گروه فرهنگ و هنر: پنجشنبه‌ای که گذشت، اجتماع 100 هزار نفری «سلام فرمانده» به عنوان یک تجمع منحصربه‌فرد ماندگار شد. سرودی که در هفته‌های پایانی سال گذشته رسانه‌ای شد و از آغاز سال به این سو، پرتکرار در رسانه‌ها مورد استقبال قرار گرفت، دارای یکی از عمیق‌ترین محتواهای دینی و مذهبی بود و از منظر عقیدتی، رگه‌های پررنگی داشت. وجود این گزاره‌ها در سرود «سلام فرمانده» دارای پیام‌های متعددی است که کاملا در خدمت توجه دادن مخاطبان به امام عصر(عج) کارکرد دارد. عمده مواجهه‌ها با این سرود نیز مواجهه‌ای فطری و از سر خلوص و صادقانه است. در یکی از تحلیل‌ها درباره چرایی گستردگی توجه به این مراسم اشاره به همین گزاره شده بود که وقتی سلامی از سر خلوص و با فطرتی پاک سمت ائمه اطهار و امام غایب از نظر روانه شود، پاسخی خواهد گرفت که آنچنان رسا خواهد بود که به گوش همگان برسد. اجتماع «سلام فرمانده» در شهرهای مختلف حاکی از این ارادت قلبی و عاشقانه است. تصاویر و فیلم‌هایی که از اشک‌های ناگهانی کودکان و نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود، معنادار است و قابل تأمل. در بخشی از گزارش اجتماع یکصدهزار نفری «سلام فرمانده» درباره بخشی که برای استغاثه به امام عصر(عج) برگزار شد، آمده است: پنجشنبه‌ای که گذشت استغاثه دسته‌جمعی ١٠٠ هزار نفر جمعیت حاضر در ورزشگاه آزادی برای ظهور امام زمان با تکرار عبارت «سلام فرمانده» در ۳ مرتبه، به این امید که حضرت جواب سلام آنان را -که امری واجب است- بدهند، در این لحظات، فضای ورزشگاه آزادی را عوض کرد».

این اجتماع سراسر مذهبی که یک تجدید بیعت با امام عصر در میانه شلوغی و روزمرگی‌های روزگار بود، البته با تفسیرها و قرائت‌های متفاوتی همراه شد. در میان این تفسیرها و متأثر از شبکه‌های اجتماعی، کمتر بر این گزاره دقت شد که این اجتماع اساسا یک اجتماع عقیدتی برای آشنا کردن نسل نو با مفهوم انتظار و شناختن امام عصر(عج) بود و وقتی یک چنین اتفاقی در حال رخ دادن است، نمی‌توان با ادعاهای مذهبی با آن مخالفت کرد! چه اقدام مذهبی، تبلیغی و ترویجی مهم‌تر از شناخت امام عصر(عج) وجود دارد که بخواهیم با قراردادنش در مقابل آن از منظر مذهبی و عقیدتی به تضعیف این همایش بپردازیم؟! پس یکی از مسائل مهم این است که این اجتماع اساسا یک اجتماع مذهبی و در خدمت عقیده است و اتفاقا به خاطر همین است که با استقبال فراگیر مواجه شده است. 

مساله دیگر آنکه استفاده از فرم سرود، استفاده از یک فضایی است که به واسطه آن می‌توان ارجاع بیشتری به مفاهیم اسلامی و انقلابی داد. عمده مفاهیم اسلامی و انقلابی که از سال‌های نوجوانی به خاطر سپرده شده‌اند، از فرم سرود استفاده کرده‌اند. به عبارت دیگر وقتی می‌گوییم «سرود»، ارجاع به یک پدیده انقلابی داده‌ایم تا اینکه بخواهیم از یک فضای موسیقایی صحبت کرده باشیم. 

استقبال از «سرود» نیز در کشور ما مسبوق به سابقه است. بسیاری از ایرانیان سرودهایی را که در سال‌های قبل به خاطر سپرده‌اند خوب به یاد می‌آورند. اجتماع «سلام فرمانده» نیز اوج این دوست داشتن است؛ استقبالی که سرشار از شور و شوق است که وقتی به خلوص کودکانه گره می‌خورد زیبایی‌اش صدچندان می‌شود. به همین جهت استقبال از این اجتماع معنادار است. در بخشی از گزارش فارس درباره این مراسم اینطور می‌خوانیم: «درهای ورزشگاه آزادی برای شرکت در این اجتماع بزرگ از ساعت ۱۵ به روی ثبت‌نام‌کنندگان باز شده و تنها افرادی که ثبت‌نام کرده‌اند و کد رهگیری ۶ رقمی دارند، توانسته‌اند در این برنامه حضور یابند. بنابراین از سایر علاقه‌مندان خواسته شده به ورزشگاه آزادی نیایند. در حالی که بیش از 240 هزار نفر برای حضور در اجتماع بزرگ و خانوادگی «سلام فرمانده» ثبت‌نام کرده بودند، به دلیل گنجایش یکصد هزار نفری ورزشگاه آزادی، این مراسم ملی با حضور 100 هزار نفر برگزار می‌شود». در حاشیه‌نگاری تسنیم از این مراسم نیز به حجم جمعیت اشاره شده است: ساعت از 17 گذشته است. آفتاب پنجم خرداد 1401 هنوز آنقدرها سوزنده نیست. آلودگی‌های چند روز گذشته‌ تهران هم از این شهر رخت بربسته است. مردم فوج فوج خود را به در ورودی غربی ‌ورزشگاه آزادی رسانده‌اند. زن و مرد، کودک و نوجوان، جوان و پیر؛ همه آمده‌اند. محوریت اما با کودکان و نوجوانان است. اصلا ماجرا برای همین دهه‌ نودی‌هاست... پدری دست فرزندش را گرفته و از او می‌خواهد عجله کند. آنها می‌خواهند زودتر خود را به سکوهای ورزشگاه برسانند. مادر اما حوصله می‌کند. پدر همچنان اصرار به سرعت بیشتر دارد؛ مادر اما فرزندش را در آغوش می‌کشد و می‌گوید: «همین که اینجا هستیم یعنی رسیده‌ایم و از همین‌جا هم می‌توان به فرمانده سلام داد؛ حتی اگر به سکوها نرسیم». جزئیات مراسم هم مشحون از برنامه‌های مذهبی و عقیدتی است. حتی حاضران با نمادهایی که در دست دارند به این گزاره‌ها ارجاع می‌دهند. ساعت نزدیک به 18 است. ورزشگاه آزادی دیگر جای نشستن ندارد. همه‌ صندلی‌ها پر است. حتی روی راه‌پله‌ها هم آدم نشسته است. به هر طرف که می‌نگری، مردی یا زنی پرچم ایران در دست دارد. کودکی پرچم امام حسین علیه‌السلام را تکان می‌دهد. پیرمردی فرزند یا نوه‌اش را در آغوش گرفته است. از هر قشری در میان جمعیت دیده می‌شود؛ از جوانانی با پوشش امروزی تا جوانانی با ظاهر حزب‌اللهی؛ از مادری با عکس فرزند شهیدش تا مادری با فرزند شیرخوارش. از پدری با تیپِ امروزی که دخترش در آغوش او آرام گرفته تا پیرمردی با موهای سپید و دست در دست همسرش...

 

* یاد آبادان هم با 100 هزار نفر است

آبادانی‌ها و فاجعه تلخ سقوط متروپل در یاد حاضران ورزشگاه بود. تسنیم در حاشیه‌ای که از این مراسم نوشته، می‌آورد: همه منتظرند تا بخش اصلی برنامه فرا برسد. آنها برای همخوانی سرودهای انقلابی آمده‌اند. سرودها یکی یکی پخش می‌شوند؛ سلام فرمانده، ‌ای لشکر صاحب‌زمان، عزیزم حسین و رفیق شهیدم، البته پخش این سرودها دستگرمی است و هنوز مداحان روی صحنه نیامده‌اند. مجری برنامه نام مردم آبادان را بر زبان جاری می‌کند. 100 هزار نفر با داغ‌دیدگان آبادان همدردی می‌کنند. آنها در روز سلام دادن به فرمانده، به یاد هموطنان داغدیده‌شان هستند. 

 

* «سلام فرمانده» با صدای 100 هزار نفر

پس از این بخش‌ها، بالاخره برنامه آغاز می‌شود. ابوذر روحی روی صحنه می‌آید. او می‌گوید: خدا توفیق داد که نوکری امام ‌زمان را بکنیم. این جمعیت اقتدار نظام اسلامی را نشان می‌دهد. او ادامه داد: قدردان تمام افرادی هستم که در شهرهای مختلف برای برگزاری برنامه‌ها و این اجتماع بزرگ در تهران تلاش کردند. همچنین از گروهی که به ما در اجرای این سرود کمک کردند، تشکر می‌کنم. روحی ادامه می‌دهد: تمام تلاش ما این است که این کار ما به چشم امام زمان(عج) بیاید و دقایقی ظهور ایشان را نزدیک کنیم. پس از این سخنان، همخوانی سرود «سلام فرمانده» با همراهی تمام حاضران در استادیوم آغاز شد و ۱۰۰ هزار نفر از حضار این سرود ملی را به صورت ایستاده همخوانی کردند. اشعار این سرود روی اسکوربورد ورزشگاه حین خواندن هر بخش آن درج می‌شد. همه قیام کرده بودند. باد بر پرچم‌ها می‌وزید. دست‌ها بالا رفته‌بود. همه با هم و با آغاز ابوذر روحی می‌خواندند:

عشق جانم امام زمانم

عشق جانم امام زمانم

عشق جانم امام زمانم

در یکی از تحلیل‌هایی که از داخل ورزشگاه درباره این سرود شده، آمده است: تنظیم روان، استفاده از فضاهای امروزی، ترانه‌ای ساده و قابل فهم و البته صمیمی، از دلایل موفقیت این سرود است. تقریبا هر کسی را که نگاه می‌کنی در حال زمزمه کردن سرود است، یعنی همه این ترانه را از بَرَند. متن ترانه هم روی اسکوربورد ورزشگاه نقش بسته است تا اگر کسی هم شعر را حفظ نیست، از آنجا بتواند بخواند و همراهی کند. 

پس از این بخش باز ارجاعی به یک خاطره دوست‌داشتنی که اوج اعتقادات مردم در دهه 60 را فریاد می‌زد، در ورزشگاه طنین‌انداز شد. حاج حسین طاهری برای زمزمه‌ «ای لشکر صاحب زمان» روی صحنه آمد. باز هم همه می‌ایستند و می‌خوانند. رضا هلالی هم روی صحنه است. این رویداد بزرگ و این گردهمایی عظیم، پایه‌هایش با اثری با صدای همین رضا هلالی بنا شد. موسسه مأوا از سال گذشته بنیان‌های پویشی با عنوان «عزیزم حسین علیه‌السلام» را پایه‌گذاری کرد؛ پویشی که با سرود «مداد رنگی» شکل گرفت و از کودکان سراسر جهان خواسته بود تا حرم امام حسین علیه‌السلام را نقاشی کنند و در عین حال سرود «مداد رنگی» را هم همخوانی کنند. آن همایش در ورزشگاه شیرودی، به این همایش بزرگ در ورزشگاه آزادی انجامید. هلالی می‌گوید: خدا و اهل بیت بار دیگر عظمت‌شان را نشان دادند.

هلالی سرود «مداد رنگی» را خواند و این بار هم 100 هزار نفر با او همراهی کردند. یکی از ذاکران اهل‌بیت علیهم‌السلام در پایان این مراسم برای شهادت امام صادق علیه‌السلام مرثیه‌خوانی و نوحه‌سرایی کرد و برنامه ملی همخوانی سرود «سلام فرمانده» با حضور یکصد هزار نفر در ورزشگاه آزادی تهران به پایان رسید.

***

نسلی که به انتظار الگوی ناب ایستاده است

معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از فروش بیش از ۲۱۱ میلیارد تومانی کتاب در این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران خبر داد. به گزارش «وطن‌امروز»، یاسر احمدوند درباره میزان فروش این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: ۲۱۱ میلیارد و ۳۵۰ میلیون و ۴۳۵ هزار و ۵۹۴ تومان کتاب در این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به فروش رسید که از این مبلغ، ۱۰۷ میلیارد و ۴۵۰ میلیون تومان متعلق به بخش فیزیکی و ۱۰۳ میلیارد و ۸۹۲ میلیون تومان متعلق به بخش مجازی است. 

رئیس سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با اشاره به ویژگی‌های این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران افزود: استقرار تمام ناشران در فضای مسقف ۹۰ هزار متر مربع، برگزاری همزمان نمایشگاه در ۲ شکل مجازی و فیزیکی، هزینه‌کرد تمام یارانه اعطایی برای خرید کتاب برای نخستین‌بار در طول 33 دوره، تخصیص یارانه اعتباری خرید کتاب به شکل مجازی با هدف شفاف‌سازی و توزیع عادلانه، همکاری بیش از ۷۰ نهاد و سازمان در برگزاری نمایشگاه و... ویژگی‌های این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بود. 

معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: 14 کشور آذربایجان، تاجیکستان، روسیه، صربستان، عمان، قطر، کره‌جنوبی، لبنان، مکزیک، بوسنی و هرزگوین، ترکیه، سوریه، عراق و افغانستان و 7 انجمن دوستی از استرالیا، ایتالیا، کوبا، بوسنی و هرزگوین، تاجیکستان، عراق و یونسکو در سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شرکت کردند. همچنین میهمانانی از کشورهای ایتالیا، روسیه، بوسنی و هرزگوین، ترکیه، تاجیکستان، سوریه، پاکستان، قطر، عمان و لبنان از بخش‌های مختلف نمایشگاه بازدید و با ناشران حاضر در نمایشگاه گفت‌وگو کردند. قطر میهمان ویژه این دوره از نمایشگاه کتاب بود. وی استقرار ۷۰ کیوسک اطلاع‌رسانی در نمایشگاه و به‌کار‌گیری ۱۰۰ نیرو در ۳۰ نقطه از نمایشگاه را از جمله تمهیدات ستاد اجرایی سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برای اطلاع‌رسانی به بازدیدکنندگان برشمرد و گفت: راه‌اندازی کارافزار اطلاع‌رسانی نمایشگاه با بیش از ۶ هزار دریافت، پاسخ به بیش از ۴۱ هزار و ۵۰۰ تماس از سوی ۷۰ نیروی مستقر در مرکز پاسخگویی نمایشگاه و ارائه خدمات از سوی همیاران خرید در مرکز پاسخگویی نمایشگاه از دیگر تمهیداتی است که برای این دوره از نمایشگاه تدارک دیده شده بود. 

به گفته احمدوند، سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «با کتاب سلامتیم» در ۲ بخش مجازی و فیزیکی به طور همزمان با حضور ۲۸۰۰ ناشر داخلی و همچنین ۱۹۰ ناشر خارجی در ۷۰ غرفه از بیست‌ویکم اردیبهشت تا سی‌ویکم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ در مصلای امام خمینی(ره) برگزار شد و بخش مجازی تا دوم خرداد ۱۴۰۱ در سامانه ketab.ir میزبان علاقه‌مندان به کتاب و کتابخوانی بود.

پیام تسلیت رئیس سازمان سینمایی در پی درگذشت مریم کاظم‌زاده

محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی در پی درگذشت مرحومه مریم کاظم‌زاده پیام تسلیت داد. به گزارش «وطن‌امروز»، بخشی از این پیام به شرح زیر است: ارتحال بانوی هنرمند مرحومه مریم کاظم‌زاده، عکاس جنگ و همسر شهید والامقام علی‌اصغر وصالی بار دیگر دل‌ها را روانه روزهای حماسه ۸ سال دفاع‌مقدس در برابر کانون‌های استکباری جهان کرد. روح بلند مرحومه کاظم‌زاده که کتاب «عکاسان جنگ»‌اش در سپهر فرهنگ و هنر این سرزمین می‌درخشد، بدون شک گنجینه‌ای است که برای نسل‌های آینده ایران و جهان و همه حقیقت‌طلبان جهان به یادگار باقی خواهد ماند. مرحومه کاظم‌زاده هیچ‌گاه از مسیر نورانی همسر شهیدش وصالی جدا نماند و حیات پربرکت خود را تا آخرین نفس به انقلاب و ارزش‌هایش گره زد و در خط ولی‌امر مسلمین باقی ‌ماند. فقدان وجود چنین بزرگانی برای جامعه هنری و دوستداران انقلاب جبران‌ناپذیر خواهد بود و چون داغی بر سینه آنها باقی خواهد ماند. روح این بانوی آزاده با حضرت زینب کبری(س) محشور باشد و از خداوند متعال برای بازماندگانش صبر جمیل‌ طلب می‌کنم. 

***

«مستوران» روی آنتن سیما

فصل نخست سریال «مستوران» جدیدترین محصول سازمان اوج، دوشنبه ۱۶ خردادماه روی آنتن شبکه یک سیما خواهد رفت. به گزارش «وطن امروز»، با پایان مراحل فنی فصل نخست سریال «مستوران» به کارگردانی سید‌جمال سیدحاتمی و مسعود آب‌پرور و تهیه‌کنندگی عطا پناهی، پخش این سریال از دوشنبه ۱۶ خرداد از شبکه یک سیما آغاز خواهد شد. تصوبربرداری «مستوران» در بیش از ۱۳ لوکیشن مختلف انجام شد. فصل نخست این سریال در ۲۶ قسمت و با نگاهی به داستان‌های کهن ایرانی ساخته شده است. حمیدرضا آذرنگ، نازنین فراهانی، رویا میرعلمی، بیژن بنفشه‌خواه، الهام جعفرنژاد، عیسی یوسفی‌پور، رابعه اسکویی، صفا آقاجانی، مزدک رستمی، رسول نقوی، حامد محمودی، یدالله شادمانی، جواد انصافی، قربان نجفی، محمد اشکانفر، حمیدرضا معدنکن، الهه خادمی، عبدالرضا نصاری و علی دهکردی از جمله بازیگرانی‌ هستند که در فصل نخست «مستوران» مقابل دوربین قرار گرفته‌اند. تازه‌ترین محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج برگرفته از قصه‌های کهن ایرانی و مجری طرح این مجموعه «استودیو بادبان» است. 

***

نمایش «داستان‌های هزار و یک روز» در خانه هنرمندان ایران

مستند سینمایی «داستان‌های هزار و یک روز» ساخته حبیب احمدزاده ساعت ۱۷:۳۰ یکشنبه ۸ خرداد با حضور کارگردان، عوامل فیلم و کارشناسان فرهنگی در سالن استاد شهناز خانه هنرمندان نمایش داده می‌شود. به گزارش «وطن‌امروز»، نشست این فیلم نیز بعد از پایان نمایش همراه با پرسش و پاسخ آزاد برگزار می‌شود. «داستان‌های هزار و یک روز» روایتی از تلاش‌های انسان‌دوستانه و صلح‌طلبانه ۳ فرد از ۳ کشور در بستر یک داستان افسانه‌ای است. 

در این فیلم پرویز پرستویی، محمود بنکدارنیا، شیزوکو تسویا، گرهارد فریلینگر، نوریوکی آساکورا و... به ایفای نقش پرداخته‌اند. احمدزاده پیش از این فیلم‌های مستندی چون «آخرین تیر آرش»، «موج زنده» و «بهترین مجسمه دنیا» را کارگردانی کرده بود. حضور در این برنامه برای علاقه‌مندان آزاد و رایگان است. 

***

نمایش زندگی ساموئل بکت در «اول برقص»

فیلم «اول برقص» با تمرکز بر زندگی ساموئل بکت، نویسنده مشهور ایرلندی ساخته می‌شود. به گزارش «وطن‌امروز»، این فیلم را جیمز مارش، کارگردان برنده اسکار می‌سازد و آیدان گیلن، بازیگر «بازی تاج و تخت» و ساندرین بونیر -که جایزه بهترین بازیگر زن را از جشنواره فیلم ونیز برای «سرمونی» دریافت کرده- بازیگران آن خواهند بود. مارش جایزه اسکار را برای مستند «مردی روی سیم» در سال ۲۰۰۹ دریافت کرده و سازنده فیلم «تئوری همه چیز» درباره زندگی استیون هاوکینگ است که «ادی ردمین» با بازی در آن فیلم اسکار بازیگری را دریافت کرد. کار فیلمبرداری این فیلم از ۳۰ ماه مه در‌ بوداپست آغاز می‌شود. 

این فیلم با الهام از شعار همیشگی بکت «اول برقص، بعد فکر کن» ساخته می‌شود و با تمرکز بر بخش‌های مهمی از زندگی این غول ادبی شکل می‌گیرد که زندگی در پاریس، جنگ جهانی دوم و جنبش مقاومت، دریافت جایزه نوبل برای نمایشنامه‌هایش و زندگی به عنوان فردی گوشه‌گیر از جمله آنهاست. این فیلم را کمپانی انگلیسی «LE2 میدیا» با همکاری کمپانی‌هایی از مجارستان و بلژیک می‌سازد. 

***

جایزه روس‌ها به «برگشت‌ناپذیر»

انیمیشن «برگشت‌ناپذیر» از دوازدهمین دوره جشنواره «نور جهان» روسیه جایزه گرفت. به گزارش «وطن‌امروز»، انیمیشن «برگشت‌ناپذیر» به کارگردانی شیدا کاشی از دوازدهمین دوره جشنواره «نور جهان» روسیه جایزه سوم بخش انیمیشن را دریافت کرد. هدف این جشنواره ترویج تربیت معنوی و اخلاقی، هنری و زیبایی‌شناختی جوانان مدرن است. 

این جشنواره ۱۷ تا ۲۱ مه ‌برابر با ۲۷ تا ۳۱ اردیبهشت برگزار شد. «برگشت‌ناپذیر» در مدت زمان ۸ دقیقه و با تکنیک دوبعدی ساخته شده و از تولیدات مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در سال ۱۴۰۰ است.