مراسم رونمایی از دستاوردهای نیروی پدافند هوایی ارتش روز گذشته با حضور امیر سرتیپ علیرضا صباحی‌فرد فرمانده این نیرو برگزار شد. در این مراسم از رادار کاشف۹۹ رونمایی شد؛ کاشف۹۹ راداری سه‌بعدی و آرایه فازی و متحرک است که به منظور کشف ریزپرنده‌ها در مرکز تحقیقات فناوری‌های نوین نیروی پدافند هوایی ارتش طراحی و ساخته شده است. این رادار با برد ۱۲ کیلومتر قابلیت کشف همزمان ۳۰۰ هدف را دارد.

گروه سیاسی: محمد‌جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان که غیبت او در جلسات دولتی باعث طرح فرضیه‌هایی مبنی بر کناره‌گیری وی از دولت شده بود، روز گذشته در جمع خبرنگاران بدون تکذیب این ادعاها از لزوم تلاش برای ناکام گذاشتن فشارهای خارجی سخن به میان آورد. به گزارش «وطن امروز»، داستان غیبت‌های ظریف در جلسات دولت و طرح گمانه‌زنی‌هایی پیرامون اختلافات در دولت تبدیل به یک رویه همیشگی شده است. در این میان، برخی روایت‌هایی که حکایت از بالا گرفتن اختلافات میان وی و رئیس‌جمهور دارد نیز مضاف بر گمانه‌های پیشین بر تقویت فرضیه قهر و یا استعفای وی دامن ‌زده است، تا جایی که ماه گذشته غیبت معنادار او در جلسات دولتی بیش از هر زمان دیگری به چشم آمد. ظریف که روزگاری یار روزهای سخت روحانی به شمار می‌رفت و حتی در جلسات بررسی صلاحیت و معرفی وزرای دولت به مجلس نیز در صحن خانه ملت حاضر می‌شد و تلاش می‌کرد با حضور خود باعث نزدیکی رای بهارستان به پاستور شود، حالا در روزهایی که روحانی بیش از هر زمان دیگری نیازمند همراهی یاران قدیمی خود است، حضور در سایه را در پیش گرفته است.  ظریف که جایگاهی نمادین در زمینه سیاست‌ها و ایده‌های اجرایی دولت در 7 سال گذشته را نمایندگی می‌کرده است، حالا در موقعیت مبهم و رازآلودی در مواجهه با روحانی قرار گرفته است و اختلافات میان این دو که در سال‌های گذشته بارها نیز در محافل مختلف مطرح شده است آنها را احتمالا در دورترین جایگاه ممکن نسبت به یکدیگر در سال‌های اخیر قرار داده است؛ امری که اگر غیبت ملموس ظریف در ماه‌های اخیر را به عنوان مهم‌ترین شاهد مثالش نپنداریم اما می‌توان به عنوان یک نشانه مهم لحاظ کرد. این بار نیز گمانه‌زنی‌ها درباره قهر جدید ظریف با دولت روحانی، پس از غیبت او در جلسات اخیر هیأت دولت مطرح شده است. کانال تلگرامی آخرین خبر از کانال‌های حامی محمدجواد ظریف گزارش داده که ظریف از ۲۲ مردادماه تاکنون به مدت ۳ هفته در جلسات هیأت دولت شرکت نکرده است. این کانال درباره غیبت‌های مکرر ظریف انگاره قهر او از دولت را مطرح کرده بود. روز گذشته ظریف در جمع خبرنگاران به ادعای غیبت خود واکنش معناداری نشان داد و بدون تکذیب این ادعا، تنها به بیان لزوم تلاش تمام وقت برای ایستادن مقابل توطئه‌های خارجی پرداخت و گفت: در شرایطی که رژیم ترامپ و صهیونیست‌ها تمام تلاش خود را برای فشار اقتصادی، سیاسی و امنیتی بر جمهوری اسلامی ایران بسیج کرده‌اند، بنده و همکارانم در وزارت امور خارجه و نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران به صورت شبانه‌روزی تمام وقت خود را برای ناکام کردن این تلاش‌ها اختصاص داده‌ایم و از هیچ اقدامی برای سربلندی کشور و برافراشته ‌ماندن پرچم پرافتخار جمهوری اسلامی بر فراز سفارتخانه‌های ایران در سراسر جهان کوتاهی نکرده‌ایم، بلکه با دیپلماسی فعال و مبتکرانه حتی در شورای امنیت ملل متحد این پرچم مقدس را همچون خاری در چشمان آمریکا و اذنابش نشانده‌ایم. ظریف در ادامه نیز تلاش کرد با طرح مباحث مربوط به شکست قطعنامه آمریکا در شورای امنیت از دادن پاسخ به ادعاهای مطرح‌شده خودداری کند و بگوید: 3 پیروزی بی‌سابقه دیپلماتیک در شورای امنیت در همین چند هفته هدیه ناقابل دستگاه دیپلماسی به ملت بزرگ ایران در ایام هفته دولت است.

 

* از ادعا تا استعفا

هر چند پاسخ ظریف به خبرنگاران ردی از تکذیب ادعاهای طرح شده در روزهای گذشته نداشت اما زمزمه اختلافات روحانی و ظریف مساله‌ای است که در چند سال اخیر بارها در فضای عمومی مطرح شده است. آخرین بار آذرماه سال گذشته بود که ادعاهایی پیرامون تمایل ظریف به استعفا به گوش می‌رسید که وی در واکنش به آن گفته بود: اگر استعفا داده بودم اینجا نبودم. 

اما فارغ از ادعاهایی که در 2 سال گذشته بارها طرح شد و پس از مدتی یا با تکذیب یا سکوت از آنها عبور ‌شد، اسفند سال 97 و پس از سفر بشار اسد به کشورمان بود که ظریف به شکل رسمی اعلام استعفا کرد؛ استعفایی که موقعیت زمانی آن و پیامی که به فضای جهانی مخابره می‌کرد آنقدر محل ایراد بود که حتی با اعتراض حامیان ظریف نیز مواجه شد و آنان این استعفا را فارغ از نیتی که پیرامونش وجود داشت اقدامی خلاف مصالح ملی کشورمان توصیف کردند. ماجرا از آنجا آغاز شد که ساعاتی پس از سفر بشار اسد به تهران که به خاطر ملاحظات امنیتی از پیش اطلاع‌رسانی نشده بود، یکباره خبری مبنی بر استعفای وزیر امور خارجه منتشر شد که به پست اینستاگرامی ظریف در پوزش از مردم برای «ناتوانی در ادامه خدمت» برمی‌گشت. با این حال او پس از چند روز از استعفای خود عقب‌نشینی کرد. ظریف در متنی که از وی منتشر شد نوشته بود: «استعفای من صرفا به منظور دفاع از شأن و جایگاه وزارت امور خارجه در روابط خارجی بوده است که آن را در کنار سایر توانمندی‌ها برای امنیت ملی ایران حیاتی می‌دانم. من ناراحتی و دلخوری شخصی ندارم و نیازی به دلجویی ندارم. به عنوان وزیر خارجه وظیفه داشتم به خاطر منافع ملی و اقتدار کشور در برابر رعایت نشدن جایگاه وزارت خارجه واکنش نشان دهم. بقیه گمانه‌زنی‌ها صرفا زاییده تخیلات افراد است».

مسأله اختلاف میان روحانی و ظریف در همان برهه زمانی نیز از سوی برخی مقامات کشور مطرح شد. احمد امیرآبادی‌‌فراهانی، از اعضای هیأت‌رئیسه مجلس همان ایام در توئیتی که بیانگر وجود اختلافات میان رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه بود، نوشت: «از قرائن و شواهد پیداست که استعفای ظریف ربطی به مسائلی مثل جبهه مقاومت و اینها ندارد. ظریف بارها در مجلس اعلام کرده است با سردار سلیمانی کاملا هماهنگیم. بنابراین استعفای ظریف را باید در داخل دولت جست‌وجو کرد». محمدابراهیم رضایی، عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم نیز در گفت‌وگویی اظهاراتی مشابه امیرآبادی را مطرح کرد و گفت: کسانی که آقای ظریف را برندی برای شعار‌های خودشان می‌دانستند با استعفای ظریف شوکه شدند و به‌ دنبال فرافکنی هستند و استعفای وی را به اختلاف وزارت امور‌ خارجه با نهاد‌های انقلابی مرتبط می‌دانند؛ در صورتی که اصلا چنین نیست و آنها باید دلایل استعفا را در اختلافات درون کابینه جست‌وجو کنند. 

در نهایت نیز هر چند بهرام قاسمی، سخنگوی وقت وزارت امور خارجه وجود اختلاف میان روحانی و ظریف را تکذیب و استعفای ظریف را امری «در جهت تلاش هر چه بیشتر برای ارتقای جایگاه وزارت خارجه» دانست اما بعد از آن ماجرا بود که مساله اختلافات عمیق میان رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه در فضای عمومی بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفت. بویژه آنکه برخی صداهای نزدیک به دولت روحانی، ریشه قهرهای ظریف با روحانی را به نقش مهم و بی‌بدیل محمود واعظی، رئیس دفتر روحانی در تصمیم‌گیری‌های مهم بویژه تصمیمات دولت در حوزه سیاست خارجی مرتبط دانسته‌اند. شاید غیبت جدید ظریف در هیأت دولت نیز با نقش‌آفرینی‌های اخیر واعظی در جهت‌گیری‌ها و تصمیمات دولت در سیاست خارجی مرتبط باشد.

 

* ظریف و 11 ماه باقیمانده

پایان این اختلافات داخلی در سال پایانی دولت می‌تواند یکی از سخت‌ترین آزمون‌ها باشد. از سویی روحانی در تمام 7 سال گذشته با تبدیل کردن عرصه سیاست خارجی به میدان تحقق آرزوهایش حساسیت‌های اجتماعی را به جایگاه وزیر امور خارجه به بالاترین سطح خود رسانده است و از سوی دیگر افول آشکار پایگاه اجتماعی دولت باعث شده است همراهی با آن به عنوان گزینه‌ای مطلوب برای چهره‌های سیاسی و اجرایی شناخته نشود. در این میان برخی تقلاهای رسانه‌های اصلاح‌طلب برای تبدیل کردن ظریف به چهره انتخاباتی باعث شده رفتارهای وی بیش از هر زمان دیگری زیر ذره‌بین قرار گیرد. جدایی ظریف از روحانی در شرایطی که دست دولت برای دفاع از ایده سیاست خارجی‌اش در نسبت با هر زمان دیگری خالی‌تر است می‌تواند هزینه سیاسی بالایی به روحانی تحمیل کند. باید منتظر ماند و دید آیا در 11 ماه باقیمانده از دولت، ظریف کماکان یار روزهای سخت روحانی باقی می‌ماند یا منافع شخصی خودش را از منافع روحانی جدا می‌کند.

با حکم رهبر انقلاب انجام شد

انتصاب نماینده ولی‌فقیه در استان کردستان

حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در حکمی حجت‌الاسلام حاج‌‌شیخ عبدالرضا پورذهبی را به عنوان نماینده ولی‌فقیه در استان کردستان و مدیر مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور منصوب کردند. 

متن حکم رهبر حکیم انقلاب اسلامی به این شرح است:

بسم‌الله الرحمن الرحیم

جناب حجت‌الاسلام آقای حاج شیخ عبدالرضا پورذهبی دامت افاضاته

با عنایت به پایان یافتن مسؤولیت جناب حجت‌الاسلام آقای حاج‌سیدمحمد حسینی‌شاهرودی دام بقائه در استان کردستان و با تشکر فراوان از خدمات ایشان در دوران 10‌ساله، جنابعالی را به نمایندگی خود در آن استان و مدیریت مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور منصوب می‌کنم. حق بزرگ مردم شریف منطقه‌ کردی در پشتیبانی از نیروهای مجاهد و همکاری با آنان چه در جنگ تحمیلی و چه در مقابله با ضدانقلاب، فراموش نشدنی است و ایمان راسخ آنان به اسلام و ارادت آنان به اهل‌بیت پیامبر اعظم علیه و علیهم‌السلام و وفاداری آنان به نظام جمهوری اسلامی ویژگی‌های شناخته‌شده‌ آن مردم عزیز است. انتظار می‌رود جنابعالی به کمک آشنایی با این خصوصیات برجسته به خدمات خویش در آن استان اشتغال یابید. تکریم علمای دینی که حقا آزمون بزرگوارانه و نجیبانه‌ای را در میدان‌های گوناگون گذرانیده‌اند و آغوش باز با همه طبقات مردم از سنی و شیعه و بویژه همفکری با زبدگان و نخبگان و همدلی با جوانان، توصیه‌ مؤکد اینجانب است. توفیقات جنابعالی را از خداوند متعال مسألت می‌کنم. 

سیدعلی خامنه‌ای

۱۲ شهریور ۱۳۹۹

***

تاکید رئیس مجلس بر به کارگیری نیروهای بومی در خوزستان

رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه نظارت‌ میدانی قوه مقننه بر حوزه‌های انتخابیه استان خوزستان، در شهرستان بهبهان حضور یافت و از نزدیک در جریان مسائل و مشکلات مردم منطقه قرار گرفت. محمدباقر قالیباف در نظارت‌های میدانی خود در بهبهان، از فرودگاه این شهرستان بازدید کرد و به بررسی مشکلات آن پرداخت، که مقرر شد موضوع عملیاتی شدن پروازهای مسافرتی فرودگاه بهبهان توسط مسؤولان مورد بررسی قرار گیرد. همچنین پس از بازدید رئیس قوه مقننه از پالایشگاه بیدبلند خلیج‌فارس، مقرر شد مشکلات تامین مالی و بانکی راه‌اندازی فاز 2 این پالایشگاه هر چه سریع‌تر برطرف شود. حین بازدید رئیس مجلس، برخی پرسنل و کارگران این پالایشگاه مشکلات و مطالبات خود را با قالیباف در میان گذاشتند. از جمله نکاتی که یکی از کارگران این پالایشگاه مطرح کرد. گفتنی است با راه‌اندازی پالایشگاه بیدبلند خلیج‌فارس، اشتغال‌زایی در سطح استان خوزستان افرایش یافته و بخش خصوصی فعال در این عرصه مورد حمایت قرار خواهد گرفت. همچنین رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه نظارت‌های میدانی در بهبهان، از بیمارستان در حال ساخت حضرت ولیعصر(عج) نیز بازدید کرد؛ این بیمارستان 70 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و تکمیل 30 درصد باقیمانده نیازمند تامین اعتبار است. بر اساس این گزارش، رئیس قوه مقننه تاکید کرد این موضوع توسط مجلس پیگیری خواهد شد. رئیس مجلس همچنین پس از دیدار و گفت‌وگو با مردم ماهشهر در توئیتی نوشت: پتروشیمی‌ها باید نیروهای بومی را استخدام کنند و به مسؤولیت خود در قبال مردم توانمند و با انگیزه منطقه به طور واقعی و نه صوری عمل کنند. 

***

فرمانده کل ارتش:

کشوری که پادگان‌هایش حسینیه باشد، شکست‌ناپذیر است

فرمانده کل ارتش با تاکید بر اینکه محرم امسال همه ایران به حسینیه تبدیل شد، خاطرنشان کرد: همان‌طور که دیدیم تهدید به فرصت تبدیل شد و همه خانه‌ها، کوچه‌ها و پادگان‌ها حسینیه شدند و فریاد«یا حسین» سر دادند. سرلشکر سیدعبدالرحیم موسوی با بیان اینکه کشوری که پادگان‌هایش حسینیه باشد، شکست‌ناپذیر است، تصریح کرد: ملت بزرگ ایران در مکتب اباعبدالله الحسین(ع) تربیت شده تا به دفاع از معروف در مقابل هر منکری بپردازد. امیر سرلشکر موسوی گفت: امروز جرثومه منکر در جهان، آمریکای جنایتکار و رژیم نحس و نجس صهیونیستی است و این ملت به حول و قوه الهی پتک مقاومت خود را بر مغز جرثومه منکر امروز جهان فرود خواهد آورد. او همچنین با بیان اینکه امروز جنگ ما با آمریکا جنگ اراده‌هاست، افزود: ما اراده کردیم پرچم اباعبدالله(ع) را همچنان در اهتزاز نگه داریم و استکبار جهانی را از اریکه تفرعن و جنایت به زیر کشیم و این اراده به برکت و پشتوانه خون شهداست؛ شهدایی که راه عاشورا را رفتند و به پشتوانه و برکت خون‌های پاک‌شان، خانواده معظم شهدا پای انقلاب ایستادند و ما به خانواده شهدا اقتدا و با رهبری حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) تا آخر در مسیر مقاومت ایستادگی خواهیم کرد. 

***

13 شهریور؛ آغاز تبلیغات نامزدهای مر حله دوم انتخابات

سیداسماعیل موسوی، سخنگوی ستاد انتخابات کشور گفت: بر اساس تقویم زمانی انتخابات مرحله دوم مجلس شورای اسلامی، تبلیغات نامزدها از روز پنجشنبه ۱۳ شهریورماه (امروز) در 11 حوزه انتخابیه شروع می‌شود و یک هفته ادامه می‌یابد. ساعت ۸ صبح روز پنجشنبه ۲۰ شهریورماه هم تبلیغات به پایان می‌رسد. وی با اعلام اینکه در این دوره ۲۲ نفر از نامزدهای انتخابات برای ورود به مجلس یازدهم رقابت خواهند کرد، از نامزدها و هواداران‌شان خواست به پروتکل‌های بهداشتی توجه عمیق داشته باشند، با فرمانداری‌ها و بخشداری‌ها همکاری کنند و از هر نوع فعالیتی که موجب تشدید بیماری کرونا و ابتلای مردم می‌شود جدا پرهیز کنند. 

گروه سیاسی: نشست کمیسیون مشترک برجام روز گذشته با تاکید همه طرف‌ها بر غیرقانونی بودن تلاش آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه به پایان رسید. 

به گزارش «وطن امروز»، هتل کوبورگ وین روز گذشته میزبان نشست کمیسیون مشترک برجام بود؛ همان هتلی که 5 سال پیش در تیرماه سال 94 توافقنامه برجام در آن امضا شد. سناریوی جدید آمریکا علیه ایران برای فعال کردن مکانیسم ماشه، پس از شکست این کشور در پروژه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران، باعث شده بود حساسیت‌ها نسبت به جزئیات جلسه روز گذشته کمیسیون مشترک برجام برانگیخته شود. همه طرف‌ها پس از پایان این نشست با موضع‌گیری علیه تلاش آمریکا برای استفاده از اسنپ‌بک، تاکید کردند ایالات متحده از تاریخ 8 مه ‌2018 با اعلام خروج از برجام دیگر عضو این توافقنامه محسوب نمی‌شود. 

پس از اتمام نشست کمیسیون مشترک برجام، اعضای شرکت‌کننده جمع‌بندی و نتایج مذاکرات یک‌روزه خود را در قالب یک بیانیه هفت‌بندی اعلام کردند. در بند سوم این بیانیه آمده است: 

در پرتو مباحث مطروحه اخیر در شورای امنیت سازمان ملل متحد در نیویورک درباره تلاش برای بازگرداندن تحریم‌های ملل متحد که قبلا لغو شده‌اند، اعضا تاکید دوباره کردند آمریکا در تاریخ ۸ مه ‌۲۰۱۸ به صورت یک‌جانبه، توقف مشارکت خود در برجام را اعلام کرد و از آن پس، در هیچ یک از فعالیت‌های مرتبط با برجام مشارکت نداشته است. اعضا مجددا تاکید کردند بنابراین آمریکا را نمی‌توان یک دولت عضو برجام محسوب کرد. در این رابطه، اعضا همچنین بیانیه‌ها و مکاتبات مختلف قبلی خود با شورای امنیت سازمان ملل متحد در این باره، از جمله بیانیه مورخ ۲۰ آگوست ۲۰۲۰ نماینده عالی اتحادیه اروپایی در ظرفیت هماهنگ‌کننده برجام که بیان می‌کند آمریکا نمی‌تواند فرآیند بازگشت تحریم‌های ملل متحد تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را آغاز کند، مجددا تایید کردند. 

هلگا اشمید، معاون مسؤول سیاست خارجه اتحادیه اروپایی نیز پس از پایان نشست در توئیتی نوشت: همین حالا نشست کمیسیون مشترک برجام به پایان رسید. مهم است که ببینیم طرفین در پیدا کردن راه‌حلی برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران و پیدا کردن راهی برای اطمینان حاصل کردن از اجرای برجام به‌رغم چالش‌های کنونی متحد هستند. 

عباس عراقچی هم که ریاست هیأت اعزامی ایران به نشست مشترک کمیسیون برجام را برعهده داشت، در گفت‌وگویی اظهار داشت: تنها راه اصولی حفظ برجام، بهره‌مندی ایران از منافع این توافق در حوزه رفع تحریم‌هاست که صرفا از طریق اتخاذ گام‌های عملی و ملموس اعضای برجام، محقق می‌شود. 

معاون سیاسی وزیر امور خارجه افزود: در این باره، اعضای کمیسیون با تاکید بر مواضع اصولی خود در جریان بررسی قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران که با شکست مفتضحانه آمریکا همراه بود و همچنین مخالفت‌های اساسی خود با اقدام آمریکا برای جا زدن خود به عنوان عضو برجام و اعاده قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت علیه ایران، به طور متفق‌القول بر این عقیده بودند آمریکا از ۸ مه ‌۲۰۱۸ مشارکت خود در برجام را متوقف کرده و دیگر عضو این توافق محسوب نمی‌شود و لذا نمی‌تواند از حقوق تصریح شده در برجام از جمله با هدف برگشت تحریم‌ها استفاده کند. 

نماینده کشورمان در کمیسیون مشترک برجام همچنین گفت: موضوع دیگری که در کمیسیون به اتفاق مورد تاکید قرار گرفت، ضرورت حفظ برجام و انجام اقدامات لازم در این راستا از جمله از طریق اجرای کامل و موثر تعهدات تمام طرف‌ها بود. 

جانگ جونگ، سفیر و نماینده دائم چین در سازمان ملل هم در پیامی در حساب توئیتر خود، پیام نشست روز گذشته کمیسیون مشترک برجام در وین را واضح و روشن اعلام کرد و گفت این پیام تاکیدی بر حمایت جامعه جهانی از توافق هسته‌ای و عدم امکان آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه است. 

میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز نتیجه شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام را مثبت ارزیابی و تصریح کرد: تمام اعضا مصمم هستند برای حفظ این توافق همه تلاش خود را به ‌کار گیرند. 

 

* شورای امنیت و تیر به سنگ خورده آمریکا

آمریکایی‌ها بعد از شکست اخیرشان در شورای امنیت که نتوانستند موافقت اعضا را برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران جلب کنند، به تکاپو افتاده‌اند تا با استفاده از اسنپ بک آبروی از دست رفته خود را به دست بیاورند؛ مسأله‌ای که با مخالفت طرف‌های باقیمانده در برجام مواجه شده است. 

مایک پمپئو که این روزها سکان‌دار اصلی پیشبرد این سناریوی ضدایرانی است، سعی کرد بتواند نظر مثبت رئیس جدید شورای امنیت را برای همکاری با آمریکا برای ارائه پیش‌نویس قطعنامه علیه ایران جلب کند. پمپئو با همین هدف در توئیتی نوشت: خوب است به سفیر عبدو آباری از نیجر برای ریاست شورای امنیت سازمان ملل در ماه سپتامبر تبریک بگویم. مشتاق هستم با نیجر به عنوان رئیس شورای امنیت سازمان ملل برای اطمینان حاصل کردن از اینکه شورا به قطعنامه ۲۲۳۱ عمل می‌کند و ایران را مسؤول اقداماتش می‌داند، همکاری کنم. 

به‌رغم همه تلاش‌های آمریکا، اظهارات رئیس جدید شورای امنیت در نخستین نشست خبری‌اش چیز دیگری بود. او به صراحت آب پاکی را روی دست آمریکا ریخت و تاکید کرد نیازی به ارائه یک قطعنامه تازه علیه ایران احساس نمی‌کند. 

«عبدو آباری» در نشست خبری روز نخست مسؤولیت ریاست شورای امنیت با بیان اینکه «بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱، پس از اعلام اخطار برای برقراری مکانیسم ماشه، در صورتی که هیچ یک از اعضای شورا قطعنامه‌ای برای ادامه لغو تحریم‌ها ارائه ندهند، رئیس شورا باید پس از ۱۰ روز، قطعنامه ارائه دهد»، اظهار داشت: اخطاریه آمریکا در ۲۰ آگوست به شورا ارائه شد از این رو، باید در ۳۱ آگوست یعنی روز دوشنبه، قطعنامه پیشنهادی توسط رئیس قبلی شورای امنیت یعنی نماینده دائم اندونزی ارائه می‌شد که این کار انجام نشده است. 

رئیس شورای امنیت خاطرنشان کرد: تاکنون هیچ قطعنامه‌ای مطرح نیست و هیچ درخواستی از سوی اعضای شورای امنیت در این زمینه دریافت نکرده‌ام. 

آباری با تاکید بر اینکه آنچه به عنوان جمع‌بندی توسط نماینده اندونزی در هفته گذشته اعلام شد نظر شخصی وی نبوده است، گفت: این موضع و واکنش ۱۳ عضو شورای امنیت بود که اعلام شد. 

حسن روحانی نیز طی یک تماس تلفنی با رئیس‌جمهور نیجر که کشورش ریاست دوره‌ای شورای امنیت را برعهده دارد، از حمایت‌های مستمر این کشور از توافق برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد قدردانی کرد. رئیس‌جمهور در این گفت‌وگو اظهار داشت: اطمینان دارم جمهوری نیجر به عنوان یکی از اعضای جنبش عدم تعهد، همان‌گونه که در برابر قطعنامه غیرقانونی تمدید تحریم تسلیحاتی ایران موضع بسیار سازنده‌ای داشت، در دوران ریاست خود بر شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز به شکل کاملا مستقل و حرفه‌ای عمل کرده و از سوءاستفاده از جایگاه سازمان ملل متحد و شورای امنیت برای زیاده‌خواهی و یک‌جانبه‌گرایی آمریکا جلوگیری خواهد کرد. 

 

* سناریوهای پیش روی آمریکا برای استفاده از اسنپ‌بک

طبق قطعنامه ۲۲۳۱ هر کشور عضو برجام که عدم اجرای بارز تعهدات این توافق را شناسایی و کشف کند، می‌تواند تحریم‌های بین‌المللی شدید علیه ایران را که قبل از برجام از آن آسیب می‌دید، دوباره بازگرداند. این همان مکانیسم ماشه است. در واقع مطابق بند 11 قطعنامه 2231 که الزام‌آور و ذیل ماده 41 منشور قرار دارد، در صورت اقدام یکی از اعضای برجام به استفاده از مکانیسم ماشه، بازگشت قطعنامه‌های پیشین خودکار خواهد بود و دیگر اعضای دائم شورا قادر به وتوی آن نخواهند بود. 

در ادامه، بند ١۲ قطعنامه ۲۲۳١ شورای امنیت نیز این چنین تصمیم می‌گیرد: «طبق ماده 41 منشور ملل متحد، اگر شورای امنیت قطعنامه‌ای بر اساس بند ١١ برای ادامه اجرای انقضاهای بند ۷(a) که از نیمه‌شب به وقت گرینویچ پس از سی‌امین روز پس از ارائه اخطاریه به شورای امنیت اجرایی می‌شود، تصویب نکند، همه شروط قطعنامه‌های ١۶۹۶(سال ۲۰۰۶)، ١۷۳۷(سال ۲۰۰۶)، ١۷۴۷(سال ۲۰۰۷)، ١۸۰۳(سال ۲۰۰۸)، ١۸۳۵(سال ۲۰۰۸) و ١۹۲۹(سال ۲۰١۰) که طبق بند ۷(a) منقضی شده‌اند، به همان شکل که قبل از تصویب این قطعنامه اعمال می‌شدند، اعمال خواهند شد و تدابیری که در بندهای ۷، ۸ و ١۶ تا ۲۰ این قطعنامه آمده، انقضا پیدا می‌کند، مگر اینکه شورای امنیت طور دیگری تصمیم بگیرد».

حال آمریکا قصد دارد ابتدا خود را از نظر حقوقی همچنان یک عضو توافقنامه برجام جا بزند و سپس با سوءاستفاده از بند 11 و 12 قطعنامه 2231، یا موافقت اعضای شورای امنیت را برای صحه گذاشتن بر نقض برجام از سوی ایران به بهانه آزمایش‌های موشکی جلب کند یا اینکه به صورت یک‌جانبه و بدون نظر سایر اعضای شورای امنیت، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را بازگرداند؛ سناریویی که تاکنون با مخالفت اعضای شورای امنیت سازمان ملل و طرف‌های باقیمانده در برجام مواجه شده و بسیاری از کارشناسان احتمال موفقیت آن را نزدیک به صفر پیش‌بینی کرده‌اند.