گروه بین‌الملل: تلفات زلزله ترکیه همچنان با روند پرشتابی رو به افزایش است و به گفته یکی از کارشناسان زلزله در این کشور احتمالاً تلفات تا 180 هزار نفر هم خواهد رسید، البته بسیاری از مردم مناطق زلزله‌زده هم از میزان کمک‌رسانی دولت انتقاد شدید دارند. تاکنون نزدیک به 32 هزار نفر در زلزله ترکیه جان خود را از دست داده‌اند. برآورد کنفدراسیون شرکت‎ها و تجارت ترکیه از زلزله این کشور این است که تلفات زلزله ترکیه به ۷۲ هزار نفر می‌رسد، ولی یکی از کارشناسان زلزله ترکیه اعلام کرده است تلفات بیشتر از این حرف‌ها خواهد بود و نزدیک 180 هزار نفر احتمالا جان می‌بازند. اوگون احمد ارجان، کارشناس زلزله در مصاحبه با اکونومیست تخمین زد «ممکن است 180 هزار نفر یا بیشتر زیر آوار محبوس شده باشند. تقریباً همه آنها مرده‌اند». آژانس مدیریت حوادث اضطراری و بلایای طبیعی ترکیه (آفاد)، دیروز در جدیدترین گزارش خود از تلفات زلزله این کشور اعلام کرد تعداد قربانیان زمین‌لرزه‌های قدرتمند هفته گذشته در جنوب ترکیه به ۳۱ هزار و ۶۴۳ نفر رسیده است. طبق اعلام این مرکز، ۲۴۱۲ پس‌لرزه پس از روز اول زمین‌لرزه در ترکیه ثبت شده و ۱۴۷ هزار و ۹۳۴ نفر نیز از مناطق زلزله‌زده خارج شده‌اند. آژانس مدیریت بلایای طبیعی ترکیه همچنین  اعلام کرد 11342 ساختمان در جریان زمین‌لرزه فروریخته است. «مارتین گریفیتس»، معاون دبیرکل سازمان‌ ملل در مسائل انسانی و امداد اضطراری که شنبه وارد «قهرمان مرعش» کانون نخستین زمین‌لرزه ۷.۸ ریشتری ترکیه شد، پیش‌بینی کرد شمار تلفات زمین‌لرزه شدید ترکیه و سوریه «2 برابر یا بیشتر» خواهد شد. گزارش‌ها حاکی از آن است به‌رغم سرما و یخبندان، ده‌ها هزار نفر از امدادگران در حال جست‌و‌جو میان آوارها هستند و این در حالی است که سرمای شدید، رنج و غم میلیون‌ها نیازمند به کمک در ترکیه را تشدید کرده است. مردم مناطق زلزله‌زده ترکیه از کم‌کاری گروه‌های امدادی مرکز مقابله با حوادث غیرمترقبه ترکیه (آفاد) در جمع‌آوری آوارهای برجا مانده از زلزله اخیر در جنوب این کشور گلایه می‌کنند. وبگاه «بیانت»، روز یکشنبه در مطلبی در این زمینه به نقل از یک شهروند ترک نوشت: «ما روزها مقابل آوارها منتظریم. آفاد هیچ کاری نمی‌کند، می‌گویند باید صدایی بشنویم». این شهروند ترک که به نام او اشاره‌ای نشد، اضافه کرد: «آفاد چند روز بعد آمد. «آنتاکیا» خراب است نه جرثقیلی و نه کاوری وجود ندارد. آنها می‌گویند ما نمی‌توانیم کاری انجام دهیم، هیچ وسیله نقلیه‌ای وجود ندارد. اینجا مردم، بستگان خود را از آوار بیرون کشیدند». این شهروند همچنین اظهار داشت: «همه چیز خیلی کند است. کار نجات باید سریع‌تر انجام شود. شاید صدها هزار نفر زیر خرابه‌ها باشند. آنها به چه فکر می‌کنند؟ آیا مرده‌های ما را همراه با آوار دور می‌اندازند؟ چرا گروه‌های بیشتری به آنتاکیا اعزام نمی‌شوند؟» بر اساس گزارش‌ها، شهر «حاتای» در آنتاکیا یکی از مناطقی است که بیشترین آسیب را در زلزله اخیر دیده است. تقریبا هیچ ساختمانی در این منطقه وجود ندارد که فرونریخته باشد. ساختمان‌ها غیرقابل استفاده هستند و ورود به آنها خطرناک است. در ورودی شهر کیلومترها وسایل نقلیه وجود دارد. با این حال، کار جست‌وجو و نجات هنوز به سرانجام نرسیده است. رسانه‌های ترکیه روز گذشته خبر دادند پلیس این کشور دست‌کم ۱۲ نفر را در رابطه با ساختمان‌های فروریخته در استان‌های جنوبی «غازی عینتاب» و «شانلی اورفا» در پی زمین‌لرزه مهیب ترکیه بازداشت کرده است. خبرگزاری «دمیرورن» ترکیه در این ارتباط گزارش داده بود بازداشت‌شدگان شامل پیمانکاران ساختمان می‌شوند. «فؤاد اکتای» معاون رئیس‌جمهور ترکیه در واپسین ساعات شنبه‌شب در جمع خبرنگاران تصریح کرده بود که دادستان‌ها حکم بازداشت ۱۱۳ نفر را در رابطه با ساختمان‌های فروریخته ترکیه صادر کرده‌اند. بر اساس گزارش‌های منتشرشده، یکی از افرادی که شنبه‌شب در ترکیه بازداشت شد، پیمانکار ساختمانی در غازی عینتاب بوده که پلیس استانبول او را بازداشت کرده است. رسانه‌های ترکیه هفته گذشته تصاویری منتشر کرده بودند که نشان می‌داد مردم این کشور در برخی شهرهای جنوبی با کمبود مواد غذایی مواجه هستند. روزنامه گاردین در گزارشی بی‌توجهی مقام‌های ترکیه به ایمنی ساخت‌وساز در این کشور بعد از زلزله مرگبار سال ۱۹۹۹ را دلیل بروز تلفات فاجعه‌بار اخیر بعد از زلزله ۷.۸ ریشتری روز دوشنبه هفته قبل در این کشور دانسته است. این روزنامه در این گزارش با تیتر «تلفات زلزله ترکیه نشان می‌دهد درس‌های سال ۱۹۹۹ فرا گرفته نشد» نوشته است: «سال ۱۹۹۹ بیش از ۱۷۰۰۰ نفر در زلزله‌ای در نزدیکی شهر استانبول ترکیه کشته شدند. مقام‌های این کشور متعاقب آن قول اجرای قوانین سخت‌گیرانه‌تری را دادند و با هدف ارتقای آمادگی برای زلزله در کشوری که روی ۲ گسل بزرگ قرار دارد، طرحی تحت عنوان مالیات زلزله را اجرا کردند. با این وجود پاسخ کند دولت وقت آنکارا به آن فاجعه بعدا نقشی عمده در به قدرت رساندن حزب عدالت و توسعه متعلق به رجب طیب اردوغان ایفا کرد؛ این حزب که سال ۲۰۰۲ یک حزب جدیدالتاسیس بود در انتخابات آن سال با اکثریت قاطعی پیروز شد و قول شفافیت و بازسازی اقتصادی را که به دلیل سقوط بازار بورس از بین رفته بود، داد. 25 سال بعد از آن زمان و بعد از تجربه زمین‌لرزه و پس‌لرزه‌های حتی مرگبارتر به نسبت سال ۱۹۹۹، مردم در سراسر ترکیه نه فقط در جست‌وجوی عزیزان‌شان بلکه در جست‌وجوی جواب‌ها برای این فاجعه نیز هستند. سال ۲۰۱۱ نیز در ترکیه زلزله‌ای رخ داد که بر اثر آن صدها نفر جان باختند. بعد از آن زلزله اردوغان که آن زمان نخست‌وزیر بود ضعف در ساخت‌وساز را مقصر تلفات بالای آن اعلام کرد و گفت: شهرداری‌ها، پیمانکاران ساخت‌وساز و ناظران حالا باید شاهد باشند که غفلت‌ورزی آنها منجر به قتل می‌شود. اما حالا با کشته شدن 32 هزار نفر و بی‌خانمان شدن بیش از یک میلیون نفر دیگر تنها در ترکیه، بر اثر این زلزله که بخشی از آن در سوریه اتفاق افتاد، هرچه بیشتر آشکارتر می‌شود که فساد مزمن و عدم اجرای دقیق قوانین ساخت‌وساز در ترکیه این بحران را شدیدتر کرده است. بر اساس برآوردها بین 80 تا 100 میلیارد دلار خسارت زلزله ترکیه خواهد بود که عدد بسیار بالایی است. نشریه آمریکایی «فارن پالیسی» در گزارشی تحت عنوان «چطور فساد و سوءمدیریت، زمین‌لرزه ترکیه را مرگبارتر کرد؟» به رنج و غم مردم ترکیه پس از وقوع زمین‌لرزه مرگبار هفته گذشته پرداخت. در مقدمه این گزارش به داستان یکی از زلزله‌زدگان در ترکیه اشاره شده است و آمده که در شهر «آنتاکیا» واقع در جنوب ترکیه، بهزاد یک پتو و چتر روی پدرش انداخت که پس از ویران شدن خانه کودکی بهزاد در یکی از مخرب‌ترین زمین‌لرزه‌های تاریخ اخیر، زیر آوار گرفتار شده بود. او با دستان خالی پدرش را که پاهایش زیر بلوک سیمانی گیر کرده بود، بیرون کشید و به این پیرمرد قول داد کمک در راه است. این داستان این‌گونه ادامه می‌یابد: ۲۴ ساعت دردناک می‌گذرد که بهزاد از همسرش می‌خواهد وضعیت پدرش را بررسی کند و به او می‌گوید: «دیگر نمی‌توانم در چشمانش نگاه کنم. به او گفتم کمک در راه است. کمکی در راه نیست». پدر بهزاد درگذشت؛ همان‌طور که مادرش، پسرعموها و دخترعموها و هزاران نفر دیگر جان باختند، زیرا آنجا کسی نبود که کمک‌های لازم را در اختیارشان بگذارد. فارن پالیسی با مطرح کردن این داستان ادامه داد: در زمین‌لرزه ترکیه، فقط عزیزان نبودند که زیر آوارها دفن شدند، بلکه وعده‌های حکومت‌داری خوب، کشوری عاری از فساد و دولتی پاسخگوی نیازهای مردم نیز مدفون شدند. نارضایتی از خدمت‌رسانی دولت به زلزله‌زدگان بالا گرفته است و برخی کارشناسان اعتقاد دارند این اعتراض‌ها یکی از مهم‌ترین مشکلات پیش روی دولت اردوغان خواهد بود. با وجود این چالش‌ها، ترکیه پس از زلزله مانند قبل آن نیست، زیرا کارشناسان اقتصاد می‌گویند این زلزله میلیاردها دلار هزینه به بودجه آنکارا تحمیل می‌کند و رشد اقتصادی را در سال جاری ۲ درصد کاهش می‌دهد و این چالشی اضافه برای دولت این کشور است که باید قبل از انتخابات سرنوشت‌ساز ماه مه، تلاش‌های زیادی برای بازسازی انجام دهد. 

سیاست‌خارجی: سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیروز در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت. ناصر کنعانی در پاسخ به سؤالی درباره رزمایش‌های نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا که رسما تهدید نظامی علیه ایران است، اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با تهدیدات و طرف‌های تهدیدکننده با قاطعیت و جدیت برخورد می‌کند. هر زمان اثبات شود یک طرف و رژیمی در ارتباط با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران اقدام نابخردانه‌ای انجام داده، طبیعتا جمهوری اسلامی ایران با جدیت و قاطعیت برخورد می‌کند و این را در عمل نیز اثبات کرده است و قطعا در ارتباط با تهدید و اقدام متجاوز، دست متجاوز را قطع خواهد کرد. سخنگوی وزارت امور خارجه اضافه کرد: رژیم صهیونیستی جدیت جمهوری اسلامی ایران را در پاسخ به اقدامات ضد امنیتی و تجاوزکارانه، بارها و بارها دریافت کرده و طعم آن را چشیده است. در ارتباط با اقداماتی که این رژیم در منطقه و در کنار دولت آمریکا انجام می‌دهد، ادبیات ما واضح و روشن است. وی تصریح کرد: هرگونه اقدام ضد امنیتی علیه جمهوری اسلامی ایران که از سوی رژیم صهیونیستی و با حمایت آمریکا انجام شود، قطعا دولت آمریکا مسؤولیت مستقیم دارد. هر اقدامی که رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران انجام دهد، با توجه به اینکه دولت آمریکا متحد و حامی تمام عیار این رژیم است، در این رابطه باید پاسخگو باشد. ادبیات ما واضح و روشن است. کنعانی بار دیگر تأکید کرد: هرگونه اقدام از هر منشأیی علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، با قاطعیت از سوی جمهوری اسلامی ایران پاسخ داده خواهد شد و اگر اقدامی از هر مسیر و از طریق هر واسطه‌ای برای کمک به متجاوز شود، جمهوری اسلامی ایران در برخورد با طرف‌های کمک‌کننده هیچ تعلل و تردیدی در پاسخگویی به خود راه نخواهد داد. وی بیان کرد: این رژیم باید الان به فکر وضعیت داخلی خود و شرایط نابسامان داخلی و تظاهراتی که بیش از ۶ هفته متمادی است داخل اراضی اشغالی علیه رژیم صهیونیستی انجام می‌شود، باشد. این رژیم اگر بتواند همت کند، با اقدامات آزادیخواهانه ملت فلسطین، نه فقط در نوار غزه و نه فقط در کرانه غربی، بلکه در اراضی اشغالی ۴۸ مقابله کند. کنعانی افزود: این رژیم ناتوان‌تر از آن است که اقدامی نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران انجام دهد و جرأت چنین اقدامی را ندارد و طعم ضربات سخت ایران را در مواردی که اقدامات جزئی نابخردانه انجام داده قبلا چشیده است.