ثمانه اکوان: بایدن از رویارویی‌ها، موضوعات و معضلاتی که سال‌ها آمریکا (و او به عنوان یک سیاستمدار با سابقه) را در منطقه غرب آسیا به خود مشغول داشته، خسته است و چنانکه در سیاست‌ها، سخنرانی‌ها و مواضع دولتش دیده می‌شود، به دنبال اولویت‌زدایی از منطقه و پرداختن به موضوعات مورد نظر خود در سیاست خارجی آمریکاست. 

سیگنال‌های فرستاده‌شده برای منطقه در همین یک ماه ابتدایی فعالیت بایدن، کاملا واضح و آشکار است. هر رئیس‌جمهوری در آمریکا برای نخستین دیدار و گفت‌و‌گو، معمولا سران رژیم صهیونیستی را در منطقه انتخاب می‌کند. نخستین دیدار ترامپ بعد از انتخاب شدن به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا دیدار با نتانیاهو در برج ترامپ در منهتن نیویورک بود. اما بایدن رسم همیشگی رؤسای‌جمهور آمریکا برای توجه ویژه به اسرائیل را بر هم زد. او بعد از گذشت ۳ هفته از زمانی که به عنوان رئیس‌جمهور ایالات‌متحده قسم خورد، سرانجام پس از هفته‌ها رایزنی مقامات صهیونیست و در شرایطی که رسانه‌ها اقدام او در تماس برقرار نکردن با نتانیاهو را مشکوک می‌دانستند، تماس تلفنی یک‌ساعته‌ای با او برقرار کرد. در این تماس تلفنی آنطور که رسانه‌ها بیان کردند، بیشتر از اینکه بایدن صحبت کند، نتانیاهو بود که دنبال مطرح کردن خواسته‌های خود درباره اوضاع منطقه بود. او هنوز هم با بسیاری از سران منطقه تماس تلفنی برقرار نکرده است. درباره عربستان تصریح کرده است به حمایت از خاندان سعودی در جنگ یمن خاتمه می‌دهد و بعد از آن نیز فروش سلاح‌های تهاجمی به این کشور را ممنوع کرد. دولت بایدن درباره برخی حملات پهپادی و موشکی به تأسیسات نفتی عربستان نیز سکوت اختیار کرده است؛ سیگنالی که به خاندان سعودی نشان می‌دهد از این پس امکان دارد در برابر حملات تهاجمی‌تر نیروهای انصارالله مجبور باشند یک‌‌تنه و بدون پشتیبانی اطلاعاتی و لجستیکی آمریکا وارد میدان مبارزه شوند. مسؤولان نظامی و دفاعی دولت بایدن درباره برخی حملات راکتی به پایگاه عین‌الاسد در عراق نیز واکنشی از خود نشان نداده و تنها به بیان این نکته اکتفا کرده‌اند که پاسخ این اقدامات را در موعد مقرر خود می‌دهند. اگرچه برخی حملات به مواضع نیروهای شبه‌نظامی در سوریه نخستین فرمان نظامی بایدن برای حمله به کشوری دیگر در یک ماه ابتدایی فعالیتش در کاخ سفید بود اما مقطعی بودن این حملات و اعلام نشدن هیچ برنامه خاصی برای مواجهه با معضلات و مشکلات این روزهای منطقه غرب آسیا، بخوبی نشان می‌دهد خاورمیانه اولویت اصلی دولت بایدن نیست. یکی از مشاوران او نیز چندی پیش در گفت‌وگو با پلتیکو همین مساله را با صراحت بیان کرد. این مقام مسؤول در شورای امنیت ملی که خواست نامش فاش نشود، گفته است: «اولویت‌های دولت بایدن در عرصه سیاست خارجی، ابتدا منطقه شرق آسیا، بعد اروپا و بعد هم نیمکره غربی است. این توافق به صورت ۲ حزبی در آمریکا وجود دارد مسائلی که نیازمند توجه ویژه دولت بایدن هستند، نه مسائل غرب آسیا، بلکه موضوعی است که این روزها از آن با عنوان «رقابت ابرقدرت‌ها» یاد می‌شود؛ یعنی رقابت‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی روسیه، چین و آمریکا». یکی دیگر از مشاوران بایدن نیز با وضوح بیشتری به این مساله اشاره کرده و گفته است: «دولت بایدن به عمد قصد دارد به گونه‌ای رفتار کند که بار دیگر به منطقه خاورمیانه کشیده نشود». این مساله البته دلایل خاص خود را دارد و تنها به رقابت‌ بین ابرقدرت‌ها نیز خلاصه نمی‌شود. منطقه غرب آسیا مدت‌هاست از منظر موضوعات مرتبط با انرژی دیگر جذابیتی برای آمریکا ندارد. ایالات‌متحده خود هم‌اکنون به یکی از بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان نفت تبدیل شده و در حال رقابت با روسیه برای رساندن انرژی به اروپاست. از طرف دیگر می‌داند با توجه به نیازهای بن‌سلمان برای آینده سیاسی خود، به آسانی شیر چاه‌های نفت عربستان نیز در اختیارش قرار می‌گیرد و می‌تواند بازار را به دلخواه خود دچار نوسان و تغییر کند. مساله دیگر اما توجه به اولویت‌ها و بحران‌هایی است که هم‌‌اکنون ایالات‌متحده در حوزه سیاست خارجی با آنها دست‌وپنجه نرم می‌کند. اگر به کارنامه بایدن درباره نوع نگاهش به منطقه غرب آسیا نیز توجه شود، شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد او از اعتماد‌به‌نفس کافی برای تاثیرگذاری بر مسائل خاورمیانه برخوردار نیست. او سال 1991 و در جنگ اول خلیج‌فارس به عنوان عضو کمیته روابط خارجی سنا، به حمله به عراق رأی منفی داد اما دولت جورج بوش پدر با حمایت کنگره در این جنگ شرکت کرد. در زمان حمله جورج بوش پسر به عراق در سال 2003، او این بار به نفع بوش رأی داد و بعدها اعلام کرد از این کار خود پشیمان شده است. سال 2007 زمانی که به همراه اوباما برای انتخابات ریاست‌جمهوری آماده می‌شد، طرحی را پیشنهاد کرد که در همان نقطه شروع، با سرعت تمام به خط پایان رسید؛ این طرح، طرح تقسیم‌بندی عراق به ۳ منطقه سنی، شیعه و کرد بود که کارشناسان منطقه اعلام کردند به جای حل مشکلات، در این کشور حمام خون به راه می‌اندازد. این تنها مواجهه او با منطقه نبود. در طول دوران ریاست‌جمهوری اوباما، بایدن به همراه سایر مشاوران امنیت ملی و دفاعی اوباما سعی داشتند به طرق مختلف میزان حضور نظامیان آمریکایی در عراق و افغانستان را کاهش دهند اما موفق نبودند. در مقابل آنها درگیر در جنگ سوریه نیز شدند و حمایت‌های آنها از گروه‌های تروریستی در داخل خاک سوریه، در نهایت به شکل‌گیری داعش و درگیر شدن ۲ کشور عراق و سوریه و به نوعی تمام منطقه در باتلاق تروریست‌ها ختم شد. او در سخنرانی‌های خود در سال 2014، ناامیدانه تمام متحدان آمریکا را به دلیل ایجاد شدن داعش در منطقه مورد انتقاد قرار می‌داد و این در حالی بود که تحلیلگران حوزه مسائل سیاست خارجی در آمریکا بیان می‌کردند این تصمیمات دولت اوباما بود که باعث ایجاد و پیدایش داعش در عراق و سوریه شد و منطقه را برای سال‌ها به آتش کشید. او سعی می‌کرد با انتقادات خود راهی برای آرام شدن اوضاع بدون اینکه آمریکا بخواهد دخالتی در ماجرای جنگ سوریه داشته باشد، پیدا کند. با این حال این انتقادات نتوانست کشورهای سازنده گروه‌های تروریستی را وادارد که از نقشه‌های جاه‌طلبانه خود برای بیرون کردن بشار اسد از سوریه و به وجود آوردن دولتی سنی- وهابی در این کشور کوتاه بیایند. او در یکی از سخنرانی‌های خود کشورهای عرب منطقه را به صورت مستقیم خطاب قرار داد و گفت: «ترک‌ها، سعودی‌ها و اماراتی‌ها چکار می‌کنند؟ آنها به قدری عزم‌شان را جزم کرده بودند که اسد را از قدرت کنار بزنند و جنگ نیابتی بین شیعه و سنی به راه بیندازند که میلیاردها دلار پول و هزاران تن سلاح را به دست هر کسی که می‌خواست با بشار اسد وارد جنگ شود، سرازیر کردند!»

او بعد از این به دلیل فشار دولت‌های عرب منطقه به کاخ سفید، مجبور شد به آرامی از این صحبت‌ها عقب‌نشینی کرده و از آنها عذرخواهی کند! معضلات منطقه غرب آسیا اما با گذشت این سال‌ها همچنان به همان صورت یا حتی وخیم‌تر از قبل باقی ماند و نه تنها دولت اوباما، بلکه دولت ترامپ نیز نتوانست برنامه‌ای جامع برای ثبات‌بخشی به منطقه بیابد. 

شاید باید بعد از مدتی دولت بایدن را نیز به فهرست دولت‌هایی که برنامه‌ای جامع و نقشه‌ای بزرگ برای منطقه غرب آسیا نداشتند و خود نیز به عاملی برای اوج گرفتن موج خشونت‌ها و درگیری‌های نظامی شدند، اضافه کرد اما تاکنون تنها مساله‌ای که روشن است، وجود نوعی سردرگمی و ابهام در سیاست خارجی دولت او در قبال منطقه است. ترامپ می‌دانست دقیقا چه می‌خواهد و بارها اعلام کرده بود به دنبال بیرون کشیدن نیروهای آمریکایی از افغانستان، عراق و سوریه است اما بایدن نمی‌داند حالا باید شعارهای ترامپ را تکرار کند یا شیوه‌ای «بایدنی» به سیاست خارجی آمریکا در قبال منطقه غرب آسیا بیفزاید. هنوز مشخص نیست آیا می‌خواهد عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از افغانستان را اجرایی کند یا به دنبال برنامه‌ریزی دیگری در این زمینه است. او تنها تا ماه اردیبهشت برای اجرایی کردن وعده‌های ترامپ در طرح صلح افغانستان زمان دارد. لوید آستین، وزیر دفاع او تاکنون کوچک‌ترین نشانه‌ای از اینکه برنامه‌ریزی مدونی برای اجرای وعده‌های آمریکا در مذاکرات صلح با طالبان دارد، از خود نشان نداده است. او تنها اعلام کرده است به دنبال «خروج بی‌نظم و شتاب‌زده از افغانستان نیست». پنتاگون هم‌اینک 2500 نیروی نظامی در افغانستان دارد و در جدیدترین گزارش این وزارتخانه نیز آمده است که میزان خشونت در افغانستان به قدری بالا است که نمی‌توان ریسک خروج از این کشور را پذیرفت. نوع نگاه وزیر جدید دفاع آمریکا به مسائل منطقه البته تا حدی متفاوت است. او موافق خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان نیست اما اعتقاد دارد اگر قرار باشد از تعداد نیروهای آمریکایی در کل جهان کاسته شود، می‌توان نیروهای موجود در منطقه غرب آسیا را کاهش داد و در مقابل، نیروهای موجود در شرق آسیا را در موقعیت خود قرار داد. نگاه وزارت دفاع آمریکا به مناطق مختلف دنیا دقیقا نشان می‌دهد اولویت اصلی دولت بایدن و آمریکا در کجا قرار دارد؛ این منطقه کیلومترها با خاورمیانه فاصله دارد. علاوه بر پنتاگون، نشانه‌های سرازیرشده از طریق وزارت خارجه آمریکا نیز نشان می‌دهد اولویت اصلی در جای دیگری است. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن و همچنین تیم سیاست خارجی او میزان مشاوران در امور خاورمیانه را بشدت کاهش داده‌اند و به جای آن بر تعداد اعضای تیمی که قرار است سیاست‌های آمریکا در منطقه شرق آسیا را تعیین کند، افزوده‌اند. 

در همین مدت کوتاه یک‌ماهه، بایدن نشان داده است می‌خواهد حداکثر استفاده را از ظرفیت‌های تولید شده توسط ترامپ در منطقه ببرد. او مخالف طرح عادی‌سازی روابط کشورهای عرب با اسرائیل نیست؛ عجله‌ای هم برای افزودن به فهرست کشورهایی که قرار است این راه را طی کنند، ندارد. درباره روابط با عربستان نیز نشان داده می‌خواهد اصول تعیین شده توسط دولتش را مد نظر قرار دهد و ضمن اینکه ارتباطی با محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی برقرار نکرده، سعی می‌کند با استفاده از ابزارهای حقوق بشری و کاستن از میزان فروش سلاح به این کشور، میزان حمایت از او را کم کرده و تنها ارتباط رسمی با ملک‌سلمان داشته باشد. 

او با این کار و همچنین تلاش برای بهتر کردن شرایط جهت حضور دوباره محمد بن‌نایف در قدرت، می‌تواند هم ارتباط رسمی با این کشور را حفظ کند و هم شانس خود در منزوی کردن بن‌سلمان را بیازماید. درباره ایران و رژیم صهیونیستی، رویکرد او برخورد آرام و بدون جنجال تا زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران و پارلمانی در سرزمین‌های اشغالی است. آمریکا تلاش خود برای از میدان به در کردن بنیامین نتانیاهو در انتخابات ماه مارس سال جاری میلادی را انجام می‌دهد و بعد از آن تصمیم می‌گیرد در صورتی که نتانیاهو همچنان در رأس قدرت باقی ماند، با او چه کند. در مقابله با ایران نیز او خواهان حفظ وضعیت فعلی و افزایش دادن فشارها بر ایران بر پایه تحریم‌هایی است که پیش از این توسط ترامپ اعمال شده است. بعد از این و در زمانی که نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری ایران نیز مشخص شد، او می‌تواند بالاخره به این موضوع فکر کند که چطور می‌خواهد با تهران وارد مذاکره شود. نگه داشتن وضعیت در همین شرایط فعلی (یعنی حفظ فشارهای اقتصادی و همچنین سیاسی بر تهران برای بازگشت به انجام تعهداتش در برجام، بدون اینکه آمریکا بخواهد به این توافق بازگردد) برنامه اصلی او است. از نظر بایدن ایران در این مسیر می‌تواند وارد فاز مذاکره شود و غیر از مسائل هسته‌ای، درباره مسائل منطقه‌ای و موشکی نیز مذاکره کند یا می‌تواند به راه قبلی خود برود. از نظر دولت او، این دیگر مشکل و در عین حال هنرنمایی اروپا است که چگونه بخواهد ایران را در برجام نگه دارد. شاید در این مسیر بازگشت به میز مذاکره برای برجام، یک اولویت باشد اما همان‌طور که رسیدن به نتیجه در این راه مهم است، عجله‌ای هم برای رسیدن وجود ندارد. همان‌طور که وزیر خارجه‌اش آنتونی بلینکن یا جیک سالیوان مشاور امنیت ملی‌اش بیان کرده‌اند، ایران باید به اجرایی کردن تعهداتش بازگردد تا در نهایت فکری به حال بازگشت آمریکا به برجام شود! در عین حال اگر بتوان به توافقی جامع با چین دست پیدا کرد یا به راهی برای تحت فشار گذاشتن این کشور رسید، در نهایت این فشارها می‌تواند بر روابط ایران و چین به عنوان متحدان اقتصادی نیز تاثیرگذار باشد و ایران را بیشتر از قبل برای رسیدن به توافق با آمریکا به عجله بیندازد. 

گروه بین‌الملل: افشاگری‌های نوه ملکه و عروس خاندان سلطنتی ویندسور از نژادپرستی و دروغگویی دربار انگلیس، این خاندان را با بی‌سابقه‌ترین بحران مشروعیت در سال‌های اخیر مواجه کرده است. با وجود خط قرمزهای قرون وسطایی رسانه‌های انگلیس برای پرداختن به مشکلات خاندان سلطنتی اما پوشش مصاحبه جنجالی مگان مارکل و شاهزاده هری در رسانه‌های این کشور، گویی همچون زلزله‌ای بزرگ بر ساختار چندصد ساله اشرافیت بریتانیا ترک‌های جدی انداخته است. 

همسر نوه الیزابت دوم ملکه بریتانیا در مصاحبه‌ای جنجالی که اخیرا با برنامه پربیننده اوپرا وینفری در شبکه آمریکایی سی‌بی‌اس انجام داد، برخی اسرار مگوی خاندان سلطنتی را فاش کرد. هری و همسرش که به دنبال استعفا از وظایف سلطنتی در لندن به کالیفرنیا نقل مکان کرده‌اند، از حقوق خود محروم شده‌اند و این به جنگ و جدل در خاندان ویندسور منجر شده است. طبق گفته‌های مارکل، بازیگر دو‌رگه پیشین هالیوود که ۳ سال پیش با نوه پسری کوچک‌تر ملکه ازدواج کرده است، برخی اعضای ارشد خاندان سلطنتی بشدت نگران تیره شدن رنگ پوست نوزاد اول وی بوده‌اند. پس از تولد این پسر که آرچی نام دارد، مشخص شد او کاملا سفیدپوست است اما همچنان به خاطر شباهت‌هایی که چهره او با نیای سیاه‌پوست مارکل دارد، از دریافت لقب و عنوان «شاهزاده» محروم شده است. حال هری و مگان در این مصاحبه 2 ساعته در تبعید خودخواسته آمریکا، خانواده سلطنتی را به نژادپرستی متهم کرده‌اند. 

مارکل که حالا کودک دومش را باردار است، اعتراف کرده به خاطر فشارهای دربار حتی به خودکشی فکر کرده است. اظهارات هری، فرزند چارلز پسر ارشد و ولیعهد در سایه انگلیس درباره اختلاف با پدرش نیز یک شکاف سیاسی را در کاخ باکینگهام عیان می‌کند. با آنکه بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس حاضر نشد با مطبوعات در این باره صحبت کند و برعکس به مجیزگویی ملکه پرداخت اما رسانه‌های انگلیسی زبان خارج از بریتانیا این موضوع را بسیار جدی تلقی کرده‌اند تا جایی که این زوج اخراجی خاندان سلطنتی را به سلبریتی‌های جدید نظم جدید سیاسی در غرب تشبیه می‌کنند. 

زلزله لندن حتی باعث واکنش‌های رسمی دولت‌های روسیه و آمریکا شده است. سخنگوی وزارت خارجه روسیه در واکنش به مصاحبه پسر ولیعهد بریتانیا و همسرش گفت که این نه رسوایی که فروپاشی اعتبار انگلیسی‌هاست. 

ماریا زاخارووا در فیسبوک نوشت: «تشکیلات دولت و دربار بریتانیا در تبانی با مطبوعات است و این مطبوعات افکار عمومی را دستکاری می‌کنند؛ با ایجاد یک برداشت خاص که لزوما با واقعیت منطبق نیست و حتی می‌تواند با آن تناقض داشته باشد. این مصاحبه فاش کرد حتی محافظت‌شده‌ترین اعضای تشکیلات بریتانیا اگر از سوی نخبگان حاکم خواسته نشوند، احساس امنیت نمی‌کنند». او گزارش‌های منتشره رسانه‌های انگلیسی درباره الکساندر لیتویننکو، سرگئی اسکریپال و بوریس برزوفسکی در سال‌های اخیر را که در رسانه‌های بریتانیایی منتشر شده‌اند، به عنوان نمونه‌های دروغین معرفی کرد. همچنین جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید در این رابطه به نقل از جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا گفت: «هری و مگان شجاعت داشته‌اند که درباره تجربیات‌شان به عنوان اعضای خاندان سلطنتی صحبت کرده و به کناره‌گیری از پست‌های‌شان تصمیم گرفتند».

به گزارش «وطن‌امروز»، روند تامین کالاهای خوراکی در نیمه دوم سال جاری وضعیت مناسبی ندارد و هر چند وقت یک بار اخباری مبنی بر تشکیل صف برای خرید روغن، تخم‌مرغ، مرغ و دیگر کالاها در فضای رسانه‌ای کشور منتشر می‌شود؛ مشکلی که در ابتدای امر تنها مختص شهرهای کوچک بود اما حالا در پایتخت و دیگر شهرهای بزرگ نیز در حال رخ دادن است.

این در حالی است که دولتی‌ها تا پیش از این اساسا وجود چنین صف‌هایی را تکذیب می‌کردند و ایجاد نشدن آن را افتخاری برای خود می‌دانستند. حسن روحانی 24 آذر سال جاری در نشست خبری خود با برخی رسانه‌‎ها گفته بود: «مردم در زندگی روزمره‌شان دچار مشکل هستند اما ما دیگر بحران سال ۹۱ و صف طولانی نداریم». به مرور زمان و اثبات این نارسایی عظیم توسط رسانه‌ها و درک این موضوع که دولتمردان نمی‌توانند از این موضوع فرار کنند، دولتی‌ها حالا به دنبال انداختن تقصیر به گردن دیگر قوا هستند. دیروز علی ربیعی، سخنگوی دولت در اظهاراتی عجیب این اتفاق را ناشی از گمانه‌زنی‌های بودجه‌ای مجلس برای حذف ارز 4200 تومانی خواند. 

 

* تقصیر مجلس بود!

سخنگوی دولت در پاسخ پرسش خبرنگاری مبنی بر اینکه چندی پیش آقای روحانی تاکید داشت در دولت تدبیر و امید صف بسته نشد، در حالی که این‌ روزها شاهد انواع و اقسام تشکیل صف‌ها از صف خرید مرغ تا روغن و شکر هستیم؛ دولت برای رفع این مشکلات چه تدابیری در نظر گرفته است، گفت: «از سال ۹۲ تا ۹۷ را باید در یک قالب تحلیل کرد که حرف رئیس‌جمهور حرف صحیحی(!) است. از سال ۹۷ به بعد را باید جداگانه تحلیل کرد و ما واقعا صف نداشتیم! نرخ تورم داشت نزدیک به تک‌رقمی می‌شد. رشد توسعه متوسط قابل قبولی بود. حکایت 92 تا 97 را باید جدا کنیم. قاعده‌ای که بعد از سال 97 بر سر ایران آمد می‌توانست هر دولتی را در دنیا از هم بپاشاند. فشاری که از سال ۹۷ بر دولت و ملت ایران وارد شد برای فروپاشی نظام و ساختار کشور بود. فشار برای آوردن مردم به کف خیابان بود. فشار آمریکا از سال ۹۷ فشار کمی نبود، لذا شرایط این روزها را در چارچوب جنگ اقتصادی تحلیل کنید. وی ادامه داد: صف‌هایی که در هفته‌های اخیر بویژه برای روغن به وجود آمد، نتیجه فضاسازی‌هایی بود که هنگام بررسی لایحه بودجه در مجلس درباره نرخ ارز کالاهای اساسی اتفاق افتاد. ربیعی گفت: در همین سخنگویی، از من سوال شد که این ارز رانت‌آور و فسادآور است و دولت نمی‌خواهد ارز 4200 تومانی را از دست بدهد. همان موقع و از همین تریبون بارها هشدار دادم در شرایطی که کشور نامتعادل است و فشار اقتصادی است، این تصمیم برای این شرایط است و باید ادامه دهیم که مورد اتهام قرار گرفتیم و باعث شایعه‌ای شد که ارز 4200 تومانی دارد می‌شود 17 هزار و خرده‌ای و موجب سوءاستفاده‌هایی شد که اجناس را در انبارها ببرند. در پی ایجاد این سامانه جامعی که شبکه‌ها را بهم وصل کرده است، به سرعت بخشی از این انبارها کشف می‌شوند و امکان ذخیره شدن‌ها کم شده است و بخشی هم به رفتارها و کنش اقتصادی در سطح خرد تبدیل شده است. وی افزود: برخی اظهارات به شایعه چندبرابر شدن قیمت خوراک دام و دانه‌های روغنی دامن زد و حاصل آن نگرانی مردم و انبار کردن این اقلام توسط برخی سودجویان و در نهایت بر هم خوردن تعادل بازار شد. حالا تصور کنید اگر نرخ ارز این کالاها ۴ برابر می‌شد و اقشار کم‌درآمد قدرت خرید آنها را نداشتند، چه شرایطی برای معیشت و امنیت غذایی مردم پیش می‌آمد. فکر کنید ما ارز 4200 تومانی نداشتیم. تدبیری که کردیم مجلس پذیرفت و آن نظر اولیه رفع شد و تا 6 ماه اولیه سال آینده این برنامه‌ریزی را دنبال می‌کنیم، اگرنه امروز قیمت‌ها 4 برابر بود. ربیعی گفت: درباره کالاهای اساسی در سال ۹۹ با تلاش‌های همتی ۱۰ میلیارد دلار ارز ترجیحی توسط بانک مرکزی تامین شد. برای 6 ماه اول سال آینده نیز ۶ میلیارد دلار ارز ترجیحی در نظر گرفته شده که یک و نیم میلیارد دلار آن برای بخش داروی وزارت بهداشت است و 5/4 میلیارد دلار نیز به کالاهای اساسی مانند روغن و نهاده‌های دامی اختصاص خواهد یافت. وی افزود: درباره شرایط تامین ارز روغن خام و دانه‌های روغنی امسال نسبت به سال گذشته تفریبا تفاوتی نداشتیم و خوشبختانه کمبودی نیز نداشتیم و میزان تولید کارخانه‌ها نسبت به سال گذشته حدود ۵ الی ۶ درصد اضافه شده است. انبارها هم پر است و در این زمینه مشکلی نخواهد بود. ربیعی افزود: این تاثیر روانی روی صف‌ها بیش از واقعیت است. روغن در انبارها هست و به اندازه کافی ارز برای آن تخصیص داده شده است. وی ادامه داد: درباره مرغ هم بحث‌های بسیار زیادی شد. در گذشته به طور متوسط ۱۰۷ الی ۱۱۰ میلیون جوجه‌ریزی می‌شد که در این مقطع ۱۲۷ میلیون جوجه‌ریزی انجام شده است؛ به خاطر اینکه ماه مبارک رمضان و عید را در پیش داریم. در زمینه تامین مواد اولیه مورد نیاز مرغداری‌ها مشکلی وجود ندارد. وزارت جهاد کشاورزی معتقد است از نظر جوجه‌ریزی، امکانات، دانه و نهاده‌ها مشکلی نیست. ربیعی افزود: البته در نظام توزیع مشکلاتی وجود داشت که وزیر محترم جهاد کشاورزی با حضور در میادین عرضه مرغ و بازار به صورت مستقیم مساله اشکال در توزیع را بررسی کردند و بر آن نظارت خواهند داشت.

 

* چه کسی تحریم‌ها را قوی کرد؟

اولین نقد به اظهارات ربیعی این است که بستر ضربه‌پذیری اقتصاد ایران در برابر تحریم‌ها توسط دولت و با گره ‌زدن معیشت مردم به مذاکرات و دیپلماسی، ساخته و پرداخته شده بود. مسلما هیچ‌کس نافی دشمنی آمریکا با ایران نبوده و نیست و نقش تحریم‌ها برای همه مشخص است، آنچه در این رابطه در گفتار ربیعی مغفول مانده، بستر‌سازی دولت برای تاثیر‌گذاری دوچندان تحریم‌هاست. اگر تمام مقدرات اقتصادی کشور طی یک روند اشتباه به برون‌گرایی اقتصاد منوط نمی‌شد و از درس‌های آموزنده تحریم‌های اواسط دهه 90 توسط دولت بهره گرفته می‌شد، هیچ‌گاه تحریم‌ها اینچنین نمی‌توانست به اقتصاد کشورمان صدمه وارد کند. نباید فراموش کنیم که پس از برجام تمام روندهای دور زدن یا تسهیل تحریم توسط دولت مسدود شد. برای مثال همکاری با FATF موجب شد هاب ارتباط ارزی کشورمان در امارات عربی متحده از بین برود. چندی بعد سامانه ارزی که روش مناسبی برای طبقه‌بندی کالاها و بازگشت ارز حاصل از صادرات بود، تعطیل شد. این نکته نباید فراموش شود که آمریکا پس از تحریم ایران در سال‌های 90 تا 92 به یک درک درست و تجربه منطقی درباره اقتصاد ایران دست یافت اما دولت مستقر در ایران نه تنها از تجربه تحریم پیشین بهره نبرد، بلکه تمام دستاوردهای قبلی را از بین برد.  

 

* چرا پیش از این شاهد تشکیل صف‌ها بودیم؟

علی ربیعی در حالی صف خرید روغن و کمیابی آن را به صورت کامل به گردن مجلس می‌اندازد که تشکیل صف برای خرید اقلام مصرفی اساسا پیش از تقدیم لایحه بودجه در 12 آذر سال جاری شروع شده بود. شاید سخنگوی دولت به دلیل مشغله فراموش کرده اوایل آبان‌ سال جاری بود که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدکننده روغن خوراکی از توقف تولید خود به دلیل تامین نشدن روغن خام خبر داد و این خبر باعث ریزش سهام آن در بورس شد. این شرکت در اطلاعیه تعطیلی خود آورده بود: «به دلیل اتمام موجودی روغن خام شرکت، عملیات تولیدی شرکت به مدت ۹ روز از تاریخ 1/8/99 متوقف می‌گردد. با توجه به عدم تامین ارز توسط بانک مرکزی جهت واردات روغن خام و عدم عرضه روغن خام به میزان مورد نیاز توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران، دستیابی به ظرفیت تولید کامل شرکت در کوتاه‌مدت میسر نمی‌باشد». 

شاید هم ربیعی رسیدن قیمت هر کیلو مرغ به بیش از 30 هزار تومان در ابتدای آذر و واکنش رسانه‌ها را فراموش کرده است.

بر این اساس، مدت‌ها پیش از تقدیم لایحه بودجه به مجلس و مطرح شدن برنامه مجلس برای حذف ارز 4200 تومانی، بازار روغن شاهد التهاب و نابسامانی‌های متعددی بود. صف کشیدن مردم برای تهیه روغن، مساله‌ای است که از پاییز سال جاری و پیش از طرح موضوع حذف ارز دولتی شروع شده بود.

 

 

*روزنامه‌نگار اقتصادی 

گروه سیاسی: محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه نظارت‌های میدانی، روز گذشته برای سفری 3 روزه راهی استان کردستان شد. در این بازدید میدانی، نمایندگان مجمع استان کردستان و مسؤولان اجرایی استان، رئیس مجلس شورای اسلامی را همراهی می‌کنند. محمدباقر قالیباف در فرودگاه سنندج در تشریح اهداف سفر خود اظهار داشت: سفر به کردستان که از مناطق پرظرفیت و متاسفانه محروم کشور نسبت به شاخص‌های توسعه است، بر اساس حضور و نظارت‌های میدانی در پروژه‌های نیمه‌تمام و کمک به اتمام آنها صورت گرفته است. وی افزود: سفر به استان کردستان بعد از اتمام برنامه بودجه در مجلس که کار فشرده‌ای هم بود، نخستین سفر استانی است که همراه با رؤسای ۳ کمیسیون مجلس انجام شده است. رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه از قبل بررسی‌هایی در استان انجام شده و نظام مسائل استان مشخص است، بیان کرد: در این ۳ روزی که در کردستان هستیم، سعی می‌شود با استاندار و شورای برنامه‌ریزی استان به همه حوزه‌های شهرستان‌ها برای بررسی موارد مورد نظر سرکشی شود. وی ادامه داد: امید است بتوان به اتمام پروژه‌های ناتمامی که سال‌های زیادی از عمر آنها می‌گذرد کمک کرد و آنها را تسریع بخشید. رئیس مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: مسائل مرز و کولبری که از زخم‌های کهنه حوزه مرزی کشور هم در شمال غرب و هم در جنوب شرق است، باید مورد توجه قرار گیرد و امید است با کارشناسان استان و وزرای کشور و سازمان برنامه و بودجه بتوان آنها را حل و تحرکی در استان کردستان ایجاد کرد. 

 

* گفت‌وگوی بی‌واسطه کولبران با رئیس مجلس

قالیباف پیش از ظهر روز گذشته در جریان نظارت میدانی خود بر شهرستان بانه، از صنایع روشنایی ایران‌زمین، تولیدکننده لامپ‌های کم‌مصرف و کلیدهای مینیاتوری بازدید کرد. قالیباف با تاکید بر اینکه مرزها باید ساماندهی شوند، عنوان کرد: اگر بناست در مرزها فرصتی فراهم شود باید برای مرزنشینان باشد و واردات کالاها توسط مرزنشینان به اقتصاد و تولید آسیبی وارد نمی‌کند. وی با تاکید بر اینکه قاچاق به معنای واردات کالاهای غیرقانونی و غیرمجاز است، خاطرنشان کرد: باید از قاچاق‌ گسترده از طریق ریل و کانتینر و همچنین صادرات و واردات غیرضروری جلوگیری کنیم. مشکلاتی نیز در زمینه عبور از گمرک وجود دارد که با اقدامات نظارتی می‌توان آنها را برطرف کرد. 

رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه برنامه‌های خود در دیدار چهره به چهره با برخی کولبران، گفت: موضوع رسیدگی به مشکلات مرزنشینان و کولبری بحث جدیدی نیست و این امر در جنوب شرق و شمال غرب مانند منطقه کردستان وجود دارد. وی تصریح کرد: تبادلات مرزی برای مرزنشینان است، از این رو ابتدا باید تعریف مشخصی از مرزنشین تبیین و این امر ضابطه‌مند شود، سپس مشخص شود مرزنشین‌ها چه کسانی و در چه حاشیه‌ای از مرز هستند. وی با بیان اینکه به دلیل فعالیت در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و همچنین نیروی انتظامی، نسبت به موضوع مرزنشین‌ها و کولبری آشنایی کامل دارم، افزود: جامعه مرزنشین باید معیشت زندگی‌اش را از مرز تامین کند اما همه باید ضابطه‌مندی را بپذیریم و بر اساس آن کار کنیم. قالیباف اظهار کرد: قرار نیست افرادی از نقاط مختلف کشور اینجا بیایند و کارهای غیرقانونی را تحت پوشش مرزنشینی انجام دهند، در حالی که چنین اقداماتی قصد مرزنشینان نیست. وی تصریح کرد: متأسفانه افرادی پیدا می‌شوند که می‌خواهند با پول‌شان منفعت زیادی ببرند؛ یعنی می‌خواهند مرزنشینان بار آنها را بیاورند اما این افراد منفعتش را ببرند؛ این مهم در حالی است که چنین افرادی کالا را وارد می‌کنند، در نتیجه تولید آسیب می‌بیند و اقتصاد را دچار مشکل می‌کند و در نهایت منفعتش به جیب دلال‌ها می‌رود. رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه باید به گونه‌ای رفتار کنیم که مرزنشین منفعت اقتصادی خودش را ببرد، افزود: مقام معظم رهبری مدظله‌العالی فرمودند کولبری را قاچاق نمی‌دانم اما این مهم باید برای افراد مرزنشین باشد نه اینکه کالاهای مجاز و کالاهای غیرمجاز با همدیگر تلفیق شود. 

در ادامه یکی از مرزنشینان در گفت‌وگو با رئیس مجلس شورای اسلامی، گفت: وقتی شما فرمانده نیروی انتظامی بودید، نه امنیت کشور دچار مشکل می‌شد و نه در مرزها اتفاقی برای کولبران رخ می‌داد، همه می‌دانیم برخورد قهری با مرزنشینان تبعات اجتماعی بسیار زیادی دارد. وی خطاب به قالیباف تصریح کرد: همیشه می‌بینم شما چطور از مستضعفین پشتیبانی می‌کنید، لذا عاجزانه می‌خواهیم به این موضوع رسیدگی شود. یکی دیگر از اهالی بانه نیز حین بازدید رئیس مجلس از بازار این شهر به وی گفت: به این بازار نگاه نکنید، مردم این منطقه کم‌بضاعت هستند، ضمن اینکه الان بازار هم کم‌رونق شده است. این شهروند بانه‌ای تاکید کرد: به دلیل گرانی اجناس و سختی‌های شدید در واردات کالا مردم به سختی شدید افتاده‌اند و حتی برای سر زدن به اقوام‌شان حین تردد از مرز مشکل دارند. 

گروه سیاسی: رئیس قوه ‌قضائیه روز گذشته راهی دماوند شد تا ضمن بازدید میدانی، در جریان آخرین وضعیت منابع طبیعی و محیط‌زیست قرار بگیرد. آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی که موضوع صیانت از محیط‌زیست و جلوگیری از تعرض به منابع طبیعی را در دوره تحول یکی از اولویت‌های دستگاه قضایی اعلام کرده است، اوایل امسال نخستین جلسه شورای عالی حفظ حقوق بیت‌المال را در لواسان برگزار کرد و دیروز نیز دومین جلسه این شورا با حضور جمعی از وزرا و مقامات عالی اجرایی و انتظامی در دماوند برگزار شد. حضور در جلسه شورای عالی حفظ حقوق بیت‌المال به منظور پیگیری اجرای مصوبات جلسه پیشین در لواسان و نیز اتخاذ تصمیمات جدید در این حوزه، از دیگر برنامه‌های آیت‌الله رئیسی در دماوند بود. 

رئیس قوه قضائیه در این نشست با اشاره به تمهیدات اندیشیده‌شده برای مقابله با تعدی به اراضی ملی و منابع طبیعی، گفت: ۳۰۰ شعبه در دادسرا‌ها و ۷۰۰ شعبه در دادگاه‌ها به امر رسیدگی به پرونده‌های مرتبط با زمین‌خواری و تجاوز به اراضی ملی و منابع طبیعی اختصاص یافته است. رئیس قوه ‌قضائیه انتشار اخبار رفع تصرف و قلع و قمع ساخت‌و‌ساز‌های غیرمجاز در رسانه‌ها را از یک سو مثبت و از سوی دیگر سوال‌برانگیز برای مردم دانست و گفت: تا چه زمان قرار است مردم در رسانه‌ها مشاهده کنند ساخت‌وساز‌های غیرمجاز افراد متجری بعد از 6 ماه یا بیشتر یا کمتر تخریب شود؟ در این مواقع مردم این سوال را مطرح می‌کنند که چرا از همان ابتدا جلوی این ساخت‌وساز‌های غیرمجاز گرفته نشده است. آیت‌الله رئیسی در ادامه چاره اساسی در زمینه مقابله با تعدی به اراضی و ساخت‌وساز‌های غیرمجاز را، حاکمیت قانون و قانونمدار کردن همه بخش‌ها دانست و گفت: ما باید در حوزه مدیریت اراضی، راه قانونی را ایجاد کرده و به همگان تذکر دهیم که هر گونه تخطی و تخلف از این راه، جرم محسوب می‌شود؛ برای نمونه در دماوند یا جا‌های دیگر باید مناطقی را با ضوابط مشخص تعیین کرده و اعلام شود در این مناطق امکان ساخت‌وساز وجود دارد و به غیر از این مناطق هر کس با هر پشتوانه‌ای اقدام به ساخت‌و‌ساز کند، تخلف محسوب شده و با او برخورد می‌شود. رئیس دستگاه قضا با بیان اینکه متاسفانه در حوزه مدیریت اراضی و مقابله با زمین‌خواری بعضا شاهد منفعلانه عمل کردن مسؤولان هستیم، گفت: در بازدیدی که از یک بلندی منطقه دماوند داشتیم، فردی می‌گفت از آنجا که تخلف در این منطقه زیاد است، امکان برخورد وجود ندارد؛ آیا این منطق قابل قبول است؟! آیت‌الله رئیسی با اشاره به نقش شورا‌های اسلامی شهر و روستا در مدیریت اراضی و مقابله با ساخت‌و‌ساز‌های غیرمجاز، گفت: شورا‌های شهر قرار بود با همکاری شهرداری‌ها بازوی توانایی برای مدیریت شهری و ایجاد شهر اسلامی در همه حوزه‌ها اعم از معماری و مدیریت اراضی باشند؛ ان‌شاءالله عزیزان اقدام به شناسایی دقیق آسیب‌های موجود در شورا‌های شهر کنند و در مقاطع بعدی شاهد روی کار آمدن افرادی در شورا‌های شهر باشیم که هدف و عمل‌شان گره‌گشایی از مشکلات شهری باشد. 

 

* بذرپاش: شورا‌های حفظ حقوق بیت‌المال باید به صورت قرارگاهی فعالیت داشته باشند

رئیس کل دیوان محاسبات در جلسه شورای عالی حفظ حقوق بیت‌المال در شهرستان دماوند که به ریاست آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی، رئیس قوه‌ قضائیه و با حضور مسؤولان ارشد دستگاه قضایی و اجرایی برگزار شد، گفت: تجزیه‌ برخی تصمیمات در مقام توصیف خوب است اما ترکیب کار همین وضعیت نامطلوبی است که هم‌اکنون مشاهده می‌شود. رئیس کل دیوان محاسبات کشور با اشاره به نگاه مردم به وضعیت مدیریت حریم و ساخت‌و‌سازهای غیرمجاز که نوعی رهاشدگی است، تاکید کرد: اینکه یک زمین در منطقه‌ای برخلاف قانون ساخته شود، دیگر نمی‌توان در آن منطقه جلوی ساخت‌و‌ساز ملک‌های مجاور را گرفت. بذرپاش رعایت دقیق قانون و تصویب قوانین به گونه‌ای که امکان برداشت‌های متفاوت از آن توسط مسؤولان مختلف صورت نگیرد را، مورد توجه قرار داد. وی افزود: در این موضوع باید به صورت قرارگاهی کار شود و همه‌ دستگاه‌ها و افراد، حفاظت از سرمایه ارزشمندی مانند زمین و خاک را که متعلق به نسل‌هاست، واجب عینی بدانیم. رئیس‌کل دیوان محاسبات، قانون خوب را قانونی دانست که تفاسیر متعدد را قبول نکند و منجر به تعارض منافع و بروز کاستی‌های بیشتر نشود. بذرپاش در بخش دیگری از سخنان خود، به موضوع طرح هادی روستایی پرداخت و گفت: به‌رغم زحماتی که بنیاد پرافتخار مسکن انقلاب اسلامی متقبل شده است اما این طرح به بازنگری جدی نیازمند است. 

بذرپاش ادامه داد: امروز برخی روستاها خودشان به شهر مبدل شده‌اند و نمی‌توان با همان مدل سابق برای آنها تصمیم گرفت. رئیس‌کل دیوان محاسبات کشور در پایان تاکید کرد: در تمام موضوعات قائل به تفویض اختیارات به مدیران منطقه‌ای هستم اما در موضوع زمین که سرمایه‌ نسلی است، باید دقت بیشتری به خرج داد، چراکه فشارهای سوداگران، بسیاری از مدیران منطقه‌ای را دچار مشکل می‌کند که در تفویض اختیارات باید مراعات بیشتری داشته باشیم. 

حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در پیامی به کنگره ملی «لشکر فرشتگان تاریخ‌ساز» ویژه تجلیل از زنان شهید، جانباز و آزاده، این زنان مجاهد، شجاع و فداکار را از برترین قله‌های افتخارات انقلاب اسلامی خواندند. 

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، متن پیام رهبر حکیم انقلاب اسلامی که دیروز حجت‌الاسلام والمسلمین شکری، نماینده ولی‌فقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران آن را در محل همایش قرائت کرد، به این شرح است:

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم

شهیدان و جانبازان و آزادگان زن، نمایشگران یکی از برترین قله‌های افتخارات انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی‌اند. قدرت ایمان، راه مجاهدت‌های بزرگ را به روی زنان ایرانی گشود و صحنه‌های شگفت‌انگیز و کم‌نظیری از حضور شجاعانه و فداکارانه و مبتکرانه‌ آنان در میدان‌های دشوار پدید آورد. از تظاهرات شورانگیز روزهای انقلاب تا دوران فراموش‌نشدنی دفاع‌مقدس، و از قهرمانی در صفوف نبرد تا دل بریدن از فرزند و همسر و فرستادن آنان به پیشباز خطر و تا خدمات پشت جبهه، و از حضور در جبهه‌ علم و تحقیق و فناوری و درخشندگی در وادی ادبیات و هنر، تا هنرنمایی در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی و مدیریت‌ها، و سرانجام فداکاری در میدان سلامت و خدمت به بیماران در آزمون پرخطر اخیر، همه و همه نشانه‌های اعتلای معنوی زن ایرانی است که به برکت نظام اسلامی و درس‌ها و ارزش‌گذاری‌های اسلام پدید آمده است. بی‌شک زنان شهید و جانباز و آزاده -که تعداد آنان را 17 هزار دانسته‌اند- در قله‌ این افتخاراتند. زن ایرانی توانست به‌ رغم فرهنگ فساد و انحطاط غربی تحمیل‌شده بر بسیاری از زنان در دوران نحس پهلوی، خود را به شرافت و طهارت مطلوب اسلام نزدیک کند و این افتخاری بزرگ است؛ والحمد‌لله‌ رب‌العالمین. 

سیدعلی خامنه‌ای/ ۱۸ اسفند ۹۹

گروه بین‌الملل: از حدود 20 ماه قبل یمنی‌ها با اتخاذ راهبردی جدید در عرصه تقابل با متجاوزان سعودی به حملات موازنه‌گر در برابر جنایات آنها دست زدند. در این مدت 6 دور عملیات پهپادی- موشکی تحت عنوان «موازنه بازدارندگی» از خاک یمن به سراسر عربستان انجام شده است که عمدتا در واکنش به بمباران مناطق غیرنظامی یمن از سوی سعودی‌ها بوده است. آخرین مورد از این حملات عملیات «موازنه بازدارندگی 6» بود که شامگاه یکشنبه با 8 موشک و 14 پهپاد انجام و در پی آن موضوعات مهمی مطرح شد. از جمله این موارد حمله موشکی به شهر دمام و بنادر اطراف آن بود که در فاصله‌ای حدود 1500 کیلومتر از صنعا (پایتخت یمن) واقع شده است. این حمله سبب شد تا برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی در یمن این رشته عملیات‌ها را تمرینی برای هدف قرار دادن سرزمین‌های اشغالی  گمانه‌زنی کنند. با توجه به اینکه مانیفست دولت نجات ملی یمن و انصارالله بر مخالفت با عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی است و همچنین با توجه به همکاری‌های دفاعی- امنیتی این رژیم با امارات و عربستان در جزیره سقطری و مأرب، به نظر می‌رسد با توجه به نظم فعلی جاری در منطقه، احتمال رویارویی نظامی یمن با رژیم صهیونیستی دور از واقعیت نخواهد بود. 

 

* عملیات‌های موازنه بازدارندگی چیست؟

به گزارش «وطن‌امروز»، حمله گسترده شامگاه یکشنبه یمن به عربستان سعودی و هدف قرار دادن بنادر راهبردی رأس‌التنوره و الخبر در استان دمام علاوه بر اینکه ضربه سهمگینی به زیرساخت‌های نفتی عربستان بود، نشان داد اتخاذ و تداوم راهبرد «موازنه بازدارندگی» در برابر متجاوزان خواهد توانست معادله نبرد یمن را به شکل حداکثری آن به نفع نیروهای انصارالله و دولت نجات ملی یمن تغییر دهد. «موازنه بازدارندگی» مجموعه عملیات‌هایی است که از آگوست ۲۰۱۹ از سوی انصارالله یمن در پاسخ به حملات ائتلاف سعودی، علیه خاک عربستان در دستور کار قرار گرفته ‌است. حملات وحشیانه نیروی هوایی عربستان به فرودگاه‌ها، شریان‌های اقتصادی و زیرساخت‌های باقیمانده کشور یمن موجب شد عملیات‌های «موازنه بازدارندگی» علیه تأسیسات نفتی شرکت آرامکو و فرودگاه‌های نظامی عربستان در سراسر خاک این کشور اجرا شود. 

 

* عملیات اول تا ششم موازنه بازدارندگی

اولین رشته از این عملیات‌ها تحت عنوان «موازنه بازدارندگی 1» نزدیک به 20 ماه قبل یعنی مرداد سال 98 در قالب حمله پهپادی به میدان نفتی و پالایشگاه الشیبه وابسته به شرکت آرامکو در منطقه الربع الخالی در استان شرقی عربستان انجام شد که بزرگ‌ترین حمله در زمان خود بود. این میدان نفتی تنها 10 کیلومتر از مرزهای جنوبی امارت فاصله دارد و عربستان روزانه نیم میلیون بشکه نفت از این میدان استخراج می‌کند. سرتیپ یحیی سریع، سخنگوی نیروهای نظامی یمن در تشریح این عملیات گفت: «‌10 فروند پهپاد به ‌طور همزمان، این میدان و پالایشگاه را که حاوی مخزن استراتژیک با ظرفیت بیش از یک میلیارد بشکه نفت است، هدف قرار دادند». دومین عملیات 24 شهریور 1398 با حمله به پالایشگاه‌های «بقیق» و «خریص» در شرق عربستان، تبدیل به یک رسوایی بزرگ برای سعودی و متحدان غربی‌ آن شد. این حمله منجر به کاهش ۵۰ درصدی تولید نفت عربستان و افزایش ۱۹ درصدی قیمت جهانی نفت در آن برهه شد. همزمان انصارالله به شرکت‌های خارجی مستقر در عربستان هشدار داد خود را از تیررس موشک‌ها و پهپادهای یمن خارج کنند. سومین حمله در آستانه نشست وزرای دارایی و سران بانک مرکزی «گروه 20» در اسفند 98 در ریاض و همزمان با ورود «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا به عربستان با هدف قرار دادن مواضع حیاتی عربستان در بندر نفتی ینبع و تأسیسات نفتی آرامکو انجام شد. این حمله با 12 پهپاد، 2 موشک بالدار قدس و یک موشک بالستیک ذوالفقار انجام شد. این حمله در پاسخ به کشتار 40 غیرنظامی یمنی در 15 فوریه 2020 که بیشتر آنها زن و کودک بودند انجام شد و معادلات سعودی برای آتش‌بس بدون محاکمه را به هم ریخت. عملیات تهاجمی بزرگ «موازنه بازدارندگی چهارم» تیرماه 1399 شهر ریاض (پایتخت عربستان سعودی) را هدف قرار داد. به گفته یحیی سریع «این عملیات با تعداد زیادی از موشک‌های بالستیک و موشک‌های بالدار قدس و ذوالفقار و هواپیماهای بدون سرنشین در عمق خاک عربستان انجام شده است». در این عملیات وزارت دفاع و اطلاعات عربستان و پایگاه هوایی ملک‌سلمان و برخی مواضع نظامی در ریاض، جیزان و نجران هدف گرفته شد. این عملیات در واکنش به ادامه محاصره ظالمانه و تجاوز وحشیانه ضد ملت بزرگ یمن انجام شد.‎ پنجمین دور از این عملیات‌ با ۱۵ پهپاد و یک موشک بالستیک ذوالفقار عمق خاک عربستان سعودی را هدف قرار داد. نیروهای یمنی در عملیات جدید موازنه بازدارندگی، به صورت همزمان ۵ فرودگاه عربستان را بمباران کردند که باعث شد سازمان هواپیمایی سعودی ده‌ها پرواز را به تعویق بیندازد. همچنین مواضع حساسی در ریاض و مواضع نظامی در خمیس‌مشیط و ابها در این عملیات هدف قرار داده شد. عملیات بازدارندگی ششم نیز شامگاه یکشنبه 17 اسفند با عملیاتی مشترک و ترکیبی با ۲۲ موشک و پهپاد مناطق مهمی در عربستان سعودی را هدف قرار داد. در این عملیات از یک موشک بالستیک ذوالفقار، 7 موشک «بدر 1» و 10 فروند پهپاد «صماد 3» و 4 پهپاد تهاجمی K2 استفاده شد. در این عملیات، شرکت نفت ملی عربستان سعودی (آرامکو) در بندر نفتی «رأس التنوره» و اهداف نظامی در شهر «دمام» و مناطقی در «عسیر» و «جیزان» در عربستان سعودی هدف قرار گرفت. 

 

* مقابله یمن با تهدید امنیتی صهیونیست‌ها

نفوذ نظامی و امنیتی رژیم صهیونیستی در حوزه امنیتی یمن از زمان تجاوز سعودی به این کشور همسو با منافع امارات و عربستان سعودی رخ داده است. جدا از پشتیبانی اطلاعاتی دستگاه امنیتی اسرائیل (موساد) از عربستان و همکاری نظامی صهیونیست‌ها با امارات و شبه‌نظامیان مزدور آن در عدن و جزیره سقطری، عملکرد سیاسی رژیم صهیونیستی علیه دولت نجات ملی یمن که منجر به تشدید تحریم و محاصره مردم یمن شده ‌است، سبب شده رژیم صهیونیستی در کنار آمریکا به عنوان متحد متجاوزان در لیست دشمنان بالفعل یمنی‌ها قرار گیرد. ۲ ماه قبل بود که وزیر حمل‌و‌نقل دولت نجات ملی یمن در سخنانی اعلام کرد رژیم صهیونیستی با پوشش امارات در حال غارت و چپاول منابع و ثروت‌های جزیره سقطری است. از سوی دیگر شبکه ۱۰ تلویزیون رژیم صهیونیستی با صراحت از وجود یک مشارکت راهبردی میان رژیم صهیونیستی و عربستان علیه محور مقاومت سخن گفت و نشریه عبری «یدیعوت آحارانوت» نیز ضمن آرزوی موفقیت برای عربستان، تاکید کرد دخالت این کشور در یمن خبر خوشحال‌کننده‌ای برای اسرائیل بود، به عبارت دیگر منافع صهیونیست‌ها در باب‌المندب سبب شده قدرت گرفتن انصارالله یا دولت نجات ملی یمن در این منطقه به ضرر آنها باشد. نکته قابل تامل اینکه پیش از این موارد عبدالملک بدرالدین الحوثی، دبیر کل جنبش انصار‌الله یمن در دومین سالگرد تجاوز عربستان به یمن گفت: واشنگتن و تل‌آویو عاملان و حامیان اصلی حمله به مردم یمن هستند. در کنار این مورد مخالفت دولت نجات ملی یمن با گزاره عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با صهیونیست‌ها نیز عامل دیگری است که به تبدیل آن به تهدید بالقوه برای یمنی‌ها منجر شده است. بر این اساس می‌توان گفت نبرد یمن با رژیم صهیونیستی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود و از این رو می‌توان عملیات‌های «موازنه بازدارندگی» را به مثابه تمرینی برای حمله به سرزمین‌های اشغالی قلمداد کرد. 

 

* دام بن‌سلمان برای اردوغان

سعودی‌ها که در 3 سال اخیر در پی ارتقای توان موشکی یمن و پیشروی‌های نیروهای انصارالله و ارتش در مناطق مرکزی و شمال یمن صحنه نبرد را از دست رفته می‌بینند و از سوی دیگر با شکست ائتلاف با امارات در صحنه سیاسی نیز حرفی برای گفتن ندارند، اکنون به دنبال این هستند با کشیدن پای ترکیه به جنگ یمن و نبرد مأرب، ائتلاف جدیدی را در تجاوز به یمن ترتیب دهند. روز گذشته «مجتهد» افشاگر معروف اسرار آل‌سعود با انتشار توئیتی اعلام کرد «محمد بن‌سلمان» ولیعهد عربستان در شرایط اضطراری کنونی ناچار است در یمن از ترکیه کمک بگیرد و ترکیه طبق شروطی این امر را می‌پذیرد که موجب خشم امارات می‌شود. بنابراین بن‌سلمان در دوراهی بین اجبار به کمک خواستن از ترکیه و جلب رضایت «محمد بن‌زاید» ولیعهد ابوظبی قرار گرفته است. بیش از یک سال است درباره حضور ترکیه در یمن به وفور در رسانه‌های یمنی سخن گفته می‌شود. حزب اخوانی «الاصلاح» هر چند در قالب ائتلاف سعودی قرار گرفته و بخش مهمی از شبه‌نظامیان وابسته به دولت منصور هادی را تأمین می‌کند اما حضور امارات در مناطق جنوبی یمن، اخوانی‌ها را به دامن ترکیه کشانده است. استان تعز به عنوان پایگاه اصلی اخوانی‌های همسو با ترکیه ماه‌هاست شرایط تنش‌آلودی دارد و اخوانی‌ها با عناصر شورای انتقالی جنوب که حمایت کامل امارات را با خود به همراه دارد، در ستیزند. اگر چه به نظر می‌رسد حضور ترکیه در این جنگ معطوف به حمایت‌های لجستیکی از سعودی‌ها خواهد بود اما واقعیت امر این است که در صورت باز شدن پای ترکیه به جنگ با یمن بویژه در مأرب، اردوغان وارد بازی خطرناکی شده که از آن می‌توان به عنوان تله بن‌سلمان برای رئیس‌جمهور دیکتاتورمآب ترکیه یاد کرد. آنچه طی این سال‌ها به وضوح نمایان شده، این است که متجاوزان به یمن صرف‌ نظر از میزان مداخله‌شان، سرنوشتی بهتر از آل‌سعود در نبرد با انصارالله نخواهند داشت.

ستاد اجرایی فرمان حضرت امام، علاوه بر ساخت واکسن کرونا در کشور، طی یک سال اخیر خدمات فراوانی را در عرصه بهداشت و درمان به مردم ارائه کرده است. به گزارش «وطن‌امروز»، تولید انبوه ماسک در روزهای اولیه شیوع بیماری کرونا با راه‌اندازی کارخانه ماسک و تولید روزانه 4 میلیون عدد ماسک، توزیع مواد ضدعفونی و کالاهای بهداشتی و معیشتی و در نهایت ساخت بیمارستان و درمانگاه نمونه‌ای از خدمات ستاد اجرایی حضرت امام در روزهایی کرونایی است. 

رئیس ستاد اجرایی فرمان امام دیروز در آیین افتتاح بزرگترین بیمارستان سیار ۹۹ تختخوابی ستاد اجرایی فرمان حضرت امام و مرحله پنجم رزمایش همدلی و احسان که در مجموعه چهل سرای مصلای امام خمینی‌(ره) برگزار شد، با بیان اینکه ظرف یک ماه آینده مردم خبرهای خوب و امیدوارکننده‌ای را درباره واکسن خواهند شنید، گفت: شأن جمهوری اسلامی این است که علاوه بر خود، واکسن کل منطقه را هم تامین کند. امید است بعد از بهار ۱۴۰۰ یک آرامشی را در کشور نسبت به وضعیتی که اکنون حاکم است، داشته باشیم. محمد مخبر گفت: با توجه به نتایج خوبی که در مرحله یک واکسن برکت به دست آمده است، ما ایمن‌ترین و کم‌عارضه‌ترین واکسن را در اواسط اردیبهشت تا اوایل خرداد سال آینده در اختیار مردم قرار می‌دهیم. وی افزود: خوشبختانه پیشرفت‌های خوبی در مرحله یک واکسن برکت به دست آمده است. پس از بررسی نتایج‌ها، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تأیید کرد که با بالاترین استانداردها مرحله یک طی شده است و در هفته آینده مراحل ۲ و ۳ نیز انجام می‌شود. وی در ادامه با اشاره به اینکه در ۲ ماه آینده مردم دیگر دغدغه واکسن را نخواهند داشت، گفت: اواسط اردیبهشت سال آینده یا حداکثر هفته اول خرداد، واکسیناسیون عمومی کرونا را انجام می‌دهیم. 

 

* حضور کاروان‌های سلامت احسان در 28 استان

مدیرعامل بنیاد احسان ستاد اجرایی فرمان امام در این مراسم، با بیان اینکه ما در حوزه کار جهادی در حوزه بهداشت در ۲ سال گذشته حدود ۴۰۰ هزار ویزیت رایگان در مناطق محروم انجام داده‌ایم، گفت: ۲۰۰ هزار ویزیت در ایام اربعین داشته‌ایم. در ۲۸ استان کاروان‌های سلامت ما حضور یافته و ۱۸۳ ماموریت داشته‌اند. سعید سلیمانی با بیان اینکه گاهی در کشور اتفاقات کوچکی می‌افتد و با کار جهادی که صورت می‌گیرد به مرکز ثقلی تبدیل می‌شود، افزود: جا دارد اقدامی چون راه‌اندازی بیمارستان سیار به یک حرکت ویژه در کشور تبدیل شود. وی افزود: بحث سلامت در مناطق محروم همیشه جزو مسائل مهم بوده است. کشور ما بعد از انقلاب در حوزه سلامت پیشرفت داشته اما همچنان جای کار دارد. در جریان بازدیدهایی که داشتیم، زیرساخت‌های بنیاد احسان و ستاد جوابگو نبوده و به نظر می‌رسد بتوانیم برخی نیازها را با این بیمارستان سیار کاهش دهیم. مدیرعامل بنیاد احسان ستاد اجرایی فرمان امام با بیان اینکه ما در حوزه کار جهادی در حوزه بهداشت در ۲ سال گذشته حدود ۴۰۰ هزار ویزیت رایگان در مناطق محروم انجام داده‌ایم، گفت: ۲۰۰ هزار ویزیت در ایام اربعین داشته‌ایم. در ۲۸ استان کاروان‌های سلامت ما حضور یافته و ۱۸۳ ماموریت داشته‌اند. با ۴۰ گروه جهادی سلامت‌محور و ۱۰۰۰ جهادگر حوزه سلامت تعامل داریم. جان‌بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت نیز در این مراسم با بیان اینکه همکاران ما در ستاد اجرایی با همه امکاناتی که در اختیار داشتند، در ماه‌های شیوع کرونا به کمک ما آمدند و جای قدردانی دارد، گفت: ستاد اجرایی کارهای بزرگی انجام داد، از تامین زیرساخت‌ها تا توسعه تله‌مدیسین از این جمله است. قبلا درباره تله‌مدیسین، ترس و مقاومت وجود داشت که اکنون این ترس از بین رفته و باید به سمت توسعه آن حرکت کنیم. جان‌بابایی افزود: پزشکان خیر بسیاری داریم که نذر می‌کنند چند روزی به مناطق محروم بروند و بیماران را مداوا کنند، منتها قبلا این زیرساخت‌ها کمتر وجود داشت؛ در عین حال در حوادث و بلایا نیز می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. در حاشیه این مراسم اهدای یک میلیون بسته معیشتی در مناطق محروم توسط بنیاد احسان وابسته به ستاد اجرایی آغاز شد.

مصطفی پورکیانی: مستند «برادرم نادعلی» روایتی از مطالبه‌ خانواده شهدای گمنام است که در جدیدترین قسمت برنامه «به اضافه مستند» پخش شد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، مستند «برادرم نادعلی» روایتی از خانواده شهید «نادعلی دهقان‌کار» است که فرزندشان مفقودالاثر شده است. پیدا شدن اتفاقی سنگ مزاری به نام این شهید در بهشت زهرا و تلاش‌های برادر شهید برای اجازه نبش قبر و گرفتن آزمایش DNA خط اصلی این فیلم مستند را تشکیل می‌دهد. این فیلم مستند به تلاش خانواده‌های شهدای گمنام 8 سال دفاع‌مقدس برای پیدا کردن مزار فرزندان‌شان نیز می‌پردازد؛ تلاشی که در سایه برخی بی‌توجهی‌ها و مصائب اداری بعضا بی‌ثمر مانده است. 

فیلم مستند برادرم نادعلی به کارگردانی علی تک‌روستا و تهیه‌کنندگی محسن اسلام‌زاده محصول «مرکز مستند سوره» است که در چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت» حضور داشت و تحسین بسیاری از تماشاگران را برانگیخت. این فیلم در نخستین نمایش تلویزیونی خود به شبکه مستند آمده و در «به اضافه مستند» رونمایی شده است. 

«به اضافه مستند» مجموعه برنامه تلویزیونی شبکه مستند است که به پخش مستندهای دیده نشده داخلی و خارجی در تلویزیون و بحث کارشناسی پیرامون موضوع مستند می‌پردازد. این برنامه با اجرای امین قدمی، کارگردانی محسن کریمیان و تهیه‌کنندگی یاسر فریادرس با آیتم‌های مختلف روی آنتن شبکه مستند می‌رود. 

در ادامه با علی تک‌روستا، کارگردان این مستند به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم. تک‌روستا درباره سوژه این مستند می‌گوید: صفرعلی، برادر شهید «نادعلی دهقان‌کار» هم محله‌ای من بود و من از نزدیک شاهد چشم‌انتظاری پدر و مادر این شهید بودم. سال 67 در عملیات مرصاد، نادعلی شهید می‌شود و خانواده او به لشکر کرمانشاه مراجعه می‌کنند که در آنجا به آنها می‌گویند پسرشان اسیر شده است. دوباره بعد از 6 ماه بی‌خبری و چشم‌انتظاری، به همان جا مراجعه می‌کنند و باز با همان اخبار اسارت بازمی‌گردند. سال 69 یکی از هم‌محله‌ای‌های شهید نادعلی که ساکن تهران بوده، در مرز به شهادت می‌رسد. دوستان و هم‌محله‌ای‌های شهید علی‌اصغر تک‌روستا (برادر من) که در مرز شهید می‌شود، برای مراسم سوم او به بهشت زهرا می‌آیند و به صورت اتفاقی در قطعه 44 شهدای گمنام بهشت زهرا یک سنگ مزاری به نام شهید نادعلی دهقان‌کار می‌بینند و بلافاصله به خانواده او اطلاع می‌دهند. 

تک‌روستا ادامه می‌دهد: در این بین پدر شهید در یک چشم‌انتظاری شدید، کم‌کم به یک جنون و آلزایمر می‌رسد و در یک حالتی که مسیر خانه را گم می‌کرده، او را در روستاهای اطراف تهران پیدا می‌کردند و چون به آنها گفته بودند پسرتان اسیر شده، این اتفاق شهادت را قبول نکرده بودند و چون شهید پلاکی هنگام دفن نداشته و بر روی گوشه پوتین او اسم نادعلی نوشته شده بود، بر این اساس نام او را بر سنگ قبر حک کرده بودند. سال 75 پدر شهید واقعا به جنون می‌رسد و بعد از یک ماهی که گم می‌شود، جسد بی‌جان او را در روستای صالحیه (زادگاه شهید نادعلی) پیدا می‌کنند. 

کارگردان این مستند با این مقدمه می‌گوید: من این اتفاقات را در اطراف خودم می‌دیدم؛ به دیدار پدر و مادران شهدای مفقودالاثر می‌رفتم و فرزندان بعضی از آنها می‌گفتند که گاه پدر و مادرهای ما در این چشم‌انتظاری نابینا شدند و هنوز بسیاری از خانواده‌های آنها در این انتظار به سر می‌برند که خبری از فرزند آنها بیاید. از طرفی چون پدران و مادران شهدا حجب و حیای بالایی دارند، هیچ وقت مستقیم این اعتراض را انجام نمی‌دهند و درد و دل‌های‌شان پنهان می‌ماند و همه اینها برای من دغدغه شده بود تا اینها را به یک زبان و روایتی به تصویر تبدیل کنم. 

وی گفت: همیشه این موضوع برای من سوال بود که چرا از این خانواده‌ها آزمایش DNA گرفته نمی‌شود تا تکلیف آنها روشن شود و در بررسی‌هایم به این نتیجه رسیدم که از سال 82 به بعد هر شهیدی که تفحص شده از او این آزمایش گرفته شده و بعد شهید را دفن کرده‌اند. از این طرف هم از تمام خانواده‌های شهدا این آزمایش گرفته شده است و بعد اینها را با هم تطابق می‌دهند و این شهدا پیدا می‌شوند. 

تک‌روستا ادامه داد: مشکل به 10 هزار شهیدی برمی‌گردد که قبل از سال 82 دفن شده‌اند که شهید نادعلی هم جزء این شهدا به شمار می‌رود. ما در این مستند نحوه پیگیری صفرعلی، برادر شهید را نشان می‌دهیم که پیگیر مجوز نبش قبر و گرفتن آزمایش DNA است. کسی که در یک چشم‌انتظاری پدر و مادرش از دنیا رفته‌اند و او پیگیر این ماجراست تا به یک نتیجه‌ای برسد و در نهایت موفق می‌شود مجوز نبش قبر را از آیت‌الله‌العظمی علوی‌گرگانی بگیرد و در آخر فیلم می‌بینیم که صفرعلی با همه تلاش‌هایی که می‌کند موفق به گرفتن آزمایش DNA از استخوان‌های منسوب به برادر شهیدش نمی‌شود. 

کارگردان این مستند دغدغه اصلی خود برای روایت این مستند را اینگونه توضیح می‌دهد: تمام تلاش من در این مستند روایت سخت و غم‌انگیز چشم‌انتظاری پدر و مادرهای شهدا و یافتن پاسخی برای این سوال بوده که چه مشکلی در انجام این آزمایش وجود دارد که تا حالا انجام نشده است. مهم‌ترین جایی که به این سوال می‌شود پاسخ داد بنیاد شهید و معراج شهداست که بیننده در این مستند شاهد رفت و آمدهای مداوم ما به این مراکز است. من در این مستند به بیننده نشان می‌دهم که صفرعلی در یک پروسه پیچیده و خسته‌کننده اداری در بنیاد شهید، این مطالبه را دارد که مگر وظیفه این بنیاد این نیست مشکل را حل کند و این سوال برای او تا پایان مستند بی‌جواب 

می‌ماند. وی ادامه داد: شاید این سوال در ذهن بیننده این مستند به وجود بیاید که بالاخره این آزمایش‌های DND هزینه بالایی دارد و زمان‌بر باشد که باور کنید این را قاطعانه از زبان تک‌تک پدر و مادرهای شهدا می‌گویم که همه آنها حاضرند خودشان شخصا این هزینه‌ها را پرداخت کنند تا تکلیف این ماجرا مشخص شود. برای من این دغدغه وجود داشته که بالاخره تکلیف نادعلی و نادعلی‌ها بزودی مشخص شود. البته سردار سعیدی، جانشین کمیته جست‌وجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح با پیگیری دوستان اعلام کردند بر اساس قانون، تمام تلاش‌مان را می‌کنیم که درخواست خانواده شهید نادعلی دهقان‌کار را برآورده کنیم. 

وی در پایان اشاره کرد فاطمه عبادی، برنده برنامه فصل اول عصر جدید هم به بهانه این مستند، این قصه را با شن اجرا کرد و برایم می‌گفت که در طول این اجرا، بارها و بارها به یاد قصه پر درد پدر این شهید، روی شن‌ها اشک می‌ریختم و دوباره از اول کار را شروع می‌کردم و حامد عسکری، شاعر چقدر این روایت را با شعر زیبای خود می‌گوید: 

ما حسرت دلتنگی و تنهای عشقیم  

یعقوب پسر دید زلیخا که جوان شد

۲۷ رجب، در دل یک غار کوچک، بر فراز کوهی در یکی از شهرهای دورافتاده دنیای ۱۴ قرن‌ پیش، ناگهان واقعه‌ای رخ داد که برای همیشه مسیر تاریخ را تغییر داد. غار حرا، قلب تپنده همه تاریخ شد، قلبی که هنوز که هنوز است، صدای ضربان آن در گوش همه جهانیان می‌پیچد و هنوز که هنوز است صدای لبیک یا رسول‌الله، تن اشراف و مستکبران قرن بیست‌ویکم را می‌لرزاند. 

«بعثت»، سرآغاز دوران تازه بشریت است؛ پدیده‌ای که واکاوی ابعاد آن، از ضروریات فهم دین و فهم تاریخ پسابعثت پیامبر است. همین واژه «بعثت» را سرآغاز گفت‌وگو با حجت‌الاسلام و‌المسلمین محمدمهدی ماندگاری، از کارشناسان و خطبای دینی قرار دادیم. 

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مهدی ماندگاری در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» بعثت را دارای ابعاد فکری، قلبی و جوارحی توصیف کرد؛ حرکتی در جهت آزادی فکری از همه باورهای خرافی و وهمی، تغییر شاخص‌های حب و بغض قلبی و تأسیس یک نظام رفتاری تازه بر مبنای عقل معاد یا به عبارتی همان معاداندیشی. 

متن گفت‌وگوی «وطن‌امروز» با استاد محمدمهدی ماندگاری در ادامه می‌آید.

***