گروه بین‌الملل: در پنجمین روز جنگ غزه، جنگنده‌های رژیم صهیونیستی صبح شنبه مناطقی در شرق نوار غزه را بمباران کردند که مقاومت فلسطین در پاسخ به این حملات، شهرک‌های همجوار غزه را هدف موشک و راکت قرار داد.

در تجاوز جدید رژیم صهیونیستی محله الزیتون هدف بمباران قرار گرفت. توپخانه‌های ارتش رژیم صهیونیستی همچنین مناطق شرقی خان‌یونس در جنوب نوار غزه را گلوله‌باران کردند. ارتش رژیم صهیونیستی که همچنان عمداً به بمباران مناطق مسکونی و کشتار غیرنظامیان فلسطینی در نوار غزه ادامه می‌دهد، از ابتدای این تجاوزات در روز سه‌شنبه نوزدهم اردیبهشت تاکنون 20 واحد مسکونی فلسطینیان را ویران کرده است.

سخنگوی ارتش رژیم اشغالگر مدعی شد در تازه‌ترین حملات به نوار غزه ۲ مقر فرماندهان جنبش جهاد اسلامی هدف قرار گرفته است. تصاویر منتشر شده از غزه نشان می‌دهد رژیم اسرائیل در تقابل فعلی با جهاد اسلامی از بمب‌هایی با قدرت تخریب و انفجار بالا استفاده می‌کند تا بیشترین تلفات را گرفته و بیشترین خرابی را به بار آورد و با این روش، هزینه زیاد روی دست فلسطینیان گذاشته و موجب نارضایتی عمومی شود.

در پاسخ به تجاوز ارتش صهیونیستی و همزمان با این حملات در نوار غزه، منابع خبری در فلسطین اشغالی گزارش دادند بعد از گذشت چندین ساعت آرامش، بار دیگر صدای آژیر در شهرهای صهیونیست‌نشین نزدیک غزه به صدا درآمد. گروه‌های مقاومت فلسطین در نوار غزه صبح و عصر دیروز در پاسخ به حمله هوایی جنگنده‌های رژیم اسرائیل، چندین موشک و راکت را همزمان به سمت شهرک‌های همجوار نوار غزه شلیک کردند. 

رسانه‌های عبری از فرود یک فروند موشک در شهرک عسقلان واقع در شمال غزه خبر دادند. منابع عبری اذعان کردند شهر اشغالی عسقلان به سبب ادامه حملات موشکی تلافی‌جویانه مقاومت به شهر ارواح تبدیل شده است. از سوی دیگر مناطق مختلف کرانه باختری از جمله اردوگاه شعفاط و شهرک العیساویه در قدس اشغالی شاهد رویارویی جوانان فلسطینی با نظامیان صهیونیست است. در شهرک‌های «سدیروت» و سایر شهرک‌های همجوار نوار غزه نیز آژیر ممتد هشدار شلیک موشک به صدا درآمد. منابع عبری از زخمی شدن ۴ صهیونیست در حملات موشکی تلافی‌جویانه مقاومت به شهرک‌های اطراف نوار غزه خبر دادند. منابع عبری همچنین از زخمی شدن ۲ صهیونیست در شهرک سدوت نغیف و ۳ نفر در شهرک شوکیدا خبر دادند. رسانه‌های عبری گزارش داده‌اند حدود 70 درصد ساکنان شهرک‌های صهیونیست‌نشین از مناطق اطراف نوار غزه فرار کرده‌اند.

* ادامه ناکامی «گنبد آهنین»

منابع عبری تاکید کردند کارایی سامانه گنبد آهنین به 25 درصد رسیده است. رژیم صهیونیستی برای نخستین‌بار مجبور شد سامانه پدافندی موسوم به «فلاخن داوود» را که ویژه رهگیری موشک‌های بالستیک است، فعال کند که نشان‌دهنده پیشرفت موشکی چشمگیر مقاومت فلسطین است. موشک‌های مقاومت همچنان در پاسخ به جنایات اشغالگران به سمت مناطق اشغالی شلیک می‌شود.

رادیو ارتش رژیم اسرائیل اعلام کرد مذاکرات برای دستیابی به آتش‌بس با جهاد اسلامی بار دیگر به بن‌بست رسیده است. این چندمین بار است که مذاکرات بین جهاد اسلامی و رژیم تل‌آویو برای توقف درگیری با وساطت طرف سوم راه به جایی نمی‌برد. جهاد اسلامی ۲ شرط برای دشمن صهیونیست گذاشته است: نخست توقف عملیات ترور و دوم شروع و اجرای متقابل و همزمان آتش‌بس.

سرایا القدس شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی اعلام کرد: در پاسخ به ادامه ترورها و بمباران خانه‌های مردم بی‌دفاع، مقاومت فلسطین، موشک‌باران شهرهای اشغالی را از سر خواهد گرفت تا بر ادامه رویارویی و نبرد انتقام آزادگان تأکید کند. مقاومت خود را برای چند ماه رویارویی و نبرد آماده کرده است. ما پشتوانه مردمی بالایی داریم و بزودی ظالمان پشیمان خواهند شد.

سرایا القدس همچنین با انتشار فیلمی به ۲ زبان عبری و عربی از موشک «براق ۸۵»، پیامی برای ارتش رژیم صهیونیستی فرستاد و در اشاره به عدم توانایی سامانه «فلاخن داوود» در رهگیری موشک‌های مقاومت نوشت: «فلاخن‌ به دردتان نخواهد خورد». فیلم سرایا القدس با این جمله به پایان می‌رسد که «فلاخن‌تان به دردتان نخواهد خورد»؛ در همین حال رادیو رژیم صهیونیستی به نقل از منابع نظامی رژیم اذعان کرده جنبش جهاد اسلامی برای نخستین بار از راکت‌های ضد هوایی استفاده کرده است.

* شلیک ۱۱۰۰ موشک به مناطق اشغالی

همزمان با اعلام شلیک ۱۱۰۰ موشک مقاومت به شهرک‌های صهیونیست‌نشین، گردان‌های شهید ابوعلی مصطفی تأکید کرد در چارچوب اتاق مشترک گروه‌های مقاومت ضربات دردناکی به رژیم صهیونیستی وارد می‌کند. گردان‌های شهید ابوعلی مصطفی شاخه نظامی جبهه مردمی برای آزادی فلسطین اعلام کرد: تأکید می‌کنیم رزمندگان ما به مقابله با دشمن در چارچوب پاسخ یکپارچه اتاق مشترک گروه‌های مقاومت ادامه می‌دهند. 

* برگزاری مراسم تشییع پیکر فرمانده جهاد اسلامی

مراسم تشییع پیکر فرمانده ارشد جنبش جهاد اسلامی فلسطین که روز جمعه در حمله جنگنده‌های رژیم صهیونیستی به شهادت رسید، با حضور گسترده مردم و همزمان با حملات راکتی گسترده نیروهای مقاومت برگزار شد. مراسم تشییع پیکر شهید «ایاد الحسنی» فرمانده ارشد جنبش جهاد اسلامی فلسطین ظهر دیروز در نوار غزه برگزار شد. پایگاه خبری «شهاب» با انتشار تصاویری خبر داد مراسم تشییع پیکر این شهید فلسطینی با حضور گسترده مردمی در غزه برگزار شده است. بر اساس گزارش منابع فلسطینی، این شهید فلسطینی عضو شورای نظامی سرایا القدس، شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی فلسطین، فرمانده عملیات و مسؤول هماهنگی با کتائب القسام شاخه نظامی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) بود. ایاد الحسنی عصر جمعه در حمله جنگنده‌های رژیم صهیونیستی به نوار غزه به شهادت رسید. شاخه نظامی جهاد اسلامی فلسطین شامگاه جمعه رسما شهادت این فرمانده ارشد مقاومت را تایید کرد.

نوید مؤمن: جوزف بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی لحظه‌ای آرام و قرار ندارد! پس از اقدام تروریستی اوکراین و حامیان آن مبنی بر حمله پهپادی ناموفق به کاخ کرملین، دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور سابق روسیه و یکی از متحدان پوتین در حزب روسیه واحد، پاسخ‌دهی نسبت به این اقدام را اجتناب‌ناپذیر دانست و تاکید کرد دیگر راهی جز حذف فیزیکی زلنسکی و تغییر برخی ثوابت و خطوط قرمز میدان نبرد باقی نمانده است! جوزف بورل پس از اظهارات مدودف از مقامات روس خواست در لحن و رویکرد خود نسبت به جنگ اوکراین و انتقام از رئیس‌جمهور دلقک اوکراین تجدید نظر کنند! 

غرور کاذب و توهمات پوشالی اروپایی‌ها همواره کار دست آنها داده است، بویژه زمانی که پای یک محاسبه راهبردی و بلندمدت در میان است. در ماه‌های آغازین جنگ اوکراین، بازیگران اروپایی خود را در کسوت یک بازیگر خلاق در جنگ تصور کردند! بورل و همراهانش مدعی بودند قدرت پیش‌بینی  رفتار روسیه در قبال انوع فشارها، تحریم‌ها و تبلیغات اروپایی‌ها را خواهند داشت و در برابر هر گونه سناریویی در جنگ آماده هستند. این غرور کاذب تا جایی پیش رفت که اتحادیه اروپایی ارسال هدفمند سلاح‌های سنگین به میدان نبرد را در دستور کار قرار داد و حتی ابایی از ابراز این موضوع نداشت. 26 عضو اروپایی ناتو به همراه آمریکا، کانادا و ترکیه (اعضای غیراروپایی ناتو) فراموش کرده بودند دوران خلق بحران‌های هدفمند در نظام بین‌الملل، آن هم در یک بازه زمانی طولانی‌مدت در قبال بازیگرانی مانند روسیه و چین سپری شده است! در چنین فضایی، بحران بر بازیگران محیط خواهد شد نه بالعکس! قاعده‌ای که بورل و همراهانش با آن همه ادعای  سیاست‌ورزی و آشنایی با قواعد حکمرانی، از درک حداقلی آن عاجز بودند. 

اکنون، واکنش روسیه در قبال حمله پهپادی اخیر اوکراینی‌ها اجتناب‌ناپذیر است. بدیهی است زلنسکی و ارتش اوکراین نه در عرصه تصمیم‌سازی و نه عرصه عملیاتی، قدرت ریسک‌پذیری لازم برای انجام این عملیات تروریستی را نداشته‌اند و تنها آنها را می‌توان مجری چنین عملیات شکست خورده‌ای دانست. در مقابل، به نظر می‌رسد واشنگتن و تل‌آویو که تحرکات تسلیحاتی آنها در جنگ اوکراین طی هفته‌های اخیر وارد فاز تازه‌ای شده است، زلنسکی را وادار به پذیرش این نقشه خطرناک و اجرایی ساختن آن کرده‌اند. در این معادله بار دیگر اروپایی‌ها بازی را باختند! 

مطابق شواهد موجود، در این عملیات حتی آمریکا برخی بازیگران اروپایی را نیز مانند همیشه دور ‌زده و آنها را در معرض یک عمل انجام شده - البته از جنس عملیات ناموفق - قرار داده است. قطعا دفرمه شدن میدان جنگ و تغییر پررنگ‌تر موازنه جنگ به سود روسیه، در نخستین گام اروپا را تحت تاثیر قرار خواهد داد. در آن زمان، قطعا آمریکا و رژیم تروریست اشغالگر قدس مسؤولیتی را در برابر «اروپای آشفته از پاسخ روسیه» نخواهند پذیرفت. بین سال‌های 2001 تا 2021 میلادی نیز بازیگران اروپایی به جای مهار سیاست‌های توسعه‌طلبانه آمریکا، به شبکه اشغالگری واشنگتن در افغانستان پیوستند! اما سال 2021 زمانی که نیروهای آمریکایی مشغول ترک بی‌سر و صدای پایگاه بگرام و فرار مفتضحانه از افغانستان بودند، سرویس‌های نظامی اروپایی کماکان تصور می‌کردند واشنگتن به شرکای آتلانتیکی خود خیانت نمی‌کند! دلیل بخش مهمی از خشم و عصبانیت مقامات انگلیسی و فرانسوی از دولت بایدن بابت عقب‌نشینی شتاب‌زده و سریع از افغانستان، همین خیانت آشکار واشنگتن به اعضای دیگر ناتو بود. 

اما اندکی بعد، اروپایی‌ها خود را در دام دیگری افکندند که این بار، هزینه‌های آن حتی از اشغال 20 ساله افغانستان نیز برای قاره سبز بیشتر خواهد بود! جوزف بورل کمی دیر به یاد دیپلماسی التماسی در قبال مسکو افتاده است! طی ماه‌های گذشته، بسیاری از استراتژیست‌های غرب نسبت به مداخله‌گرایی بی‌حد و حصر اروپایی‌ها در جنگ اوکراین هشدار داده و آن را در مغایرت مطلق با راهبرد کلان نانوشته اتحادیه اروپایی مبنی بر خلق و مدیریت بحران‌های هدفمند و قابل کنترل در نظام بین‌الملل قلمداد می‌کردند اما اقداماتی مانند رد فوری طرح 12 ماده‌ای چین در جنگ اوکراین توسط سران اروپا و اصرار آنها بر جلوگیری از چینش میز مذاکرات صلح میان کی‌یف و مسکو، نشان داد امثال بورل، حتی نسبت به آنچه تصور می‌شود از الفبای دیپلماسی واقع‌گرایانه دورتر هستند! اکنون اروپایی‌ها نباید انتظار داشته باشند روسیه بابت ترسیم حدود و ثغور واکنش خود نسبت به تحولات اخیر، پای میز مذاکره با آنها بنشیند! سران قاره سبز اکنون باید صرفا نظاره‌گر تحولاتی باشند که قطعا بخش مهمی از  تبعاتش متوجه خودشان است!

 نخستین جلسه هیأت امنای صندوق ملی مسکن به میزبانی وزارت راه‌وشهرسازی با حضور اعضای هیات امنا شامل وزیر کشور و نمایندگانی از سازمان برنامه و بودجه، وزارت امور اقتصادی و دارایی،  وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و سایر اعضا که در قانون مشخص شده است، در ساختمان شهید دادمان برگزار شد. در این نشست، مجموعه اقدامات صورت‌گرفته صندوق ملی مسکن شرح داده شد و نظر به اینکه قانون وظایفی را به صندوق ملی مسکن محول کرده است، مطابق اساسنامه صندوق، بخشی از هزینه‌ها، منابع و مصارف صندوق از سال ۱۴۰۱ تاکنون مورد بررسی و ارزیابی اعضای هیات امنا قرار گرفت. همچنین بر ارتباط صندوق ملی مسکن در تامین منابع از طریق ابزارهای نوین مالی در قالب احداث صندوق زمین و ساختمان و ایجاد صندوق چندکالایی برای تامین مصالح مورد نیاز پروژه‌های نهضت ملی مسکن تاکید مضاعف شد. در این  جلسه استفاده از ظرفیت‌های قانونی برای صندوق ملی مسکن، همچنین ایجاد هم‌افزایی، تقویت توان حمایتی و تخصیص بهینه منابع مسکن  و حفظ استقلال صندوق ملی مسکن مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت تا این صندوق در ادامه بر مبنای اساسنامه و ظرفیت‌هایی که بر اساس تجمیع منابع برای آن پیش‌بینی  شده است، حرکت کند. از سوی دیگر بحث سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، جذب و هدایت منابع مالی،  تجهیز منابع از طریق بازار سرمایه، ارائه تضمین‌های لازم  به خانواده‌های بی‌بضاعت و ارائه تضمین‌های لازم برای پرداخت سود تسهیلات بانکی و ورود موسسات مالی برای کمک به فعالیت‌های صندوق مورد تاکید قرار گرفت.

هانیه رستمیان در جریان جام‌جهانی تیراندازی باکو موفق به کسب مدال نقره تپانچه 25 متر بانوان شد. در حالی که چند روز از برگزاری مسابقات تیراندازی جام‌جهانی در باکو می‌گذرد و سهم ایران فقط کسب یک مدال طلا توسط سجاد پورحسینی در تپانچه بادی 10 متر بود،  دیروز نوبت به هانیه رستمیان، پدیده تیراندازی ایران رسید که دومین مدال را از آن خود کند. در مرحله مقدماتی رشته تپانچه ۲۵ متر بانوان، هانیه رستمیان با کسب امتیاز ۵۸۳ در جایگاه هفتم ایستاد و فینالیست شد.

دختر ملی‌پوش تیراندازی که نخستین سهمیه المپیک ایران در پاریس 2024 را کسب کرده، در فینال جام‌جهانی عملکرد متفاوتی را از خود نشان داد و توانست در جایگاه دوم بعد از نماینده کشور چین قرار بگیرد. تیرانداز آلمانی هم سوم شد. این مدال نقره، نخستین مدال جهانی تپانچه بانوان ایران است که توسط هانیه رستمیان، دختر المپیکی ایران به دست آمد.

* رستمیان: از کسب مدال در فینال قهرمانی جهان هیجان زده‌ام

بانوی المپیکی تیم‌ملی تیراندازی گفت: فینال‌های زیادی را تجربه کرده‌ام اما این بار علاوه بر فینالیست شدن، مدال گرفتم. هانیه رستمیان پس از کسب مدال نقره تپانچه ۲۵ متر در مسابقات تیراندازی جام‌جهانی ۲۰۲۳ باکو گفت:  از این مدال خوشحال و هیجان‌زده‌ام. آخرین مدالم به سال ۲۰۱۹ بازمی‌گشت. من فینال‌های زیادی را تجربه کرده‌ام اما این بار علاوه بر فینالیست شدن، مدال گرفتم که به خاطر آن بسیار خوشحالم. وی در پاسخ به این پرسش که آیا اینکه ۳ ثانیه برای شلیک کردن فرصت هست شما را عصبی نمی‌کند؟

بیان کرد: باید بگویم این کار سختی است اما در این رشته این نوع شلیک، شیوه مورد علاقه من است و برای من سخت نیست.

گروه سیاسی: همزمان با بالا گرفتن درگیری‌ها بین محور مقاومت و رژیم صهیونیستی، سردار اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سخنانی حمایت همیشگی جمهوری اسلامی ایران از مردم فلسطین را اعلام کرد. سردار قاآنی در مراسم رونمایی از تقریظ رهبر حکیم انقلاب اسلامی بر «کتاب خاتون و قوماندان» و چهاردهمین پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت که به‌ همت دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب همزمان با دهمین سالگرد تأسیس لشکر فاطمیون 22 اردیبهشت‌ماه در مشهد برگزار شد، اظهار داشت: جبهه مقاومت از یک هسته و نهال نوپا امروز به یک محور گسترده‌ تبدیل شده که مبادی و نقاط مختلف مقاومت را در دنیا به هم متصل کرده است. در این جبهه انسان‌های فداکار باسواد و ارزشمندی که در  بسیاری از مسائل نقاط اشتراک دارند اما نقطه اصلی اشتراک آنها دفاع از اسلام و عزت مسلمانان است،  کنار یکدیگر هم از خود و هم از دیگران دفاع می‌کنند.

 فرمانده سپاه قدس متذکر شد: ارزش کاری که فاطمیون قهرمان انجام دادند نسبت  به کارهای دیگران یک برجستگی‌هایی دارد؛ بر ‌اساس آیه مبارکه‌ای که تبیین می‌کند جایگاه مجاهدان و مجاوران را، شهدای فاطمیون هم مهاجرند به‌طور مضاعف و هم مجاهدند به‌طور مضاعف و کسی مثل ابوحامد که در افغانستان از اسلام دفاع کرده و ورزیده شده، زمانی که احساس کرده در نقطه دیگری از جغرافیا به حضورش نیاز است و باید از مردم مسلمان دفاع کند، با تعداد انگشت‌شماری از مجاهدان، فاطمیون را تشکیل داد که به ‌برکت این نام ارزشمند - متعلق به نخستین شخصیت مقاومت یعنی حضرت زهرا(س) - کارشان برکت پیدا کرد و ده‌ها هزار نفر از جوانان آمدند و برای دفاع عزتمدارانه از مردم مورد تعرض آمریکا، اعلام آمادگی کردند و فرهنگ زندگی باعزت را به آن جغرافیا منتقل کردند.

سردار قاآنی خاطرنشان کرد: تکریم ابوحامد یعنی تکریم مردم افغانستان و شهدای آن، بویژه شهدای فاطمیون، اما گل سرسبد این شهدا ابوحامد است. وی اضافه کرد: در تشکیل فاطمیون ارزش‌ها نهفته است، مقاومت که این روزها خیلی خوب همه دارند تکرار می‌کنند، واژه قرآنی و دستور خدا به پیامبر است اما گرد و غبار روی آن را گرفته بود و با پیروزی انقلاب و رهبری امام خمینی(ره) و حضرت آیت‌الله العظمی امام  خامنه‌ای این واژه ارزشمند شفاف شد و امروز نه‌تنها دوستان که حتی دشمنان انقلاب اقرار می‌کنند مقاومت در هر نبردی تعیین‌کننده است. امروز مسؤولان مختلف سیاسی و نظامی در جبهه‌های مختلف ما اقرار می‌کنند کسی در میدان نبرد پیروز است که مقاومت کند. این حرف را کسانی می‌زنند که قبلاً می‌گفتند کسی پیروز است که امکانات و سلاح بیشتری داشته باشد.

فرمانده سپاه قدس گفت: کنار شفاف شدن واژه مقاومت،  یک امر بزرگ اسلامی که امام عظیم‌الشأن‌مان دستورش را دادند و آرزو کردند و فرمودند؛ اگر بسیج جهانی سربازان اسلام تشکیل شده بود آیا کسی جرأت این ‌همه جسارت به فرزندان معنوی رسول‌‌الله(ص) را داشت؟ امروز به‌ برکت هدایت رهبر معظم انقلاب این آرزوی امام عظیم‌الشأن محقق و بسیج جهانی سربازان اسلام تشکیل شده است. 

سردار قاآنی ادامه داد: همین امروز رژیم صهیونیستی در فلسطین جنایت می‌کند اما در لبنان سید مقاومت می‌گوید «اگر شما به قدس اهانت کنید ما هستیم»، هنوز صدا از لبنان قطع نشده از یمن صدا بلند می‌شود «ما هم هستیم» و همین طور از دیگر کشورها برای دفاع از فلسطین صدا بلند می‌شود. 

وی با بیان اینکه جوانان قهرمان فلسطین در بعضی روزها بیش از 30 عملیات در کرانه باختری انجام می‌دهند، گفت: اینها محصول جبهه مقاومت و بسیج جهانی اسلام است.

فرمانده سپاه قدس تصریح کرد: برای حمایت از جوانان فلسطین در حد استطاعت‌مان چه در عمل و چه صحبت از این جبهه قوی قهرمان حمایت می‌کنیم و برای اضمحلال کامل رژیم صهیونیستی همه کنار هم تلاش می‌کنیم.

سردار قاآنی گفت: بزرگداشت یاد شهید ابوحامد وقتی درست انجام می‌شود که این راه پرافتخار استمرار پیدا کند‌. خانواده شهید ابوحامد اثبات کردند همسری را تبدیل کردند به همسنگر و این خاتون با این قوماندان قدم به قدم فداکاری کرد. وی افزود: از گذشته از مردم افغانستان با احترام و تکریم یاد می‌شود، امیدوارم خدا کمک کند به این مردم که در فرصت‌ مناسب کشور خود را بسازند.

***

گروه بین‌الملل: مردم ترکیه امروز یکشنبه ۱۴ماه مه ‌۲۰۲۳ (۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۲) برای انتخاب رئیس‌جمهور و ۶۰۰ نماینده پارلمان این کشور پای صندوق‌های رای می‌روند. سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه امروز با حضور رجب طیب اردوغان نامزد ائتلاف جمهور، کمال قلیچداراوغلو نامزد ائتلاف ملت موسوم به میز ششگانه و سینان اوغان نامزد ائتلاف آتا به عنوان کاندیداهای این دوره برگزار می‌شود. محرم اینجه نامزد شکست‌خورده دوره قبل انتخابات و نامزد مورد حمایت حزب مملکت و یکی از ۴ گزینه حاضر در انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه این دوره، ۲ روز پیش کنار کشید و از ادامه رقابت انصراف داد. دوره ریاست‌جمهوری در ترکیه ۵ ساله است و بر اساس اصلاحیه قانون اساسی که سال ۲۰۱۷ به تصویب رسید، رئیس‌جمهور بالاترین مقام اجرایی و رئیس دولت بوده و در انتخاب وزرا و همراهان دولت اختیار کامل دارد. در بیست‌وهشتمین دوره رقابت انتخابات پارلمانی ترکیه نیز که همزمان با سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور برگزار می‌شود، نامزدهای ۲۴ حزب به همراه ۱۵۱ نامزد مستقل و منفرد برای کسب ۶۰۰ کرسی مجلس در ۸۷ حوزه انتخابیه حضور دارند. شورای عالی انتخابات ترکیه شمار واجدان شرایط رای دادن در انتخابات همزمان ریاست‌جمهوری و پارلمانی این کشور را در مجموع ۶۴ میلیون و ۱۱۳ هزار و ۹۴۱ نفر اعلام کرد و گزارش داد ۳ میلیون و ۴۱۶ هزار و ۹۸ نفر از آنها در خارج از کشور ترکیه به سر می‌برند. رای‌گیری انتخابات ترکیه در خارج از این کشور از ۲ هفته پیش آغاز شده و ۴ روز پیش نیز به پایان رسید و در مجموع بیش از 1.8 میلیون نفر از شهروندان ترکیه‌ای ساکن خارج در این انتخابات شرکت کردند. در صورت کشیده شدن انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور به دور دوم (۱+۵۰درصد)، دور دوم این رقابت سیاسی یکشنبه ۲۸ ماه می‌۲۰۲۳ (۷ خردادماه ۱۴۰۲) برگزار خواهد شد. انتخابات حساس پیش رو، سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در تاریخ ترکیه و دومین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور پس از تغییر نظام سیاسی از پارلمانی به ریاستی و بیست‌وهشتمین دوره انتخابات مجلس این کشور محسوب می‌شود. دوره ریاست‌جمهوری ترکیه ۵ ساله است و منتخبان مردم در مجلس ترکیه نیز که ۶۰۰ عضو دارد، ۵ سال بر کرسی می‌نشینند.

* نظرسنجی‌ها چه می‌گوید؟ 

نظرسنجی‌های اخیر منتشرشده نشان می‌دهد قلیچداراوغلو ۴۹ درصد آرای ریاست‌جمهوری را به‌دست آورده است، در حالی ‌که نوسان آرای اردوغان ۴۵ تا ۴۷ است. اگر نامزدی نتواند ۵۰ درصد آرا را به خود اختصاص دهد، دور دوم برگزار می‌شود و هیچ‌کس نمی‌داند چه نتایجی می‌تواند داشته باشد. پیش‌تر نظرسنجی مؤسسه «کندا» در ترکیه نشان داده بود کمال قلیچداراوغلو با اختلاف 5.6 درصدی از اردوغان پیش افتاده است. طبق این نظرسنجی، 49.3 درصد سؤال‌شوندگان به قلیچداراوغلو نامزد ائتلاف «ملت» و 43.7 درصد آنها نیز به رجب طیب اردوغان نامزد ائتلاف «جمهور» رأی خواهند داد. با این حال برخی نظرسنجی‌ها که روز شنبه منتشر شد نشان می‌دهد اردوغان پیروز این انتخابات خواهد بود اما ناظران سیاسی و تحلیلگران می‌گویند انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه به دور دوم کشیده خواهد شد و هیچ‌یک از طرفین قادر به کسب ۵۰‌درصد آرا در مرحله اول نیست.

* قلیچدار اوغلو یا اردوغان؟ 

قلیچداراوغلو در نظرسنجی‌های پیش از انتخابات شانس بهتری نسبت به اردوغان داشته و روی کاغذ می‌تواند برنده انتخابات باشد. پس از زلزله ترکیه، محبوبیت اردوغان کاهش یافت. با این وجود بر‌خلاف کاهش محبوبیت اردوغان، آرای قلیچداراوغلو افزایش چندانی نیافته است. یکی از مشاوران اپوزیسیون ترکیه می‌گوید: نگران این هستم که نظر مردم درباره قلیچداراوغلو تثبیت شود و دیگر تغییر نکند. اکثر نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد در انتخابات ریاست‌جمهوری، قلیچداراوغلو از اردوغان پیش است اما مدیر موسسه متروپل می‌گوید: نتایج انتخابات نه به میزان موفقیت قلیچداراوغلو، بلکه به میزان ناکامی‌های اردوغان بستگی خواهد داشت. از سال ۱۹۸۹ تا امروز، هیچ انتخاباتی نبوده که اردوغان در آن شکست بخورد اما قلیچداراوغلو که سال ۲۰۱۰ به ریاست حزب جمهوری‌خواه مردم رسید، حتی نتوانسته تعداد کرسی‌های حزبش را در پارلمان افزایش دهد. برخی مفسران غربی ادعا می‌کنند با شکست احتمالی اردوغان و پیروزی قلیچداراوغلو، ترکیه «دوباره» شکوفا، دموکراتیک و آماده عضویت در اتحادیه اروپایی خواهد شد اما «ائتلاف ملت» تنها یک عامل اتحاد بزرگ دارد و آن هم چیزی نیست جز نفرت از اردوغان. با توجه به مشکلاتی که اعضای اپوزیسیون در تعیین نماینده خود برای شرکت در انتخابات داشتند، به نظر نمی‌آید اتحاد اپوزیسیون فعلی، فردای انتخابات هم برقرار باشد. قطعا شکست اردوغان مردم ترکیه را خوشحال می‌کند، اما دشوار می‌توان گفت قلیچداراوغلو و متحدانش چه باورهایی دارند، یا چه سبک حکومت‌داری‌ای را انتخاب خواهند کرد.

علاوه بر حزب جمهوری‌خواه مردم قلیچدار اوغلو که بخش چپ میانه‌رو، سوسیال - دموکرات‌ها و ملی‌گراها را در بر می‌گیرد، این ائتلاف همچنین «حزب خوب» را در خود جای داده که از دل ملی‌گراهای راست افراطی ترکیه بیرون آمده است؛ 2 حزب راست میانه‌رو که رهبری‌شان را اعضای سابق حزب عدالت و توسعه یعنی «علی باباجان» و «احمد داووداوغلو» برعهده دارند هم در ائتلاف ملت حضور دارند. پنجمین عضو این ائتلاف یک حزب راست میانه‌رو دیگر به نام «حزب دموکرات» است و حزب ششم «حزب سعادت» است که حزبی محافظه‌کار، ملی‌گرا و مذهبی است و همزمان با حزب عدالت و توسعه در سال ۲۰۰۱ تاسیس شده است.

گروه اقتصادی: طرح مالیات بر عایدی سرمایه بعد از حدود 4 سال سرگردانی در مجلس شورای اسلامی در نهایت اوایل اردیبهشت امسال به تصویب نمایندگان رسید و اکنون در انتظار تایید شورای نگهبان است تا با ابزار قانونی به مرحله اجرا برسد.

بر اساس این طرح، مازاد ارزش دارایی در زمان انتقال آن نسبت به ارزش تملکش، مالیات عایدی سرمایه محسوب شود و هر نوع نقل و انتقال دارایی‌های املاک با انواع کاربری و حق واگذاری محل، انواع وسایل نقلیه موتوری زمینی، طلا، شمش طلا، طلای آب‌شده، زیورآلات از جنس طلا، پلاتین و جواهرآلات و انواع ارز خارجی در زمان انتقال در تمام مناطق کشور از جمله مناطق آزاد تجاری اقتصادی و ویژه اقتصادی مشمول مالیات می‌شود.

این طرح با هدف پایان بخشیدن به بازارهای سوداگری و دلالی و نظام‌مند کردن فعالیت‌های اقتصادی راهی مجلس شده است و طبق اعلام مسؤولان سازمان امور مالیاتی و کارشناسان، تنها آن دسته از افرادی را شامل شود که کالاهایی از جمله مسکن، طلا و ارز، خودرو و رمزارز را به جهت سرمایه‌گذاری یا داغ کردن بازارهای مختلف خریداری می‌کنند و به دنبال سودهای کلان بدون پرداخت مالیات هستند.

طبق این طرح، انتقال دارایی‌هایی نظیر املاک، خودروی سواری، انواع طلا، نقره، پلاتین و جواهرآلات، ارز و رمز پول توسط اشخاص غیرتجاری «انتقال‌دهنده عین» یا «واگذارکننده حق» در همه مناطق کشور مشمول مالیات بر عایدی سرمایه شد.

طرح مالیات بر عایدی سرمایه با هدف حمایت از تولید و سرمایه‌گذاری، ایجاد عدالت اجتماعی، محدود کردن فعالیت‌های سوداگرانه و رونق اقتصادی به تصویب رسیده است تا هر چه سریع‌تر به مرحله اجرا دربیاید.

* آیا اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه منجر به عدالت مالیاتی می‌شود؟

 اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه افرادی را که با ترفندهای مختلف اقدام به خرید و فروش مسکن، خودرو، طلا و ارز در بازارها می‌کردند و با سفته‌بازی و سوداگری به دنبال سودهای هنگفت بدون پرداخت مالیات بودند به دام انداخته است.

دریافت مالیات به طور مشخص از کارمندان، کارگران و حتی اصناف و بازاریان انجام می‌شود اما در این بین دلالان و واسطه‌گران با پیدا کردن راه‌های مختلف و خرید و فروش کالاها و اجناس مختلف نه‌تنها بازار را ملتهب کرده، بلکه به افزایش قیمت‌ها دامن می‌زدند.

طرح مالیات بر عایدی سرمایه با شفافیت در معامله‌ها و ثبت خرید و فروش‌ها و حتی رصد تراکنش‌های بانکی، این سوداگران را شناسایی کرده و با دریافت مالیات آنان را نقره‌داغ خواهد کرد و این امر در نهایت منجر به برقراری عدالت اجتماعی می‌شود.

* چه دارایی‌هایی مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می‌شود؟

املاک، وسایل نقلیه، ارز و فلزات گرانبها از جمله مواردی هستند که مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می‌شوند.

خودرو در صورت نگهداری بیش از 3 سال معاف از مالیات و به تعداد اعضای خانوار تا سقف 4 خودرو معافیت مالیاتی داده شده است.

فروش خودرو زیر یک سال مشمول ۳۰ درصد، فروش بین یک تا 2 سال حدود ۲۰ درصد و فروش بین ۲ تا ۳ سال حدود ۱۰ درصد مشمول مالیات می‌شود.

۲ شرط برای پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه وجود دارد، یکی تملک بیش از 3 سال، یعنی اگر شخصی ملک را خریده باشد و بعد از 3 سال تصمیم به فروش آن بگیرد، مشمول عایدی بر سرمایه نمی‌شود، شرط دوم هم بر این اساس است که اگر شخص ملک دیگری نداشته باشد و قصد فروش آن را داشته باشد هم مشمول این قانون نمی‌شود.

در بخش املاک نیز فروش زیر یک سال مشمول ۶۰ درصد، فروش زیر ۲ سال مشمول ۴۰ درصد، فروش زیر 3 سال مشمول ۲۰ درصد، فروش زیر 4 سال مشمول ۱۰ درصد و فروش زیر 5 سال مشمول 5 درصد مالیات می‌شود.

ارز، طلا و جواهر نیز در صورتی که فروش زیر یک سال باشد ۳۰ درصد، فروش بین یک تا ۲ سال ۲۰ درصد و فروش بین ۲ تا 3 سال مشمول ۱۰ درصد مالیات می‌شود.

هر یک از اعضای خانواده در هر 5 سال برای معادل ۲۰۰ گرم طلای ۱۸ عیار و دارندگان کمتر از ۲ هزار یورو (۲۴۰۰ دلار) از مالیات معاف خواهند بود. همچنین سپرده بانکی و سهام معاف از مالیات خواهند بود.

* چند درصد مردم مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می‌شوند؟

بر اساس گفته رئیس مرکز پژوهش و برنامه‌ریزی مالیاتی سازمان امور مالیاتی، بخش کمی از مردم درگیر قانون مالیات بر عایدی سرمایه خواهند بود؛ چیزی کمتر از ۴ یا ۵ درصد مردم درگیر این قانون خواهند شد و بیش از ۹۵ درصد مردم اساسا مشمول این قانون نیستند و موضوع مرتبط با آنها نیست.

مهدی موحدی‌بکنظر در این باره گفته است کالاهای مشمول این قانون شامل املاک با انواع کاربری، انواع خودروی دارای پلاک شخصی، طلا، نقره و مسکوکات، انواع ارز و نیز انواع رمزراز و رمزپول مشمول این قانون خواهند بود. همچنین افرادی که دنبال خرید و فروش این دارایی‌ها هستند درگیر این قانون با شرایطی خواهند بود. البته تمام زمین‌های کشاورزی که خارج از حریم باشد، مشمول این قانون نخواهد بود.

طبق گفته این مقام مسؤول، هر فرد بالای ۱۸ سال و غیر تجاری، یعنی فردی که فعالیت تجاری انجام نمی‌دهد، اگر خرید و فروش ملکی داشته باشد، اگر قبلا ملکی نداشته و خرید ملک داشته باشد و بخواهد آن ملک را بفروشد، مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نخواهد بود و اگر شخص ملک داشته باشد و ملک دوم را بخواهد بخرد و بعدا بفروشد، اگر ملک اول آن شخص دارای تملک بیشتر از ۳ سال باشد، باز هم مشمول این قانون نخواهد شد و نیاز نیست مالیاتی پرداخت کند.

موحدی‌بکنظر همچنین گفته است اگر فرد صاحب ملک سرپرست ملک باشد، هر ۵ سال یکبار می‌تواند از معافیت‌های مالیاتی استفاده کند. در عین حال اگر فرد دیگری بالای ۱۸ سال و صاحب ملک در خانواده باشد و تصمیم بر استفاده از معافیت‌های مالیاتی داشته باشد، بابت تملک یک ملک بالای 3 سال مشمول مالیات نمی‌شود. مشمولان مالیات بر عایدی سرمایه به طور کلی باید برای فروش ملک بدون مالیات شرایط تملک یک ملک و همچنین تملک بیش از 3 سال را داشته باشند.

* آیا زیرساخت‌های اجرای مالیات بر عایدی سرمایه آماده است؟

وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی نسبت به اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه اعلام آمادگی کرده‌اند. بر این اساس معاون امور حقوقی و مجلس وزیر اقتصاد، این طرح را یکی از طرح‌های موفق عنوان کرده است که با همکاری مشترک بین دولت و مجلس تصویب شده و دولت در صورت ابلاغ، برای اجرای آن در آمادگی کامل به سر می‌برد.

«هادی قوامی» درباره روند تصویب مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس گفته است دولت و بویژه وزارت اقتصاد به عنوان متولی برای اجرای این طرح، آمادگی کامل دارند. بعد از بررسی طرح در شورای نگهبان و رفع ایرادات احتمالی در مجلس، مجموعه وزارت اقتصاد همه زیرساخت‌های لازم را برای اجرای آن از جمله پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان را در اختیار دارد، در عین حال، سایر زیرساخت‌های مورد نیاز نیز تا آخر شهریورماه آماده می‌شود.

در همین رابطه نیز رئیس مرکز پژوهش و برنامه‌ریزی مالیاتی سازمان امور مالیاتی از آمادگی این سازمان برای اجرای قانون مالیات بر عایدی سرمایه خبر داده و گفته است قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان یکی از زیرساخت‌های اصلی اجرای قانون مالیات بر عایدی سرمایه است که در کنار زیرساخت‌های قانونی برای اجرای این قانون نیاز به زیرساخت‌های فناورانه و کارپوشه غیرتجاری مودیان است تا در آن مشخص شود فرد چه خرید و فروش‌هایی انجام داده است.

طبق اعلام موحدی‌بکنظر، تدوین آیین‌نامه‌های مربوط به این قانون در وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی پیگیری و انجام خواهد شد و در کنار آن همکاری دستگاه‌های مختلف و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ضروری است. همچنین دستگاه‌های دیگر مانند دفاتر رسمی، قوه قضائیه، وزارت صمت و... نیز باید در اجرای این قانون با سازمان امور مالیاتی همکاری نزدیکی داشته باشند.

تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه و اجرای آن، دست سوداگران را از بازارهای اقتصادی کوتاه می‌کند و آرامش را به بازارهای مسکن، خودرو، طلا و ارز بازمی‌گرداند و دیگر مردم با عدم تناسب عرضه و تقاضا و قیمت‌های سرسام‌آور در بازار مواجه نمی‌شوند.

* دلالان خودرو، بازندگان قانون مالیات بر عایدی سرمایه

اهمیت موضوع خودرو در سال‌های اخیر، گره خوردن نوسانات آن بر جامعه و تبعات سوء ناشی از نابسامانی‌های آن بر سایر بازارها، دولت را بر آن داشت تا با فراهم آوردن زمینه قانونی موضوع و ایجاد جنبه نظارتی بر آن، علاوه بر ایجاد شفافیت در معاملات انجام‌شده در این حوزه، با ایجاد اعتماد و اطمینان در عموم مردم به‌عنوان متقاضیان اصلی، بساط سوداگری از این حوزه را برچیند و با رصد و پایش آمار و اطلاعات آن بازار خودرو را تحت کنترل درآورد و با شناسایی افراد سودجو آنان را ملزم به پرداخت مالیات برای عوایدی حاصل از این موضوع کند.

در این راستا با به جریان انداختن طرحی با عنوان «مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی» و پیگیری آن در مجلس، در نظر دارد ضمن حمایت از تولید و سرمایه‌گذاری مولد و با هدف جلوگیری از افزایش ناگهانی قیمت‌ها در این بازارها و با اعمال مالیات، انگیزه سوداگری در بازارهای دارایی از جمله خودرو را کاهش دهد تا با خروج سوداگران، متقاضیان واقعی این دارایی‌ها از جمله اقشار با درآمدهای متوسط و پایین راحت‌تر بتوانند خودرو تهیه کنند.

از طرفی وزارت صمت به ‌عنوان متولی تنظیم بازار خودرو، از یک سو با تجمیع همه روش‌های فروش خودروسازان در یک سامانه تحت عنوان «سامانه یکپارچه تخصیص خودرو» در ماه‌های اخیر و از طرف دیگر، با تعریف پروژه‌ای تحت عنوان «استقرار سامانه معاملات خودرویی کشور» درصدد آن است که با ایجاد بانک اطلاعاتی دقیق و جامع از همه معاملات خودرویی کشور، ضمن مدیریت جامع در نقل و انتقالات انجام‌شده در حوزه خودرو، با فراهم آوردن شفافیت و ایجاد بستر سیستمی، ضمن افزایش ضریب امنیت معاملات و اطمینان در طرفیت معامله امکان هر گونه رهگیری‌های آتی را فراهم کند.

با توجه به اینکه حوزه‌های مرتبط در این پروژه و پیش‌بینی‌شده در قانون شامل مراجعی از جمله قوه‌قضائیه، پلیس راهور، سازمان تعزیرات، سازمان امور مالیاتی و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان است، به‌نظر می‌رسد دسترسی این حوزه‌ها به اطلاعات یکسان از معاملات حوزه خودرو و طرفین معامله می‌تواند ضمن مدیریت جامع، زمینه را برای هرگونه اقدام قانونی نیز فراهم کند.

با وجود این، آنچه از جمع‌بندی اتفاقات اخیر بر می‌آید آن است که با توجه به خللی که همواره در بازار خودرو به‌واسطه پراکندگی اطلاعات خریداران و فروشندگان و معاملات انجام شده و نقش دلالان وجود داشته، دولت درصدد است با کانالیزه کردن و یکپارچه‌سازی آن، این موضوع را رفع کند.

با این روش زمینه سوداگری واسطه‌گران را که همواره با ذکاوتی خاص از خلل موجود سوءاستفاده کرده‌اند برخواهد چید، زیرا شناسایی آنان برای سیستم‌های مالیاتی و نظارتی تبعاتی به مراتب بیشتر از عایدی آنان از محل دلالی خودرو خواهد داشت و به‌مرور این بازار برای آنها جذابیتی نداشته و مجبور به ترک آن خواهند شد.

* جای خالی مالیات بر عایدی سرمایه در بازار ارز

 شفاف‌سازی بازار ارز با شناسایی بازیگران اصلی و متعهد کردن آنها به ثبت اطلاعات و همزمان اجرای مالیات بر عایدی سرمایه می‌تواند مانع جهش‌های غیرمنطقی در بازار ارز شود.   یکی از ابزارهایی که با استفاده از آن می‌توان بازار دارایی‌ها از جمله بازار ارز را از وجود دلالان و سفته‌بازان خالی کرد، پایه مالیات بر عایدی سرمایه است که با وجود گذشت 7 ماه از تاریخ اعلام وصول هنوز در صحن علنی مجلس مورد بررسی قرار نگرفته است. 

مالیات بر عایدی سرمایه یکی از پایه‌های مالیاتی است که در بسیاری از کشورها استقرار دارد. 

مالیات بر عایدی سرمایه، در واقع مالیاتی است که از سود یا درآمد حاصل از خرید و فروش در بازار دارایی‌ها مانند بازار ارز، طلا، مسکن، زمین و خودرو دریافت می‌شود. هدف از این اقدام، از بین بردن تقاضای غیرمصرفی در بازار دارایی‌ها و جلوگیری از رشد غیرمنطقی و بدون دلیل این نوع دارایی‌هاست. منظور از بازار دارایی‌ها، بازار سرمایه و بازار اوراق بهادار نیست.  مالیات بر عایدی سرمایه بیش از 100 سال است در بسیاری از کشورها پایه‌‌‌گذاری شده و بیش از آنکه ابزاری برای منابع بودجه دولت باشد، ابزاری برای مدیریت انگیزه‌ها، مدیریت نقدینگی، هدایت نقدینگی و اعتبار و جلوگیری از بروز تورم‌ در بازار دارایی به‌دلیل فعالیت‌های سوداگرانه است. به همین دلیل معمولا در برخی کشورها تا نرخ‌های 90 درصد هم برای اخذ مالیات بر عایدی سرمایه از فعالیت‌های سوداگرانه در نظر گرفته می‌شود. یکی از دلایل رشد‌های غیرمنطقی قیمت‌ها در بازار ارز و مسکن در ایران جولان دلالان در فقدان مالیات بر عایدی سرمایه است. 

* تجربه 83 درصد کشورهای دنیا

تاخیر و عدم اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه در ایران، در حالی است که به گفته صاحبنظران اقتصادی، آمارهای حاصل از این مالیات در دنیا، حکایت دیگری دارد. بر اساس اظهارات پریسا مهاجری، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در یک نشست علمی، درباره تجربیات جهانی در حوزه مالیات بر عایدی سرمایه، بیشتر کشورهای دنیا در این قافله، از ایران جلوتر هستند. خلاصه این آمار و ارقام، بیانگر نکات زیر است:

الف - مالیات بر عایدی سرمایه املاک و مستغلات، در 121 کشور دنیا وضع شده و بیش از ۸۳ درصد، قوانین مرتبط با آن دارند. 

ب- متوسط نرخ مالیاتی کشورهای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) و دیگر کشورها به ترتیب حدود ۳۰ و ۱۴ درصد است که در مجموع، حدود 17.5 درصد مالیات در بین کشورها از این طریق کسب می‌شود. 

ج- عایدی سرمایه‌ای سهام و سایر اوراق بهادار، بین حدود 43درصد کشورها به طور غیرمشروط و در ۳۲ درصد کشورها به طور مشروط، مشمول مالیات می‌شود، بنابراین میانگین نرخ مالیات بر عایدی سرمایه‌ای سهام و اوراق بهادار در کشورهای OECD و غیر آن، به ترتیب ۲۲ و ۱۴ درصد است که در کل 15.5 درصد مالیات از این طریق حاصل می‌شود. 

د - مالیات بر عایدی سرمایه از وسایل نقلیه در ۲۱ درصد این کشورها و مالیات بر طلا و جواهرات در 7 درصد آنها دریافت می‌شود. 

ه- طبق گزارش بانک جهانی (سال 2019)، تنها 7 کشور در بین مجریان نظام مالیات بر جمع درآمد اشخاص حقیقی، تورم ۲رقمی داشته‌اند. در این میان، پاکستان و ترکیه، عایدی سرمایه‌ای بلندمدت را از مالیات بر عایدی سرمایه معاف کرده‌اند. 

* مالیات بر سوداگری و سفته مورد اجماع اقتصاددانان جهان

در مقدمه گزارشی از مرکز پژوهش‌های مجلس درباره مالیات بر عایدی سرمایه آمده است: درباره اصل ضرورت وضع مالیات بر عایدی سرمایه در میان اقتصاددانان و نظریه‌پردازان برجسته مالیه عمومی تقریبا هیچ‌گونه اختلاف‌نظری وجود ندارد، زیرا براساس دکترین توان پرداخت (به عنوان دکترین مورد اجماع مالیاتی از ابتدای قرن بیستم تاکنون) هرگونه عایدی خالص سرمایه باعث افزایش توان پرداخت مؤدیان مالیاتی می‌شود و بنابراین دلیلی برای معافیت آن وجود ندارد. به علاوه از آنجا که بخش مهم عایدی سرمایه نصیب طبقات بالای درآمدی می‌شود چشم‌پوشی از این مالیات مصداق مسلم تبعیض مالیاتی به زیان اقشار فرودست جامعه است.

* دفاع معمار اقتصاد ترکیه از مالیات بر سوداگری

کمال درویش در مقاله‌ای با عنوان «بازگشت از لبه پرتگاه، اقدامات ترکیه برای تغییرات نظام‌مند و اصلاحات ساختاری» که سال 2003 نوشته است، حین تجربه‌نگاری خود، می‌نویسد: معتقدم مالیات از نوع شیلیایی بر جریان‌‌‌های سرمایه کوتاه‌مدت مفید خواهد بود. مالیات از نوع شیلیایی در واقع مالیات‌های سنگین بر انواع دارایی از جمله مسکن و ارز است.

بنابراین هم از نظر تئوری و هم عملی و تجربه کشورها، استفاده از این ابزار مالیاتی برای جلوگیری از ورود تقاضاهای سفته‌بازانه به بازار دارایی‌ها، جای هیچ شک و شبهه‌ای باقی نمی‌گذارد. عجیب آنکه برخی رسانه‌ها به جای دفاع از تولیدکنندگان و بخش مولد اقتصاد، از بخش غیرمولد اقتصاد که همان سوداگران و سفته‌بازان هستند، دفاع می‌کند.  

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، مالیات بر عایدی سرمایه، پایه‌ای مالیاتی است که در 171 کشور جهان به قانون تبدیل شده است و جالب آنکه آمریکا که همگان آن را به مهد نظام سرمایه‌داری می‌شناسند، نخستین کشوری بود که قانون مالیات بر عایدی سرمایه را تصویب و اجرایی کرد. 

* ملاحظات مهم قبل از اجرا

یکی از چالش‌های این طرح، تعیین تکلیف افزایش ارزش دارایی‌های مردم، به دلیل رشد فزاینده تورم، با اجرای مالیات بر عایدی سرمایه است. در این رابطه، کارشناسان معتقدند تورم نسبتا بالا در یک کشور، می‌تواند مالیات بر عایدی سرمایه را به مالیات بر ثروت تبدیل کند. با این توصیف، اجرای مالیات بر عایدی سرمایه در کشور ما که هم حجم نقدینگی بالا و هم تورم فزاینده را تجربه می‌کند، بعد از قانونی شدن، یک مساله چالش‌برانگیز خواهد بود. برای درک بهتر این موضوع، می‌توان گفت چنانچه یک فرد دارایی‌اش را در طول یک سال ذخیره کند و ارزش آن مثلا 30 درصد افزایش یابد و 20 درصد آن به خاطر تورم باشد، عایدی واقعی این دارایی 10 درصد است. اگر فرد ناچار شود کل عایدی یا بیشتر را به عنوان مالیات پرداخت کند، مالیات از ثروت محسوب می‌شود. 

با این توصیف بهره‌مندی از الگوهای سایر کشورها، متناسب با شرایط کشور، در حوزه‌های مختلف مالیاتی مانند دامنه شمول، معافیت‌های مالیاتی، نرخ مالیات، تعدیل نسبت به تورم، دوره نگهداری آن و سایر متغیرها و مفاهیم، اهمیت ویژ‌ه‌ای دارد. با توجه به تجربیات بین‌المللی در این حوزه، تمایز عایدی واقعی از عایدی غیرواقعی، تورم و عواید سرمایه‌ای بلندمدت و کوتاه‌مدت و لحاظ کردن زیان‌های سرمایه در محاسبه عایدی خالص، از ملاحظات مهم در حوزه قوانین مالیات بر عایدی سرمایه است که باید در تعامل دولت و مجلس، قبل از نهایی‌سازی این طرح و تبدیل آن به قانون، مدنظر قرار گیرد. 

تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد وضعیت آبگیری ‎دریاچه ارومیه به دلیل ورود آب به آن رو به بهبود است. سازمان فضایی ایران اعلام کرد با طرح پیش‌بینی‌‌شده، مشکل ورودی آب دریاچه تا حدی حل شده است. این سازمان اعلام کرد تصاویر ماهواره‌ای وضعیت دریاچه ارومیه را رو به بهبود نشان می‌دهد. طبق اعلام حسین دلیریان، سخنگوی سازمان فضایی ایران، یکی از مهم‌ترین مشکلات این دریاچه کاهش میزان آب ورودی به آن بوده که با پیگیری‌های انجام شده توسط دولت سیزدهم و اجرای پروژه انتقال آب به دریاچه ارومیه، تا حدی برطرف شده است. تصاویر ماهواره‌ای  وضعیت رو به بهبود آبگیری ‎دریاچه ارومیه در چند ماه اخیر را نشان می‌دهد. طبق گزارش‌های موجود وضعیت بارندگی در اواخر زمستان گذشته و بهار در منطقه میاندوآب که سرشاخه مهم برای ورود آب رودخانه‌ها به دریاچه ارومیه است مناسب بوده، به طوری که  بارش باران در نخستین روزهای سال جدید سبب افزایش آب زرینه‌رود (جغاتو) و سیمینه‌رود (تاتائو) میاندوآب و طغیان این رودخانه‌ها شد. بارش مداوم و بی‌سابقه باران در ایام نوروز، سبب شد بعد از مدت‌ها رودخانه سیمینه‌رود پرآب شود و پل تاریخی میرزا رسول در این شهر زیر آب برود. از سوی دیگر بارش باران همچنین سبب افزایش سطح آب رودخانه زرینه‌رود (جغاتو) و خوشحالی مردم این شهر شده است. این افزایش دبی آب در اوایل سال جاری در رودخانه زرینه‌رود سبب شده تا‌پایه‌های پل ستارخان و شهید عطایی بعد از مدت‌ها رنگ آب به خود ببیند و میاندوآبی‌ها در انتظار بازگشت زرینه‌رود به سال‌های پرآب خویش باشند. رودخانه سیمینه‌رود در کنار زرینه‌رود (جغاتو) رودخانه‌های مهم شهرستان میاندوآب و بخشی از هویت این شهر هستند که آب آنها به دریاچه ارومیه سرازیر می‌شود. پرآب شدن دوباره این رودخانه‌ها که تامین‌کننده نیمی از آب مورد نیاز دریاچه ارومیه و منابع اصلی تغذیه آب این دریاچه هستند، از سوی دیگر سبب شده امیدها برای احیای دوباره دریاچه ارومیه افزایش یابد.

* بارش‌های بهاری نجات‌بخش

پروژه آبرسانی به دریاچه ارومیه اواخر سال گذشته توسط رئیس‌جمهور افتتاح شد. تراز این دریاچه طی 2 هفته پس از این افتتاح با ۶ سانتیمتر افزایش به هزار و ۲۷۰ متر و ۲۱ سانتیمتر و وسعت آن به یک هزار و ۴۰ کیلومتر مربع رسید. افزایش ورودی میزان آبی که با بارش‌های بهاری به دریاچه ارومیه سرازیر شد تا حدی جانی تازه به این دریاچه تشنه دمیده است. گفتنی است تونل انتقال آب از سد کانی‌سیب به سمت دریاچه ارومیه در اواخر سال گذشته توسط رئیس‌جمهور به بهره‌برداری رسید. پروژه عظیم‌ تونل ۳۶ کیلومتری انتقال آب از سد کانی‌سیب به دریاچه ارومیه که از سال ۱۳۹۴کار اجرایی آن آغاز و پس از 8 ماه روند ترمیم و رفع مشکل آن با سرعت دنبال شد، اسفند سال 1401 با حضور و دستور سیدابراهیم رئیسی به بهره‌برداری رسید. در این طرح که در مجموع برای اجرای آن ۳۵ هزار میلیارد ریال هزینه شده است، آب از مخزن سد کانی‌سیب وارد تونل انتقال ۳۶ کیلومتری شده، پس از آن با ورود به کانال ۱۱ کیلومتری، به رودخانه گدار می‌رسد و پس از طی ۲۸ کیلومتر مسیر این رودخانه وارد پهنه آبی دریاچه ارومیه می‌شود. در فاز نخست این طرح، قرار است ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب به صورت سالانه وارد دریاچه ارومیه شود. اجرای فاز دوم این طرح هم که طبق گفته مسؤولان مربوط قرار است امسال (1402) مورد بهره‌برداری قرار گیرد، انتقال آب را تا ۶۰۰ میلیون مترمکعب افزایش خواهد داد. با بهبود نسبی وضعیت دریاچه ارومیه، در پی افتتاح تونل آب کانی‌سیب این پهنه آبی میزبان مسافران و گردشگران نوروزی بود. این بهبود وضعیت موجب شده مردم و مسافران برای گردش و تفریح به حاشیه دریاچه آمده و از تفریحاتی نظیر قایق‌سواری استفاده کنند. پل میانگذر دریاچه نیز که در سال‌های گذشته همراه با خشکسالی آن چهره نه‌چندان خوبی به خود گرفته است، با پرآب شدن دریاچه به یکی از جاذبه‌های گردشگری تبدیل شده و مناظر زیبایی را در اطراف آن به وجود آورده است.

گروه  اقتصادی: اینطور که پیداست با توجه به نقدهای جامعه کارگری نسبت به وضعیت امنیت شغلی و فراگیری قراردادهای موقت در مشاغلی که تعریف دائمی دارند، همچنین تذکر مقام معظم رهبری در دیدار اخیر کارگران، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اقدام به تدوین پیش‌نویس اصلاح قانون کار کرد. این پیش‌نویس هم‌اینک در اختیار وزارتخانه‌های مختلف و شخص معاون اول رئیس‌جمهور قرار گرفته است تا پس از بررسی نظرات خود را اعلام کنند. وزارتخانه‌های نفت، راه و شهرسازی، امور اقتصادی و دارایی و صنعت، معدن و تجارت اصلی‌ترین بخش‌هایی از دولت هستند که باید درباره پیش‌نویس اصلاح قانون کار اظهارنظر کنند. پس از این مرحله پیش‌نویس باید به مجلس فرستاده شود و نمایندگان در رابطه با آن بحث و گفت‌وگو کنند و در ایستگاه آخر به تصویب اعضای شورای نگهبان برسد.

* تاریخچه قانون کار در ایران

اولین قانون کار ایران سال 1325 از سوی مجلس شورای ملی به تصویب رسید. این قانون در نتیجه مبارزات و پیگیری‌های ۳ اتحادیه کارگری تصویب شد که «شورای متحده مرکزی اتحادیه‌های کارگران و زحمتکشان ایران» را تاسیس کرده بودند. دولت، لایحه قانون کار را در سال 1323 به مجلس فرستاد اما مجلس، ۲ سال بعد با بررسی و تصویب لایحه موافقت کرد. شرکت نفت انگلیس نیز حاضر به پذیرش این قانون نشد که اعتصاب کارگران در بخش‌های مختلف صنعت نفت را به دنبال داشت. سال 1337 نیز قانون کار جدیدی به تصویب مجلس رسید و جایگزین سند مصوب 1325 شد اما قانون کار به شکل امروزی را می‌توان دستاورد مجلس در سال 1368 - پس از انقلاب اسلامی - دانست.

یکی از خواسته‌های اصلی کارگران پس از پیروزی انقلاب 57، اصلاح قانون کار بود. در بین سال‌های 1358 تا 1369، پیش‌نویس‌های متعددی برای اصلاح قانون کار پیشنهاد شد که اعتراضات کارگران را به دنبال داشت. در نهایت قانون کار به تصویب مجلس رسید اما با مخالفت شورای نگهبان روبه‌رو شد. به همین دلیل، قانون کار فعلی توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد بررسی قرار گرفت و در 29 آبان 1369 به تایید رسید.

سال 1368 تصویب این قانون در ابتدای امر سبب بروز اختلافاتی میان شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی شد که در نهایت با ورود مجمع تشخیص مصلحت و رهبری و اصلاح 2 ماده این قانون، سال 1369 در 203 ماده و 21 تبصره به تصویب و سپس به مرحله اجرا رسید.

این قانون تعیین‌کننده قواعد مربوط به روابط فی‌مابین کارگران و کارفرمایان بوده و هر شخصی که در ازای انجام کاری مزد دریافت می‌کند در دایره این قانون قرار خواهد گرفت. البته این تعریف استثنائاتی نیز دارد. به عنوان مثال کارمندان دولت که تحت شمول قانون خدمات کشوری قرار دارند، مستثنا از این قانون بوده و این قانون تنها شامل کارگران است. همچنین لازم به ذکر است قانون کار از جمله قوانین آمره محسوب می‌شود؛ «قوانین آمره» به قواعدی اطلاق می‌شود که توافق برخلاف قواعد آن مجاز نبوده و به بیان دیگر اینگونه توافقات غیرنافذ و باطل است. حتی اگر این توافق بر مبنای رضایت طرفین محقق شده باشد.

کارگر از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق‌السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌کند و کارفرما نیز شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق‌السعی کار می‌کند.

مدیران و مسؤولان و به طور عموم تمام کسانی که عهده‌دار اداره کارگاه هستند، نماینده کارفرما محسوب می‌شوند و کارفرما مسؤول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده می‌گیرند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی کند و کارفرما آن را نپذیرد، در مقابل کارفرما ضامن است.

* جزئیات اصلاحات قانون کار؛ حداکثر مدت قراردادهای موقت ۴ سال تعیین شد

بعد از ایام هفته کارگر بود که علی‌حسین رعیتی‌فرد، معاون روابط کار وزارت کار از پیش‌نویس «لایحه اصلاح موادی از قانون کار» خبر داد.

وی ادامه داد: پس از برگزاری جلسات مفصل و بررسی مزایا و معایب قراردادهای کار دائم و موقت و اثرات هر یک بر طرفین رابطه کار، اجتماع و اقتصاد کشور، پیش‌نویس «لایحه اصلاح موادی از قانون کار» تهیه و مطابق با ماده 22 آیین‌نامه داخلی هیات دولت جهت سیر مراحل قانونی تصویب طی نامه شماره 11892 مورخ 28/1/1401 برای معاون اول محترم رئیس‌جمهور ارسال شد. معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ادامه با بیان اینکه در ایام هفته کارگر سال گذشته کمیته‌ای برای قراردادهای کارگری و امنیت شغلی این قشر تشکیل شده است، گفت: اصلاح بندهایی از قانون کار در این کمیته نهایی شده است که می‌تواند بخشی از مشکلات کارگران را بویژه در زمینه امنیت شغلی رفع کند.

وی تأکید کرد: اصلاح بعضی از قوانین با هدف تأمین امنیت شغلی کارگران به مجلس ارائه شده است که بر اساس آن کارگران امنیت شغلی خواهند داشت و همچنین کارفرمایان دیگر حق اخذ سفته و چک از کارگران را ندارند.

بندهایی از این اصلاحیه  شامل موارد زیر است:

1- حداکثر مدتی که می‌توان با کارگران مشمول قانون کار، قرارداد مدت موقت منعقد کرد ۴ سال خواهد بود و بعد از آن، قرارداد موقت به حالت دائمی درخواهد آمد.

2- دریافت چک و سفته و اوراق بهادار از کارگران ممنوع خواهد شد.

3- اخراج کارگران درصورت بروز تخلفات انضباطی تسهیل خواهد شد.

4- اخراج زنان کارگر، در ایام مرخصی زایمان و تا پایان دوران شیردهی (۲ سالگی فرزند) ممنوع خواهد شد.

5- ازدواج کارگر نباید موجب خاتمه قرارداد کار او شود.

اصلاح این بندها در راستای  افزایش امنیت شغلی و رفع دغدغه‌های کارگران است. در شرایطی که بیش از 96 درصد کارگران قرارداد موقت دارند، ضروری بود که مسؤولان برای امنیت شغلی قشری که رونق تولید وابسته به دستان آنهاست، اقدامی کنند.