الناز دارابیان: 

مدال طلایم را به کودکان شهید غزه تقدیم می‌کنم

دونده ملی‌پوش تیم پارا دوومیدانی کشورمان گفت: ثمره ۲ سال تلاش مداوم را توانستم با کسب مدال طلا بگیرم. الناز دارابیان بانوی پرتابگر دیسک کشورمان در ماده اف ۵۱ و ۵۲ پس از کسب دومین مدال طلای پیاپی بازی‌های پارآسیایی گفت: خوشحالم که کمتر از ۳ ماه توانستم با ارتقای رکورد خودم و در کنار تلاش بی‌وقفه مربی‌ام خانم الهه شیعه به مدال طلا دست یابم. وی با اشاره به اینکه مدال طلای خود را به تمام کودکان شهید غزه تقدیم می‌کند، گفت: مظلومیت مردم غزه و فلسطین بویژه کودکانی که در بیمارستان المعمدانی به شهادت رسیدند ما را داغدار کرد و من آن را محکوم می‌کنم. قهرمان پارآسیایی هانگژو در پایان گفت: امیدوارم با ادامه این روند در مسابقات جهانی و پارالمپیک پاریس باز هم به موفقیت برسیم.

حامد زرگر: پیچیدگی شرایط بین‌المللی که بعضا تحت عنوان «گذار جهانی» از آن یاد می‌شود، ضرورت توجه به روش‌های خلاقانه نوین را در دیپلماسی جهانی برجسته کرده است. وقایع اخیر در رابطه با جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و انفعال دولت‌ها در این زمینه همزمان با جریحه‌دار شدن افکار عمومی و خشم شهروندان آزاده جهان بار دیگر نشان داد نظمِ در حال تحول نظام جهانی با چالش‌هایی مواجه است که حل و فصل آنها بدون بازاندیشی در دیپلماسی رسمی و مرسوم ممتنع خواهد بود.

یکی از ظرفیت‌های نوینی که می‌تواند پیشگامانه وارد عرصه مناقشات جهانی دیپلماتیک شود، دیپلماسی علمی و اندیشکده‌ای است که مبتنی بر کارویژه‌های متعدد اندیشکده‌ها این امکان را دارد که با استفاده از تجربه‌های داخلی، وارد حوزه‌های سیاست خارجی و روابط بین‌الملل شده و به تصمیم‌سازی در روابط فراسرزمینی کمک کند.

البته بهره‌گیری از دیپلماسی علمی و فناوری با هدف تامین اهداف و منافع ملی و رسیدن به سطحی از همکاری‌های بین‌المللی امر جدیدی نیست و پیش‌تر توسط دولت‌ها با استفاده از ظرفیت‌های دانشگاهی و علمی مورد استفاده قرار گرفته است. آنچه در این میان مورد تاکید نگارنده است، ناظر به 2 نکته است: اول استفاده از دیپلماسی علمی در راستای «حل منازعات بین‌المللی»؛ مسائلی که مانند مساله فلسطین تبدیل به ابرچالش بین‌المللی شده‌اند و سال‌هاست دولت‌ها نسبت به آن در موضع انفعال قرار گرفته‌اند و دوم به‌کارگیری ظرفیت «اندیشکده‌ها» که ساختاری جدید هستند و با وجود آنکه چندان از عمرشان نمی‌گذرد، به واسطه ویژگی‌هایی مانند بین‌رشته‌ای بودن، واسطه میان دانشگاه و حاکمیت بودن، ارتباط عمیق و موثر با میدان و جامعه مدنی برقرار کردن و توجه به امر مسؤولیت اجتماعی، امکانی برای حل چالش‌ها و مسائل داخلی کشورها گشوده‌اند.

لذا اندیشکده‌ها که تاکنون در عمر کوتاه‌شان، در داخل مرزهای کشورها با استفاده از شبکه‌سازی نخبگانی و در دستور کار قرار دادن امرِ مسؤولیت اجتماعی، تدوین و تنقیح الگوی مطلوب حکمرانی را هدف خویش قرار داده‌اند، نمی‌توانند نسبت به الگوی مطلوب حکمرانی در عرصه‌های جهانی و فجایعی مانند آنچه امروز در غزه می‌گذرد، بی‌تفاوت بوده و «مسؤولیت اجتماعی» خویش را در قبال جان‌های کودکانی که سهم‌شان از زندگی مرگ دسته‌جمعی است، نادیده بگیرند. 

واقعیت آن است که تاریخ 75 سال گذشته نشان می‌دهد آنچه امروز میان رژیم غاصب صهیونیستی و باریکه غزه و فلسطین می‌گذرد، نتیجه عدم مواضع شفاف و عدم ورود مقتدرانه کشورهای جهان به مساله است و نظم رسمی و حاکمِ موجود انتخاب کرده است تماشاچی این معرکه خونین باشد. در چنین شرایطی، استفاده از کانال‌های غیررسمی مانند ظرفیت‌های اندیشکده‌ای می‌تواند یک گام به جلو و ثمربخش باشد؛ از همین رو ضروری است اندیشکده‌های جهانی فارغ از روابط دولت‌ها به میدان آمده و در یک هم‌اندیشی نخبگانی و دغدغه‌مندانه، ابرمساله فلسطین را روی میزهای خود قرار دهند؛ چه بسا پس از این همه سال ظلم و جنایت رژیم کودک‌کشِ صهیونیستی، این هم‌اندیشی به هم‌افزایی و حل مساله فلسطین منجر شود و یک کودک و تنها یک کودک فرصت بیشتری برای زیستن در سرزمینش بیابد.

ثمانه اکوان: جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا اخیرا در یکی از سخنرانی‌های انتخاباتی خود پس از مدت‌ها سکوت درباره پدیده تغییر نظم جهانی، اذعان کرد نظم فعلی جهان در حال تغییر است و البته در عین حال گفت نظم جدید با محوریت ایالات متحده ایجاد خواهد شد. بایدن ادامه‌ داد: برای ۵۰ سال در دوران پساجنگ بودیم و این (نظم) خیلی خوب جواب داد اما حالا دیگر به‌ نوعی از کار افتاده ‌است. ما به‌عبارتی به یک نظم نوین جهانی نیاز داریم. وی پیش از این صحبت‌ها، درباره تلاش‌هایش به‌ منظور متقاعد کردن ژاپن و کره‌جنوبی برای ارسال کمک مالی به اوکراین و امضای توافق ریلی و بندری با اتحادیه اروپایی، هند و عربستان سعودی در اجلاس گروه ۲۰ (جی ۲۰) در دهلی‌نو که ماه گذشته انجام شد، گفته ‌بود: «اگر به‌اندازه کافی جسور بوده و به خودمان اعتماد به نفس داشته باشیم تا جهان را به‌شکلی بی‌سابقه متحد کنیم، فکر می‌کنم فرصتی داریم تا کارها را انجام دهیم». 

وی با این حال شواهد کمی از چگونگی تغییر نظم جهانی به نفع ایالات متحده در سخنانش ارائه کرد و تنها به گفتن این نکته بسنده کرد که آمریکا می‌تواند این بار هم محور و قدرت اصلی در نظم جهانی باشد. اعتراف بایدن به اینکه نظم جهانی در حال تغییر است، مساله‌ای است که به نظر می‌رسد بسیاری از تحلیلگران روابط بین‌الملل را با او در این نظرات همسو می‌کند اما رئیس‌جمهور آمریکا در حالی از تلاش آمریکا برای رهبری جهان در نظم جدید جهانی می‌گوید که به نظر می‌رسد نمی‌داند نظم پیشین نیز مبتنی بر نظام تک‌قطبی و ابرقدرتی ایالات متحده بود و اگر قرار باشد همین مساله در سال‌های آینده نیز ادامه یابد، مطمئنا دیگر نمی‌توان گفت نظم جهانی تغییر کرده است. زمانی که نظریه‌پردازان روابط بین‌الملل از تغییر در نظم جهانی می‌گویند، منظورشان تغییر نظم تک‌قطبی جهان و پیشروی دنیا به ‌سمت نظام چند‌قطبی و قدرت گرفتن قدرت‌های محلی است. در این نظم جدید، آمریکا شاید هنوز یکی از قدرت‌های مطرح و اصلی دنیا باشد اما مطمئنا دیگر قدرت اول دنیا نیست و در جایگاهی که پیش از این قرار داشته، نمی‌تواند باشد. اصول ابتدایی تغییر نظم جهانی که بسیاری بر این عقیده‌اند هم‌اکنون در آن قرار داریم و دیگر «دوره گذار» را به پایان برده‌ایم، کاهش قدرت آمریکا، شکل گرفتن اتحادهای منطقه‌ای اقتصادی و نظامی، ظهور و بروز قدرت‌های اقتصادی و سیاسی جدید در دنیا و شکل گرفتن ائتلاف‌هایی است که پیش از این نمی‌توانستند تأثیر زیادی روی مسائل جهانی داشته ‌باشند اما حالا می‌توانند نظم جدیدی را در دنیا ایجاد کرده و آن را حفظ کنند. آمریکا اما در این نظم جدید در کجا قرار دارد؟ بر این اساس آمریکا همچنان یکی از قدرت‌های بزرگ دنیا باقی می‌ماند و تأثیرگذاری بر برخی کشورها را ادامه خواهد داد اما جایگاهش در عرصه جهانی دیگر مانند جایگاه قبلی نخواهد بود. قدرت‌های منطقه‌ای، هم از حیث اقتصادی و مسائل مالی و هم از حیث قدرت نظامی و سیاسی شانه به شانه و گاهی فراتر از میزان تصور ایالات متحده در جهان خودنمایی خواهند کرد. ایالات متحده اما از تغییر در نظم فعلی جهان، چه تصوری دارد و چگونه می‌خواهد نقش خود در نظم جدید را تعریف کند؟ با توجه به اشاره‌های بایدن در سخنرانی‌اش به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها این تصور را دارند که دیگر دوران حضور نظامی و اثبات قدرت نظامی‌شان در جهان به پایان رسیده و برای رقابت با چین، به ‌عنوان مهم‌ترین رقیب ایالات متحده در مسائل اقتصادی، بهتر است در میدان اقتصاد و سرمایه‌گذاری‌های بزرگ وارد شوند. 

از همین رو است که بایدن تلاش برای ایجاد کریدورهای اقتصادی رقیب « ابتکار کمربند و جاده» را یکی از عناصر تغییر نظم جهان به نفع ایالات متحده می‌داند. آمریکایی‌ها همچنین به این مساله اعتقاد پیدا کرده‌اند که دیگر دوران حضور نظامی آمریکا و جنگ‌های طولانی‌مدت گذشته و حالا ایالات متحده باید از دور به مدیریت جنگ‌های بزرگ بنشیند و در عین حال هزینه لازم برای کمک به تأمین منافع آمریکا در این جنگ‌ها را فراهم کند. از همین رو بایدن از همان روزهای ابتدایی جنگ در اوکراین اعلام کرد آمریکا تمام‌قد پشت اوکراین ایستاده و به کمتر از پیروزی نظامی رضایت نمی‌دهد. در بحران غزه نیز همین مساله را شاهد بودیم. با وجود تلاش نتانیاهو برای وارد کردن ایالات متحده به جنگی تمام‌عیار علیه غزه، دولت بایدن به این نتیجه رسید که بهتر است با ارسال تسلیحات و تجهیزات لازم و کمک‌های مالی، رژیم صهیونیستی را در این مساله یاری کند و از ورود نیروی نظامی‌اش به این مهلکه خودداری کند. اگر نظم جهانی بعد از جنگ سرد، مبتنی بر حضور نظامی آمریکا در جنگ‌های بزرگ و مناطق بسیار بود و آمریکایی‌ها احساس می‌کردند ریاست جهان را برعهده دارند، در نظم جدید، معتقدند ایالات متحده باید رهبری جهان را برعهده داشته ‌باشد و ضمن استفاده از منابع و تجهیزات متحدان خود برای تامین منافع سیاسی، اقتصادی و نظامی‌شان، به ‌جای اقدامات یک‌جانبه نظامی و سیاسی، رو به اقدامات چندجانبه بیاورد. سؤال مهم اما این است: نظم جدید جهانی بر پایه تصورات کدام یک از جبهه‌های شرق یا غرب پیش خواهد رفت؟ با نگاهی به تلاش‌های کشورهای موسوم به کشورهای جنوب، برای سرعت بخشیدن به دلارزدایی از روابط اقتصادی، آمریکازدایی از دیپلماسی و رودررویی با جبهه غربی در جبهه‌های نبرد نظامی که اوکراین، فلسطین و تایوان نمونه‌ای از آنهاست، به نظر می‌رسد کشورهای جنوب، اقدامات خود برای تشکیل نظم جدید جهانی با مختصات مد نظر خودشان را بسیار زودتر از ایالات متحده آغاز کرده‌اند و تلاش‌های فعلی دولت بایدن اقداماتی واکنشی به روند فعلی است.