گروه فرهنگ و هنر: سوالی که انسان از زمان نئاندرتال تا دوره کتابت سوفسطائیان و فیلسوفان از خود پرسیده‌، این است: تولد و مرگ چیست؟ این سوال که همیشه فلاسفه و اهالی علم را به رنج انداخته است، پاسخ‌هایی دور یا نزدیک را در پی داشته اما به طور کلی هیچ پاسخ قطعی به این پرسش از زبان فلاسفه و علما داده نشد، تا قرن بیستم که ویتگنشتاین از اتریش اساسا فکر کردن به جهان ماورا را از دستور کار تفکری فیلسوفان دور دانست. با این وجود در کنار این بحث‌ها که در نهایت به جایی هم ختم نشده است، علمای دینی وارد عمل شده‌اند و انسان‌ها را از گم شدن در جهان و طبیعت دور نگه داشته‌اند. معنا به زندگی داده‌اند و امید را در میان انسان‌ها نهادینه کرده‌اند. عبث بودن خلقت بشر را از اذهان پاک کرده و سعی بر آن داشته‌اند با پاسخ‌های الهیاتی زیست بشر را آرامش‌بخش کنند. نظم به زندگی دهند و آن را از بی‌نظمی روحی و جسمی دور نگه دارند. نظم انسانی را با نظم دنیا تطبیق دهند و انسان را در مدت عمر کوتاه خود در بهترین شرایط نگه دارند. معنویت و دین در نفس خود زیست بشری را بسیار آسان و با آرامش کرده است اما گاه نظام‌های دینی همانند نظام دینی کلیسا در قرون وسطی دچار انحرافاتی شدند. یعنی فارغ از اصل دین مسیحیت شروع به بدعت‌های عجیب و غریب کردند که مردم نیز از همراهی با آنها سر باز زدند. با این وجود در هر گوشه‌ای از دنیا معنویت توانسته است در آرامش بشری نقش داشته باشد. اگر دوگانه آسایش و آرامش را به عنوان 2 رکن وجود انسانی در نظر بگیریم، علم به آسایش بشریت و معنویت به آرامش بشری کمک کرده است. هر چند در ۲ قرن اخیر در سطح جهانی جز سرگشتگی بشر نسبت به موضوع مرگ و زندگی؛ تکنولوژی، مصرف‌گرایی بی‌رویه، پول، جنگ، استعمار، خودکشی، آسیب‌های اجتماعی و... باعث شده سرگشتگی و نبود آرامش، انسان‌ها را در سطح جهان دچار تردیدها و آشفتگی‌های بیشتری کند. حتی در این میان نظریه‌های لیبرالی و نئولیبرالی سعی داشته‌اند با ابزار رسانه‌ای، آسایش را به جای آرامش جا بزنند و بشریت را در مصرف خوراک، پوشاک، مسکن، سکس و تفریح خلاصه کنند و بگویند: بشریت چندین سال زیست خود را با همین موارد بگذراند و مدینه فاضله برای بشریت را رسیدن به این خواسته‌های مادی معنا کنند. اما تجربه زیسته مردم در سطح دنیا چه آنها که به آسایش رسیده‌اند و چه آنهایی که حتی در موارد آسایشی زندگی خود با مشکل روبه‌رو هستند، نشان می‌دهد بشریت برای آرامش روحی و معنوی خود بیش از پیش به دنبال پاسخ است. به همین دلیل در سال‌های اخیر شاهد بروز فرقه‌های بسیار زیادی بالاخص در غرب هستیم؛ فرقه‌هایی که سعی می‌کنند به اروپایی‌ها‌ و آمریکایی‌های دارای آسایش، کمی «آرامش» تزریق کنند، هر چند اساس این فرقه‌ها برای تولید پول و ثروت توسط سرمایه‌داری حمایت می‌شود. ولیکن نکته آن است که ادیان الهی که برای بشریت در طول تاریخ و حال آرامش معنوی را به همراه داشته‌اند، به لحاظ مالی برای سرمایه‌داران جهانی سودی را ایجاد نمی‌کنند. بنابراین در یک اتحاد نامیمون میان سرمایه‌داری با رسانه‌ها، محیط‌های آکادمیک و آموزشی، سلبریتی‌ها، پژوهشگران و اساتید دانشگاه سعی دارند نگاه معنوی را در زیست جهانی که آرامش را به همراه دارد حذف کنند و به جای آن «پول» را در مرکز ثقل نگاه‌ها بگذارند. اینگونه است که نسبت انسان با الهیات و معنویت با پرده‌ای به عنوان سرمایه‌داری دچار حائل شده است اما این امر در ظاهر رخ داده است؛ هر چند که رسانه‌ها در بوق و کرنا بکنند و معنویت را از انسان‌ها دور کنند، هر چند که پژوهشگران و محیط‌های آکادمیک برای حفظ پرستیژ خود نسبت به جهان مدرن استانداردهای دوگانه‌ای را برای خود وضع کنند، هر چند که انتلکت‌ها، جهان را در تکنولوژی و سرمایه‌داری خلاصه کنند و در شبکه‌های اجتماعی چنان بر طبل مادیات بکوبند که گویی انسان نامیراست و تولدش هم به صورت نطفه نبوده! یعنی جوان به دنیا آمده و جوان نیز باقی خواهد ماند اما باز هم یک جای کار می‌لنگد؛ مادامی که معنویت در ادیان دیگر با صورت‌های مختلفی تداعی می‌یابد، یا در همین ایام زیبا و مبارک رمضان و در شب‌های قدر که انسان‌ها با احساس و ذوقی وصف ناپذیر در کنار یکدیگر جمع می‌شوند و برای آرامش و برای روح و برای معنویت خود با ماورا به صورت دلی و احساسی ارتباط برقرار می‌کنند. این قبیل دورهمی‌ها در جهانی که فارغ از شعار به سمت مادی‌گرایی سوق داده شده است، در جهانی که رسانه‌ها، محیط‌های آکادمیک، پژوهشگران، جامعه‌شناسان، سلبریتی‌ها و... در یک پرستیژ کاذب برای خشنودی سرمایه‌داری و نئولیبرال در مقابل ازدحام مردم در شب‌های قدر سکوت می‌کنند. اینجاست که استانداردهای دوگانه کاری می‌کند که نظرسنجی تلفنی در سطح تهران و ملی (از شهروندان بالای 18 سال درباره شرکت در شب‌های قدر که 76.8 درصد از مردم تهران و 83.7 درصد از کل مردم ایران اعلام کردند رمضان امسال، اعمال شب قدر را انجام می‌دهند) را نبینند و راجع به آن نظری ندهند اما مسائل و مباحث خردتر را واکاوی، تحلیل و تبیین ‌کنند. مردم در سراسر جهان ثابت کرده‌اند که معنویت برای آنها مهم است. آرامش و آسایش را توامان می‌خواهند. نسبت انسان با الهیات در زیست بشری نه‌تنها کمرنگ نشده است بلکه هر چه زیست مدرنیته، گوشه و کنار دنیا را بیشتر درمی‌نوردد و سلطه تکنولوژی‌ها و هوش مصنوعی در بشریت بیشتر می‌شود، به همان اندازه نیاز انسان‌ها به معنویت بیشتر شده و این موضوع را در گوشه گوشه دنیا، در همین حوالی بهشت زهرای تهران و قفل شدن جاده‌ها به دلیل ازدحام زیاد جمعیت و کثرت ماشین‌ها یا در میلیون‌ها زائر شب‌های قدر در مشهدالرضا می‌توان به عینه مشاهده کرد.

کارگردان سریال رمضانی «مسافران شهر» بیان کرد، اپیزود سوم این سریال که در هفته پایانی ماه مبارک رمضان پخش خواهد شد، یک طنز عمیق و معنادار است. به گزارش «وطن‌امروز»، سیروس حسن‌پور کارگردان ۳ اپیزود از سریال رمضانی «مسافران شهر» درباره این مجموعه و قسمت‌های پایانی آن بیان کرد: موضوعات و مسائل مطرح شده در اپیزودهای سریال «مسافران شهر»، موضوعات و مسائل اجتماعی بوده و ما سعی کرده‌ایم در بیان آنها، هر آنچه در توان داشته‌ایم به کار ببریم و فضایی را برای مخاطبان ایجاد کنیم که جنبه سازنده و معنوی داشته باشد. وی به مهر گفت: همه گروه تلاش کرده‌اند که با توجه به کمبود وقت و مشکلات موجود، کار خوب و درخور شأنی را در قالب اپیزودهای سریال «مسافران شهر» به مردم ارائه دهند و به نظر من موفق هم بوده‌اند، چون تا امروز بازخورد خوب و مثبتی از مردم دریافت کرده‌ایم. کارگردان «مسافران شهر»، نبود زمان کافی برای پیش‌تولید اپیزودهای این سریال را یکی از مشکلات تولید آن عنوان کرد و گفت: کمبود زمان کار، خیلی روی کیفیت آن تاثیر می‌گذارد، زیرا من به عنوان یک کارگردان، بیشتر مجبور هستم بر سر تولید باشم و آنچنان که باید روی تدوین و موارد دیگر نمی‌توانم نظارت داشته باشم. وی ادامه داد: اپیزود سوم سریال «مسافران شهر» که در هفته پایانی ماه مبارک رمضان پخش خواهد شد، یک کار طنز عمیق و معنادار است؛ به نظرم این اپیزود نیز همچون سایر اپیزودهای این سریال جذاب خواهد بود. اپیزودهای سریال رمضانی «مسافران شهر» هر روز از ساعت ۱۹ از شبکه ۵ سیما پخش می‌شود. 

در نخستین جلسه شورای علمی دومین دوره جایزه شهید سلیمانی، محسن پرویز به ‌عنوان دبیر علمی این جایزه معرفی شد. به گزارش «وطن‌امروز»، نخستین جلسه شورای علمی دومین دوره جایزه شهید سلیمانی برگزار و در این‌ جلسه مقرر شد علاوه بر تجلیل از آثار پژوهشی برتر منتشر شده در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰، پژوهشگران و مراکز پژوهشی برتر نیز معرفی و تجلیل شوند. همچنین در این جلسه بر ضرورت ثبت جایزه شهید سلیمانی به‌عنوان یک رخداد علمی و پژوهشی تأکید شد. اعضای شورای علمی دومین دوره دوسالانه انتخاب آثار برتر پژوهشی دفاع‌مقدس و مقاومت در این جلسه برگزاری نشست‌های تخصصی با موضوع «ضرورت پژوهش درباره دفاع‌مقدس و مقاومت»، تبدیل موضوع پژوهش درباره دفاع‌مقدس و مقاومت به گفتمان عمومی در سطح جامعه علمی کشور، لزوم ارتباط با پژوهشگاه‌ها و اندیشکده‌ها، لزوم برطرف کردن موانع پژوهش و ایجاد سازوکار لازم برای توجه مراکز علمی به موضوع مهم پژوهش در حوزه دفاع‌مقدس و مقاومت و حمایت مالی و معنوی از پایان‌نامه‌های دکترا با موضوع پژوهش درباره دفاع‌مقدس و مقاومت را از اقدامات مهمی برشمردند که باید در خلال روند اجرای این دوسالانه اجرایی و عملیاتی شود. همچنین در این جلسه با اتفاق‌نظر اعضای شورای علمی، محسن پرویز به‌ عنوان دبیر علمی دومین دوره دوسالانه انتخاب آثار برتر پژوهشی دفاع‌مقدس و مقاومت (جایزه شهید حاج‌قاسم سلیمانی) انتخاب شد. محسن پرویز در نخستین دوره جایزه شهید حاج‌قاسم سلیمانی نیز سمت دبیر علمی این جایزه را بر عهده داشت.

ملاقات با فرشته مرگ در کتابی تازه روایت شد. به گزارش «وطن‌امروز»، کتاب «راهکارهای آسان شدن مرگ» به قلم «محمدعلی جابری» توسط انتشارات کتاب جمکران راهی بازار نشر شد. مرگ سفری است که دیر یا زود باید راهی آن شد. زمان، مکان، کیفیت و چگونگی آن به دست ما نیست. باید منتظر بود تا به وقتش فرشته مرگ سراغ انسان بیاید. با اینکه مرگ ترسناک نیست، بیشتر مردم حتی از نامش هم فراری هستند ولی تاکنون کسی نتوانسته و نخواهد توانست از کمند آن بگریزد. با رسیدن مرگ، دیگر فرصتی برای بازگشت به دنیا و جبران وجود نخواهد داشت. از هم‌اکنون باید به فکر آمدن فرشته مرگ بود تا آمدنش ما را غافلگیر نکند. برای گم نشدن در‌ گیرودار دنیا، باید از احوال دل خویش غافل نبود و به ‌دنبال پاسخ این پرسش‌ها بود: از کجا آمده‌ام؟ در کجا هستم؟ برای چه آمده‌ام؟ به کجا می‌روم؟ چگونه باید بروم؟ محمدعلی جابری در کتاب «راهکارهای آسان شدن مرگ» درصدد پاسخگویی به سوال «چگونه باید برویم؟» به ارائه راهکارهایی پرداخته تا با انجام آنها در طول زندگی، مرگی راحت و عبوری آسان از سکرات موت داشته باشیم. در برشی از کتاب می‌خوانیم: «به طور طبیعی مرگ، پدیده‌ای سخت و وحشت‌زاست، اما در قرآن کریم و روایات اهل‌بیت(ع) راهکارهایی برای آسان و دوست‌داشتنی شدن آن بیان شده است. حال انتخاب راحتی یا سختی جان کندن به دست انسان است. با عمل به سفارش‌های خداوند و اولیای او، می‌توان مرگی آسان را تجربه کرد یا می‌توان با دور شدن از برنامه‌های دین، مرگ را بر خود سخت کرد». کتاب «راهکارهای آسان شدن مرگ» توسط انتشارات کتاب جمکران در ۱۴۴ صفحه و به قیمت ۴۰ هزار تومان وارد بازار کتاب شده است.