|
ارسال به دوستان
بررسی کارنامه دو ساله دولت سیزدهم، در سالروز انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰
راه طیشده
گروه سیاسی: 28 خرداد 1400 بود که سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری برگزار شد و مردم ایران با حضور پای صندوقهای رأی حجتالاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی را به عنوان رئیسجمهور انتخاب کردند.
اکنون دولت سیزدهم تقریبا نیمی از عمر چهار ساله خود را سپری کرده و از همین رو میتوان به نسبت اقداماتی که طی ۲۲ ماه گذشته انجام داده، عملکردش را مورد بررسی و قضاوت قرار داد.
آنچه در طول 8 سال دوره ریاستجمهوری حسن روحانی اتفاق افتاد، چیزی غیر از ناکارآمدی در حوزههای مختلف از قبیل سیاسی و اقتصادی، بیگانگی با مردم و فرار از پاسخگویی به ملت ایران نبود. علاوه بر اینها در دولتهای یازدهم و دوازدهم شاهد بودیم حسن روحانی با گره زدن سرنوشت و سیاست خارجی کشور به برجام، عملا ظرفیتهای داخلی کشور را به تعطیلی کشاند.
* کنترل و مبارزه با کرونا
بنا بر گزارش فارس، مرگ روزانه 700 نفر به دلیل بیماری کووید، ضعف مفرط مجموعههای دولتی در مدیریت بحران کرونا و ممانعت دولتهای غربی از ورود واکسن کووید به کشور یکی از چالشهای مهم دولت سیزدهم در شروع فعالیت خود بود. با این حال دولت توانست کارنامه بسیار خوبی از خود در زمینه کنترل و مبارزه با کرونا بر جا گذارد، بنابراین میتوان گفت که مهار کرونا یکی از اقدامات بسیار ارزشمند دولت سیزدهم بود. تولید واکسن در کنار واردات آن که با تلاش دولت انجام شد، موجب شد آمار فوتیها و مبتلایان به کرونا در کشور روزبهروز پایینتر بیاید تا جایی که بعد از مدتی شرایط این بیماری در کشور عادی شد. روی کار آمدن دولت سیزدهم و عزم جدی رئیسجمهور، سبب شد وی شخصا پیگیر خرید و ثبت سفارش واکسن شود. تماسهای شخصی ابراهیم رئیسی با رئیسجمهور چین زمینه خرید واکسن سینوفارم از این کشور را فراهم کرد. این تلاشها موجب شد ایران که یک زمان بهشدت نیازمند واردات واکسن بود به تولیدکننده آن تبدیل شود و دیگر نیازی به واردات واکسن نداشته باشد و به لطف تلاش دانشمندان جوان از یک واردکننده واکسن کرونا به صادرکننده آن تبدیل شد.
* تلاش برای پیشرفت اقتصادی
بر اساس آنچه در گزارش دستگاههای اجرایی آمده، دولت در راستای توسعه و کارآمدسازی نظام مالیاتی کشور به منظور کاهش وابستگی اقتصاد کشور به صادرات نفت خام و خامفروشی با رویکرد جلوگیری از فرار مالیاتی و تسهیل فرآیندهای مالیاتستانی، قانون «پایانههای فروشگاهی و سامانه مؤدیان» مصوب 21 مهرماه 1398 را به صورت مرحلهای اجرا کرده است. بر اساس آنچه در گزارشهای دولت اعلام شده، در نتیجه اقدامات دولت، بالغ بر 472 همت (هزار میلیارد تومان) در سال 1401 درآمد مالیاتی وصول شده که نسبت به سال 1400، رشد 54 درصدی داشته است که این افزایش عمدتا از محل مؤدیان جدید مالیاتی، جلوگیری از فرار مالیاتی و وصول معوقات مالیاتی بوده است. ایجاد و امکان پیادهسازی روشهای دادهکاوی و تقاطعگیری دادهها و پیادهسازی الگوریتمهای کشف فرار مالیاتی در پایگاه اطلاعاتی هویتی، عملکردی و دارایی مؤدیان مالیاتی در راستای اجرای قانون «پایانههای فروشگاهی و سامانه مؤدیان»، تفکیک حسابهای شخصی از حسابهای تجاری بر اساس تعداد و مبلغ تراکنش با هدف جلوگیری از سوءاستفاده از حسابهای شخصی افراد و همچنین تکمیل نظام شناسایی و ثبتنام مودیان در اجرای مواد ۱۰ و ۱۱ قانون «پایانههای فروشگاهی و سامانه مؤدیان»، اتصال حدود 18.8 میلیون پذیرنده بانکی (POS) ساماندهی شده و بیش از 9.3 میلیون پذیرنده به پروندههای مالیاتی، اجرای پروژه ایجاد زیرساختهای تولید اظهارنامه پیشفرض الکترونیکی با ۶۰ درصد پیشرفت و ابلاغ الکترونیکی تمام اوراق مالیاتی به صورت ۱۰۰ درصد محقق شده در راستای تسهیل فرآیندهای مالیاتستانی و حذف مراجعه حضوری مودیان در سراسر کشور از جمله اقداماتی است که دولت سیزدهم در کارنامه دارد.
* توسعه صادرات
یکی از راهبردهای دولت در حوزه تحول اقتصاد توسعه صادرات است که بر اساس آنچه در گزارش هیات دولت آمده از طریق فعالسازی ظرفیتهای تجارت خارجی بوده است؛ در همین راستا 122056 هزار تن کالا در سال 1401 به ارزش 53166 میلیون دلار صادر شده که نسبت به سال قبل 0.15 درصد از لحاظ وزنی کاهش و 9.7 درصد از نظر ارزشی افزایش داشته است. افزایش 10 درصدی متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی به 436 دلار در سال 1391 نسبت به سال قبل، کسب تراز تجاری مثبت در مجموع به میزان 19 میلیارد دلار با 84 کشور، فعالسازی کمیسیونهای مشترک اقتصادی با کشورهای چین و عراق، انعقاد تفاهمنامه با شرکتهای بیمه در کشورهای همسایه به منظور تسهیل صادرات (انعقاد تفاهمنامه با شرکت RNRC روسیه و انعقاد تفاهمنامه با شرکت VSK INSURANCE HOUSE روسیه) و انعقاد موافقتنامه و تفاهمنامه در امور گمرکی کشور با دولتهای روسیه، ترکمنستان، ازبکستان، چین، تایلند، ترکیه، کوبا، زیمبابوه، ونزوئلا، عمان، غنا و پاکستان از دیگر اقداماتی بوده که دولت سیزدهم در این راستا انجام داده است.
* حمایت از فعالیت شرکتهای دانشبنیان و فناور
حمایت از فعالیت شرکتهای دانشبنیان و فناور هم از دیگر محورهایی بود که دولت برای حمایت از کسب و کارها اتخاذ کرده بود؛ بر این اساس شاهد ارتقای 7 پلهای جایگاه ایران در نظام نوآوری جهانی و رسیدن به عدد 57 و افزایش 78.7 درصدی فروش شرکتهای مستقر در پارکها و مراکز رشد (از 196.031 میلیارد ریال در سال 1400 به 350.419 میلیارد ریال در سال 1401) بودیم.
تعداد واحدهای فناور مستقر در پارکها و مراکز رشد هم افزایش 13.6 درصدی داشته است. افزایش 48.9 درصدی تعداد فناوران شاغل در پارکها و مراکز رشد علم و فناوری و افزایش 41 درصدی تعداد شرکتهای دانشبنیان مستقر در پارکها و مراکز رشد و... هم از دیگر مواردی است که دولت در کارنامه فعالیت خود دارد.
* دیپلماسی اقتصادی
دولت سیزدهم از ابتدای فعالیت با پایهریزی سفرهای خارجی و دعوت از مسؤولان کشورهای مختلف و امضای تفاهمنامههای اقتصادی تلاش کرده در حوزه دیپلماسی اقتصادی فعال عمل کند که در همین راستا 23 کمیسیون مشترک اقتصادی با کشورهای هدف در تهران یا پایتختهای کشورهای مزبور برگزار شده و 149 هیات اقتصادی نیز به خارج اعزام شده است. همچنین دولت از 41 هیات اقتصادی خارجی در ایران میزبانی کرده است. مذاکره و امضای بیش از370 سند مختلف بویژه در حوزه اقتصادی با کشورهای مختلف، معرفی حدود 100 شرکت صادرکننده ایرانی در حوزههای مختلف تجاری به نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و کارسازی تجاری برای آنها، افتتاح دفتر اتاق بازرگانی ایران در برخی کشورهای هدف، افزایش رشد تبادلات تجاری با بسیاری از کشورها بویژه کشورهای همسایه، فعال و رسمی شدن بازارچههای ریمدان و پیشین با کشور پاکستان، امضای تفاهمنامه میان استانداری کرمانشاه با اقلیم کردستان عراق درباره بازگشایی بازارچه مرزی تیلهکوه، فعال شدن بازارچه یزدان با افغانستان و... از اقدامات دولت در این حوزه است.
* توسعه روابط با کشورهای دوست و همپیمان
دولت در حوزه توسعه روابط با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز هم گامهای خوبی برداشته که در این زمینه اقدامات زیر برای دولت ثبت شده است.
سفر رئیسجمهور اسلامی ایران به تاجیکستان، ترکمنستان، روسیه و ازبکستان، سفر سران کشورهایی همچون تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان، روسیه، ارمنستان، ازبکستان به ایران، حل و فصل مشکل بدهی کشورمان به ترکمنستان و تبدیل این معضل چند ساله به مبنای همکاری در حوزه تجاری و انرژی در خلال سفر رئیسجمهوری و هیأت همراه به عشقآباد و امضای چند توافقنامه همکاری در سفر رئیس شورای مصلحت خلق ترکمنستان به ایران و امضای چندین موافقتنامه در سفر رئیسجمهور تاجیکستان به تهران و توسعه قابل توجه روابط از اقدامات دولت سیزدهم در این حوزه بوده است.
توسعه روابط با چین از راهبردهای دیگر بود که دولت در نظر داشت و در همین رابطه هم شاهد سفر رئیسجمهور اسلامی ایران به پکن در بهمن 1401، 2 سفر وزیر امور خارجه به چین در دی 1400 و فروردین 1401، سفر معاون نخستوزیر چین به ایران در آذر 1401، امضای اسناد متعدد راهبردی فیمابین و بویژه آغاز اجرایی شدن سند همکاریهای راهبردی 25 ساله بین 2 کشور در سفر وزیر امور خارجه به چین، میانجیگیری چین برای انجام مذاکرات بین ایران و عربستان، تداوم افزایش خرید نفت از ایران توسط چین و برگزاری رزمایش نظامی مشترک ایران، روسیه و چین بودیم. توسعه روابط با روسیه نیز از دیگر راهبردهای دولت سیزدهم بود. در همین راستا هم در دیماه 1400 سفر رئیسجمهور اسلامی ایران به مسکو انجام شد و وزیر امور خارجه کشورمان هم 5 سفر به روسیه داشت (مهر و اسفند 1400 شهریور 1401 و فروردین و اردیبهشت 1402).
* سفر به آمریکای لاتین
سفر رئیسجمهور کشورمان به کشورهای آمریکای لاتین هم از اقدامات دیگری بود که در حوزه توسعه روابط با کشورهای دنیا انجام شد؛ این سفر به مدت 5 روزه انجام شد و رئیسجمهور در این سفر با همتایان خود در ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه دیدار کرد. اهمیت این سفر و دیدار رئیسی با مادورو و سایر روسایجمهور در آمریکای لاتین موجب شد این سفر از طرف آمریکا دنبال شود و به همین دلیل واکنش سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید را هم به دنبال داشت. سفر رئیسی به آمریکای لاتین و بازدید از 3 کشور ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا برای یک هفته به یکی از موضوعات محوری و اهتمام رسانههای جهانی تبدیل شد؛ سفری که هر رسانهای در جهان متناسب با خط مشی خود به پوشش آن پرداخت اما در نهایت حتی رسانههای ضدایرانی هم نتوانستند دستاوردهای آن را انکار کنند. امضای ۲۸ سند همکاری و توافق برای تعاملات بیشتر اقتصادی و در مجموع امضای ۳۵ سند همکاری از دستاوردهای سفر رئیسجمهور به آمریکای لاتین بود.
ارسال به دوستان
ضرورت تقویت تبادلات فرهنگی میان ایران و آمریکای لاتین در سایه گسترش تعاملات سیاسی و اقتصادی
همزبانی با دستور زبان مقاومت
صادق فرامرزی: 2 دهه از باز شدن باب جدیدی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی با عنوان روابط ایران و آمریکای لاتین میگذرد؛ بابی که هرچند هیچگاه بسته نبوده و دولتهایی همچون کوبا و نیکاراگوئه از همان نخستین سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی روابط گرمی با تهران داشتهاند اما از دهه80 خورشیدی و به طور ویژه با گرم شدن روابط ایران و ونزوئلا به شکل ویژهای گشوده شد. در این میان روایتهای متعددی در استقبال و رد این روابط طرح شده است. سرزمینهای ثروتمند، ملتهای آزادیخواه و دولتهایی که در مواجهه با مشی استکباری آمریکا مواضع همسویی با ایران داشتند باعث شد پس از دههها غفلت نسبت به این منطقه استراتژیک، ایران نیز به عنوان یک بازیگر مهم برای نفوذ در این منطقه گام بردارد. این خیز البته مخالفانی نیز در داخل داشت که جریانهای غربگرا سرآمد آن به حساب میآمدند. غربگرایان از سویی رابطه با آمریکای لاتین را تنشآفرین میدانستند که با عصبانیت دولت آمریکا همراه میشود و از سوی دیگر تقویت ارتباط تهران با دیگر ملل آزادیخواه جهان را سدی در برابر تئوریهای سیاست خارجی خود مبنی بر هضم شدن در نظم موجود میدانستند؛ آنچنان که در تجربه 8 ساله ریاستجمهوری حسن روحانی عملا روابط ایران و آمریکای لاتین به دوری و دوستی و نهایتا اعطای رای منفی به قطعنامههایی که علیه این کشورها صادر میشد منتهی شد. روحانی حدفاصل سال 92 تا 1400، تنها یکبار و آن هم برای تحویل ریاست جنبش غیرمتعهدها به کاراکاس رفت و عملا گامی برای تقویت روابط میان ایران و آمریکای لاتین برنداشت. رسانههای اصلاحطلب نیز اخبار کودتا، شکست انتخاباتی و بحران اقتصادی دولتهای همسو با ایران را با آب و تاب پوشش میدادند و حتی در برابر دولت موفق «اوو مورالس» که در مجامع بینالمللی تحریم ایران را محکوم میکرد هم موضع خصمانه داشتند.
با تمام این اوصاف اما پرونده آمریکای لاتین در سیاست خارجی 2 دهه اخیر ایران همواره باز بوده و مواهب اقتصادی و سیاسی قابل توجهی نیز برای کشورمان داشته است؛ چه در دهه80 که ونزوئلا تبدیل به برگ برنده ایران در برابر تحریم بنزین شد و چه در دهه90 که صادرات بنزین ایران به ونزوئلا مقدمهای برای شکلگیری یک بلوک تحریمی و دریافت طلا در برابر بنزین شد. همکاری با کوبا به عنوان یکی از قدرتهای پزشکی جهان از دیگر نمونههای روابط دوجانبه سودمند با کشورهای آمریکای لاتین بود که در تولید واکسن مشترک ایران و کوبا پدیدار شد. در چنین فضایی تنور روابط ایران و آمریکای لاتین با آغاز دولت سیزدهم و ریاستجمهوری حجتالاسلام سیدابراهیم رئیسی گرمتر شد. امضای سند همکاری 20ساله تهران و کاراکاس در جریان سفر سال گذشته نیکولاس مادورو به کشورمان و افزایش صادرات ایران به ونزوئلا به 3 میلیارد دلار از جمله این موارد بود. سفر هفته گذشته رئیسجمهور به 3 کشور ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا را باید در امتداد همین مسیر فهم کرد. آنچنان که ایران چشمانداز میانمدت افزایش صادرات 20 میلیارد دلاری به ونزوئلا را در سر دارد و بیشتر تفاهمنامههای میان 2 کشور نیز حول این هدف تدوین شده است؛ مسالهای که در مقیاس کوچکتری در دیگر کشورهای این منطقه همانند کوبا و نیکاراگوئه نیز میتواند پی گرفته شود.
در کنار وجه اقتصادی تعاملات میان ایران و آمریکای لاتین، نمیتوان از وجه سیاسی و امنیتی این روابط نیز چشمپوشی کرد. دومینوی قدرت گرفتن دولتهای چپگرا در آمریکای لاتین باعث شده تب انقلابیگری و استقلالطلبی بار دیگر در این منطقه داغ شود. هرچند روابط ایران با تمامی دولتهای چپگرای آمریکای لاتین در یک سطح نیست اما این موج طلیعه ظهور بلوکی جدید با الگوی رفتاری خاص در این منطقه است؛ آنچنان که نشست اخیر سران کشورهای آمریکای جنوبی به میزبانی برزیل با محکومیت تحریمهای آمریکا علیه ونزوئلا همراه بود و «لولا داسیلو» رئیسجمهور کشور میزبان بر ضرورت ایجاد یک ارز واحد و مستقل از دلار برای مبادلات این منطقه تاکید داشت. در چنین شرایطی گسترش روابط تهران با آمریکای لاتین سوای عایدیهای مالی، یک امتیاز سیاسی مطلوب در میانه تغییرات جهانی است. درخواست ایران برای عضویت در گروه بریکس که یکی از اعضای فعلی آن برزیل است و احتمالا بزودی آرژانتین نیز به آن اضافه میشود موید این واقعیت است که گزینههای ایران در برابر فشار غرب، پیوند جدی با آمریکای لاتین دارد.
با در نظر گرفتن اهمیت اقتصادی، سیاسی و امنیتی رابطه ایران و آمریکای لاتین نمیتوان از اهمیت مراودات فرهنگی با این کشورها چشمپوشی کرد. آمریکای لاتین در یکی از دورترین نقاط کره زمین نسبت به ایران قرار دارد. فقدان مرز، زبان، تاریخ و مذهب مشترک باعث میشود در نگاه اول میان مردم این جوامع کمترین شباهتی پیدا کنیم. با این حال تجربه چند سده گذشته جوامع در مبارزه با استعمار اروپایی و استکبار آمریکایی باعث شده نظام معنایی مشترکی میان ایران و آمریکای لاتین شکل بگیرد. بسیاری از رهبران آزادیخواه آمریکای لاتین اکنون جنبهای بینالمللی پیدا کردهاند و آنها را نمیتوان محدود به یک ملت خاص دانست؛ آنچنان که جنبه کاریزماتیک و هدایتگر «ارنستو چگوارا» و «فیدل کاسترو» به عنوان رهبران کوبا برای جوانان عدالتخواه دیگر ملل نیز الهامبخش بود. در این فضا تقویت روابط فرهنگی میان ایران و آمریکای لاتین مجرایی برای ظهور روایتهایی است که آرمان عدالت را به نقطه پیوندبخش ملل تبدیل میکند.
در حاشیه سفر ۵ روزه رئیسجمهور به کاراکاس، ماناگوآ و هاوانا یکی از مواردی که در این شهرها بسیار به چشم میآمد، روزمره شدن هنر انقلابی بود. شعر و آواز، نقاشی، مجسمهسازی و سایر هنرهایی که بخش ثابتی از زندگی روزمره مردم آمریکای لاتین را تشکیل میدهد در پیوندی قوی با روح انقلابی این سرزمینها شکل گرفته است. سیمون بولیوار در ونزوئلا، ساندینو در نیکاراگوئه و چگوارا در کوبا آنچنان در بطن زندگی روزمره مردم جا دارند که گویا هیچگاه این جهان را ترک نکردهاند. پیوند هنر و انقلاب در این کشورها باعث شد تا در فرصت محدودی که در 3 کشور مذکور حاضر بودم چشم از دیوارهای رنگارنگ شهر که به مثابه کتابی مصور راوی رنجها و آرمانهای این ملل بود، برندارم. در مسیر حرکت به سمت آرامگاه «هوگو چاوز» در کاراکاس اما در کنار قهرمانان انقلابی آمریکای لاتین سیمای آشنای مردی را دیدم که قهرمان سرزمینی دوردست برای مردم ونزوئلا بود. نقش سردار شهید حاجقاسم سلیمانی روی یکی از دیوارهای کاراکاس سوژهای جذاب بود که با آن امکان باز کردن باب مکالمه با شهروندان ونزوئلایی را پیدا کردم. از چند رهگذر درباره این شهید سوال پرسیدیم، جملگی او را به نام میشناختند و با پیشوند فرمانده صدا میکردند. وقتی نظرشان را درباره شهید سلیمانی جویا میشدیم بیشترین شناختشان محدود به این بود که توسط آمریکا ترور شده است. ترور شدن توسط دولت آمریکا کفایت میکرد تا آنها سلیمانی را از خود بدانند. در چنین فضایی جای خالی بستری که بازگوکننده روایت، تاریخ و ارزشهای ایران برای آمریکای لاتین باشد بیش از پیش به چشمم آمد.
دستور زبان مقاومت یقینا مهمترین نقطه پیوندی است که ایران و آمریکای لاتین را با زبان، مذهب، نژاد، تاریخ و جغرافیایی دور از هم به یک همجواری میرساند.
ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|