|
ارسال به دوستان
۱۴۰۲؛ شروع اخذ مالیات بر مبنای حساب بانکی مشاغل و پوز، کارت به کارت و سامانه مؤدیان
گام اول مالیات هوشمند
۸۶ درصد مشمولان مالیات مشاغل کمتر از ۱۵ میلیون تومان مالیات پرداخت کردند
مهدی هاشمزاده، پژوهشگر اقتصاد: با بررسی عملکرد تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم در سالهای 1401 و 1402، مشاهده میشود علاوه بر اینکه تعداد مودیان مالیاتی استفادهکننده از تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم رشد چشمگیری داشته، برخورد سازمان امور مالیاتی با مشاغل خاص و دانهدرشتها در این سال بسیار بیشتر بوده است. اخذ مالیات هوشمند بر مبنای تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم، علاوه بر اینکه نظام مالیاتی ممیزمحور را از بین خواهد برد، با اخذ مالیات واقعی مشاغل خاص و اعطای امتیازات بسیار برای بخش بزرگی از مشاغل، زمینه اخذ مالیات عادلانه و مبتنی بر درآمد واقعی هریک از مشاغل را نیز فراهم خواهد کرد. به گزارش «وطن امروز»، یکی از معضلات جدی نظام مالیاتی کشور، عدم اخذ مالیات متناسب با سهم هر بخش در اقتصاد است. این مفهوم تحت عنوان نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی نیز بیان میشود. سهم پایین نسبت مذکور در اقتصاد ایران بیانگر مشکلات مختلف نظام مالیاتستانی فعلی است. در بین بخشهای مختلف اقتصادی، بیشترین میزان فرار مالیاتی و عدم پرداخت مالیات واقعی با توجه به نقش هر بخش در اقتصاد، بخش مشاغل است. بخش مشاغل با سهمی بیش از 20 درصدی در تولید ناخالص ملی، کمتر از 4 درصد درآمد مالیاتی کشور را شامل میشود. این موضوع در حالی است که بخشهای مختلفی از اقتصاد نظیر شرکتهای صنعتی در مناطق ویژه اقتصادی یا بخش کشاورزی معاف از پرداخت مالیات هستند و قاعدتا مالیات بخش مشاغل حتی باید بسیار بیشتر از این باشد. در جهت حل مشکل فرار مالیاتی مشاغل به خصوص مشاغل خاص، اخذ مالیات هوشمند در دستور کار قرار گرفته است که با تکمیل دادههای خروجی از حساب بانکی مشاغل، حساب پوز، کارت به کارتهای انجام شده، همچنین سامانه مودیان، به سمت اخذ واقعی مالیات مشاغل به صورت هوشمند حرکت خواهیم کرد. در همین ارتباط یکی از مهمترین اصلاحات در زمینه نظام مالیاتی، حرکت به سمت مالیاتستانی هوشمند است. اخذ مالیات هوشمند بر بخش مشاغل و برای کسبوکارهای کوچک و متوسط، از طریق تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم انجام خواهد شد. تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم یکی از مهمترین امتیازاتی است که سازمان مالیاتی در راستای حمایت از مشاغل و کسبوکارهای کوچک و متوسط در نظر گرفته است. بر اساس این تبصره قانونی، برخی کسبوکارها از تسهیلاتی نظیر پرداخت مالیات مقطوع یا عدم نیاز به ارسال اظهارنامه مالیاتی برخوردار خواهند شد. مطابق بند «ل» تبصره «6» قانون بودجه سال 1402 و همچنین بند 1 دستورالعمل شماره 200/1402/3 مورخ 27/2/1402، سقف برخورداری از معافیتهای تبصره ماده 100 برای عملکرد سال 1401، «صد برابر» معافیت ماده 84 ق.م.م (مالیات بر درآمد حقوق) در نظر گرفته شده است. مبلغ معافیت مالیات بر درآمد حقوق برای سال 1401، معادل 67 میلیون و 200 هزار تومان (672 میلیون ریال) بود؛ به این ترتیب حدنصاب درآمد حاصل از فروش صاحبان مشاغل برای استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 برای عملکرد سال 1401، معادل (67 میلیارد و 200 میلیون ریال) است. آمار تبصره ماده 100 در سال 1402 (عملکرد سال 1401) از مجموع 7.776 میلیون فقره مالیات مقطوع مشاغل متقاضی موضوع تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم در سال جاری، مالیات مقطوع 53 درصد از مشاغل (تقریبا 4.1 میلیون فقره) برابر با صفر و صرفا مالیات مقطوع حدود 6 درصد از اصناف، بیش از 30 میلیون تومان تعیین شده است. محاسبات نشان میدهد سرانه مالیات مقطوع اصناف متقاضی موضوع تبصره ماده 100 برای عملکرد مذکور، تقریبا 7.1 میلیون تومان در سال (به عبارتی 592 هزار تومان در ماه) است که نسبت به سال قبل، با رشدی 170 درصدی همراه بوده است.
آمار تبصره ماده 100 در سال 1401 (عملکرد سال 1400) از مجموع 3.088 میلیون فقره مالیات مقطوع متقاضی موضوع تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم در سال گذشته، مالیات مقطوع 57 درصد اصناف (تقریبا 1.8 میلیون فقره) برابر با صفر و صرفا مالیات مقطوع یک درصد از اصناف، بیش از 30 میلیون تومان تعیین شده است. محاسبات نشان میدهد سرانه مالیات مقطوع اصناف متقاضی موضوع تبصره ماده 100 برای عملکرد مذکور، تقریبا 2.6 میلیون تومان در سال (به عبارتی 217 هزار تومان در ماه) است که نسبت به سال قبل، با رشدی 80 درصدی همراه بوده است.
با بررسی آماری تغییرات مالیات عملکرد سال 1400 و 1401 که به ترتیب در سال 1401 و 1402 اخذ شدهاند، علاوه بر اضافه شدن مودیان مالیاتی استفادهکننده از تبصره ماده 100 در سال 1402 نسبت به سال 1401، بخش بزرگی از مشاغل نیز مالیات زیر 10 میلیون تومان پرداخت خواهند کرد. با بررسی عملکرد تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم در سال 1401 و 1402 مشاهده میشود که علاوه بر اینکه تعداد مودیان مالیاتی استفادهکننده از تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم رشد چشمگیری داشته است، برخورد سازمان امور مالیاتی با مشاغل خاص و دانهدرشتها در این سال بسیار بیشتر بوده است. اخذ مالیات هوشمند بر مبنای تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم، علاوه بر اینکه نظام مالیاتی ممیزمحور را از بین خواهد برد، بلکه با اخذ مالیات واقعی مشاغل خاص و اعطای امتیازات بسیار برای بخش بزرگی از مشاغل، زمینه اخذ مالیات عادلانه و مبتنی بر درآمد واقعی هریک از مشاغل را نیز فراهم خواهد کرد.
بنا بر اظهارات سیدمحمدهادی سبحانیان رئیس سازمان امور مالیاتی، ۴,2 میلیون نفر مالیات صفر و 6,7 میلیون نفر (۸۶ درصد مشمولان) مالیات کمتر از ۱۵ میلیون تومان پرداخت کردند.
پیرامون اخذ مالیات هوشمند از مشاغل و کاهش فرار مالیاتی مشاغل خاص با ۲ نفر از نمایندگان مجلس نیز به گفتوگو پرداختیم که در بالا آمده است.
***
کمال علیپور، عضو هیاترئیسه کمیسیون عمران مجلس:
فرار مالیاتی به هیچوجه قابل قبول نیست
کمال علیپور در گفتوگو با «وطن امروز» درباره فرار مالیاتی مشاغل خاص گفت: کشور باید به سمتی برود که با مالیات اداره شود و مردم در این اداره کردن مشارکت داشته باشند. خوشبختانه روند اخذ مالیات نیز رو به رشد است. عضو هیاترئیسه کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: در حال حاضر سامانههای هوشمند برای شناسایی و اخذ مالیات فعال شدهاند اما در عین حال خیلی از جاها مغفول مانده است که باید نظام مالیاتی ورود بهتری داشته باشد. وی افزود: نباید فقط به خوداظهاری در بحث دریافت مالیات اکتفا شود. سازمان مالیاتی کشور باید به این موضوع واقف باشد که علاوه بر وظیفه اخذ مالیات، وظیفه نظارت را نیز عهدهدار است و باید با تکمیل دادههای اقتصادی در دسترس خود به سمت کاهش فرار مالیاتی در بخشهای مختلف برود. عضو هیاترئیسه کمیسیون عمران مجلس گفت: در زمینه اخذ مالیات از مشاغل باید قاطعانه ورود کنیم و حجم بالای فرار مالیاتی در این بخش به هیچ وجه قابل قبول نیست. فرار مالیاتی در کارمندان اصلا وجود ندارد اما در مشاغلی با درآمد بالا فرار مالیاتی به کرات وجود دارد و این شایسته نیست و نیازمند ورود جدی سازمان مالیاتی و دستگاههای نظارتی است. باید مالیات واقعی از طریق هوشمندسازی نظام مالیاتی انجام گیرد. نماینده مردم قائمشهر در مجلس تاکید کرد: اگر سامانههای اطلاعاتی و شبکه در نظام پرداخت مالیات و شبکه بانکی هماهنگ باشد میتوان گفت خوداظهاری مفهومی ندارد و در این زمینه اقدامات موثری نیز انجام شده است. باید در کنار خوداظهاری، نظام مالیاتی کنترل و نظارتش را قویتر و به طور دقیق میزان مالیات واقعی هر شخص را شناسایی کند. در حال حاضر یکی از اقدامات مهم در زمینه اخذ مالیات هوشمند، تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم است که ظرفیت خوبی برای اخذ مالیات و نظارت بر واقعی بودن مالیات مشاغل خاص دارد.
***
مجتبی رضاخواه، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس:
۲ برابر وصول مالیات، فرار مالیاتی داریم!
مجتبی رضاخواه در گفتوگو با «وطن امروز» در مورد فرار مالیاتی مشاغل خاص گفت: یک منافذی هم در قانون و هم در اجرای قانون وجود دارد که برخی افراد میتوانند فرار مالیاتی داشته باشند. ما برای اینکه جلوی فرار مالیاتی اینچنینی را بگیریم باید از چند منبع اطلاعاتی استفاده کنیم، در واقع چند پایگاه داده را با هم مورد استفاده قرار دهیم و آن وقت میتوانیم دربیاوریم که منابع درآمدی هر فرد چقدر است.
از طرف دیگر با میزان پرداخت مالیاتشان میتوانیم تطبیق دهیم مثلا ممکن است آرایشگاههای زنانه در ماه بالای 10 میلیارد تومان درآمد داشته باشند اما میزان پرداخت مالیاتشان کمتر از 10 میلیون تومان باشد، یعنی کمتر از یکهزارم پرداخت مالیاتشان باشد که با استفاده از آن پایگاهها میتوانیم این گونه فرار مالیاتی را پیگیری کنیم.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس اظهار کرد: قانون پایانههای فروشگاهی برای همین موضوع یعنی جلوگیری از فرار طراحی شده بود که با اجرایی شدن آن امیدواریم بخش قابل توجهی از این موضوع اتفاق بیفتد.
نماینده مردم تهران در مجلس گفت: فاصله ما با کشورهایی که فرار مالیاتی ندارند قطعا زیاد است. در حال حاضر و چند دهه است که نفت یکی از منابع درآمدی اصلی کشور است اما ما الان یک تولیدکننده اصلی نفت در بازار دنیا نیستیم. تولیدکنندگان اصلی نظیر آمریکا، روسیه و عربستان منابع درآمدیشان به جای نفت از مالیات است. فرض کنید که میزان صادرات آمریکا و عربستان ۶-۵ برابر صادرات ما است اما 60-۵۰ درصد درآمدشان از مالیات است. شاخصهای مختلفی وجود دارد که این را در کشورهای مختلف مقایسه میکند، از آن جمله نسبت پرداخت مالیات به تولید ناخالص ملی است که در ایران ۶-۵ درصد است اما در آمریکا 35 درصد و در برخی کشورهای اروپایی به 55 درصد هم میرسد.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در پایان خاطرنشان کرد: با کاهش فرار مالیاتی میتوانیم سهم دولت از درآمدهای مالیاتی را افزایش دهیم. متاسفانه در بخش مشاغل بویژه مشاغل خاص با فرار مالیاتی بالایی روبهرو هستیم و در حال حاضر آنچه به عنوان مالیات دریافت میکنیم ۲ برابرش فرار مالیاتی است و بیشترین فرار مالیاتی مربوط به کسانی است که درآمدهای بالا دارند. با استقرار سامانه مودیان و تکمیل سامانههای اطلاعاتی، میتوان برای اخذ مالیات هوشمند از بستر مطمئن تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم نیز استفاده کرد تا فرار مالیاتی در این بخش به حداقل برسد و مالیات واقعی و حقه مشاغل خاص از این طریق اخذ شود.
ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|