سرود «سلام فرمانده» این بار با ابتکار نیروهای حشدالشعبی و با حضور خوانندگان ایرانی، لبنانی، بحرینی و عراقی در بین‌الحرمین اجرا شد و جمعی از کودکان و نوجوانان در جوار حرم حسینی، با مهدی موعود(عج) تجدیدپیمان کردند. اجرای این سرود در بین‌الحرمین کربلای معلی می‌تواند زمینه‌سازی خوبی برای تعاملات فرهنگی هرچه عمیق‌تر 2 کشور باشد.

«سلام فرمانده»؛ محال است که این کلمه را این روزها نشنیده باشید؛ کلمه‌ای که حال به وسعت یک جهان گستره پیدا کرده و رنگ و بوی وطنی، میهنی و جهانی به خود گرفته است، اگر چه این موفقیت و به تصویر کشیدن وحدت ایمانی، کارشکنی و دشمنی‌هایی را هم به دنبال داشته است. در فضاسازی رسانه‌های معاند ابتدا می‌گفتند این سرود بازنمایی مرثیه و عزا و ماتم است. بعد از اجرای ورزشگاه آزادی اما گفتند این سرود شاد است و جشن «سلام فرمانده» برگزار شده است. دشمنان از این فضا به ستوه آمده‌اند. 

«سلام فرمانده» اثری است که در جهت تقویت گفتمان انقلاب اسلامی حرکت کرده و مفاهیم ارزشمند معنوی در آن وجود دارد که جزو نقاط قوتش است؛ مفاهیمی مثل انتظار فعالانه فرج، ولایت‌پذیری، ارج نهادن به فرهنگ شهادت و ایثار، وطن‌دوستی و استعمارستیزی در این سرود آمده است. در مجموع طبیعی است هر گفتمان مخالفی در برابر این سرود موضع بگیرد. 

سال‌هاست که در فضای خانواده‌های مذهبی مداحی به معنای موسیقی بوده است؛ از طرفی هم جوانان و نوجوانان چون تقبیح می‌شدند که موسیقی گوش نکنند به مداحی رو آوردند. این سرود به گواه صاحب‌نظران و کارشناسان یک مداحی به اضافه موسیقی است. 

بخشی از همراهی با این سرود بازیابی هویتی است. در آغاز انقلاب اسلامی جریان حجتیه و در نقطه مقابل جریان انقلابی را داشتیم. سرود «سلام فرمانده» ضرب عاشورا در انتظار را برای ما به همراه می‌آورد. محتوای این سرود می‌گوید یک امام زمانی داریم که اصحابی دارد و ما می‌خواهیم به عنوان اصحاب عمل کنم، اگر چه سرود «سلام فرمانده» برای یک خانواده است و مضامین برای دهه 60 معنا دارد؛ مخاطب شعر را شاید نتوان یک کودک ۷ ساله دانست. 

این بازیابی هویت نه ‌تنها محدود به نسل نیست و از دهه‌ شصتی‌ها تا دهه ‌نودی‌ها همگی را به خط می‌کند، بلکه عوامل و دست اندرکاران این کار تلاش کرده‌اند تا به جغرافیا هم محدود نباشد. گواه این ادعا، اجرای «سلام فرمانده» در پاکستان، لبنان، هند و... و حالا عراق است. 

در این باره، گفت‌وگویی داشتیم با حجت‌الاسلام عباس روزمه، کارشناس ارشد و پژوهشگر فضای مجازی و ظرفیت‌های این نگاه بین‌المللی به یک محصول فرهنگی را بررسی کردیم. 

روزمه در ابتدا با اشاره به استقبال بالای کشورهای منطقه از این سرود گفت: قبل از هر چیز باید این استقبال بی‌نظیر کشورهای مسلمان و شیعه‌نشین منطقه از سرود «سلام فرمانده» را به فال نیک گرفت. ما کمتر مساله‌ای را پیدا می‌کنیم که کشورهای منطقه در آن با ما متحد شوند و همراهی کنند. در باب شهید سلیمانی و شهید مهندس هم البته این موضوع را داشتیم و یک پیوند اخوت پررنگ‌تری بین ایران و عراق ایجاد شد اما معمولا در مسائل مختلف می‌بینیم که این همگرایی و همسو شدن اتفاق نمی‌افتد. در این سرود اما می‌بینیم به واسطه برخی عنایات این اتفاق افتاده است، چون ما حقیقتا سیستم فرهنگی یکدست و یکپارچه‌ای که بتواند چنین اقدامی را در حوزه اندیشه رقم بزند، نداریم. سرود «سلام فرمانده» واقعا یک حرکت خودجوش بی‌نظیر بوده است که مجموعه‌های مردمی احساس وظیفه کردند و با توسل و توکل، سختی‌های این مسیر را به جان خریده‌اند و خدا هم به کارشان برکت داده است. وی افزود: می‌بینیم که این سرود در بین‌الحرمین واخوانی شده است. امر مبارکی که قبل از این در کشورهای دیگری مثل لبنان هم تحت عنوان «سلام یا مهدی» انجام شده بود. این همگرایی، نزدیکی هر چه بیشتر فرهنگی را رقم می‌زند و حس عشق و ایمان را زنده می‌کند. باید تشکر و قدردانی کرد از همه افرادی که در این مسیر قدمی برداشتند. 

پژوهشگر سرود «سلام فرمانده» را یک دعوتنامه معرفی کرد و گفت: «سلام فرمانده» در واقع دعوتنامه ظهور بود. یک دعوتنامه همگانی که هر کسی را دعوت به این می‌کرد که با قلب خودش با قطب عالم امکان ارتباط برقرار کند. 

روزمه به آفتی که ممکن است در این مسیر دچارش شویم، اینگونه اشاره کرد: از این مطلب نباید غافل شویم که نباید در این عرصه گیر کنیم. نباید دچار ایستایی در همین نقطه شویم. نخستین دعوتنامه همگانی ظهور، در زمان سقوط صدام، با فراخوان زیارت اربعین داده شد. این یک دعوتنامه همگانی بود که مردم به آن لبیک گفتند و هر سال بیشتر از سال قبل، با حضور در آن، یاد حضرت مهدی(عج) را زنده نگه می‌دارند. 

وی در ادامه عنوان کرد: به نظرم بعد از ماجرای اربعین، ما دیگر بدین شکل در بعد فرهنگی، چنین دعوتنامه‌ای نداشتیم تا به امروز که شاهد این حجم از استقبال از «سلام فرمانده» هستیم. البته موضوع حاج‌قاسم سلیمانی را نیز می‌توان در راستای همدلی و آمادگی برای ظهور معنا کرد. من معتقدم در عرصه فرهنگی، «سلام فرمانده» را باید دومین دعوتنامه دانست. 

روزمه در پاسخ به اینکه دلیل ماندگاری این سرود چیست، گفت: کسانی که فکر می‌کنند دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگی هستند که دارند «سلام فرمانده» را برجسته می‌کنند، نظام فرهنگی ما را بخوبی نشناخته‌اند. به همین خاطر گمان می‌کنند این آثار نیز باید تاریخ مصرف داشته باشند. در حالی ‌که محصولات فرهنگی اینچنینی که نگاه و عنایت صاحب‌الزمان روی آن سایه انداخته است، معمولا تاریخ مصرف ندارند، چرا که با دل‌ها ارتباط برقرار می‌کنند و به همین خاطر از بین نمی‌روند و محو نمی‌شوند. 

وی تاکید کرد: نباید گرفتار ایستایی شویم و توقف کنیم. ما در یک حصر فرهنگی قرار داریم که باید همچون حصر آبادان شکسته شود. برای شکستن این حصر، توسل لازم است. توسل حرکت‌ها را برکت می‌دهد و به کارهای کوچک جلوه‌ای عظیم و شکوهمند می‌بخشد. قطعا این سرود، سرودی ماندگار است اما نباید انتظار داشته باشیم دشمنان به این سرود مانند ما بنگرند. آنها به هر موضوعی از منظر سیاسی نگاه می‌کنند. آنها هیچ ‌شناختی از فضای فرهنگی و اجتماعی کشور ما ندارند. نباید توقع داشته باشیم بیایند و در شیپور بدمند و این سرود ماندگار را به جهان معرفی کنند. 

پژوهشگر فضای مجازی عملکرد رسانه‌های عربی در حوزه فرهنگ را عملکردی ضعیف خواند و اظهار کرد: رسانه‌های عربی به اندازه ما به این موضوع نپرداخته‌اند و نتوانسته‌اند آنطور که باید و شاید این عرصه را مدیریت کنند. شاید بدین خاطر است که آنها از این حیث در اول راهند و پتانسیل‌ها را بخوبی نمی‌شناسند. در چنین شرایطی این ما هستیم که باید زمینه‌سازی فرهنگی برای ظهور انجام دهیم. 

او همچنین در این باره خاطره‌ای نقل کرد و گفت: یکی از دوستان تعریف می‌کرد که داشتیم برای راهیان نور استراحتگاه‌ها را آماده می‌کردیم. در همین حین، شهید کاظمی به ما رسید و گفت: «عمق دیدت نباید راهیان نور باشد، عمق دید باید ظهور امام زمان باشد. باید نگاهت این باشد که به‌زودی قرار است ظهور حضرت مهدی(عج) اتفاق بیفتد و سیل عظیم جمعیت از این مسیر به دنبال حضرت روانه این مناطق شوند». ما اگر نگاه‌مان را سمت چنین ظرفیت عظیمی متمرکز کنیم، آنگاه محصولات‌مان هم کیفیت خواهد داشت و هم کمیت. هر دوی اینها مهم هستند و یک اثر هر چقدر هم ارزشمند و باکیفیت باشد، نباید در آن متوقف شویم، بلکه باید همچنان خودمان را برای کارهای بعدی آماده کنیم. 

وی در پایان، تفاوت نسل انقلاب اسلامی با مردم کوفه در زمان امام حسین(ع) را اینگونه توصیف کرد: ما در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که در این دوره مردم انقلاب را دیده‌اند، جنگ را دیده‌اند، فتنه‌ها را دیده‌اند، طاغوت را بیرون کرده‌اند و... . در این دوره رهبری زندگی می‌کرده که بیش از 90 سال از عمر شریفش می‌گذشته و به دلیل بیماری قلبی در بیمارستان بستری می‌شود. مردم این دوره با شنیدن این خبر، مقابل در بیمارستان صف کشیدند و گفتند ما قلب‌مان را برای این رهبر بزرگ که معمار انقلاب اسلامی است، اهدا می‌کنیم. فرق بین مردم کوفه در زمان امام حسین با مردم این دوره این است. اگر شباهت‌ها را نگاه می‌کنیم، تفاوت‌ها را هم نگاه کنیم. اگر کمبودها را می‌بینیم، رشدها را هم ببینیم. اگر ریزش‌ها را می‌بینیم، رویش‌ها را هم ببینیم. همه اینها باید در یک مجموعه کامل به نام انقلاب اسلامی دیده شود.

قاره اروپا و به شکل مشخص آن اتحادیه اروپایی در هفته‌های اخیر با وضعیت بغرنجی مواجه است؛ از تاثیر بلایای طبیعی ناشی از تغییرات آب و هوایی که آتش را به جان نیمی از اروپا انداخته و از یونان تا انگلیس بیش از ۱۵۰۰ کشته روی دست اروپایی‌ها گذاشته تا فشارهای اجتماعی ناشی از جنگ اوکراین که دامنگیر دولت‌های اروپایی شده است. این فشارها تا جایی پیش رفته است که ارزش یورو به کمترین میزان در 20 سال گذشته رسیده و سبب شده هر یورو کمتر از یک دلار ارزش داشته باشد. این شرایط در کنار عقبگرد ضمنی اتحادیه اروپایی از تحریم مواد غذایی روسیه نشان می‌دهد تداوم جنگ اوکراین می‌تواند آنچه را که «اتحاد اروپایی علیه تهاجم روسیه به اوکراین» عنوان می‌شد، فرو بپاشد؛ اتفاقی که نه‌تنها رضایت روسیه، که خوشحالی انگلیس را به عنوان یک عضو تازه جدا شده از این اتحادیه به همراه خواهد داشت. در شرایط کنونی رسانه‌های جریان لیبرال در اروپا و آمریکا استعفای ماریو دراگی و وضعیت پدید آمده برای دولت ایتالیا را به عنوان آغاز دومینوی این روند عنوان کرده‌اند. 

واشنگتن‌پست نوشت: «پوتین ترجیح می‌دهد با اروپایی‌ روبه‌رو شود که برای اقدام جمعی دست و پا می‌زند. با توجه به خلأهای موقت رهبری در انگلیس و ایتالیا و اکثریت پارلمانی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه که بتازگی کاهش یافته است، مقامات مسکو مطمئنا فرصت را غنیمت می‌شمارند».

 

* اعتراض به مشارکت ایتالیا در جنگ اوکراین

ایتالیا به عنوان سومین اقتصاد حوزه یورو طی ماه‌های اخیر به دنبال افزایش نرخ بهره با رشد هزینه بدهی‌های دولتی روبه‌رو شده است. کل بدهی‌های دولتی ایتالیا به 2.5 هزار میلیارد یورو می‌رسد؛ رقمی که طی ماه‌های اخیر همزمان با افزایش هزینه‌ بدهی‌های دولتی نگرانی‌هایی را بابت بحران مالی در ایتالیا و تاثیر آن بر حوزه یورو پدید آورد. 

 هزاران نفر از مردم این کشور طی هفته‌های گذشته در شهر «رم» پایتخت ایتالیا در تظاهراتی به دعوت اتحادیه‌های کارگری تجمع کردند در حالی که تظاهرات ضد دولتی دیگری در شهرهای «جنوا»، «تریست» و «کالیاری» برگزار شد. 

 بر اساس این گزارش، کارگران ایتالیایی از ارسال تسلیحات به اوکراین و تحریم‌های روسیه که به گفته آنها به کشور آسیب می‌زند، خشمگین بودند. ماه گذشته نیز یک اعتصاب سراسری با شعار «اسلحه‌های‌تان را کم کنید، دستمزدهای ما را افزایش دهید» در ایتالیا برگزار شد.

 

* موج منفی رسانه‌های دموکرات نسبت به سقوط دولت دراگی

به گزارش «وطن‌امروز»، ماریو دراگی، نخست‌وزیر انتصابی ایتالیا هفته گذشته درپی ناکامی در احیای دولت وحدت ملی و کناره‌گیری حزب عوامگرای «جنبش 5 ستاره» و ۲ حزب راست افراطی «پیوند» و راست میانه «به پیش ایتالیا» از ائتلاف دولتی، استعفای خود را تقدیم «سرجیو ماتارلا» رئیس‌جمهوری ایتالیا کرد. ماتارلا هم با پذیرفتن این استعفا در حکمی سنا و مجلس نمایندگان را منحل و اعلام کرد انتخابات زودهنگام 25 سپتامبر 2022 برگزار خواهد شد. رئیس‌جمهوری ایتالیا از دراگی خواست تا زمان برگزاری انتخابات و تشکیل دولت جدید، برای انجام امور جاری کشور بر سرکار باقی بماند. در همین رابطه روزنامه نیویورک‌تایمز در مطلبی با عنوان «سقوط دراگی فراتر از ایتالیا طنین‌انداز می‌شود» نوشت: سقوط نخست‌وزیر ایتالیا نگرانی‌هایی را در سراسر اروپا درباره قدرت جنبش‌های راست‌گرا و اینکه آیا این جنبش‌ها اتحاد «اروپا» در برابر تهاجم روسیه را از بین خواهند برد، افزایش داده است. نیویورک‌تایمز در این باره نوشته است: «بیش از یک ماه پیش، ماریو دراگی، نخست‌وزیر ایتالیا سوار قطاری شبانه با رهبران فرانسه و آلمان شد که عازم کی‌یف بود. در طول این سفر 10 ساعته، آنها به شوخی درباره اینکه رئیس‌جمهور فرانسه بهترین اقامتگاه‌ها را داشته است، صحبت کردند اما مهم‌تر از آن، آنها حمایت قاطع خود را از اوکراین در مواجهه با تجاوز روسیه اعلام کردند. تصاویر مردانی که در یک کابین دور یک میز کنفرانس چوبی قرار گرفته بودند، سبکی از مدیریت بحران را تداعی می‌کرد که یادآور جنگ دوم جهانی است». این روزنامه در ادامه آورده است: «همه اینها از زمانی که یک شورش چندجانبه با انگیزه گرفتن قدرت، دولت دراگی را به طرز خیره‌کننده‌ای سرنگون کرد، به خطر افتاده است. انتخابات زودهنگام برای سپتامبر در نظر گرفته شده است و نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد اتحادی تحت سلطه ناسیونالیست‌های راست‌گرا و پوپولیست‌ها برای اداره ایتالیا در پاییز شانس بسیار بالایی دارند».

 

* نگرانی لیبرال‌ها از شکاف در جبهه متحد علیه روسیه

سقوط دراگی در حال حاضر به منزله سرنگونی تشکیلاتی است که نیروهای پوپولیست در سراسر اروپا آرزوی آن را دارند. اکنون نگرانی‌ها فراتر از ایتالیاست. نگرانی از این است که میزان مقاومت این قاره با یک دولت در ایتالیا که رفتار مهربانانه‌ای با روسیه داشته باشد و کمتر متعهد به اتحادیه اروپایی باشد، شکننده شود؛ آسیبی که می‌تواند به انسجام غرب وارد شود و شاید بزرگ‌ترین چالش‌ امنیتی- اقتصادی از زمان جنگ سرد برای این قاره باشد. «جانفرانکو پاسکوینو» استاد بازنشسته علوم سیاسی دانشگاه بولونیا می‌گوید: «خروج دراگی یک مشکل واقعی برای اروپاست؛ یک ضربه سخت. دراگی موضع روشنی در برابر تجاوز روسیه به اوکراین داشت. اروپا در اتحاد علیه روسیه شکست خواهد خورد، زیرا نخست‌وزیر بعدی تقریبا مطمئنا کمتر متقاعد خواهد شد که مسؤولیت جنگ بر عهده روسیه است. در طول جنگ سرد، ایتالیا خانه بزرگ‌ترین حزب کمونیست در غرب بود و این کشور برای بیش از 40 درصد گاز خود به روسیه وابسته بود و ماریو دراگی در دوره جدید سعی داشت این وضعیت را تغییر دهد تا ایتالیا به متحدی منسجم برای اتحادیه اروپایی علیه روسیه تبدیل شود». اسکای نیوز انگلیس نیز در مطلبی با عنوان «چرا سقوط ماریو دراگی برای بسیاری از رهبران غربی نگران‌کننده خواهد بود» نوشت: اکنون به نظر می‌رسد ایتالیا پس از استعفای مردی که به عنوان یک شریک قابل اعتماد در سراسر اروپا شناخته می‌شد، گام مهمی به سمت قدرت گرفتن جریان راست سیاسی برمی‌دارد.

 

* انگلیس هم اتحادیه اروپایی را تضعیف می‌کند

در بحبوحه جنگ اوکراین و بیانیه‌های مقامات اروپایی مبنی بر اتفاق نظر درباره اتحاد علیه روسیه و تحریم آن که مشکلات عدیده اقتصادی و امنیتی را بویژه در زمینه تامین انرژی و مواد غذایی برای اتحادیه اروپایی به وجود آورده، دولت انگلیس در اقدامی به تضعیف قدرت اتحادیه اروپایی دامن ‌زده است. بر این اساس انگلیس با توجه به عدم دستیابی به توافقی در مناقشات بر سر پروتکل ایرلند شمالی با بروکسل، اخیرا لایحه‌ای را ارائه داده که تغییر یکجانبه این پروتکل را در دستور کار قرار می‌دهد. این اقدام خشم مقامات اروپایی را به همراه داشته است. انگلیس چندی پیش پس از ماه‌ها ژست‌های تهدیدآمیز اعلام کرد می‌خواهد به‌ طور یکجانبه مقررات برگزیت برای ایرلند شمالی را که با بروکسل توافق شده است، تغییر دهد. اتحادیه اروپایی بویژه جمهوری ایرلند که مستقیما تحت تأثیر این تصمیم انگلیس قرار گرفته است، تغییرات یکجانبه در معاهده برگزیت را نقض قوانین بین‌المللی می‌دانند. انگلیس پس از خروج از اتحادیه اروپایی و بازار واحد این منطقه، برای ارسال کالا به ایرلند شمالی که بخشی از قلمروی این کشور به شمار می‌رود ولی تابع قوانین تجاری اتحادیه اروپایی است، با مشکل جدی روبه‌رو شده است. بر اساس پروتکل ایرلند شمالی نباید واردات کالا و خدمات از اتحادیه اروپایی به ایرلند شمالی مشمول تعرفه‌های گمرکی انگلیس شود و لندن ملزم به رعایت قوانین اتحادیه اروپایی در زمینه تجارت کالا و خدمات است. هدف این قانون، اصلاح یکجانبه توافقنامه ایرلند شمالی بین این کشور و اتحادیه اروپایی است. اتحادیه اروپایی بشدت از این پروژه انتقاد می‌کند و تهدید کرده به دادگاه دادگستری اروپا در این باره شکایت خواهد کرد. 

 

* انتقاد آلمان‌ها از آشفتگی اتحادیه اروپایی

 اولاف شولتس، صدراعظم آلمان که دولتش هدف انتقادات جدی گروه‌های داخلی به دلیل مشکلات ناشی از «کووید-19» و بحران انرژی است و جایگاه خود را نسبت به روزهای آغازین کار خود در مقام صدر اعظم متزلزل می‌بیند، اخیرا با انتشار مقاله‌ای در روزنامه فرانکفورتر آلگماینه از آشفتگی راهبرد امنیتی اتحادیه اروپایی انتقاد کرد و نوشت: «جنگ اوکراین، اتحاد در اروپا را بیش از پیش ضروری می‌کند و نیاز به کنار گذاشتن «مخالفت‌های خودخواهانه» کشورهای عضو با تصمیمات اتحادیه اروپایی را افزایش می‌دهد». در کنار این موارد آمارهای مربوط به صندوق بین‌المللی پول که از تداوم رکود در اروپا خبر می‌دهد و پیش‌بینی‌ها از زمستان سخت اروپا که بخش قابل توجهی از منابع گازی خود را در تاسیسات گازی روسیه می‌بیند، همگی نشان می‌دهد اتحادیه اروپایی متضرر اول و آخر جنگ اوکراین است.

گروه بین‌الملل: بر اساس مطالعه‌ای که توسط گروهی از دانشگاهیان مرتبط با برنامه تحقیقاتی پیشگیری از خشونت دانشگاه کالیفرنیا و مرکز تحقیقات خشونت با سلاح گرم کالیفرنیا انجام شده است، بیش از نیمی از آمریکایی‌ها انتظار دارند در آینده نزدیک جنگ داخلی در ایالات متحده آغاز شود. این شرایط در کنار وضعیت آشفته دولت آمریکا در داخل به دلایلی نظیر مشکلات جسمی رئیس‌جمهور، ضعف در کنترل تورم و همچنین انفعال در برابر افزایش خشونت‌های مسلحانه و تبعیض اجتماعی سبب شده کارشناسان نتایج این نظرسنجی را جدی بگیرند. در کنار این موارد پتانسیل حامیان ترامپ نیز در پدید آمدن خشونت شدید در فضای داخلی آمریکا قابل تامل است. 

به گزارش «وطن‌امروز» به نقل از وبگاه خبری هیل، محققان برنامه تحقیقاتی مقابله با خشونت و مرکز تحقیقات خشونت در کالیفرنیا با همکاری یکدیگر درباره وقوع جنگ داخلی در آمریکا نظرسنجی انجام دادند. بر اساس نتایج این نظرسنجی، 50.1 درصد آمریکایی‌ها گفتند موافق هستند که بزودی جنگ داخلی در آمریکا رخ می‌دهد. در مقابل 47.8 درصد با نزدیک بودن آمریکا به جنگ داخلی مخالفند. 

از میان شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی، ۱۴ درصد به ‌طور «قاطع» یا «بسیار قاطع» با قریب‌الوقوع بودن جنگ داخلی موافق بوده و ۳۶ درصد نیز تا حدی با این گزاره موافق هستند. طبق نتایج این نظرسنجی، دوسوم آمریکایی‌ها می‌گویند دموکراسی در کشورشان با «تهدید جدی» مواجه است و ۹۰ درصد نیز معتقدند اهمیت وجود دموکراسی در آمریکا، «زیاد» یا «خیلی زیاد» است. با این وجود بیش از 20درصد شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی معتقدند استفاده از خشونت سیاسی «دست‌کم در برخی موارد» به‌ طور کلی قابل توجیه است. حدود ۲۰ درصد نیز با این گزاره که خشونت برای محافظت از دموکراسی قابل توجیه است، به صورت «قاطع» یا «بسیار قاطع» موافقند. 

جالب‌تر اینکه یک‌سوم شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی معتقدند برای جلوگیری از دزدیده شدن نتیجه انتخابات، استفاده از خشونت دست‌کم تا حدی قابل توجیه است. همچنین بیش از ۱۰ درصد شرکت‌کنندگان معتقدند استفاده از خشونت برای بازگرداندن «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور سابق آمریکا به قدرت، قابل توجیه است. 

این نتایج در حالی منتشر می‌شود که داغ شورش‌های ۲ سال قبل کنگره هنوز بر پیشانی آمریکا وجود دارد. ۶ژانویه سال ۲۰۲۱ هواداران ترامپ به ساختمان کنگره آمریکا حمله کردند. ترامپ قبل از حمله هوادارانش در یک سخنرانی بیرون کاخ سفید از طرفدارانش خواسته بود اعتراض‌شان را به جلسه تأیید پیروزی «جو بایدن» در انتخابات نشان دهند. 

از طرفی، در فاصله تنها 30 ماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری 2024، بایدن بسیاری از سرمایه‌های سیاسی را که ژانویه سال 202۱ هنگام ورود به دفتر بیضی‌شکل کاخ سفید در اختیار داشت، سوزانده است. به خودی خود، افت رتبه بایدن می‌تواند تبعات شکست احتمالی در انتخابات میان‌دوره‌ای را به قدری بزرگ کند که ریاست‌جمهوری او را برای ادامه دوره اول فلج کند و شک و تردیدهایی را نیز درباره قابلیت او به عنوان یک نامزد برای انتخاب مجدد در سال 2024 ایجاد می‌کند. با این حال او پیش از خبر ابتلا به سرطان و «کووید-19» گفته بود قصد دارد برای دوره دوم، با مجوز پزشکی، نامزد شود. در این میان، درز فایل سخنرانی ترامپ درباره حمله به کنگره از یک سو و اوضاع ناخوش روحی و جسمی بایدن از سوی دیگر، در کنار شواهد متعدد از دعواهای نژادی و شکاف و گسست اجتماعی در آمریکا که روز به روز بیشتر می‌شود، نتایج این نظرسنجی درباره احتمال جنگ داخلی در آمریکا را قابل اتکا می‌کند. خیز ترامپ برای رسیدن به کاخ سفید و شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 هم نشان‌دهنده این است که جنگ داخلی و بروز شورش‌های وسیع در آمریکا دور از ذهن نیست.

سیستمی که قرار بود آمدنش به داد مشکلات داوری فوتبال‌مان برسد، حالا شانسی برای استفاده حتی در فصل بیست‌ودوم ندارد. طبق وعده‌های داده شده در 3-2 سال گذشته، قرار بود در فصل بیست‌ویکم چشمان‌مان به VAR روشن شود اما با پایان این فصل نه تنها خبری از راه‌اندازی و به‌کارگیری این سیستم نشد، بلکه نشانه‌ای مثبت از پیشرفت در این زمینه هم دیده نمی‌شود. راه‌اندازی‌ این تشکیلات که به «کمک‌داور ویدئویی» معروف است، مستلزم فراهم کردن زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری گوناگون و البته برگزاری کلاس‌های آموزشی زیر نظر فیفاست تا بعد از صدور تأیید‌های مختلف بتوان از آن به‌ صورت رسمی استفاده کرد. 

این سیستم در دیدار ایران- کره‌جنوبی در مسابقات مقدماتی جام‌جهانی که به میزبانی کشور‌مان برگزار می‌شد، به ‌صورت آزمایشی راه‌اندازی شد ولی در نهایت مشخص شد این طرح آزمایشی قرار نیست به این زودی‌ها در فوتبال ایران به شکل رسمی بهره‌برداری شود. در حالی که وعده‌ها برای استفاده هر چه زودتر از VAR به یکی از شعار‌های ثابت نامزدهای انتخابات فدراسیون فوتبال تبدیل شده بود، بعد از حضور شهاب‌الدین عزیزی‌خادم در فدراسیون فوتبال، تلاش‌هایی برای پیوند فوتبال ایران با این سیستم مدرن و حالا حیاتی شد که البته بی‌نتیجه ماند. 

شاید خبر راه‌اندازی این سیستم در تاجیکستان کافی باشد تا متوجه شویم چقدر در این پروژه عقب‌ هستیم. البته بعد از تغییرات در فدراسیون فوتبال، حالا چند ماهی است که فوتبال ایران در بلاتکلیفی قرار دارد و شرایط به نحوی است که نمی‌توان در این دوران انتظار اجرای پروژه‌ای عظیم مثل VAR را در ایران داشت. آن هم در حالی که هنوز خیلی ورزشگاه‌های ایران با مشکلات اولیه‌ای مثل بلیت‌فروشی اینترنتی، گیت‌های الکترونیکی، دوربین‌های مداربسته و... مواجه هستند. برای راه‌اندازی VAR به تجهیزات تخصصی که باید مورد تأیید فیفا باشد نیاز داریم که در این حوزه به دلیل مساله تحریم‌ها با مشکل واردات روبه‌رو هستیم. علاوه بر این ورزشگاه‌های ما به زیرساخت‌های مختلفی از قبیل دوربین‌های متعدد، اتاق بازبینی و... نیاز دارند که فوتبال ایران حداقل در این مقطع از این امکانات خیلی دور است. 

از سوی دیگر بحث کلاس‌های تخصصی VAR برای داوران است که مستقیما توسط فیفا برگزار می‌‌شود ولی این دور‌ه‌ها هنوز آنطور که به ارائه مدرک معتبر ختم شود، در ایران برگزار نشده است. عدم صدور مدرک تخصصی VAR برای داوران ایرانی حتی باعث شده آنها در مسابقات بین‌المللی مثل مسابقات لیگ قهرمانان آسیا و مسابقات مقدماتی امید‌های آسیا نتوانند حضور پیدا کنند و غایب باشند. این یعنی نبود VAR به غیر از ایجاد مشکلات داخلی، در بعد بین‌المللی نیز برای فوتبال ما مساله‌ساز می‌شود. 

غیر از ضرری که جامعه داوری از نبود VAR می‌کند، تیم‌‌ها نیز در لیگ‌‌های داخلی متضرر می‌شوند. فصل گذشته لیگ برتر هم مثل ادوار قبلی شاهد اشتباهات عجیب داوری در مسابقات و اعتراض‌های پیاپی و شدید مربیان، بازیکنان و مدیران تیم‌ها بودیم. این شرایط در نیم‌فصل دوم و هفته‌های پایانی لیگ به اوج رسیده بود و کمتر روزی را شاهد بودیم که باشگاه‌ها علیه داوری بیانیه صادر نکنند. در میان همه این اختلافات، اشتباهات و دشمنی‌ها، مساله‌ای که همه اهالی فوتبال در آن همدل و هم‌نظر هستند، لزوم استفاده از VAR برای کاهش تنش‌ها و اجرای بهتر عدالت در مسابقات است. 

طبق گزارشی که درباره لیگ بیست‌ویکم از اشتباهات داوری فوتبال ایران در این فصل منتشر شد، نبود VAR مستقیما روی 124 بازی تأثیرگذار بوده است؛ آمار عجیبی که نشان می‌دهد اشتباهات تأثیرگذار توسط داوران در بیش از نیمی از مسابقات لیگ برتر رخ داده است. حال تصور کنید اگر سیستم کمک‌داور ویدئویی در فصل گذشته فعال بود، شکل و شمایل تیم‌ها در پایان فصل و جایگاه آنها در جدول رده‌بندی با توجه به اشتباهات رخ داده، چقدر تغییر می‌کرد؟

در حالی که فوتبال ایران بشدت جای خالی VAR را احساس می‌کند، با شرایطی که وجود دارد، نمی‌توان امید زیادی به راه‌اندازی زودهنگام این سیستم در فوتبال ایران داشت. کما اینکه خداداد افشاریان، رئیس کمیته داوران نیز اخیراً اعلام کرده به کار‌گیری VAR بعید است به فصل بیست‌ودوم برسد. همان‌طور که در بالا اشاره شد، ما از برنامه‌های راه‌اندازی VAR بسیار عقب هستیم و پیشرفتی که در این حوزه رخ داده، تقریبا هیچ است. برگزاری کلاس‌های آموزشی بسیار زمانبر است و پروسه‌ای طولانی را می‌طلبد تا به مرحله صدور مدرک برسد. 

از سویی میزان مشکلات سخت‌افزاری فوتبال ایران در این حوزه به حدی است که خلاف وعده‌های جدید نمی‌توان امید زیادی به رسیدن سیستم پیشرفته و دقیقی مثل VAR به فصل آتی لیگ برتر داشت. نبود کمک‌داور ویدئویی در فصل بعد، یعنی سپری کردن یک دوره دیگر با اعتراض، اتهام و بیانیه؛ یعنی برای هر سوتی که ‌زده می‌شود، مربیان فریاد خواهند کشید و داوران استرس خواهند داشت. VAR با این فرمان در فصل بیست‌ودوم که نخواهد بود ولی در فصل بیست‌وسوم چطور؟ مطمئنا بعد از انتخابات 8 شهریور ریاست فدراسیون فوتبال VAR به ‌عنوان یکی از اقدامات اولیه و ضروری در دستور کار قرار می‌گیرد و با این شرایط باید امیدوار باشیم ۲ فصل دیگر شاهد این اتفاق خوب باشیم، شاید هم باز همه چیز تکرار و مشکلات روی هم تلنبار شود، اتفاقی که منجر به تکرار نگارش چنین گزارشی در پایان فصل بیست‌ودوم می‌شود!

***

فرزانه دانایی: ایتالیا بار دیگر با استعفای نخست وزیر، به بحران سیاسی جدیدی وارد شد. بسیاری بر این عقیده‌اند علت اصلی بحران سیاسی در ایتالیا ناشی از روی کار آمدن فضای حمایت از پوپولیست‌ها در انتخابات سال ۲۰۱۸ بود که طی چندین دوره، سیکل حرکت سیاسی ایتالیا از پوپولیست‌های چپ به سمت پوپولیست‌های راست را هموار کرد. این چرخه پراشتباه، بار دیگر در طول چند روز گذشته باعث استعفای نخست‌وزیر و فروپاشی کابینه شد. تلاش هر ۲ گروه چپ و راست میانه برای به دست گرفتن قدرت در ایتالیا در طول چند سال گذشته، در نهایت منجر به شکل‌گیری دولت «ماریو دراگی» شد که ترکیبی از احزاب چپ و راست میانه‌رو اما پوپولیست بود. روی کار آمدن این دولت و ناکارآمدی آن در نهایت موجب رشد روزافزون تمایل به احزاب دست راست افراطی مانند «برادران ایتالیا» شد که حالا گمان می‌رود بیشتر از باقی احزاب بتوانند در انتخابات آتی رای جمع کنند. 

فروپاشی کابینه دراگی در ایتالیا، با وجود اینکه از آن دست اتفاقاتی بود که از مدت‌ها قبل قابل پیش‌بینی بود اما به نظر نمی‌آمد به این زودی‌ها رخ دهد، زیرا در میانه یک جنگ در اروپا، مبارزه ایتالیا با تغییرات آب و هوایی و آتش‌سوزی‌های گسترده در این کشور و مهم‌تر از همه، کمی قبل از دیدار مهم دولت این کشور با مسؤولان بانک مرکزی اروپا، رخ داد. 

این بحران زمانی رخ داد که «جوزپه کنته» رهبر حزب ۵ ستاره ایتالیا که نخست‌وزیر این کشور تا فوریه ۲۰۲۱ بود، روند فروپاشی کابینه را تسهیل کرد و «متئو سالوینی» رهبر حزب «لگا نورد» نیز حمایت خود از دولت را قطع کرد. دولت دراگی فوریه ۲۰۲۱ در قالب دولت وحدت ملی ایتالیا با حضور احزابی چون حزب دموکرات، جنبش ۵ ستاره، فروز ایتالیا و سایر احزاب کوچک‌تر راست و چپ میانه شکل گرفت. عدم حمایت ۲ حزب اصلی یعنی جنبش ۵ ستاره به رهبری جوزپه کنته و لگا نورد به رهبری متئو سالوینی از دولت دراگی، در نهایت ایتالیا را در اوج بحران‌های اقتصادی‌اش با مساله بی‌دولتی و ضرورت برگزاری دوباره انتخابات رو‌به‌رو کرد. 

از سال ۲۰۱۸ تاکنون که احزاب متعدد با اجماع خود توانستند دولتی پوپولیست را در این کشور تشکیل دهند، همگی گمان می‌کردند با این کار توانسته‌اند بر جنبش‌های راست‌گرا و چپ‌گرای افراطی پیروز شوند اما در نهایت گستردگی افکار و ایده‌های هر کدام از سیاستمدارانی که در این ائتلاف حضور داشتند، نه‌‌تنها گروه‌های سیاسی را درگیر حواشی و جنگ‌های روزانه برای پیشبرد اهداف خود در دولت کرد، بلکه باعث عصبانیت رای‌دهندگان و عدم اطمینان و اعتماد آنها به این ائتلاف شد. از همین رو به نظر می‌رسد این بار ایتالیا بیشتر از هر زمان دیگری امکان دارد در دام احزاب راست‌گرای افراطی بیفتد و بیشتر از این به سمت پوپولیسم و ملی‌گرایی و عدم همکاری با اتحادیه اروپایی پیش رود. 

نظرسنجی‌ها هم چنین نظریه‌ای را تقویت می‌کند. بر اساس آخرین نظرسنجی‌ها دولت بعدی به احتمال زیاد، ائتلافی از احزاب راست‌گرای افراطی خواهد بود؛ از برادران ایتالیا گرفته تا حزب «سیلویو برلوسکونی» که همچنان چون شبحی بر فراز ایتالیا حضور دارد. این مساله زمانی خطرناک‌تر می‌شود که بدانیم بسیاری از تحلیلگران ایتالیایی بر این عقیده‌اند محبوبیت حزب برادران ایتالیا و رئیس این حزب، خانم «جورجیا ملونی» نه به خاطر داشتن ایده‌های خاص برای حکمرانی، بلکه به این دلیل است که او استاد انتقاد از تمام سیاست‌های دولتی است و در صورتی که حزب او برنده میدان باشد، هیچ درکی از گرفتن تصمیمات سخت برای اداره کشور ندارد. 

 

* از قهرمان اروپا تا منفور ایتالیا

ماریو دراگی تا پیش از به دست گرفتن سکان هدایت ایتالیا در سال ۲۰۲۱، رئیس بانک مرکزی اروپا بود. از او به عنوان فردی یاد می‌شود که در زمان تصدی این سمت، توانست یورو را از مرگ حتمی نجات دهد و وضعیت اتحادیه را با ثبات بیشتری رو‌به‌رو کند. او بعد از این پیروزی و موفقیت بزرگ، در ایتالیا نیز رای‌دهندگان را به خود مجذوب کرد و توانست نخست‌وزیر شود. دولت او در واقع «دولت وحدت ملی» برای بیرون کشاندن ایتالیا از بحران اقتصادی ایجادشده بعد از پاندمی کرونا بود. عبور ایتالیا از این مرحله اما باعث نشد دراگی به یک شخصیت محبوب تبدیل شود، بلکه همان احزابی که او را به قدرت رسانده بودند، به خاطر اختلاف دیدگاهی که با یکدیگر داشتند، در نهایت نوک پیکان حملات خود را به سمت او نشانه رفتند. ماریو دراگی اما به سرعت در این باره کوتاه آمد و به یکباره استعفا کرد. 

 

* پیش‌بینی آینده و انتخابات پاییز

با وجود اینکه برخی نظرسنجی‌ها و پیش‌بینی‌ها درباره انتخابات آتی نشان می‌دهد ایتالیا به احتمال زیاد به سمت حمایت از احزاب راست افراطی می‌رود، برخی تحلیلگران بر این عقیده‌اند نباید با ذهن آمریکایی به ماجرای سیاست در ایتالیا نگاه کرد. روی کار آمدن ترامپ و وجود داشتن شبح او در تمام مسائل سیاسی و اقتصادی آمریکا به قدری سریع و با جدیت تمام در فضای سیاسی آمریکا پیش آمد که بسیاری بر این باورند همین اتفاق ممکن است برای ایتالیا به عنوان یک عضو ضعیف از منظر اقتصادی در جامعه اروپایی نیز رخ دهد.

 البته همین مدل فکر کردن آمریکایی است که موجب شده بسیاری از احتمال روی کار آمدن دولت افراطی و راست‌گرا در فرانسه نیز به هراس بیفتند. در ایتالیا اما وضع چنان نیز آشفته نیست که احتمال روی کار آمدن احزاب میانه‌رو دوباره کم باشد. 

با اینکه برخی خوش‌بینی‌ها درباره روی کار آمدن دوباره احزاب چپ میانه‌رو در انتخابات آتی ایتالیا وجود دارد اما بیشتر تحلیلگران بر این عقیده‌اند ایتالیا بزودی در دام راست‌گرایان افراطی می‌افتد و این نتیجه‌ای قابل پیش‌بینی برای تمام کشورهای غرب از جمله آمریکاست. چرخه اقتصادی معیوب و ناکارآمد، دولتی برآمده از یک موج احساسی و با ایدئولوژی‌ای که هیچکدام از گروه‌های تشکیل‌دهنده آن سنخیتی با آن ندارند و از همه مهم‌تر، مردمی که دیگر از سیستم سیاسی - انتخاباتی معیوب خسته شده‌اند، همه دست به دست هم داده‌ تا مردم ایتالیا به سمت احزاب راست افراطی تمایل پیدا کنند. این مساله ممکن است برای هر کشور غربی اتفاق بیفتد و جنگ در اوکراین به این موضوعات دامن ‌زده است. افزایش روز افزون نرخ تورم در کشورهای غربی و اروپایی، عدم توانایی دولتمردان برای مقابله با بیماری کووید و واکسیناسیون درست و بموقع، افزایش قیمت حامل‌های انرژی و درگیری‌ها و اعتراضات خیابانی که ممکن است در هر کدام از پایتخت‌های اروپایی یا ایالت‌های آمریکا شکل بگیرد؛ همه موضوعاتی فراگیر برای تمام کشورهای غربی است که باید انتظار وقوع آن را در هر زمانی داشت.

مهدی گرگانی: جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا پس از ماه‌ها بالاخره تصمیم گرفت به منطقه غرب آسیا سفر کند. تاخیر در سفر به منطقه از سوی بایدن به این دلیل بود که او قصد داشت زمانی به غرب آسیا سفر کند که بتواند اهداف ایالات متحده را محقق کند و جایگاه سست واشنگتن در مناسبات بین‌المللی و منطقه‌ای را بهبود بخشد. 

با این حال تقریبا اغلب تحلیلگران معتقدند سفر بایدن به سرزمین‌های اشغالی و عربستان سعودی کاملا شکست خورده و رئیس‌جمهور آمریکا با دستان خالی منطقه را ترک کرده است. ترکش‌های این شکست نه‌تنها در محافل رسانه‌ای بلکه به محافل سیاسی آمریکا نیز ورود کرده و اکنون مسجل شده است کاخ سفید نه تنها به اهداف اقتصادی خود دست نیافته بلکه درباره ایران نیز نتوانست در این سفر کاری از پیش ببرد. 

تام کاتن، سناتور جمهوری‌خواه آمریکا سیاست دولت بایدن در قبال ایران را به باد انتقاد گرفت و با اشاره به تحولات اخیر در مذاکرات هسته‌ای و توسعه توانایی‌های نظامی ایران تاکید کرد بایدن جرات ایستادگی در برابر ایران را نداشته است. 

کاتن در مصاحبه با شبکه فاکس‌نیوز گفت: «می‌بینید که ایران در حال شلیک موشک به نزدیکی کنسولگری‌هایی است که ما در عراق داریم. آنها به حمایت از تروریسم در سراسر منطقه ادامه می‌دهند و به سطح غنی‌سازی اورانیوم نزدیک به گریز هسته‌ای رسیده‌اند». کاتن افزود: «همه اینها در زمان جو بایدن اتفاق افتاد، زیرا مقامات ایرانی می‌دانستند جو بایدن جرات ایستادن در برابر آنها را ندارد». درباره ادعاهای کاتن در زمینه گریز هسته‌ای باید گفت ایران همچنان به همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه می‌دهد و بازرسان آژانس غیر از نظارت‌های فراپادمانی، بقیه وظایف خود را انجام می‌دهند.  اما درباره اینکه بایدن جرات ایستادن در برابر ایران را نداشته است، حق کاملا با این سناتور است. واقعیت این است که به‌رغم تاکید بایدن در کارزار انتخاباتی برای حل‌و‌فصل فوری مسائل مربوط به ایران از جمله توافق هسته‌ای و به‌رغم نیاز وافر ایالات متحده به برجام، بویژه بعد از شروع جنگ اوکراین و بحران انرژی در جهان، ایران منطقی و قاطعانه در برابر خواسته‌های واشنگتن ایستادگی و تاکید کرد تا زمانی که شروط ایران ذیل برجام محقق نشود و تضمینی درباره آن گرفته نشود خبری از احیای برجام نخواهد بود. درباره ترس آمریکا از ایران باز هم حق با تام کاتن است، چرا که مشخصه مذاکرات هسته‌ای در دولت جدید ایران تفاوت اساسی با دولت قبل دارد.

 در حالی ‌که دولت قبل مدام از نیروهای مسلح ایران به خاطر برگزاری رزمایش و آزمایش‌های موشکی در خلال مذاکرات گله و شکایت می‌کرد و آن را عامل تخریب(!) زمین مذاکرات می‌خواند، در شرایط جدید «میدان به خدمت دیپلماسی» درآمده است و نه‌تنها دست مذاکره‌کنندگان ما را در میز مذاکرات پر کرده بلکه شلیک موشک‌های بالستیک جدید، رونمایی از شهرهای موشکی و آزمایش پهپادهای تهاجمی و... باعث عقب‌نشینی آمریکا در برابر ایران در ابعاد مختلف شده تا جایی که رسانه‌ها و سیاستمداران آمریکایی سیاست آمریکا در برابر ایران را شکست‌خورده می‌دانند و صراحتا به آن اعتراف کرده‌اند. 

کاتن اما مدعی شده است سیاست دونالد ترامپ در برابر ایران کارساز بوده است(!) در این زمینه باید گفت گویا آقای کاتن فراموش کرده که شکار پهپاد 200 میلیون دلاری ارتش آمریکا توسط پدافند سپاه پاسداران در دولت ترامپ اتفاق افتاد و ترامپ نه تنها هیچ واکنشی به آن نشان نداد و فقط یک تماشاچی بود بلکه به خاطر ساقط نکردن جنگنده نظامیان آمریکا در همان شب، از تهران تشکر هم کرد! حمله موشکی به پایگاه عین‌الاسد در واکنش به ترور سردار پرافتخار اسلام شهید حاج‌قاسم سلیمانی و انفعال آمریکا در برابر آن که انتقادات زیادی را نیز علیه واشنگتن برانگیخت، در دولت سابق آمریکا رخ داد. به آقای کاتن همچنین باید یادآوری کرد وزارت خارجه دولت ترامپ ماهانه ۲ میلیون دلار برای محافظت از جان بی‌مقدار مقامات این کشور از ترس انتقام ایران بودجه تصویب کرد که همچنان نیز ادامه دارد. 

واقعیت این است که هراس آمریکا از ایران ربط چندانی به بایدن و ترامپ ندارد و این قدرت روزافزون نظامی و نفوذ منطقه‌ای و بین‌المللی جمهوری اسلامی است که موجب شده واشنگتن جرات ایستادگی در برابر تهران را نداشته باشد.

گروه اقتصادی: توسعه دیپلماسی اقتصادی با همسایگان و رابطه متوازن با کشورهای مختلف دنیا از اولویت‌های اصلی دولت سیزدهم محسوب می‌شود و از ابتدای شکل‌گیری دولت نیز سفرهای مختلفی از سوی اعضای مختلف کابینه به این کشورها انجام شده یا ایران میزبان برخی روسای‌جمهور یا وزرای کشورهای همسایه برای تقویت دیپلماسی اقتصادی بوده است. یکی از مسیرهای خنثی‌سازی تحریم‌ها، توسعه تجارت با کشورهای منطقه به عنوان بازاری بزرگ از محصولات و خدمات گوناگون است. در این گزارش مختصرا محورها و خروجی سفرهای مقامات کشورها به تهران در بالاترین سطوح در 60 روز اخیر را مورد بررسی قرار می‌دهیم. 

***

عباس خطیبی درباره آخرین وضعیت پروژه‌ راه‌آهن رشت - آستارا به عنوان بخشی از کریدور ریلی ترانزیتی شمال - جنوب که مقام معظم رهبری اخیرا در دیدار پوتین با ایشان مورد تأکید قرار دادند، اظهار داشت: تکمیل کریدورهای ریلی ترانزیتی از اولویت‌های مهم وزارت راه‌و‌شهرسازی است. اجرای پروژه‌‌های ریلی بر اساس اولویت در حال انجام است که در این راستا اولویت‌دارترین پروژه‌‌های ریلی شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌و‌نقل کشور، در گام اول 2 پروژه است. عضو هیأت‌مدیره شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌و‌نقل کشور تکمیل ‌راه‌آهن چابهار - زاهدان - مشهد که کریدور ریلی ترانزیتی شرق کشور محسوب می‌شود و مسیر ریلی قزوین- رشت- آستارا  و راه‌‌‌آهن قزوین- رشت- کاسپین‌ که حلقه مفقوده مرتبط‌کننده کریدور ریلی شمال- جنوب است را اولویت‌دارترین پروژه‌های ریلی کشور عنوان کرد.

 

* پیشرفت فیزیکی 70 درصدی راه‌‌آهن 35 کیلومتری رشت- آستارا

وی درباره راه‌آهن رشت- آستارا اظهار داشت: در گذشته مسیر 185 کیلومتری ریلی قزوین تا رشت  تکمیل شد. بعد از آن مشغول فعالیت هستیم که رشت در یک شاخه از طریق ریل به بندر انزلی و کاسپین متصل شود. در حال حاضر راه‌آهن رشت- کاسپین ‌حدود 80 درصد در زیرسازی پیشرفت فیزیکی دارد و پیشرفت کل پروژه 70 درصد است. طول این مسیر ریلی 35 کیلومتر است.

 

* راه‌آهن رشت- آستارا کماکان در گام‌های آغازین اجرا

عضو هیأت‌مدیره شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌و‌نقل کشور گفت: شاخه دیگر ریلی از رشت، مسیر راه‌آهن رشت- آستاراست که ‌بسیار با اهمیت و مهم است؛ پس از افتتاح راه‌آهن قزوین- رشت طی تفاهمنامه‌ای با قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا پروژه راه‌آهن رشت- آستارا آغاز شد. وی ادامه داد:‌ این پروژه هنوز پیشرفت فیزیکی قابل ملاحظه‌ای ندارد، دلیل آن این است که این پروژه 160 کیلومتر طول دارد و در اقلیمی واقع شده که از نظر تملک اراضی و تأمین مصالح و همچنین از نظر تأمین منابع مالی نیازمند برنامه‌ریزی خاص است تا پروژه به صورت یکپارچه کار شود. مسائل زیست‌محیطی پروژه، بسیار ویژه است که باید مورد توجه خاص باشد.

خطیبی افزود: مواردی که ذکر شد ‌موجب شده است کار ما در 15 تا 16 کیلومتر مسیر آغاز شود اما هنوز در کل 160 کیلومتر مسیر نتوانسته‌ایم کارگاه‌ها را فعال کنیم‌.

 

* احداث راه‌‌آهن رشت- آستارا از محل بودجه و تهاتر نفت

عضو هیأت‌مدیره شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌و‌نقل کشور درباره نحوه تأمین منابع مالی این پروژه به فارس گفت: امیدواریم با اخذ مجوزها از سازمان برنامه و بودجه کشور بتوانیم این پروژه را در راستای تفاهمنامه سال 97 به قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا واگذار کنیم. برنامه‌ریزی تأمین منابع مالی راه‌آهن رشت-آستارا‌ ‌از ظرفیت‌های بودجه و خصوصا تهاتر نفت انجام شده است که امیدوارم به نتیجه برسد و در صورت قطعی شدن کل 160 کیلومتر آن کارگاه عمرانی خواهد شد.

 

* راه‌آهن رشت- کاسپین؛ مسیر ترکیبی در کریدور شمال- جنوب

وی درباره نحوه دوشاخه شدن خط‌‌آهن از رشت به سمت بندر کاسپین و آستارا اظهار داشت: از رشت تا کاسپین مصوبه هیأت دولت داشتیم که به جای انزلی، مسیر کاسپین را بسازیم؛ این یک خط ریلی جداگانه‌ است که عملا ظرفیت حمل‌و‌نقل ترکیبی را با استفاده از دریای خزر برای ما به وجود می‌آورد و عملا یک کریدور ریلی در خاک کشور داریم که به صورت شمال- ‌جنوب عمل می‌کند.

خطیبی اضافه‌ کرد: بندر کاسپین می‌تواند به صورت حمل‌و‌نقل ترکیبی، بار را به روسیه و کشورهای حاشیه دریای خزر منتقل کند.

 

* نحوه اتصال راه‌آهن رشت- آستارا به روسیه

وی اظهار کرد: شاخه دوم از رشت، مسیر ‌آستاراست که مسیر مجزای ریلی است و عملیات اجرایی آن هم همان‌گونه که اعلام شد در کیلومترهای اولیه آغاز شده است و تلاش می‌کنیم شرایط لازم فراهم شود تا همه این 160 کیلومتر مسیر ریلی فعال شود و بدین ترتیب این حلقه مفقوده کریدور ریلی شمال- جنوب که مزیت‌های بسیاری برای ایران و روسیه دارد، تکمیل شود. عضو هیأت‌مدیره شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌و‌نقل کشور در پاسخ به این سؤال که در ادامه، این خط ریلی به آستارای آذربایجان متصل می‌شود؟ گفت: بله! از طریق آستارای ایران و باراندازی که شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران طبق قراردادی که با طرف آذربایجانی داشته، ساخته است، این راه‌آهن از طریق این پایانه به آستارای آذربایجان متصل می‌شود و از آن طریق به روسیه متصل خواهیم شد.

بارش تند باران‌های فصلی در شهرستان استهبان استان فارس منجر به جاری شدن سیل شد که در پی این حادثه متاسفانه ۲۱ نفر از هموطنان جان باختند و 2 نفر مفقود شدند. عصر روز جمعه در پی بارش باران‌های فصلی سیل‌آسا در شهرستان استهبان استان فارس، رودخانه «رودبال» طغیان کرد و موجب جاری شدن سیل شد. تصاویر لحظه جاری شدن سیل، به نوعی یادآور سیل فروردین ۹۸ در دروازه قرآن شیراز بود که خودروها در آب غوطه‌ور بودند. این سیل که متأسفانه خسارات جانی و مالی داشت، موجب شد استاندار فارس و فرمانده سپاه استان خود را به منطقه رسانده و از نزدیک در جریان امور و نحوه مدیریت و امدادرسانی قرار گیرند. تصاویر منتشرشده از حادثه در فضای مجازی نشان از غافلگیری مردم دارد. هر چند نمی‌توان نسبت به بی‌توجهی مردم به دلیل توقف در حاشیه رودخانه‌ بی‌تفاوت بود اما موضوع مهم‌تر این است که باید دید آیا هشدار هواشناسی به موقع داده شده است؟

از همان ابتدای وقوع سیل جست‌و‌جوی نیروهای امدادی نیز در محدوده 10 کیلومتری مسیر رودخانه آغاز شد و نیروهای امدادرسان هلال‌احمر، همچنین نیروهای سپاه، نظامی و انتظامی، بسیج، آتش‌نشانی و نیروهای مردمی همچنان در حال کمک‌رسانی به سیل‌زدگان هستند. احمد وحیدی، وزیر کشور نیز در تماس با محمد هادی‌ایمانیه، استاندار فارس خواستار رسیدگی فوری و بسیج امکانات برای نجات مصدومان حادثه شد و مراتب تسلیت خود را به خانواده‌های مصیبت‌دیده در این سیلاب ابراز کرد. وزیر کشور همچنین از استاندار فارس خواست با بسیج ظرفیت‌های لازم، به روند امدادرسانی، شناسایی و یافتن مفقودان سرعت بخشند. همچنین معاون اول رئیس‌جمهور از استاندار فارس خواست با تشکیل کمیته‌ای متشکل از مسؤولان مربوط، ضمن بررسی دقیق حادثه و تشخیص قصورات احتمالی، خسارات مالی و جانی وارده به مردم در اسرع وقت جبران شود. محمد مخبر در این تماس تلفنی بر ضرورت بسیج تمام امکانات و ظرفیت‌ها جهت یافتن مفقودان و تسکین آلام داغ‌دیدگان تاکید کرد. وی همچنین از محمد هادی‌ایمانیه، استاندار فارس خواست زمینه‌های شکل‌گیری این حادثه با دقت بررسی شود و ضمن ارسال گزارش کارشناسی دقیق، اقدامات لازم برای پیشگیری از تکرار چنین حوادثی انجام شود. 

 

* به‌کارگیری امکانات سپاه برای کمک به آسیب‌دیدگان سیل

‌سردار یدالله بوعلی، فرمانده سپاه فجر استان فارس روز گذشته با حضور در مناطق سیل‌زده ضمن بررسی آخرین وضعیت فرآیند جست‌وجو و امدادرسانی، اظهار داشت: از روز گذشته (جمعه) و در پی وقوع ناگهانی حادثه سیل، تیم‌های جست‌وجو و امدادرسانی بسیج به صورت فعال در کنار مردم و سایر نهادها در فرآیند جست‌وجو و امدادرسانی حضور داشته‌اند. وی با بیان اینکه بلافاصله پس از وقوع این حادثه قرارگاهی با حضور سپاه و سایر نهادها در منطقه تشکیل شد، گفت: شب گذشته (جمعه)، تیم‌های بسیج در ۴ شهرستان استهبان، نی‌ریز، داراب و فسا در این زمینه فعال شدند. تیپ نیروی زمینی سپاه در فسا نیز با امکانات خود به فرآیند جست‌وجو در مسیر 15 کیلومتری پیوست و در مجموع تمام امکانات سپاه فارس برای کمک به آسیب‌دیدگان و فرآیند جست‌وجو به‌کارگیری شده است. 

 

* تعداد فوتی‌ها به 21 نفر رسید

مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان فارس با اشاره به آخرین آمار قربانیان سیل در استهبان گفت: تعداد فوتی‌ها این حادثه تاکنون به 21 نفر رسیده است. حسین درویشی روز گذشته در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: تا این لحظه تعداد مفقودی‌ها ۲ نفر است و نیروهای امدادی در حال جست‌‌و‌جو هستند. وی ادامه داد: 8 نفر از فوتی‌ها خردسال هستند و 18 جسد نیز شناسایی شده است. 

مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر فارس گفت: منطقه‌ای که مردم در آن حضور داشتند آفتابی بوده اما جای دیگری با فاصله بارش زیادی اتفاق افتاده و باعث ایجاد سیلاب شده است. درویشی افزود: بارش زیادی که در منطقه وقوع سیل اتفاق افتاد به همراه کم‌‌عمق بودن رودخانه باعث جاری شدن سیل و وقوع این واقعه شد. وی در پاسخ به اینکه آیا هشدارهای لازم و اخطار از سوی سازمان هواشناسی نسبت به وقع سیل یا بارش‌های سیل‌آسا طی این روزها صادر شده بود، گفت: سازمان هواشناسی در اخبار تلویزیونی اعلام کرده بود که بارش‌ها به صورت پراکنده رخ می‌دهد اما اعلام نشد شدت بارش‌ها در چه نقطه‌ای بیشتر است.

 

* آماده‌باش تیم‌های مدیریت بحران پزشکی قانونی استان

در پی وقوع سیل در شهرستان استهبان در عصر روز 31 تیرماه و فوت و مصدومیت تعدادی از هموطنان، خدائیان، رئیس سازمان بازرسی کل کشور ضمن تسلیت به خانواده جان‌باختگان و آرزوی سلامتی برای مصدومان، با صدور دستوری به کاظم اکرمی، بازرس کل استان فارس، به وی مأموریت داد با حضور در مناطق سیل‌زده، ابعاد و زوایای مختلف حادثه و روند امدادرسانی به سیل‌زدگان را مورد نظارت جدی و دقیق قرار دهد و در صورت وجود قصور یا تقصیر احتمالی از سوی هر یک از دستگاه‌ها، مراتب را جهت رسیدگی‌های بعدی گزارش کند. همچنین به منظور بررسی شرایط و نیز تعیین هویت پیکرهای کشف شده در این حادثه، ۲ تیم مدیریت بحران متشکل از مدیرکل استان، معاونان، پزشک و کاردان تالار تشریح، در ساعات ابتدایی حادثه به محل اعزام شده‌اند. با توجه به شدت حادثه و احتمال افزایش تعداد قربانیان، تیم‌های مدیریت بحران پزشکی قانونی استان در حالت آماده‌باش قرار دارند. 

استاندار فارس نیز در پی جاری شدن سیل در 3 شهرستان شرقی استان فارس و درگذشت و مفقود شدن تعدادی از هموطنان، با بیان اینکه خبر درگذشت و مفقود شدن تعدادی از هم‌استانی‌های عزیز موجب تاسف و تألم اینجانب شد، تاکید کرد: اینجانب با تسلیت این حادثه تأسف‌بار به خانواده‌های این عزیزان و همدردی با ایشان، برای درگذشتگان از درگاه الهی آرزوی مغفرت و رحمت و برای بازماندگان صبر و اجر ‌طلب می‌نمایم. بی‌تردید مسؤولان و نیروهای امدادی و خدمات‌رسان با بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌ها همچون گذشته نهایت تلاش خود را در کمک به آسیب‌دیدگان به‌کار خواهند گرفت تا هرچه سریع‌تر وضعیت به حالت عادی بازگشته و بخشی از آلام خانواده‌های سیل‌زده کاهش پیدا کند. 

 

* 51 خانوار درگیر سیلاب شدند

مدیرعامل هلال‌احمر فارس اعلام کرد منطقه پهنابه- سد استهبان تحت تأثیر سیل و آبگرفتگی قرار گرفت که در این حادثه 51 خانوار درگیر سیلاب شدند. حسین درویشی ادامه داد: 22 تیم امدادی به ‌همراه 125 نیروی امدادی به محل وقوع حادثه اعزام شده‌اند. در این حادثه 74 نفر که دچار آبگرفتگی شده بودند توسط نیروهای جمعیت هلال‌احمر فارس نجات یافتند. مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر فارس روستاهای درگیر حادثه را امام‌زاده سلطان شهباز، باغ شاد، دهویه، بخنو، درب قلعه، انجیرک علیا و سفلی، آب‌بند، بردنو و مهدی‌آباد اعلام و تصریح کرد: بسته‌های غذایی 72 ساعته برای حادثه‌دیدگان ارسال و بین آنها توزیع شده است. درویشی بیان کرد: امدادرسانی در حال انجام است و تمام شعب هلال‌احمر استان به حالت آماده‌باش 100درصدی درآمدند.

 

* احتمال بارش‌های سیل‌آسا در روزهای آتی

اواخر هفته جاری بارندگی‌های سیل‌آسا استان فارس را فرا می‌گیرد. کارشناس اداره کل هواشناسی فارس با اعلام این خبر گفت: بر اساس نقشه پیش‌بینی، از روز سه‌شنبه چهارم مرداد، شاهد بارندگی در بیشتر نقاط بویژه شرق استان خواهیم بود. هنرپیشه با بیان اینکه بارندگی‌ها تا اوایل هفته آینده ادامه دارد، افزود: بعدازظهرها رشد ابر سبب بارش‌های نقطه‌ای رگباری می‌شود که احتمال ایجاد سیلاب و تخریب وجود دارد. وی بیان کرد: به دلیل بارندگی زیاد در ارتفاعات، احتمال طغیان لحظه‌ای رودخانه‌ها وجود دارد، بنابراین همه مردم بویژه ساکنان جنوب و جنوب شرق استان از نشستن در کنار معابر آب، رودخانه‌های خشک، تماشای سیلاب و ایستادن در کنار تابلو‌ها و درختان خودداری کنند تا از بروز خسارت جلوگیری شود. کارشناس اداره کل هواشناسی فارس تاکید کرد: دامداران نیز از رفتن به ارتفاعات و نقاط سیل‌خیز و چرای دام در این مناطق پرهیز کنند.

در همین ارتباط مدیرکل مدیریت بحران استانداری فارس گفت: وقوع سیل در حالی جان 21 نفر از هموطنان‌مان را گرفت که سازمان هواشناسی ۲۱ تیرماه نسبت به بروز باران‌های سیل‌آسا هشدار داده و مردم را از نشستن و رفت و آمد در کنار رودخانه‌ها برحذر کرده بود. خلیل عبداللهی افزود: طی این عملیات ۱۳ خودرو از سیل بیرون کشیده شد، ۵ مصدوم در بیمارستان هستند، همچنین ۵۵ نفر از مرگ حتمی نجات یافته‌اند و حدود ۳ هزار نفر از محوطه سیل‌زده به مکان‌های امن منتقل شده‌اند. فرماندار شهرستان استهبان نیز با بیان اینکه ۳ نفر از سیل‌زدگان هنوز شناسایی نشده‌اند، عنوان کرد: از ساعت ابتدایی این رخداد (حدود ۱۸ و ۳۰ دقیقه ۳۱ تیرماه) عملیات جست‌وجو توسط ۵۵ گروه امدادی با تجهیزات کامل در حال انجام است. وی افزود: بارندگی در عرض ۳۰ دقیقه در نی‌ریز و لایزنگان داراب رخ داد و تبدیل به سیل شد؛ شدت بارش به این میزان پیش‌بینی نشده بود. 

 

* آیا هواشناسی درباره سیل استهبان هشدار داده بود؟

وقوع سیل در استهبان فارس که عصر جمعه منجر به جان باختن شماری از هموطنان شد، پرسش‌هایی را برای افکار عمومی به همراه داشت، از جمله اینکه آیا هواشناسی درباره احتمال رخداد سیل هشدار داده بود؟ و آیا بستر رودخانه‌، حتی در فصل تابستان،‌ محلی ایمن و مناسب برای تفریح و گذران اوقات فراغت است؟ پرسش‌ها درباره صادر شدن یا نشدن اعلان هشدار سیل استهبان توسط هواشناسی به طرح دیدگاه‌های مختلف منجر شده است. در این باره، یوسف کارگر، فرماندار شهرستان استهبان به ایرنا گفت: متأسفانه سازمان هواشناسی آنطور که باید هشداری برای وقوع سیل نداده بود. از سوی دیگر، مدیرکل هواشناسی فارس گفت: هشدارهای لازم به رنگ موسوم به زرد مبنی بر وقوع بارش‌های رگباری و بالا آمدن سطح آب رودخانه‌های فصلی در شهرستان‌های شرقی فارس از روز چهارشنبه ۲۹ تیر اعلام شده بود. مسعود حقیقت اضافه کرد: بارش باران در این منطقه حدود نیم ساعت به طول انجامید و این بارندگی منجر به طغیان رودخانه رودبال شد. وی با بیان اینکه هشدارهای لازم برای بالا آمدن سطح آب رودخانه‌های فصلی از روز چهارشنبه داده شده بود، گفت: روز چهارشنبه در سازمان هواشناسی کشور هشدار سطح زرد مبنی بر وقوع بارندگی و بارش‌های رگباری در بسیاری از مناطق جنوب کشور و همچنین منطقه جنوب شرق فارس مانند زرین‌دشت، استهبان و نی‌ریز و داراب صادر شد. حقیقت اضافه کرد: در اطلاعیه شماره ۷۰۵ که هشدار زرد است و با همکاری اداره کل هواشناسی فارس و سازمان هواشناسی کشور صادر شده، اعلام شده از روز چهارشنبه ۲۹ تیر تا روز یکشنبه دوم مرداد در بسیاری از مناطق جنوب شرق از جمله جنوب شرق فارس احتمال صاعقه، آبگرفتگی معابر، بالا آمدن ناگهانی سطح آب رودخانه‌های فصلی، جاری شدن آب و شکستن درختان کهنسال به شکل محلی و محدود وجود دارد.

همچنین وزیر کشور عصر روز گذشته برای رسیدگی به وضعیت حادثه سیل روز جمعه استهبان به استان فارس سفر و از منطقه حادثه‌دیده بازدید کرد. احمد وحیدی برای بررسی ابعاد حادثه وقوع سیل در بستر رودخانه رودبال به استهبان سفر کرد و بلافاصله از منطقه بازدید هوایی داشت. همچنین استاندار فارس تعداد جان‌باختگان و مفقودان این حادثه را ۲۳ نفر برشمرد و به همین مناسبت روز یکشنبه را در سراسر استان فارس، عزای عمومی اعلام کرد.

محمدحسن نامی، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور نیز درباره جاری شدن سیل اظهار کرد: حدود ۲ هزار نفر در داخل رودخانه و اطراف در حال شنا کردن بوده‌اند که به یکباره سیل در این منطقه جاری می‌شود و جان برخی شهروندان را می‌گیرد و برخی را هم مفقود می‌کند. وی درباره احتمال قصور در این حادثه گفت: اصلا قصوری در این حادثه نبوده است. هم ما و هم وزیر بررسی کرده‌ایم، علت این بوده که موضوع سیل برای مردم باور‌پذیر نبوده است و حتی هشدار هم داده شده که قبول نیز نکرده‌اند.

***

گروه سیاسی: رئیس کارگروه بررسی طرح شفافیت با اشاره به رفع ایرادات شورای نگهبان در طرح شفافیت قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها در نشست‌های کارگروه مربوط و تصویب آن در کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها، بیان کرد: پس از برگزاری ۴ نشست مشورتی کارگروه با برخی حقوقدانان و کارشناسان شورای نگهبان، متن نهایی کمیسیون برای ارجاع به صحن آماده شده و در دستور کار این هفته مجلس قرار گرفته است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، شعار و مطالبه «شفافیت» بیش از هر موضوع دیگری با مجلس یازدهم پیوند خورده است؛ مجلسی که از آغاز به کار خود در خرداد 99 همواره بر وفای به عهدش با مردم در پیگیری شفافیت به عنوان بستری برای اعتلای حکمرانی تاکید داشته اما با گذر بیش از نیمی از عمر خود کماکان در روشن کردن تکلیف شفافیت ناکام بوده است. زمزمه شفافیت نخستین‌بار با طرح «شفافیت آرای نمایندگان» مطرح شد؛ طرحی که به رغم رای موافق اکثریت مجلس تنها به علت 3 رای کمتر نسبت به نصاب دوسوم لازم برای تصویب از سوی مجلس رد شد. پس از رد این طرح نمایندگان متعددی و در رأس آنها محمدباقر قالیباف به عنوان رئیس قوه مقننه از پیگیری مجدد برای تصویب این طرح خبر دادند. پیگیری‌ها برای تصویب شفافیت آرای نمایندگان سرانجام به تدوین طرحی جدید و به مراتب گسترده‌تر با عنوان «شفافیت قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها» منتهی شد؛ طرحی که فراتر از آرای نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی، به دنبال شفافیت فعالیت سایر قوا و دستگاه‌ها نیز جز در مواردی معدود برای مردم است. کلیات طرح مذکور 11 اردیبهشت سال جاری با ۱۸۳ رأی موافق، ۳۰ رأی مخالف و ۴ رأی ممتنع به تصویب نمایندگان مردم رسید تا فصل جدیدی از اصلاح حکمرانی با قانونی شدن شفافیت فرا برسد. با این حال تصویب کلیات و مواد این قانون پایان کار نبود تا قریب به یک ماه پس از تصویب، «طرح شفافیت قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها» با مخالفت شورای نگهبان مواجه شود و فقها و حقوقدانان با وارد دانستن برخی ابهامات و اشکالات قانونی، طرح را به بهارستان برگشت بزنند. سخنگوی شورای نگهبان درباره ابهامات قانونی این طرح گفت: اگر متون قانونی، دقیق نوشته نشوند فرصت اجرا پیدا نخواهند کرد و متن باید دقیق و قابل اجرا باشد؛ مبحث، هم درباره امور شکلی و هم درباره امور محتوایی است. هم از نظر اینکه مصالح کشور مراعات شود و هم از این نظر که دقت‌های قانون‌نویسی باید در آن لحاظ شود، اگرنه مجریان ممکن است به بهانه‌های مختلف از اجرای قانون، سر باز زنند. هادی طحان‌نظیف با اشاره به اینکه شورای نگهبان با شفافیت کاملا موافق است اما تا زمانی که قیود، دقیق ذکر نشود در عمل شفافیتی رقم نمی‌خورد، افزود: درباره ماده سوم که شفافیت فرآیند تصمیم‌گیری است در این مصوبه با ۲ نوع شفافیت مواجه هستیم؛ یکی شفافیت اطلاعات دستگاه‌هاست و دیگری شفافیت فرآیند است که مشروح مذاکرات و نظرات مخالف و موافق ذکر شود. در اینجا نمایندگان مجلس استثنایی را برای خود مجلس قائل شدند و گفتند در موارد صنفی و منطقه‌ای مجلس رأی‌گیری کند و اگر نماینده‌ها رأی ندادند، موضوع انتشار عمومی پیدا نمی‌کند. نکته ما در شورای نگهبان این بود که اگر مسائل صنفی و منطقه‌ای اهمیت دارد چرا فقط برای مجلس؟ در هیأت وزیران هم ممکن است یک موضوع صنفی و منطقه‌ای مطرح باشد. 

 

* طرح شفافیت به مجمع تشخیص می‌رود؟

سرانجام با رد این طرح در شورای نگهبان و بازگشت به مجلس، بار دیگر سرنوشت مبهم این مطالبه تبدیل به یکی از موضوعات سیاست داخلی ایران شد. در این میان روز گذشته رئیس کارگروه بررسی طرح شفافیت با اشاره به رفع ایرادات شورای نگهبان در طرح شفافیت قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها در نشست‌های کارگروه مربوط و تصویب آن در کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها، بیان کرد: پس از برگزاری ۴ نشست مشورتی کارگروه با برخی حقوقدانان و کارشناسان شورای نگهبان، متن نهایی کمیسیون برای ارجاع به صحن آماده شده و در دستور کار این هفته مجلس قرار گرفته است. محسن پیرهادی در گفت‌وگو با ایسنا گفت: طرح مذکور بعد از جلسات مشترک و متعدد کارگروه شفافیت مجلس با حقوقدانان و کارشناسان شورای نگهبان و مرکز پژوهش‌های مجلس نهایی شده است. وی ادامه داد: رفع ایرادات طرح مذکور در جلسات هفته جاری به رای نمایندگان گذاشته خواهد شد و بعد از تصویب مانند هر طرح و لایحه دیگری مجدد به شورای نگهبان ارجاع می‌شود. تلاش بر رفع ایرادات و ابهامات وارده با هدف ایجاد شفافیت در عملکرد قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها بوده، شفافیت در عملکرد قوای سه‌گانه یکی از وعده‌های اصلی مجلس یازدهم به مردم است و عموم نمایندگان برای تحقق این وعده عزم جدی دارند. نماینده مردم تهران در پاسخ به این سوال که در صورت مخالفت مجدد شورای نگهبان با برخی بندهای طرح شفافیت، تصمیم مجلس چه خواهد بود؟ تصریح کرد: آنچه در مجلس مصوب می‌شود بر اساس رأی اکثریت نمایندگان است، در این طرح نیز بنا بر تشخیص قاطبه مجلس است اما اگر شورای نگهبان باز هم مصوبه نمایندگان را دارای ایراد بداند ابتدا ایرادات بررسی و اصلاح خواهد شد و اگر نمایندگان بر مصوبه خود پافشاری کنند طرح برای تعیین تکلیف بر اساس روال قانونی به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع خواهد شد. رئیس کارگروه بررسی طرح شفافیت با اشاره به اینکه گفته می‌شود مجلس در بحث شفافیت، وعده خود را از شفافیت آرای نمایندگان به شفافیت در قوای سه‌گانه و سایر نهادها گسترده کرده است، گفت: در حوزه قانون‌گذاری بر اساس هویت ذاتی قوه مقننه، مجلس در حوزه شفافیت پیشران و علمدار است و بر همین اساس برای کل کشور و تمام شئونات اداری و اجرایی اعم از مجریه، قضائیه، مجمع تشخیص مصلحت و شوراها تصمیم می‌گیرد. ریل‌گذاری و قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون بر عهده مجلس است. در برخی موارد امنیتی برای حفظ مصالح و منافع ملت و نظام استثناهایی در حوزه عملکردی برخی نهادها و دستگاه‌ها وجود دارد که در طرح شفافیت مجلس هم لحاظ شده‌ و به غیر از این استثنائات، نگاه مجلس حداکثری بودن دایره شفافیت عملکردی قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادهاست و بر این اساس اقدام خواهد کرد. 

گروه سیاسی: در طول ۴ دهه گذشته، ایران تحت سخت‌ترین تحریم‌های ظالمانه آمریکا و غربی‌ها بوده و با وجود اینکه شرایط سختی را تجربه کرده اما توانسته است با راهکارهایی مثل اقتصاد مقاومتی و دور زدن تحریم‌ها، غرب را در رسیدن به اهداف خود که به زانو در آوردن مردم ایران است، ناکام بگذارد. ایستادگی جمهوری اسلامی ایران در مقابل تحریم‌های آمریکا آنقدر موفق بوده که حالا دیگر می‌توان از این ایستادگی به ‌عنوان الگویی برای دیگر کشورهای تحت تحریم آمریکا و کشورهای اروپایی نام برد. روسیه که چند ماهی می‌شود به‌خاطر جنگ با اوکراین، تحریم‌های بی‌سابقه‌ای را از سوی غرب تحمل می‌کند، یکی از این کشورهاست. 

به گزارش «وطن‌امروز»، الگوبرداری روسیه از نحوه تقابل و رویارویی ایران با تحریم‌های غرب، موضوعی است که از آغاز جنگ اوکراین و روسیه به این طرف، مورد بحث اندیشکده‌ها و رسانه‌های مختلف جهان قرار گرفته و پس از سفر اخیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به تهران و دیدار با مقامات جمهوری اسلامی ایران نیز گفت‌وگو و بحث درباره این موضوع پررنگ‌تر شده است. 

در همین رابطه یک شبکه خبری مطرح آلمانی اخیراً در گزارش خود با اشاره به سفر رئیس‌جمهور روسیه به ایران، نوشته است که ولادیمیر پوتین از ایران می‌آموزد که چگونه تحریم‌ها شکسته می‌شوند. 

رسانه خبری دویچه وله، از رسانه‌های مطرح آلمانی روز گذشته نوشت: ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه روزهای گذشته با آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، رهبر عالی ایران در تهران دیدار کرد. ناظران بر این باورند مسکو به دنبال راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌های ایالات متحده و اتحادیه اروپایی است و شاید از تخصص ایران در مقابله با تحریم‌ها درس بگیرد. 

این شبکه خبری آلمانی در گزارش خود به نقل از مارک کاتز، استاد «دانشگاه جورج میسون» نوشت: «از آنجا که روسیه و ایران هر دو تحت تحریم‌های غرب هستند، هر ۲ علاقه زیادی به همکاری برای خنثی کردن آنها دارند اما اینکه ایران چقدر می‌تواند کمک کند بحث‌برانگیز است».

دویچه وله در ادامه آورده است: «نیکلاس مولدر، مورخ و تحلیلگر آمریکایی گفت: ما می‌دانیم که حتی در بهترین شرایط، تحریم‌های اقتصادی ۱۰ تا ۳۰ درصد موفقیت دارند. این تصور ساده‌لوحانه و آرزومندانه است که کشور بزرگی مانند روسیه بسادگی زیر بار آنها خم شود. ابتدا باید تعریف کنیم که می‌خواهیم با تحریم‌ها به چه چیزی برسیم. آیا تغییر رژیم امکان‌پذیر است؟ غرب آن را در ایران، ونزوئلا و کره‌شمالی امتحان کرده و هرگز جواب نگرفته است».

این رسانه نوشت: «کاتز استاد دانشگاه جورج میسون معتقد است رویکرد منطقی‌تر این است که دولت‌های غربی بین روسیه و ایران یکی را در اولویت قرار دهند. اگر روسیه در حال حاضر تهدیدی بسیار بزرگ‌تر برای منافع غرب است، پس کاری که دولت‌های غربی می‌توانند انجام دهند پیشنهاد لغو تحریم‌های ایران است. در زمانی که آمریکا از اروپا می‌خواهد خرید نفت روسیه را متوقف کند اما منابع اضافی از متحدان آمریکا در جهان عرب در دسترس نیست، پس خرید نفت ایران به جای نفت روسیه برای اروپا منطقی است».

پیش از این نیز یانیس کلوگ، کارشناس اندیشکده آلمانی مستقر در برلین به خبرگزاری رویترز گفته بود: ایران در زمینه مقابله با تحریم‌ها می‌تواند درس‌هایی به مسکو بدهد. 

همچنین اواخر فروردین‌ماه سال جاری شبکه خبری سی‌ان‌ان در گزارشی به موضوع تحریم‌های روسیه و راه‌های کاهش تبعات آن با کمک ایران پرداخت و نوشت: «در حالی که روسیه با تحریم‌های بی‌سابقه علیه همه بخش‌های اقتصادی خود مواجه شده است، می‌تواند برای دور زدن آنها به متحدی قابل اعتماد با بیش از ۴۰ سال سابقه رویارویی با تحریم‌های غرب اتکا کند».

علاوه بر این، در همان ایام اندیشکده روسی ویشکا در گزارشی تحت عنوان «تجربه ایران چه چیزی می‌تواند درباره مبارزه روسیه با فشار غرب به ما بگوید» با اشاره به تحریم‌های چندین ساله غرب علیه کشورمان و مقاومت ایران در برابر این تحریم‌ها، به صورت تلویحی اعلام کرد روسیه می‌تواند برای مقابله با تحریم‌های بی‌سابقه آمریکا و اروپایی‌ها علیه این کشور تاریخ معاصر ایران را مورد نظر قرار داده و از اقدامات ضدتحریمی ایران در طول تاریخ معاصر خود، الگوبرداری کند. 

پس از جنگ روسیه و اوکراین، روسیه و ایران به عنوان ۲ کشوری که تحت بی‌سابقه‌ترین تحریم‌های غرب قرار گرفته‌اند، بیش از هر زمان دیگری به یکدیگر نزدیک شده‌اند. 

اتحاد ضدغربی ایران و روسیه، به همراه کشورهایی مثل چین و ونزوئلا، ائتلاف ضدغربی شکل گرفته در دنیا را قدرتمندتر از هر زمان دیگری کرده است.

رئیس کل دادگستری فارس از اجرای حکم قصاص نفس قاتل شهید رنجبر خبر داد. حجت‌الاسلام سیدکاظم موسوی دیروز بیان کرد: مجازات قصاص نفس قاتل شهید علی‌اکبر رنجبر جانشین وقت پاسگاه بید زرد شیراز با حضور خانواده اولیای دم اجرا شد. او گفت: پس از وقوع قتل فجیع سرهنگ علی‌اکبر رنجبر و دستگیری قاتل، رسیدگی سریع به پرونده در دستور کار قرار گرفت و رأی اولیه مبنی بر قصاص قاتل از شعبه اول دادگاه کیفری یک استان فارس صادر شد. 

وی با بیان اینکه طبق قرائن قاتل در زمان ارتکاب بزه دارای قوه تمیز و اراده بوده است، تصریح کرد: پس از اظهارنظر کمیسیون پزشکی قانونی متهم در شعبه اول دادگاه کیفری یک استان محاکمه و با نظر قضات شعبه مجددا به قصاص نفس در ملأعام محکوم شد. 

موسوی با اشاره به اینکه رأی دوم دادگاه کیفری یک استان فارس توسط شعبه نهم دیوان عالی کشور تأیید و ابرام شد، گفت: روند استیذان از ریاست قوه‌ قضائیه نیز انجام و مجوز اجرای حکم به دادگستری استان فارس ابلاغ شد که بلافاصله در دستور اجرای احکام کیفری شیراز قرار گرفت. 

موسوی در پایان اظهار کرد با توجه به اصرار اولیای دم مرحوم رنجبر بر اجرای حکم قصاص و عدم تمایل آنان بر بخشش محکوم، با فراهم شدن مقدمات اجرا مجازات قصاص قاتل شهید رنجبر با حضور اولیای دم رأس ساعت ۵:۴۰ صبح روز شنبه اول مرداد در محل وقوع جنایت به اجرا درآمد. 

سعید توتونکار*:  تلاش‌های فراوان رسانه‌های غربی برای وارونه نشان دادن واقعیات ایران در جهان بر کسی پوشیده نیست، البته نمی‌توان انتظار داشت رسانه‌ای بی‌طرف باشد و بدون هیچ پیش‌زمینه ذهنی وارد دنیای خبر شود اما می‌توان انتظار دشمنی جوانمردانه را داشت اما نه از کسانی که هیچ‌گاه از هیچ فرصتی برای جرم و جنایت و استعمار و استثمار علیه ایران و ایرانی فروگذار نکرده‌اند. چه آن زمانی که فرصت به یغما بردن ثروت‌های ملی را داشتند و چه زمانی که امکان تسلط بر حکومت‌ها را داشتند و چه زمانی که از هر جهت علیه ایران جبهه‌ای بازطراحی کردند و تاختند. رسانه هم یکی از همان جبهه‌ها و همان سلاح‌هاست. 

صنعت فیلمسازی نیز پا به پای رسانه‌های خبری، ویروس ایران‌ستیزی را انتشار داده است؛ فیلم‌هایی که علیه ایران و جامعه ایرانی و اسلام و جمهوری اسلامی ساخته شده و تاریخ گذشته و معاصر ما را سیاه و پر از بدبختی و نکبت نشان می‌دهند. جشنواره کن یکی از آن بسترهایی است که فرصت‌‌های خود را به صورت آشکار و غیرحرفه‌ای در اختیار کسانی قرار داده که می‌خواهند چهره‌ای هر چه تاریک‌تر از ایران به نمایش بگذارند؛ حقد و کینه‌ای که همه ساله به بهانه‌ای نو می‌شود و اجازه نمی‌دهد خاطره تلخ آن در ذهن‌ها کهنه شود. هر سال فیلم‌ها و بازیگرانی غالبا ایرانی که داخل و خارج از کشور در صنعت سینما فعالند و سودای رسیدن به شهرت جهانی دارند، حاضرند برای به دست آوردن این جایگاه، جایزه بزرگ سیاه‌نمایی از ایران را دریافت کنند، چرا که شهادت یک ایرانی علیه خود پذیرفته‌تر از روایت هر بیگانه‌ای است؛ ژست وطن‌پرستی می‌گیرند و علیه آن سخن می‌گویند. 

ویروس خطرناک و مسری سیاه‌نمایی از ایران منحصر به رسانه‌ها و آثار سینمایی خارج از ایران نمانده و توسط برخی فعالان رسانه‌های وابسته و واداده به داخل نیز وارد شده است. رسانه‌هایی که حاضرند برای دیده شدن و شنیده شدن و اعلام وفاداری به غرب به هر شیوه‌ای متوسل شوند و هر موضوعی را همراستا با دشمنان آشکار ملت دنبال کنند و هر محتوایی را که موضع آنان را تقویت کند فراهم آورند و به هر قیمت شده نشان دهند هیچ نسبتی با مصالح کشور و نیازهای واقعی و مسائل بومی ایران ندارند.

رسانه‌هایی که هر گاه به آنها مراجعه می‌کنی، غبار و تاریکی بر دلت سنگینی می‌کند و به دنبال راه فراری تا نبینی و نشنوی این همه بدبختی و شوربختی و سیاه‌بختی و پژمردگی و مصیبت و ترس و وحشت را. چنان تصویری برایت ترسیم می‌کنند که ناخواسته از پنجره بیرون را نگاه می‌کنی و اگر بتوانی به خیابان سری می‌زنی و اطرافیانت را مرور می‌کنی. 

انگار غرب فرشته‌ای مهربان است که بال‌هایش را گشوده و برای نجات ایران و ایرانی از دست نیروهای اهریمنی از هیچ تلاشی مضایقه نمی‌کند. 

گویی هیچ نکته مثبت و نقطه روشنی در زمین و آسمان ایران وجود ندارد و چشم‌اندازی پیش روی حکومت نیست و جمهوری اسلامی تمام منافذ تنفس را به روی مردم بسته و تا توانسته جهان را ناامن و ناآرام کرده و باعث شده غرب، ما را تحریم کند، غذا و دارو ندهد، با ما جنگ کند، علیه ما توطئه کند و قطعنامه صادر کند، ما را در آسمان و زمین ترور کند و هواپیمای مسافری‌مان را بزند، دانشمندان ما را ترور کند و تا می‌تواند در کشور ما فتنه و خرابکاری کند. وای از مظلومیت غرب... .

رسانه‌هایی که به صورت کاملا اتفاقی همواره در کنار جنایتکاران متجاوز ایستاده‌اند و تمام تحلیل‌ها و نتیجه‌گیری‌های‌شان تطهیر غرب، بویژه آمریکا و تخریب و تحقیر ایران و انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی و اسلام و هر آنچه بوی دین دارد، است، البته از دین استفاده می‌کنند، آن هم فقط یک جا، آنجایی که بخواهند جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی و ولایت‌فقیه را زیر ضرب ببرند و نشان دهند باید دین از سیاست جدا شود و دوباره بعد از چند دهه به انزوا رانده شود یا با تمام مظاهر فساد و فحشا و ظلم و خیانت همراه شده، شانه به شانه، سایه به سایه، دست در دست در خیابان‌های شهر قدم بزند؛ مصالحه کند و به رسمیت بشناسد. 

تمام احکام اجتماعی تعطیل شود و دین با تمام اصل و فرعش از حکومت زدوده شود. این رسانه‌ها هر چند خود را ایرانی و وفادار به ایران و حتی گاهی مسلمان و وفادار به اسلام و متعصب در اسلام معرفی می‌کنند اما هیچ وقت با غرب اسلام‌ستیز ایران‌ستیز که هیچ فرصتی را برای ضربه زدن هدر نداده زاویه پیدا نمی‌کنند. سیاست‌ها مشترک، مسأله‌ها مشترک، دغدغه‌ها مشترک، افکار مشترک، نتیجه‌گیری‌ها مشترک، مواضع مشترک و نوعی یگانگی باورنکردنی با غرب که حتی شاید برای خود غرب هم عجیب باشد و مضحک. 

برای وحشت‌آفرینی بین مردم نسبت به حکومت، آن را متحد با طالبان و هیتلر و صدام و القاعده و داعش و صهیونیسم و همه جنایتکاران امروز و دیروز جلوه می‌دهند و تصویری هیولایی از جمهوری اسلامی را به نمایش می‌گذارند. کوچک‌ترین تحرکات جمهوری اسلامی را که در تقویت دین و تضعیف فرهنگ منحط غرب باشد زیر سؤال می‌‌برند و برای رفع هر نوع سوء‌تفاهمی نسبت به غرب توضیح و تحلیل ارائه می‌دهند. غرب را حق و خود را حق‌طلب و وفادار به حقیقت و جمهوری اسلامی را باطل و دشمن ملت و عزت ملت نشان می‌دهند. به تمام مؤلفه‌های نرم و سخت قدرت ایران می‌تازند و چشم دیدن و نشان دادن و بازگو کردن هیچ موفقیتی را ندارند. در مقابل، هر اشکال جزئی را تا بتوانند برجسته و بزرگ می‌کنند تا آثار روحی و روانی آن چندین و چند برابر شود و درد آن در ذهن و جان و خاطره‌ها باقی بماند. غرب را بیش از غرب باور کرده‌اند و قلوب‌شان بیش از آنان برای رسیدن به غرب می‌تپد. 

در میان مردم به زبان قوم سخن می‌گویند تا آنچه را آنان نمی‌دانند و نمی‌توانند به آسانی فراهم کنند و قید و بندها را از دست آنان باز کنند. به هر لباسی در می‌آیند و در هر قابی می‌گنجند و با هیاهو و غائله‌های رنگارنگ و هر روزه خود پشت جبهه را تا حد امکان در هم ریخته و مشوش می‌کنند تا خط مقدم را ناچار به عقب‌نشینی کنند. هیچ موضوعی بر زبان خصم نمی‌چرخد مگر اینکه همزمان و همزبان آن را پی می‌گیرند و عملیاتی می‌سازند. گویی مانند آنان می‌اندیشند و مانند آنان می‌فهمند. حتی گاهی از آنان پیش می‌افتند و آنچه را که برای آنان امید و آرزوست برای ایشان خاطره می‌شود. 

برخی رسانه‌ها بشدت «کن»یزه شده‌اند و آرزوی‌شان این است که تا کمر خم شده دست غرب را ببوسند و به خاطر جایزه‌ای که دریافت می‌کنند، به هر خواسته آنان تمکین کنند و در خدمت آنان باشند. 

* پژوهشگر مسائل سیاسی