|
نگاهی به کتاب «ماه به روایت آه» اثر مرحوم ابوالفضل زرویینصرآباد
ارادت فاخر
حسام آبنوس: ابوالفضل زرویینصرآباد؛ نامی که حالا باید یک پیشوند «مرحوم» هم به ابتدای آن اضافه کنیم و اینطور بخوانیمش: «مرحوم ابوالفضل زرویینصرآباد». اما همین که نام این مرحوم به زبان میآید هر شنوندهای (البته هر شنوندهای هم که نه، چون مگر اهالی فرهنگ و هنر بهخصوص ادبیات در میان مردم چقدر شناختهشده هستند) یاد وجه طنز شخصیت ادبی او میافتد. شخصیتی که با اشعار طنزش سالها خاطرات خندهدار و البته تلنگرآمیزی برایمان ساخت. او طنز را نه ابزاری برای تسویهحساب سیاسی، بلکه به روشی برای بیدار شدن جامعه در برابر اتفاقات دور و برشان تبدیل کرد. با این حال اگر گاهی گزنده سرود (که ویژگی طنز همین گزندگی و غیرخنثی بودن است، البته با رعایت ادب و احترام) اما همان هم خنده به لبها آورد ولی با خداحافظی تلخی که داشت همه را حسابی گریاند. اما بهانه این یادداشت نوشتن از زرویی و وجوه طنزآمیز ادبیات او نیست، بلکه او آثاری هم دارد که کاملا مخاطب ناآشنا با خود را غافلگیر میکند. اگر به کسی بگوییم او نثری جدی با درونمایه مذهبی دارد شاید آنهایی که مرحوم زرویینصرآباد را نمیشناسند، باور نکنند که از آن طبع شوخ و طناز، چنین نثر لطیف و روانی جوشیده باشد. باید از نخستین مواجهه خودم با کتاب «ماه به روایت آه» حرف بزنم. مگر میشود با متنی مواجه نشد و از آن حرف زد. البته که شدنی است ولی در هر صورت کار سادهای نیست. من هم ابتدا یکی از آنهایی بودم که وقتی شنیدم مرحوم زرویینصرآباد نثر مذهبی دارد باورم نشد، چون تصویر من از زرویینصرآباد (اصلا در زبان نمیچرخد بگوییم «مرحوم» زرویینصرآباد) به کتاب «اصل مطلب» بازمیگردد که اشعار طنز او در روزنامه همشهری را شامل میشد؛ اشعاری که بارها و بارها خواندم و برخی را با صدای بلند برای نزدیکان قرائت کردم. برای همین بود وقتی با کتاب «ماه به روایت آه» روبهرو شدم چشمانم را مالیدم که اگر خواب میبینم بیدار شوم اما وقتی دیدم بیدارم و خبری از رویا نیست، باور کردم که قرار است با نثری از «ملانصرالدین» روزگارمان روبهرو باشم که میخواهد از حضرت عباس بن علی(ع) حرف بزند. عادت کردهام حین خواندن قضاوتی نکنم و چند مرتبهای که حین خواندن، متنی را قضاوت کردم بعدا پشیمان شدم. دو زانو در برابر نثر صیقل خورده زرویینصرآباد نشستم. هم نثر خاصیتی داشت که خواننده را به ادب وا میداشت و هم شخصیتی که نثر برای توصیف او به خدمت گرفته شده بود، مظهر ادب بود و بیادبی در برابرش کمال دنائت و پستی. زرویی که دیگر چند روزی است در میان ما نیست، در این کتاب حق مطلب را ادا کرده بود، ادای دینی به صاحب نام خویش که در وصف نگنجد یا قلم چون من، یارای توصیف نثر و شخصیتی مانند زرویینصرآباد را ندارد. روایتی ملموس از ماه بنیهاشم با ظرفیتهای نثر فارسی، اتفاقی است که در «ماه به روایت آه» خواننده با آن روبهرو شده است؛ موضوعی که در میان نویسندگان یا به آن توجه نشده یا اگر بخواهیم مثال بزنیم جز معدود آثاری که برخی قوام و قدرت لازم را برای بیان جایگاه رفیع خاندان وحی ندارند، اثر دیگری در میان نیست. شاید پیش از زرویینصرآباد تنها سیدمهدی شجاعی باشد که از ظرفیتهای نثر فارسی و ظرافتهای آن برای توصیف خاندان رسالتمآب سود برده است. ابوالفضل زرویینصرآباد به مخاطب خود نشان داده که هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد. او که به طنازی شهره است در برابر برادر باوفای سیدالشهدا(ع) ادب پیشه کرده و با نثری فاخر و سالم به روایت ماه دست زده است. او در کتابش پا را از حدود و خطوط قرمز فراتر نگذاشته و همواره مسیر ادب پیموده تا اثری به قدر بضاعتش در توصیف مقام رفیع سقای دشت کربلا خلق کند. خلق اثر دینی همواره یکی از موضوعات پرمناقشه در میان اهل ادب بوده و میان طیفها و جریانهای مختلف ادبی موضوعی بوده که بارها بر سر آن به مجادله برخاستهاند. زرویینصرآباد در «ماه به روایت آه» تلاش کرده نه به ورطه غلو افتاده و نه درصدد تخفیف جایگاه اولیای دین باشد. این نویسنده کوشش کرده روایتی از حضرت عباس(ع) را با به خدمت گرفتن نثری پخته به خواننده ارائه کند تا پس از پایان کتاب علاوه بر اینکه لذت رویارو شدن با نثر فارسی برایش فراهم شده، تصویری ارادتمندانه توام با عقلانیت از شخصیت کتاب در ذهن خواننده نقش ببندد. یکی از نکاتی که در روایتهای دینی دیده میشود این است که ما کمتر راوی دشمن داریم. احتمالا در مرور تاریخ با روایتهایی که دشمنان اهل بیت(ع) راوی آنها هستند روبهرو شویم که به جایگاه، مقام و منزلت این خاندان اشاره میکنند اما این روایت در میان عامه رواج ندارند اما زرویی در این کتاب تلاش کرده تصویری از قمربنی هاشم(ع) از زبان دشمن را نیز به نمایش دربیاورد که نشان از توانایی او در خلق چنین روایتی دارد؛ روایتی که در آن خواننده از زاویه دشمن شاهد تصویر مروی است و این ابتکاری خلاقانه و البته هنرمندانه است که در نثر زرویینصرآباد میتوان آن را به تماشا نشست. پایبند بودن به منابع و استنادات تاریخ یکی دیگر از وجوه این کتاب است. زرویینصرآباد در توصیف شخصیت علمدار کربلا نهتنها عاطفه و خلاقیت را به کار بسته تا اثری متفاوت عرضه کند، بلکه تلاش خود را صرف کرده تا از چارچوب مستندات تاریخی نیز پا را فراتر نگذارد تا خدشهای به شخصیت اصیل کتابش وارد نشود؛ 12 روایتی که خواننده را با خود به روزگار پیش از کربلا میبرد و تلاش میکند او را در رویارو شدن با شخصیت درخشان حضرت عباس(ع) عمق ببخشد. زرویینصرآباد در «ماه به روایت آه» همت خود را صرف این کرده که بدون اغراق و زیادهگویی تصویری از قمر بنی هاشم(ع) را به خواننده نشان دهد. نکتهای که همین جا باید به آن اشاره شود این است که با وجود ارادت وصفنشدنی ایرانیان به مقام عباس بن علی(ع) اما غیر از این کتاب و یکی دو مورد دیگر، اثری درخور این جایگاه، در سابقه ذهنی خوانندگان نثر فارسی دیده نمیشود و خب زرویینصرآباد با «ماه به روایت آه» توانسته این افتخار را نصیب خود کند که یکی از انگشتشمار راویان تمثال حضرت ابوالفضل العباس(ع) در نثر فارسی باشد، آن هم روایتی قابل استناد که از ظرفیتهای نثر فارسی بهره برده و خواننده را در یک تجربه فوقالعاده از خوانش نثر متقن فارسی شریک میکند. با مرور کارنامه مرحوم ابوالفضل زرویینصرآباد علاوه بر اینکه قالبهای نثر و نظم به چشم میآید که این موضوع، خواننده هوشمند را یاد سعدی شیرازی میاندازد، تنوع مضمون نیز چشمگیر است که این رنگینکمان مضامین نشاندهنده افقهای گسترده در ذهن و زبان این ادیب است، که 2 ساحت طنز و غیرطنز را در کارنامه خود جای داده و در هر دو نیز در بالاترین سطح قرار دارد. این توانایی در میان اهالی ادبیات اگر هم موجود باشد کمتر خودنمایی میکند که هم در نثر و هم در نظم دست به طبعآزمایی بزنند و در واقع یکی را که در آن چیرهدستتر هستند علنی میکنند و دیگری را با خود به خلوت میبرند، ولی ابوالفضل زرویینصرآباد هر دو را به جلوت آورده و در معرض قضاوت و داوری مخاطب قرار داده است. به اذعان داوران منصف و البته صاحب صلاحیت داوری، او در هر دو زمینه نهتنها موفق است، بلکه معیارهای یک اثر برجسته و البته برگزیده را دارد. «ماه به روایت آه» اثر متفاوت ابوالفضل زرویینصرآباد را که در ۱۹۶ صفحه نگارش یافته، نشر کتاب نیستان منتشر کرده است. شاید باید این متن و متنهای مشابه آن در روزگاری که مرحوم زرویینصرآباد در قید حیات بود نوشته میشد تا هم بداند آثارش چه تاثیری بر ذهن و زبان مخاطبان گذاشته و هم اینکه انگیزه تولید نمونههای موفق دیگری پیدا کند. هرچند هیچکسی گمان نمیکرد که زرویینصرآباد در جرگه کسانی باشد که زیر پنجاه سال دنیا را برای اهل دنیا میگذارد و به دیار باقی میشتابد. ارسال به دوستان
چاپ دوم کتاب «کمیل هنوز زنده است» رونمایی شد
خاطرات تلگرامی گردان کمیل
رونمایی از چاپ دوم و نقد و بررسی کتاب «کمیل هنوز زنده است» به همت نشر مجنون در محل ترنجستان بهشت برگزار شد. به گزارش «وطن امروز»، حمید بنا، نویسنده کتاب درباره روند تولید آن اظهار داشت: ماهیتا کتاب «کمیل هنوز زنده است» متولد یک گروه تلگرامی است. گردان کمیل را گروهی در فضای مجازی راهاندازی کرده بودند و بهانه جمعآوری خاطرات همین گروه بود تا اینکه این خاطرات به دست بنده رسید و نهایتا تبدیل به کتاب شد. وی سختترین بخش پروژه این کتاب را تکمیل تاریخچه دانست و گفت: یکی از کارهای سخت در عرصه دفاعمقدس استخراج تاریخ است، چرا که در حال حاضر نیز درباره یک عملیات گاهی نظرات مختلفی بیان میشود از این رو یکی از دشوارترین بخشها این بود که ما همچون همپای صاعقه به آرشیو نشریه کمان مراجعه کردیم تا این تاریخ را به دست آوریم. ارسال به دوستان
واکنش عجیب مدیر تئاتری به تذکر نمایندگان مجلس مبنی بر گسترش ابتذال در تئاتر
نمایندههای مجلس تحقیق نکردهاند!
مدیرعامل خانه تئاتر درباره تذکر نمایندگان مجلس شورای اسلامی درباره وضعیت تئاتر به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: نمایندگان مجلس نخست باید آگاه بشوند که نسبت به چه چیز نظر میدهند، به نظر من این آگاهی طی گفتوگویی که با چند نماینده داشتم، وجود نداشت. گیلآبادی که پیش از این بیشتر از فعالیتهای هنری بر مناصب مدیریتی تکیه داشته در گفتوگو با فارس با بیان اینکه تذکر نمایندگان مجلس مبنی بر رشد مفاهیم مبتذل در تئاترهای خصوصی غیرکارشناسی و حاصل جوسازی است، اظهار داشت: خوب نیست که کار کارشناسی صورت نگیرد و نظرات عدهای بتواند بر فضای سیاستگذاری و اجرا تأثیر بگذارد و موجب تشویش اذهان عمومی شود. وی با کنایه به نمایندگان این تذکر که پژوهش و تحقیق نکردهاند، اظهار داشت: البته موافقم که ارتباط بین ما و مجلس باید دوسویه باشد، هم ما باید این ارتباط را برقرار کنیم هم مجلس، اما چیزی که روشن است اینکه آقایان نمایندگان مجلس که نمایندگان منتخب مردم هستند قبل از اظهارنظر باید کار کارشناسی منظم و جدی داشته باشند و نظرات مختلف را لااقل بگیرند و بعد از سوال و رسیدن به نتیجهگیری و اجماع دربارهاش اظهارنظر کنند، این اتفاق اگر نیفتد، همه لطمه میخورند. البته به نظر میرسد مدیرعامل خانه تئاتر که اثر اخیر او نیز با حواشی و انتقادات فراوانی روبهرو شد، به جای کنایه به تذکر نمایندگان مجلس که پیش از این از زبان عمده دغدغهمندان تئاتر نیز بیان شده، باید پاسخگوی مسائل مبتلابه این هنر اصیل باشد و در صدد رفع آنها برآید. اتفاقی که به توجیه جایگزین آن شده است. ارسال به دوستان
دبیر دوازدهمین جشنواره سینما حقیقت در توجیه حذف مستند «راه طی شده»:
حذف نکردیم، رأی نیاورد!
روز گذشته نشست رسانهای دوازدهمین جشنواره «سینما حقیقت» در محل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برگزار شد. به گزارش مهر، محمدمهدی طباطبایینژاد، دبیر جشنواره با ارائه گزارشی از جشنواره عنوان کرد: امسال حدود ۶۵۰ فیلم مستند به دبیرخانه ارسال شد که شامل ۷۰ فیلم بلند، ۲۶۹ نیمه بلند و ۳۹۵ مستند کوتاه بود که در تقسیمبندی ۲ تغییر داشتیم. روال این بود که مستندها بر مبنای زمان، به ۳۰ دقیقه، ۴۰ دقیقه و ۶۰ دقیقه به عنوان مستند کوتاه، نیمه بلند و بلند تقسیم میشد که ترجیح دادیم امسال تغییر در زمانبندی فیلمها به سیاق «ایدفا» ایجاد کنیم. دبیر جشنواره «سینماحقیقت» عنوان کرد: در بخش شهید آوینی ۲۹ فیلم رقابت میکند که تفاوت این جایزه با مسابقه ملی این است که در بخش آوینی جوایز بدون در نظر گرفتن مدت زمان فیلم داده میشود، ضمن اینکه عوامل تولید اثر در رقابت قرار ندارند. طباطبایینژاد افزود: یکی از مهمترین بخشهای این جشنواره مربوط به چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی است که ۱۱ فیلم در این بخش به نمایش درمیآید. وی اظهار کرد: جشنواره، فیلمهای پروپاگاندا درباره افراد سیاسی را پخش نمیکند چون این جزو ذات جشنواره نیست، البته اگر فیلم سمپات از این نوع افراد باشد به نمایش درمیآید. طباطبایینژاد در ادامه این نشست در شرایطی عامل عدم انتخاب مستند «راه طی شده» ساخته علی ملاقلیپور را عدم کسب رای توسط هیات انتخاب جشنواره و کیفیت کم اثر دانسته که براساس شنیدهها بسیاری از آثار حاضر در این دوره از جشنواره کیفیت کمتری از این مستند دارند. ارسال به دوستان
اخبار
نظر شورای نظارت بر صداوسیما درباره برخورد با مجری «من و شما» ارسال به دوستان
اخبار
تام هنکس: ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|