در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، بزرگ‌ترین دشمنان داخلی او هالیوودی‌ها بودند. در آن سال‌ها بسیاری از فیلم‌های آمریکایی به طور تلویحی و دورادور ترامپ را می‌کوبیدند یا الگوهای منفی شبیه او را بازسازی می‌کردند و در بعضی مواقع (که به ایام انتخابات نزدیک‌تر بود) علنا به رویارویی با او می‌رفتند؛ چیزی که بامب‌شل یا سری دوم بورات از آن جمله‌اند. بعد از شکست ترامپ در دور دوم انتخابات، مدتی این تب و تاب‌ها فروکش کرد اما وقتی قرار شد او برای بار سوم کاندیدا شود، هالیوود باز هم حملاتش علیه او را شروع کرد. فیلم‌هایی مثل «شاگرد» یا «جنگ داخلی» چه به طور نمادین و چه به شکل علنی، ترامپ را زیر باران هجمه‌های‌شان گرفتند و شخصیتی مثل رابرت دنیرو هم در میدان شلوغی از شهر ایستاد و سخنانی ایراد کرد که تایید قضاوت نهایی فیلم جنگ داخلی درباره شخصیت ترامپ بود؛ «او اگر این بار بیاید دیگر کنار نخواهد رفت و تا ابد قرار است رئیس‌جمهور باشد... این وضعیت ایالات متحده را به سمت تجزیه خواهد کشاند و...». به واقع چرا هالیوود اینقدر با دونالد ترامپ سر ستیزه دارد؟ آیا همه چیز صرفا به مخالفت آنها با نگاه و سبک حکومت‌داری این فرد بازمی‌گردد؟ در واقع پیچیدگی موضوع فراتر از اینهاست. خلاصه ماجرا این است: هالیوود در تمام طول قرن بیستم در تیول جناح جمهوری‌خواه بود و از ابتدای قرن بیست‌ویکم به این سو به دست دموکرات‌ها افتاد. در دورانی که جمهوری‌خواهان جریان مسلط هالیوود بودند، امپریالیسم ایالات متحده به شکلی زننده و واضح نمود داشت، نژادپرستی از سر و روی فیلم‌ها می‌بارید و تمام ملت‌های دنیا غیر از مردم سفیدپوست غربی در فیلم‌ها تحقیر می‌شدند اما در عوض هالیوود مذهبی‌تر بود و حتی از این لحاظ در تقابل با سینمای اروپا و بعضی کشورهای دیگر قرار می‌گرفت و در ضمن، تاکید ویژه‌ای روی بعضی ارزش‌های اجتماعی مثل خانواده و والدین داشت. اما از وقتی دموکرات‌ها به جریان مسلط هالیوود تبدیل شدند، توجه ویژه‌ای به اقلیت‌های نژادی و زنان شد و در کنار آن رواج همجنس‌گرایی و ضدیت با خانواده و مسائلی از این دست به‌شدت گسترش پیدا کرد.

تنوع نژادی هالیوود هم مطلقا به خارج از مرزهای ایالات متحده بسط پیدا نمی‌کرد و مثلا در فیلم‌ها همدلی با آمریکایی‌های چینی‌تبار وجود داشت، نه اینکه با چینی‌های ساکن خود چین همدلی شود، یا با سیاه‌پوستان آمریکایی همدلی می‌شد نه سیاهان قاره آفریقا. لابی‌ها و میهمانی‌های بزرگ هالیوود همگی در این مدت به‌شدت از منافع حزب دموکرات حمایت می‌کردند که این قضیه منافع دوسویه‌ای را تأمین می‌کرد. هم حمایت سیاسیون حزب دموکرات به تداوم قدرت این جریان همسو با خودشان در هالیوود کمک می‌کرد و هم هالیوودی‌ها فضای رسانه‌ای و تبلیغی پرساز و برگی برای این جریان سیاسی به راه انداخته بودند. ترامپ اعتقاد داشت دوران اخیر هالیوود دوران افول و از رونق افتادن آن است. او در دور اول ریاست‌جمهوری‌اش در واکنش به جایزه گرفتن فیلم کره‌ای «انگل» در مراسم اسکار اظهارات تندی کرد و این را نشانه دور شدن سینمای آمریکا از معیارهای اصلی‌اش دانست. ترامپ وقتی به هندوستان سفر کرده بود هم در ستایش سینمای این کشور به فیلم‌های کلاسیکش مثل «شعله» اشاره کرد که نشان می‌داد نگاه جهانی او به صنعت سینما با سبک و سیاق امروزی‌ها فرق دارد. شعار اصلی او که «بازگرداندن شکوه به آمریکا» بود، در زیرلایه خودش نوعی ستایش از گذشته و زیر سوال بردن وضع امروز را داشت و دموکرات‌های هالیوود به‌شدت طرفدار وضع امروز هستند که خودشان هم در آن کنترل همه چیز را به دست دارند. حالا ترامپ با مطرح کردن اسامی ۳ نفر از کسانی که مشخصا ستاره‌های دوران پیشین هالیوود بودند، این بار آمده است تا همه چیز را در این زمینه زیر و رو کند؛ ۳ نفری که هر کدام داستان پیچیده و مجزایی دارند و حتی معرفی یکی از آنها به دلیل سابقه خصومت با یهودیان، روزنامه تایمز اسرائیل را به نگرانی انداخته است. اینکه ترامپ با چه ابزاری می‌خواهد وضعیت امروز هالیوود را تغییر بدهد هنوز دقیقا مشخص نیست اما از آنجا که تقابل او با هالیوودی‌ها به نقطه جوش رسیده بود، همین مشخص می‌کند که عزمی جدی برای تغییر وضعیت حال حاضر دارد.

***

چرا هالیوود جمهوری‌خواه بود، چرا دموکرات شد

همزمان با برگزاری مراسم‌های اعتکاف در مساجد سراسر کشور، 380 مراسم اعتکاف دانش‌آموزی میزبان اکران سیار موسسه بهمن سبز شدند. بر اساس آمارهای منتشر شده حدود یک میلیون نفر در مراسم‌های اعتکاف 1403 شرکت کردند که بیش از 400 هزار نفر از آنها نوجوان بودند. 

در اکران‌های سیاری که امسال در مساجد سراسر کشور برگزار شد، بیش از 25 هزار نوجوان به تماشای فیلم‌های سینمایی «باغ کیانوش»، «قلب رقه»، «شور عاشقی»، «مستند 18»، «هزارپا» و انیمیشن سینمایی «ایلیا جست‌وجوی قهرمان» نشستند. در 200 نوبت از این رویدادها فیلم سینمایی «باغ کیانوش» برای نوجوانان به نمایش درآمد.

موسسه بهمن سبز با همکاری دیگر نهادهای فرهنگی و هنری توانسته در سال جاری فیلم‌های سینمای ایران را برای بیش از 250 هزار مخاطب در مساجد سراسر کشور توسط اکران سیار به نمایش بگذارد. بیشتر این اکران‌ها به فیلم سینمایی قلب رقه به کارگردانی خیرالله تقیانی و تهیه‌کنندگی سعید پروینی اختصاص داشته است.

اکران سیار بستری برای ایجاد سازمان جدید تماشا برای آثار سینمای ایران در مناطق فاقد سینما در سراسر کشور جهت تکمیل سبد فرهنگی مناطق کم‌برخوردار است. علاوه بر مناطق فاقد سینما، در شهرهای دارای سینما نیز اکران سیار پلی میان شبکه مخاطبان حاضر در مساجد، پادگان‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها، کانون‌های فرهنگی و... با تولیدکنندگان فیلم‌های سینمایی است.

بیش از ۷۰ درصد شهر‌های ایران فاقد سینما هستند و ساخت سینما در این مناطق توجیه اقتصادی هم ندارد. اکران سیار بهترین ابزاری است که می‌توان با فعال کردن آن، خدمت نمایش فیلم‌ها سینمایی در حال اکران را در دسترس عموم قرار داد. موسسه بهمن سبز با سرمایه‌گذاری روی این ابزار توانسته مخاطبان اکران سیار را در یک سال گذشته بیش از 300 درصد افزایش دهد. اکران سیار در ایران قدمت زیادی دارد. نخستین اکران‌های سیار در ایران در قهوه‌خانه‌ها و کافه‌ها شکل گرفت. به طور مثال قهوه‌خانه زرگرآباد یکی از مکان‌هایی است که از طریق اعلان در روزنامه صور اسرافیل در اردیبهشت 1287 شمسی، نمایش فیلم‌های خارجی را به اطلاع مردم رساند. بعدها در سال 1293 شمسی سینماسیار در مدرسه «افتتاحیه» شروع به نمایش کرد.

در دهه 50 شمسی و با شکل‌گیری فضاهای انقلابی در ایران، سینما سیار وارد مساجد و محافل دانشجویی و سیاسی شد. محمدعلی نجفی، نویسنده و کارگردان در خاطره‌ای از نمایش فیلم 8 میلیمتری «الناس» چنین می‌گوید: «یک شب در منزل مهندس بازرگان، به مناسبت فوت دکتر قریب عده‌ای دور هم جمع شده بودیم و فیلم «الناس» را دیدیم. خانم مهندس بازرگان هم بود». دکتر عطارزاده، استاد دانشگاه هنر اصفهان نیز در خاطره‌ای از فضای سال 1358 می‌گوید: «من چندین بار «نبرد الجزایر» را در مسجد محله‌مان مسجد‌الرضا دیدم. البته این فیلم در سایر مساجد اصفهان از جمله مسجد انقلاب و سایر مساجد هم پخش شد». اوایل دهه 60 فیلم‌هایی همچون «تنگسیر»، «سفر سنگ»، «دو چشم بی‌سو» و «توبه نصوح»، توسط واحدهای سینما سیار سازمان تبلیغات اسلامی در مساجد نمایش داده شد. جهاد سازندگی هم نقش مهمی در توسعه سینماسیار در ایران داشت. محمد حیدری از فعالان جهاد سازندگی در استان همدان در این باره می‌گوید: «امام فرمودند جهاد سازندگی را از خودتان شروع کنید و وقتی آجری در جایش می‌گذارید، بسم‌الله بگویید. این حرف یعنی در جهاد نگاه فرهنگی داشته باشید و کار فرهنگی کنید. برای همین بود که ما به روستا می‌رفتیم و یکی از کارهای‌مان پخش فیلم در روستاها بود».

بعدها و با شروع جنگ تحمیلی نمایش فیلم برای رزمندگان یکی از فعالیت‌های مهم واحدهای فرهنگی لشکرها بود. گروه سینما سیار شهرستان‌ها به صورت خودجوش اقدام به پخش فیلم‌هایی جهت آموزش یا تقویت روحیه رزمندگان و نیروهای نظامی کشور در مقرها و یگان‌های نظامی کردند. فعالیت سینما سیار در ایران از دهه 70 به‌تدریج به دلایل مختلفی همچون مستهلک شدن واحدهای سینما سیار، مهاجرت بسیاری از روستاییان به شهر، توسعه تلویزیون، سینماسازی و افزایش نقاط دارای سینما و حرکت به سمت تجاری شدن سینمای بدنه کاهش یافت و تا اوایل دهه 90 این کاهش به مرور به نقطه صفر نزدیک شد. هم‌اکنون هم علاقه‌مندان سینما در نقاطی از کشور که دسترسی به سالن سینما ندارند، برای نمایش فیلم‌های سینمایی در پاتوق‌های فرهنگی و هنری می‌توانند با مراجعه به سایت esayar.ir  درخواست اکران سیار خود را ثبت کنند.