ایالات متحده بتازگی سامانه پاتریوت را با وجود حملات مداوم انصارالله از عربستان سعودی خارج کرده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس با انتشار یک تصویر ماهواره‌ای که توسط شرکت سهامی خاص آمریکایی «پلانت لبز» تهیه شده است، اعلام کرد تعدادی از سامانه‌های پاتریوت با سامانه پیشرفته ضد موشکی «تاد» که در پایگاه هوایی شاهزاده سلطان قرار داشت، از این پایگاه خارج شده است. 

روزنامه نیویورک‌تایمز فاش کرد حمله پهپادی ارتش تروریست آمریکا که فردای انفجارها و تیراندازی‌های مرگبار میدان هوایی بین‌المللی حامد کرزی کابل رخ داد، برخلاف ادعای پنتاگون نه اعضای داعش، بلکه یک مددکار افغان و کودکان بی‌گناهش را هدف قرار داده است.

پنتاگون در آخرین روزها پیش از آنکه نیروهایش به طور کامل افغانستان را ترک کنند، مدعی شد منزلی در نزدیک فرودگاه بین‌المللی کابل را که محل استقرار تروریست‌های موسوم به داعش خراسان بوده، هدف قرار داده است اما «کریستف کوتل» خبرنگار نیویورک‌تایمز ثابت کرده این ادعا دروغ بوده است. او و تیم تحقیقاتی همکارش در گفت‌و‌گو با بازماندگان آن حمله و بازبینی دوربین‌های امنیتی آن بخش از کابل، مستندی 10 دقیقه‌ای فراهم آورده‌اند که توسط تارنمای روزنامه برجسته آمریکایی منتشر شده است. این کلیپ نشان می‌دهد چگونه پهپادهای «ریپر» ارتش آمریکا در آن روز (هفتم شهریورماه)، فردای حملات خونین فرودگاه کابل که به مرگ بیش از 170 شهروند افغان- عمدتا با شلیک تفنگداران آمریکایی- و 13 سرباز آمریکایی انجامید، در محله کرته ۳ کابل، یک خودروی سدان سفیدرنگ را‌ زده‌اند که سرنشینانش «زمری احمدی»، همکارش و 7 کودک بی‌گناه تحت سرپرستی‌اش بودند.

 فرماندهی سنتکام به دروغ اعلام کرد در این عملیات داعشی‌هایی که قصد داشته‌اند یک خودروی بمب‌گذاری شده را به فرودگاه کابل ببرند، حضور داشته‌اند. تیم تحقیقاتی برخی تکه‌های موشک «هل فایر» زمین به هوای شلیک‌شده به خودروی آقای احمدی را پیدا کرده است. او به مدت 15 سال به عنوان یک مهندس برق برای یک «ان‌جی‌او»ی آمریکایی «تغذیه و آموزش بین‌المللی» مستقر در کالیفرنیا کار می‌کرد. یکی از خبرنگاران نیویورک‌تایمز که این مرد امدادگر را از نزدیک می‌شناخت، دریافته پهپادهای آمریکایی او را بدین خاطر که بطری‌های پلاستیکی را که با یک شلنگ آب پر کرده و داخل خودروی تویوتای خود جاسازی کرده بود با یک تروریست بمب‌گذار اشتباه گرفته و در نهایت او را به همراه کودکانش در خودرویی که داخل حیاط خانه قرار داشت به قتل رسانده‌اند. 

کارفرمای احمدی 4 روز پیش از کشته شدن او کارهای انتقال احمدی و خانواده‌اش به آمریکا و دریافت پناهندگی این کشور را انجام داده بود. زمان حمله، احمدی و خانواده‌اش همچنان منتظر تایید این درخواست بودند و در حالی که منتظر پناهندگی به آمریکا برای محافظت خود از تحولات افغانستان بودند، به یکی از آخرین قربانیان طولانی‌ترین جنگ تاریخ آمریکا تبدیل شدند. مقامات نظامی آمریکا همچنان مدعی هستند با هدف قرار دادن این خودرو از یک حمله قریب‌الوقوع به فرودگاه کابل جلوگیری کرده‌اند، چراکه خودروی مذکور حامل مقادیر زیادی از مواد منفجره بوده که پس از حمله پهپادی سبب انفجارهای شدید ثانویه شده است اما گزارش تحقیقی نیویورک‌تایمز پس از بررسی محل حمله، مصاحبه با مردم محلی و مشورت با چندین کارشناس نظامی، وقوع انفجارهای ثانویه را رد می‌کند.

 

* ترامپ: این شرمسارترین آمریکاست

رئیس‌جمهور پیشین آمریکا در بیستمین سالگرد واقعه 11 سپتامبر در مصاحبه با شبکه فاکس‌نیوز، ضمن بحث درباره حوادث ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، مجددا خروج سراسیمه دولت بایدن از افغانستان را مورد انتقاد قرار داد و گفت آمریکا هیچ‌گاه تا این اندازه شرمسار نبوده است. 

دونالد ترامپ گفت: «شرمساری رخ داده در افغانستان بزرگ‌ترین شرمساری در تاریخ کشور ما است. چنین چیزی هرگز رخ نداده است. به نظر می‌رسد ما فرار کردیم و همه اینها به این دلیل است که یک فرد نالایق را به عنوان رهبر کشورمان داریم».

این در حالی است که توافق آمریکا با طالبان برای خارج کردن نیروهای نظامی‌اش تا ابتدای ماه جاری میلادی توسط دولت ترامپ تحت عنوان توافق دوحه منعقد شد اما ترامپ چنین توجیه می‌کند: «من حتی به آن (توافق با طالبان) پایبند نبودم، زیرا می‌خواستم تا اول ماه مه خارج شوم و وقتی آنها شرایط را نقض کردند، ما بمباران کردیم و کارهای زیادی انجام دادیم». وی افزود: «آنها به یک شرط پایبند بودند؛ نکشتن آمریکایی‌ها یا سربازان». 

ترامپ خروج نظامیان آمریکایی توسط دولت بایدن را که آخر ماه میلادی گذشته (۳۱ آگوست) به پایان رسید، زخم باز بزرگی خواند که در افغانستان خلأ ایجاد کرد تا طالبان از طریق آن وارد شود و ظرف ۲۴ ساعت کنترل کل کشور را به دست گیرد.   او بار دیگر به جانشین 78 ساله خود در کاخ سفید حمله کرد و بایدن را شبیه احمق‌ها توصیف کرد که لفاظی‌هایش پس از اتمام خروج، غم‌انگیز و رقت‌بار است. ترامپ تاکید کرد: «ایالات متحده در حال حاضر شبیه یک گروه احمق به نظر می‌رسد. به نظر می‌رسد ما تسلیم شده‌ایم. در حال دویدن به نظر می‌رسیم. ما یک کشور شرمنده هستیم و هرگز چنین چیزی نداشته‌ایم. دیگر مورد احترام نیستیم. به ما در سراسر جهان بی‌احترامی می‌شود. فکر می‌کنم بایدن با عجله این کار را در تلاش برای ادعای پیروزی انجام داد و اکنون او یک احمق به نظر می‌رسد».

***

هزینه‌های نظامی کشورهای جهان در سال ۲۰۲۰ میلادی حدود یکهزار و ۹۸۱ میلیارد دلار بوده است‌ که ۶۲ درصد این رقم به ۵کشور آمریکا، چین، هند، روسیه و انگلیس اختصاص دارد.

 تارنمای «اینسایدر مانکی» طی گزارشی به هزینه‌های نظامی کشورهای جهان در سال گذشته میلادی (‌سال ۲۰۲۰‌) پرداخت و عنوان کرد هزینه‌های نظامی جهانی حدود یکهزار و ۹۸۱ میلیارد دلار بوده که از سال ۱۹۸۸ بالاترین میزان است. ۸۱ درصد از این هزینه توسط ۱۵ کشوری که بالاترین میزان هزینه را داشته‌اند، صرف شده است. آمار هزینه‌های نظامی سال ۲۰۲۰ جهان در مقایسه با سال ۲۰۱۹ حدود 6/2 درصد افزایش داشته است. همچنین هزینه‌های جهان در امور نظامی 4/2 درصد تولید ناخالص داخلی دنیا در سال ۲۰۲۰ را تشکیل داده است. آمریکا در این رده‌بندی در مکان اول هزینه‌های نظامی با رقم ۷۷۸ میلیارد دلار قرار دارد. آمریکا ۳برابر چین و بیش از ۱۰ برابر هند هزینه‌های نظامی داشته است. 

هزینه‌های آمریکا بیش از ۳۹ درصد کل هزینه‌های نظامی در جهان محسوب می‌شود. بودجه نظامی آمریکا از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ کاهش ۱۰ درصدی داشت اما این بودجه نظامی از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ حدود 4/4 رشد داشته است. چین در رده دوم این رتبه‌بندی با بیشترین هزینه‌های نظامی قرار دارد به طوری که سال گذشته این کشور ۲۵۲ میلیارد دلار هزینه در این حوزه داشته است. هزینه‌های نظامی چین 5/2 برابر هند است و حدود ۱۳ درصد کل هزینه‌های جهان در این بخش را شامل می‌شود. هزینه‌های نظامی چین از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ حدود ۷۶ درصد رشد داشته است.

 هند با 9/72 میلیارد دلار سومین کشور با بیشترین هزینه‌های نظامی در جهان است. هزینه‌های نظامی این کشور از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ تا ۳۴ درصد افزایش داشته است. کشور چهارم در این رتبه‌بندی روسیه با 7/61 میلیارد دلار است. مسکو حدود 4/3 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را در بخش نظامی طی سال ۲۰۲۰ هزینه کرده است.

 بودجه نظامی روسیه از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ حدود 5/2 درصد رشد داشته است. پنجمین کشور انگلیس با صرف هزینه 2/59 میلیارد دلاری است. این بالاترین آمار هزینه نظامی یک کشور در غرب اروپا طی سال ۲۰۲۰ محسوب می‌شود. هزینه‌های نظامی انگلیس حدود 2/2 ‌درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است. هزینه‌های نظامی این کشور از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ حدود 9/2 درصد افزایش داشته است. ششمین کشور در این جدول عربستان با 6/57 میلیارد دلار است. این کشور 4/8 درصد تولید ناخالص داخلی خود را در امور نظامی هزینه کرده است. هفتمین کشور در جهان در این رده‌بندی آلمان با هزینه 8/52 میلیارد دلاری است. این کشور هزینه‌های نظامی خود را در بازه زمانی سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ حدود 2/5 درصد افزایش داده است. در این جدول فرانسه در رده هشتم، ژاپن در رده نهم، کره‌جنوبی در رده دهم و ایتالیا در رده یازدهم قرار دارند.

بیانیه ارتش یمن درباره آزادسازی ۲ ناحیه جدید در استان مأرب

سرتیپ «یحیی سریع» سخنگوی نیروهای مسلح یمن عصر دیروز جزئیات مربوط به آزادسازی ناحیه «رحبه» و «ماهلیه» در استان مأرب را در قالب مرحله سوم عملیات «النصر المبین» اعلام کرد. بر اساس گزارش شبکه المسیره، سخنگوی نیروهای مسلح یمن اعلام کرد: «نیروهای نظامی ما به منظور آزادسازی و پاکسازی ناحیه رحبه و ماهلیه، از چند مسیر با همکاری اهالی آزاده مأرب یک عملیات را آغاز کردند. نظامیان ما تنها پس از چند ساعت، پیشروی بسیار خوبی به سمت مرکز ناحیه رحبه داشتند». یحیی سریع ادامه داد: «جنگنده‌های ائتلاف متجاوز در جریان این عملیات، ۳۷ مرتبه حمله هوایی انجام دادند و سعی بر آن داشتند از ادامه مأموریت جلوگیری کنند اما نیروهای ما - به لطف خداوند- توانستند در مدت زمان کوتاهی ناحیه رحبه را آزاد کنند». سریع با بیان اینکه ارتش و کمیته‌های مردمی یمن با اسرا و جسد مزدوران مطابق اخلاق و اصول اسلامی رفتار کرد، افزود در جریان مرحله سوم عملیات النصر المبین، ۱۵۱ نفر از مزدوران ائتلاف سعودی کشته، مجروح و اسیر شدند. سخنگوی نیروهای مسلح یمن همچنین خاطرنشان کرد نیروهای یمنی با همکاری مقامات محلی مأرب وضعیت زندگی را در نواحی یادشده به حالت عادی بازگرداندند. سرتیپ یحیی سریع در ادامه اظهاراتش به نقش بسزای قبایل آزاده مأرب در این نبرد اشاره و از آنها تمجید کرد. 

***

رزمایش نظامی «۳ برادر» در باکو با حضور ترکیه و پاکستان

مقام‌های جمهوری آذربایجان از برگزاری رزمایش مشترک نظامی با ترکیه و پاکستان تحت عنوان «۳ برادر- ۲۰۲۱» خبر دادند. بنا بر گزارش رسانه‌ها، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد برای نخستین‌بار یک رزمایش نظامی مشترک بین باکو، آنکارا و اسلام‌آباد در خاک جمهوری آذربایجان برگزار می‌شود. به گزارش روزنامه دیلی صباح، طبق اعلام وزارت دفاع جمهوری آذربایجان قرار است این رزمایش نظامی مشترک ۱۲ تا ۲۰ سپتامبر (۲۱ تا ۲۹ شهریور) در باکو برگزار شود. طبق اعلام این وزارتخانه، هدف از رزمایش «۳ برادر- ۲۰۲۱»، تقویت همکاری میان نیروهای ویژه جمهوری آذربایجان، ترکیه و پاکستان و به اشتراک گذاشتن دانش و تجربه ۳ کشور است. رؤسای مجالس قانونگذاری ترکیه، جمهوری آذربایجان و پاکستان در مراسم ماه جولای به میزبانی مجلس ملی آذربایجان در باکو بیانیه موسوم به «بیانیه باکو» را امضا کرده بودند. طبق این بیانیه، ۳ کشور بر عزم‌شان برای تقویت همکاری‌ها بر اساس پیوندهای فرهنگی و تاریخی، احترام و اعتماد متقابل تاکید کردند. ترکیه، جمهوری آذربایجان و پاکستان همچنین در بیانیه باکو بر نقش مهم این ۳ کشور برای ایجاد صلح، ثبات و توسعه در مناطق خودشان تاکید کردند. 

***

فائو: ۴۱ میلیون انسان با خطر قحطی و گرسنگی روبه‌رو هستند

سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) اعلام کرد اکنون بیش از ۴۱ میلیون انسان با ناامنی غذایی در سطح اضطراری رو‌به‌رو هستند و در معرض خطر سقوط در گرداب گرسنگی یا قحطی قرار دارند، مگر اینکه کمک‌های فوری برای حفظ زندگی خود دریافت کنند. به گزارش تارنمای فائو، مدیر بخش امور اضطراری و تاب‌آوری فائو در نشستی پیرامون اقدام‌های انسان‌دوستانه پیشگیرانه در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، با اشاره به ادامه روند افزایشی شمار افرادی که در ۵ سال گذشته در دام بحران‌های غذایی افتاده‌اند، به گونه‌ای که در سال ۲۰۲۰ به ۱۵۵ میلیون نفر در ۵۵ کشور رسیده، خواستار افزایش تمرکز بر مهار بحران‌های غذایی پیش از اوج‌گیری آنها شد. رین پالسن افزود: پیشرفت‌ها در فناوری و داده‌ها اکنون به ما امکان پیش‌بینی و پیشگویی بسیاری از فاجعه‌ها را پیش از رخ دادن آنها و ایجاد رنج برای نوع بشر می‌دهد اما کاربرد این ابزارها علیه تهدیدهای فزاینده نسبت به زندگی روستایی و امنیت غذایی باید به میزان بسیار زیادی گسترش یابد. ما در برابر تواتر، شدت و پیچیدگی فزاینده این بحران‌ها نمی‌توانیم به همان راهبردهایی که تاکنون استفاده می‌کردیم، ادامه دهیم و باید آن راهبردها را نوسازی کرده و با هوشمندی و کارایی بیشتر بر آنها سرمایه‌گذاری کنیم. روزنامه ایندیپندنت لندن نیز نوشته است: کارشناسان سازمان ملل متحد هشدار داده‌اند همزمان با همه‌گیری بیماری «کووید-۱۹‌»، سال ۲۰۲۰ بدترین سال از نظر قحطی در یمن بوده و میلیون‌ها نفر در این کشور فقیر و جنگ‌زده در آستانه گرسنگی قرار دارند. 

***

بیشتر بستری‌شدگان کرونایی در آلمان جوان هستند

انستیتو رابرت کخ آلمان از افزایش بستری بیماران کرونایی بویژه جوانان در بخش‌ مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های این کشور خبر داد. به گزارش روزنامه «فرانکفورتر آلگماینه سایتونگ»، انستیتو رابرت کخ آلمان اعلام کرد نرخ واکسیناسیون ناکافی در بین جوانان حالا تاثیرات خود را در بخش مراقبت‌های ویژه هم نشان می‌دهد. بر اساس گزارش هفتگی که روز گذشته انستیتو رابرت کخ آلمان منتشر کرده است از اواسط آگوست تا اوایل سپتامبر افراد بستری شده در بخش‌ مراقبت‌های ویژه بیشتر در سنین بین 18 تا 59 سال بوده‌ تا در سنین بالای 60 سال که این مساله می‌تواند به علت نرخ ناکافی واکسیناسیون در بین جوانان باشد. بر اساس گزارش انستیتو رابرت کخ آلمان، شمار بیماران کرونایی در بخش مراقبت‌های ویژه در آلمان دوباره افزایش یافته است. با حدود 1400 بستری در این بخش‌ها آمار بیماران کرونایی بستری شده در اورژانس‌ها نسبت به هفته پیش 22 درصد افزایش داشته است. بیماران بستری شده در بخش‌ مراقبت‌های ویژه در آلمان در دوران کریسمس با 5760 نفر به نقطه اوج خود رسیده بود. انستیتو رابرت کخ آلمان بار دیگر از شهروندان خواست هم برای حمایت از خود و هم به منظور حمایت از دیگران، خود را علیه کرونا واکسینه کنند. این انستیتو همچنین بر لزوم واکسینه کردن کودکان زیر 12 سال تاکید کرد. 

تارنمای شبکه خبری الجزیره، سحرگاه دیروز به نقل از نیروهای امنیتی رژیم صهیونیستی اعلام کرد ۲ اسیر زندانی دیگر به نام‌های «زکریا الزبیدی» و «محمد العارضه» در یک پارکینگ در جنوب «ناصره» دستگیر شدند. روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارانوت نیز نوشت «زکریا الزبیدی» وابسته به جنبش فتح و «محمد العارضه» وابسته به جنبش جهاد اسلامی فلسطین هستند. بر اساس این گزارش، ۲ اسیر مذکور در نزدیکی شهر «الشبلی» در منطقه «الجلیل الاسفل» (در شمال فلسطین اشغالی) در حالی که در یک ایستگاه ویژه کامیون‌ها مخفی شده بودند، پیدا شدند. این روزنامه افزود هزاران نیروی پلیس با مشارکت نیروهای گارد مرزی و یگان ویژه «یمام» چند روز است بسیج شده و دنبال این اسرا می‌گردند. این در حالی است که رسانه‌های صهیونیستی جمعه‌شب هم مدعی شدند ۲ نفر از ۶ اسیر فلسطینی - که دوشنبه گذشته از زندان این رژیم فرار کردند - دستگیر شدند. پلیس رژیم صهیونیستی اعلام کرده است در حال حاضر هزاران پلیس این رژیم در حال تفتیش کرانه باختری و سرزمین‌های 1948 برای پیدا کردن دیگر اسیران هستند. آنها 200 ایست بازرسی جدید در منطقه ایجاد کرده‌اند. در همین حال تشکیلات خودگردان فلسطین هم به بهانه جلوگیری از وقوع تنش‌های بیشتر در پی اقدام احتمالی مرگبار رژیم صهیونیستی علیه اسرای فلسطینی، گفته بود به یافتن 6 اسیری که از زندان فرار کردند، کمک می‌کند. رسانه‌های رژیم صهیونیستی طی روزهای اخیر به سرعت در حال انتشار خبر دستگیری دوباره اسیران فلسطینی گریخته از زندان جلبوع رژیم صهیونیستی هستند. 

 واقعیت اما این است که حتی اگر صهیونیست‌ها هر ۶ اسیر فلسطینی گریخته از زندان جلبوع را بازداشت کنند، بی‌آبرویی امنیتی ناشی از فرار از زندانی که به مستحکم‌ترین زندان صهیونیست‌ها مشهور بود را در کنار بی‌اعتمادی به وجود آمده در جامعه صهیونیستی نمی‌توانند جبران کنند. با این حال آنچه اسیران فلسطینی با فرار از زندان جلبوع محقق کردند، اثبات این دیدگاه بود که دستگاه امنیتی رژیم صهیونیستی بشدت شکننده است به گونه‌ای که قفل زندانی که به مستحکم‌ترین زندان این رژیم مشهور است، از طریق یک تونل زیرزمینی آن هم به سبک فیلم‌های سینمایی قابل شکستن است. نکته مهم‌تر عدم اعتمادی است که حالا در میان صهیونیست‌های مقیم فلسطین اشغالی نسبت به دستگاه امنیتی رژیم صهیونیستی ایجاد شده است. این بی‌اعتمادی سال‌ها زمان نیاز دارد که تا حدی ترمیم شود. لذا اگر صهیونیست‌ها با تجمیعی که در نیروهای پلیس، دستگاه امنیتی و ارتش به وجود آورده‌اند، در کنار فراخوان هزاران نیروی ذخیره در کرانه باختری و شمال فلسطین اشغالی موفق به دستگیری دوباره همه این زندانیان شوند، شکافی که این فرار بزرگ ایجاد کرد تا مدت‌های مدید رفع نخواهد شد. این نکته را هم نباید فراموش کرد که این 6 نفر به قهرمانان ملت فلسطین تبدیل شده‌اند و توانستند با اقدام قهرمانانه خود تمام دستگاه‌های امنیتی رژیم صهیونیستی را برای بازداشت‌شان بسیج کرده و هزاران پلیس و نیروی امنیتی را به تکاپو وادارند. حالا جامعه بین‌الملل و افکار عمومی جهانی پیگیر وضعیت آنها خواهد بود و نام آنها در صدر فهرست مبادله اسیران قرار خواهد گرفت. 

 

* تظاهرات فلسطینی‌ها در حمایت از اسرا

به دنبال انتشار خبر دستگیری ۲ تن از اسرای فلسطینی که دوشنبه گذشته از زندان جلبوع رژیم صهیونیستی فرار کردند، مردم فلسطین در غزه و کرانه باختری در حمایت از آنها به خیابان‌ها آمدند. بر اساس این گزارش، معترضان در غزه، استان جنین، شهر رام‌الله و شهر بیت‌لحم به خیابان‌ها آمدند و با سر دادن شعارهایی از اسرای فلسطینی حمایت کرده و خواستار آزادی آنها شدند. معترضان در شهر البیره واقع در شمال قدس اشغالی با نظامیان صهیونیست درگیر شدند و با نیروهای اشغالگر مقابله کردند. همچنین قایق‌های نظامی رژیم صهیونیستی به سوی قایق‌های صیادان فلسطینی در نزدیکی سواحل شهر خان‌یونس آتش گشودند. بر اساس گزارش‌ها، مردم فلسطین روز جمعه را به عنوان روز خشم در سرزمین‌های فلسطینی برای حمایت از اسرای دربند رژیم صهیونیستی اعلام کردند. همچنین در درگیری معترضان فلسطینی با نظامیان صهیونیست در مناطق مختلف استان نابلس واقع در شمال کرانه باختری، ۱۷۴ فلسطینی به ضرب گلوله و شلیک گاز اشک‌آور زخمی شده و آسیب دیدند. طی روزهای اخیر قدس اشغالی و مناطق کرانه باختری شاهد تشدید تنش و درگیری میان نظامیان صهیونیست با معترضان فلسطینی به دلیل شدت یافتن حملات رژیم صهیونیستی به اسرای فلسطینی در زندان‌های این رژیم بوده است.