‌الله کاسهساز از یک چهره بسیار مردمی برخوردار بود و به لحاظ خصوصیت‌ها و عقاید مذهبی نیز خیلی عمیق بود و با بازیگران و عوامل بسیار صمیمی بود به گونه‌ای که هیچ فاصله‌ای بین خود و عوامل احساس نمی‌کرد. بازیگر سریال تاریخی «در چشم باد» تصریح کرد: زمانی که حبیب‌الله کاسهساز در بیمارستان بستری بود، به ملاقات او رفته بودم اما به هر حال با خواست خداوند نمی‌توان هیچ گونه مقابله‌ای انجام داد به این معنا که انسان باید آنچه را که حضرت حق برای انسان مقدر می‌کند، بپذیرد و همه انسان‌ها یک روز از این دنیا می‌روند اما نکته مهم این است که ما روابط انسانی را حفظ کنیم.
پرویز شیخ‌طادی، نویسنده و کارگردان سینما گفت: رابطه من و حبیب‌الله کاسهساز بیشتر رابطه برادری بود. برادری‌ای که به خاطر ایمان و تقوای این تهیه‌کننده بزرگ سینما شکل گرفته بود. وی در ادامه افزود: بیشترین خاطره من از کاسهساز درباره صبوری و علاقه وی به اعتقادات و ارزش‌ها بود. کاسهساز خیلی جناحی فکر نمی‌کرد و در هر مقطع و مقامی که بود به هیچ عنوان نگاه جناحی به هنرمندان نداشت. وی نگاه بلند و فراگیری داشت و هیچ‌وقت کسی را قضاوت نمی‌کرد. کارگردان «شکارچی شنبه» کاسهساز را اخلاق‌گرا دانست و ادامه داد: کاسهساز مرد اخلاق بود. وی در فیلم «امپراتور جهنم» بی‌نهایت به ما کمک کرد تا پروژه پیش رفته و به مشکل مالی برخورد نکند. وی در عرصه تهیه‌کنندگی نعمتی بود ولی متاسفانه ایشان را از دست دادیم. شیخ‌طادی با بیان تسلیت به مناسبت این اتفاق ناگوار خاطرنشان کرد: به خانواده، پسران، برادران و هنرمندان عزیز کشور تسلیت می‌گویم. امیدوارم کاسهساز مورد رحمت الهی قرار گرفته و با شهدا محشور شود.
ارژنگ امیرفضلی، سپند امیرسلیمانی، شهریار بحرانی، پرویز پرستویی، علی عطشانی، تینا پاکروان، محمدحسین قاسمی و... از جمله هنرمندانی بودند که تاثر خود را در پی از دست دادن کاسهساز ابراز داشتند.
ماجرای تهدیدی که سرطان کاسه ساز را مشکوک کرد
علاوه بر هنرمندان، مدیران فرهنگی و فعالان در این عرصه نیز واکنش‌های فراوانی نسبت به درگذشت این تهیه‌کننده سینما داشتند. علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، عباس صالحی‌امیری وزیر فرهنگ و ارشاد، محمدمهدی حیدریان رئیس سازمان امور سینمایی، سمعی و بصری، سردار غلامحسین غیب‌پرور رئیس سازمان بسیج مستضعفین، عبدالعلی علی‌عسکری رئیس‌سازمان صداوسیما، مرتضی میرباقری معاون سیما، محمد خزائی تهیه‌کننده سینمای ایران، عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان، محمد حمزه‌زاده رئیس‌سازمان سینمایی حوزه هنری، جواد شمقدری رئیس سابق‌سازمان سینمایی، حجت‌الاسلام نصرالله پژمان‌فر عضو هیات رئیسه کمیسیون فرهنگی و... از جمله مدیران فرهنگی بودند که درگذشت این هنرمند و مدیر فرهنگی را به جامعه هنری و مردم تسلیت گفتند. در پیام تسلیت جواد شمقدری آمده است:
«مصیبت از دست دادن عزیزان و همسنگرانی که در عرصه سینمای انقلاب و دفاع‌مقدس همراه هم بودیم، ضایعه کوچکی نیست اما تصور می‌کنم حبیب‌الله کاسهساز نیز تمامی ساعاتی را که بر تخت بیمارستان در بیم و امید می‌گذراند خود به این توصیه الهی واقف بود که خداوند فرمود: «هیچ مصیبتی نیست مگر اذن الهی در پشت آن است و اگر ایمان الهی باشد خداوند قلب‌ها را هدایت می‌کند، خدایی که بر همه چیز آگاه است» چرا که حالت تسلیم و رضا را بر چهره پر از دردش می‌دیدیم. بعضی او را حاج حبیب سینمای ایران نامیده‌اند که چه تعبیر مناسبی برای رفتار و منش او بود. از دیگر ویژگی‌های وی تلاشش برای انجام پروژه‌هایی بود که شاید برخی برای ورود به آن تردید می‌کردند اما وی بدون واهمه پا در آن مسیر می‌گذاشت. در پروژه فیلم «ادواردو آنیلی» نیز گفته می‌شود ممکن است همان تهدیدهایی که آن روزها شد تا از سر ساخت آن دست بردارد، او را به این بیماری دچار کرد».
همچنین سازمان‌های هنری و فرهنگی نظیر سازمان هنری- رسانه‌ای اوج، بنیاد فرهنگی روایت، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، هیات اسلامی هنرمندان، انجمن سینمای انقلاب و دفاع‌مقدس، خانه سینما، بنیاد سینمایی فارابی و... نیز از جمله نهادهایی بودند که نسبت به این ضایعه واکنش نشان دادند. در متن منتشر شده توسط سازمان هنری- رسانه‌ای اوج آمده است: «نمی‌دانم چه حکمی است که در این سال‌ها و این ماه‌ها، هر روز خبر پرکشیدن یکی از بچه‌های قدیم هنر انقلاب به گوش می‌رسد. روزی امیرحسین فردی، روزی فرج‌الله سلحشور و حالا تو حاج حبیب‌الله کاسهساز! تو پر کشیدی و ما هم مطیع قسمت حضرت دوستیم ولی شک نکن که یادمان نمی‌رود «شیخ بهایی»، «در چشم باد»، «مزرعه پدری»، «اخراجی‌ها» و... و تا ابد به یادت خواهیم بود. راستی چه خوش موقعی پر کشیدی حاج حبیب! روزهای شهادت صادق آل‌محمد، روزهای بغض بقیع حالا ما هم مثل خانواده تو در ایام شهادت امام صادق عزادار توییم و گلوهامان پر از بغض است. سفرت بخیر رفیق قدیمی».
دانلود تمام صفحات این نسخه
