مربی تیم فوتبال پرسپولیس احتمالا از فصل آینده به جمع سرمربیان فوتبال ایران اضافه خواهد شد. حمید مطهری، مربی تیم فوتبال پرسپولیس و دستیار یحیی گل‌محمدی که در ۳ فصل اخیر در پرسپولیس و پیش از آن در شهرخودرو در کادر گل‌محمدی حضور داشته، در حال حاضر با ۲ پیشنهاد سرمربیگری از لیگ برتر و لیگ دسته اول رو‌به‌رو شده و به همین جهت احتمال جدایی وی از جمع سرخپوشان در پایان فصل زیاد است. 

امیررضا احمدی: ۶ ماه پیش بود که با اعلام رسمی کنفدراسیون فوتبال آسیا، تیم‌های استقلال، پرسپولیس و گل‌گهر سیرجان از لیگ قهرمانان آسیا حذف شدند. در سال‌های اخیر همیشه صحبت از ایراد AFC به باشگاه‌های ایرانی بویژه استقلال و پرسپولیس در میان بود اما آنها همیشه به هر طریقی، مجوز حضور در آسیا را کسب می‌کردند اما امسال در نهایت کنفدراسیون فوتبال آسیا، تصمیم به حذف ۳ تیم ایرانی گرفت تا استقلال و پرسپولیس، غایبان بزرگ لیگ قهرمانان باشند. 

 

* دلیل حذف تیم‌های ایرانی از لیگ قهرمانان آسیا چه بود؟

ماجرا از این قرار بود که AFC برای حرفه‌ای کردن ساختار باشگاه‌های آسیایی، صدور مجوز حرفه‌ای برای آنها را در دستور کار قرار داد. این مجوز شامل ۵ معیار اصلی و اساسی ورزشی، زیرساخت‌ها، پرسنلی، حقوقی و مالی است که روی هم رفته دارای حدودا ۶۰۰ آیتم است و تمام بخش‌های یک باشگاه حرفه‌ای را شامل می‌شود. متاسفانه باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس در هر ۵ معیار نتوانستند انتظارات AFC را برآورده کنند و حتی گل‌گهر که شرایط بهتری نسبت به تیم‌های پایتخت داشت هم نتوانست از فیلترهای سخت‌گیرانه این نهاد عبور کند. طبق گفته‌های فرشید سمیعی، مشاور حقوقی وقت باشگاه استقلال در آن موقع از تاریخ ۱۰ اسفند ۹۹ تا اول مهر ۱۴۰۰ هیچ اقدامی جهت اخذ مجوز حرفه‌ای از سوی باشگاه‌ها انجام نشده بود، زیرا همه فکر می‌کردند روال کسب مجوز حرفه‌ای مانند سال‌های قبل است اما خط و نشان AFC این بار شوخی‌بردار نبود. 

 

* دیگر نمی‌توان AFC را گول زد!

متاسفانه در همه این سال‌ها، باشگاه‌های ایرانی عادت داشتند با سندسازی، نهادهای مربوط را گول بزنند و مجوز حرفه‌ای کسب کنند اما سال گذشته، نهاد نهایی نظارتی در فوتبال آسیا، چشم و گوش خود را باز کرد و این بار با بررسی دقیق، مجوز سرخابی‌ها را صادر نکرد. با این وجود خیلی‌ها در زمان وقوع این موضوع، آن را به فال نیک گرفته و از آن به عنوان توفیقی اجباری یاد می‌کردند که می‌تواند تلنگری برای باشگاه‌ها بویژه استقلال و پرسپولیس باشد که شرایط خود را بهبود بخشند و با رفع مشکلاتی همچون زیرساخت‌ها، بدهی‌های سنگین و خصوصی‌سازی، در سال‌های آینده با شرایطی بهتر در آسیا حاضر شوند اما با حذف سرخابی‌ها نه تنها آب از آب تکان نخورد، بلکه در همچنان بر همان پاشنه می‌چرخد و بعید است با این روال، تغییری در شرایط رخ دهد. همین حالا با نگاهی کلی می‌توان دید استقلال و پرسپولیس همچنان چندین بدهی سنگین دارند و پنجره‌های آنها، مدام باز و بسته می‌شود. از سوی دیگر، مسائلی همچون حق پخش تلویزیونی و درآمد‌های آنها مشخص نشده و نمی‌توان صرفا با سندسازی، AFC را دور زد. علاوه بر اینها، بحث خصوصی‌سازی این تیم‌ها هم هنوز به سرانجام مشخصی نرسیده و به نظر می‌رسد عرضه سهام این دو باشگاه در بورس، صرفا یک مسکن مقطعی بود که هیچ دردی را از ریشه دوا نمی‌کند. این معضلات فقط به سرخابی‌ها مربوط نمی‌شود، بلکه اکثر باشگاه‌های فوتبال ایران، با چنین مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند و بعید است بتوانند در سال‌های آینده، مجوز حرفه‌ای را کسب کنند. نمونه آن را می‌توان در مشکلات نساجی مازندران دید که با قهرمانی در جام حذفی، می‌تواند حق حضور در آسیا را برای خود محفوظ بداند اما این تیم هنوز یک زمین مناسب برای تمرین و بازی در شهر خود ندارد و از همین حالا می‌توان پیش‌بینی کرد چه سرنوشتی در انتظار آن است. 

 

* تغییر قانون AFC و سردرگمی ایرانی‌ها!

چندی پیش در اطلاعیه‌ای اعلام شد کنفدراسیون فوتبال آسیا تغییراتی در شیوه برگزاری لیگ قهرمانان ایجاد کرده و به همین دلیل، این مسابقات در فصل آینده برگزار نخواهد شد. 

ماجرا از این قرار است که سال آینده خبری از برگزاری رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا نخواهد بود و این تورنمنت مهم فوتبال آسیا از شهریور ۱۴۰۲ با تقویمی متفاوت که منطبق بر تقویم فوتبال اروپا خواهد بود، از سر گرفته می‌شود؛ اتفاقی که به ‌صورت کلی برای فوتبال ایران خوب است، چرا که تیم‌ها در یک فصل و با یک ترکیب و لیست، درگیر رقابت‌ها می‌شوند و دیگر از دست رفتن ستاره‌ها در پنجره نقل و انتقالاتی به کابوس تیم‌های ایرانی تبدیل نمی‌شود اما از جهت دیگر ممکن است به یک مشاجره بزرگ در فوتبال ایران تبدیل شود، زیرا بدون شک تیم‌هایی که در این دوره از لیگ و جام حذفی قهرمان شده‌اند، توقع حضور در این تورنمنت بزرگ آسیایی را دارند و از طرف دیگر قهرمانان لیگ ۲۲ و جام حذفی ۱۴۰۲ هم برای خودشان این حق را محفوظ می‌دانند. البته طبق گفته سهیل مهدی، مسؤول کمیته برگزاری مسابقات سازمان لیگ، تصمیم‌گیری نهایی برای این موضوع، منوط به تعداد سهمیه‌های ایران است تا بتوان یک مدل نهایی برای انتخاب تیم‌ها را استخراج کرد. 

حامد واعظی: وزن کم کردن دوباره و ماندن سر وزنی که چند سال قبل آن را افزایش داده‌ای، کار بسیار دشواری است، محمدرضا گرایی اما این کار را برای مدتی طولانی انجام داد و حالا تصمیم بزرگ و سخت دیگری را پیش روی خودش می‌بیند. محمدرضا گرایی در شرایطی از سوی محمد بنا برای 67 کیلوگرم انتخاب شد که مدتی بود به 72 کیلوگرم رفته بود. او دیگر کشتی‌گیر 72 کیلو محسوب می‌شد اما آزمون و خطای سرمربی تیم ‌ملی او را به این نتیجه رساند بهترین گزینه برای کسب سهمیه المپیک در وزن 67 کیلوگرم، محمدرضا گرایی است؛ برادر کوچک‌تر کاپیتان محمدعلی گرایی که تا پیش از آن امید اول کشتی فرنگی در بازی‌های المپیک 2020 توکیو محسوب می‌شد. تا پیش از آنکه محمدرضا گرایی به مسابقات گزینشی المپیک برود و براحتی و با اقتدار سهمیه المپیک را بگیرد، جز کادر فنی تیم ‌ملی کسی رویش حسابی باز نکرده بود اما او از 72 کیلو به 67 کیلو بازگشته و با توجه به تعویق یک ساله المپیک خود را طولانی‌مدت در رژیم و کنترل وزن قرار داده بود تا در سال 2021 دو طلای ارزشمند را بگیرد. اگر طلای المپیک توکیویش را در اسلو تکرار نمی‌کرد، خیلی‌ها می‌گفتند قهرمانی‌اش اتفاقی و یک حادثه بوده است اما گرایی همان‌قدر که در المپیک تماشایی کشتی گرفت، در جهانی نروژ هم فوق‌العاده ظاهر شد و هیچ‌ کسی به اندازه خودش نمی‌دانست که طلای توکیو را در اسلو تکرار خواهد کرد. 

او در ثانیه‌هایی که باخت را با برد عوض کرد، باور داشت هیچ کسی برای رسیدن به طلای 67 کیلو شایسته‌تر از او نیست. محمدرضا گرایی اما بعد از المپیک مدتی نسبتا طولانی از مسابقه فاصله گرفت، مثل خیلی دیگر از قهرمانان. همین دوری طولانی‌مدت وزن او را بالا برد و قهرمان جهان و المپیک در نخستین مسابقه‌ای که قرار است بعد از جهانی روی تشک برود، در 72 کیلو کشتی خواهد گرفت. او در آستانه تصمیمی بزرگ و سخت است. اگر بخواهد در همین 72 کیلو کشتی بگیرد، با چند مساله روبه‌رو است؛ یکی اینکه بعد از ۲ طلای جهان و المپیک، خود را در آزمونی سخت و وزنی جدید قرار خواهد داد که با توجه به سرعت و فیزیک و شرایط وزنی‌اش این یک ریسک است. علاوه بر آن، 72 کیلوگرم ایران مدعیان خودش را دارد و حتی ممکن است گرایی در مصاف با مدعیان داخلی نتواند دوبنده تیم ‌ملی را از آن خود کند و بعد از موفقیت‎های بزرگش در سال 2021، حتی به دوبنده تیم ‌ملی در سال 2022 نرسد، ضمن اینکه 72 کیلو وزن المپیکی نیست و با توجه به فاصله کمتر از ۲ سال تا المپیک 2024 پاریس، اینکه گرایی بتواند خود را از 67 به 77 کیلوگرم برساند و در قامت مدعی ظاهر شود، عملی است با ریسک بالا؛ در حالی که او در 67 کیلوگرم می‌تواند با حفظ وزن و شرایط آمادگی‌اش، 2 طلای جهانی و یک طلای المپیک دیگر را تا سال 2024 به خود اختصاص داده و رکورد قابل تحسینی از خود بر جا بگذارد. بازگشت به 67 کیلو هم البته بار دیگر او را در وضعیت سخت وزن کم کردن و کنترل شدید وزن برای طولانی‌مدت قرار خواهد داد. به هر شکل محمدرضا گرایی که توانست یک بار این کار بزرگ و ارزشمند را انجام دهد، قطعا در وجودش توان و انگیزه تکرار نیز وجود دارد، فقط کافی است او تصمیمش را درباره وزنش بگیرد و بر مبنای آن برنامه‌ریزی کند.  

روز جمعه پس از آخرین بازی این فصل رئال‌مادرید برابر رئال بتیس بود که فلورنتینو پرس، رئیس این باشگاه، در رختکن برنابئو به بازیکنان خبر داد امباپه به این تیم ملحق نخواهد شد. رئال‌مادرید از مدت‌ها قبل امیدوار به جذب این بازیکن فرانسوی در تابستان پیش ‌رو بود و آنها از زمانی که این بازیکن با درخشش در موناکو به این تیم برای صعود به نیمه نهایی لیگ قهرمانان 2017 کمک کرد، از حضور او در تیم‌شان اطمینان داشتند. او از مدت‌ها قبل یکی از هواداران این باشگاه بود، از زمانی که کودک بود و پوسترهای کریستیانو رونالدو با پیراهن رئال‌مادرید را روی دیوار اتاقش داشت. 

بنابراین سوال بزرگ این است: چه تغییری رخ داد؟ انگیزه امباپه برای این تصمیم صرفا به خاطر پول نبود اما پول در این میان نقش مهمی را ایفا کرد. پی‌اس‌جی حدود یک ماه قبل در اقدامی برجسته پیشنهاد پرداخت مبلغی قابل توجه برای تمدید قرارداد ۲ ساله این بازیکن را ارائه کرد. همان زمان بود که امباپه علنا اعلام کرد شرایط جدیدی در این معادله به وجود آمده است. خانواده او به مادرید بازگشتند و پیشنهاد دریافت مبلغی مشابه از رئال‌مادرید را مطرح کردند. قهرمان اسپانیا اعلام کرد حاضر به پرداخت این مبلغ است. آنها همچنین مذاکراتی را درباره حق تصاویر انجام دادند و رئال‌مادرید که همیشه تنها 50 درصد از حق تصاویر را در اختیار می‌گرفت، حاضر به درصد کمتر شد تا امباپه را برای پیوستن به این تیم متقاعد کند، یا حداقل این فکری بود که آنها می‌کردند. رسانه‌های فرانسوی در آن زمان مدعی شدند شاید پی‌اس‌جی پیشنهادی فراتر از مبلغی برای امضای قرارداد ارائه کرده و بحث مواردی مطرح شد که رئال‌مادرید قادر به رقابت با آنها نبود (کنترل بیشتر روی تصمیمات ورزشی، قراردادهای آینده با قطر و...). پیشنهاد پی‌‌اس‌جی در این حد دراماتیک نبود، چون این اتفاقی است که در هر حال برای ستاره‌های بزرگ رخ می‌دهد. آنها درخواست‌هایی در زمینه تغییر سرمربی و نقل و انتقالات بزرگ دارند، بویژه در پی‌اس‌جی که تاثیر سرمربی بسیار کمتر از سایر باشگاه‌هاست. در حالی که پدر و مادر او نزدیک‌ترین مشاوران امباپه هستند و کارهای مربوط به او را با کمک «دلفین ورهیدن» وکیل‌شان انجام می‌دهند، در نهایت اتخاذ تصمیم نهایی کاملا بر عهده خود این بازیکن قرار گرفت و تغییر قابل توجهی در این روند ایجاد شد. رابطه بین جام‌جهانی امسال قطر و مالکان قطری پی‌اس‌جی نیز اهمیت بسیاری داشت. فشار از سوی قطر به مقامات سیاسی فرانسه وارد شده و حتی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور این کشور هم برای ماندن امباپه روی این بازیکن فشار آورد. مدت زمان زیادی نگذشته بود که منابع نزدیک به پی‌اس‌جی گفتند هیچ چیز در تصمیم او برای جدایی خللی ایجاد نمی‌کند. حتی وقتی صحبت از حضور زین‌الدین زیدان، یکی از اسطوره‌های او، به عنوان سرمربی پی‌اس‌‌جی شد هم گفته می‌شد این اتفاق برای متقاعد کردن او در ادامه حضورش در پی‌اس‌‌جی کافی نیست. در حال حاضر، اینکه تلاش رئال‌مادرید برای جذب یک بازیکن که قرار بود به نماد اصلی این تیم پس از جدایی کریستیانو رونالدو در سال 2018 تبدیل شود به چنین جایی رسیده باعث شرمساری است، آنها باید این اتفاق را به نوعی برای هواداران‌شان توضیح دهند.  

محرومیت داوران ایرانی از مسابقات آسیایی به دلیل نداشتن مدرک VAR

نداشتن لایسنس VAR باعث شده برای مسابقات قهرمانی زیر ۲۳ سال آسیا و همچنین مرحله حذفی لیگ قهرمانان آسیا، ابلاغیه‌ای برای داوران فعال در لیگ ایران نیاید و آنها از تلویزیون سوت زدن دیگر داوران آسیایی را در این مسابقات نظاره‌گر باشند. به گزارش ایسنا، مسابقات قهرمانی زیر ۲۳ سال فوتبال آسیا از ۱۱ خرداد در کشور ازبکستان با حضور تیم ملی امید ایران برگزار خواهد شد که تیم ملی ایران با تیم‌های قطر، ازبکستان و ترکمنستان هم‌گروه است. برخلاف تیم ملی فوتبال ایران که در این مسابقات شرکت می‌کند، داوران ایرانی از حضور در این مسابقات محروم شده‌اند؛ البته محرومیتی که از جریمه‌ای نشأت نمی‌گیرد و دلیل آن نداشتن مدرک VAR داوران ایرانی است؛ اتفاقی که جدید نیست اما کمیته داوران و فدراسیون فوتبال برای حفظ آبرو چه در قاره و چه در جهان قدمی برای حل آن برنداشته‌اند. قصه VAR گویا برای کمیته داوران و فدراسیون فوتبال تکراری شده است و دیگر تلاشی برای آمدن آن به چرخه داوری کشور نمی‌شود. از خداداد افشاریان، رئیس فعلی کمیته داوران تا میرشاد ماجدی، سرپرست فدراسیون فوتبال شرکت در جلسات با اعضای هیات‌های فوتبال را به جلسه و پیگیری ورود تکنولوژی‌هایی مثل کمک داور ویدئویی و تکنولوژی خط دروازه ترجیح داده‌اند. 

***

واکنش پرس به تمدید قرارداد ‌امباپه با پی‌اس‌جی 

رئیس باشگاه رئال‌مادرید به تمدید قرارداد ‌امباپه با پاری‌سن‌ژرمن واکنش نشان داد. فلورنتینو پرس به خبر تمدید قرارداد ‌امباپه با پاری‌سن‌ژرمن واکنش نشان داد. رئیس باشگاه رئال در توئیتی خطاب به ‌امباپه نوشت: از اتفاقات روزهای اخیر متاسف شدم. رویای کودکی تو را از بین بردند. امباپه پیش از این بارها اعلام کرده بود رویای حضور در رئال‌مادرید را دارد. 

***

پیشنهاد ۳۲ میلیون یورویی بارسلونا به لواندوفسکی

باشگاه بارسلونا برای جذب مهاجم لهستانی بایرن‌مونیخ پیشنهاد ۳۲ میلیون یورویی به این باشگاه داده است. به نظر می‌رسد روبرت لواندوفسکی با وجود آنکه یک فصل دیگر با بایرن قرارداد دارد اما قصد جدایی از آن تیم را دارد. بارسلونا مشتری جدی لواندوفسکی است و در تلاش است این بازیکن را در تابستان جذب کند. سایت «‌Meczyki» از نخستین پیشنهاد رسمی باشگاه بارسلونا برای جذب لواندوفسکی خبر داد و نوشت آبی‌واناری‌ها پیشنهاد ۳۲ میلیون یورویی را برای انتقال لواندوفسکی داده‌اند و منتظر پاسخ باشگاه بایرن هستند. ژاوی در واکنش به جذب لواندوفسکی گفت: لواندوفسکی به دنبال جدایی است و ما هم به جذب این بازیکن علاقه داریم اما مذاکره با بایرن آسان نیست. رئیس باشگاه بایرن‌مونیخ اخیرا اعلام کرد قصد فروش لواندوفسکی را ندارند و باید دید آیا بایرن می‌تواند این مهاجم خود را متقاعد به ماندن کند. 

***

احتمال اعزام فرنگی‌کاران جوان به تورنمنت لیتوانی

اردوی تیم کشتی فرنگی جوانان کشورمان در حالی روزهای پایانی خود را پشت سر می‌گذارد که کادر فنی در حال بررسی اعزام نفرات منتخب به تورنمنت لیتوانی است. حمید باوفا، سرمربی تیم کشتی فرنگی جوانان مدت‌هاست با برپایی اردوهای آماده‌سازی در حال تجهیز نفرات برای حضور در رقابت‌های قهرمانی آسیا و جهان است. بر این اساس با توجه به اینکه مسابقات آسیایی و جهانی رده جوانان ماه‌های تیر و مرداد امسال برگزار می‌شود، تیم کشتی فرنگی کشورمان نیز در حال برپایی اردو و تدارک برای حضور در تورنمنت‌های تدارکاتی خارجی است. گفته می‌شود اردوی کنونی فرنگی‌کاران جوان تا روز ۸ خرداد ادامه خواهد داشت و سپس کادر فنی در نظر دارد تیم منتخب جوانان را در تورنمنت لیتوانی محک بزند. البته هنوز چیزی در این خصوص قطعی نشده و در نهایت متولیان فدراسیون کشتی باید در این باره تصمیم‌گیری کنند. حمید باوفا چندی پیش در گفت‌وگو با مهر، با توجه به لزوم حضور جوانان در تورنمنت‌های بین‌المللی داخلی و خارجی اظهار داشت: کشتی‌گیران ما می‌توانند با حضور در میادین مختلف، خیلی بهتر برای مسابقات بزرگ و مهم آماده شوند که ما نیز در نظر داریم زمینه این حضور را تا حد امکان با همکاری فدراسیون کشتی مهیا کنیم. بعضی بچه‌ها باید در تورنمنت‌های خارجی محک بخورند و برخی دیگر در میادین داخلی به همین دلیل ما جام شاهد و تورنمنت قزاقستان را در برنامه‌های خود قرار دادیم. 

***

مصاف ایران - اکوادور در کانادا لغو شد

با توجه به لغو بازی تیم ملی فوتبال با اکوادور، مذاکرات فدراسیون فوتبال برای برگزاری دیدار دوستانه با سنگال جدی‌تر شده است. به گزارش فارس، حمید استیلی، سرپرست تیم ملی فوتبال کشورمان چهارشنبه هفته گذشته در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد توافقات لازم برای برگزاری دومین دیدار دوستانه این تیم در خرداد مقابل اکوادور انجام شده و قرار است روز پنجشنبه قرارداد این بازی امضا شود. مسؤولان فدراسیون فوتبال درصدد بودند این مسابقه در تورنتو برگزار شود اما با توجه به پیدا نشدن زمین با وجود توافقات ابتدایی فدراسیون‌ها، سرمربیان و سرپرست‌های تیم ملی ایران و اکوادور، این دیدار لغو می‌شود.  

اشکان صدیق: اول خرداد در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز بزرگداشت ملاصدرا، صدرالمتالهین شیرازی نامگذاری شده است. صدرالمتالهین شیرازی از برجسته‌ترین فلاسفه اسلامی و صاحب مکتب فلسفی حکمت متعالیه است. صدرالمتالهین به عنوان فیلسوفی متاله و حکیمی شیعه با تکیه بر اصول و مبانی خاص حکمت متعالیه توانست تصویر جامعی از نظام هستی ارائه دهد که براساس آن انسان در پرتو اخلاق و توجه به اصول حکمت عملی می‌تواند سیر استکمالی خود را از حضیض ماده تا اوج تجرد بپیماید و به مرتبه نورانیت محض نائل آید. وی از شاگردان میرداماد و شیخ بهایی بوده و افرادی چون فیض کاشانی و عبدالرزاق لاهیجی از شاگردان معروف او به شمار می‌روند. او در شهرهای شیراز، قزوین، اصفهان و قم زندگی کرده و حدود 5 سال از زندگی‌اش را در روستایی به نام کهک نزدیک شهر قم گذراند. اصل اصالت وجود، اصل مدرج بودن وجود در درجات، اصل حرکت در جوهر اشیا، اصل تجرد خیال، اصل بسیط‌الحقیقه همه چیز، اصل حدوث جسمانی نفس به وسیله بدن، حدوث عالم و رابطه وجود و علم، از اصول و مبانی مکتب ملاصدرا به شمار می‌رود. او نظام خویش را در کتاب «الاسفار الاربعه» تبیین کرده است. 

جریان علمی- سیاسی قرن چهارم هـ (قرن دهم مسیحی) به اسپانیا (اندلس) که دارای یک حکومت مسلمان مستقل از بغداد شده بود، راه یافت و در واقع به آنجا پناه برد و توانست با آزادی تمام رشد کند و فلاسفه و عرفا، کتب معروف، کتابخانه‌ای بزرگ، مدارس و حوزه‌های علمیه در آنجا به‌وجود آورد. 

بخشی از این سرمایه کلان علمی و فلسفی پس از فتح مسیحیان به‌دست اروپاییان افتاد و بیشتر کتاب‌ها به کتابخانه‌های مهم دربارها یا کشیش‌ها یا مدارس آن زمان اروپا رفت و به لاتین ترجمه شد و سبب نهضت عظیم علمی در زمینه‌های حقوق، فلسفه، منطق، ریاضیات، فیزیک، شیمی، نجوم، پزشکی و حتی ادبیات، موسیقی، معماری و هنر شد و رنسانس را به‌وجود آورد. 

در ایران فلسفه جای امنی یافته بود، اگر چه معمولا در همه جای کشورهای اسلامی حتی ایران از طرف فقهای غیرشیعی به فلسفه حمله می‌شد و غزالی معروف‌ترین آنهاست که مکتبی ضدفلسفی از خود باقی گذاشت ولی به حملات او خیلی زود پاسخ داده شد؛ هم علمای باطنیه که هدف اصلی این حملات غزالی بودند و هم فلاسفه، بویژه فلاسفه شیعه، زیرا با تفسیر درست خود از قرآن و متون اسلامی معتقد بودند فلسفه و تعقل یک فرزند از قرآن و حدیث و مورد قبول اسلام است و به‌ هیچ‌وجه با اصول اعتقادی اسلام و آیات قرآن مخالفتی ندارد. به ‌همین سبب هر یک از خطه‌های معروف ایران مانند خراسان، ری، اصفهان، شیراز و دیگر شهرها به نوبت محور و مرکز رشد و بالندگی فلسفه شدند؛ از جمله مثلا 200 سال پیش از ملاصدرا، شهر شیراز مرکز فلسفه و محل تجمع فلاسفه مهم بود و در زمان خود وی، اصفهان این مرکزیت را یافت و بعد از وی به تهران (ری)، قم و مشهد (طوس در خراسان) منتقل شد.