مهدی چراغ‌زاده: حامد عسکری متولد ۱۰ خرداد ۱۳۶۱ در بم، شاعر و ترانه‌سرای موفق و محبوبی است. فارغ‌التحصیل رشته حقوق قضایی از دانشگاه آزاد تهران شمال است و فوق‌دیپلم خود را در پایه لمعتین در حوزه علمیه گذرانده است.  حامد عسکری درباره زندگی خود اینگونه می‌گوید: «من زندگی‌‌ام شعر بوده است. اصلا طبیعتی که ما در آنجا به دنیا آمدیم اینگونه بوده است. بعد از سوم راهنمایی رفتم حوزه علمیه و مشغول درس شدم و بعد شروع کردم به صورت قاچاقی دیپلم گرفتن. لمعتین را تمام کردم و همزمان دیپلم هم گرفتم. دانشگاه امتحان دادم و حقوق قبول شدم. کودکی عجیبی داشتم. پسرعمه من متخصص زدن گنجشک با تیرکمان بود اما من بقیه بستنی‌ام را کنار لانه مورچه‌ها می‌گذاشتم تا درگرمای بم چیز خنک بخورند. بارها برای کارتون کوزت گریه کردم حتی آن موقع‌ها کارتونی پخش می‌شد که ۱۵ پسربچه در جزیره‌ای گرفتار شده بودند، یادم می‌آید برای شبکه ۲ نامه‌ای نوشتم و راهکار دادم که آنها می‌توانند با این کار از آن جزیره بیرون بیایند، تمام بچگی من پر از احساسات این شکلی بود». عسکری در جایی نیز درباره زلزله بم اینگونه توضیح می‌دهد: «وقتی بعد از زلزله برگشتم بم، شهر آوار شده بود. ۴۷ نفر از دوستان و آشنایان نزدیکم را از دست دادم؛ پدربزرگم، مادربزرگم، عموزاده‌های پدرم و همبازی‌هایم، شب قبل توی بم عروسی بود؛ بم تالار نداشت و عروسی‌ها در خانه بود. فردایش عروس و داماد را از زیر آوار بیرون آوردند. اینطور برای‌تان بگویم که بعد از زلزله بم ۳۱۲ تا از شماره‌های گوشی من پاک شد. همگی در زلزله رفتند. از زلزله بم و تاریخ ۵ دی ۸۲ حالا 14 سال می‌گذرد، من هنوز شب‌ها هفته‌ای یک‌بار خواب زلزله می‌بینم. هنوز نمی‌توانم به کنسرو ماهی لب بزنم از بس آن زمان شام و ناهار و صبحانه‌مان شده بود تن ماهی. هنوز وقتی دخترم پتو را روی سرش می‌کشد نمی‌توانم نگاهش کنم. حالم خراب می‌شود. از وقتی انتقالی دانشگاهم را گرفتم، ساکن تهران شدم. من برای شعر خیلی رنج و فقر کشیدم؛ در ساختمانی که بودم عربی درس می‌دادم. ویراستاری می‌کردم. فایل صوتی یکی از دوستان خبرنگارم را پیاده می‌کردم. کارهای پروژه‌ای انجام می‌دادم. حتی گاهی مجبور به کار ساختمانی هم شدم. کم‌کم با شاعرها آشنا شدم و به محافل ادبی رفتم. من آدم کویری و خونگرمی ‌بودم و زود به جمع‌های ادبی راه پیدا کردم».  چندی پیش گفت‌وگویی خواندنی با این شاعر و ترانه سرای جوان و موفق داشتیم.
***
 شما ترانه را چگونه تعریف می‌کنید؟ آیا اساسا ترانه قالب ادبی محسوب می‌شود؟
ترانه یک قالب فرمی ‌ادبی نیست بلکه یک قالب محتوایی ادبی است. هر چیزی که به نام ترانه می‌شنوید، برگرفته از یکی از قالب‌های فرمی ‌شعر ما است، یعنی غزل، چهارپاره یا مثنوی است. کارهایی که روی ملودی گفته شده، به نوعی وزن دارد و می‌توان آنها را نیمایی حساب کرد. همانطور که بسیاری از کارهای  شاملو، فروغ و ترانه‌هایی که روی ملودی گفته شده است لزوما در قالب‌های کلاسیک سروده نشده‌اند. من ترانه را یک قالب مفهومی ‌می‌دانم، یعنی نوعی گویش که بخشی از یک پازل است و با ملودی و صدای خواننده کامل می‌شود؛ پس ترانه‌ای به بلوغ می‌رسد که از گفتاری به شنیداری تبدیل شود. آنجاست که این پازل کامل می‌شود و می‌شود تحت عنوان ترانه راجع به آن حرف زد. اینکه شعری سروده، دکلمه و منتشر شود، من آن را به نوعی شعرگفتار می‌دانم، یعنی شعری با زبان عامیانه و شکسته که شاید در قالب فولکلوریک دسته‌بندی شود.
 چرا می‌گویید «شاید فولکلوریک»؟
به دلیل اینکه زبان و لهجه امروز ایران «تهرانی» است. بعضی ترانه‌ها که در اقلیم‌های خاصی در کشور ما سروده می‌شود، گاه به زبان و لهجه آن منطقه گفته شده است. یکی از ایرادات بخشی از ترانه‌سرایان جوان ما هم این است که با زبان و لهجه خودشان فکر می‌کند و اصطلاحات زبان استان خودشان را در زبان معیار ترانه امروز که «تهرانی» است دخالت می‌دهند و گاهی ترانه را لنگ و دچار دوگانگی رسانش مفهوم می‌کنند. در مقابل عکس آن نیز اتفاق می‌افتد که ترانه‌سرا گاهی به زبان معیار تهران آگاهی ندارد و باز مرتکب رفتارهایی در زبان شعر می‌شود که آن را دچار نارسایی مفهوم می‌کند.
 ما در قدیم و در قرن‌های گذشته نوعی شعر به اسم ترانه داشته‌ایم یا فقط ترانه مختص قرن معاصر و این روزگار است؟
اگر منظور شما شکسته‌نویسی است که در آن کلمات بشکند و نوع بیان، بیان‌گفتار باشد و با موسیقی تلفیق شود، فکر می‌کنم در نهایت 100 سال از این قضیه می‌گذرد. در دوره مشروطه ترانه‌هایی داشتیم که شاید خیلی متن جدی ادبی نداشته باشند ولی شکسته‌نویسی بودند.  در شعر حافظ تلفیق شعر و موسیقی را متعدد داریم، اصلا صنفی در هنر به نام «خنیاگری» داشته‌ایم، خنیاگران افرادی بودند که در بزم‌ها و مجالس پادشاهان می‌سرودند، می‌خواندند و می‌نواختند و این موضوع یکی از اتفاقات تاثیرگذار تاریخ بوده است. در ملودی‌هایی که در موسیقی کبیر فارابی است، این تلفیق وجود داشته است. وقتی ما دوبیتی و غریبی‌خوانی چوپانی یا لالایی‌های مادران را نگاه می‌کنیم، متوجه وجود ملودی و تلفیق آوا و نغمه می‌شویم. طبیعتا مادران کلماتی ساده برای درک بچه‌ها انتخاب می‌کردند که همان کلمات باعث ماندگاری بیشتر در ذهن بچه‌ها می‌شد.
 چیزی که ما در حال حاضر به نام ترانه داریم، شما می‌گویید یک قالب مفهومی ‌است؛ کمی ‌درباره آن توضیح دهید.
یعنی اگر شعر در مثنوی یا چهارپاره یا غزل با زبان شکسته (زبان گفتار) با صدای خواننده و موسیقی، تنظیم، تلفیق و ارائه شود، چیزی که ما می‌شنویم ترانه است ولی اگر با این نوع ادبی روی کاغذ مواجه شویم، با یک چهارپاره گفتار یا مثنوی یا رباعی و غزل‌گفتار مواجهیم.
 اشاره‌ای به لالایی مادرانه کردید؛ آیا خاستگاه ترانه‌های امروز ما همان لالایی‌های مادرانه بوده است؟
نه لزوما! نمی‌توان مطلق گفت خاستگاه ترانه‌های امروز ما همان لالایی‌های مادرانه است. دوبیتی‌های باباطاهر عریان هم زبانش زبان شکسته است مانند: سه غم اومد به جونم هر سه یکبار/ غریبی و اسیری و غم یار/ غریبی و اسیری چاره داره/ غم یار و غم یار و غم یار. وقتی ترانه‌های پاپ [مردمی] به مملکت آمد، زبان هم به تبع آن شکسته شد و این شکستگی زبان، مخاطب را عمومی ‌و فراگیرتر کرد و یکسری مفاهیم که در غزل کلاسیک یا مثنوی و چهارپاره به راحتی نمی‌شد بیان کرد، در ترانه گفته شد.
 شکل‌گیری ترانه در ادبیات پارسی چگونه بوده است که امروز به عنوان یک بخش در موسیقی و ادبیات شناخته می‌شود؟ قدیمی‌ترین ترانه‌های با این عنوان چه ترانه‌هایی هستند؟
نمی‌دانم! این شاید سنگین باشد ولی یک بحث تاریخی و پژوهشی است. شاید سوال ساده باشد و مخاطب شما بگوید تو چطور نمی‌توانی پاسخ آن را بدهی. مثلا ملودی امام علی و شعری که از آن به جای مانده، پیاده‌سازی همان ملودی چند صد ساله و با همین شعر است: «زد مار هوا بر جگر غمناکم، سودی نکند فسونگر چالاکم، آن یار که عاشق جمالش شده‌ام، هم نزد وی است رقیه و تریاکم». در اینجا تلفیق شعر و موسیقی است. چیزی که شما می‌گویید نیاز به یک کار پژوهشی دارد که من هم پژوهشگر نیستم. می‌توان گفت کدام اثر با زبان ملودی و شکسته سروده و با موسیقی تلفیق شده است اما نمی‌توان آن را به عنوان یک سند تاریخی ارائه کرد. شما در کارهای عارف قزوینی می‌بینید که این را دارد. عارف یکی از تصنیف‌سرایان ما است که البته کار فولکلوریک هم از وی شنیده شده است. من خودم در لالایی‌هایی مادربزرگم این را شنیدم اما تشخیص اینکه یک اثر چند سال است گفته شده و ملودی‌اش چه بوده  و کجا بوده، کار سختی است.
 ترانه در ادبیات آمد که چه کاری را انجام دهد؟ آیا غزل و شعر کلاسیک کمبودهایی در بیان برخی مسائل و نیاز‌های بشر داشت که باعث شد ترانه به وجود بیاید؟
ترانه‌ای با نگاه ساز،  یعنی با آن پکیج منظورتان است یا با نگاه متن؟
 بالاخره چه با ساز و چه غیر آن که حتی در هیئات هم ترانه خوانده می‌شود.
موسیقی ایران به گستردگی موسیقی غرب نیست. در موسیقی غرب موسیقی کلاسیک، پاپ، راک، جاز و... را داریم که هر کدام بیان یک تفکر است.  در موسیقی پاپ، ایران [از دهه 50 تا به امروز] گستردگی موسیقی غرب را ندارد. در موسیقی مدرن از لحاظ ساختار سازبندی، خواننده با یک لیریکس و تکست خاص حرفش را می‌زند در صورتی که در ایران این اتفاق نیفتاده است، یعنی ترانه ایرانی به نوعی ادامه همان تفکر تبارشناسی معشوق با نگاه پسانیمایی است. یعنی زبان دچار دگرگونی پسانیمایی می‌شود که این دگردیسی زبانی مانند حباب می‌ترکد و با بخشی به نام ترانه روبه‌رو هستیم که نگاه جدیدی به عاشقانه‌نویسی دارد.  معمولا ترانه‌های موفق ما عاشقانه بودند چون عشق هیچ‌وقت کهنه نمی‌شود. نوع حکومت‌ها و ساختار جامعه ما موسیقی کارگری، موسیقی اعتراض و موسیقی سیاهپوستان را نمی‌طلبد. هنر برآیند بطن جامعه است. اگر شاخک‌های هنرمند درست کار کند، باید نیاز جامعه را بسنجد؛ حالا این نیاز جامعه یک روز «یار دبستانی من» و یک روز «ما دو تا ماهی بودیم» و یک روز «جمعه» فرهاد و روز دیگر «توی یک دیوار سنگی» است. اینطور بگویم که از روند ترانه خیلی راحت می‌توان جامعه‌شناسی کرد. اینکه چه اتفاقی افتاده و جامعه چه چیزی را جذب و چه چیزی را پس زده است؟ آلبوم‌هایی هستند که بشدت روی آنها هزینه می‌شود؛ شاعر خوب، نوازنده خوب، ضبط خوب و خواننده خوبی دارند ولی می‌بینید کارکرد ندارند؛ چرا؟ چون جای آن حلقه مفقوده‌ای که دست روی نبض مخاطب بگذارد و بفهمد چه نیاز دارد، خالی است. بماند که مخاطب بشدت هوشمند است یعنی یک وقت آلبوم «نیلوفرانه» علیرضا افتخاری پرفروش‌ترین آلبوم می‌شود و یک زمانی در هر ماشینی صدای حامد همایون پخش می‌شود. اینکه ماندگاری و مانایی همایون چند وقت است و ماندگاری بنان و افتخاری کجاست، چیزهایی است که  زمان مشخص می‌کند.
 شما می‌گویید موسیقی سنتی ما جوابگوی نیاز و دغدغه و جامعه امروز نبوده و نیست ولی ما می‌بینیم استقبال بی‌نظیری از کنسرت‌های همایون شجریان می‌شود و حتی به قولی سر تهیه بلیت دعوا می‌شود.
بله! بلیت نیم ساعته فروش می‌رود. موسیقی پاپ ما به هیچ‌وجه در ادامه موسیقی سنتی نیست. یعنی اینکه موسیقی کلاسیک و سنتی ما به حد یقفی رسیده و به هیچ‌وجه نمی‌تواند حرفی بزند. خب! از اینجا دیگر موسیقی سنتی را کات کنیم و بیاییم از این به بعد پاپ گوش کنیم! نه! اینطور نیست. یکسری حرف‌ها را نمی‌شد در موسیقی سنتی زد. شاید شما بگویید «برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه» یک ترانه و تصنیف سیاسی است و یا «ایران ‌ای سرای امید» تصنیف سیاسی است ولی در موسیقی سنتی شما نمی‌توانید از کارتن‌خواب‌ها و زبان مردم حرف بزنید.
 یعنی شرایط روز جامعه را در شعر کلاسیک و موسیقی سنتی کمتر می‌توان بیان کرد؟
بله! همایون شجریان وقتی می‌بیند این اتفاق افتاده، غزل از حسین منزوی و سیمین می‌خواند و کلامش را به روز می‌کند. این بسیار حرکت هوشمندانه‌ای است که همایون شجریان پوست‌اندازی کرده است. به همین دلیل بلیت کنسرت همایون شجریان طی 30 دقیقه به فروش می‌رسد. هنرمند باید مخاطب‌شناسی داشته باشد. شما ببینید مخاطبان همایون شجریان چه کسانی هستند؟ اثر همایون شجریان دریافتی از موسیقی سنتی به روز شده ما است. همایون شجریان می‌آید یک  کار حیرت‌آور می‌خواند که در آن گیتار الکترونیکی به کار می‌رود. قطعه «با من، صنما، دل یکدله کن» یعنی من دریافت جدیدی از دستگاه همایون و شور دارم. این همان دستگاه همایون و... است ولی همراه گوشه‌های پنهان و اتفاقات نو است.
 انقلاب چه نقشی در تغییر و تحولات قالب ترانه ایجاد کرده است؟ آیا انقلاب باعث پیشرفت ترانه شده؟
انقلاب ما با سرودها آغاز شد و یکی از محرک‌های عجیب و غریب، سرودها بودند که به هیچ‌وجه هم نمی‌توان آن را کتمان کرد. قطعه‌های «به لاله در خون خفته»، «خمینی ای امام»، «ای مجاهد شهید مطهر» و.... بخشی از دهه طلایی ما در دهه 50 است که حالاحالاها ملودی‌ها و ترانه‌هایش کهنه نمی‌شود و هنوز رفرنس است و خاطره جمعی با آن داریم. اگر بخواهید آکادمی ‌و علمی، ‌ترانه‌های 50 سال گذشته ایران را مرور کنید، نمی‌توانید به طور کلی بر آن خط بطلان بکشید و به ابتذال و کاباره‌ای بودن محکومش کنید. شما تظاهرات قبل از انقلاب را علیه رژیم پهلوی بدون ترانه «ای شاه خائن آواره گردی» در نظر بگیرید. غیر از شعارهای ملودی که مقداری هم طنز بانمک بود، هیچ چیزی برای انسجام وجود نداشت که مردم را دور خودش جمع کند. بحث ما فارغ از مسائل اعتقادی است. این جمع انقلابی، حرکت اجتماعی می‌خواهد و چه چیزی بهتر از شعر که ما 1000 سال است با آن زندگی کرده‌ایم.
از سال‌های انقلاب جلوتر که می‌آییم، دفاع‌مقدس شروع می‌شود. ما در جنگ با یک پدیده به نام صادق آهنگران مواجه می‌شویم که نمی‌توان نقش وی را در تهییج و ترغیب جوانان به حماسه کتمان کرد. در همین ایام یکسری آثار موسیقایی با معیارهای شعر پارسی تولید می‌شود. به عنوان مثال «آمریکا آمریکا ننگ به نیرنگ تو/ خون جوانان ما می‌چکد از چنگ تو» یک کار ارکسترال با سازهای بادی برنجی و آرشه‌ای و کوبه‌ای است، لیکن در نوع ادبیات هیچ تحولی وجود ندارد، یعنی می‌گوید «مهر و وفا در تو نیست/ جور و جفا در تو هست»؛ این همان نگاه به معشوق در شعر پارسی است که در واقع اتفاقی در زبان نیفتاده ولی در اندیشه افتاده است که ترانه‌ای ضداستکباری می‌شنویم. یا مثلا «از صلابت ارتش و ملت و سپاه ما/ جاودانه شد از فروغ ظفر پگاه ما». باز می‌بینید همان قالب است و ما با ترانه مواجه نیستیم؛ با کلام شکسته مواجه نیستیم. یعنی ما می‌بینیم با همان قالب کلاسیک و زبان یکسری کارها گفته می‌شود که از قضا به دلیل نیاز جامعه، خاطره هم می‌شود. البته همه اساتید و بزرگان ما هستند که شاید آن زمان به این نگاه و ساختار نرسیده بودند اما هنوز هم شنیده می‌شوند و جزو قله‌های کارهای ما هستند و همه خاطرات جمعی با آن داریم و بشدت محترم هستند ولی ما در اینجا علمی ‌بحث می‌کنیم.
در دهه 70 صداوسیما دچار تحول و علی معلم، رئیس مرکز موسیقی صداوسیما می‌شود. با این انتصاب تغییر و تحولی در صداوسیما ایجاد می‌شود که حیرت‌آور است. اگر تا آن زمان در صداوسیما خواننده‌های ما در نهایت سراج، شهرام ناظری، افتخاری و بهرام حصیری بودند، در این دوره آثار خوانندگانی مانند قاسم افشار، سیدعلیرضا عصار، خشایار اعتمادی و بیژن خاوری پخش شد. کمی ‌جلوتر صداوسیما «می‌چرخم و می‌رقصم و می‌نوشم از این جام» علیرضا عصار را که ملودی خوبی دارد پخش می‌کند و بعد از آن «حسرت» محمد اصفهانی را پخش می‌کند. در این دوره اتفاقات خوبی افتاد. از این فضا که عبور کردیم، یک تبی به وجود آمد و هر هفته یک آلبوم جدید برای فروش در مغازه‌ها بود.
  اوج غزل‌سرایی معاصر ما حسین منزوی است؛ ترانه چطور، نقطه اوج ترانه تا به امروز چه دوره‌ای بوده است؟
نمی‌شود الان قضاوت کرد. هنر و مخصوصا شعر به مثابه تاریخ است. شما امروز اگر بخوانی آمریکا علیه ایران تحریم‌های جدیدی را وضع کرد، یک خبر خوانده‌ای. 20 سال دیگر این خبر را بخوانی، رسما تاریخ خوانده‌ای. ادبیات هم همین است و نگاهش به پشت سر است. راجع به ترانه امروز باید 20 سال دیگر حرف زد. آن موقع معلوم می‌شود چه کسی رفته و چه کسی ماندگار شده است. همین الان آلبومی ‌بیرون می‌آید و 10 روز بعد می‌گویند این خواننده کی بود! به هیچ‌وجه نمی‌شود گفت چه کسی مانده است. باید برویم جلو و پشت سر را نگاه کنیم و ببینیم چه کسانی می‌درخشند. الان نمی‌شود درباره روز صحبت کرد.
 در بحث شعر مقوله‌ای به نام آفات داریم. آیا در ترانه هم آفت داریم؟
بشدت آفت داریم؛ ذات محصول، جذب آفت است. درخت تا زمانی که سیب ندهد، کرم سراغش نمی‌رود؛ تا وقتی که یک نخل خوشه ندهد بلبل روی آن نمی‌نشیند. پس قطعا آفت دارد. نسل امروز وقتی می‌خواهد سراغ ترانه بیاید، فکر می‌کند ترانه کار بسیار راحتی است، چون زبان آن شکسته است و با یک عشق رقیق و  رعایت قافیه می‌تواند اثر را بسازد و ترانه‌سرا شود. الان با کمک فضای مجازی هم همه چیز آسان شده است. یعنی شما یک ترانه را بارگذاری کنی، چند ثانیه بعد، یک نفر در آمریکا آن را می‌شنود. همه گوشی‌ها هم ریکوردر دارد که می‌توانید راحت دکلمه کنید و لایک بخورید و کامنت درو کنید. منظورم از این حرف، آفت ترانه مکتوب است. آفت ترانه‌ای که اجرا می‌شود این است که به لطف همان فضای مجازی و نرم‌افزار طرف فکر می‌کند خواننده است. یعنی شما همین الان با هر صدایی به یک استودیو بروید و پول پرداخت کنید، تا آخر هفته ترکتان روی نت پخش می‌شود.  موسیقی، هنر پرهزینه‌ای است و شما باید پول تنظیم و استودیو و بارگذاری بدهید. ذوق هست اما پول نیست، بنابراین طرف می‌گوید ترانه را خودم می‌گویم یا رفیقم می‌گوید. بر همین اساس با اثری مواجه هستیم که افتضاح است. ترانه به هیچ‌وجه شوخی ندارد و یک هنر کاملا جدی است و جای خودش را باز کرده و همه را مجبور کرده است به آن احترام بگذارند. حضرت آقا در دیدارشان با شعرا خیلی روی سرود و قطعات انقلابی تاکید داشتند. این را تصمیم‌گیران فرهنگی و کسانی که رسانه و بودجه دارند باید بفهمند؛ ترانه بحثی کاملا تخصصی است و طرف باید استخوان خرد کرده این کار باشد که تولیدش جدی شود.
 درباره ترانه‌های مذهبی هم توضیح دهید که در هیئات خوانده می‌شود؛ با توجه به اینکه شما گفتید ترانه عاشقانه است.
نه! لزوما اینطور نیست. هر اثر محتوایی جدید که تولید می‌شود در مرحله اول عاشقانه است؛ عاشقانه به معنای حب یعنی شما دغدغه‌ات بوده که درباره آن بنویسی. درباره ترانه‌های مذهبی هم الحمدلله بستری فراهم است که خوراک هیأت‌هاست و هیئات سعی زیادی برای دادن خوراک ذهنی خوب به مخاطب دارند. البته ترانه‌های مذهبی هم آفات  و نقایصی دارند که بعضی‌ها برای جذب مخاطب هر کاری می‌کنند. در ترانه مذهبی حلقه یک مقدار تنگ‌تر می‌شود، چون قرار است از یک خاندانی بنویسی که یک ساحت بسیار مقدسی دارند؛ ساحتی که فکر کردن به آن هم یک ذهن پاک می‌خواهد چه رسد به نوشتن. این خودش یک ترمز است و ترمز بعدی این است که ما در سیره، رفتار، منش، کردار و اتفاقات با متن مواجه می‌شویم. شما راجع به وقایع کربلا نمی‌توانی چیزی بنویسی که در متون و روایات و مقتل نباشد. ترمز سوم اینکه شما نمی‌توانی در حدی نوآوری داشته باشی که 1400 سال روضه و مقتل را زیر سوال ببری. نوع روضه خواندن فارس‌ها با عرب‌ها فرق می‌کند. شما متن مقتل را می‌خوانید، مثلا راوی می‌گوید پیکر حضرت ابوالفضل‌العباس مانند خارپشت شده بود از بس که تیر و شمشیر و نیزه بر تن ایشان بود. در شعر پارسی نمی‌شود این حرف را زد. ترانه آیینی نباید صرف بیان عاطفی باشد. ترانه‌ای برای قد و بالای حضرت ابوالفضل گفته می‌شود اما منش و ادب ابوالفضل و شجاعت و حماسه‌آفرینی ابوالفضل(ع) کجا رفت؟ ساحت سختی است که بشدت مطالعه و وسواس و نگاه دغدغه‌مند می‌خواهد تا بتوان کار قابلی را تولید کرد.
 شما هم در غزل و شعر کلاسیک دستی بر آتش دارید و هم در ترانه؛ دوست دارید به عنوان غزل‌سرا شما را بشناسند یا ترانه‌سرا؟
اصلا این را مشخص کنید که آیا 50 سال دیگر نامی ‌از من هست یا نه؟ یک بیت از من بماند، بس است. تاریخ مردتر یا نامردتر از آن است که اجازه دهد هر کسی در آن بدرخشد. من غزل را ساحت اندیشه و زبان‌آوری می‌دانم. یعنی روی کاغذ، ترانه حیاط خلوت من است و غزل پسر و ترانه دختر من است. هر دو عزیز و اولاد من هستند ولی اینکه کدام را ترجیح بدهم فعلا به آن فکر نمی‌کنم. ارادت من به غزل بیشتر است و ساحت فکرم است و شاید به دوستان ترانه‌سرا بربخورد ولی حرف‌های جدی‌ترم را در غزل می‌زنم. این به آن معنا نیست که در ترانه نمی‌توان حرف جدی زد. وقتی می‌گویم غزل پسرم است، یعنی می‌توانم به پسرم بگویم مثلا زاپاس ماشینم را عوض کن. یعنی وظیفه سنگینی را بر دوشش بگذارم یا آن را بفرستم به سفر و بگویم که چک مرا زنده کن. ترانه از غزل عاطفی‌تر است و یک قالب نجیب عروس‌وار دارد که در کنار خودم و  زانو به زانوی خودم است و یکسری از دغدغه‌هایم را هم آنجا می‌گویم. هر دو برایم عزیز و محمل روایت من هستند.  
 سال‌هاست دوست دارم درباره بم از شما سوال کنم، خصوصا بعد از آن غزل مثنوی که در دیدار با رهبر حکیم انقلاب خواندید. درد و داغ و حماسه از آن شعر می‌بارید، شعری که با «داغ داریم نه داغی که بر آن اخم کنیم/ مرگ‌مان باد که شکواییه از زخم کنیم» شروع می‌شود و بعضی از بیت‌هایش واقعا داغ دارد مثل آن جایی که می‌گویید «بنویسید که با عطر وضو آوردند/ نعش دلدار مرا لای پتــو آوردند/ زلف‌ها گرچه پر از خاک و لبش گرچه کبود/ دوش مــی‌آمد و رخساره برافروخته بود»، از بم برای‌مان بگویید.
زلزله یک ابراتفاق بود. توی اتوبوس شب، خسرو شکیبایی عزیز از یک پسر نوجوان رزمنده می‌پرسد پسر شما چند سالت است؟ می‌گوید قبل جنگ 16 سالم بود؛ جنگ که شد 16 سالم بود ولی دیگر بچه نبودم. زلزله به من یک شتابی داد که پرهایم سوخت و داغش هنوز چرک می‌کند. هنوز خانه ما از ترس لوستر ندارد و هنوز نمی‌توانم ببینم بچه‌ام پتو روی سرش کشیده است. 14 سال است تن ماهی نمی‌خورم به خاطر اینکه هفته اول زلزله بم یک هفته صبحانه و نهار و شام، تن ماهی خوردم. حادثه بم اتفاق بزرگی بود و داغش می‌سوزاند. ما بمی‌ها مثالی داریم که می‌گوید درد خروارخروار می‌آید و مثقال‌مثقال می‌رود. ضجه و مویه هم بلد نیستم. این مثنوی در شب سالگرد زلزله بم اتفاق افتاد. من یک جایی کلاس خط می‌رفتم بلیت گیرم نیامد که در اولین سالگرد زلزله بم حضور داشته باشم. از کلاس بیرون آمدم و به سوی میدان ولیعصر قدم‌زنان راه افتادم. خیلی بغض داشتم. من یک دوبیتی دارم که می‌گوید «عزادار غمی ‌بی انتهایم/ غریبم، بیکسم، بی‌آشنایم/ غروب سالگرد و روی ویلچر/ سر قبر کدوماتون بیایم» با خودم آن زمان گفتم بس است؛ حالا سالگرد هم تمام شد و دیگر بیا به ساختن خودت فکر کن. در این مثنوی یک غروری وجود دارد. خاک بر دهان من اگر بخواهم مقایسه کنم ولی بشدت یاد صلح امام حسن(ع) می‌افتم. اینکه تو غمی ‌داری ولی نمی‌دانی به چه کسی و کجا بگویی و چه طور بگویی و در عین حال ناچار هستید.  من در 40 روز اول زلزله بم نماز نمی‌خواندم. به خدا می‌گفتم ما را مسخره کردی؟ این چه امتحانی است؟ ولی بعدش دیدم به غیر از آغوش خودش جایی ندارم. از خودش به خودش فرار کردم. این نگاه عوض شد و من زلزله را به جای بلا، امتحان دیدم و بعد گفتم من به خال لبت ‌ای دوست گرفتار شدم. گفتم آقا عشق است؛ هر چه تو بگویی. این نگاه زمانی که عوض می‌شود، سیل برکت می‌آید و یک جوان با زخمی ‌چرکین پر از تاول و ترک می‌آید تهران و الحمدلله ازدواج می‌کند، بچه‌دار می‌شود، رفقای خوب پیدا می‌کند. اینها نعمت‌های من است. بزرگ شدن درد دارد و باید رنج بکشی. تحول درد دارد. از رحم مادر بیرون آمدن با گریه است؛ سربازی رفتن با بغض است؛ ازدواج کردن شب عروسی محال ممکن است که اشک نریزید؛ تحول درد دارد و من آدمی ‌را که در بانک برنده 200 میلیون تومان شده است آدم موفقی نمی‌دانم ولی آن کارگر پیک موتوری را که فرشی با ماهی 200 هزار تومان می‌خرد و وقتی قسط‌هایش تمام می‌شود، می‌گوید حالا فرش مال خودم شد قهرمان می‌دانم، چون تلاش کرده است. «به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل/ اگر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم». زلزله امتحان سختی بود ولی خدا را شکر راضی هستیم به رضای او و الان من آدم مرگ‌آگاهی هستم.

گروه سیاسی: دولت ترکیه از روز سه‌شنبه 17 مرداد عملیات ساخت دیوار مشترک در مرزهای خود با ایران را آغاز کرده است. به گزارش «وطن امروز»، برخی صاحبنظران می‌گویند اقدام ترکیه در ضعف و انفعال دستگاه دیپلماسی کشور صورت گرفته است و این پیام را به دنیا مخابره می‌کند که مرزهای ایران همچون سوریه برای این کشور خطرزا است و بر همین اساس ترکیه ساخت دیوار مرزی را در دستور کار خود قرار داده است. براساس این گزارش، زمستان سال گذشته رجب طیب اردوغان از برنامه ترکیه برای ساخت دیوار مرزی با ایران و عراق همانند دیواری که به طول 911 کیلومتر در مرز این کشور با سوریه در حال ساخت است، خبر داد. چند ماه پس از این اظهارنظر اردوغان، در اردیبهشت‌ماه سال جاری رسانه‌های ترکیه‌ای خبر ساخت دیوار مرزی در مرزهای ایران را منتشر کردند. این رسانه‌ها مدعی شدند ترکیه به منظور جلوگیری از ورود تروریست‌ها و نیروهای پ‌ک‌ک به سرزمینش به دنبال ساخت دیواری در مرزهای ایران است. مقامات ارشد ترکیه پس از شکست‌هایی که در آن ایام از تروریست‌های پ‌ک‌ک خورده بودند، مدعی شدند که ترکیه به منظور مقابله با تهدیدات تروریستی و تحرکات عناصر پ‌ک‌ک در داخل ترکیه برنامه ساخت دیوار در مرز ترکیه با ایران را دارد. پس از انتشار این خبر، یک منبع آگاه در وزارت امور خارجه به آن واکنش نشان داد و ضمن تاکید بر اینکه ایران از این موضوع به طور کلی اطلاع دارد، گفت: به طور معمول و براساس قوانین بین‌المللی، ترکیه هر اقدامی که بخواهد در مرزهای مشترک 2 کشور انجام دهد باید با اطلاع ایران باشد. یک هفته بعد اما سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در اظهارنظری عجیب از ساخت دیوار در مرز ایران ابراز رضایت کرد و گفت: از هر اقدامی که مرزهای کشور را به سمت امنیت ببرد، استقبال می‌کنیم. این درحالی است که حسن روحانی اواخر سال 95 طی اظهار نظری گفت: «امروز زمانی نیست که بتوان بین ملت‌ها دیوار کشید. یادشان رفته است که سالیان پیش دیوار برلین فروریخت.»
هر چند وزارت امورخارجه بر هماهنگی برای ساخت این دیوار تاکید کرد اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که طرف ترک بدون اطلاع به ایران، پروژه ساخت این دیوار مرزی را آغاز کرده است. براساس این گزارش، روز سه‌شنبه خبرگزاری دوغان ترکیه گزارش داد که سلیمان البان، فرماندار ایالت آغری ترکیه از ساخت دیوار مرزی با ایران بازدید کرد.
براساس این گزارش، عملیات ساخت کارگاه‌های ساخت و ساز و تملک و تحویل اراضی مورد نظر از اردیبهشت‌ماه سال جاری در ترکیه آغاز شد. این دیوار حائل مرزی ترکیه قرار است در مرز ترکیه و ایران در استان‌های ایغدیر و آغری و به طول ۱۴۴ کیلومتر ساخته شود. البته بر اساس گزارش منابع ترکیه ای، دولت اردوغان بنا دارد در همه مرز بیش از 500 کیلومتری کشور خود با ایران دیوارکشی کند. آنگونه که مقامات ترک می‌گویند ۱۵ در، در طول مسیر برای تردد تعبیه می‌شود. برای ساخت این در‌ها از مطمئن‌ترین مواد و تجهیزات استفاده شده است. همچنین شیشه‌های ضدگلوله در این در‌ها تعبیه می‌شود. همچنین دیوارها قابلیت حمل‌ونقل دارند و برای ساخت این دیوارها از بتن‌ با سطح مقاومت بالا به شکل بلوک استفاده کرده‌اند.
در همین زمینه «وطن امروز» در گفت و گو  با سیدهادی بهادری، نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی به بررسی این موضوع پرداخته است. وی با اشاره به ساخت دیوار در مرز مشترک ایران و ترکیه از سوی طرف ترک، گفت: هدف ترکیه از این اقدام را باید در مسائل و پروتکل‌های سیاسی خودشان یافت اما آن چیزی که ما از این اقدام متوجه می‌شویم یک ظاهر و یک باطن دارد. وی افزود: ظاهر قضیه این است که ما در آذربایجان غربی هزار کیلومتر مرز داریم که از این مقدار حدود 600 کیلومتر مرز مشترک با ترکیه است. ادعای طرف ترک این است که در مرز ایران و ترکیه انواع و اقسام ترانزیت مواد مخدر، انسان، اسلحه و... اتفاق می‌افتد. نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به وجود کوه در مرز مشترک 2 کشور و شرایط سخت کنترل آن تصریح کرد: این وضعیت باعث شده این مسیر، محل مناسبی برای رفت‌وآمد قاچاقچیان باشد.  بهادری افزود: طرف ترکی دست پیش گرفته است که به نوعی وانمود کند مشکلات از طریق ایران است و ترکیه می‌خواهد با این مشکلات مقابله کند اما این دیوار مرزی برای ما حسن دارد و پژاک و پ‌ک‌ک و تروریست‌ها نمی‌توانند وارد مرزهای ایران شوند و خرابکاری کنند. ما هم از این دیوار مرزی انتفاع می‌بریم. وی تصریح کرد: بهتر بود برای ساخت این دیوار مرزی، معاهده بین 2 کشور ثبت می‌شد، تا اینکه اقدام یکجانبه از طریق ترکیه باشد.  این نماینده مجلس در پاسخ به اینکه ساخت این دیوار با هزینه مشترک 2 کشور قطعا به نفع ترکیه بود ولی چرا چنین کاری نکرد، گفت: ساخت دیوار در مرز مشترک ایران و ترکیه از سوی ترکیه قطعا برای ایران تبعات سیاسی دارد. اقدام ترکیه این پیام را به جامعه بین‌الملل منتقل می‌کند که ایران خطر است و دروازه ورود مشکلات به ترکیه است. به لحاظ سیاسی، بویژه در اروپا این اقدام پیام‌هایی دارد. اگر از این پیام‌ها صرف نظر کنیم، ما خوشحال می‌شویم و نیروهای امنیتی ما راحت‌تر می‌شوند. و راه برای ورود نیروهای پژاک و پ‌ک‌ک که در آن منطقه به صورت پراکنده مستقر هستند و از ما تلفات می‌گیرند، بسته می‌شود.
بهادری درباره اینکه آیا پیش از ساخت این دیوار با ایران هماهنگی شده بود، گفت: تا جایی که می‌دانم هماهنگی صورت نگرفته است. ترکیه ادعا دارد این دیوار را در خاک خودش می‌سازد و به خاک ایران کاری نداریم ولی با توجه به اینکه این اقدام تردد را دچار خلل می‌کند، باید هماهنگ می‌شد.
وی درباره سابقه ساخت دیوار بین 2 کشور همسایه گفت: در روابط بین‌الملل برخی کشورها این کارها را می‌کنند. مثلا بین کره شمالی و جنوبی سد ساختند که تردد غیرممکن است اما در خاورمیانه کمتر چنین چیزی داشتیم. نگاه ترکیه به ساخت این دیوار، قطعا قطع رابطه با ایران نیست. اما این اقدام در اصل ضعف دیپلماسی ما را نشان می‌دهد. ما در حوزه دیپلماسی با  ترکیه باید خیلی قوی‌تر از این عمل می‌کردیم. نماینده مردم ارومیه با بیان اینکه ترکیه کشور دوست ماست، به سابقه همسایگی 2 کشور اشاره کرد و گفت: این کشور تنها مرز زمینی ما با اروپاست. شاید ترکیه موافق ما نباشد اما خیلی هم مخالف ایران نیست بویژه در دولت اردوغان که اسلامگراست. ما در این سال‌ها جز چند مساله در سیاست منطقه‌ای که یکی سوریه بوده، اختلاف خاصی با ترکیه نداشتیم. از لحاظ تاریخی 400 سال مرزهای بین 2 کشور تغییر پیدا نکرده است. در حال حاضر ما برای ورود به عراق، آذربایجان و افغانستان باید روادید بگیریم ولی ترکیه این روادید را حذف کرده است. تعامل ترکیه با دنیا خوب است. ما در حوزه دیپلماسی نباید با کشوری با این ویژگی‌ها و سوابق، ضعیف باشیم و بر سر یک دیوار کشیدن منفعلانه عمل کنیم و آنها شروع به ساخت دیوار کنند و ما متوجه نشویم. دیپلماسی خارجی ما در ترکیه بسیار ضعیف عمل کرده است. ما خیلی بهتر از این می‌توانستیم با ترکیه تعامل کنیم.

گروه سیاسی: انتقادات اصلاح‌طلبان و حامیان حسن روحانی از وزرای پیشنهادی او برای کابینه دوازدهم افزایش یافته است. در کنار موضوع سهم سبک اصلاح‌طلبان در کابینه و دور ماندن قطعی دست آنها از وزارتخانه‌های فرهنگ و آموزش‌وپرورش (و احتمالا علوم)، ماجرای نبود وزیر زن در کابینه نیز با انتقاد زنان وابسته به جریان اصلاح‌طلب مواجه شده است. در جریان رقابت‌های انتخابات دوره دوازدهم ریاست‌جمهوری، زنان وابسته به جریان اصلاح‌طلب، بویژه زنانی که در مجلس حضور داشتند نسبت به موضوع حضور یک وزیر زن در کابینه مانور گسترده‌ای دادند و در راستای جذب رای زنان برای حسن روحانی وعده دادند روحانی در دولت دوم خود از زنان در قامت وزیر استفاده خواهد کرد. حسن روحانی نیز در ایام انتخابات درباره این موضوع به‌گونه‌ای صحبت کرد که وعده زنان اصلاح‌طلب درباره وزیر زن تقویت شد.
با این حال اما حالا پس از انتخابات و پایان یافتن دوره وعده‌ها، روحانی این‌بار نیز همانند دولت قبلی‌اش، از انتخاب یک زن به عنوان وزیر اجتناب کرد. این موضوع انتقاد زنان طرفدار او را برانگیخت. همان‌هایی که در ایام انتخابات با وعده وزیر زن، برای روحانی تبلیغ می‌کردند. در همین راستا دیروز رئیس فراکسیون زنان مجلس (از لیست اصلاح‌طلبان) از عدم معرفی وزرای زن به مجلس انتقاد و روحانی را به داشتن نگاه مردسالارانه متهم کرد. پروانه سلحشوری در گفت‌وگو با مهر، با انتقاد از عملکرد دولت در عدم معرفی وزرای زن به مجلس گفت: از دولت انتظار نداشتیم اینگونه زنان را نادیده بگیرد. دولت کار بسیار بدی کرد، آیا واقعا در میان این همه زنان فعال در عرصه سیاسی یک زن توانمند وجود نداشت؟ وی با انتقاد از نگاه مردسالارانه دولت اظهار داشت: ما باید به عنوان نمایندگان زن توانمندی خود را به دولت ثابت کنیم تا بدانند زنان آنگونه که فکر می‌کنند ناتوان نیستند.
طیبه سیاوشی، دیگر نماینده حامی دولت در مجلس شورای اسلامی نیز از عدم معرفی وزیر زن در کابینه دوازدهم انتقاد کرد. سیاوشی می‌گوید نماینده‌های زن برای اینکه یک وزیر زن در کابینه دوازدهم باشد تلاش‌های بسیاری کرده‌اند. سیاوشی  در گفت‌وگو با بلومبرگ در این‌باره گفت: اکنون بسیاری از نمایندگان مخالفت خود را با کابینه پیشنهادی اعلام کرده‌اند. این سوال بزرگی برای ما است؛ چرا با وجود همه تلاش‌ها و کارهای سخت ما هیچ زنی در کابینه حضور ندارد؟ به نظر می‌رسد اظهارات سیاوشی درباره تلاش‌های برخی نمایندگان زن در ایام انتخابات است که برای پیروزی حسن روحانی فعالیت کرده بودند.  در کنار این 2 نماینده زن، فاطمه راکعی و الهه کولایی 2 زن اصلاح‌طلب دیگر نیز پیش از این نسبت به نبود وزیر زن در کابینه حسن روحانی ابراز نگرانی کرده بودند. کولایی در این‌باره گفته بود: «دعوت نکردن از زنان برای تصدی پست وزارت، پیام خوبی به آنان و نیز جامعه نیازمند رشد و توسعه همه‌جانبه نیست».
تلاش دولت برای آرام کردن زنان اصلاح‌طلب
در مقابل اعتراض زنان اصلاح‌طلب به عقب ماندن از جریان رقیب به دلیل نداشتن وزیر زن در کابینه، دولتی‌ها تلاش می‌کنند این اعتراضات را آرام کنند. اسحاق جهانگیری که از سوی حسن روحانی به عنوان معاون اول در دولت دوازدهم منصوب شده است، دیروز در واکنش به این اعتراضات پیشنهاد «معاون وزیر زن» را مطرح کرد.
جهانگیری در حاشیه جلسه دیروز هیات دولت در جمع خبرنگاران گفت: رئیس‌جمهور در جلسه هیات دولت تاکید کرد «پذیرفته شده نیست که وزرا، معاون خانم نداشته باشند»، بنابراین اطمینان می‎دهیم از زنان مجرب و تحصیلکرده به تعداد قابل توجهی در دولت دوازدهم استفاده کنیم. رئیس‌جمهور در این موضوع جدی است و من هم پیگیری خواهم کرد. جهانگیری در ادامه از کلیت وزرای پیشنهادی هم حمایت کرد. او گفت: ترکیب کابینه علاوه بر وزرا معاونان را هم در بر می‌گیرد، همه وزرا و معاونان در تصمیم‌گیری‌ها حضور دارند و در کمیسیون‌ها فعال هستند. وی ادامه داد: در کل به نظر من دولت دوازدهم، دولت کارآمدی است که می‌تواند به تحقق وعده‌های رئیس‌جمهور کمک کرده و کار‌های مفیدی انجام دهد. از سوی دیگر این کابینه می‌تواند با چالش‌های پیش‌رو نیز مقابله کنند.
احکام روحانی؛ خبر خوب یا بد!
پیشنهاد معاون وزیر زن البته در حالی از سوی جهانگیری و برای آرام کردن زنان اصلاح‌طلب مطرح شده که در همین راستا دیروز حسن روحانی برای 3 زن احکامی را تحت عناوین معاون رئیس‌جمهور و دستیار صادر کرد. بر این اساس، معصومه ابتکار به عنوان معاون رئیس‌جمهور در امور زنان، لعیا جنیدی به عنوان معاون حقوقی رئیس‌جمهور و شهیندخت مولاوردی به عنوان دستیار رئیس‌جمهور در امور حقوق شهروندی منصوب شدند.
این احکام روحانی اگرچه در ابتدا می‌تواند محل استناد دولتی‌ها برای نشان دادن ارتقای توازن جنسیتی در کابینه دوازدهم باشد اما در واقع می‌توان گفت این نمی‌تواند خبر خوبی برای زنان باشد. معصومه ابتکار که پیش‌تر معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان محیط‌زیست بود اکنون از یک معاونت اجرایی به یک معاونت تقریبا غیراجرایی که قاعدتا باید به یک زن واگذار شود، تنزل کرده است. البته عملکرد بسیار ضعیف ابتکار در سازمان محیط‌زیست بویژه در موضوع گردوغبار و ریزگردها می‌تواند در این تنزل جایگاه او در دولت دوم روحانی، نقش داشته باشد. جایگاه معاونت حقوقی نیز که در دولت اول روحانی ابتدا به الهام امین‌زاده واگذار شده بود، اکنون به یک زن دیگر به نام لعیا جنیدی رسیده است. بنابراین در این جایگاه نیز اتفاق جدیدی برای زنان نیفتاده است. شهیندخت مولاوردی هم که پیش از این و در دولت اول روحانی معاون رئیس‌جمهور در امور زنان بود، اکنون با تنزل جایگاه مواجه شده و به عنوان دستیار در امور حقوق شهروندی منصوب شده است. جایگاهی که پیش از این و در اواخر دولت یازدهم به الهام امین‌زاده سپرده شده بود. درباره عملکرد شهیدندخت مولاوردی در معاونت امور زنان رئیس‌جمهور نیز انتقادات بسیار زیادی مطرح شده بود. بویژه در حوزه زنان، درباره دستاوردهای او انتقاداتی مطرح بود. برخی فعالان امور زنان مانند عشرت شایق نیز پیش از این مولاوردی را متهم به این کردند که به‌جای امور زنان، به سمپات سیاسی روحانی تبدیل شده است. نکته قابل توجه این است که تا اینجا و در مقایسه با دولت یازدهم، جایگاه اجرایی و سمت‌های مدیریتی زنان تنزل یافته است به گونه‌ای که به نظر می‌رسد اکنون اختیارات و دامنه اثرگذاری زنان کابینه دوازدهم نسبت به زنان در کابینه یازدهم کاهش یافته است. به عبارتی تا اینجای کار و برخلاف شعارهای انتخاباتی نه تنها توازن جنسیتی در کابینه دوازدهم به سود زنان تغییر نکرده است، بلکه به نوعی با مشاهده انتصابات اخیر زنان کابینه یازدهم در کابینه دوازدهم، این گمانه مطرح شده که حسن روحانی از عملکرد زنان کابینه اول خود چندان رضایت ندارد. تنزل جایگاه معصومه ابتکار و شهیندخت مولاوردی و حذف الهام امین‌زاده این گمانه را تقویت کرده که روحانی از عملکرد این 3 نماد حضور زنان در دولت یازدهم رضایت ندارد.  این موضوع می‌تواند برای فعالان زن بسیار ناگوار و خطرناک باشد. تنزل جایگاه زنان مشهور کابینه یازدهم در کابینه دوازدهم اگر تحت عنوان نارضایتی روحانی از عملکرد آنان جا بیفتد، می‌تواند به نوعی بی‌اعتمادی نسبت به استخدام زنان در سمت‌های رده بالای اجرایی منجر شود! به‌گونه‌ای که این گمانه به یک اصل تبدیل شود که زنان بیشتر در جایگاه‌های فرمایشی، غیراجرایی و جایگاه مربوط به مسائل زنان به کار گمارده شوند. به عبارتی حالا در دولت دوم روحانی، وضعیت زنان نه تنها بهتر نشده است، بلکه در معرض خطر هم قرار گرفته است!

عبدالباری عطوان: مقاله تند یک نویسنده سعودی در روزنامه الشرق‌الاوسط و یادآوری کمک‌های سعودی به کویت، از تنش روابط دوطرف حکایت داشته و نشان می‌دهد کویت اکنون برای بهبود روابط با عربستان خود به میانجی نیاز دارد. تجارب کشورهای عربی نشان داده است اینکه میانجی‌ها به دنبال راه‌حلی برای بحران‌ها هستند، یعنی بحران به مرحله وخیمی رسیده است و باید فورا برای جلوگیری از انفجار وضعیت، کاری انجام داد اما معلوم نیست آیا این اصل درباره تلاش‌های میانجیگرانه کویت در بحران محور سعودی با قطر نیز مطابقت دارد یا خیر؟ تلاش‌های  کویت در چند روز گذشته نمود یافته و شامل سفر شیخ صباح الخالد الاحمدالصباح، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه کویت به چند کشور از جمله عمان بود، آن هم پس از اینکه میانجیگری این کشور برای 3 هفته متوقف مانده بود. منابع کویتی تاکید کردند شیخ صباح الاحمد، امیر کویت در ساعت‌های نخست بروز بحران بین محور سعودی با قطر با سفر به ریاض، ابوظبی و دوحه توانست مانع از وقوع رویارویی نظامی بین دوطرف بحران شود. نکته قابل توجه اینکه سفر اخیر هیات کویتی به ریاست معاون نخست‌وزیر و با مشارکت شیخ محمد عبدالله المبارک الصباح همزمان با سفر هیات آمریکایی به منطقه به ریاست آنتونی زینی، معاون وزیر خارجه صورت گرفته است که هدف از آن حمایت از میانجیگری‌های کویت و تلاش برای یافتن راه‌حلی برای بحران موجود است. این تکاپوی کویتی- آمریکایی نشان می‌دهد دوطرف به خطر تصمیمات حاصل از نشست چندی پیش وزیران خارجه محور سعودی در منامه پی برده‌اند، از همین رو در صدد مهار آن برآمده‌اند. در این میان دولت کویت با فشارهای فراوان عربستان روبه‌رو است که تا متهم شدن به جانبداری از قطر و قدرنشناسی از عربستان و کمک‌های مالی و نیز نظامی در زمان حمله صدام به کویت، پیش رفته است. در همین ارتباط عبدالرحمن الراشد با انتشار مقاله‌ای در روزنامه الشرق‌الاوسط که به سران سعودی بسیار نزدیک است، به همین اتهام‌ها اشاره کرد، تا جایی که می‌توان مقاله او را «پیام خشم» عربستان به خاندان حاکم کویت دانست که از رأس خاندان حکومتی سعودی صادر شده است و به همین دلیل می‌توان متوجه شد چرا کویت از توزیع این روزنامه در خاک خود جلوگیری کرد. الراشد در مقاله خود تلاش کرد به رهبران کویت یادآوری کند قطر تنها کشوری بود که در نشست سران عرب در دسامبر 1990 تلاش کرد از صدور تصمیم شورای همکاری خلیج‌فارس مبنی بر جنگ نظامی برای آزادی کویت جلوگیری کند و با این کار درصدد مانع‌تراشی در آزادی کویت برآمد، تا جایی که شیخ حمد بن خلیفه، ولیعهد وقت قطر در آن زمان اصرار داشت کویت آزاد نخواهد شد مگر اینکه بحرین مجبور شود از حق مالکیت بر جزایر مورد اختلاف با قطر کوتاه بیاید. این خواسته ولیعهد قطر در آن زمان موجب خشم
5 عضو دیگر شورای همکاری خیلج‌فارس شد تا جایی که او را به دست برداشتن از این مواضع مجبور کردند. اکنون به نظر نمی‌رسد الراشد بدون چراغ سبز مسؤولان بلندپایه سعودی توانسته باشد چنین مقاله تندی را منتشر کند و در آن از مواضع یک کشور عرب خلیج‌فارس انتقاد کرده و بحران موجود با قطر را به اشغال کویت در زمان صدام تشبیه کند، زیرا نویسندگان در عربستان برای نوشتن و کار مطبوعاتی چندان آزاد نیستند. وقتی الراشد در مقاله خود یادآور می‌شود «برادران کویتی باید به یاد داشته باشند که 4 کشور عربستان، مصر، امارات و بحرین بودند که زمانی که صدام به خاک کویت حمله کرد، به کمک آن شتافتند و اکنون کویت باید در کنار آنان باشد» به این معنی است که روابط کویت و عربستان متشنج یا رو به تنش است و عربستان نمی‌خواهد کویت در بحران با قطر میانجیگری کند، بلکه آن را به عنوان عضو پنجم محور دشمنی با قطر می‌خواهد و این کویت است که باید انتخاب کند. در پرتو این فضای متشنج بین کویت و عربستان به نظر نمی‌رسد از سرگیری میانجیگری کویت بیش از گذشته شانس موفقیت داشته باشد و حتی عجیب نیست شیخ صباح الاحمد در سفر اخیر خود حامل عذرخواهی از میانجیگری در شرایط کنونی باشد. اکنون میانجی کویتی خود نیازمند واسطه‌ای است که روابطش را با مهم‌ترین محور بحران یا همان عربستان بهبود بخشد و این همان معضل بزرگ است.
 

مدیرکل عتبات سازمان حج و زیارت از آغاز فرآیند صدور روادید اربعین حسینی در شهریور امسال خبر داد و گفت: امسال روند نام‌نویسی و برنامه‌ریزی‌ها برای مراسم اربعین زودتر از سال قبل آغاز خواهد شد. محسن نظافتی درباره برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته برای  اعزام زائران اربعین حسینی سال 96 به تسنیم اظهار کرد: بنا بر‌ پیش‌بینی‌های انجام شده، روند صدور ویزای اربعین حسینی از  ماه آینده آغاز خواهد شد و به همین منظور تمهیدات  لازم در حال انجام است. وی ادامه داد: امسال نیز ثبت‌نام در سامانه سماح یکی از اولویت‌ها خواهد بود و سازوکار آن نیز در موقع مقتضی اعلام می‌شود. مدیرکل عتبات سازمان حج و زیارت تصریح کرد: ثبت‌نام برای عزیمت به مراسم اربعین حسینی از اواخر مرداد ماه امسال  آغاز خواهد شد. به گفته نظافتی، قرار است اگر شرایط لازم میان مسؤولان ذی‌ربط 2 کشور فراهم‌ شد و با توجه به رایزنی‌های طرفین، فرآیند صدور ویزا از یازدهم شهریور ماه انجام شود. وی به علاقه‌مندان زیارت اربعین حسینی توصیه کرد: عاشقان اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) که قصد سفر به عتبات عالیات در ایام اربعین حسینی را دارند، تمام مدارک خود را برای این سفر تکمیل کنند. مدیرکل عتبات سازمان حج و زیارت تصریح کرد: افرادی که برای سفر به عتبات عالیات گذرنامه دریافت نکرده‌اند یا مدت گذرنامه آنها به پایان رسیده است حتماً نسبت به دریافت و تمدید آن اقدام کنند. نظافتی با بیان اینکه امسال برنامه‌ها برای اربعین زودتر آغاز خواهد شد، اظهار کرد: داشتن مدارک اعم از گذرنامه و ویزا برای زائران اربعین حسینی ضروری است و با زائران بدون مدارک در مبادی خروجی و ورودی برخوردی  مطابق قانون خواهد شد. گفتنی است، سال گذشته بیش از 2 میلیون نفر از کشورمان در ایام اربعین حسینی عازم عتبات عالیات شدند؛ پیش‌بینی می‌شود امسال نزدیک به 3 میلیون نفر از زائران ایرانی در مراسم معنوی اربعین حسینی شرکت کنند.
 

تنش بین کره‌شمالی و آمریکا وارد مرحله‌ای خطرناک شده است. ارتش کره‌شمالی ایالات متحده را به حمله موشکی در ‌جزیره گوام  تهدید کرد. خبرگزاری رسمی کره‌شمالی KCNA نوشت نیروهای نظامی این کشور، امکان چنین حمله‌ای را «کاملا جدی» تلقی می‌کنند. یک سخنگوی نظامی گفته که ارتش کره‌شمالی این طرح را به محض تصمیم کیم جونگ‌ اون، رهبر این کشور عملیاتی خواهد کرد. به نوشته خبرگزاری KCNA حمله مربوطه مستقیما به پایگاه هوایی اندرسون در جزیره گوام انجام خواهد گرفت. گوام جزیره‌ای در اقیانوس آرام در فاصله‌ای میان مجمع‌الجزایر ژاپن و پاپوآ است که توسط دولت آمریکا اداره می‌شود. شماری از پایگاه‌های مهم ارتش ایالات متحده، از جمله پایگاه هوایی اندرسون که محل استقرار بمب‌افکن‌های راهبردی آن کشور هستند در این جزیره قرار دارند. تهدید روز چهارشنبه پیونگ‌یانگ واکنشی است به پرواز بمب‌افکن‌های دوربرد آمریکا بر فراز کره‌جنوبی. خبرگزاری رسمی کره‌شمالی می‌‌نویسد: «مانور نظامی آمریکا، اقدامی تحریک‌آمیز در جهت خطرناک‌تر کردن وضعیت حاد شبه‌جزیره کره است». یک سخنگوی نظامی پیونگ‌یانگ نیز گفته که این کشور به «جنگ پیشگیرانه» ارتش آمریکا، با یک جنگ تمام‌عیار پاسخ خواهد داد: «پایگاه‌ها و سنگرهای حریف، حتی در داخل خود آمریکا منهدم خواهند شد». تنها چند ساعت پیش از واکنش شدید پیونگ‌یانگ، دونالد ترامپ، کره‌شمالی را تلویحا به عملیات نظامی تهدید کرده بود. رئیس‌جمهوری آمریکا گفته بود که اگر این کشور به تحریکات خودش ادامه دهد، با «قدرت، آتش و خشم» جوابی خواهد گرفت که دنیا تاکنون به خود ندیده باشد. ژاپن و آمریکا بر این نظرند که کره‌شمالی، توان نصب کلاهک‌های اتمی مینیاتوری روی موشک‌هایش را دارد. واشنگتن‌پست به نقل از منابع موثق امنیتی می‌نویسد، پیشرفت طرح‌های موشکی و اتمی کره‌شمالی به مراتب بیش از آن چیزی است که تاکنون تصور می‌شد. وزارت دفاع ژاپن نیز کتابی منتشر کرده که بر چنین مدعایی صحه می‌گذارد. کشمکش کنونی آمریکا با کره‌شمالی بسیار خطرناک ارزیابی می‌شود زیرا ژاپن و کره‌جنوبی نیز که متحدان ایالات متحده هستند، جزو دشمنان پیونگ‌یانگ تلقی شده و هر دو زیر تهدیدهای اتمی و موشکی این کشور قرار دارند. کره‌شمالی با وجود همه ممنوعیت‌هایی که شورای امنیت وضع کرده و به‌رغم همه اخطارها در ۲۸ جولای آزمایش موشکی جدیدی انجام داد. کارشناسان ارزیابی کرده‌اند که برد موشک بالستیک اخیر ۱۰ هزار کیلومتر است. شورای امنیت در واکنش به این آزمایش، شدیدترین تحریم‌های اقتصادی علیه کره‌شمالی را تصویب کرد. کیم جونگ اون، رئیس‌جمهوری این کشور پس از آزمایش موشکی یادشده گفت خاک آمریکا اینک در معرض موشک‌های ماست. متخصصان آمریکایی گفته‌اند که موشک بالستیک جدید، می‌تواند سواحل غربی آمریکا را هدف قرار دهد.
کلماتی که عواقب دارند
دونالد ترامپ در هشدارهای چهارشنبه خود گفت که کیم جونگ ‌اون، رهبر کره‌شمالی «ورای حالت عادی تهدیدآمیز عمل کرده است». به این ترتیب او خود با زبانی واکنش نشان داد که از خیلی از بیانیه‌های عادی ریاست‌جمهوری فراتر می‌رود. شاید ترامپ بر این باور است که باید تهدیدهای اغراق‌آمیز را با همان شدت پاسخ داد یا اینکه هشدارهای آخرالزمانی تنها راه فهماندن ناگوار بودن اوضاع به رهبران کره‌شمالی است. شاید او عمدا یا غیرعمدی، می‌خواهد همان سیاست خارجی «دیوانه‌وار» نیکسون را دنبال کند تا طرف مقابل مجبور شود برای پرهیز از عصبانی کردن یک فرمانده کل قوا در آمریکا که آدمی غیرقابل پیش‌بینی است آهسته گام بردارد. با این حال وقتی رئیس‌جمهوری آمریکا، تنها کشوری که تاکنون علیه یک کشور دشمن خود از بمب اتمی استفاده کرده، از «آتش و خشم» بی‌سابقه حرف می‌زند، این کلمات عواقب خواهد داشت. اگر ترامپ خط و نشان پررنگ خود را برای کره‌شمالی کشیده است و اگر این خط و نشان او نادیده گرفته شود، می‌تواند آمریکا را به مسیر خطرناکی بیندازد. جان مک‌کین، سناتور ارشد جمهوری‌خواه اما با لحنی انتقادآمیز به اظهارات ترامپ واکنش نشان داد. مک‌کین گفت: «رهبران بزرگی که من دیده‌ام کسی را تهدید نمی‌کنند، مگر آنکه آماده عمل کردن به آن باشند و من مطمئن نیستم ترامپ آماده اقدام باشد». دایان فاینسایتن، سناتور ارشد دموکرات هم در بیانیه‌ای نوشت که ترامپ با اظهارات اغراق‌آمیز به حل این مشکل کمکی نمی‌کند. او افزود: «منزوی کردن کره‌شمالی مانع نشده که این کشور از دنبال کردن سلاح‌های هسته‌ای دست بردارد.» این سناتور دولت را ترغیب کرد فورا به طور نامشروط در سطح بالا با پیونگ‌یانگ وارد گفت‌وگو شود. چاک شومر، رهبر دموکرات‌های سنا هم گفت: «باید در مقابل کره‌شمالی محکم و راسخ باشیم اما شعارهای غیرمحتاطانه استراتژی خوبی برای حفظ امنیت آمریکا نیست». الیوت انگل، عضو دموکرات کنگره و نایب‌رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان بشدت از این اظهارنظر رئیس‌جمهور آمریکا انتقاد کرد. این قانونگذار ارشد آمریکایی در بیانیه‌ای اعلام کرد: «رئیس‌جمهور ترامپ بار دیگر اعتبار آمریکا را با ترسیم یک خط قرمز عجیب و غریب، تضعیف کرده است. او خودش را به پاسخ دادن به آزمایش‌های موشکی کره‌شمالی با «آتش و خشم» که جهان قبلا آن را شاهد نبوده، متعهد کرده است». با این حال برخی کارشناسان می‌گویند تهدیدی که ترامپ علیه کره شمالی مطرح کرد، همان تهدیدی است که هری ترومن پس از حمله اتمی به هیروشیما به ژاپن داده و گفته بود در صورتی که آنها شرایط ما را قبول نکنند، تخریبی را از آسمان شاهد خواهند بود که جهان هرگز به خود ندیده است. البته ژاپنی‌ها در آن زمان واکنش مناسب نشان ندادند و 3 روز بعد از این تهدید، دومین و آخرین حمله اتمی ثبت شده در تاریخ به ناکازاکی صورت گرفت. همزمان، تلویزیون سی‌ان‌ان گزارش داده که نظرسنجی صورت گرفته توسط شبکه خبری «سی‌بی‌اس» نشان می‌دهد که اکثر آمریکایی‌ها درباره احتمال درگیری با کره‌شمالی «احساس نگرانی» می‌کنند. نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد 72 درصد از آمریکایی‌ها نسبت به این موضوع احساس نگرانی می‌کنند، این درحالی است که تنها 25 درصد ابراز اطمینان کرده‌اند که این مساله بدون بروز هرگونه درگیری پایان خواهد یافت. در همین حال 79 درصد دموکرات‌ها و 68 درصد جمهوری‌خواهان نیز در این نظرسنجی نگرانی خود را درباره وقوع احتمالی درگیری با کره‌شمالی ابراز داشته‌اند.
 

گروه اقتصادی: با وجود اینکه مسؤولان موضوع بسته شدن حساب ایرانیان در چین را طبیعی می‌دانند اما شواهد نشان می‌دهد حتی بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران به‌راحتی محدودیت‌های زیادی را علیه اقتصاد کشور ایجاد می‌کند. به گزارش «وطن‌امروز»، چند روزی است که موضوع بسته شدن حساب ایرانیان در چین خبرساز شده و مسؤولان عنوان می‌کنند این حساب‌ شخصی بوده یا اینکه به بهانه مبارزه با پولشویی این اتفاق افتاده اما گویا مساله فراتر از اینهاست چراکه حتی برای فروختن محصولات پتروشیمی به چین باید از یک واسطه استفاده کنیم.  این بدان معناست که در حال حاضر به علت محدودیت فراوان روابط بانکی نمی‌توانیم صادرات فرآورده‌های نفتی را حتی مانند زمان تحریم انجام دهیم.
 حساب ایرانیان
چند روز پیش اعلام شد چین حساب‌های ایرانیان در بانک‌های ABC و ICBC و  MERCHENT را مسدود کرده است و طی اطلاعاتی که از کارآفرین‌ها به دست رسیده چین در اقدامی بی‌سابقه یک ‌به ‌یک در حال مسدود کردن حساب‌های ایرانیان است، دلیل این بانک‌ها برای بستن حساب‌های ایرانیان در چین تحریم‌های بین‌المللی وضع‌شده توسط آمریکا علیه ایرانیان است. برای کاهش تاثیر این خبر مهم رسانه‌های حامی دولت به تکاپو افتادند تا بسته شدن حساب ایرانیان را طبیعی جلوه دهند. مثلا ایسنا از قول یک مقام مسؤول در اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین که خواست نامش فاش نشود، نوشت: حساب‌های ایرانیانی که در چین بسته شده حساب‌های شخصی است. ایرانیانی که توریست یا دانشجو در چین هستند بدون مجوز کار حساب شخصی باز می‌کنند و با آن حساب کار تجاری و بیزینس انجام می‌دهند و ارقام درشت در حساب‌های‌شان گردش دارد، به همین دلیل حساب‌های‌شان از طرف چینی‌ها بسته می‌شود. به گفته این مقام مسؤول، کسانی که حساب شرکتی دارند حساب‌شان در چین بسته نمی‌شود در واقع کسانی که با حساب‌های شخصی‌شان کار تجاری انجام می‌دهند بسته می‌شود. این طبیعی است، در ایران هم اگر در حساب شخصی که به دارایی اعلام نشده است تراکنش‌های مالی بالا وجود داشته باشد حتما صاحب آن حساب احضار می‌شود. این موارد مربوط به قوانین FATF و قوانین مبارزه با پولشویی است که باید رعایت شود. همچنین روزنامه دولتی ایران از قول عسگراولادی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین نوشت: «چین اخیراً حساب‌های شخصی را به خاطر پولشویی مسدود می‌کند. دولت چین معتقد است این حساب‌های شخصی جوابگوی ضوابط واردات و صادرات نیست و مسائل حسابرسی آنها به طور دقیق رعایت نمی‌شود. تمام این مسدودیت‌ها به‌خاطر مسائل پولشویی است و عموما آنهایی هستند که نحوه فعالیت اقتصادی‌شان مشخص نیست». رئیس اتاق ایران و چین با تأکید براینکه حساب‌های اشخاص حقوقی بسته نشده‌ است، ادامه می‌دهد: «عده‌ای هستند که ویزای چین گرفته‌اند و برای خودشان کار می‌کنند، کالاها را به صورت غیرمجاز وارد و صادر می‌کنند. دولت چین هم حساب‌های آنها را مسدود کرده است. دقت داشته باشید اینها حساب‌های اشخاص بوده، نه شرکت‌ها. حساب شرکت‌های ایرانی را که وضعیت آنها روشن است، مسدود نمی‌کنند. در کل تمام اینها به خاطر مسائل پولشویی است؛ می‌خواهند ببینند پول‌ها را از کجا آورده‌اند و با آنها چه کار می‌کنند». در این بین طیب‌نیا، وزیر اقتصاد در آخرین روزهای وزارت خود مساله بسته شدن حساب‌ها را تکذیب می‌کند و در عین حال از فرستادن هیاتی برای حل مشکل خبر می‌دهد. او 2 روز پیش گفت البته حساب فعالان اقتصادی در چین مسدود نشده است، بلکه سامانه‌ای در چین مستقر شده تا روابط تجارت خارجی بین سیستم بانکی، گمرک و مقام ناظر ارزی چین را تنظیم کند که این موضوع نوع روابط تجاری ایران با چین را دچار تغییر و تحول می‌کند. وزیر امور اقتصادی و دارایی ادامه داده است: در روزهای گذشته، رایزنی‌های بسیاری با مقامات بانکی چین انجام شده است تا این مشکل برطرف شود و قرار است هیاتی هم از بانک مرکزی ایران برای پیگیری حل این موضوع به چین سفر کند. به گفته وزیر اقتصاد، برخی شرکت‌های صادرکننده ایرانی از نظر انتقال منابع ناشی از صادرات خود با مشکلاتی مواجه شده بودند که در سفر تازه او به چین درباره رفع آن با مقامات عالی این کشور از جمله مقام ناظر سیستم بانکی و وزیر مالیه چین صحبت شده است. او ادامه می‌دهد: با رئیس کمیسیون توسعه و اصلاحات هم صحبت‌هایی شد اما مسلم آن است که نظر دولت این کشور حل مشکلات پیش‌روی روابط تجاری 2 کشور است. جالب اینکه یک روزنامه اصلاح‌طلب روز گذشته موضوع دیگری را مطرح کرده و از مسدود شدن حساب ایرانیان در سایر کشورها نوشته است: «وزیر اقتصاد در حالی اینها را گفته که در همین یک ماه گذشته بسیاری از کشورها از جمله امارات عربی متحده، عمان، کویت، قطر، جمهوری‌ آذربایجان، تایوان و کره هم به بهانه تحریم‌های 2 ماه پیش ایران به دلیل فعالیت‌های موشکی، بازی جدیدی را آغاز کرده و حساب‌های شرکت‌های ایرانی را که چندان مواضع روشنی ندارند، بلوکه می‌کنند».
چینی‌ها محصولات پتروشیمی ایران را از دلال می‌خرند
رئیس انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی از فشار آمریکا و عربستان برای حذف بزرگ‌ترین بازار پتروشیمی ایران خبر داد. احمد مهدوی در نشستی خبری گفت: به‌دنبال حذف منابع درآمدی کشور هستند و چون پتروشیمی بزرگ‌ترین منبع تأمین ارز بعد از نفت است، روی آن فشار می‌آورند اما کسی توجهی ندارد. به گزارش تسنیم، مهدوی افزود: اکنون سیر صادرات محصولات پتروشیمی به ترکیه عادی و مشکلات در این زمینه حل شده‌است اما درباره صادرات محصولات پتروشیمی ایران به چین محوری‌ترین مساله این است که این تجارت از مسیر مستقیم بانکی صورت نمی‌گیرد. مهدوی تصریح کرد: مگر تحریم‌ها را برنداشته‌اند؟ مگر این نیست که پتروشیمی تحریم نیست؟ پس چرا در صادرات به چین ما داریم لقمه را دور سرمان می‌چرخانیم و تجارت مستقیم نداریم؟ وی ادامه داد: صادرات محصولات پتروشیمی ایران به چین از طریق واسطه‌هایی از دوبی انجام می‌گیرد به‌طوری که این واسطه‌ها کالای ایرانی را گرفته، به واسطه‌هایی در چین می‌فروشند و آنها محصولات پتروشیمی ایران را بین تجار خرد چینی پخش می‌کنند در صورتی که ما می‌توانیم به‌صورت مستقیم این تجارت را انجام دهیم. وی یادآور شد: اگر بحث تحریم را نداریم، چرا بانک‌های ایرانی با بانک‌های چینی کار نمی‌کنند و چرا بانک‌های چینی حاضر نیستند برای شرکت‌های بزرگ ایرانی حساب باز کنند؟ وی اضافه کرد: بانک‌های بزرگ چینی حاضر به همکاری با ایران نیستند، در حالی که از نظر قوانین بین‌المللی هیچ محدودیتی ندارند، ما احساس می‌کنیم که فشارهایی غیررسمی از کانال آمریکا و عربستان به چین وارد شده تا این کشور از ایران محصولات پتروشیمی نخرد. مهدوی خاطرنشان کرد: انتظارمان از دولت این بود با تمام توان پای کار بیاید و این مشکل را حل کند اما وزیر نفت 2 ماه پس از بروز این مشکل تازه متوجه شد که فروش محصولات پتروشیمی ایران به چین به مشکل خورده و باز هم اقدام مؤثری ندیدیم.

فاجعه‌ای دیگر علیه شیعیان هزاره افغانستان رقم خورد؛  بیش از 60 شهید و صدها آواره در حمله شبه‌نظامیان به میرزا اولنگ. اعضای طالبان دوشنبه این هفته با حمله به میرزا اولنگ در شهرستان صیاد ولایت سرپل بیش از 60 غیرنظامی را از خانه‌ها بیرون برده و به صورت گروهی تیرباران کردند. گفته می‌شود در این درگیری‌ها شبه‌نظامیان طالبان و افراد داعش منطقه استراتژیک میرزا اولنگ ولایت سرپل را پس از 48 ساعت درگیری با نیروهای دولتی تحت کنترل خود درآوردند. پس از آنکه شبه‌نظامیان بر منطقه میرزا اولنگ مسلط شدند بیش از 60 غیرنظامی را به صورت گروهی تیرباران کردند که به نحوی خطرناک‌ترین و اسفبارترین کشتار عمومی طی 16 سال اخیر در افغانستان است. سخنگوی والی سرپل افغانستان نیز دیروز خبر داد دست‌کم 235 گروگانی که در میرزااولنگ به اسارت طالبان درآمده بوده‌اند، با وساطت ریش‌سفیدها آزاد شده‌اند. فرماندار منطقه نیز به خبرنگاران گفته است حتی قبل از اینکه طالبان به این منطقه حمله کند، بارها از حکومت مرکزی درخواست کمک کرده است. وی گفته است پیش از حمله، در طول آن و بعد از تمام شدن حمله، بارها «التماس» کرده است حکومت مرکزی نیروهای نظامی برای مقابله با طالبان بفرستد اما کمک هیچ وقت نرسیده است.  بعد از تلاش‌های «جنبش روشنایی» که خواستار عبور یکی از استراتژیک‌ترین خطوط برق افغانستان از منطقه‌ای هزاره‌نشین بود و تظاهراتش به خاک و خون کشیده شد، هنوز خیلی‌ها فکر می‌کنند علاوه بر اینکه مردم هزاره به دلیل مذهب‌شان بیش از دیگران از طرف طالبان تهدید می‌شوند، دولتمردان افغانستان هم آنچنان که باید برای تحقق برابری در این کشور تلاش نمی‌کنند.

حسین قدیانی: هنوز مزه آن  «سیب سرخ» زیر زبان‌مان هست! و گاهی بدون مقدمه، حرفش را می‌زنیم! حرف آن سیب سرخ را! و حرف آن غروب پاییز پنجشنبه را که خسته از روزگار، با یکی از بچه‌های روزنامه رفته بودیم بهشت‌زهرا! تا نماز ماندیم و بعد نماز، آن میوه بهشتی را به ما دادند! به ما و به همه زوار مزار شهدا! از آن سیب‌هایی بود که قبل از خوردن، ابتدا باید به اندازه کافی بو می‌کردی! و عجیب هم بوی خوشی داشت! گویی از «بهشت» آمده بود! و مگر جز این است؟! و مگر جز این است که گلزار شهدا، محل سکونت اجساد مطهری است که زنده‌اند و حیات جاودان دارند و از خدا، رزق و روزی می‌گیرند؟! و مگر جز این است که «خانه ملت» فی‌الواقع سنگ مزار همان شهیدی است که مادرش بیش از 30 سال است هر شب جمعه، زنبیل سرخش را برمی‌دارد و صفایی می‌دهد به خاک پسر! عالمی دارد این بهشت‌زهرا! و عالمی دارند این مادران شهدا! و امروز هم پنجشنبه است! اهل معرفت می‌گویند؛ «شب جمعه، همه شهدا می‌روند کربلا»! کربلا... هیچ کجا مثل بهشت‌زهرا، عطر کربلا را بر مشام آدمی نمی‌نشاند! روی سنگ مزار شهیدی می‌خواندم؛ «وقتی دشمنان ما، این همه روی موضع باطل خود متحد هستند، چرا ما روی موضع حق خود متفرق باشیم؟!» اصلا از کجا رسیدم به کجا! قبول! این متن، انسجام لازم را ندارد! اما می‌دانید! این متن، استعاره از حال منقلب من است! یک همچین وقت‌هایی، هیچ کجا مثل بهشت‌زهرا، آرامم نمی‌کند! هیچ کجا! بیایید کمی با هم شعر بخوانیم! اشعاری که بلدیم! «در خاطرم شد زنده یاد فاطمیون؛ یاد شلمچه، یاد فکه، یاد مجنون»! «نسیمی جان‌فزا می‌آید؛ بوی کرب و بلا می‌آید»!
 «کجایید ‌ای شهیدان خدایی؛ بلاجویان دشت کربلایی»! آری! ما نیاز داریم به شهدا! و به گلزار شهدا! و به گرفتن خرما از دست مادران شهدا! ما نیاز داریم که هر از چندی، در لابه‌لای این قبور منور، قدم بزنیم و قدم بزنیم و قدم بزنیم و باز هم قدم بزنیم! ما نیاز داریم به دیدن مادران شهدا! و به آموختن صبر! و فراگرفتن درس ایمان! و ایستادگی! از پدر شهیدی در همین بهشت‌زهرا می‌شنیدم؛ «ما برای انقلاب، هیچ کاری نکرده‌ایم!» سلفی را با چه کسی باید گرفت؟! از دست‌اندرکار پرسابقه‌ای در همین روزنامه‌ها می‌خواندم؛ «انقلاب برای ما چه کار کرده؟!» درس را از کدام نگاه باید گرفت؟! از نگاه پدر 2 شهیدی که خود را مدیون می‌داند یا جماعت همیشه مدعی؟! باری در «قطعه 26» به مزار شهیدی برخوردم که در محفظه بالایی، آینه گذاشته بودند! نوشته‌ام قبلا شرحش را در وبلاگم! بخوانید: «سخن از آینه و دوربین شد. «قطعه ۲۶، ردیف ۶۱، شماره ۴۰» شهیدی دارد به نام «مهدی باقرنژاد». این شهید ۱۷ ساله، جالب است بدانید که روز تولد و روز شهادتش یکی است؛ ۱۰ اردیبهشت. دهم اردیبهشت ۴۴ اردو زد در این دنیا و دهم اردیبهشت ۶۱ برای ابد اردو زد در بهشت! روزی از مادر شهید باقرنژاد پرسیدم؛ «چرا بالای عکس پسرت، آینه گذاشته‌ای؟!» گفت: «آینه گذاشته‌ام، تا هر که از جلوی مزار «مهدی» رد می‌شود، یک آن چهره خودش را به جای شهید من ببیند! ببیند و متنبه شود که شهدا هم روزی در همین زمین زندگی می‌کردند! ببیند و حسرت بخورد از آسمانی نبودن خودش! ببیند و امیدوار شود بلکه عکسش به جای تابوت مرگ، روی دیوار شهادت نصب شود! ببیند و فکر کند بعد از شهدا چه کار کرده؟! یک بار عکس خود را در آینه ببیند و دفعات بعد که آمد اینجا، تغییر چهره خودش را با ثبات سیمای شهدا مقایسه کند! و ببیند که زمان بر شهدا نمی‌گذرد اما بر من و ما، چرا! این آینه را گذاشته‌ام، تا امروزه‌روز به «مهدی» بگویم؛ اینجا که مادرت پیر شد، لااقل آنجا عصای دستم باش!» گفت: «ندیدم آینه‌ای چون لباس خاکی‌ها...»! مهدی‌جان! عصای دست ما هم باش! ما به تو و به همه دوستان آسمانی‌ات نیاز مبرم داریم! هر چه دست ما کوتاه است؛ دست شما باز است! آنقدر باز، که گاهی از «باغ شهادت» جاماندگان را به سیب سرخی میهمان کنید! و به نگاه لطفی! و به شفاعتی! هان ‌ای شهدا! امشب، کربلا رفتید؛ سلام ما را به «سیدالشهدا» برسانید! یادش بخیر! «زیارت عاشورا»هایی که می‌خواندید؛ السلام علیک یا اباعبدالله... .