شاخص کل بورس که در ساعات ابتدایی معاملات دیروز توانسته بود روند صعودی به خود بگیرد، در ساعات پایانی دوباره نزولی شد. در مجموع شاخص کل بورس دیروز با ۱۳۰۴ واحد افزایش در رقم 2 میلیون و ۱۶۴ هزار واحد ایستاد. شاخص کل با معیار هم‌وزن نیز ۵۳۳۹ واحد افزایش یافت و رقم ۷۳۷ هزار و ۹۳۷ واحد را ثبت کرد.

 

در آستانه فصل نقل و انتقالات مسکن شاهد رفتاری عجیب از بازار مسکن هستیم و قیمت‌ها روند نزولی در پیش گرفته است. بررسی اخبار منتشرشده در رسانه‌ها و آگهی‌های فروش در پلتفرم‌های فروش آنلاین کالا، نشان از آن دارد که قیمت‌ها در این بازار نزولی شده‌اند. 

بازار مسکن بر‌خلاف زمستان گذشته در بهار امسال روزهای آرامی را پشت‌سر‌ می‌گذارد و نه‌تنها خبری از افزایش قیمت نیست، بلکه روند کاهش قیمت‌ها شروع شده و ماه گذشته هم تشدید شده است. البته چند ماهی است که بانک مرکزی قیمت میانگین هر متر مربع واحد مسکونی را اعلام نمی‌کند اما بر اساس آمار رسمی ارائه شده از سمت مرکز آمار، از پاییز سال قبل نرخ تورم اجاره‌بها و قیمت مسکن نزولی شده است.

این اتفاق را می‌توان از چند منظر بررسی کرد. نخستین موضوع شروع سیاست‌های مثبت وزارت راه و شهرسازی است که تا حدودی توانسته دست واسطه‌گران و سفته‌بازان را از بازار مسکن کوتاه کند. پیگیری مالیات بر خانه‌های خالی، گشت‌های شناسایی خانه‌های خالی جدید، ساماندهی مشاوران املاک، تسهیلات نیم‌میلیاردی مسکن، ثبت رایگان قراردادهای اجاره، کمک به ساخت مسکن در بافت‌های فرسوده شهری، بافت‌های فرسوده روستایی و شروع شناسایی زمین برای متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن از جمله این موارد است. 

از سوی دیگر اخیرا مجلس طرح ساماندهی مسکن و اجاره‌بها را مصوب کرد، طرحی که باید به تأیید شورای نگهبان برسد اما پس‌لرزه‌های اجرای آن باعث خروج بازار مسکن از رکود تورمی و حرکت آن به‌ سمت کاهش قیمت‌ها شده است.

معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در تکمیل برنامه‌های حمایتی از اجاره‌نشین‌ها، اواخر فروردین‌ماه امسال سامانه ثبت رایگان قراردادهای اجاره را راه‌اندازی کرد. به‌گفته سرپرست دفتر اقتصاد مسکن تاکنون 23 هزار قرارداد اجاره در سامانه معاملات املاک و مستغلات کشور ثبت شده است.

ابوالفضل نوروزی با یادآوری اینکه «تاکنون 114 هزار کاربر در سامانه معاملات املاک و مستغلات کشور ثبت‌نام کرده‌اند»، اظهار کرد:‌ از این تعداد 23 هزار و 488 قرارداد اجاره مسکن را در سامانه مذکور ثبت کرده‌اند و 6314 فقره قرارداد تکمیل شده است.

وی بیان کرد: مستأجران و موجران می‌توانند با مراجعه به سامانه املاک و مستغلات کشور (srem.ir) قرارداد اجاره خود را به‌صورت رایگان ثبت و کد رهگیری دریافت کنند.

دومین دلیل ثبات نسبی اقتصاد از ابتدای سال جاری است که باعث شده قیمت دلار حول و حوش 50 هزار تومان باشد و رشد نقدینگی هم شدت خود را از دست بدهد. 

در مجموع اقداماتی از جمله اعطای زمین، دادن تسهیلات ساخت، تسهیل در صدور پروانه‌ها و... باعث شده است ضمن برقراری آرامش در بازار مسکن، روند کاهش قیمت‌ها نیز سرعت بگیرد.

* کاهش انتظارات تورمی بخش مسکن

طی روزهای اخیر تمایل برای فروش آپارتمان‌های ریزمتراژ در بازار مسکن شهر تهران افزایش یافته که این موضوع را می‌توان حاصل کاهش انتظارات تورمی و افت قیمت‌ها دانست.

عرضه بیش از تقاضای آپارتمان بزرگ‌متراژ، رسم معمول یک دهه اخیر بازار مسکن شهر تهران بوده  است، به طوری که به ازای هر یک واحد کمتر از ۸۰ متر تقریبا ۲ واحد بالای ۸۰ متر در این بازار عرضه شده است. این موضوع به عدم تعادل بین توان خرید و قیمت مسکن منجر شده که از عوامل رکود در بازار مسکن شهر تهران محسوب می‌شود.

کمبود تولید آپارتمان‌های ریزمتراژ، فشار خرید برای واحدهای کوچک و کوتاه بودن فاصله زمانی بین عرضه تا فروش این نوع آپارتمان‌ها باعث شده واحدهای بزرگ متراژ، حجم بیشتری از بازار مسکن شهر تهران را به خود اختصاص دهند.

بر این اساس، فروشندگان آپارتمان‌های کوچک به دلیل آنکه واحدهای آنها از تقاضای بیشتری برخوردار است معمولا نرخ هر مترمربع از این نوع آپارتمان‌ها را بالاتر از قیمت واحدهای بزرگ‌متراژ تعیین می‌کنند. با کاهش قیمت مسکن در هفته‌های اخیر در گام اول تعداد واحدهای بزرگ‌متراژی که برای فروش عرضه شدند بیشتر شد.

بیش از ۷۰ درصد واحدهای مسکونی عرضه‌شده برای فروش به بازار مسکن شهر تهران را آپارتمان‌های با متراژ بالای ۹۰ مترمربع تشکیل می‌دهد؛ در حالی که فقط ۳۳ درصد معاملات در این گروه متراژی انجام می‌شود. سهم آپارتمان‌های بالای ۱۰۰ متر از معاملات نیز ۲۵ درصد است. از طرف دیگر واحدهای ۵۰ تا ۶۰ متر رتبه اول معاملات را در بین گروه‌های متراژی به خود اختصاص می‌دهند و آپارتمان‌های ۶۰ تا ۷۰ متر در جایگاه دوم قرار دارند.

اما به نظر می‌رسد از ابتدای هفته جاری علاوه بر افزایش عرضه واحدهای بزرگ، تمایل برای فروش آپارتمان‌های کوچک نیز افزایش یافته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد با افت انتظارات  تورمی و کاهش قیمت مسکن که از اوایل ماه جاری اتفاق افتاده تعداد واحدهای کوچک عرضه‌شده به بازار مسکن شهر تهران نیز افزایش یافته است.

البته این پدیده شهرهای بزرگ است و گویای آن است که دولت می‌بایست در این مناطق به سمت ساخت واحدهای اینچنینی حرکت کند.

* اقداماتی که برای مستأجران انجام شد

یکی از اقدامات مهم دولت، تمدید اعطای تسهیلات ودیعه مسکن تا پایان شهریور امسال که زمان اوج فصل جابه‌جایی مستأجران به شمار می‌رود، بوده است. بر اساس بخشنامه ابلاغی بانک مرکزی، محل تأمین منابع این تسهیلات ماده ۴ قانون جهش تولید مسکن و سقف آن ۴۰ هزار میلیارد تومان است.

سقف وام ودیعه مسکن برای مستأجران تهران ۱۰۰، کلانشهرها ۷۰ و سایر شهرها ۴۰ میلیون تومان با بازپرداخت ۵ ساله است که بر اساس آخرین آمار اعلامی مجموع تسهیلات پرداختی تا انتهای ۱۴۰۱ معادل ۱۳ هزار میلیارد تومان بوده و هنوز آمار تسهیلات ودیعه مسکن پرداخت شده در سال جاری اعلام نشده است.

اقدام دوم دولت برای حمایت فوری از مستأجران مصوبه شورای عالی مسکن بوده که ۲۴ اردیبهشت مصوب و مقرر شد سقف اجاره‌بها در تهران ۲۵ درصد و سایر شهرها ۲۰ درصد باشد که این میزان در مقایسه با رقم اجاره‌بهای سال گذشته و درج شده در اجاره‌نامه‌هاست.

سومین اقدام حمایتی دولت راه‌اندازی سامانه ثبت رایگان قراردادهای اجاره در سامانه املاک و مستغلات کشور ذیل سامانه وزارت راه‌وشهرسازی به آدرس amlak.mrud.ir  و بر اساس ماده ۱۸ قانون جهش تولید مسکن است و مستأجران و مالکان (متعاملان) می‌توانند بدون نیاز به مراجعه به دفاتر مشاوران املاک، اجاره‌نامه‌ها و قراردادهای اجاره مسکن را رایگان ثبت کنند.

***

یکشنبه هفته جاری وزیر راه‌وشهرسازی کشورمان و وزیر حمل‌و‌نقل و ارتباطات جمهوری ازبکستان در حضور رؤسای جمهور 2 کشور یادداشت ‌تفاهم در زمینه همکاری جامع حمل ونقلی و ترانزیتی امضا کردند.

مهرداد بذرپاش یکشنبه یادداشت ‌تفاهم در زمینه همکاری جامع حمل‌ونقلی و ترانزیتی را با وزیر حمل‌و‌نقل و ارتباطات ازبکستان با هدف تقویت اصول و مبانی همکاری‌های حمل‌ونقل و گذر در دالان‌های (کریدورهای) حمل‌و‌نقل بین‌المللی مشترک، ارتقای مسیرهای گذری بین 2 کشور، توسعه حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی بین 2 کشور، تسهیل اتصال ایران به کشورهای آسیای مرکزی از طریق قلمرو ازبکستان، حذف همه عوارض رسمی از ناوگان جاده‌ای در قلمرو یکدیگر و ارتقا، روان‌سازی و ساده‌سازی همه فرآیندهای حمل‌ونقلی بین 2 کشور امضا کرد.

در این تفاهمنامه  2 طرف بر یکسان‌سازی فرآیندهای حمل‌ونقل بین‌المللی بین یکدیگر و ظرفیت‌سازی در این حوزه تاکید کردند.

همچنین  طرفین درباره ارتقای روش مدیریت زنجیره تامین کالا در حوزه حمل‌ونقل و گذر و هدف‌گذاری ارتقای حمل‌و‌نقل بین‌المللی کالا بین 2 کشور تا سقف 5 میلیون تن در سال تصمیم گرفتند و مقرر شد در این باره اقدام لازم را برای تهیه برنامه عمل طی 3 ماه به عمل آورند.

بنا بر این گزارش، توسعه مسیرهای گذری میان ایران، ازبکستان بویژه با حمل‌ونقل ترکیبی و عملیاتی کردن برنامه تجاری‌سازی شاخه جنوبی راهگذر شرقی-غربی و گذر از بنادر جنوبی ایران به آسیای میانه و بالعکس از دیگر مفاد این تفاهمنامه بود.

همچنین مقرر شد راه‌آهن ازبکستان نسبت به افزایش بار ریلی خود از طریق ایران به کشورهای ثالث تلاش لازم را انجام دهد.

به منظور فعال‌سازی کریدور ریلی از / به چین و از / به ترکیه و اروپا مقرر شد طرف‌ها مقدمات برگزاری جلسات با راه‌آهن کشورهای مسیر را برای تعیین تعرفه رقابتی در تمام مسیرها و همچنین نحوه تامین واگن‌ها فراهم و اقدامات لازم را تا زمان فعال‌سازی کریدور دنبال کنند. 2 طرف با امضای تفاهمنامه تمایل خود را برای افزایش تعداد پروازهای منظم اعلام کردند و سازمان هواپیمایی کشوری ایران آمادگی خود را نسبت به برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی هوایی و همکاری در زمینه هوانوردی تجاری اعلام کرد.

همچنین طرف ایرانی آمادگی خود را برای ارائه مشوق‌های مرتبط با خدمات دریایی و بندری جهت کالای گذر شده از مبدا - مقصد کشور ازبکستان از طریق بنادر جنوبی ایران اعلام کرد.

ورود دادستانی به موضوع قیمت بلیت هواپیما

دادستان تهران در جلسه دیروز شورای عالی قضایی در سخنانی با اشاره به برخی دلایل اصلی افزایش قیمت بلیت هواپیما گفت: عدم وجود بستر اینترنتی واحد در سازمان هواپیمایی کشوری جهت بهره‌برداری صادرکنندگان بلیت، فروش بلیت از طریق سایت‌های غیرمجاز، عدم نظارت کافی سازمان هواپیمایی کشوری بر شرکت‌های هواپیمایی، آژانس‌ها، چارترکنندگان و سایت‌های فروش بلیت و همچنین تخلفات چارترکنندگان در زمینه چارتری کردن پروازهای شیراز، مشهد، اهواز، تبریز، اصفهان و بندرعباس، از دلایل اصلی افزایش قیمت بلیت هواپیماست. علی صالحی افزود: دادستانی تهران به سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرده نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار را در سامانه به نمایش بگذارد تا مورد عمل شرکت‌های هواپیمایی قرار گیرد و ضمن بازرسی، با متخلفان برخورد و وجوه اضافه برگردانده شود. همچنین به پلیس فتا اعلام کردیم سایت‌های غیرمجاز فروش بلیت را شناسایی و مسدود کند. وی با بیان اینکه بازرسی همکاران ما از شرکت‌های هواپیمایی و آژانس‌ها و نظارت بر قیمت‌ها به صورت جدی در دستور کار قرار دارد، بیان کرد: طی روزهای گذشته جلسه‌ای را با شرکت‌های هواپیمایی برگزار و در آن تاکید کردیم که نرخ مصوب را رعایت کرده و بر آژانس‌ها و چارترکنندگان و سایت‌های طرف قرارداد خود نظارت کافی داشته باشند و نتایج این اقدامات را به دادستانی اعلام کنند.

***

20 درصد یارانه اضافه به حساب 25 میلیون نفر واریز شد

معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از واریز 20 درصد یارانه اضافه به حساب کالابرگ 25 میلیون نفر خبر داد. علیرضا عسگریان درباره مرحله جدید اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی اظهار داشت: مرحله جدید کالابرگ الکترونیکی برای سه دهک کم‌درآمد جامعه از ساعت 24 شب گذشته آغاز شده و بر این اساس علاوه بر اینکه اعتبار برای کالابرگ همه ایرانیان یارانه‌بگیر به حساب‌شان واریز شده، برای 3 دهک پایین درآمدی جامعه، علاوه بر آن به ازای هر نفر 20 درصد یارانه اضافه معادل 80 هزار تومان واریز شده است ولی این اعتبار جدید به شرطی است که این افراد حداقل به میزان 80 درصد از یارانه 400 هزار تومانی خود - یعنی به میزان 320 هزار تومان - از 11 قلم کالای اساسی خریداری کنند. وی افزود: یارانه 3 دهک کم‌درآمدی جامعه ماهانه 400 هزار تومان به ازای هر نفر است که اگر این افراد ظرف یک ماه به میزان 80 درصد از این مبلغ یعنی به میزان 320 هزار تومان از 11 قلم کالا‌ (شیر،‌ ماست،‌ پنیر، روغن، ‌مرغ، ‌تخم‌مرغ، گوشت، قند و شکر، روغن،‌ حبوبات و ماکارونی) خریداری کنند، 20 درصد یارانه اضافه، معادل 80 هزار تومان به حساب آنان واریز می‌شود. عسگریان گفت: اعتبار کالابرگ به حساب همه 80 میلیون ایرانی یارانه‌بگیر از یک ماه زودتر واریز می‌شود اما استفاده از کالابرگ کاملاً اختیاری است که افراد می‌توانند با استفاده از اعتبار یارانه‌ای خود از 11 قلم کالا یک ماه زودتر خریداری کنند یا اینکه در موعد بیستم هر ماه یارانه نقدی خود را برداشت کنند. معاون رفاه وزارت تعاون درباره اینکه آیا طرح اعتبار اضافه 20 درصد برای سایر دهک‌های یارانه‌بگیر اجرا می‌شود؟ اظهار داشت: فعلا برای 3 دهک پایین درآمدی اجرا می‌شود و هنوز تصمیم برای سایر دهک‌ها گرفته نشده است. وی درباره استقبال از طرح کالابرگ الکترونیکی گفت: این طرح اگرچه هنوز مورد رضایت ما نیست اما در مدت اجرای خود قابل قبول بوده است. عسگریان اضافه کرد: در حال حاضر 70 هزار فروشگاه در سراسر کشور به طرح کالابرگ پیوسته‌اند که شامل 8 فروشگاه زنجیره‌ای با 11 هزار شعبه در کشور است. معاون رفاه وزارت تعاون اظهار داشت: مردم می‌توانند با نصب برنامک شبکه ملی اعتبار (شما) از میزان اعتبار یارانه‌ای خود و کالاهای مدنظر این طرح و همچنین نزدیک‌ترین فروشگاه طرف قرارداد مطلع شوند.

***

سقف تسهیلات خرد ۳۰۰ میلیون تومان شد

طبق اعلام بانک مرکزی حداکثر مجموع اصل تسهیلات خرد قابل پرداخت به هر مشتری در هر مؤسسه اعتباری به ۳۰۰ میلیون تومان افزایش یافت.

بانک مرکزی در بخشنامه‌ای به شبکه بانکی دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات خرد را ابلاغ کرد.

در این بخشنامه آمده است: از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری موظفند تسهیلات خرد اعطایی را بر اساس شرایط، امتیاز اعتباری، رتبه اعتباری داخلی و سقف اعتبار مشتری در قالب قراردادهای فروش اقساطی، اجاره به ‌شرط تملیک، مرابحه، جعاله و قرض‌الحسنه به مشتری پرداخت کنند.

بانک مرکزی همچنین تأکید کرده است: اعطای تسهیلات در قالب «کارت اعتباری مرابحه» تا سقف حداکثر 300 میلیون تومان  در سطح تمام مؤسسات اعتباری، به هر شخص متقاضی واجد شرایط در چارچوب ضوابط مربوط مجاز بوده و در سقف تسهیلات خرد به متقاضی در هر مؤسسه محسوب می‌شود.

گفتنی است در ماده 4 دستورالعمل تسهیلات خرد تأکید شده است: در مواردی که مشتری قبلا تسهیلات خرد از مؤسسه اعتباری دریافت کرده است، مبنای محاسبه مابه‌التفاوت قابل پرداخت به وی تا سقف مقرر در این دستورالعمل، سهم اصل باقیمانده از مانده بدهی است.

***

مالیات بیش از نیمی از صاحبان مشاغل صفر شد

رئیس سازمان امور مالیاتی اعلام کرد مالیات بیش از نیمی از صاحبان مشاغل صفر و مالیات حدود ۹۰ درصد کمتر از ۲۰ میلیون تومان برای یک سال تعیین شده است.

سیدهادی سبحانیان در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: مالیات مقطوع موضوع تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم بر اساس داده‌های متقن عملکرد اقتصادی افراد محاسبه شده است. با همین اطلاعات، مالیات بیش از نیمی از صاحبان مشاغل صفر و مالیات حدود ۹۰ درصد کمتر از ۲۰ میلیون تومان برای یک سال تعیین شده است.