تصویر علی حاتمی در سینمای ایران را بسیاری با «مادر» و موسیقی ایرانی، رنگ‌های لاجوردی،‌ معماری قاجاری و حوض آب می‌شناسند. علی حاتمی، کارگردان مؤلف و آغاز‌کننده شاعرانگی در سینمای ایران بود.

حاتمی، فیلمساز صاحب سبک ایرانی و به نوعی ایرانی‌سازترین فیلمساز معاصر، سال 1323 به دنیا آمد. در اواخر دوره‌ متوسطه به اداره‌ هنرهای دراماتیک رفت، کلاس‌های نمایشنامه‌‌نویسی را گذراند و بعد از مدتی از دانشکده هنرهای دراماتیک فارغ‌التحصیل شد. وی کار هنری خود را از سال اول تحصیل در دانشگاه با نمایش دیب آغاز کرد. بعد از آن هم  نمایشنامه‌های ساتن، قصه حریر، ماهیگیر، حسن کچل، چهل گیس و شهر‌آفتاب و مهتاب را برای تئاتر نوشت.

از دیگر نمایش‌های وی می‌توان به خاتون خورشید‌باف و آدم و حوا اشاره کرد. تجربه‌های سینمایی حاتمی مانند فیلم سینمایی حسن کچل (۱۳۴۹) یا طوقی و... اگر چه با فیلم‌های سینمای بدنه و فیلمفارسی‌های رایج آن دوران متفاوت بود اما امضایی از یک فیلمساز مولف و صاحب سبک نداشت و صرفا تلاشی برای ساخت فیلم‌هایی با تکنیک بالا در ساخت بود.

حاتمی زمان انقلاب 34 ساله بود؛ در سنی که تفکر پرورش‌یافته او در مسیر آرمان‌های انسانی انقلاب قرار گیرد و پا به پای بقیه برای رسیدن به هنری اصیل، ناب و برگرفته از آموزه‌های ایرانی اسلامی تلاش کند.

از همان اوایل انقلاب و با نخستین تلاش‌هایش برای ساخت فیلم و سریال، امضای او مشخص می‌شود؛ امضایی که باعث شد حتی فیلم زندگی حاجی بابا سفیر ناصرالدین‌شاه در آمریکا جذاب شود و پس از آن شاهکاری به نام هزاردستان با شخصیت‌هایی که به گفته خودش باید در و گوهر از دهان‌شان بیرون می‌آمد و نه حرف و کلمه و جمله.

شخصیت‌های سینمای او در بسیاری از آثارش وجهی اسطوره‌ای و نمادین دارند و به تعبیر خودش همواره سراغ سنگ‌های بزرگ رفته است، چرا که «اگر می‌خواهیم پیشرفت کنیم و اندازه‌های سینمایی‌مان را بزرگ‌تر کنیم باید دست به کارهای بزرگ‌تر بزنیم و باید کمی خطر کنیم». 

* سعدی سینمای ایران

او با بهره‌گیری از قصه‌ها و باورهای عامیانه و کوچه‌بازاری ایرانی، سعی داشت با شناساندن فرهنگ و معماری 

ایرانی - اسلامی حرف تازه‌ای مبتنی بر فرهنگ بومی در سینمای ایران بزند. بسیاری حاتمی را به بهانه بهره‌ بردن از زبان تصویر و خلق شخصیت‌های شاعرانه از فرهنگ بومی، «سعدی سینمای ایران» می‌دانند.

تصویر حاتمی در سینمای ایران را بسیاری با «مادر» و موسیقی ایرانی، رنگ‌های لاجوردی،‌ معماری قاجاری و حوض آب می‌شناسند و همین باعث شده منتقدانش او را به خلق نماهای کارت‌پستالی و طبیعت بی‌جان متهم کنند. آنها معتقدند حاتمی در سینمایش به فرهنگ جاری ایران نمی‌پردازد، بلکه نگاه حسرت‌باری به گذشته فرهنگی ایران از خلال روایت دوران قاجاریه دارد.

حاتمی درباره وجوه اسطوره‌ای شخصیت تختی نیز معتقد بود: «مطالعه و بررسی شخصیت‌هایی چون غلامرضا تختی در آغاز کار آسان است، چرا که پژوهش درباره افراد سرشناس معاصر حداقل مدارک و مستندات زنده و تازه‌ای را در دسترس پژوهشگر می‌گذارد اما شاید مورد تختی استثنایی و شگفت‌انگیز باشد. «جهان پهلوان» در ذهن و باور توده‌ها نشانه قهرمانی‌ها و پهلوانی‌ها بود».

او در فیلم‌هایش به موضوعات مختلف تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی با نگاه اسطوره‌‌ای می‌پرداخت. 

اوایل دهه ۷۰، علی حاتمی که آن زمان ۴۶ ساله بود، روبه‌روی منوچهر نوذری نشست و درباره آثارش با او سخن گفت.

حاتمی در بخش پایانی این گفت‌وگو به فیلم‌های بعد از انقلابش اشاره کرد و گفت: در این کارها بیشتر به زمینه کار هنری پرداختم، در «هزاردستان» خوش‌نویسی، در «کمال‌الملک» نقاشی و در «دلشدگان» به موسیقی پرداختم.

او آن زمان که تا این حد به تاریخ معاصر اهمیت داده نمی‌شد، گفته بود: کاری که این روزها فکر می‌کنم لازم است به‌وسیله من انجام شود، پرداختن به تاریخ معاصر ایران است؛ خاطره‌هایی که رجال قدیمی می‌نویسند یا مطالبی که مورد توجه مردم دنیا قرار گرفته است.

سرانجام هنگامی که او در حال ساخت اثری برای تختی و کار روی فیلمنامه پیامبر اعظم(ص) بود سرطان سراغش آمد و کار تختی نیمه‌تمام ماند و روز 14 آذر 1375 بر بال پرنده‌های مینیاتوری نشست و در 52 سالگی تصمیم گرفت از زاویه بالا ایران و سینمایش را نگاه کند.

گروه سیاسی: رئیس‌جمهور در جمع نمایندگان مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه «دولت و مجلس با یکدیگر گفت‌وگو دارند» بیان کرد: حسرت اینکه ببینند روزی اختلافی بین دولت، مجلس و دستگاه‌های مختلف وجود دارد را به دل آنها خواهیم گذاشت.

یک روز پس از میزبانی بهارستان از رئیس عدلیه، روز گذشته نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی میزبان رئیس جمهور بودند. حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدابراهیم رئیسی که برای شرکت در نشست مشترک اعضای قوه مقننه با دولتمردان به خانه ملت رفته بود، لایحه بودجه 1403 را نیز به وکلای ملت تقدیم کرد تا قاب همدلی قوه‌ای اجرایی و قانون‌گذاری کشور تنها با تشریفات معمول ثبت نشود.

رئیسی در ابتدای این نشست ضمن گرامیداشت روز مجلس اظهار داشت: تمام تلاش دولت و مجلس برطرف کردن کم و کاستی‌ها و رفع نیازهاست. وی تبادل نظر بین مجلس شورای اسلامی و دولت را دارای اهمیت دانست و افزود: مسؤولیت دولت و مجلس مشترک است و بر یک کشتی سوار هستند. رئیسی یاد آیت‌الله شهید مدرس، سلوک عارفانه، عالمانه، انقلابی و مردم‌دارانه او را برای دولتمردان و نمایندگان سیره و الگو دانست و با بیان اینکه رمز بقای شهید مدرس خداباوری او بود، گفت: تجلیل از شهید مدرس، تجلیل از اخلاص او، فریادش بر سر تبهکاران و دفاعش از حقوق مردم برای رضای خداست. رئیس‌جمهور در ادامه تاکید کرد: دولت سیزدهم ‌معتقد است اگر چاله‌ای در مسیر مشاهده شد، باید برایش چاره‌ای اندیشید و نباید از کنار مسائل بسادگی عبور کرد. اینکه مردم بدانند مسؤولان مصمم به حل مشکلات هستند، باعث امیدواری خواهد شد. وی در ادامه خطاب به نمایندگان خانه ملت اظهار داشت: شما در حوزه انتخابیه مورد سوال مردم هستید و ما هم وقتی در تهران و در مراکز استان‌ها حضور پیدا می‌کنیم، همواره سوالات مختلف مطرح می‌شود. مردم خوبی‌ها را می‌بینند و مورد تحسین و تقدیر آنهاست اما کاستی‌ها هم آنها را رنج می‌دهد، بنابراین تلاش مشترک نمایندگان و اعضای کابینه دولت باید این باشد که کاستی‌ها را رفع و نیازها را مرتفع کنیم و نیازها را واقعی ببینیم.

* دولت و مجلس باید نظام عادلانه پرداخت را پی‌ریزی کنند

رئیس‌جمهور با اشاره به همت دولت سیزدهم در تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام خاطرنشان کرد: نهضت به سامان رساندن پروژه‌های نیمه تمام در دولت سیزدهم راه‌اندازی شد و معتقدیم باید با قوت ادامه داشته باشد. رئیسی با تاکید بر اینکه دولت و مجلس باید نظام عادلانه پرداخت را نسبت به همه پی‌ریزی کنند تا اقشار مختلف شأن و جایگاه‌شان محفوظ باشد، گفت: کارکنان دولت یک نظام عادلانه پرداخت را انتظار دارند. ۸۵ میلیون جمعیت در کشور داریم که همگی باید در برنامه‌ریزی‌ها دیده شوند. ما مسؤول توجه به جمهور و عموم مردم هستیم. رئیس‌جمهور یادآورشد: در بودجه‌ریزی و در همه مراحل، اصل ۷۵ قانون اساسی این است که هم هزینه‌ها و هم درآمدها را واقعی ببینیم و این موضوع در فرآیند بررسی توسط دولت، مجلس و شورای نگهبان وجود دارد که هم نیازها واقعی دیده شود و هم رفع نیازها دنبال شود. ما نیز در دولت همه تلاش‌مان این است که نیازهای واقعی که در کشور دیده شده، دنبال شود.

رئیس‌جمهور بر ضرورت توجه ویژه نمایندگان و دولتمردان به موضوع کسری بودجه به عنوان علت و ریشه همه مشکلات کشور اشاره کرد و گفت: باید در برنامه‌ریزی‌ها، طرح‌ها و لوایح تلاش کنیم به نحوی عمل شود که کشور با کسری بودجه مواجه نشود، چرا که موجب افزایش تورم و بسیاری مشکلات دیگر برای کشور خواهد شد.

* حسرت اختلاف دولت و مجلس را به دل دشمن می‌گذاریم

رئیسی با بیان اینکه الگوی مناسب بین دولت و مجلس، الگوی تعامل، همگرایی، همکاری و هماهنگی است، گفت: این بدان معنا نیست که نمایندگان مجلس نقد اصلاح‌گرانه خود نسبت به دولت را بیان نکنند. بارها اعلام کردیم نقد مصلحانه به اصلاح در دستگاه‌های اداری کشور می‌انجامد. وی در ادامه با بیان اینکه «دولت و مجلس با یکدیگر گفت‌وگو دارند» بیان کرد: حسرت اینکه ببینند روزی اختلافی بین دولت، مجلس و دستگاه‌های مختلف وجود دارد را به دل آنها خواهیم گذاشت. دولت و مجلس با یکدیگر گفت‌وگو دارند، ممکن است گاهی اختلاف نظر نیز داشته باشیم اما با نشست و گفت‌وگو و تعامل بسیاری از مسائل حل می‌شود.

رئیسی با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در خطبه‌های نماز عید سعید فطر درباره پرهیز از اختلاف و تاکید بر اتفاق‌ نظر در اداره امور کشور خاطرنشان کرد: معتقدیم قطار پیشرفت کشور در حال حرکت است و آنهایی که نمی‌توانند حرکت آن را ببینند، هیچ‌وقت پیشرفت را ندیدند و نمی‌خواهند ببینند. مشکلاتی داریم اما معتقدیم مشکلات با عنایت حضرت حق، رهنمودهای رهبر فرزانه انقلاب و اراده پولادین مردم رفع خواهد شد و کارها پیش خواهد رفت. رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه دولت و وزارت کشور مجری انتخابات هستند و شورای نگهبان ناظر انتخابات متذکر شد: دولت و وزارت کشور مجری انتخابات هستند و ناظر انتخابات شورای نگهبان است. کسانی که صلاحیت‌ها را بررسی می‌کنند، هیات‌های اجرایی و ناظران هستند.

* اختلاف قوا جایی در جبهه انقلاب ندارد

محمدباقر قالیباف نیز در جلسه روز گذشته مجلس شورای اسلامی در سخنانی اظهار داشت: یکی از ویژگی‌های دولت و رئیس‌جمهور حضور در جلسات مختلف مجلس است که قدردانی ویژه دارم. رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: امروز همدلی و همیاری بین دولت و مجلس یک ضرورت است و این خواست رهبر معظم انقلاب و مردم در این شرایط است‌. البته اختلاف سلیقه وجود دارد ولی برخی می‌خواهند این اختلاف سلیقه و مباحث کارشناسی را به اختلاف بین قوا تبدیل کنند، در حالی که چنین موضوعی وجود ندارد و هرگز چنین چیزی در جبهه انقلاب رخ نخواهد داد. وی با بیان اینکه امروز برای کشور فقط اداره کردن آن مطرح نیست، بلکه همراه با اداره، تحول نیز مهم است، تصریح کرد: این خواسته مردم و رهبر انقلاب است. بر همین اساس باید برنامه هفتم توسعه را میثاق کاری خود قرار داده و منابع لازم را برای آن در نظر بگیریم. رئیس قوه مقننه تصریح کرد: همه دوستان در مجلس شاهد هستند عدم اختلاف را وظیفه اخلاقی و دینی خود قرار دادیم. البته شاید این رویکرد سبب شد در مقطعی برخی دوستان از ما دلخور شوند ولی این رویه وظیفه همه ما است.

* باید برنامه هفتم توسعه را میثاق کاری خود قرار دهیم

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به برنامه هفتم توسعه که مراحل نهایی خود را طی می‌کند، ابراز امیدواری کرد در شورای نگهبان برخی ایرادات رفع شود. البته از زمان ارسال لایحه دولت به مجلس تا زمان تصویب آن در صحن، بررسی آن بر اساس مسائل کارشناسی و هماهنگی بین نمایندگان در صحن و کمیسیون تلفیق انجام شده است. وی تاکید کرد: لایحه بودجه ۱۴۰۳ امروز توسط رئیس‌جمهور به مجلس آمد ولی باید بدانیم هنوز اول کار هستیم و حدود ۲۰ درصد کار رسیده و باید گام نخست را محکم برداریم.

قالیباف با بیان اینکه باید برنامه هفتم توسعه را میثاق کاری خود قرار دهیم، تاکید کرد: باید عهد کنیم که خارج از برنامه، کاری انجام ندهیم و دیگر اینکه ما نیازمند منابع لازم برای این موضوع هستیم، چرا که به سرانجام رساندن برنامه‌های پیش‌بینی شده نیازمند منابع لازم است. وی تاکید کرد: فراهم کردن منابع هم در گرو افزایش همکاری مجلس و دولت است و نباید برای تامین منابع دست در جیب مردم کرد. البته مجلس و دولت به عدم انجام این موضوع اتفاق نظر دارند و در آینده هم چنین کاری انجام نمی‌شود. رئیس قوه مقننه تاکید کرد: در برخی بخش‌ها مانند انرژی، ناترازی داریم و آن را تهدید بزرگ می‌دانیم اما همانجا مهم‌ترین فرصت برای تامین منابع است که هم مردم و هم دولت برای اجرای پروژه‌ها منتفع شوند. همچنین در بخش مولدسازی قرار نیست همه پروژه‌های نیمه‌تمام را تمام کنیم، چرا که ضرورتی برای اتمام برخی پروژه‌های نیمه‌تمام وجود ندارد. قالیباف تاکید کرد: منابع را باید در بخشی هزینه کنیم که برای کشور آورده داشته باشد و این جزو وظایف همه ما است، چرا که مطمئنم آنقدر منابع در کشور وجود دارد که برای تامین منابع لازم جهت اتمام پروژه‌ها مشکلی نخواهیم داشت. وی ابراز امیدواری کرد اجرای دقیق برنامه هفتم توسعه سبب بهبود شرایط مردم و رشد اقتصادی کشور شود تا آینده روشن برای ملت ایران اسلامی و جوانان را رقم بزند.

گروه بین‌الملل: با تشدید حمله زمینی ارتش رژیم صهیونیستی به نوار غزه تاکنون بیش از 406 نفر از نظامیان این رژیم به هلاکت رسیده‌اند و جنگ تن به تن و تن با تانک در برخی مناطق نوار غزه ادامه دارد و اسرائیل هم از برخی مکان‌های این باریکه عقب‌نشینی کرده است. روزنامه یدیعوت آحارانوت، دیروز در بحبوحه نبرد سنگین در خان‌یونس در جنوب غزه نوشت که چه بسا ارتش اسرائیل در این شهر بیش از شهر غزه متحمل تلفات و هزینه شود. این روزنامه به قلم «ناحوم برنیا» از محافل نظامی و سیاسی اسرائیل خواست انتظارات خود را از ارتش اسرائیل در خان‌یونس کاهش دهند. او نوشت: «عناوین سخنان رئیس ستاد مشترک گمراه‌کننده است، عملیات زمینی ارتش اسرائیل در منطقه خان‌یونس از نظر اندازه و قدرت مشابه عملیات زمینی در شمال نخواهد بود، واقعاً نه؛ وقت آن رسیده است که توقعات را کاهش دهید، نگاهی جدی به گزینه‌های موجود اکنون ما را به این نتیجه می‌رساند که تهاجم زمینی به خان‌یونس بیش از 10 روز تا دو هفته طول خواهد کشید». این نویسنده با اشاره به شکست ارتش اسرائیل در شهر غزه افزود: «اگر نتوانستیم شهر غزه و حومه آن را طی ۵۹ روز پاکسازی کنیم، پس نمی‌توانیم خان‌یونس و حومه آن را در مدت زمان کوتاه‌تری پاکسازی کنیم». ناحوم برنیا در ادامه نوشت: 2‌میلیون آواره، همچنین فشار آمریکا باعث می‌شود تا اسرائیل در حیطه عملیات با محدودیت مواجه شود، از سوی دیگر خطر آتش ‌خودی به دلیل بمباران سنگین نیز نظامیان اسرائیلی را روی زمین تهدید می‌کند. در ادامه گزارش یدیعوت آحارانوت آمده است: «هزینه‌ای که اکنون در غزه پرداخت می‌کنیم بسیار نگران‌کننده است، احتمالا نبرد خان‌یونس هزینه بیشتری برای ما خواهد داشت». روز گذشته «هشام آبراهام»  فرمانده سپاه زرهی اسرائیل به این بهانه که موفق شده‌اند اهداف نظامی خود را در شمال نوار غزه محقق کنند، خبر داد که از این منطقه خارج خواهند شد. او دقیقا اشاره‌ای به این نکرد که کدام اهداف محقق شده است، شهر غزه همچنان در کنترل حماس قرار دارد و نیروهای عزالدین القسام همچنان امکان انتقال از شمال به جنوب از طریق تونل‌ها را دارند. در همین راستا یکی از فرماندهان گردان‌های القسام شامگاه یکشنبه خبر داد که به خاطر حملات نیروهای مقاومت و شکست عملیاتی، ۷۰ درصد نظامیان اسرائیلی از شمال نوار غزه خارج شد‌ه‌اند. 

در همین حال سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی اعلام کرد توپخانه اشغالگران از آغاز عملیات زمینی تاکنون بیش از ۱۰۰ هزار گلوله به سمت اهدافی در نوار غزه شلیک کرده ‌است. سخنگوی کابینه اشغالگر نیز گفت: مخفیگاه‌های حماس منحصربه‌فرد هستند. ما اردوگاه جبالیا را محاصره کردیم. مناطقی که حماس در آنها پنهان شده منحصربه‌فرد هستند. ما متعهد به دستیابی به اهداف جنگ از جمله آزادی اسرا و پایان دادن به حکومت حماس هستیم. وی با اشاره به کشته شدن ۴۰۶ سرباز صهیونیست افزود: تلاش‌های دیپلماتیک به موازات عملیات نظامی برای آزادی اسرا ادامه دارد. خبرنگار المیادین گزارش داد اشغالگران خودروهای امدادرسان را حین بیرون کشیدن اجساد شهدای خانواده ابوصافی در منطقه ابو هولی در غرب صلاح‌الدین هدف قرار دادند. جنگنده‌های اشغالگران همچنین منزل خانواده ریان در مرکز اردوگاه جبالیا را هدف قرار دادند. 

گردان‌های القدس، شاخه نظامی جهاد اسلامی اعلام کرد 2 تانک اسرائیلی را در خیابان مشتهی در محله شجاعیه در شرق شهر غزه هدف قرار داد. این گروه خاطرنشان کرد که مبارزان آن از فاصله صفر وارد درگیری‌های شدید با سربازان اشغالگر در مجاورت مسجد ابودلال در شرق شهر خان‌یونس شدند. گردان‌های القدس همچنین اعلام کرد یک خودروی نظامی رژیم صهیونیستی را در نزدیکی نانوایی العوده در محور پیشروی ارتش اشغالگر در شرق خان‌یونس با گلوله آرپی‌جی هدف قرار داد. گردان‌های القسام اعلام کرد تجمع نیروهای اشغالگر در نزدیکی شهرک «ماگین» را با رگبار موشکی بمباران کرد، همچنین در یک عملیات مشترک، رزمندگان گردان‌های القدس و گردان‌های القسام توانستند یک خودروی نظامی رژیم صهیونیستی را با 2 گلوله آرپی‌جی و یک گلوله «یاسین ۱۰۵» در محور پیشروی در شرق خان‌یونس هدف قرار دهند. گردان‌های القسام، شاخه نظامی حماس پیش‌تر اعلام کرده بود: مبارزان ما توانستند به 2 سرباز اسرائیلی با تفنگ غول در شرق خان‌یونس تیراندازی کنند و آنها را مستقیما هدف قرار دهند و مجروح کنند. همچنین 4 خودروی اسرائیلی را با گلوله‌های «یاسین ۱۰۵» در شرق شهر خان‌یونس هدف قرار دادند. گردان‌های القسام همچنین اعلام کرد منطقه بئر السبع اشغالی را در پاسخ به کشتارهای غیرنظامیان در غزه هدف حملات موشکی قرار داد. خبرنگار الجزیره هم از به صدا درآمدن آژیر خطر در منطقه بئر السبع در نقب خبر داد. ارتش اشغالگر مدعی شد 7‌موشک شلیک‌شده به منطقه بئر السبع را رهگیری کرده ‌است. 

گردان‌های شهدای الاقصی اعلام کرد عملیات وحدت میدان و هماهنگی کامل گروه‌های مقاومت در محورهای درگیری وجود دارد. همچنین آژیرهای خطر در شهرک‌های نیریم و نیرعوز و پایگاه نظام کیسوفیم در غلاف غزه به صدا درآمد. کلیپی در نوار غزه پخش شده که لحظه بمباران خانه‌ای را با موشکی که از یک هواپیمای جنگی رژیم صهیونیستی پرتاب شد، نشان می‌داد که گمان می‌رود برای نخستین بار در نوار غزه مورد استفاده قرار گرفته‌ است. شبکه ۱۲ عبری پیش‌بینی کرد عملیات زمینی و هوایی در جنوب نوار غزه در روزهای آینده گسترش یابد و ادعا کرد تعمیق درگیری‌ها زمینه را برای آزادی اسرای صهیونیست فراهم می‌کند. 

در جریان درگیری‌های روز شنبه 18 نوامبر (27 آبان) در نوار غزه، نیروهای مقاومت فلسطین توانستند یکی از بزرگ‌ترین ضربات در یک روز را به ارتش اسرائیل وارد کنند که طی آن 10 نفر از سربازان صهیونیست از یگان‌های مختلف کشته و تعداد زیادی هم زخمی شدند. حماس در همان مقطع، وقوع این عملیات‌ها و تحمیل چند کشته به ارتش اسرائیل را اعلام کرد ولی از طرف ارتش اسرائیل بشدت سانسور شد. بنا بر اطلاعات به‌دست‌آمده، این تلفات در جریان 3 کمین در شمال و یک کمین در جنوب غرب شهر غزه به ارتش صهیونیستی وارد شد. همان‌طور که گفته شد، این درگیری‌ها در چند نقطه در شمال نوار غزه رخ داده است و 5 نفر از این افراد در جنوب شهر غزه کشته شدند. از جمله آنها، روعی بیور از سپاه مهندسی رزمی بود که در جریان شناسایی یکی از تونل‌های حماس بر اثر انفجار بمب تله‌ای هلاک شد. روز یکشنبه نیز منابع خبری وابسته به گردان‌های عزالدین قسام (شاخه نظامی حماس) اعلام کردند 60 نفر از نیروهای ارتش اسرائیل در کمین رزمندگان فلسطینی گرفتار شدند و فلسطینی‌ها توانستند 3 بمب را میان آنها منفجر کنند و علاوه بر این، یکی از رزمندگان حماس هم به‌سمت باقی‌مانده نفرات شلیک کرده است. منابع اسرائیلی تاکنون تعداد کشته‌ها و زخمی‌های این عملیات را اعلام نکرده‌اند اما به ‌نظر می‌رسد در این عملیات که در منطقه «جحر الدیک» در شمال نوار غزه رخ داده است، تعداد زیادی از سربازان ارتش اسرائیل کشته شده باشند. همچنین گردان ناصر صلاح‌الدین اعلام کرد با رگبار گلوله‌های خمپاره کالیبر سنگین، مراکز نظامی را در نزدیکی سایت نظامی «کیسوفیم» بمباران کرده است. این گردان همچنین یک خودروی اسرائیلی را با موشک «تاندوم» در مجاورت مدرسه شادیه ابو غزاله در منطقه الفلوجا در شمال نوار غزه هدف قرار داد.

***

شاخص میانگین کیفیت هوای پایتخت دیروز روی عدد ۱۵۷ یعنی شرایط ناسالم قرار گرفت. از سویی طبق پیش‌بینی سازمان هواشناسی با توجه به استقرار جو پایدار شرایط برای انباشت ذرات آلاینده هوا و افزایش غبار مهیاست. از این رو کاهش کیفیت هوا در سطح استان تهران در نواحی شهری و پرتردد تا فردا مورد انتظار است اما سطح آلاینده‌ها بتدریج کاهشی می‌شود. معمولا هر سال با ورود به ماه‌های سرد و وارونگی هوا، تهران و اغلب کلانشهرها با مشکل آلودگی هوا روبه‌رو می‌شوند؛ معضلی که طی چند روز گذشته مدارس را غیر حضوری و خیلی را راهی مراکز درمانی کرد. عوامل متعددی باعث انباشت آلاینده‌ها در تهران و دیگر کلانشهرها می‌شود اما عمده‌ترین دلیل بروز چنین پدیده‌ای، وجود ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی فرسوده، مصرف بالای سوخت و تردد میلیونی خودروهایی است که خیلی از آنها به علت فرسودگی باید از رده خارج شوند. این در حالی است که قانون هوای پاک با هدف رفع آلودگی هوا 6 سال پیش تصویب شد اما بدرستی اجرا نشد. به هر حال سال‌هاست که  قصه آلودگی هوای کلانشهرها به قوت خود باقی است. آن هم در شرایطی که کشورهای توسعه‌یافته دنیا برای حل معضل آلایندگی خودروها قوانینی را وضع کرده و این مشکل را برطرف کرده‌اند و حتی اجازه تردد خودروهای فرسوده را نمی‌دهند اما در ایران همچنان خودروهای فرسوده در حال جولان دادن در خیابان‌ها هستند. ورود خودروهای جدید با سطح بالای استانداردهای زیست محیطی  می‌تواند بخشی از معضل آلودگی  را برطرف کند، چرا که وسایل نقلیه در آلودگی هوا سهم پررنگی دارند.  به گفته مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون محیط‌زیست شورای اسلامی شهر، در ماده 10 ‌قانون ساماندهی صنعت خودرو درباره تردد ماشین‌های فرسوده موضوعاتی اعلام و تأکید شده تردد ماشین‌های فرسوده ممنوع است. همچنین در تبصره 2 همین ماده هم اعلام شده از هر 4‌دستگاه موتوسیکلت تولیدی باید یک دستگاه اسقاط شود اما این کار بدرستی انجام نشده است. به گفته وی  بر اساس آمار سنوات گذشته 24 درصد کامیون‌ها و 76 درصد موتوسیکلت‌ها در کشور فرسوده هستند و از مجموع 35 میلیون دستگاه وسیله نقلیه پلاک شده در کشور 11 میلیون دستگاه فرسوده است. تمام این موضوعات به محیط‌زیست اعلام و تأکید شده باید برای خودروهای اسقاطی فکری کرد. همچنین تعداد زیادی تاکسی در کشور فرسوده است و باید بحث نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی در دستور کار قرار گیرد. این در حالی است که بخش عمده آلودگی هوا ناشی از تردد خودروهای فرسوده است.

* ورود سامانه بارشی به کشور

کارشناس هواشناسی از ورود سامانه بارشی به کشور و تداوم پایداری جو و آلودگی کلانشهرها طی امروز خبر داد. احمدی دیروز گفت: کماکان برای چهارشنبه (امروز) تداوم سکون و پایداری نسبی جو پیش‌بینی می‌شود که از تبعات آن افزایش غلظت آلاینده‌های جوی است. این شرایط در کلانشهرها و شهرهای صنعتی بویژه تهران، اصفهان، مشهد و اهواز دور از انتظار نیست و با شدت کمتر در کرج، اراک و سمنان ادامه دارد. وی اضافه کرد: با فعال شدن سامانه بارشی جدید بارندگی در استان‌های ساحلی دریای خزر آغاز می‌شود که اثرات مطلوبی طی روزهای آینده بر هوای برخی کلانشهرها بویژه در دامنه جنوبی البرز مانند تهران و کرج می‌گذارد و وزش باد باعث تهویه هوا می‌شود، بنابراین تا حدی شاخص آلودگی هوا کاهش می‌یابد. آلودگی هوای تهران نیز از چهارشنبه شب مقداری تعدیل می‌شود. کارشناس هواشناسی افزود: برای روز چهارشنبه (امروز) علاوه بر استان‌های ساحلی دریای خزر در شمال غرب کشور بارندگی انتظار می‌رود و بتدریج دامنه بارش به شمال شرق کشور هم می‌رسد. در مجموع طی 3-2روز آینده استان‌های گیلان، مازندران، گلستان، آذربایجان غربی، اردبیل، آذربایجان شرقی، تا حدی استان‌های غربی کشور، خراسان شمالی و پنجشنبه احتمالا در دامنه‌های جنوبی البرز مانند تهران و کرج انتظار بارش خفیف داریم. احمدی در پایان گفت: دریای خزر طی این مدت مواج و متلاطم خواهد بود و کاهش نسبی دما برای پایان هفته پیش‌بینی می‌شود.

* بارش باران و احتمال آبگرفتگی معابر در ۲۰ استان

پایان هفته با ورود سامانه بارشی، شاهد بارش باران در نقاط زیادی از کشور خواهیم بود که موجب بهبود کیفیت هوا در کلانشهرها خواهد شد. سازمان هواشناسی نسبت به وقوع رگبار باران و رعد و برق با احتمال لغزندگی جاده‌ها و آبگرفتگی معابر در ۲۰ استان هشدار داد. این سازمان با صدور هشدار سطح زرد از وقوع رگبار باران، رعدوبرق، وزش باد شدید موقتی در برخی نقاط و گردوخاک و در مناطق کوهستانی و سردسیر بارش برف تا شنبه ۱۸ آذر خبر داد. این شرایط جوی چهارشنبه در نوار غربی آذربایجان غربی، شمال آذربایجان شرقی و غرب استان‌های کردستان و کرمانشاه، پنجشنبه در آذربایجان غربی، شمال آذربایجان شرقی، گیلان، مازندران، گلستان، خراسان شمالی، سمنان، قم، تهران، البرز، قزوین، ایلام، لرستان، مرکزی، همدان، کرمانشاه و کردستان، جمعه در اردبیل، گیلان، مازندران، گلستان و خراسان شمالی و شنبه در آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، گیلان، مازندران، کردستان، کرمانشاه، زنجان، همدان، قزوین، البرز، شمال تهران، مرکزی، لرستان و ایلام پیش‌بینی می‌شود. بر اثر این مخاطره جوی احتمال لغزندگی جاده‌ها، افزایش ترافیک شهری، احتمال آبگرفتگی معابر به‌ طور محدود، احتمال جاری شدن روان‌آب در مسیل‌ها و احتمال آسیب به محصولات کشاورزی حساس به بارندگی دور از انتظار نیست. سازمان هواشناسی برای کاهش آسیب‌ها و مخاطرات ناشی از این شرایط جوی، خودداری از توقف در بستر و حاشیه رودخانه‌ها، احتیاط در عبور از حاشیه رودخانه‌ها و مسیل‌ها، احتیاط در فعالیت‌های کوهنوردی و جابه‌جایی عشایر، آمادگی دستگاه‌های اجرایی و امدادی و پاکسازی دهانه پل‌ها، لایروبی کانال‌ها و آب‌روها و انتقال محصولات کشاورزی به انبارهای استاندارد را توصیه کرد. هشدار زرد رنگ به معنای این است که پدیده‌ای جوی رخ خواهد داد که ممکن است در سفرها و انجام کارهای روزمره اختلالاتی را ایجاد کند. این هشدار برای آگاهی مردم صادر می‌شود تا بتوانند آمادگی لازم را برای مواجهه با پدیده‌ای جوی داشته باشند که از حالت معمول کمی شدت بیشتری دارد. از سوی دیگر مسؤولان نیز در جریان این هشدارها قرار می‌گیرند تا اگر لازم باشد تمهیداتی را بیندیشند.

علی عسکری: «میگل دیاز کانل» رئیس‌جمهور کوبا روز یکشنبه پس از ۲۲ سال از سفر فیدل کاسترو با استقبال مسؤولان جمهوری اسلامی ایران وارد تهران شد. کوبا از آن زمان که مبارزه کرد از شرایط دیکتاتوری عبور کند، تا امروز که به‌صورت مستقل در حال سیاست‌گذاری است، جزو کشورهایی محسوب می‌شود که بنای مقاومت در پیش‌ گرفته است. 

در این نگاشته تلاش داریم با پدیدارشناسی مقوله مقاومت تصویر رسانه‌ای را که غرب تلاش داشته از آن معرفی کرده و مقاومت را با مفاهیمی همچون انزوا یا مصداق‌هایی همچون کره‌شمالی گره بزند به چالش بکشیم و بگوییم مقاومت از اساس طرحی جهانی و فراملیتی است تا فرورفتن در لاک‌های دفاعی. زمانی که از مساله مقاومت صحبت به میان می‌آید، عمده معنایی که در ذهن متبادر می‌شود، مقاومت نظامی یا انزوای سیاسی است. یعنی عملکرد رسانه‌ای ما به‌صورتی بوده است که مساله مقاومت را یا در تأمین و بسط امنیت دیده‌ایم یا نوع رفتار ما بازتاب‌دهنده نگاه انزواطلبانه بوده است. البته در بسط این نوع نگاه جریان اصلاح‌طلب، همچنین رسانه‌های هژمون در عرصه بین‌الملل نیز نقش بسیار داشته‌اند، همچون دیگر آرمان‌های انقلاب که این جریان سعی در تخریب و تغییر آن داشته‌اند، ایده مقاومت را نیز دچار فساد معنایی کرده‌اند. آنجایی که محمدجواد ظریف عنوان می‌کند: «من هم معتقدم مردم از پرداخت هزینه خسته شده‌اند. نیازی هم نیست ما هزینه بپردازیم. ما می‌توانیم از حق دفاع کنیم. قرار نیست ما جای مستضعفان بجنگیم» دقیقا منظورش این است که مقاومت یعنی انزوا و مردم این را نمی‌خواهند! یا در جایی دیگر وقتی حسن روحانی که این روزها نیز سودای انتخابات در ذهن می‌پروراند در جمع فرمانداران می‌گوید «ما ملت صلح‌طلب و آشتی هستیم و می‌خواهیم با جهان تعامل سازنده داشته باشیم» و تلویحا از «خسته بودن» مردم نسبت به شعارهای انقلاب می‌گوید، دقیقا مساله مقاومت را هدف قرار داده است تا معنای آن را در ذهن مخاطبان دگرگون سازد. نرخ شاه‌عباسی بحث نیز در ادبیات عمومی کره‌شمالی و ترساندن مردم از پیونگ یانگی شدن ایران است. در این تصویر رسانه‌ای مقاومت به‌ نوعی در مقابل زندگی قرار می‌گیرد، گویی گونه‌ای نمایش داده می‌شود که یا باید زندگی عادی داشته باشید یا باید مقاومت کنید، لذا نظریه مقاومت در مقابل مفاهیمی همچون پیشرفت نیز قرار می‌گیرد و تلاش می‌شود با بار منفی گفته شود مردم ایران زندگی را می‌خواهند.

همه اینها تصویری مخدوش و کاریکاتوری از مقوله مقاومت ارائه داده که طبیعتا مطلوب هیچ‌کس نخواهد بود اما مساله مقاومت فلسطین این روزها مفاهیم را درهم‌شکسته و دچار انقلابی معنایی کرده است. ملتی که در شرایط سخت بمباران وحشیانه رژیم صهیونیستی حاضر به ترک میهن خود نبوده و نیستند، ملتی که حتی تصویر اضطراب برای ماندن در غزه در چهره آنها نمایان نیست و تاکنون هیچ فشاری به مرزهای غزه برای خروج و فرار از بار جنایت‌های رژیم صهیونیستی، منتشرنشده است، مردمی که اتفاقا با مقاومت در دنیا به مساله اول تبدیل‌ شده‌اند و مساله مقاومت آنها را از انزوا خارج کرده است، مردمی که اتفاقا پذیرش مقاومت آنها جنبه نظامی ندارد، چرا که همه می‌دانیم به نسبت تجهیزات و امکانات آمریکا و رژیم صهیونیستی، ابزارهای مقاومت اصلا تجهیزات نیستند اما جامعه مقاوم را تشکیل داده‌اند. این یعنی مقاومت یک طرح جدید از معنای زندگی است که می‌تواند زمینه‌های زیست متعالی یک ملت را فراهم کند. چنانکه ۶۳ سال پیش چه‌گوارا در نامه‌ای که در کتاب «تو را با تمام تب انقلابی‌ام در آغوش می‌کشم» جمع‌آوری‌شده است، نوشت: «جنگ [علیه دیکتاتور نظامی کوبا یعنی فول‌چنچیو باتیستا که ایالات‌متحده او را پشتیبانی می‌کرد] ما را متحول کرد. برای یک انقلابی، هیچ تجربه‌ای عمیق‌تر از خود جنگیدن نیست؛ نه فقط عمل کشتن یا حمل اسلحه یا آغاز جنگ، بلکه کل تجربه‌ جنگ با آگاهی از این امر که یک فرد مسلح [مبارز چریک] که دیگر هراسی از فرد مسلحی دیگر ندارد مساوی با یک یگان جنگی [ارتش] یا هر سرباز مسلح دیگر است».

حالا دیگر معنای مقاومت نگاه نظامی و انزوای سیاسی نیست، بلکه مقاومت ایده پیشرو در برابر انزوا و محیط نظامی است. به‌ عبارت‌ دیگر مقاومت یک نظریه برای زیست اجتماعی جدید است. فیدل کاسترو، رهبر انقلابی کوبا به مسؤولان ما گفته بود: «من متن سخنرانی‌های آقای خامنه‌ای را در کشوی میزم گذاشته‌ام و هر وقت فرصت می‌کنم آن را می‌خوانم». رهبر انقلاب اسلامی نیز در دیدار «میگل دیاز کانل» رئیس‌جمهور کوبا و هیات همراه، به دیدار ۲۲ سال پیش با «فیدل کاسترو» رهبر فقید کوبا، اشاره کردند، ایشان فرمودند: «هیمنه آمریکا قابل شکسته شدن است و اگر این کار انجام شود، خدمت به بشریت و حتی مردم آمریکاست».

دولت سیزدهم نیز این موضوع را درک کرده و حضورش در قفقاز، آفریقا و آمریکای لاتین برای گسترش ارتباط‌های اقتصادی، فرهنگی و نظامی از همین منظر است اما مساله ایران و کوبا اشتراکات بیشتری دارد. «تجربه‌های مذاکرات بی‌نتیجه‌ ایران و کوبا با آمریکا»، «ظهور جریان مقاومت در خاورمیانه و آمریکای جنوبی در مقابل تحرکات آمریکا»، «عملیات نظامی آمریکا از ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۰ همزمان در کارائیب علیه کوبا و کاسترو و چه‌گوارا و واقعه طبس و تجاوزگری آمریکا علیه ایران»، «ماجرای خلیج خوک‌ها و بحران موشکی کوبا در سال ۱۹۶۲ و ترور دانشمندان ایرانی»، «نقض عهد معاهدات و توافقنامه‌های دوجانبه آمریکا»، «عدم رابطه دیپلماتیک با رژیم اسرائیل» و «راه‌اندازی اغتشاشات توسط آمریکا» از جمله مواردی است که ایران و کوبا را دارای اشتراکات فراوان می‌کند.

7 اکتبر بیش از آنکه مساله مردم فلسطین باشد، احیاگر معانی و ایده‌های مترقی‌ای بود که سال‌ها توسط جریان غرب‌گرا بمباران رسانه‌ای شده بود و در مواقعی نیز ما برخی از آنها را باور کرده بودیم اما حقیقت تغییر جهانی امروز به‌طور ملموس‌تری قابل‌ تحلیل است.

مقاومت در واقع آن معنای پیوندزننده‌ای است که می‌تواند از آمریکای لاتین تا آسیا را در یک پیوست منظم متحد کند لذا مقاومت نه در خود فرورفتن که از پوستین خود درآمدن و حضور در عرصه‌های تمدنی‌ای است که تا پیش‌ از این اجازه حضور در آن را نداشته‌اید.

در نهایت باید گفت مقاومت در لایه فردی به معنای تولد انسانی است که برای او معنا بیش از جسم اهمیت داشته است. ظهور این انسان در لایه جامعه به معنای تزریق نیروی پیش‌برنده‌ای است که می‌تواند پیشرفت جامعه را نه از دریچه خودمحوری، حرص و آز، بلکه از دریچه تعاون محقق سازد و در لایه جهانی، مقاومت به معنای حضور در یک پیوستار سیاسی و جهانی است که می‌تواند کشور ما را در جایگاهی بین‌المللی و مهم حاضر کند، از این رو مقاومت نه کره‌شمالی شدن، بلکه حضور در لایه نظم نوین جهانی است؛ موضوعی که برخی جریان‌ها به دلیل خودباختگی وجودی، توان حضور در این سطح را نداشته و این ناتوانی را با مخدوش کردن تصویر مقاومت توجیه و تئوریزه می‌کنند.

مهدی بختیاری: دقیقا 2 ماه از نبرد توفان الاقصی گذشت؛ نبردی که با ضربه مهلک و گیج‌کننده گروه‌هـــای مقـــاومت فلسطینی در 7 اکتبر آغاز شد و هنوز بعد از 60 روز نبرد سنگین و بمباران شدید و گسترده صهیونیست‌ها در نوار غزه، هیچ دستاورد ملموسی برای نتانیاهو نداشته است. ارتش اسرائیل اعلام کرده این جنگ را تا نابودی حماس و از بین بردن تمام زیرساخت‌های این جنبش در غزه ادامه خواهد داد اما آنچه در میدان اتفاق افتاده، نشانه‌ای از تحقق این هدف را نمایش نمی‌دهد. این جنگ تاکنون طولانی‌ترین نبرد بین گروه‌های مقاومت فلسطینی با رژیم صهیونیستی - بعد از جنگ ۵۰ روزه در سال 2014- است و برای همین به نظر می‌رسد روزهای آینده را باید مقطع پایانی این جنگ بدانیم، چرا که در دکترین‌های امنیتی اسرائیل هم پرهیز از جنگ‌های طولانی همیشه مورد تاکید بوده و خود صهیونیست‌ها بهتر از هر کس دیگری می‌دانند ادامه این نبرد به این شکل هیچ دستاورد ملموسی برای آنها نخواهد داشت. البته دولت نتانیاهو از آنجا که از یک طرف در داخل سرزمین‌های اشغالی زیر شدیدترین و بی‌سابقه‌ترین فشارها قرار دارد و از طرف دیگر بزرگ‌ترین مقصر این شکست و ضربه سختی است که از حماس دریافته کرده، تمام تلاش خود را برای رسیدن به یک دستاورد حداقلی و سپس پایان جنگ خواهد کرد اما آنچه تاکنون به دست آورده‌، تنها چهره‌ای منفور و خونریز در افکار عمومی جهان و حتی در میان کشورهای غیراسلامی و دادن تلفات فراوان در میدان نبرد و شکسته شدن هیمنه ارتش این رژیم است. در مقطع آتش‌بس نیز آنچه رخ داد، شکست دیگری در حوزه عملیات روانی برای صهیونیست‌ها بود؛ از یک طرف آنها مجبور شدند با حماس - که شعار نابودی‌اش را می‌دادند! - برای آزادی اسرای خود مذاکره کنند و از طرف دیگر، تصاویر و سخنانی که از سوی اسرای ۲ طرف بعد از آزادی منتشر شد، به کارزاری رسانه‌ای علیه این رژیم بدل شد. با این تفاسیر می‌توان گفت نتانیاهوی تروریست بر سر یک دوراهی سخت قرار دارد؛ ادامه جنگ و دادن تلفات بیشتر و ریختن خون هزاران زن و کودک بی‌گناه دیگر یا پایان دادن به جنگ و روبه‌رو شدن با منتقدان داخلی که هر آن منتظرند او را از صندلی قدرت به زیر بکشند. راه دوم محتمل‌تر به نظر می‌رسد. یعنی به احتمال زیاد باید منتظر پایان جنگ و به تبع آن پایان عمر سیاسی نتانیاهو و از هم پاشیدن حزب لیکود باشیم؛ اتفاقی که سر و صدای آن، این روزها خیلی بلندتر از قبل هم به گوش می‌رسد.

گروه فرهنگ و هنر: چند روز پیش در جشنواره کارتاژ تونس از الهام حمیدی برای ایفای نقش در سریال یوسف پیامبر تقدیر شد و حمیدی جایزه این جشنواره مهم را کسب کرد؛ جشنواره‌ای که 28 کشور از جمله روسیه، فرانسه، استرالیا و آمریکا در آن حضور داشتند. 

همچنین در مراسم افتتاحیه این رویداد از امین زندگانی برای ایفای نقش در فیلم ملک سلیمان تقدیر شد. نخستین بخش از سه‌گانه ملک سلیمان چند سال پیش روی پرده سینماها رفت که روایت مقطعی از زندگی حضرت سلیمان(ع) است و در آن از فناوری‌های پیشرفته سی‌جی‌ای و دی‌ای استفاده شده بود.

همان‌طور که اشاره شد الهام حمیدی برای نقش همسر یوزارسیف در سریال یوسف پیامبر مورد تقدیر قرار گرفت.

رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تونس درباره این جایزه گفت: به صورت معمول فیلم‌هایی از ایران در رویدادهای خارجی مورد تقدیر قرار می‌گیرند که چهره‌ای غیرواقعی از ایران ارائه می‌دهند و در واقع سیاهنمایی می‌کنند، در حالی که فیلم‌هایی مورد توجه این رویداد قرار گرفتند که با هدف نشان دادن صحیح فرهنگ ایرانی - اسلامی ساخته شده‌اند.

این جایزه و تغییر نگرش موجب شد دوباره نگاه‌ها به سمت سریال یوسف بچرخد و این سوال مطرح شود که چرا و چطور سریالی مثل یوسف با وجود داشتن داستانی که مخاطبانش همه آن را می‌دانند، توانسته تا این اندازه جذاب باشد.

یوسف پیامبر مجموعه تلویزیونی ایرانی بر پایه داستان زندگی حضرت  یوسف(ع) مطابق روایت قرآن و منابع اسلامی، به نویسندگی و کارگردانی مرحوم فرج‌الله سلحشور است که در ۴۵ قسمت از ۷ تیر ۱۳۸۷ تا ۱۱ اردیبهشت ۱۳۸۸ از شبکه یک سیما پخش شد. این سریال سال‌های بعد نیز از شبکه «آی‌فیلم» بازپخش شد. از جمله بازیگران این مجموعه، مصطفی زمانی، کتایون ریاحی، محمود پاک‌نیت و جعفر دهقان هستند.

نوشتن فیلمنامه یوسف پیامبر بر عهده سلحشور بود و آن را تا سال ۱۳۸۲ به پایان رساند. ساخت مجموعه تیر ۱۳۸۲ برای ۴۰ قسمت آغاز شد اما به دلیل عدم تامین بودجه توسط صداوسیما، ساخت مجموعه به تعویق افتاد و پس از ۳ ماه، مراحل پیش‌تولید آن در شهرک دفاع‌مقدس آغاز شد. فیلمبرداری مجموعه اردیبهشت ۱۳۸۳ آغاز شد اما به دلیل مشکلات بودجه از ماه مهر چندین بار به تعویق افتاد. فیلمبرداری یوسف پیامبر در نهایت فروردین ۱۳۸۶ به پایان رسید و سال 1387 پخش شد.

پیش از پخش سریال موافقان و مخالفانش خط‌کشی و صف‌بندی سفت و محکمی داشتند و حاضر نبودند از اصول‌شان کوتاه بیایند. جماعتی معتقد بودند فرج‌الله سلحشور با تکیه بر یک قصه قرآنی سریالی ساخته که با وجود معلوم بودن خط داستانی، می‌تواند مخاطب را جذب کند اما طرف دیگر که به دلیل مواضع سیاسی سلحشور، بدون دیدن سریال، حکم را صادر و او را محکوم به شکست کرده بودند هم تردیدی نداشتند سریال یوسف پیامبر، سریالی ضعیف خواهد بود که با صرف هزینه‌ بسیار ساخته شده و در نهایت هم کمترین موفقیتی کسب نخواهد کرد. یوسف پیامبر اما از همان آغاز خوش درخشید. روز هفتم تیر 87 وقتی نخستین قسمت این مجموعه از شبکه یک پخش شد، مخالفان سلحشور آچمز شدند. او توانسته بود با سود بردن از بازیگرانی که بشدت پتانسیل چهره شدن داشتند و استفاده از آنها در کنار باتجربه‌های سینما اثری بسازد که مخاطب را تا پایان نگاه دارد؛ مخاطبی که داستان را می‌دانست و طبیعتا نمی‌شد غافلگیرش کرد.

داستان این سریال درباره زمانی است که یعقوب، بنی‌اسرائیل را به یکتاپرستی خوانده و از پرستش خدایان مختلف انذار می‌دهد؛ خدا، پیامبر بعدی را در نسل او قرار داده و یوسف را به وی عطا می‌کند که چهره‌ زیبایی دارد. یوسف در کودکی رویایی می‌بیند که در آن خورشید، ماه و ۱۱ ستاره برابرش به سجده می‌افتند. یعقوب که این رویا را می‌شنود، به او توصیه می‌کند تا آن را از برادران خود پنهان کند. پس از چندی، برادران یوسف که به علاقه پدرشان نسبت به یوسف حسودی می‌کردند، او را به چاه می‌اندازند و در حضور یعقوب مدعی می‌شوند یوسف را گرگ خورده است و پیراهن خونی جعلی را به یعقوب نشان می‌دهند. پس از مدتی کاروانی او را از چاه درآورده و به عزیز مصر، پوتیفار، می‌فروشند و پوتیفار او را به عنوان غلام به همسرش زلیخا هدیه می‌دهد. زلیخا شیفته یوسف می‌شود و زمانی که زلیخا از او می‌خواهد با او وارد بستر شود، یوسف فرار می‌کند. پوتیفار فرا می‌رسد و تمام تقصیرات گردن یوسف می‌افتد و یوسف به زندان می‌رود و 8 سال آنجا می‌ماند اما به واسطه یکی از دوستان خود در زندان که مدت‌ها پیش آزاد شده و به پادشاه مصر آمنهوتب خدمت می‌کند، به کمک علم تعبیر خواب، خواب فرمانروا را تعبیر کرده و با خِرَد خود به یکی از نزدیکان فرمانروا تبدیل و پس از مرگ پوتیفار، عزیز مصر می‌شود. سرانجام پس از سال‌ها دوری، یوسف طی یک معجزه زلیخای پیر را به زلیخای جوان و زیبا تبدیل و با او ازدواج می‌کند و بالاخره پس از سی و چند سال دوری، پدرش را پیدا کرده و او را با خود به مصر می‌برد....

بعد از پخش چند قسمت از این مجموعه و زمانی که مخالفان سلحشور بازی را مغلوبه دیدند، به روش‌های غیراخلاقی روی آوردند؛ از اتهام‌زنی پیرامون خط داستانی و کپی بودن فیلمنامه(!) تا زندگی شخصی کارگردان و تحریف سخنان او و... .

آخرین تیر ترکش‌شان هم ساخت جوک بود و تلاش برای خنداندن مردمی که با یوسف و یعقوب همدل شده بودند و حتی گاه ممکن بود قطره اشکی هم پای این مجموعه بریزند.

آنها اما از چند چیز غافل بودند؛ نمی‌دانستند افرادی مانند فرج‌الله سلحشور شناخت بهتری نسبت به مردم کشورمان دارند و درست‌تر علایق و سلایق آنها را می‌سنجند. نمی‌دانستند ماحصل برج عاج‌نشینی و از بالا به مردم نگاه کردن می‌شود فلان کتاب روشنفکری که فقط نویسنده و خانواده‌اش با چند نفر از روشنفکران همراهش آن را می‌خوانند و برای هم به‌به و چه‌چه می‌کنند یا فیلمی که در جشنواره‌های خارجی به اندازه مقدار چرک نشان دادن کشور، تشویقش می‌کنند و به او جایزه می‌دهند.

آنها نمی‌دانستند سلحشور با زیرکی برای سریالش «یک قصه قرآنی» را انتخاب کرده است؛ قصه‌ای که زبان مشترک بسیاری از کشورهای دنیاست؛ زبان مشترک کشورهایی که یا مسلمانند یا علاقه‌مند به اسلام؛ زبانی که باعث شد 20 سال بعد از پخش آن همچنان در بسیاری از کشورها پخش شود، تشویقش کنند و جایره بهترین سریال را به آن بدهند.

تاکنون کشورهای تاجیکستان، پاکستان، افغانستان و ترکیه و شبکه‌های بین‌المللی ایران شامل الکوثر (دوبله عربی)، آی‌فیلم (سه‌زبانه: عربی، فارسی و انگلیسی) و جام جم (زیرنویس انگلیسی) اقدام به پخش یوسف پیامبر کرده‌اند. به گفته سازمان صداوسیما این سریال در 60 کشور جهان بیننده داشته‌ است.

گروه اقتصادی: ماجرای فساد یک شرکت تولید‌کننده و ایضا واردکننده چای از این قرار است که این شرکت از سال 98 تا 1401 در مجموع برای واردات چای و دستگاه‌های تولید آن 3 میلیارد و 370 میلیون دلار با قیمت سامانه نیما (پایین‌تر از قیمت بازار آزاد) دریافت کرده است. 

اینطور که پیداست بخشی از این رقم صرف واردات چای بی‎کیفیت‌ شده و در این باره بیش‌اظهاری رخ داده است و در رابطه با یک میلیارد و 400 میلیون دلار هم اساسا کالایی وارد کشور نشده و آنطور که رسانه‌های دولتی گزارش داده‌اند، به مبالغ بالاتر در بازار آزاد به فروش رسیده است.

البته در این باره نیاز به شفافیت هرچه بیشتر است که صلاحدید این مهم در تشخیص مقام قضایی است اما آنچه پیداست و می‌توان به آن استناد کرد، حجم بالای تخلف رخ‌داده است. 

تقاطع‌گیری اخبار و اظهار نظر مسؤولان نشان از آن دارد مهر 1401 موضوع تخلف ارزی شناسایی می‌شود و تا بهمن همان سال با مکاتباتی که بین معاون اول رئیس‌جمهور و معاون اول قوه‌قضائیه انجام می‌شود، ضمن تشکیل پرونده قضایی برای عاملان این فساد، دستور ممنوع‌الخروجی مدیران شرکت چای مذکور و توقیف همه اموال آنها هم صادر می‌شود. 

بررسی‌ها نشان می‌دهد از دی ماه 1401 تامین و تخصیص ارز برای شرکت چای مورد اشاره متوقف و حتی بخشی از محموله‌های تجاری آن نیز در گمرکات کشور توقیف است.

* انحصار 3 میلیارد دلاری 

ذبیح‌الله خداییان، رئیس سازمان بازرسی کل کشور 11 آذر نتایج ورود این سازمان به موضوع «واردات چای و ماشین‌آلات مربوطه به کشور در ۳ سال اخیر و عدم انجام تعهدات ارزی از سوی یک گروه تجاری واردکننده» را تشریح کرد و با بیان اینکه میزان چای مورد نیاز کشور حدود ۱۰۰ هزار تن در سال است که از این میزان حدود ۷۰ درصد آن وارداتی است، گفت: در حالی که قریب به یکصد شرکت تولیدی و بازرگانی، به امر واردات چای مشغولند اما عمده واردات توسط یک گروه تجاری خاص انجام می‌شود. وی خاطرنشان کرد: این گروه تجاری از ابتدای سال ۱۳۹۸ تا پایان سال ۱۴۰۱ حدود ۳ میلیارد و ۳۷۰ میلیون دلار برای واردات چای و ماشین‌آلات پیشرفته چاپ و بسته‌بندی، ارز دریافت کرده و در این مدت ۷۹‌درصد از ارز نیمایی تخصیص یافته برای واردات چای، به این گروه تجاری اختصاص یافته است. رئیس سازمان بازرسی همچنین تصریح کرد: سال ۱۴۰۱ هم کل ارز تامین‌شده برای واردات چای حدود یک میلیارد و ۳۹۶ میلیون دلار بود که از این میزان یک میلیارد و ۱۰۱ میلیون دلار به این گروه اختصاص یافته بود. خداییان با بیان اینکه گروه تجاری مذکور، تاکنون برای یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار از ارزهای دریافتی خود، کالایی وارد کشور نکرده است، ادامه داد: به دنبال پیگیری‌های انجام شده، مشخص شد بخشی از ارزهایی که توسط این گروه دریافت شده، در بازار آزاد به مبالغ بالاتر فروخته شده است. ذکر این نکته ضروری است که علاوه بر مبلغ مورد اشاره (یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار) مهلت مابقی ارزهای دریافتی این گروه نیز رو به پایان است و میزان ارز رفع تعهد نشده در حوزه واردات چای برای این شرکت تا عدد نزدیک به ۲ میلیارد دلار قابل افزایش است.

خداییان درباره بخش واردات ماشین‌آلات مربوط به این گروه تجاری هم گفت: علاوه بر ارزهای تامین‌شده جهت واردات چای، بالغ بر یک میلیارد و ۴۷۲ میلیون دلار در طول سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ جهت واردات ماشین‌آلات مربوطه به این گروه تجاری تخصیص داده ‌شده که به سرجمع تعهدات این شرکت اضافه می‌شود و با اتمام مهلت قانونی، به میزان تعهدات رفع‌ نشده منقضی شده اضافه خواهد شد.

* تمام مدیران متخلف برکنار شدند

این فساد بزرگ البته در دولت رئیسی و توسط بازرسی نهاد ریاست‌جمهوری کشف شد.

علی بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت درباره پرونده کشف فساد چای در دولت سیزدهم گفت: با فعال شدن دفتر بازرسی ویژه رئیس‌جمهور در حوزه مبارزه با فساد، تاکنون ۲۰‌ پرونده قضایی تشکیل و حدود ۶۰ مدیر جابه‌جا شده‌ و پرونده فساد و تخلف در واردات چای فقط یکی از پرونده‌هایی است که دفتر بازرسی ویژه رئیس‌جمهور کشف کرده که مجددا خبر آن طی چند روز گذشته منتشر شده است. وی در ادامه بیان کرد: در این پرونده یک واردکننده، تجهیزات چای وارد کرده و گفته است می‌خواهد شهر چای تولید کند تا هم بازار داخلی را داشته باشد و هم به بازارهای خارجی صادرات داشته باشد. سخنگوی دولت خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه تولیدکننده ۱۸ ماه برای رفع تعهد ارزی فرصت دارد، یکی از مصادیق تخلف در این پرونده این است که ارزهایی که در گذشته داده شده در ۱۸ ماه رفع تعهد ارزی آن انجام نشده که بلافاصله دولت سیزدهم تخصیص ارز به این شرکت را متوقف کرد. در همین راستا اموال این شرکت متخلف شناسایی و جلوی تخصیص ارز جدید به آن گرفته و صاحب شرکت نیز ممنوع‌الخروج شد.

بهادری‌جهرمی با بیان اینکه دولت اگر فسادی را شناسایی کند، خود نخستین نفری است که جلوی آن را خواهد گرفت تا از حقوق مردم صیانت کند، گفت: تمام مدیرانی که تخلف کرده بودند در همه مراجع مرتبط برکنار شدند. گشت ارشاد مدیران را فعال کرده‌ایم. امیدواریم این پرونده هرچه سریع‌تر منتهی به صدور رای نهایی شود. چگونه برخی می‌توانند در این کشور با اقداماتی حق مردم و بچه یتیم‌های این کشور را به نفع خود مصادره کنند.

* گزارش‎ فعالان صنعت چای باعث کشف فساد شد

بر اساس گزارش‌ها، منشأ کشف این فساد بزرگ نیز گزارشات فعالان صنعت چای به دفتر معاون اول رئیس‌جمهور بوده است.

حجت‌الاسلام حسن درویشیان، رئیس دفتر بازرسی ویژه رئیس‌جمهور در این باره گفت: «اواخر سال ۱۴۰۱ به دنبال برخی اطلاعات واصله از جمله نامه جمعی از فعالان صنعت چای به معاون اول رئیس‌جمهور، دستور پیگیری به ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی صادر شد و همزمان بازرسی ویژه رئیس‌جمهور و وزارت اطلاعات نیز پیگیری‌های لازم را به عمل آوردند».  درویشیان با اشاره به اینکه بخشی از تعهدات ارزی این شرکت ایفا و بخشی از تعهدات ارزی منقضی شده و نتوانسته آن را ایفا کند، اظهار کرد: «طبق قانون اصلاحی مبارزه با قاچاق کالا و ارز اگر فعالان اقتصادی نتوانند تعهدات ارزی خود را ایفا کند، مشمول مجازات‌های مربوط به قاچاق کالا و ارز می‌شوند که تا سقف مبلغ مشخصی از این تخلفات در سازمان تعزیرات حکومتی مورد رسیدگی واقع می‌شود، لذا در حال حاضر در این سازمان پرونده‌هایی علیه این شرکت مطرح بوده و برای همه آنها رای صادر شده است». رئیس دفتر بازرسی ویژه رئیس‌جمهور گفت: «با ورود بموقع دولت جلوی این کار گرفته شد و فرد متخلف ممنوع‌الخروج و دستگاه‌های نظارتی دولت اعم از وزارت اطلاعات، بازرسی ویژه و دبیرخانه ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی این فساد را کشف کرده و پیگیری امر را انجام دادند و پرونده از سوی وزارت اطلاعات به عنوان ضابط به مراجع قضایی ارجاع شد». وی گفت: «دادستان عمومی و انقلاب تهران نیز این موضوع را به جد دنبال و در مقطعی مدیر شرکت را ممنوع‌الخروج کرد و اخیرا هم وزارت اطلاعات به عنوان ضابط قضایی مساله را پیگیری کرده و در حال حاضر فرد مورد نظر با قرار وثیقه در بازداشت قرار دارد و پرنده وی در دست رسیدگی است».

البته تعیین مجازات بر عهده دادگاه صالحه است. ضمن اینکه با توجه به شناور بودن نرخ ارز در بازه زمانی ۱۸ ماهه که زمان انجام تعهدات ارزی است، محاسبه عدد دقیق تخلف و فساد رخ داده کار ساده‌ای نیست و باید کارشناسان دستگاه‌های نظارتی و قضایی درباره آن به نتیجه برسند. با این حال چند فساد بسیار بزرگ درباره پرونده این شرکت خصوصی فعال در عرصه چای قابل بحث است. نخست انحصار بسیار چشمگیری است که در حوزه تخصیص ارز به این شرکت داده شده است، به گونه‌ای که در برخی موارد ۸۰ درصد ارز تخصیصی برای واردات چای به این شرکت داده شده است.

همچنین باید دید واردات ماشین‌آلات حوزه چای چرا باید در زمره تخصیص ارز نیمایی قرار بگیرد؟! آن هم در شرایطی که کشور به واسطه تحریم‌ها در حال صرفه‌جویی در حوزه‌های مصارف ارزی است.

نکته بعد، عدم اجرای تعهد در بازه زمانی ۱۸ ماهه است. قطعا محاسبه عدد تخلف از زمان توقف تخصیص ارز نباید انجام شود. باید دید نرخ ارز نیمایی در ۱۸ ماه قبل از آن چه میزان بوده و مابه‌التفاوت آن با زمان توقف تعهد و بعدتر از آن یعنی تا زمان صدور حکم چقدر است، چراکه این ارز (به صورت حواله) در اختیار متهم بوده است. ضمن اینکه باید بررسی شود ماجرای فروش ارز در بازار ارز چگونه بوده است.

مساله دیگر ضرورت بررسی و نظارت بر کالای وارداتی توسط این فرد است. باید بررسی شود که آیا آن میزان چای که توسط این متهم وارد شده، همان چای و همان برند متعهد شده است یا نه، چای بی‌کیفیت را به جای چای باکیفیت متعهد شده وارد کرده است. در مورد این اتهام، ادعاهایی مطرح شده که اگر صحت داشته باشد، در میزان مجازات احتمالی برای این فرد بسیار موثر است.

و نکته بسیار مهم درباره این فساد این است که برخلاف قضاوت‌های عوامانه، عدد کل فساد ۳ میلیارد دلار نبوده و عددی که انجام تعهد نشده نیز نرخ نیمایی آن توسط متهم پرداخت شده است. اکنون موضوع، عدم اجرای تعهد و تعیین‌تکلیف ارز مورد نظر است. نکته دیگر این است که بر اساس اظهارات مقامات دولتی، تمام اموال متهم مصادره شده است که بر اساس اظهارات مقام قضایی، برخی تجهیزات توقیف‌شده تا چند میلیارد دلار ارزش دارد، لذا برخلاف تصورات عامیانه که بیشتر در فضای مجازی و در رسانه‌های ضدانقلاب مطرح می‌شود، در نهایت پولی از بیت‌المال حیف و میل نخواهد شد. لازم به ذکر است در ماجرای فساد امیرمنصور آریا، عدد فساد رخ داده کمتر از ۲ هزار میلیارد تومان بود اما بر اساس گزارشات دستگاه قضایی بیشتر از ۴ هزار میلیارد تومان از اموال وی توقیف و به بیت‌المال بازگردانده شد.

***

حنیف غفاری: اظهارات اخیر دبیرکل ناتو درباره جنگ اوکراین، منجر به نگرانی و وحشت شدید ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور این کشور شده است. ینس استولتنبرگ در این باره گفته است: «کشورهای عضو ناتو  باید منتظر دریافت خبرهای بدی از جنگ اوکراین باشند. جنگ‌ها به صورت مرحله‌ای توسعه می‌یابند اما ما باید از اوکراین در شرایط خوب و بد حمایت کنیم».

این نخستین بار از آغاز جنگ اوکراین  است که دبیرکل ناتو صراحتا از شکست این کشور در جنگ با روسیه پرده‌برداری می‌کند. حتی در جریان شکست اوکراینی‌ها در نبرد باخموت و تصرف مناطقی مانند لوهانسک و دونتسک توسط روسیه، مقامات ارشد پیمان آتلانتیک شمالی حاضر نشدند از شرایط خطرناک و بحران‌زده ارتش اوکراین سخن به میان آورند! تاکید مداوم سران ناتو بر تحریم روسیه و ادامه جنگ، منجر به بروز بحران‌های بی‌شماری شد و از سوی دیگر، قدرت مدیریت حداقلی ابعاد میدانی و محیطی نبرد را از آتلانتیکی‌ها سلب کرد. پیام سخنان اخیر استولتنبرگ برای زلنسکی مشخص است: ناتو دیگر نمی‌تواند به نقطه اتکای همیشگی کی‌یف در جنگ با روسیه تبدیل شود. این به معنای پایان تاریخ مصرف زلنسکی برای سران پیمان آتلانتیک شمالی است. استولتنبرگ که کمتر از یک ماه قبل، از اراده و عزم مجموعه متبوع خود برای حمایت از اوکراین در جنگ با روسیه و حتی آمادگی برای عضویت این کشور در ناتو خبر می‌داد، هم‌اکنون به پیام‌آور شکست کی‌یف در جنگ تبدیل شده است. گویا استولتنبرگ سفر اخیر خود به پایتخت اوکراین را فراموش کرده است؛ جایی که وی با چهره‌ای خشمگین و مصمم در مقابل خبرنگاران اوکراینی قرار گرفت و بر حمایت کامل از کی‌یف تا پیروزی نهایی در جنگ تاکید کرد. 

ماجرا برای زلنسکی دهشتناک‌تر از حد تصور است؛ نه خبری از عضویت اوکراین در پیمان آتلانتیک شمالی است و نه خبری از پیوستن این کشور به اتحادیه اروپایی! احتمال شکست وی در برابر پروشنکو، رئیس‌جمهور سابق نیز بیش از پیش در نظرسنجی‌ها قوت گرفته است. زلنسکی به بازنده مطلقی تبدیل شده که حامیان و مشوقان اولیه وی در جنگ اوکراین بر سر عدم حمایت از وی با یکدیگر مسابقه گذاشته‌اند. بایدن نیز به واسطه نزدیک‌تر شدن به زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری نوامبر 2024، از سوی هم‌حزبی‌ها و حتی اعضای وزارت خارجه کشورش بابت پایان دادن به جنگ اوکراین ـ حتی به قیمت حذف زلنسکی و شکست مطلق این کشور اروپایی ـ تحت فشار قرار گرفته است. 

نکته دوم، معطوف به یکی از مهم‌ترین عوامل پشت پرده مواضع اخیر دبیرکل ناتو، یعنی عدم تاب‌آوری اقتصادی، امنیتی و سیاسی کشورهای اروپایی عضو ناتو در قبال جنگ اوکراین است. فرسایشی شدن جنگ اوکراین، تبدیل به پاشنه آشیل زلنسکی و ناتو شده و بسیاری از دولت‌های اروپایی تحت تاثیر مخالفت افکار عمومی کشورهای‌شان از اجرای تعهدات تسلیحاتی و اقتصادی خود در حمایت از دولت زلنسکی سر باز زده‌اند. اخیرا نیز مقامات رسمی و دولتی چک در بیانیه‌ای اعلام کردند توان استمرار حمایت‌های نظامی خود از اوکراین را از دست داده‌اند. در چنین شرایطی مقامات ارشد ناتو در بن‌بست خودساخته گرفتار شده‌اند. شکست ضدحمله ارتش اوکراین علیه روسیه، تمام امیدهای ناتو برای تغییر موازنه در صحنه نبرد را از بین برده و اکنون، بحث بر سر نحوه حذف زلنسکی از معادلات قدرت (از سوی ناتو) است؛ ممکن است این اقدام با کودتای نظامی یا مجاب کردن زلنسکی درباره پذیرش رسمی شکست در مقابل روسیه صورت گیرد. اخیرا رئیس‌جمهور اوکراین با لحنی خشمگینانه، اخبار منتشرشده در رسانه‌های غربی مبنی بر درخواست کاخ سفید و ناتو از کی‌یف مبنی بر آغاز مذاکرات آتش‌بس با مسکو را تکذیب کرد. با این حال مواضع اخیر استولتنبرگ به وضوح نشان می‌دهد چنین اخباری کاملا صحت دارد! زلنسکی به ته خط رسیده و ناتو نیز به‌رغم صرف تمام توان خود علیه روسیه، نتوانسته به اهداف تعیین شده اولیه در جنگ دست یابد. در چنین شرایطی بقای زلنسکی حتی برای بایدن و استولتنبرگ نیز توجیهی ندارد. وضعیت کنونی زلنسکی، شاهد مثال گویایی است که بیانگر عاقبت بازی در زمین آمریکاست. در چرخه حیات مهره‌های آمریکا، پیروزی نهایی اساسا مصداق و نمودی نداشته و در آینده نیز نخواهد داشت. اکنون زلنسکی این قاعده را با تمام وجود حس می‌کند!