شورای نگهبان با صدور بیانیه‌ای به صورت ویژه از فرماندهی انتظامی برای مقابله با اغتشاشگران تقدیر و تشکر کرد. در بخشی از بیانیه شورای نگبان آمده است: «این شورا از دستگاه قضایی انتظار دارد با عاملان اصلی و مسببان کشتار و مجروح نمودن مردم بیگناه و مأموران حافظ امنیت و نیز متعرض به مردم و تخریب‌کنندگان اموال عمومی و خصوصی، قاطعانه برخورد نماید».

گروه سیاسی: دور جدید عملیات نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی علیه مقرهای گروهک‌های تروریستی تجزیه‌طلب مستقر در اقلیم کردستان عراق، روز گذشته از سر گرفته شد. 

 به گزارش «وطن‌امروز»، در این عملیات مقرهای اصلی گروهک‌های تروریستی کومله، دموکرات و پاک (حزب آزاد کردستان) توسط موشک‌های نقطه‌زن و پهپادهای رزمی و انتحاری نیروی سپاه زیر ضربه قرار گرفت و تصاویری که از این عملیات توسط رسانه‌های وابسته به این گروهک‌های تجزیه‌طلب منتشر شد نشان می‌دهد حمله نیروی زمینی سپاه خسارات و تلفات جدی برای آنها در پی داشته است. 

گروهک‌های تجزیه‌طلب لانه کرده در اقلیم کردستان عراق نظیر کومله و دموکرات هر از گاهی با ناامن کردن مرزهای غربی کشورمان با تحرکات تروریستی، به اقدامات ضدایرانی خود ادامه می‌دهند و به‌رغم هشدارهای چندباره مقامات امنیتی و نظامی کشورمان به سران اقلیم در شمال عراق مبنی بر قرار ندادن پایگاه در اختیار این گروهک‌های تروریستی، برخورد لازم از سوی اقلیم کردستان صورت نگرفته است. این امر باعث شده کردستان عراق با حضور گروهک‌های تروریست و تجزیه‌طلبی همچون کومله و دموکرات و از طرف دیگر حضور پررنگ رژیم صهیونیستی و موساد در اقلیم به پایگاهی برای ایجاد ناامنی در مرزهای کشورمان تبدیل شود. در ماجرای برخی اغتشاشات اخیر در ایران هم این گروهک‌ها دست به تحرکاتی ‌زده بودند که موجب شد سپاه پاسداران چند روز قبل (‌2 مهر) دور اول حملات علیه پایگاه‌های تروریست‌ها را کلید بزند. سپاه پاسداران همچنین سال گذشته مقر وابسته به موساد اسرائیل در اقلیم کردستان عراق را هم مورد حملات سنگین موشکی قرار داد. 

در همین حال روابط عمومی نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیه‌ای با اشاره به آغاز مرحله جدید عملیات علیه مواضع و مقرهای گروهک‌های تروریستی ضدایرانی در مناطقی در عمق اقلیم شمال عراق تاکید کرد: عملیات تا دفع موثر تهدید و برچیده شدن مقرهای گروهک‌های تروریستی با قاطعیت ادامه خواهد داشت. نیروی زمینی سپاه در همین رابطه اطلاعیه‌ای به شرح زیر صادر کرد: همان‌گونه که در اطلاعیه روز شنبه (مورخ 2/7/1401) به آگاهی رسانده شد، پس از هشدار‌های لازم به مقامات اقلیم شمال عراق از طریق مبادی مربوطه مبنی بر برچیدن بساط فعالیت‌های گروه‌های تروریستی ضدایرانی وابسته به استکبار جهانی در منطقه خود و بی‌اعتنایی نسبت به این خواسته مشروع و قانونی که با استمرار حضور گروهک‌های تروریستی و تعرض به مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران و مورد حمله قرار دادن برخی پایگاه‌ها و پاسگاه‌های مرزی کشورمان و همچنین پشتیبانی از آشوب‌های اخیر همراه بوده است، رزمندگان قرارگاه حمزه سیدالشهدا علیه‌السلام نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملیات آتشباری و حملات توپخانه‌ای خود را نسبت به مقر‌ها و مراکز استقرار آنها در بخش‌هایی از اقلیم آغاز کرد. از آنجا که طی این مدت بقایای گروهک‌های ضدانقلاب تروریستی پس از تحمل تلفات در منطقه پراکنده و تهدید علیه امنیت و آرامش مردم عزیز کشورمان همچنان باقی است، از صبح امروز (چهارشنبه 6/7/1401) مرحله جدید عملیات رزمندگان اسلام علیه مواضع، مقر‌ها و پادگان‌های گروهک‌های مذکور در عمق اقلیم شمال عراق با بهره‌گیری از یگان‌های موشکی و پهپادی نیروی زمینی سپاه و آتش پرحجم و ترکیبی موشک‌های نقطه‌زن و پهپاد‌های تهاجمی و انهدامی آغاز و ضربات مهلکی به آنان وارد شده است که متعاقبا جزئیات عملیات و تلفات و خسارت‌های وارده به دشمنان ملت ایران اطلاع‌رسانی خواهد شد. بار دیگر تاکید می‌گردد این عملیات تا دفع موثر تهدید و برچیده شدن مقر‌های گروهک‌های تروریستی و اقدام مقامات اقلیم به تعهدات و مسؤولیت‌های خود، با قاطعیت ادامه خواهد داشت. 

همچنین طبق گزارش رویترز، یک عضو ارشد گروهک تروریستی «کومله» در گفت‌وگو با این خبرگزاری به تلفات و خسارات اذعان کرد. به نوشته رویترز، وی بدون ذکر جزئیات گفت که چند دفتر این گروهک چهارشنبه صبح هدف حمله قرار گرفته و تلفات و خسارات مادی بر جا مانده است. یک منبع آگاه نظامی هم در گفت‌وگو با فارس گفت: «این حملات از بعد شدت و دامنه بسیار کم‌سابقه و کوبنده بوده و آسیب‌های جدی به مقر تروریست‌ها وارد کرده به طوری که مقر اصلی گروهک‌های تروریستی و دفاتر آنها تخریب شد». وی افزود: در این حملات یگان‌های موشکی، پهپادی و توپخانه‌ای سپاه شرکت داشتند. 

نیروی زمینی سپاه دوم مهرماه حملاتی علیه مواضع گروهک‌های تروریستی کرد در شمال عراق انجام داده بود. روابط عمومی نیروی زمینی سپاه شنبه اعلام کرد: در پی تعرضات روزهای گذشته عوامل گروهک‌های تروریستی و ضدانقلاب وابسته به استکبار جهانی و لانه کرده در اقلیم شمال عراق مبنی بر عبور از مرزهای جمهوری اسلامی ایران و مورد حمله قرار دادن برخی پایگاه‌های مرزی کشورمان با پاسخ قاطع رزمندگان اسلام همراه شده است. 

در اطلاعیه روابط عمومی نیروی زمینی سپاه آمده بود: «در پی تعرضات روزهای گذشته عوامل گروهک‌های تروریستی و ضدانقلاب وابسته به استکبار جهانی و لانه کرده در اقلیم شمال عراق مبنی بر عبور از مرزهای جمهوری اسلامی ایران و مورد حمله قرار دادن برخی پایگاه‌های مرزی کشورمان با پاسخ قاطع همراه و با برجا گذاشتن تلفات، منجر به فرار تروریست‌های مهاجم شده است. به‌رغم تذکرات و هشدار‌های متعدد به مقامات اقلیم درباره جلوگیری از استقرار و فعالیت گروهک‌ها و تروریست‌های مزدور و اجیر شده ضدانقلاب علیه جمهوری اسلامی و قصور و بی‌توجهی آنان نسبت به اقدامات درخور و پیشگیرانه، نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با به‌کارگیری یگان‌های عملیاتی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) انهدام مقر‌ها و مراکز استقرار، طراحی و توطئه‌چینی گروهک‌های متجاوز تروریستی و ضدانقلاب در آن سوی مرزهای کشور در اقلیم شمال عراق را با عملیات آتشباری و حملات توپخانه‌ای آغاز کردند». در این اطلاعیه آمده بود: «این عملیات در راستای تضمین امنیت پایدار مرزی و تنبیه تروریست‌ها بوده و تا مسؤولیت‌پذیر کردن مقامات اقلیم در قبال مقررات بین‌المللی و وظایف قانونی خود ادامه خواهد داشت». در اطلاعیه نیروی زمینی سپاه همچنین از مردم و ساکنان محلی عزیز اقلیم شمال عراق نیز درخواست شده بود از نزدیک شدن به مقرها و مراکز مربوط به گروهک‌های تروریستی ضدایرانی در منطقه خودداری و از محل استقرار تروریست‌ها فاصله بگیرند. 

بنا بر برخی گزارش‌ها در این عملیات مقر آموزشی و چند مقرر تجمع تروریست‌های کومله هدف قرار گرفت و خسارات جدی به آنها وارد شد. گفتنی است شهریور سال گذشته نیز نیروی زمینی سپاه حملات پهپادی و توپخانه‌ای به مقر گروه‌های تروریستی فعال در اقلیم کردستان داشت. در آن مقطع سرلشکر محمد باقری در مراسم تودیع و معارفه جانشین ستاد کل نیرو‌های مسلح با اشاره به عملیات سپاه پاسداران در شمال عراق و اقلیم کردستان گفت: مسؤولان این اقلیم و دولت عراق باید برای برخورد با این گروهک‌ها اقدام کنند.

 وی گفت: عملیات‌های ما در برخورد با گروهک‌های ضدانقلاب ادامه خواهد داشت و هیچ‌گونه شیطنتی را در این مرز‌ها تحمل نمی‌کنیم. سرلشکر باقری افزود: برخورد با این گروهک‌ها حق ماست و منشور سازمان ملل متحد هم این حق را برای ما در نظر گرفته است. رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح گفت: بساط گروه‌های ضدانقلاب را از این منطقه جمع می‌کنیم. سرلشکر باقری افزود: هر چند این تلاش‌های مذبوحانه این گروهک‌ها تاکنون نتیجه موفقی برای آنها نداشته است اما در برخی از مناطق مرزی جمهوری اسلامی ناامنی‌ها و نگرانی‌هایی را به وجود آوردند که لذا ما چنین شیطنت‌هایی را برنمی‌تابیم. رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح گفت: کشور عراق و اقلیم شمال عراق نباید اجازه دهند تا مزدوران آمریکا و رژیم صهیونیستی و گروه‌های ضدانقلاب مسلح در آن منطقه پادگان آموزشی، مقر‌های رادیو و تلویزیونی و اردوگاه و خوابگاه داشته باشند، کنگره برگزار کنند، آموزش نظامی بدهند، به مرز‌ها و مناطق ما حمله کنند و افرادی را از ما ترور کنند؛ اینها برای ما قابل پذیرش نیست. 

***

رئیس‌جمهور با اشاره به تلاش دشمن برای فتنه‌انگیزی:

باید اقتدار نظام را به رخ کشید

رئیس‌جمهور تلاش دشمن برای فتنه‌انگیزی در کشور را ناشی از احساس خطر از اقتدار و پیشرفت نظام جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و گفت: باید اقتدار افتخارآمیز نظام را با تبیین دقیق و خلق آثار فرهنگی ماندگار به رخ کشید تا هم دشمن به عظمت آن اعتراف کند و هم نسل جدید به ابعاد آن آگاه شود. 

حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی در جلسه هیات دولت با اشاره به دیدارهای اخیر خود در نیویورک و سخنان سران کشورهای مختلف در این دیدارها که به پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌های مختلف اعتراف کرده و نیاز خود را نیز به بهره‌مندی از این پیشرفت‌ها اظهار کردند، افزود: تلاش دشمن برای فتنه‌انگیزی در کشور ناشی از احساس خطری است که از این اقتدار و پیشرفت نظام می‌کند. وی با تاکید بر لزوم حفظ، تداوم و ارتقای این اقتدار، تصریح کرد: باید اقتدار افتخارآمیز جمهوری اسلامی با تبیین دقیق و خلق آثار فرهنگی ماندگار به رخ کشیده شود تا هم دشمنان بیش از گذشته به آن پی برده و به این عظمت اعتراف کنند و هم نسل جدید نسبت به ابعاد این اقتدار آگاه شده و به آن افتخار کند. 

رئیس‌جمهور در ادامه سخنانش به برگزاری متفاوت مراسم زیارت اربعین امسال هم از لحاظ تعداد زائران و هم کیفیت برگزاری مراسم اشاره کرد و گفت: امسال مراسم سالروز شهادت امام رضا(ع) نیز با کیفیت متفاوتی برگزار شد و این ۲ رویداد ما را بر آن می‌دارد که از هم‌اکنون برای برگزاری هر چه بهتر این مراسم در سال آینده برنامه‌ریزی کنیم. رئیسی همچنین با تشکر از مسؤولان بخش‌های مختلف که پرداخت مطالبات گندم‌کاران را با فاصله زمانی کوتاه انجام دادند، مسؤولان وزارت جهاد کشاورزی را مکلف کرد با برگزاری جلسه‌ای با حضور نمایندگان دامداران و مرغداران، راهکارهای رفع مشکلات تولید آنان را بررسی کرده و نتیجه را در ستاد تنظیم بازار مطرح کنند. 

***

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به وجود راه‌حل برای مشکلات کشور:

بروکراسی اجازه حل مشکل را نمی‌دهد

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی برای مشکلات راه‌حل دارد، گفت: بروکراسی و دیوان‌سالاری حاکم بر کشور اجازه نمی‌دهد از این قدرت برای حل مساله استفاده کنیم. 

محمدباقر قالیباف در نشست صمیمانه جمعی از رزمندگان خراسانی و مسؤولان تشکل‌های دفاع‌مقدس استان خراسان رضوی در مشهد با اشاره به مشکلات کشور تأکید کرد: من سال‌هاست تأکید می‌کنم که هرکس خود را حزب‌اللهی، انقلابی، سرباز رهبری و وطن‌پرست می‌داند یا دغدغه اسلام و انقلاب و ایران را دارد، باید بتواند کارایی دین در اداره جامعه را اثبات کند. 

وی با بیان اینکه اثبات کارآمدی دین در اداره جامعه یعنی محقق کردن قدرت نظریه ولایت فقیه امام خمینی(ره) در اداره جامعه، ادامه داد: جمهوری اسلامی نظام حکمرانی که زیبنده اندیشه سیاسی امام(ره) بوده و آن اندیشه سیاسی را در جامعه پیاده کرده و کارآمدی دین در اداره جامعه را اثبات کند، ندارد. رئیس مجلس گفت: جمهوری اسلامی برای مشکلات راه‌حل دارد اما بروکراسی و دیوان‌سالاری حاکم بر کشور اجازه نمی‌دهد از این قدرت برای حل مساله استفاده کنیم. قالیباف در همین زمینه ضمن تقدیر از همه کارمندان تلاشگر و زحمتکش افزود: سیستم بروکراسی و دیوان‌سالاری کشور مناسب اداره کشور نیست و حتی ضد مبانی جمهوری اسلامی و کارآمدی عمل می‌کند. 

رئیس قوه مقننه در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه مسائل اصلی را رها کرده و به مسائل فرعی پرداخته‌ایم و گاهی مسائل اصلی و فرعی را تشخیص هم نمی‌دهیم، گفت: این روایت امیرالمومنین(ع) است که وقتی نیروهای فاضل دفع شوند، اراذل، یعنی نیروهای فرومایه و ناکارآمد، کارها را به دست می‌گیرند و لذا شاهد هستیم که در طول ده‌ها سال، این اتفاق باعث بروز شرایطی می‌شود که قدرت حل مساله را از دست می‌دهیم.

***

وزیر ارتباطات:

تصاویر ماهواره خیام را با کیفیت خوب دریافت می‌کنیم

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: ماهواره خیام روزی ۴ بار و گاهی اوقات ۳ بار از روی ایران عبور می‌کند و ما تصاویر آن را با کیفیت خوب دریافت می‌کنیم. 

عیسی زارع‌پور در گفت‌وگو با فارس درباره آخرین وضعیت ماهواره ایرانی خیام گفت: این ماهواره در مدار قرار گرفته و تصاویر آن دریافت می‌شود ولی در مراحل کالیبراسیون یا در واقع تنظیمات عملکردی ماهواره قرار دارد که مراحل آخر آن است. وی افزود: هم اکنون تصاویر ارسالی این ماهواره با کیفیت نسبتا خوب دریافت می‌شود و اگر ان‌شاءالله این کالیبراسیون‌ها نیز انجام شود، با دقت‌هایی که جزو مشخصات ماهواره است، می‌توانیم تصاویر آن را با کیفیت بهتری دریافت کنیم و بهره‌برداری از آن شروع شود. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بیان کرد: هم‌اکنون مراحل مختلف بهره‌برداری از ماهواره خیام طی می‌شود تا ان‌شاءالله بتوانیم از تصاویر باکیفیت‌تر آن در بخش‌های گوناگون کشور استفاده کنیم. زارع‌پور در پاسخ به این سوال که آیا هم‌اکنون گزارشات این ماهواره به طور کامل دریافت می‌شود؟ اظهار کرد: این ماهواره روزی ۴ بار و گاهی اوقات ۳ بار از روی ایران رد می‌شود و ما تصاویر آن را دریافت می‌کنیم. 

ماهواره خیام یک ماهواره سنجش از دور و متعلق به جمهوری اسلامی ایران است که 18 مرداد سال جاری به فضا پرتاب شد. ارتقای بهره‌وری در حوزه کشاورزی، پایش دقیق منابع آبی کشور، مدیریت مخاطرات طبیعی، پایش تغییرات کاربری، ساخت‌و‌سازهای غیرمجاز و مقابله با جنگل‌خواری، پایش مخاطرات زیست‌محیطی، پایش معادن و اکتشافات معدنی، پایش مرزهای کشور و بسیاری از کاربردهای دیگر از جمله کاربردهای داده‌های دریافت شده از ماهواره خیام خواهد بود. 

محمد سلحشور: آشوب‌های خیابانی روزهای گذشته در شرایطی به شکل نسبی فروکش کرده که رفتار توحش‌آمیز بخشی از گروه‌های اغتشاشگر که به شهادت مدافعان امنیت نیز منتهی شد، یکی از موضوعات محل بحث در جامعه است. رفتارهایی همچون آتش زدن مامور نیروی انتظامی و حمله با سلاح سرد به نیروهای حافظ امنیت را باید طرحی از پیش برنامه‌ریزی شده برای شکست هیمنه پلیس و ثبت تصویری ضعیف از نیروهای امنیتی در فضای عمومی دانست. 

به گزارش «وطن‌امروز»، خیابان‌های ایران در روزهای اخیر بار دیگر به محلی برای رویاپردازی و طمع ‌براندازان و دشمنان کشورمان شد؛ آشوب‌هایی که به بهانه اعتراض به مرگ مرحوم مهسا امینی آغاز شد و در مدتی کوتاه یکی از خشن‌ترین صحنه‌های صف‌آرایی ضدانقلاب را در مقابل دیدگان عمومی قرار داد. در این فضا اما حاشیه‌ای پررنگ‌تر از متن، بار دیگر تزویر جریانی را که همواره به دنبال تضعیف نیروهای امنیتی و چهره پلیس بوده نمایان ساخت. تجمع ضدانقلاب در انگلیس و فرانسه به درگیری محدودی با پلیس (در قیاس با آنچه در خیابان‌های ایران در جریان بود) ختم شد؛ حادثه‌ای که با واکنش قاطع پلیس و دیگر نهادهای این کشورها همراه بود. ابتدا پلیس از برخورد قاطع با هنجارشکنان خبر داد و بعد از آن تصاویر آشوبگران را برای شناسایی منتشر کرد و پس از آن نیز شهردار لندن با حمایت قاطع از نیروهای امنیتی از برخورد با آشوبگرانی که «اقلیتی خودخواه» خواند، خبر داد. انتشار این اخبار تبدیل به یک رسوایی برای ضدانقلابی شد که طی سال‌های اخیر همواره مشوق برخورد خشن و وحشیانه با نیروهای امنیتی بود. هرچند برای پی بردن به اهمیت این مساله نیازی به مصداق خارجی وجود نداشت و هر عقل سلیمی لزوم حفظ وجاهت و اقتدار نیروهای امنیتی را تایید می‌کند اما رفتار دولت‌های اروپایی در برابر آشوبگران استاندارد دوگانه ضدانقلاب را عیان کرد. 

با این تفاسیر و سوای مواجهه نهادهای حافظ امنیت در کشورهای اروپایی با آشوبگران، تجربه حوادث یک هفته گذشته از جهات مختلفی ضرورت صیانت از اقتدار پلیس را بار دیگر ثابت کرد. 

بی‌هزینه بودن حمله به نیروهای حافظ امنیت عملا امکان جولان اوباش را در هر سطح و کیفیتی فراهم می‌کند. آنچه در هفته گذشته به چشم آمد نیز مؤید این واقعیت بود که سرشبکه‌های اصلی آشوب‌های خیابانی، حمله هدفمند و وحشیانه به نیروهای حافظ امنیت را با نیت از بین بردن اقتدارشان برنامه‌ریزی کرده بودند. طبیعی است که مخدوش شدن وجهه اقتدار پلیس این امکان را به نیروهای مخل امنیت می‌دهد که تبدیل به میدان‌داران حوادثی همچون آشوب‌های خیابانی شوند. در این زمینه رسانه‌های فارسی‌زبان خارج‌نشین نیز با آب و تاب فراوان و به شکل حماسی تصاویر حمله به پلیس را نشر می‌دادند. تلاش برای تبدیل کردن این امر به قاعده‌ای عمومی در درگیری‌ها بخوبی مشخص بود، تا جایی که بخشی از جریانات فعال در فضای مجازی توان خود را بر بسیج آشوبگران به سمت تقابل مستقیم با نیروهای امنیتی و انتظامی متمرکز کردند. 

با مجموعه این اوصاف تلاش برای تضعیف و از بین بردن اقتدار پلیس را باید یکی از اهداف ویژه آشوب‌های اخیر به حساب آورد. انتشار گسترده تصاویر حمله دسته‌جمعی به مدافعان امنیت و برخورد خشن با آنها (که در مواردی نیز منتهی به شهادت‌شان شد) جملگی در راستای تضعیف اقتدار پلیس بود. این واقعیت نیاز به شرح چندانی ندارد که از بین رفتن بازدارندگی پلیس به عنوان عنصر واجد اقتدار در شهر، در نهایت به از بین رفتن امنیت شهر منتهی می‌شود. 

 

* آتش‌بیاران معرکه، شریک جرم آشوبگران

یکی دیگر از نکات حائز اهمیت در آشوب‌های هفته اخیر میدان‌دار شدن برخی چهره‌های مشهور برای تهییج و توجیه حمله به نیروهای حافظ امنیت بود؛ مساله‌ای که البته در سایه بی‌هزینه بودن انتشار محتواهای ضدامنیتی صورت گرفت. در همین زمینه می‌توان رد تلاش برای مشروعیت‌بخشی به حمله آشوبگران به نیروهای انتظامی را در محتوای تولیدشده از سوی سلبریتی‌ها یافت. 

 

* پلیس مقتدر، باطل‌السحر آشوب خیابانی

اگر تا پیش از حوادث اخیر بعضی گروه‌های داخلی نسبت به لزوم احیای اقتدار پلیس به عنوان ضرورتی اجتماعی تشکیک می‌کردند، برخوردهای ضدانسانی آشوبگران با مدافعان امنیت، ساده‌اندیشی این گروه‌ها را نمایان کرد. 

مخدوش شدن تصویر اقتدار پلیس در هر زمانی به تقویت موضع اشرار و هنجارشکنان منتهی شده است. به همین علت لزوم ترمیم این تصویر و اثبات اقتدار پلیس، شرطی ضروری برای بازگشت و تثبیت امنیت در کشور به شمار می‌رود. پلیس مقتدری که در بالاترین سطح بازدارندگی در برابر اشرار باشد، می‌تواند به بهبود و تغییر مثبت فضای اعتراضات نیز کمک کند.