شاخص کل بورس دیروز با رشد ۲۹ هزار واحدی توانست روند صعودی خود را تثبیت کند. شاخص کل بورس دیروز با رشد ۲۹ هزار واحدی به جایگاه یک میلیون و ۸۳۸ هزار واحد رسید. نمادهای کگل، کچاد، فارس، پارس، شپنا، فولاد و تاپیکو بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند و نمادهای شستا، فولاد، خزامیا و شپنا نیز بیشترین تراکنش را از آن خود کردند.

 

ثبت‌نام‌کنندگان خودروهای وارداتی سود دریافت می‌کنند

سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت از اختصاص سود کوتاه‌مدت به ثبت‌نام‌کنندگان خودروهای وارداتی خبر داد. امید قالیباف در ویدئویی ارسالی، ضمن اشاره به اسامی ۲۲ بانک طرف قرارداد وزارت صمت که متقاضیان طرح فروش خودروهای وارداتی می‌توانند مبلغ ۵٠٠ میلیون تومان خود را در آن واریز و مسدود کنند، اظهار کرد: بانک‌ها باید سود کوتاه‌مدت به این سپرده‌ها تخصیص دهند. امید قالیباف تاکید کرد: چنانچه متقاضیان از بانکی که برای فرآیند ثبت‌نام خودروهای وارداتی (تعریف حساب وکالتی و واریز وجه مذکور) استفاده می‌کنند راضی نباشند، می‌توانند به راحتی بانک خود را تغییر دهند. گفتنی است متقاضیان می‌توانند از طریق بانک‌های ملت، تجارت، رسالت، ملی، صادرات، سپه، اقتصاد نوین، آینده، پست بانک، توسعه تعاون، دی، رفاه کارگران، سینا، صنعت و معدن، اعتباری ملل، پارسیان، شهر، کارآفرین، کشاورزی، مسکن، قرض‌الحسنه مهر ایرانیان و بانک سرمایه برای تعریف حساب وکالتی و واریز وجه علی‌الحساب ۵٠٠ میلیون تومان برای ثبت‌نام در طرح فروش خودروهای وارداتی از طریق سامانه یکپارچه تخصیص خودرو اقدام کنند.

***

بذرپاش وعده داد

قیمت بلیت هیچ وسیله نقلیه‌ای برای نوروز گران نمی‌شود

به گفته وزیر راه و شهرسازی، بلیت هیچ‌یک از وسایل حمل‌ونقل برای سفرهای نوروزی افزایش نمی‌یابد. در آستانه عید نوروز و آغاز سفرها در تعطیلات، مهرداد بذرپاش خواستار همکاری بیشتر شرکت‌ها در خدمات‌رسانی به مسافران نوروزی شد و گفت: اجازه هیچ‌گونه افزایش قیمتی را برای نوروز نداده‌ایم. قبول دارم بسیاری از شرکت‌ها تحت فشارند اما از آنها خواهش می‌کنم همین‌طور که تا الان صبوری کرده‌اند، باز هم صبوری کنند تا در کنار هم بتوانیم با سفر ارزان‌تر و باکیفیت‌تر به مردم ارائه خدمت کنیم. میعاد صالحی، مدیرعامل شرکت راه‌آهن هم پیش از این گفته بود بلیت‌های قطارهای نوروزی سال ۱۴۰۲ هیچ‌گونه افزایش قیمتی نسبت به سال گذشته نخواهند داشت. داریوش باقرجوان، مدیرکل حمل‌ونقل مسافر سازمان راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای نیز درباره اینکه آیا هزینه بلیت‌های اتوبوسی مسافری برای نوروز افزایش می‌یابد، گفته بود هزینه بلیت همان چیزی است که در وب‌سایت‌ها قرار دارد. همچنین در حالی که در ماه‌های گذشته شرکت‌های هواپیمایی درخواست تغییر قیمت بلیت‌های هواپیما را کرده بودند، سازمان هواپیمایی کشور تاکید کرده هر افزایش قیمتی باید به تایید ستاد تنظیم بازار برسد که این اتفاق رخ نداد تا بلیت‌های هواپیما هم با قیمت‌های گذشته به فروش برسد.

***

آغاز فروش ربع سکه در مرکز مبادلات از امروز

مدیر ارز خدماتی مرکز مبادله ارز و طلا از آغاز فروش ربع سکه از امروز در این مرکز خبر داد. مسعود توکلی درباره زمان فروش ربع سکه در مرکز مبادله ارز و طلا اعلام کرد: از امروز بناست عرضه ربع سکه در مرکز مبادلات آغاز شود. وی با بیان اینکه هر فرد می‌تواند 5 قطعه ربع سکه از مرکز مبادلات ارزی دریافت کند، گفت: تعیین قیمت نیز بر اساس مکانیزم حراج انجام خواهد شد. پیش از این بانک مرکزی اعلام کرده بود به ‌منظور کاهش حباب سکه، عرضه قطعات سکه در مرکز مبادلات را آغاز خواهد کرد. در گام نخست بناست 300 هزار قطعه ربع سکه در این مرکز فروخته شود و در ادامه سایر قطعات سکه نیز در این مرکز عرضه می‌شود. وی همچنین درباره نحوه فعالیت مرکز مبادلات طلا و ارز گفت: هر چه به روز‌های بعد از افتتاح مرکز نزدیک شدیم میزان تراکنش‌هایی که در مجموع تالار حواله و ارز خدماتی انجام شد، رو به رشد بود. روز دوشنبه رکورد یک هفته را در تالار ارز خدماتی زدیم و 14.5 میلیون دلار تخصیص ارز برای شرکت‌های هوانوردی، دریانوردی، فدراسیون‌های ورزشی، دانشجویی و... داشتیم. وی با بیان اینکه حجم معاملات در تالار حواله نیز از روز افتتاح تا امروز(روز گذشته) نزدیک به 600 میلیون دلار بوده است، تصریح کرد: بخش قابل‌توجهی از این معاملات و تخصیص ارز‌ها در جهت وظیفه ذاتی بانک مرکزی است، ۲ طیف مخاطب ارز داریم؛ یکی بازرگانان هستند که نیاز ارزی حوزه بازرگانی دارند و دیگری کسانی هستند که نیاز ارز خدماتی مثل بیماری و دانشجویی دارند. مدیر تالار ارز خدماتی مرکز مبادله ارز و طلا افزود: تراکنش‌ها نشان می‌دهد هیچ‌‌کس دغدغه ارز ندارد و هر فردی مراجعه کرده ارز مورد نیاز را دریافت کرده است. توکلی درباره تلاطمات بازار غیررسمی ارز گفت: واقعیت این است که تامین ارزِ نیازمند واقعی ارز مانند بازرگانان و افرادی که ارتباطات بین‌المللی دارند در حال انجام است. بخش سوداگری بازار فقط باقی می‌ماند و کسانی که دغدغه سرمایه‌گذاری دارند همین افراد با التهابات بازار مورد سوءاستفاده دلالان قرار می‌گیرند. توکلی گفت: توصیه اکید داریم مردم از سرمایه‌گذاری در حوزه ارز که نوسانات شدیدی را در این فضا‌های پرالتهاب ایجاد می‌کند دوری کنند و در فضا‌های امن مثل بازار سرمایه، صندوق‌های درآمد ثابت و دیگر موارد سرمایه‌گذاری کنند.

***

آغاز رایزنی‌های غول گازی روسیه در تهران

رئیس شرکت گازپروم روز گذشته در رأس هیأتی وارد تهران شد. این هیات روسی جلساتی را با مدیرانی از مجموعه وزارت نفت برگزار کرد. «الکسی میلر»، رئیس شرکت «گازپروم» روسیه سه‌شنبه برای رایزنی با مقامات نفت و گاز ایران وارد تهران شد. در این سفر رئیس گازپروم دیداری با وزیر نفت و یا یکی از معاونان وی جهت جمع‌بندی نتایج سفر و ترسیم نقشه راه همکاری‌های این غول گازی روسیه با بخش نفت و گاز ایران خواهد داشت. دوشنبه به همین منظور جهت بررسی همکاری‌های انرژی بین ایران و روسیه، کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران با میلر درباره همکاری‌های انرژی بویژه در حوزه گاز دیدار و گفت‌وگو کرده بود. طبق اطلاعیه سفارت ایران در مسکو، طرفین در این دیدار درباره همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌ نفت و گاز در چارچوب توافق‌های حاصله در جریان نشست و ملاقات‌های قبلی، با یکدیگر گفت‌وگو کردند.

مرور اتفاقات رخ‌داده در کشور از تابستان امسال تا امروز، سرنخ‌هایی از دلایل جهش ارز در زمستان به ما می‌دهد که هیچکدام اقتصادی نیست. سیر تحولات سیاسی – اجتماعی - اقتصادی ۶ ماه گذشته نشان می‌دهد وضعیت امروز نرخ ارز در بازار غیررسمی بیش از آنکه متأثر از مولفه‌های واقعی اقتصاد باشد، نتیجه یک عملیات مشترک داخلی-خارجی است که با کاشتن بذر ناآرامی‌ها شروع و با عملیات رسانه‌ای آبیاری شد و حالا میوه آن در بازار ارز چیده می‌شود.

* بازه زمانی اول شهریور تا ۲۶ شهریور (قبل از شروع ناآرامی‌ها)

در این بازه طبق نمودار، ناآرامی‌ها آغاز نشده و نوسانات دلار از قیمت ۲۹۲۵۰ تومان به ۳۱۵۴۰ تومان رسیده و محدوده این افزایش معادل ۲۰۰۰ هزار تومان بوده که در واقع به منزله بازگشت قیمت دلار به نرخی پایین‌تر از تاریخ ۳۱ تیر است؛ در کل بازه زمانی پیش از شروع ناآرامی‌ها نوسان دلار در همین محدوده است و امید‌ها برای احیای برجام و رفع تحریم‌ها کاملا زنده و ملموس است.

 با این ‌وجود اعتراض‌ها و فضاسازی‌های پیرامون برخورد‌های گشت ارشاد حتی پیش از واقعه‌ مربوط به فوت مهسا امینی در فضای مجازی به چشم می‌خورد و حساسیت افکار عمومی نسبت به این پدیده رو به افزایش است؛ در روز‌های پایانی شهریور با توجه به سفر رئیس‌جمهور به نیویورک برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل و حواشی پیرامون آن و اظهارات ایشان مبنی بر عدم وجود احتمال مذاکره با مقامات غربی در این سفر، گمانه‌زنی‌ها برای احیای برجام به ‌مرور کمرنگ می‌شود.

* بازه زمانی آغاز ناآرامی‌ها تا نیمه آذر (اوج ناآرامی‌ها) 

در این دوره زمانی با توجه به ناآرامی‌ها، نوسانات قیمت دلار نسبت به بازه قبل بیشتر شده و از ۳۱۹۰۰ تومان به رکورد تاریخی خود در آن زمان یعنی ۳۶۸۸۰ تومان رسیده است که نشان می‌دهد توالی وقایع این خیزش شامل آشوب‌های خیابانی و اغتشاشات و فراخوان‌های اعتراضی، به ‌مرور آثار خود را بروز می‌دهد. مقامات غربی در واکنش به آنچه سرکوب اعتراضات در ایران می‌خوانند، اظهاراتی را مطرح می‌کنند که احتمال شکل‌گیری توافق را به‌ مرور کاهش می‌دهد؛ درگیری کم‌سابقه مقامات کشور آلمان - که از کشور‌های تاثیرگذار در مذاکرات برجام بوده است - با موضوع اغتشاشات ایران یکی از مسائل مهم در عرصه سیاست بین‌الملل در این دوران به شمار می‌رود.

وقایع این دوران عمدتا رنگ و بوی سیاسی دارد و اخبار روز نیز بیشتر به تحلیل و بررسی ناآرامی‌هایی می‌پردازد که هنوز محدود به عرصه سیاسی است؛ فضای مجازی و مطبوعاتی به‌ تبع آنچه در خیابان‌های کشور جریان دارد به‌شدت ملتهب است و در این زمان کمپینی برای دعوت از آحاد مردم برای خروج سرمایه از بانک‌ها توسط رسانه‌ها و اشخاص مرتبط با ناآرامی‌ها شکل می‌گیرد؛ اگرچه گزارشی از میزان اثربخشی این کمپین منتشر نمی‌شود اما به شکل نمادین قصد نیرو‌های برانداز برای گسترش دامنه التهابات به ساحت اقتصاد را نشان می‌دهد؛ مانوری که از سوی رسانه‌های معاند بر رکوردشکنی نرخ دلار در این بازه زمانی رخ می‌دهد کاملا موید این نکته است.

* بازه زمانی نیمه آذر تاکنون

در این بازه به‌ رغم فروکش کردن موج ناآرامی‌ها و کاهش احتمال موفقیت طرح براندازی و تغییر نظام سیاسی، قیمت دلار در اتاق‌های معاملات فردایی سفته‌بازان بیشترین نوسان خود را تجربه کرده و از ۳۶۸۸۰ تومان به قله ۵۷۳۰۰ تومان رسیده است. این تناقض رفتاری دلار نشان می‌دهد جهش‌های اصلی در نرخ ارز پس از فروکش کردن موج ناآرامی‌ها ایجاد شده است و این مساله بیش از آنکه مربوط به ماهیت وجودی آشوب‌ها باشد، به فضاسازی‌های روانی ناشی از شکست زورآزمایی خیابانی بازمی‌گردد که می‌توان به این نتیجه رسید که ادامه روند آشوب‌ها در حوزه سیاست داخلی به ساحت اقتصادی تسری یافته است.

در این بین قطعنامه‌ها و اظهارات مقامات غربی علیه ایران شمایل جدی‌تری به خود می‌گیرد و حتی کشوری مثل هلند نیز اقدام به موضع‌گیری علیه سیاست‌های کشورمان می‌کند. همچنین درگیری اتحادیه اروپایی با سپاه پاسداران و اشخاص مرتبط با این نهاد به نقطه اوج می‌رسد؛ اگرچه طرح اضافه شدن نام سپاه به لیست تروریستی اتحادیه اروپایی راه به جایی نمی‌برد اما اقدام مشترک بخش‌های مختلف نیرو‌های اپوزیسیون منجر به طرح این موضوع در پارلمان اروپا می‌شود و بازی رسانه‌ای با قدرتمندترین نیرو‌های حاکمیت، جنگ روانی را وارد مرحله‌ جدیدی از تنش می‌کند و همین مساله بخشی از آثار خود را در قالب افزایش چشمگیر نرخ ارز نشان می‌دهد و اخبار مربوط به سفر رئیس بانک مرکزی به کشور‌های منطقه نیز تاثیر چندانی بر خنثی کردن آن نمی‌گذارد.

قابل کتمان نیست، ایجاد شرایط ناامنی که زمینه‌ساز فرار سرمایه و تبدیل آن به ارز‌های رایج است، در کنار جوسازی رسانه‌های خارج‌نشین از طریق برجسته کردن اخبار منفی، به طور ویژه درباره مذاکرات هسته‌ای، تقاضا برای تبدیل دارایی‌ها به دلار را افزایش داده و عرصه را بر ساختار نظام بانکی و اقتصاد ایران بیشتر تنگ کرده است. همراه شدن این عوامل با سنگ‌اندازی‌های خارجی معطوف به ناآرامی‌ها که یکی پس از دیگری ارکان مختلف زیست جامعه ایران را نشانه می‌رود، جهش انتظارات تورمی را به دنبال دارد و موجب می‌شود افکار عمومی آماده پذیرش نرخ‌های بالاتر برای دلار باشد و فضاسازی‌های کانال‌های مختلف تلگرامی در چنین شرایطی برای قیمت‌سازی مشروع جلوه کند.

در چنین شرایطی علاوه بر فشار به زندگی مردم در نتیجه افزایش نرخ ارز، برخی افراد ناآگاه تحت‌تاثیر فضاسازی‌ها، اقدام به خرید ارز کرده‌اند که با ترکیدن حباب دلار زیان سنگینی را متحمل خواهند شد. در این وضعیت، آگاه‌کردن مردم از جریان تروریسم اقتصادی که معیشت مردم ایران را نشانه رفته و نیفتادن در تله ارزی دلالان بیش از هر اقدام دیگری اهمیت دارد.

* تراز تجاری کشور مثبت‌تر از همیشه

یکی از اصلی‌ترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت ارز و دارایی‌های ارزی، تراز تجاری است. این یعنی اگر تراز تجاری کشور منفی باشد پیش‌بینی روند افزایشی نرخ ارز بدیهی است اما زمانی که تراز تجاری مثبت باشد نشان‌دهنده ثبات دارایی‌های ارزی و قدرت عمل بانک مرکزی در بازار است.

بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی گمرک ایران در ۱۱ ماه سال جاری ۴۸ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار کالای غیر نفتی از کشورمان صادر و ۵۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار کالا وارد شده است. با توجه میزان صادرات نفتی که در بدترین سناریو حدود ۳۰ میلیارد دلار و در سناریوهای خوش‌بینانه بیش از ۴۰ میلیارد دلار است، می‌توان گفت تراز تجاری کشورمان در وضعیت مثبت قرار دارد.

***

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو  با «وطن امروز»:

بسته ارزی بانک مرکزی امیدوار‌کننده است

بر اساس اعلام معاونت روابط کار وزارت تعاون، تا پایان شهریور امسال ۵۰۰ هزار نفر به جمع بیمه‌شدگان اجباری تامین اجتماعی افزوده شدند که به منزله رونق حوزه تولید و اشتغال بوده است. یکی از وظایف وزارت کار علاوه بر اجرای سیاست‌های اشتغال، حمایت از نیروهای کار شاغل است و از این منظر بررسی بیمه‌شدگان شاغل و سهم آنها از کل شاغلان ضروری است. در تعریف، بیمه‌شده به فردی گفته می‌شود که با پرداخت مبالغی به عنوان حق بیمه، حق استفاده از مزایای مندرج در قانون سازمان بیمه‌گر را دارد. بیمه‌شده اجباری، بیمه‌شده‌ای است که به دستور کارفرما یا نماینده او در محلی به نام کارگاه کار می‌کند و حقوق می‌گیرد اما بیمه‌شده خاص، فردی است که مشمول بیمه اجباری نبوده و با میل خود تحت پوشش مقررات تامین اجتماعی قرار گیرد. بر اساس گزارش‌ها، طی یک‌سال گذشته بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بیمه‌شده جدید جذب سازمان تامین اجتماعی شدند. آن‌طور که علی‌حسین رعیتی‌فرد، معاون روابط کار وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی خبر داده است تا پایان شهریورماه امسال به شمار بیمه‌شدگان اجباری در کشور ۵۰۰ هزار نفر اضافه شده است. به اعتقاد وی، افزایش آمار بیمه‌شدگان اجباری تامین اجتماعی نشانگر رونق حوزه تولید است. فروردین‌ماه امسال وزارت کار اعلام کرد بیش از یک میلیون و ۱۰۷ هزار نفر بیمه شده جدید به مجموع بیمه‌شدگان تامین اجتماعی اضافه شده که ۷۵۰ هزار نفر آنها مربوط به نیمه دوم سال ۱۴۰۰ هستند. از این تعداد ۷۰ درصد معادل ۵۰۰ هزار نفر بیمه شده اجباری هستند و بیمه‌پردازی آنها از طرف کارفرما انجام شده است. یکی از سیاست‌های مثبت و اثرگذار دولت سیزدهم افزایش حداقل دستمزد کارگران در سال جاری بود که باعث شد در ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۱ افزایش تعداد بیمه‌شدگان اجباری سازمان تامین اجتماعی نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۶درصد رشد داشته باشد.

 بر اساس گزارش مرکز برنامه‌ریزی و اطلاعات راهبردی وزارت کار، از مجموع بیمه‌شدگان تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی در ۹ ماهه سال گذشته، 39.9 درصد از بیمه‌شدگان بیمه‌شدگان اصلی هستند که حدود 88.9 درصد آنها را بیمه شده شاغل تشکیل می‌دهند. آمار بیمه ‌شدگان شاغل سازمان تامین اجتماعی در این بازه همچنین گویای آن است که 77.9 درصد سهم متعلق به بیمه‌شدگان اجباری و ۲۲ درصد مابقی، رانندگان، حرف و مشاغل آزاد و کارگران ساختمانی هستند. برابر ماده ۱۴۸ قانون کار، کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلفند مطابق قانون تامین اجتماعی نسبت به بیمه کارگران واحدهای خود اقدام کنند. سازمان تامین اجتماعی با تحت پوشش قرار دادن ۷۶ درصد جمعیت کل بیمه‌شدگان کشور در میان صندوق‌های بیمه‌ای کشور در جایگاه اول از نظر جمعیت تحت پوشش قرار دارد.