حسین امیرعبداللهیان، دستیار ویژه رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: قرار است دادگاهی علیه ترامپ که مسؤول صادر کردن دستور ترور بوده است، شکل گیرد؛ ما نیازمند کمیته حقیقت‌یاب نیستیم؛ ما نیازمند یک کمیته تحقیق هستیم تا مدارکی را که علیه ترامپ می‌تواند مطرح کند، بتوانیم دنبال کنیم؛ باید یک قاضی تحقیق فورا به عراق سفر کند تا اقدامات آمریکایی‌ها را که در این مدت ترتیب دادند، بررسی کند.

گروه سیاسی: به رسمی سنتی، هر 4 سال یک بار، آغاز اسفند و نزدیک شدن به آخرین برگ‌های تقویم سال مصادف با رسیدن به موسم تغییرات سیاسی شده است تا بهار بهارستان پیش از بهار طبیعت مژده تغییر دهد. ایران در حالی فردا یک بار دیگر انتخاباتی جدید را برای جابه‌جایی وکیلان ملت از سوی موکلانش تجربه می‌کند که حوادث ماه‌های گذشته بیش از هر زمان دیگری لزوم و اهمیت این اتفاق را بر همگان روشن کرده است. از سویی شرایط سخت اقتصادی که در چند سال اخیر به شکلی چشمگیر سفره مردم را نشانه گرفته، باعث تجربه روزهای سخت و وقایع تلخی همچون حوادث آبان‌ماه سال جاری شد و از سوی دیگر عملیات تروریستی دولت آمریکا در به شهادت رساندن سردار قاسم سلیمانی و وداع ده‌ها میلیونی ایرانیان با قهرمان شهیدشان، اهمیت یک اقدام جمعی برای تغییر مسیر مدیریتی کشور و نمایش وحدت ملی در مقابل انظار جهانیان و دشمنان ملت‌مان را برجسته کرده است. تجربه 40 ساله نظام جمهوری اسلامی ایران در برگزاری انتخابات نیز گواهی روشن بر این امر حیاتی است که بخش قابل توجهی از خطرات و تهدیدات با حضور مستقیم و نظرخواهی آحاد مختلف مردم رفع و حتی تبدیل به فرصت‌هایی برای اصلاح رویه جاری کشور و تقویت همبستگی ملی شده است. یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در حالی فردا برگزار خواهد شد که وقوع حوادث مورد اشاره و نیاز کشور به آغاز موج تغییرات و نمایش همبستگی مقابل دخالت‌های متخاصمانه دولت‌های غربی به آن اهمیتی مضاعف بخشیده است، همچنین تعدد گروه‌ها و احزاب سیاسی نیز که برخلاف برخی گمانه‌زنی‌ها با حضور همه‌جانبه‌شان بر اهمیت دوچندان انتخابات پیش رو گواهی دادند، موید این امر است که فراتر از نفس حضور و مشارکت بالای مردمی در انتخابات، ترکیب مجلس آتی تاثیرات غیرقابل انکاری بر روند تغییرات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور خواهد گذاشت.

 

* بایسته‌های یک انتخابات خوب

هرچند با گذشت بیش از یک قرن از تجربه انقلاب مشروطه و 40 سال برگزاری مداوم انتخابات در دوره حکمرانی نظام جمهوری اسلامی، می‌توان پدیده انتخابات و تلاش برای شکل دادن به نهاد پارلمان را پدیده‌ای آشنا و تثبت‌شده در میان همه مردم دانست اما نمی‌توان منکر آن بود که استانداردهای قوه مقننه موجود با آنچه انتظار می‌رود فاصله قابل توجهی دارد. در این زمینه «باور به لزوم مشارکت» را می‌توان نخستین بایسته‌ای دانست که مسیر تغییرات سیاسی را به سمت ایده‌های مطلوب حکمرانی برای مردم هدایت می‌کند؛ باوری که هرچند با درصد مشارکت بالای مردم (از 51 درصد در دوره هشتم تا 71 درصد در دوره پنجم) گویای شکل‌گیری اجماعی پیرامون آن بوده است اما نمی‌توان منکر آن شد که تلاش‌های زیادی در سال‌های اخیر برای تاثیرگذاری بر آن شده است؛ حضور یکپارچه مردم از سلایق گوناگون می‌تواند به‌عنوان پادزهری نسبت به آن عمل کند. ارتقای سطح کیفی «استاندارد انتخابی» مردم را می‌توان دومین بایسته‌ای دانست که کشور را به سمت یک مشارکت مطلوب و اصلاحگر هدایت می‌کند. در این زمینه هرچند عوامل مختلفی همچون سواد سیاسی مردم، عملکرد نظام رسانه‌ای، شرایط اقتصادی و... متغیرهای مهمی محسوب می‌شوند اما نمی‌توان چشم بر فقدان یک نظام حزبی قوی در کشور که توانایی تقویت کنشگری سیاسی مردم را داشته باشد، بست. خبرهای جنجالی که همواره در حاشیه فعالیت برخی کاندیداها در حوزه‌های انتخابیه مختلف منتشر می‌شود یکی از مهم‌ترین شاهد مثال‌ها در این زمینه است که بعضا با موفقیت‌شان در کسب آرای عمومی و حضور در مجلس شورای اسلامی باعث عینیت بخشیدن به رفتارها و گفتارهایی می‌شود که در بلندمدت شأن و اعتبار سیاسی پارلمان را نیز کاهش می‌دهد.

 

* اثربخشی مثبت سیاسی در سایه اصلاح الگوی مشارکت

اصلاح الگوی مشارکت انتخاباتی مردم از طریق تبیین فعالیت‌های اثربخش یکی از راهگشاترین اقدامات در زمینه اصلاح نظام مدیریتی و قانونگذاری کشور است. تضعیف کلیشه‌های تبلیغاتی که روی امواج قومیتی، وعده‌های غیرقابل تحقق و قطبی‌سازی جامعه استوار شده است و همچنین هدایت مردم به سمت الگو‌های مطلوب‌تر از جمله اعتماد به لیست‌های واجد هویت سیاسی، می‌تواند گامی اولیه اما موثر در زمینه اصلاح الگوی مشارکتی مردم باشد؛ امری که 6 سال قبل نیز رهبر حکیم انقلاب اشاره‌ای ضمنی نسبت به مطلوبیت آن داشتند و پس از انداختن رای خود در صندوق رای فرمودند: «من به ۳۱ نفر برای شــورای شهر رأی دادم. البتــه بعضی از این حضــرات را از نزدیک می‌شــناختم، بعضی را هم نمی‌شــناختم، لکن اعتماد کردم به همین فهرست‌هایی که پیشنهاد می‌کنند و می‌دهنــد». در مزایای اعتماد به کاندیداهای تاییدشده از سوی جریانات شناسنامه‌دار و واجد هویت سیاسی می‌توان به موارد متعددی پرداخت که از جمله کمک این الگو به تجمیع آرا و «تقویت پشتوانه مردمی» منتخبان نهایی در مجلس شورای اسلامی است، به گونه‌ای که هیچ‌گاه یک منتخب با رای حداقلی نمی‌تواند اقتدار نماینده‌ای با رای حداکثری را برای پیگیری حقوق مردم حوزه انتخابیه خود داشته باشد. «پاسخگو کردن منتخبان» از دیگر ظرفیت‌های سیاسی است که در سایه این الگو می‌توان به آن اشاره کرد، به گونه‌ای که انتخاب یک کاندیدای فاقد هویت سیاسی هرچند در مواردی می‌تواند باعث ظهور یک نماینده مستقل و شاخص شود اما به شکل عام فضا را برای روی کار آمدن افرادی باز می‌کند که در صورت عدم پیگیری مطالبات‌شان هیچ گروهی نمی‌تواند پاسخگوی عملکردشان باشد و این راه را باز می‌گذارد تا نماینده‌ای بدون پرداخت هزینه اجتماعی ناکارآمدی‌اش، دوره خود را به پایان برساند. اما در نقطه مقابل زمانی که انتخاب بر مبنای هویت جناحی افراد باشد، آنچه در نهایت رخ می‌دهد به‌مثابه کارنامه گروهی که او را تایید کرده‌اند ثبت می‌شود و می‌تواند باعث تجدیدنظر مردم در انتخابات‌های بعدی شود. در نهایت نزدیک شدن به «بلوغ سیاسی» و تقویت شناخت سیاسی مردم در جریان مواجهه با فضای رقابتی را می‌توان مهم‌ترین حاصل تعمیم یافتن چنین الگویی دانست.

***

گروه سیاسی: محمدجواد ظریف که در سال‌های گذشته به کرات مواضع سیاسی و حزبی در حمایت از یک طیف خاص اتخاذ کرده بود، این‌بار در فاصله 2 روز تا برگزاری انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، مواضع انتخاباتی اصلاح‌طلبان در این دوره را تکرار کرد.

به گزارش «وطن امروز»، فردا در شرایطی یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار می‌شود که رفتار و سخنان مسؤولان دولتی تا حدی فضای انتخابات را تحت‌الشعاع قرار داده است. به عنوان مثال، حسن روحانی در سخنانی که بعدا آن را اصلاح کرد، انتخابات در نظام اسلامی را انتصابات و تشریفات نامید یا رسانه‌های دولتی و حامی دولت نیز در یکی، دو ماه گذشته هجمه سنگین به شورای نگهبان را در دستورکار خود داشته‌اند. با این حال انتظار از مسؤولان دستگاه سیاست خارجی دولت پرهیز از ورود به مناقشات حزبی و انتخاباتی و عمل به مر قانون در این‌باره بود؛ انتظاری که با سخنان دیروز ظریف مخدوش شد.

محمدجواد ظریف که پیش از این در موارد متعددی حمایت غیرقانونی از یک طیف سیاسی در ایران را رسانه‌ای کرده بود، دیروز در پایان جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران اظهار داشت: ممکن است هر کدام از ما دلخوری‌هایی درباره انتخابات داشته باشیم. وی افزود: امروز زمان آن نیست که فکر کنیم اگر افراد بیشتری تایید صلاحیت می‌شدند، مردم حضور بیشتری در انتخابات داشتند.

رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: حتما همه ترجیح دیگری داشتیم. شاید فکر می‌کردیم اگر افراد بیشتری تایید صلاحیت می‌شدند، مردم حضور بیشتری در انتخابات و انتخاب بیشتری می‌داشتند اما امروز زمان آن بحث نیست. امروز زمان این است که به آمریکایی‌ها بگوییم سیاست فشار حداکثری‌تان شکست خورده است.

ظریف با بیان اینکه نیاز داریم دوم اسفند از نظر کمیت مشارکت، بهترین مشارکت باشد، خاطرنشان کرد: از نظر کیفیت انتخاب هم مردم باید بهترین کیفیت انتخاب را داشته باشند و ان‌شاءالله در روزهای بعد از دوم اسفند، شاهد پذیرفتن واقعیت توسط آمریکا باشیم. همان‌طور که این مردم در مراسم رفراندوم تشییع شهید بزرگوار سپهبد سلیمانی نشان دادند سیاست‌های آمریکا را نمی‌پذیرند و در برابر سیاست‌های آمریکا از مردم و کشورشان دفاع می‌کنند که بهترین نشانه این دفاع، حضور در انتخابات است.

اظهارنظر مسؤول سیاست خارجی دولت درباره تایید و ردصلاحیت‌های انتخاباتی و اظهار دلخوری از این بابت را باید به سیاهه مواضع حزبی ظریف اضافه کرد. ادعای ردصلاحیت‌های گسترده در انتخابات و هجمه به شورای نگهبان سیاست اعلامی جریان مدعی اصلاحات در انتخابات یازدهم مجلس شورای اسلامی بود. در این راستا، علاوه بر شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان که با ادعای ردصلاحیت چهره‌های این جریان، از ارائه لیست انتخاباتی خودداری کرد، برخی احزاب تندروی این طیف نظیر اتحاد ملت با همین ادعا عملا پروسه برگزاری انتخابات آتی مجلس را زیر سوال بردند. همچنین حسن روحانی نیز در نشست خبری اخیر خود مدعی عدم رقابت انتخاباتی در بیش از 40 حوزه شد؛ ادعایی که توسط سخنگوی شورای نگهبان غیردقیق توصیف شد. 

با این حال با توجه به سوابق پیشین آقای ظریف، نباید از موضع‌گیری‌های انتخاباتی و حزبی وزیر امور خارجه دولت روحانی تعجب کرد. عملکرد ظریف در مدت 7 سال تصدی وزارت امور خارجه و پیش از آن به گونه‌ای بود که این وزارتخانه را که عملا باید در راستای منافع ملی و بی‌توجه به مناقشات حزبی عمل کند، وارد گستره‌ای از مناقشات با جریان‌های حزبی کرد. تا پیش از این سابقه نداشته که وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تا این حد به موضوع مناقشات و یک طرف درگیری‌های سیاسی داخل کشور تبدیل شود.

 

* وزیر ملی یا جناحی؟

بی‌توجهی ظریف به ملاحظات جایگاه وزارت امور خارجه البته با انتقاداتی همراه بود. غیر از استفاده ظریف از عبارت «دلواپسان» که کلیدواژه جریان اصلاحات و دولت حسن روحانی در برهه‌های انتخاباتی بوده است، حضور او در همایش یک تشکل اصلاح‌طلب نیز برای وی دردسرساز شد. در این میان حتی برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب از ظریف به خاطر بی‌توجهی به مبانی و ملاحظات دستگاه دیپلماسی ایران در تاکید بر ملی بودن جایگاه وزیر امور خارجه و نه حزبی بودن آن، انتقاد کردند و از او خواستند کمتر در اماکن برنامه‌های اصلاح‌طلبان آفتابی شود. اشاره این روزنامه‌ها به حضور ظریف در چهارمین همایش حزب اصلاح‌طلب «ندای ایرانیان» بود. دبیرکل این حزب، صادق خرازی از نزدیکان رئیس دولت اصلاحات است. در نخستین ‌بیانیه این حزب نیز تصریح شد که تلاش می‌کند از تجربیات دولت اصلاحات استفاده کند. روابط نزدیک حزب «ندای ایرانیان» با رئیس دولت اصلاحات به گونه‌ای است که این حزب در انتخابات پنجمین دوره شورای شهر تهران سهمیه داشته و حداقل یکی از افراد لیست اصلاح‌طلبان در تهران (مجید فراهانی) از اعضای شورای مرکزی این حزب بود. موضوع دیگر مناسبات عجیب ظریف و صادق خرازی است.

اما چرا محمدجواد ظریف بدون توجه به ملاحظات و اصول و عرف دستگاه دیپلماسی ایران، در مجامع و احزاب اصلاح‌طلبی حاضر می‌شود و از جایگاه وزارت امور خارجه، به جریان سیاسی رقیب اصلاح‌طلبان کنایه می‌زند؟

اینکه وزیر امور خارجه نیز دارای گرایش‌های سیاسی باشد، یک امر پذیرفته‌شده است اما تاکنون بویژه در دوره‌های اخیر، وزرای امور خارجه در مقام تصدی این پست، فعالیت‌های حزبی خود را کنار گذاشته و به عنوان یک وزیر در جایگاه ملی اقدام کرده‌اند. ظریف اما از این قاعده مستثناست. یک مرور کوتاه بر رفتارهای محمدجواد ظریف نشان می‌دهد او نه‌تنها خود را به رعایت این اصل پایبند نمی‌داند، بلکه در بزنگاه‌های حساس، به دنبال پیگیری منافع جریان سیاسی متبوع خود است. جالب آنکه در این بزنگاه‌ها که ظریف در آن تصمیم‌گیر است، اتفاقاتی می‌افتد که منافع جریان سیاسی متبوع ظریف (اصلاح‌طلبان و دولت روحانی) تامین می‌شود اما مطالبات مردم و توده جامعه محقق نمی‌شود.

محمدجواد ظریف 2 بار ماجرای شکست مذاکرات هسته‌ای 2005 و نتیجه آن در تغییر آرایش سیاسی در ایران را برای غربی‌ها بازخوانی کرد. ظریف  در قالب مذاکرات هسته‌ای با 1+5 در دولت روحانی 2 بار دیگر هم آداب دیپلماتیک را کنار گذاشت و درباره عواقب شکست مذاکرات بر فضای سیاسی داخل ایران گفت. محمدجواد ظریف بلافاصله پس از شکست مذاکرات وین ۵ در صفحه توئیتر خود نوشت: «دستیابی به توافق جامع هسته‌ای غیرممکن نیست، نیاز است توهمات کنار گذاشته شود، نباید مانند سال ۲۰۰۵ فرصت از دست برود». نگرانی برای از دست رفتن «فرصت» همانند سال ۲۰۰۵ آنقدر واضح بود که شبکه بی‌بی‌سی فارسی در تحلیلی در این‌باره نوشت: «نگرانی اصلی ظریف برای به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته‌ای نیست، بلکه باخت دوباره تیم روحانی در انتخابات آینده و تکرار تجربه انتخابات ۱۳۸۴ است».  بی‌بی‌سی در ادامه نوشت: هشدار اصلی ظریف به غرب در واقع این است که اگر با دولت روحانی توافق نکند، همانند سال ۱۳۸۴ (۲۰۰۵) بار دیگر زمینه روی کار آمدن اصولگرایان را فراهم خواهد کرد. ظریف همچنین در جریان تبلیغات انتخاباتی ریاست‌جمهوری سال 96 هم در همایش انتخاباتی حسن روحانی در اصفهان حضور یافته بود.

***

آیت‌‌الله العظمی نوری‌همدانی: شرکت در انتخابات واجب است

آیت‌الله العظمی نوری‌همدانی با اشاره به انتخابات فردا گفت: انتخابات پیش رو خیلی مهم است، چرا که در دوره حساسی قرار داریم و دشمنان تمام تلاش خود را گذاشته‌اند تا انتخابات آنگونه‌ای که می‌خواهیم نباشد. وی افزود: همه باید در صحنه حاضر شویم تا انتخابات خوبی انجام شود، با توجه به اوضاع و زمان فعلی، شرکت در انتخابات واجب است، چرا که از مظاهر اسلام و از موضوعات مهم نظام اسلامی است؛ مردم نظام اسلامی را که مبتنی بر قرآن کریم و روایات اهل بیت(ع) است قبول دارند و به مسائل سرنوشت‌سازی مانند انتخابات اهمیت می‌دهند. این مرجع تقلید با بیان اینکه مردم با انتخابات سرنوشت خود و نظام اسلامی را رقم می‌زنند، اظهار داشت: باید در انتخابات حضور پرشوری داشته باشیم و توجه کنیم دشمنان قسم‌خورده ما سرمایه‌گذاری کرده‌اند و در کمین هستند از هر فرصتی علیه انقلاب استفاده کنند.

***

امنیت در کشور برای انتخابات حفظ شده است

وزیر اطلاعات در پاسخ به سوالی درباره امنیت انتخابات اظهار کرد: همه دستگاه‌های موثر بر امنیت کشور با اشراف اطلاعاتی امنیت را حفظ کرده‌اند. محمود علوی تاکید کرد: این دستگاه‌های امنیتی تا پایان انتخابات با اشراف کامل اطلاعاتی امنیت انتخابات را حفظ و تامین می‌کنند. 

وزیر اطلاعات در واکنش به اظهارات برخی کشورها درباره انتخابات ایران تصریح کرد: اگر نظارت استصوابی هم به صورت صددرصدی برداشته شود آنها باز هم همین حرف‌ها را می‌زنند.

وی در پایان با اشاره به اهمیت حضور مردم در انتخابات گفت: حضور مردم در انتخابات مساله کمی نیست، بلکه حاوی پیام‌های خاص خود است و هر چه حضور بیشتر باشد این پیام را می‌دهد که اراده ایرانی تزلزل‌پذیر نیست و مردم با نظام پیوند دارند.

***

ایران  با تصمیمات FATF آسیبی نخواهد دید

سخنگوی دولت گفت: حتی با رفتن ایران به لیست سیاه FATF اتفاق خاصی برای اقتصاد کشور رخ نخواهد داد. علی ربیعی در رابطه با FATF و تلاش دولت برای برگرداندن این لوایح گفت: این موضوع در دولت بحث شد و ما تمام تلاش‌های خود را انجام دادیم کمترین آسیب درباره این موضوع متوجه کشور شود. بر اساس گزارش‌ها، در جلسه دیروز اکثریت کشورها از جمله چین و آفریقای جنوبی حمایت خود را از کشور ما اعلام کردند. وی ادامه داد: بسیار عجیب است کشورهایی که خود حامی تروریسم هستند برای ورود ایران به لیست سیاه تلاش می‌کنند. دولت یازدهم کشور را از لیست سیاه خارج کرد و تلاش خواهیم کرد اگر به لیست سیاه رفتیم، خروج‌مان امکانپذیر باشد. سخنگوی دولت افزود: هر تصمیمی در جلسه FATF اخذ شود، قرار است اقتصاد کشور به گونه‌ای طراحی شود که آسیبی نبیند. حتی با رفتن به لیست سیاه اتفاق خاصی برای اقتصاد کشور رخ نخواهد داد. رئیس‌کل بانک مرکزی هم این موضوع را بخوبی توضیح داد.

***

مسکو: تحریم‌های آمریکا بر همکاری‌مان با ایران تأثیر ندارد

وزارت خارجه روسیه با انتقاد از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه دیگر کشورها، تاکید کرد اینگونه اقدامات بر همکاری‌های مسکو با ایران، ونزوئلا و سوریه تاثیری نمی‌گذارد. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، پس از آنکه آمریکا روز سه‌شنبه یک شرکت نفتی روس را به دلیل همکاری با ونزوئلا در فهرست تحریم‌های خود قرار داد، وزارت خارجه روسیه با صدور بیانیه‌ای به این اقدام واکنش نشان داد.

در این بیانیه آمده است: روسیه به ‌طور قاطع تحریم‌های یک‌جانبه را که آمریکا از طریق آنها به دنبال هژمونی جهانی است و همچنین تلاش می‌کند دنیا را تحت فرمان خود درآورد، رد می‌کند. وزارت خارجه روسیه در ادامه بیانیه خود آورده است: این اقدامات هرگز بر سیاست بین‌المللی روسیه تاثیر نگذاشته و نخواهد گذاشت. این تحریم‌ها به‌ علاوه بر همکاری روسیه با دولت‌های مشروع ونزوئلا، ایران و سوریه و هیچ کشور دیگری تاثیر نمی‌گذارد.

***

انتقاد سفیر ایران در عراق از رویکرد آمریکا در منطقه

فابریزیو کاربنی، مدیر برنامه شرق نزدیک و خاورمیانه کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ (ICRC) با ایرج مسجدی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق دیدار و گفت‌وگو کرد. مسجدی در این دیدار با تبیین جایگاه و نقش مرجعیت شیعه عراق، بویژه آیت‌الله سیستانی در حمایت معنوی و فکری از داوطلبان مبارزه با داعش، آثار این رهیافت را مختص حوزه نظری ندانسته و آن را در میادین مبارزه و جهاد علیه داعش و شکل‌گیری حشدالشعبی در عراق متبلور دانست. ایرج مسجدی در ادامه با مذمت اقدام جنایتکارانه آمریکا در ترور و به شهادت رساندن سرداران رشید اسلام، حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، اظهار کرد: ایران خواهان تداوم صلح و امنیت است و رویکرد آمریکا با سیاق کنونی جز ایجاد بحران و ناامنی در منطقه، نتیجه دیگری نخواهد داشت.