گروه اقتصادی: وجود کریدورهای تجاری بین‌المللی در راستای نقل و انتقال کالاها میان کشورها از ملزومات تجارت خارجی است که دسترسی به آنها برای کشورهایی که در معرض تحریم هستند از اهمیت دوچندانی برخوردار است. در این راستا در پی بی‌اثر کردن تحریم‌ها در حوزه‌های ترانزیتی، ایران و روسیه مشترکا در حال ایجاد مسیری تجاری از اقیانوس هند تا اروپا هستند.

به گزارش «وطن امروز»، توافقنامه احداث راه‌آهن رشت - آستارا بین ایران و روسیه دیروز پس از سخنرانی حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری فدراسیون روسیه توسط نمایندگان 2 کشور به امضا رسید.

مهرداد بذرپاش، وزیر راه‌وشهرسازی به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران و ویتالی ساولیف، وزیر حمل‌و‌نقل روسیه به نمایندگی از فدراسیون روسیه این توافقنامه را امضا کردند.

گذرگاه ریلی شمال - جنوب یکی از مسیرهای اصلی ترانزیت کالا از جنوب آسیا به شمال اروپا به شمار می‌رود که احداث و تکمیل آن از ۲۳ سال پیش در دستور کار بوده و در دولت سیزدهم با شتاب بیشتری برای فعال‌سازی این ظرفیت ریلی تلاش شده است به طوری که رؤسای جمهور ایران و روسیه در ماه‌های گذشته در تماس‌های تلفنی و گفت‌وگوهای دوجانبه بر این موضوع تأکید داشته‌اند.

مسیر غربی کریدور شمال – جنوب که کشورهای روسیه، جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان را شامل می‌شود، از نظر ریلی دارای یک حلقه مفقوده‌ به مسافت ۱۶۲ کیلومتر بین رشت و آستارا بود که با امضای این توافق و احداث این مسیر ریلی عملا جنوب آسیا از طریق ارتباط ریلی بین سن‌پترزبورگ و خلیج‌‌فارس به شمال اروپا متصل خواهد شد.

بر اساس این توافقنامه، فدراسیون روسیه ۱,۶ میلیارد یورو در این مسیر ریلی سرمایه‌گذاری خواهد کرد. قرار است این خط آهن راهبردی در مدت ۴۸ ماه احداث شود.

وزیر راه‌وشهرسازی درباره راه‌آهن رشت - آستارا گفته است: کریدور بین‌المللی شمال- جنوب می‌تواند در آینده سهم بالایی از حمل‌و‌نقل بین‌المللی میان روسیه و کشورهای CIS با هند، کشورهای عربی حاشیه خلیج‌‌فارس و اروپا را به خود اختصاص دهد و در حال حاضر در شاخه شرقی از طریق مرزهای سرخس و اینچه‌برون و در شاخه میانی از طریق بندر امیرآباد برقرار است.

مهرداد بذرپاش اضافه کرد: در شاخه غربی دریای خزر نیز حلقه مفقوده رشت – آستارا در داخل ایران به طول ۱۶۲ کیلومتر است که یکی از پروژه‌های اولویت‌دار ما بوده و فرآیند احداث آن آغاز شده و در حال نهایی کردن آن تا 3 سال آینده هستیم.

بذرپاش اظهار کرد: بندر چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران که در بخش شمالی دریای عمان واقع شده، در آینده نقش مهمی را در حمل‌و‌نقل و ترانزیت کالا از هند به افغانستان و کشورهای آسیای میانه و همچنین اروپا از طریق اتصال به شبکه ریلی ایران از طریق راه آهن چابهار- زاهدان ایفا خواهد کرد.

وی افزود: این مسیر ریلی در حقیقت  آسان‌ترین و سهل‌ترین راه دسترسی کشورهای آسیای میانه و نیز افغانستان به آب‌های آزاد جهانی از طریق بندر چابهار خواهد بود.

وزیر راه‌وشهرسازی ادامه داد: در این راستا، راه‌آهن خاش – زاهدان به طول ۱۵۷ کیلومتر که بخشی از این پروژه است، افتتاح شد، کل مسیر ریلی چابهار - زاهدان بیش از ۶۰ درصد پیشرفت دارد و روند تکمیل آن در حال انجام است.

بذرپاش تاکید کرد: کریدورهای بین‌المللی ریلی مختلفی از ایران عبور می‌کنند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به کریدور ترانزیتی بین‌المللی شمال - جنوب، کریدور ریلی قزاقستان - ترکمنستان - ایران، کریدور ریلی اسلام‌آباد ـ تهران ـ استانبول، شاخه جنوبی راه ابریشم یعنی کریدور ریلی چین به ایران و ترکیه و اروپا، کریدور آلماتی ـ بندرعباس و آلماتی ـ تهران – استانبول اشاره کرد.

* رئیس‌جمهور: راه‌آهن رشت - آستارا گام راهبردی در روابط ایران و روسیه است

رئیس‌جمهور گفت: امضای توافقنامه راه‌آهن رشت - آستارا گامی مهم و راهبردی در جهت همکاری‌های بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه است.

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی در مراسم امضای توافقنامه احداث راه‌آهن رشت -آستارا که به صورت ویدئوکنفرانس با حضور روسای جمهور ایران و روسیه برگزار شد، با قدردانی از رئیس‌جمهور روسیه، دولت و مردم این کشور اظهار داشت: بدون تردید این توافق یک گام مهم راهبردی در جهت همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه است. همکاری‌های ایران و روسیه در حوزه‌های مختلف وجود دارد و این هم یکی از جلوه‌های همکاری است که امروز بین 2 کشور رقم می‌خورد.

رئیس‌جمهور امضای این توافقنامه را محدود به همکاری ایران و روسیه ندانست و با بیان اینکه کشورهایی که در مسیر گذرگاه ریلی شمال - جنوب قرار دارند، از آن سود می‌برند، اظهار داشت: کریدور شمال - جنوب برای همه کشورهای منطقه مفید خواهد بود؛ این مسیر از آسیای شرقی و جنوبی گرفته تا قفقاز و شمال اروپا، جلوه‌ای از دوستی، همگرایی و همکاری تجاری و اقتصادی بین همه این کشورها خواهد بود و این همکاری‌ها بیش از گذشته برقرار خواهد شد.

* حذف تعرفه بین ایران، روسیه و کشورهای اوراسیا گام بلندی است

رئیس‌جمهور اظهار داشت: کشور دوست ما فدراسیون روسیه و کشورهای در مسیر همه می‌دانند مسیر ایران ارزان‌ترین، باصرفه‌ترین و نزدیک‌ترین مسیر برای کارهای تجاری، اقتصادی و ترانزیتی است، بر هیچ‌ کس پوشیده نیست که امروز جایگاه و موقعیت ایران در منطقه به نحوی است که می‌تواند ظرفیت‌های بسیاری را که در شرق آسیا وجود دارد به اروپا متصل کند و امروز با این توافقنامه مسیر شمال - جنوب مورد توجه قرار گرفته است.

رئیسی ادامه داد: گامی که حتما بزودی رقم خواهد خورد، حذف تعرفه بین 6 کشور است که می‌تواند گام بلندی بین ایران، روسیه و کشورهای اوراسیا باشد. وی گفت: در این کریدور ریلی 3 بخش مورد توجه است؛ بخش نخست، بخش شرقی این مسیر شامل روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و ایران است که امروز این مسیر با تلاش‌هایی که انجام شده، مورد بهره‌برداری قرار گرفته است؛ بخش مرکزی شامل دریای خزر است که در جهت تقویت بنادر و ناوگان باید کارهای جدی کنیم.

رئیسی به بخش غربی این مسیر هم اشاره کرد و گفت: در این بخش، نقصان ریل بین رشت و آستارا را داشتیم که با این توافقنامه این نقص برطرف می‌شود و می‌تواند کریدور شمال - جنوب به صورت همه‌جانبه مورد توجه قرار گیرد، زیرا یک مسیر بسیار با‌صرفه و ارزان و نزدیک است.

وی ابراز امیدواری کرد با این توافق و آغاز کار، همه کشورهایی که در این مسیر قرار دارند، از آن بهره‌مند شوند.

* رونمایی از طرح‌های دولت سیزدهم برای تقویت جایگاه ایران در اقتصاد منطقه

رئیس‌جمهور در ادامه با برشمردن برخی طرح‌های دولت سیزدهم برای نقش‌آفرینی بیشتر ایران در اقتصاد منطقه اظهار داشت: جایگاه جمهوری اسلامی ایران در اقتصاد منطقه و نظام بین‌الملل با اقداماتی که انجام شده و توافقنامه امروز یکی از آنهاست، در جهت تقویت قرار دارد.

رئیسی تقویت مسیر پاکستان - ایران - ترکیه، مسیر ریلی شلمچه - بصره و نیز راه آهن چابهار - زاهدان و ارتباط دریای عمان و خلیج‌‌فارس با اروپا را از جمله مسیرها و بسته‌های تعریف شده برای تقویت جایگاه ترانزیتی جمهوری اسلامی ایران نام برد که با قوت دنبال می‌شود.

وی ابراز امیدواری کرد با اجرای این طرح‌ها سهم و جایگاه ایران در منطقه و نیز در روابط اقتصادی دوجانبه، چندجانبه و نیز نظام بین‌الملل احیا شود.

* پوتین: خط‌ آهن رشت - آستارا فرصت تحول در حمل‌و‌نقل جهانی است

رئیس‌جمهور روسیه نیز در مراسم امضای سند احداث خط ریلی راهبردی رشت - آستارا با اشاره به اهمیت این مسیر تصریح کرد: مسیر خط آهن رشت - آستارا به ما فرصتی می‌دهد که مسیرهای جهانی حمل‌و‌نقل را متحول و متنوع کنیم و سبب سیاست رقابتی برای تقویت ظرفیت‌ بخش ترانزیت می‌شود.

ولادیمیر پوتین، در مراسم امضای سند احداث خط ریلی راهبردی رشت - آستارا که با حضور رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و به ‌صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، اظهار داشت: این کریدور حمل‌و‌نقل سهم‌ ملموسی در تأمین امنیت غذایی در ایران و کشورهای حوزه خلیج‌‌فارس دارد.

وی ابراز امیدواری کرد با راه‌اندازی این مسیر بتوان مواد غذایی و سایر محصولات دیگر را بین کشورهای حوزه خزر و حاشیه خلیج‌‌فارس مبادله کرد.

پوتین با بیان اینکه این کریدور فقط آغاز کار برای افزایش ظرفیت مسیر شمال - جنوب است، تصریح کرد: مسیرهای دیگری نیز وجود دارد که بعدا توسعه پیدا خواهد کرد.

وی بیان کرد: ایجاد این‌ مسیر مستقیم و بدون وقفه حمل‌و‌نقل بسیار مهم است که هدف آن اتصال بنادر روسی به بنادر ایرانی در حاشیه خلیج‌‌فارس و اقیانوس هند است. تصمیم اصولی درباره این کار مشترک ایران و روسیه طی مذاکرات در سطح عالی در جولای ۲۰۲۲ اتخاذ شده بود و امروز این ایده که سابقه ۲۰ ساله دارد، بین رشت و آستارا عملیاتی شده است و یک راه‌آهن با فاصله ۱۶۲ کیلومتر احداث خواهد شد. پوتین با تشکر از مقام‌معظم رهبری خاطرنشان کرد: رهبر معظم جمهوری اسلامی همواره توجه دائمی نسبت به همکاری ایران و روسیه داشته است. وی بیان کرد: افتتاح این خط ریلی باعث جذابیت سرمایه‌گذاری و صادرات بین استان‌های روسی و ایران می‌شود و به اشتغال هم‌ کمک خواهد کرد. معتقدم احداث این مسیر مهم شمال به جنوب باید با سرعت انجام شود. کریدور ترانزیتی شمال  - جنوب به ما امتیازات رقابتی در ترانزیت کالا را می‌دهد.

* اسناد اجرایی پروژه راه‌آهن رشت- آستارا بین ایران و روسیه نهایی شد

وزیر راه‌وشهرسازی شامگاه سه‌شنبه در دیدار با معاون نخست‌وزیر و وزیر حمل‌و‌نقل روسیه، اسناد اجرایی شروع پروژه راه‌آهن رشت - آستارا بین ایران و روسیه را نهایی کرد. در دیدار جداگانه مهرداد بذرپاش با «الکساندر نواک» معاون نخست‌وزیر روسیه و «ویتالی ساولیف» وزیر حمل‌و‌نقل روسیه اسناد همکاری 2 کشور در ساخت راه‌آهن رشت - آستارا نهایی شد که این اسناد با حضور عالی‌ترین مقامات اجرایی 2 کشور امضا شد. وزیر راه‌وشهرسازی کشورمان در این دیدارها افزایش همکاری‌ها و استفاده از ظرفیت موجود را در حمل‌و‌نقل ترکیبی با استفاده از حمل‌و‌نقل دریایی و ریلی از طریق راه آهن کاسپین - رشت که بزودی تکمیل می‌شود، مورد تأکید قرار داد. وی ادامه داد: با تکمیل ۳۵ کیلومتر از مسیر ریلی رشت تا بندر کاسپین در آینده نزدیک، این بندر از طریق شبکه ریلی، به بنادر جنوبی ایران در خلیج‌‌فارس بویژه بندرعباس متصل می‌شود که تحول مهمی در حمل‌و‌نقل ترکیبی با بنادر روسیه در شمال دریای خزر خواهد بود. وزیر راه‌وشهرسازی با اشاره به میزبانی ایران از نخستین کشتی باری رو - رو روسیه، این ترددها را گام بزرگی در تجارت دریایی بین ایران و روسیه برشمرد و بیان کرد: تفاهم ایران و روسیه برای کشتی‌سازی در دریای خزر حائز اهمیت است و توسعه حمل‌و‌نقل ترکیبی با ورود نخستین محموله ترانزیتی روسیه در سال گذشته از مسیر کریدور بین‌المللی شمال – جنوب می‌تواند نویدبخش همکاری‌های حمل‌ونقلی موثرتری باشد.

بذرپاش اظهار کرد: گسترش ظرفیت ترانزیتی مسیر دریایی از طریق کریدورهای شمال - جنوب در امتداد غرب دریای خزر و شرق دریای خزر می‌تواند بر کاهش ترافیک زمینی سنگین قفقاز نیز موثر باشد.